NL8102367A - Aromatische polyester, -copolymeersamenstelling met een smerende werking. - Google Patents

Description

9 * Λ * -1- 21913/Vk/mb

Korte aanduiding: Aromatische polyester- copolymeersamenstelling met een smerende werking.

De uitvinding heeft betrekking op een aromatische polyester -5 copolymeersamenstelling met een smerende werking. Met name heeft de uitvinding betrekking op een dergelijke samenstelling die kan worden gebruikt voor het vormen van voorwerpen in een automatisch systeem voor het lossen van het voorwerp uit de matrijs.

Aromatische polyesters-copolymeren verkregen uit tereftaalzuur en 10 isoftaalzuur of functionele derivaten hiervan en bisfenol of een functioneel derivaat hiervan zijn bekend. Als werkwijze voor het bereiden van dergelijke aromatische polyesters-copolymeren zijn de volgende werkwijzen voorgesteld. Een polymerisatie die plaats heeft op het tussenvlak door het mengen van een oplossing van tereftadlzuur-diohloride en isoftaalzuur-di-15 Chloride in een met water niet mengbaar organisch oplosmiddel, met een oplossing van een bisfenol in een alkalische waterige oplossing waarbij deze met elkaar in reactie worden gebracht. Een polymerisatie in een oplossing voor het doen reageren van tereftaalzuur-dichloride en isoftaalzuur-dichloride met een bisfenol in een organisch oplosmiddel. Een sraelt-polymerisatie waar-20 bij tereftaalzuur en isoftaalzuur wordt verwarmd met een bisfenol in aanwezigheid van azijnzuuranhydride. Een sraelt-polymerisatie door fenylesters van tereftaalzuur en isoftaalzuur te verwarmen met een bisfenol. Een smelt-polymerisatie door tereftaalzuur en isoftaalzuur te verwarmen met een bisfenol in aanwezigheid van di-allylcarbonaat.

25 Het is algemeen bekend dat de verkregen aromatische polyester-co- polymeren met voortreffelijke karakteristieken zoals een voortreffelijke mechanische eigenschap met name de buigsterkte, treksterkte, buig-recovery-coëfficient en slagsterkte kunnen worden verkregen, voortreffelijke thermische eigenschappen zoals thermische deformatietemperatuur en thermische ontleding, 30 voortreffelijke elektrische eigenschappen met name de inherente weerstand, isolerend vermogen, boog-weerstand, di-elektrische constante en di-elektrisch verlies, voortreffelijke brand-werende eigenschappen, voortreffelijke di-mensionele stabiliteit en voortreffelijke chemische bestendigheid. Daarom zijn diverse toepassingen onderzocht met betrekking tot de gevormde pro-35 dukten, films, vezels en van een deklaag voorziene produkten van de copoly-meren die zijn verkregen door een injectie-spuitgietprocédé, een extrusie-vormingsprocédé, een pers-vormings procédé of diverse andere vormgevirgs- proeédés.

81 02 3 67 -2- 21913/Vk/mb

De aromatische polyester-copolymeren hebben goede mechanische eigenschappen, elektrische eigenschappen, warmtebestendigheid en dimensioned stabiliteit, zodat . de copolymeren kunnen worden gebruikt voor diverse produkten van onderdelen van precisie-machines en elektrische onderst delen. Onlangs zijn automatische procédés en energie-besparende procédés met betrekking tot de vormgeving en het verwerken van synthetische polymeren nader onderzocht, met name diverse procédés voor het automatisch uit de vorm halen van gevormde produkten, omdat synthetische polymeren tot nu toe zijn gebruikt in een grote hoeveelheid als onderdeel voor precisie-ma-jO chines, elektrische onderdelen en voor diverse andere goederen. De gevormde produkten moeten niet kleven aan'de matrijs of mal en een lage weerstand hebben bij het lossen van de gevormde produkten uit de mal, ten einde de automatische vormgevingsmachines makkelijk, te kunnen bewerken tijdens het vrijmaken van het gevormde produkt uit de mal. Wanneer de weerstand bij het 15 vrijmaken van de mal groot is kan het gevormde produkt worden vervormd of beschadigd door de mechanische kracht die moet worden uitgeoefend, waardoor de waarde van de goederen wordt verlaagd. Soms kunnen de gevormde produkten of de matrijzen, met name een beschermend mechanisme, worden beschadigd.

