Przedmiotem wynalazku jest uklad odchylania z korekcja znieksztalcenia osnowy obrazu telewizyjnego, zwlaszcza z korekcja bocznego znieksztalcenia poduszkowego.Znane jest, ze w pewnych ukladach korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego szeregowo z uzwoje¬ niem odchylania linii jest wlaczony transduktor. Indukcyjnosc transduktora jest zmieniana wraz z czestotli¬ woscia odchylania pola zgodnie z funkcja paraboliczna celem zapewnienia korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego. W takich ukladach transduktor jest stosunkowo kosztownym elementem i moze nie byc odpo¬ wiedni do realizacji wzglednie duzej korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego, wymaganej dla kinesko¬ pów o katach odchylania 100° - 110°.Znane jest równiez zastosowanie ukladów modulatora diodowego do realizacji korekcji bocznego znieksz¬ talcenia poduszkowego, zwlaszcza dla kineskopów o wzglednie duzym kacie odchylania. Uklady modulatora diodowego pracuja zwykle na zasadzie zmiany napiecia wytworzonego na kondensatorze modulatora wraz z czestotliwoscia odchylania pola w sposób paraboliczny przy zastosowaniu sterowanego bocznika dolaczonego do tego kondensatora. Uklad sterowanego bocznika rozprasza moc na elemencie bocznikujacym, albo, jesli wystepuje w ukladzie bocznika przelaczajacego, wymaga zastosowania wzglednie skomplikowanego ukladu do realizacji przelaczania.W innych ukladach korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego stosuje sie szeregowy element prze¬ pustowy miedzy stalopradowym zródlem zasilania a ukladem odchylania linii. Impedancja szeregowego ele¬ mentu przepustowego zmienia sie wraz z czestotliwoscia odchylania pola w sposób paraboliczny, co ma na celu analogiczna zmiane skutecznego napiecia stalegc-doprowadzanego do ukladu odchylania linii. Takiuklad w spo¬ sób niepozadany rozprasza energie w tym elemencie i konieczne jest zastosowanie wzglednie rozbudowanego urzadzenia.W opisie patentowym angielskim nr 1 574 506 opisany jest uklad korekcji zaklócen osnowy obrazu telewi¬ zyjnego, który zawiera generator odchylania linii do wytwarzania piloksztaltnego pradu odchylania przez cewke odchylania linii, zawierajaca elementy przelaczajace pracujace przy czestotliwosci linii dla okresowego dostarcza¬ nia napiecia do cewki odchylania linii, oraz modulator dolaczony do ukladu cewki odchylania dla modulacji napiecia na tej cewce i modulacji pradu odchylajacego. Modulator zawiera stopien pracujacy w stanie przelacze-2 133 148 nia. Czesc zasilacza mocy ukladu odchylania jest zapewniona przez kondensator. Napiecie na kondensatorze jest zmieniane w funkcji odchylania pola. Kondensator dostarcza prad przez caly okres odchylania. Napiecie odnie¬ sienia jest doprowadzone do kondensatora dla dostarczania czesci napiecia cewki odchylania linii. Prad impul¬ sowy jest przelaczany miedzy dwoma wartosciami i plynie do kondensatora przez indukcyjnosc dla wygladzenia czestotliwosci przelaczania. W galezi z ta indukcyjnoscia miedzy kondensatorem i modulatorem jest wlaczone uzwojenie. Uklad zawiera ponadto komparator do porównywania napiecia sprzezenia zwrotnego uzyskiwanego z napiecia kondensatora z napieciem odniesienia, przy czym napiecie sprzezenia zwrotnego wystepuje miedzy uzwojeniem i indukcyjnoscia. Kondensator jest wlaczony miedzy polaczenie uzwojenia i indukcyjnosci.Z opisu zgloszenia patentowego angielskiego nr 2 001 510 znany jest uklad korekcji zaklócen osnowy obrazu telewizyjnego przy uzyciu modulatora diodowego, który zmienia impedancje obciazenia z ukladu odchy¬ lania linii. W ukladzie sterowania pradem przez cewke np. cewke odchylania linii odbiornika telewizyjnego, pierwszy uklad przelaczajacy zawiera tranzystor i diode, i jest polaczony równolegle z obwodem rezonansowym zawierajacym kondensator i cewke odchylania linii, przez która ma byc sterowany prad. Drugi uklad przelacza¬ jacy zawiera tranzystor i diode, i jest polaczony równolegle z obwodem rezonansowym zawierajacym kondensa¬ tor i druga cewke. Kondensator jest wlaczony we wspólny obwód pradowy dwóch cewek. Sygnaly przelaczajace o tej samej czestotliwosci, np. czestotliwosci linii, sa dostarczane do pierwszego i drugiego tranzystora z róznica fazowa sterowana dla zmiany róznicy fazy na kondensatorze i w wyniku tego pradu w cewce. Róznica faz miedzy sygnalami przelaczajacymi moze byc modulowana przez paraboliczny sygnal korekcyjny przy czestotliwosci pola, gdy maja byc korygowane boczne znieksztalcenia poduszkowe i/lub róznica faz moze byc modulowana przez sygnal odpowiadajacy pradowi wiazki lub napieciu anodowemu w kineskopie tak, aby stabilizowac szero¬ kosc osnowy obrazu telewizyjnego.W ukladzie wedlug wynalazku pierwsze zródlo napiecia stanowi uzwojenie wtórne wejsciowego transfor¬ matora mocy. Drugie zródlo napiecia zawiera drugie uzwojenie wtórne, diode i kondensator, dolaczone do generatora odchylania linii przez tranzystor i diode, które sa dolaczone do transformatora mocy stanowiacego ich uklad sterowania. Pierwsze uzwojenie wtórne stanowi zródlo napiecia przemiennego i jest dolaczone do diody. Do koncówki wyjsciowej diody i do generatora odchylania linii jest dolaczony dlawik wejsciowy. Tran¬ zystor laczy drugie zródlo napiecia z dlawikiem wejsciowym. Do dlawika wejsciowego jest dolaczona dioda podtrzymujaca dzialanie.Pierwsze zródlo napiecia zawiera zródlo napiecia wzbudzajacego dolaczone do transformatora mocy poprzez uzwojenie pierwotne, a pierwsze uzwojenie wtórne jest dolaczone do diody. Drugie zródlo napiecia zawiera diode dolaczona do drugiego uzwojenia wtórnego transformatora mocy oraz kondensator dolaczony do diody. Dioda dolaczona do pierwszego uzwojenia wtórnego stanowi prostownik pólokresowy, a tranzystor jest dolaczony do drugiego zródla napiecia. Zródlo napiecia wzbudzajacego zawiera zródlo napiecia stalego zasila¬ nia, inwerter dolaczony do napiecia stalego zasilania oraz generator dolaczony do inwertera i generatora odchy¬ lania linii. Transformator mocy zawiera wysokonapieciowe uzwojenie dolaczone do ukladu wysokonapiecio¬ wego.Zaleta wynalazku jest to, ze uklad korekcji znieksztalcenia osnowy obrazu telewizyjnego takiego jak np. znieksztalcenie poduszkowe, charakteryzuje sie malym rozpraszaniem energii i mozna go zastosowac w kinesko¬ pach o duzym kacie odchylania.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym:fig. 1 przedsta¬ wia zasilacz mocy i uklad odchylania z korekcja bocznego znieksztalcenia poduszkowego, fig. 2 i 3 - przebiegi zwiazane z ukladem z fig. 1 oraz fig. 4 — fragment ukladu z fig. 1, przedstawiajacy szczególne wykonanie ukladu sterowania korekcja znieksztalcenia poduszkowego z modulatorem szerokosci impulsu.W ukladzie zasilania i odchylania 10 linii odbiornika telewizyjnego przedstawionym na fig. 1, nieregulowa- ne napiecie stale Vi jest odbierane na koncówce 20. Napiecie zasilania moze byc otrzymane z wyprostowanego i odfiltrowanego napiecia sieci, które nie jest pokazane. Napiecie zasilania Vi jest podawane do koncówki 21 srodkowego zaczepu uzwojenia pierwotnego 23a wejsciowego transformatora mocy 23. Uzwojenie pierwotne 23a jest dolaczone do inwertera 22, który moze byc zbudowany konwencjonalnie. Inwerter 