Ten einde de weerstand bij het vrijmaken van de matrijs te verminderen is 20 voorgesteld om een hellend gedeelte aan te brengen voor het lossen van het produkt uit de mal of om een losmaakmiddel in de mal aan te brengen. Bij het vormgeven van onderdelen voor precisie-machines of elektrische onderdelen, die een dimensionele stabiliteit vereisen of voor de vormgeving van produkten met een complexe configuratie is het niet mogelijk om de mal te 25 voorzien van een schuin vlak. Bij de vormgeving van bepaalde onderdelen met een zekere configuratie is een uitstekend mechanisme, met name een bepaalde grootte en de positie van een uitstekende pen aan zekere beperkingen onderhevig. Daarom wordt vaak een losmaakmiddel toegepast voor het , verbeteren van het vrijmaken van de mal. Wanneer een overmaat aan losmaak-30 middel wordt aangebracht kan de uiterlijke vorm van het gevormde produkt echter slecht zijn en de lassterkte kan worden verminderd waardoor ernstige nadelen optreden zodat de eigenschappen van de polymeren niet kunnen worden verbeterd.

Het is van belang om het vrijmaken van de mal te verbeteren voor 35 aromatische polyester-copolymeren met voortreffelijke karakteristieken met name voor onderdelen van precisie-machines en elektrische onderdelen ten einde gevormde produkten te vervaardigen met voortreffelijke oorspronkelijke karakteristieken van de aromatische polyester-copolymeren.

8102367 •Γ ν -3- 21913/Vk/mb

Gewoonlijk is een smeermiddel verwerkt in een kunststof om het lossen van het produkt uit de matrijs te verbeteren. De werking van het smeermiddel is om de inwendige weerstand van het polymeer te verminderen zodat de stroombaarheid (inwendig smerende werking) wordt verbeterd en de smerende 5 werking wordt verbeterd bij een tussenvlak tussen de kunststof en de mal of matrijs (uitwendig smerende werking)·

Ten einde de inwendig smerende werking te verbeteren wordt gewoonlijk een smeermiddel gebruikt met een hoge mengbaarheid met de kunststof.

Ten einde de uitwendig smerende werking te verbeteren wordt gewoonlijk 10 een smeermiddel toegepast met een lage mengbaarheid met de kunststof. De mechanische en de thermische eigenschappen worden echter vaak nadelig beïnvloed door de toevoeging van een smeermiddel aan de kunststof.

Er is voorgesteld om polyethyleen of polypropyleen, met name polyethyleen* of polypropyleen met een laag molecuulgewicht toe te voegen 15 aan de aromatische polyester-copolymeren zodat de verwerkbaarheid wordt verbeterd (inwendig smerende werking) zoals aangegeven in de Japanse octrooiaanvrage 71035/1974 of om de verwijdering van het produkt uit de matrijs te verbeteren (uitwendig smerende werking) zoals vermeld in de Japanse octrooiaanvrage 3456/1975, zonder dat de oorspronkelijke mechanische 20 eigenschappen en elektrische eigenschappen van de aromatische polyester-copolymeer nadelig worden beïnvloed. Wanneer polyethyleen of polypropyleen wordt verwerkt in de aromatische polyester-copolymeer wordt een wolk-vorming, ontglazing of vertroebeling van het gevormde produkt bewerkstelligd. De toepassing van de gevormde produkten wordt nadelig beperkt door de 25 toepassingsgebieden waarbij een transparant gevormd produkt wordt vereist.

Een van de doelstellingen volgens de uitvinding is het verbeteren van het uit de matrijs verwijderen van het gevormde produkt met voortreffelijke oorspronkelijke mechanische en thermische eigenschappen van een aromatisch polyester-copolymeer en ook met de gewenste mate van doorschijning.

30 Een andere doelstelling volgens de uitvinding is het verkrijgen van een aromatische polyester-copolymeersamenstelling die kan worden gevormd ter verkrijging van een doorschijnend gevormd produkt zonder verglazing en met een voortreffelijke verwijderbaarheid uit de matrijs, geschikt voor een automatische bewerking voor het verwijderen van het produkt uit een matrijs.