22 jest zasilany przez napiecie stale Vj i dziala jak generator przebiegu prostokatnego dla wytwarzania wejsciowego napiecia wzbudza¬ jacego 123a, które jest podawane do pierwotnego uzwojenia 23a transformatora mocy.Uzwojenie wtórne 23b transformatora mocy 23 dziala jak zródlo napiecia zmiennego do zasilania genera¬ tora 37 odchylania linii na wyjsciu. Przemienne napiecie wyjsciowe 123b, powtarzajace sie z czestotliwoscia napiecia wzbudzajacego, jest wytwarzane na koncówce A polaczonej z uzwojeniem wtórnym 23b. Dla inwerte¬ ra 22 dzialajacego zasadniczo ze wspólczynnikiem wypelnienia wynoszacym 50%, miedzyszczytowa wartosc napiecia wyjsciowego 123b, np. 250Vdaje szczytowe napiecie wyjsciowe 125 V.Napiecie wytworzone na drugim uzwojeniu wtórnym 23d transformatora mocy 23 jest przebiegiem pólo- kresowym wyprostowanym przez diode 38 i odfiltrowanym przez kondensator 39 w celu wytworzenia napiecia stalego Vc na koncówce C, np. +24 V. Napiecie V2 jest z tego wzgledu mniejsze niz szczytowa wartosc wyjscio¬ wego napiecia prostokatnego 123b. Trzecie wysokonapieciowe uzwojenie 23c transformatora mocy 23 jest pola-133 148 3 czone z ukladem wysokonapieciowym 45 w celu wytworzenia na koncówce U potencjalu przyspieszajacego, który jest podawany do ukladu przyspieszajacego nie pokazanego kineskopu.W celu regulacji napiec wyjsciowych na uzwojeniach wtórnych 23b i 23d \ napiecia wyjsciowego na wyso¬ konapieciowym uzwojeniu 23c, transformator 23 moze byc transformatorem ferrorezonansowym. Magnetyczny rdzen 123 transformatora 23 moze zawierac np. prostokatny rdzen z uzwojeniem pierwotnym 23a nawinietym na jedna kolumne prostokatnego rdzenia. Uzwojenia wyjsciowe 23b—23d sa nawiniete na rdzeniu 123 tak, ze sa scisle sprzezone magnetycznie z uzwojeniem pierwotnym 23a w celu wytwarzania okreslonego strumienia rozpro¬ szenia, jak to jest wymagane przy pracy ferrorezonansowej. W celu uzyskania regulowanych napiec na uzwoje¬ niach wyjsciowych fragment rdzenia ponizej uzwojen wyjsciowych jest magnetycznie nasycony w kazdej polowie okresu napiecia wzbudzajacego 123a. W celu osiagniecia nasycenia magnetycznego przekrój poprzeczny rdzenia pod uzwojeniami wyjsciowymi moze byc mniejszy riiz podt uzwojeniem pierwotnym oraz kondensator 24 i kon¬ densator 44 w obwodach rezonansowych moga byc polaczone przez uzwojenia 23b i 23c.W przypadku podawania napiecia wzbudzajacego 123a o przemiennym przebiegu prostokatnym i wspól¬ czynniku wypelnienia 50% do uzwojenia pierwotnego 23a ferrorezonansowego transformatora, zarówno ujemna jak i dodatnia wartosc szczytowa regulowanego, prostokatnego napiecia wyjsciowego 123b bedzie pozostawac wzglednie niezmienna przy zmianach nieregulowanego, stalego napiecia zasilania Vi, jezeli zaniedbane sa wszystkie napiecia tetnien nalozone na napiecia wyjsciowe 123b.Generator 37 odchylania linii zawiera uklad zasilania i generatora 35 odchylania linii, przelacznik 36 zawie¬ rajacy wyjsciowy tranzystor 29 odchylania linii i diode 30, pojemnosc zawierajaca szeregowo polaczone konden¬ satory 31 i 32 oraz szeregowe polaczenia uzwojenia 33 odchylania linii i kondensatora 34 ksztaltujacego przebieg piloksztaltny, przy czym to polaczenie szeregowe jest polaczone równolegle z polaczonymi szeregowo konden¬ satorami 31 i 32.Uklad zasilania i generator 35 odchylania linii wlacza wyjsciowy tranzystor 29 odchylania linii podczas okresu wybierania linii kazdego cyklu odchylania i wylacza ten tranzystor w celu zapoczatkowania okresu po¬ wrotu linii. Podczas powrotu linii kondensatory 31 i 32 wytwarzaja napiecie impulsowe powrotu na uzwoje¬ niu 33 odchylania linii i wytwarzaja napiecie impulsowe powrotu Vr na kolektorze wyjsciowego tranzystora 29 odchylania linii, jak pokazano na fig. 2a na przebiegu napieciowym linia ciagla w okresach t0—ti a t^—t-j.Podczas okresu ti-t$ wybierania linii z fig. 2a i 2b przelacznik 36 przewodzi i dostarcza napiecie wybiera¬ nia wytworzone na kondensatorze 34 do uzwojenia 33 odchylania linii w celu wytworzenia pradu iy o przebiegu piloksztaltnym dla wybierania linii w uzwojeniu 33 odchylania linii, jak pokazano na fig. 2b na przebiegu napie¬ ciowym linia ciagla w okresie ti-t$. Srodek wybierania linii wystepuje w poblizu czasu t3. Celem synchronizacji wybierania linii z wyswietlana informacja obrazowana na ekranie kineskopu, impulsowe napiecie powrotu wytworzone na kondensatorze 32 jest podawane do ukladu zasilania i generator odchylania linii przewodem 47 i impuls 50 synchronizacji linii jest podawany przewodem 48.W celu zapewnienia synchronicznej pracy inwertera 22 z wybieraniem linii, przewód 49 podaje do inWerte¬ ra 22 sygnal synchronizacji 51 otrzymany z ukladu zasilania i generatora 35 odchylania linii. Stad prostokatne napiecie wzbudzajace 123a i regulowane napiecia wyjsciowe, takie jak napiecie wyjsciowe 123b, powtarzaja sie z czestotliwoscia odchylania linii 1/Th podczas synchronicznej pracy inwertera. Napiecie wyjsciowe wytwarzane na uzwojeniu wtórnym 23b na koncówce A jest przedstawione na fig. 2c jako napiecie V^ i jest synchronizowane fazowo w ten sposób, ze moment koncowy dodatniej czesci napiecia VA wystepuje w poblizu koncowego mo¬ mentu okresu powrotu w poblizu czasów tx i t7. Napiecie Va posiada na ogól przebieg podobny do wy idealizo¬ wanego napiecia prostokatnego 123b z fig. 1, ale rózni sie od tego przebiegu napiecia w ten soosób, ze np. napiecie VA zfig. 2c nie posiada pionowego zbocza przedniegoi i tylnego oraz posiada nalozona skladowa zmie* nna tetnien o wzglednie malej amplitudzie.Prad sluzacy do uzupelniania co okres odchylania strat ladunku w kondensatorze 34, które wynikaja z rozpraszania w generatorze 37 odchylania linii, jest uzyskiwany z koncówki B i przeplywa jako prad wejscio¬ wy i0 do dlawika wejsciowego 28 wlaczonego pomiedzy koncówke B i koncówke D, które sa polaczone z uzwo¬ jeniem 33 odchylania linii i kolektorem wyjsciowego tranzystora 29 odchylania linii. Rozpraszanie wystepuje w wyniku strat rezystancyjnych w takich elementach jak uzwojenie 33 odchylania linii, dlawik wejsciowy 28 i przelacznik 36.Wartosc srednia napiecia wybierania Vj wytwarzanego na kondensatorze 34 po usrednieniu w pewnej za- sadniczej liczbie okresów odchylania linii okresla wartosc miedzyszczytowa pradu iy wybierania linii. Poniewaz nie mozna podtrzymac napiecia stalego na cewce indukcyjnej, srednia wartosc napiecja wybierania Vj jest równa sredniej wartosci napiecia VB wytwarzanego na koncówce B i dostarczanego do dlawika wejsciowego 28.Zgodnie z idea wynalazku, uklad korekcji 52 znieksztalcenia poduszkowego zmienia wartosc srednia na¬ piecia Vb wraz z czestotliwoscia odchylania pola w sposób paraboliczny w celu analogicznej zmiany sredniej wartosci napiecia wybierania Vj, jak pokazano na fig. 3. Podczas górnej i dolnej czesci wybierania pola, w pobli¬ zu czasów Ti i T3 srednie napiecie wybierania Vj ma mniejsza wartosc, a w srodkowej czesci wybierania pola, w poblizu czasu T2, srednie napiecie wybierania Vj ma duza wartosc, dzieki czemu wytwarza wymagana parabo¬ liczna modulacje rriedzyszczytowego pradu wybierania linii w celu korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego.4 133 148 Sredni prad wejsciowy Il w dlawiku 28, usredniony w pewnej liczbie okresów odchylania linii, jest przedstawiony równiez na fig. 3. Sredni prad wejsciowy II zmienia sie zasadniczo z czestotliwoscia odchylania pola. Sredni prad ladowania II zawiera skladowa w fazie z srednim napieciem wybierania N/j i reprezentuje prad konieczny do uzupelnienia strat rezystancyjnych w generatorze 37 odchylania linii. Sredni prad ladowania Il zawiera takze przesunieta o 90° skladowa pradu, maksymalna wczasie T\ i minimalna w czasie T2, reprezentu¬ jaca ladowanie i rozladowanie z czestotliwoscia odchylania pola dla kondensatora 34 odpowiednio do modulacji napiecia Vb podawanego przez uklad korekcji 52 znieksztalcenia poduszkowego.Jezeli kondensator 34 posiada wzglednie mala pojemnosc, co moze wystepowac w przypadku ukladów odchylania linii dla kineskopów o kacie odchylania 110°, czyli szerokokatnych, skladowa synfazowa pradu II rhóze byc zwykle duzo wiekszaniz skladowa przesunieta w fazie o 90°. Przebieg sredniego pradu wejsciowego II bedzie na ogól parabolicznym przebiegiem o wartosci szczytowej w poblizu czasu T2 na fig. 3.Uklad korekcji 52 znieksztalcenia poduszkowego zawiera tranzystor 41 ze sterowanym przelaczaniem i uklad sterowania 43 z modulatorem szerokosci impulsu, reagujacy na sygnal 53 o czestotliwosci odchylania pola 1/Ty, otrzymany z ukladu odchylania 42 pola. Emiter tranzystora 41 jest polaczony z koncówka C kolek¬ tora, a jego kolektor jest polaczony z koncówka B przez diode 27. Rezystor 46 jest wlaczony pomiedzy baze i emiter tranzystora 41.Przy przewodzeniu tranzystora 41 napiecie stale Vc jest podawane na koncówke B i prad ii przeplywa z koncówki C na koncówke B. Przewodzenie tranzystora 41 jest sterowane przez napiecie przelaczajace 54 o mo¬ dulowanej szerokosci impulsów, podawane na baze tranzystora przez uklad sterowania 43. Tylne zbocze napiecia przelaczajacego 54 jest zmieniane w czasie przez uklad sterowania 43 przy czestotliwosci odchylania pola w spo¬ sób paraboliczny celem zapewnienia korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego.Na fig. 2a-2e przebiegi oznaczone linia ciagla przedstawiaja rózne napiecia xi prady w ukladzie z fig. 1, wystepujace w okresie odchylania linii w poblizu czesci srodkowej wybierania pola, w poblizu czasu T2 na fig. 3.Przebiegi oznaczone linia kreskowana na fig. 2a—2e przedstawiaja te same napiecia i prady w poblizu dolnej czesci wybierania pola, w poblizu czasu T3 na fig. 3.Rozpatrzmy prace ukladu zasilania i odchylania 10 linii w okresie odchylania linii w poblizu srodka wybie¬ rania pola, jak przedstawiono za pomoca przebiegów oznaczonych linia ciagla na fig. 2a—2c. Dioda 25 z fig. 1 prostuje pólokresowo wyjsciowe napiecie prostokatne Va o przemiennej biegunowosci w okresie trwania napie¬ cia o dodatrftej biegunowosci, tzn. wokresie ts—t-j, i podaje wyprostowane pólokresowe napiecia na koncówke B, jak przedstawiono na fig. 2d przy pomocy napiecia Vb wytworzonego na koncówce B w okresie t5—t-j.Wokresie t5~t$ koncówka D dlawika wejsciowego 28 jest uziemiona przez przelacznik36. Napiecie V0 wytwarzane na dlawiku wejsciowym 28 w okresie t$ —tg równa sie wiec napieciu Vg uzyskanemu na konców¬ ce B. Prad 10 w tym czasie jest równy pradowi piloksztaltnemu, jak pokazano na fig. 2e.W okresie t^—t-j i t0—tio powrotu linii impulsowe napiecie powrotu Vr jest podawane na wejsciowy dla¬ wik 28. Napiecie V0 wytwarzane na dlawiku wejsciowym 28 staje sie ujemne i prad wejsciowy i0 maleje, jak pokazano na fig. 2e.W okresie t^—t-j prostokatnego napiecia Va o dodatniej biegunowosci prad wejsciowy i0 jest otrzymywany