35 Deze en andere doelstellingen volgens de uitvinding kunnen worden be werkstelligd met een aromatischepolyester-copolymeersamenstelling met een smerende werking, hierdoor gekenmerkt dat deze bestaat uit een aromatisch polyester-copolymeer van een mengsel van tereftaalzuur en isoftaalzuur of 81 0 2 3 6 7 3' » -4- 21913/Vk/rab een derivaat hiervan bij een raolaire verhouding van de tereftaalzure groep tot de isoftaalzure groep van 9 : 1 tot 1 : 9 en een bisfenol met formule 1, weergegeven door 5 Ro^ R^ Rj_ R^

HO OH

r4 r3r'3 r'4 waarbij 10 X voorstelt -0-, -S-, -S02~ of -CO- of een alkyleengroep of een alkylideengroep die kan zijn gesubstitueerd met een koolwaterstofgroep met een of meer koolstofatomen of een halogeenatoom of een koolwaterstofgroep en R.j, Rg, Rg, R^j RJjf Rg» R^> RjJ» zijn respectievelijk een wa-15 terstofatoom, halogeenatoom, hydroxylgroep of een koolwaterstofgroep, en een specifiek smeermiddel met meer dan 70 gevt.% n-paraffine met 16—MO koolstofatomen bij een verhouding van 0,05 tot 5 gew.?, gebaseerd op het polyester-copplymeer.

De samenstelling volgens de uitvinding heeft voortreffelijke me-20 chanische en thermische karakteristieken en een verbeterde smeerwerking en doorschijnendheid.

Het is verrassend dat de samenstellingen volgens de uitvinding die paraffinewas bevatten een opmerkelijk betere doorschijnendheid hebben dan de samenstellingen die een polyolefine bevatten.zoals polyethyleen 25 en polypropyleen als smeermiddel.

De paraffinewas die wordt toegepast volgens de uitvinding is kristallijne paraffine verkregen door het afscheiden en zuiveren van petroleum en is een petroleumwas of natuurlijke paraffine die n-paraffine bevat als hoofdcomponent en iso-paraffine en nafteen als een van de componenten 30 in een kleinere hoeveelheid en een verdeling van het aantal koolstofatomen heeft van Cbij voorkeur (hetgeen overeenkomt met een mole- cuulgewicht van 226-562 als n-paraffine) en met een smeltpunt van 43-77 °C, bij voorkeur 57-69 °C.

Wanneer de paraffinewas een smeltpunt heeft van 43-77 °C, met name 35 van 57-69 °C en wordt verwerkt in de samenstelling is de verwijderbaarheid uit de matrijs en de stroombaarheid van de smelt van de aromatische poly-ester-copolymeersamenstelling met een smerende werking aanzienlijk verbeterd zonder dat een vermindering optreedt van de eigenschappen met name 81 0 2 3 67 -5- 21913/Vk/mb de mechanische en thermische eigenschappen van het aromatische polyester-copolyraeer.

De paraffinewas die wordt toegepast volgens de uitvinding is kristallijne paraffine, verkregen door het afscheiden en zuiveren van 5 petroleum en is petroleumwas of natuurlijke paraffine die n-paraffine bevat als hoofdcomponent en iso-paraffine en nafteen in een kleinere hoeveelheid en heeft een verdeling van het aantal koolstofatomen van C^g-C^ (molécuulgewicht 226-562 als n-paraffine).

De paraffinewas als specifiek smeermiddel wordt verwerkt in een 10 hoeveelheid van 0,05 tot 5 gew.%, bij voorkeur 0,1 tot 3 gew.i, met name 0,3-1 gew.i gebaseerd op de aromatische polyester-copolymeer. Wanneer het gehalte van het specifieke smeermiddel minder is dan 0,05 gew.ï wordt het verwijderen uit de matrijs niet voldoende terwijl wanneer het gehalte hoger is dan 5 gew.Jt de voortreffelijke oorspronkelijke eigenschappen van 15 het aromatische polyester-copolymeer verloren gaan door een achteruitgang van de optische, mechanische en thermische eigenschappen. Met het oog op het evenwicht tussen deze eigenschappen en de vormgeving voor een dik, gevormd produkt verdient het de voorkeur om het gehalte aan specifiek smeermiddel te doen variëren van 0,1 tot 3 gew.%. Wanneer het handhaven 20 van de oorspronkelijke karakteristieken van het aromatische polyester-copolymeer met name belangrijk is, verdient het de voorkeur om het specifieke smeermiddel toe te passen in een hoeveelheid van 0,3 tot 1 gew.Ji.