z uzwojenia wtórnego 23b transformatora i przeplywa jako prad 1*2 przez uzwojenie i diode 25 prostownika pólo- kresowego. Okres prostokatnego napiecia Va o biegunowosci ujemnej rozpoczyna sie w poblizu czasu ti. Na poczatku okresu wybierania linii i trwa az do czasu t5. Dioda 25 zostaje spolaryzowana wstecznie w poblizu czasu ti„ Aby utrzymac przeplyw pradu w dlawiku wejsciowym 28 do koncówki B jest przylaczona dioda 26 podtrzymujaca dzialanie. Dioda 26 zaczyna przewodzic, gdy dioda 25 jest spolaryzowana w kierunku zaporo¬ wym, tzn. w poblizu czasu ti, jak pokazano na fig. 2d przez napiecie Vb o zerowej wartosci, zaczynajace sie w poblizu czasu ti. Dioda 26 nadal przewodzi az do sterowanego czasu t2. Gdy na dlawiku wejsciowym 28 nie jest wytwarzane zadne napiecie wczasie ti—12, prad i0 pozostaje wzglednie staly i o zerowym nachyleniu, jak pokazano na fig. 2e. Pomiedzy czasami ti—12 prad i0 przeplywa jako prad \$ w diodzie 26.W sterowanym czasie t2 zgodnym z tylnym zboczem napiecia przelaczajacego 54 tranzystor 41 zaczyna przewodzic, polaryzujac diode 27 w kierunku przewodzenia i podajac napiecie stale Vc na dlawik wejsciowy 28 na koncówce wejsciowej B. Dioda 26 zostaje spolaryzowana w kierunku zaporowym i napiecie Ug na konców¬ ce B w okresie t2—15 jest równe napieciu stalemu Vc.Napiecie V0 wytwarzane na dlawiku wejsciowym 28 w okresie t2-t5 przewodzenia tranzystora 41 jest równe stalemu napieciu zasilania Vc. Piloksztaltny prad wejsciowy i0 przeplywa w dlawiku wejsciowym 28 w okresie t2-t5. Prad wejsciowy i0 w okresie t2 —15 jest uzyskiwany ze zródla napiecia Vc i przeplywa jako praplij przez tranzystor 41 i diode 27.W czasie t5 napiecie Va staje sie dodatnie i wieksze niz napiecie Vc, polaryzujac diode 25 w kierunku przewodzenia a diode 27 w kierunku zaporowym. W tym samym czasie czolo napiecia przelaczajacego 54 pola¬ ryzuje w kierunku zaporowym tranzystor 41.Jak wspomniano poprzednio, wartosc srednia napiecia na koncówce B jest równa sredniej wartosci napiecia wybierania Vj na kondensatorze 34. W wyniku sterowania czasem przewodzenia tranzystora 41 za pomoca stero-133148 5 wania czasem zalaczenia tranzystora, czas podawania napiecia Vc na koncówke B jest sterowany, przez co sa sterowane srednie wartosci napiec Vg i Vx.Jak wspomniano poprzednio, przebieg oznaczony linia ciagla na fig. 2d przedstawia napiecie Vb podczas okresu odchylania linii w poblizu srodka wybierania pola- Czas wlaczania tranzystora 41 jest przyspieszony do czasu t2 celem uzyskania maksymalnego sredniego napiecia wybierania Vj. Przerywana linia na fig. 2 przedstawia napiecie Vg podczas okresu odchylania linii w poblizu dolu odchylania pola, przy czym czas wlaczenia tranzys¬ tora 41 jest opózniony do czasu t4 w celu dostarczenia minimalnego sredniego napiecia wybierania Vy. Napie¬ cie V& podczas okresu odchylania linii w poblizu góry wybierania pola ma przebieg podobny do oznaczonego linia przerywana na fig. 2d, przy czym czas wlaczenia tranzystora 41 wystepuje równiez w poblizu czasu t4.Poniewaz srednie wartosci napiecia Vb i napiecie wybierania sa zasadniczo takie same, wystepuje liniowa zaleznosc pomiedzy sterowanym czasem wlaczenia tranzystora 41 a srednim napieciem wybierania. Uklad stero¬ wania 43 moze byc sterowany w otwartym ukladzie jedynie przy dostarczaniu sygnalu 53 do wejscia'ukladu sterowania. Ujemne sprzezenie zwrotne napiecia wybierania dla ukladu sterowania 43 nie jest konieczne, co daje uproszczenie konstrukcji ukladu sterowania.W wyniku zastosowania ukladu przelaczajacego do sterowanego podawania napiecia Vc na koncówke wejsciowa B, napiecie srednie na koncówce moze byc zmieniane bez zasadniczego rozpraszania w ukladzie ko¬ rekcji znieksztalcenia poduszkowego. Nastepnie, w wyniku podania napiecia stalego Vc na koncówke B w prze¬ dziale nieprzewodzenia diody 25, gdy napiecie na koncówce B jest równe zeru, moze byc stosowane wzglednie male napiecie zasilania w celu dostarczenia napiecia stalego Vc, przez co zmniejsza sie napiecie na tranzysto¬ rze 41. Nastepnie dzieki ferrorezonansowemu transformatorowi mocy 23 wytwarzajacemu potencjal przyspiesza¬ jacy na koncówce U z napiecia wytwarzanego na uzwojeniu 23c, modulacja amplitudy impulsu powrotu spowo¬ dowana korekcja bocznego znieksztalcenia poduszkowego, przedstawiona na fig. 2a, nie ma niepozadanego wplywu na szerokosc osnowy obrazu telewizyjnego.Fig. 4 podstawia czesc ukladu z fig. 1, zawierajaca szczególowe wykonanie ukladu korekcji 52 znie¬ ksztalcenia poduszkowego. Wejsciowy sygnal 53 jest otrzymywany z napiecia wytworzonego na kondensatorze umieszczonym w stopniu wyjsciowym 56 ukladu odchylania 42 pola. Sygnal wejsciowy 53 jest dostarczany do bazy tranzystora 57 komparatora ukladu sterowania 43 przez rezystor 58. Napiecie piloksztaltne 59 o czestotli¬ wosci odchylania linii, wytwarzane na koncówce 60, jest takze dostarczane do bazy tranzystora 57 przez rezys¬ tor 63. Napiecie odniesienia jest dostarczane do emitera tranzystora 57 komparatora. Tonapiecie odniesienia jest wytwarzane przez tranzystor buforowy 67 polaczony z suwakiem 70 potencjometru 68. Koncówki potencjo¬ metru 68 sa dolaczone do napiecia zasilania +24 V. Kolektor tranzystora 57 jest polaczony z baza tranzysto¬ ra 41 przez rezystor 69.W sterowanym czasie w kazdym okresie odchylania linii napiecie piloksztaltne 59 wzrasta dostatecznie dla wlaczenia tranzystora 57, w wyniku czego wlacza sie tranzystor 41 i zostaje podane napiecie Vc na koncówke wejsciowa B. Sterowany czas wlaczenia tranzystora 57 i tranzystora 41 jest zmieniany z czestotliwoscia odchyla¬ nia pola w sposób paraboliczny przez sygnal wejsciowy 53. Czas wlaczenia w okresie odchylania linii z fig. 2a—2e zmienia sie od czasu t2 w poblizu srodka wybierania pola do czasu t4 w poblizu góry i dolu wybierania pola.W celu zapewnienia okreslonego zakresu sterowanych czasów wlaczenia t2~t4 tranzystora 41 przy napie¬ ciu na koncówce B równym O w okresie nieprzewodzenia diody 25, tj. podczas okresu ujemnej polaryzaqi napie¬ cia Va, tranzystor 64 jest polaczony z koncówka 60. Napiecie prostokatne Va o zmiennej polaryzacji, przedsta¬ wione jako napiecie 123B, jest podawane na baze tranzystora 64 przez rezystor 65. Dioda stabilizujaca 66 jest polaczona z baza tranzystora 64.W okresie dodatniej biegunowosci napiecia V\ tranzystor 64 przewodzi i utrzymuje napiecie na konców¬ ce 60 na potencjale ziemi. W okresie ujemnej biegunowosci napiecia Va tranzystor 64 nie przewodzi, umozliwia¬ jacy wytworzenie napiecia prostokatnego 59 na koncówce 60 za pomoca ukladu calkujacego zawierajacego rezystor 61 i kondensator 62 polaczone razem na koncówce 60.Szerokosc osnowy obrazu telewizyjnego moze byc latwo sterowana przez regulacje polozenia zaczepu 70 potencjometru 68, przez co zmienia sie wartosc napiecia odniesienia wytwarzanego na emiterze tranzystora 57.Regulacja zaczepu 70 powoduje przesuwanie zakresu czasów wlaczania t2 -^tranzystora 41 (fig. 2a—2e) w okre¬ sie!.— t5 nieprzewodzenia diody 25 Regulacja zakresu t2—t4 powoduje regulacje wartosci sredniego napiecia wybierania Vj powyzej linii zerowego napiecia na fig. 3, przez co otrzymuje sie wymagane sterowanie szerokosci impulsu.W sposób podobny do korekcji bocznego znieksztalcenia poduszkowego mozna zrealizowac kompensacje dla innych rodzajów niepozadanych znieksztalcen osnowy obrazu telewizyjnego lub modulacji takiej, jak wytwo¬ rzona przez zmiany spowodowane ladowaniem potencjalem przyspieszajacym. Sygnal reprezentujacy obciazenie ukladu przyspieszajacego czyli parametr powodujacy znieksztalcenie osnowy obrazu telewizyjnego jest wytwa¬ rzany na koncówce E i podawany na baze tranzystora 57 przez rezystor 72. Faza sygnalu reprezentujacego ladowanie ukladu przyspieszajacego jest taka, aby zmienic czas wlaczenia tranzystora 41 w sposób przeciwsta¬ wiajacy sie niepozadanej modulacji osnowy obrazu telewizyjnego, spowodowanej obciazeniem ukladu przyspie¬ szajacego.133 148 Zastrzezenia patentowe 1. Uklad odchylania z korekcja znieksztalcenia osnowy obrazu telewizyjnego zawierajacy generator odchy¬ lania linii dolaczony do pierwszego zródla napiecia, przelacznik dolaczony do uzwojenia odchylania linii i uklad korekcji dolaczony do generatora odchylania linii oraz drugie zródlo napiecia i uklad sterowania dola¬ czone do ukladu korekcji, znamienny tym, ze pierwsze zródlo napiecia stanowi uzwojenie wtórne (23b) wejsciowego transformatora mocy (23), drugie zródlo napiecia zawiera uzwojenie wtórne (23d), diode (38) i kondensator (39), dolaczone do generatora (37) odchylania linii przez tranzystor (41) i diode (27), które sa dolaczone do transformatora mocy (23) stanowiacego ich uklad sterowania. 2. Uklad wedlug zastrz. 1,znamiennny tym, ze uzwojenie wtórne (23b) stanowi zródlo napiecia przemiennego i jest dolaczone do diody (25). 3.,/Uklad wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze do koncówki wyjsciowej (B) diody (25) i do generatora (37) odchylania linii jest dolaczony dlawik wejsciowy (28). 4. Uklad wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze tranzystor (41) laczy drugie zródlo napiecia z dla¬ wikiem wejsciowym (28). 5. Uklad wedlug zastrz. 3 albo 4, z n a m i e n n y t y m, ze do dlawika wejsciowego (28) jest dolaczona dioda (26) podtrzymujaca dzialanie. 6. Uklad wedlug zastrz. 1,znamienny tym, ze pierwsze zródlo napiecia zawiera zródlo (20, 21, 22) napiecia wzbudzajacego dolaczone do transformatora mocy (23) poprzez uzwojenie pierwotne (23a), a pier¬ wsze uzwojenie wtórne (23b) jest dolaczone do diody (25). 7. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny t y m, ze drugie zródlo napiecia zawiera diode (38) dolaczo¬ na do drugiego uzwojenia wtórnego (23d) transformatora mocy (23) oraz kondensator (39) dolaczony do dio¬ dy (38). 8. Uklad wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze dioda (25) stanowi prostownik pólokresowy, a tranzystor (41) jest dolaczany do drugiego zródla napiecia. 9. Uklad wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze zródlo (20, 21, 22) napiecia wzbudzajacego za¬ wiera zródlo napiecia stalego zasilania (+150 V), inwerter (22) dolaczony do napiecia stalego zasilania oraz generator (35) dolaczony do inwertera (22) i generatora (37) odchylania linii. 10. Uklad wedlug zastrz. 7, z n a m i e n n y t y m, ze transformator mocy (23) zawiera wysokonapie¬ ciowe uzwojenie (23c) dolaczone do ukladu wysokonapieciowego (45). /l23c_ +I50V^ 30KV 5Hvi rTv, /i—^ fYYY 10 53 ~1TH h- ^nj^ 24V li .I25V OV m71 47, 42 ± 50OVpp ^ i2/rB ii-54HL_t * 36 f30ri li _ ot 300pH 22 3 0.5-a I.7jjF Fig.l133 148 520 V 0V,0A \133 148 A rTHr Vhtt +2J0V t iTnr J 259ypaFLfl:ov 4-61 V65 "T7 I23b 60 yS 62-J. 1 63 58 + 24V 70 X68 43 r i "i 52 Fig. 4 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 cgz.Cena 100 zl PL PL PL PL PL