De tijd en de wijze van het verwerken van de paraffinewas, vloeibare paraffine, microkristallijne'was als specifiek smeermiddel kan worden 25 uitgevoerd op de volgende wijzen.

1) Het specifieke smeermiddel wordt toegevoegd aan poedervormig aromatisch polyester-copolymeer en het mengsel wordt gelijkmatig gemengd met behulp van een V-vormige menger, een super-mixer en dergelijke en wordt gekneed met behulp van een extruder ter bereiding van korrels.

30 2) Het specifieke smeermiddel wordt opgelost in een organisch oplosmiddel, (gehalogeneerde koolwaterstof zoals methyleenchloride, chloroform, tetreachlooretaan e.d. worden gewoonlijk gebruikt als oplosmiddel bij de polymerisatie) voor, tijdens of na de polymerisatie ter bereiding van het aromatisch polyester-copolymeer door een polymerisatie bij het 35 tussenvlak en het oplosmiddel wordt afgedestilleerd volgens een bepaald procédé ter verkrijging van een poedervormig aromatisch polyester-copolymeer dat paraffine bevat en het mengsel wordt gekneed door een extruder ter bereiding van korrels.

8102367 -6- 21913/Vk/rab 3) De korrels verkregen volgens procédé (1) worden gemengd tot korrels aromatisch polyester-copolymeer die geen speciaal smeermiddel bevatten als master-batch procédé.

4) Het speciaal smeermiddel wordt toegevoegd aan het aromatisch 5 polyester-copolymeer onder mengen onder toepassing van een droog-meng- procédé.

De aromatische polyester-copolymeren die worden toegepast bij de werkwijze volgens de uitvinding kunnen worden bereid onder toepassing van een mengsel van tereftaalzuur en -isoftaalzuur of fuctionele derivaten 10 hiervan en een bisfenol door een polymerisatie bij het tussenvlak, een oplossings-polymerisatie of een smelt-polymerisatie.

Bij het aromatisch polyester-copolymeer verkregen door toepassing van een mengsel van een component met een tereftaalzure groep en een component met een isoftaalzure groep als zure componenten wordt een molaire 15 verhouding van de tereftaalzure groep tot de isoftaalzure groep toegepast als zijnde 9 : 1 tot 1:9.

De bisfenolen die worden toegepast volgens de uitvinding hebben formule 1. Geschikte bisfenolen met formule 1 omvatten 4,4'-dihydroxy-difenylether, 4,4'-dihydroxyr2,2'-dimethyldifenylether, 4,4*-dihydroxy-20 3,3'-dichloordifenylether, 4,4’-dihydroxydifenylsulfide, 4,4’-dihydroxy-difenylsulfon, 4,4'-dihydroxydifenylketon, bis(4-hydroxyfenyl) methaan, 1,1-bis(4-hydroxyfenyl)ethaan, 2,2-bis-(4-hydroxyfenyl)propaan, 1,1-bis-(4-hydroxyfenyl)n-butaan, di-(4-hydroxyfenyl)cyclohexylmethaan, en 1,1-bis(4-hydroxyfenyl)-2,2,2-trichloorethaan.

25 Een mengsel van de bisfenolen of een mengsel van het bisfenol en een kleine hoeveelheid van een andere difunctionele verbinding kan worden toegepast. Het is mogelijk om andere additieven zoals middelen die de thermische onleding remmen, een anti-oxydatiemiddel en een ultraviolet-absorberend middel toe te voegen zodat de thermische bestendigheid, de 30 lichtbestendigheid en de bestendigheid tegen oxydatie van de samenstelling volgens de uitvinding kan worden verbeterd. Het is ook mogelijk om een pigment e.d. in de samenstelling volgens de uitvinding te verwerken of om de samenstelling te versterken onder toepassing van bijvoorbeeld glasfiber.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de 35 volgende voorbeelden en vergelijkende voorbeelden, die niet als beperkend moeten worden opgevat.

81 02 3 67 -7- 21913/Vk/mb

Voorbeelden I enll en vergelijkend voorbeeld 1

Een aromatisch polyester-copolymeer werd bereid door een polymerisatie bij het tussenvlak onder toepassing van een methyleenchloride-oplos-sing van een mengsel van tereftaalzuurdichloride en isoftaalzuurdiehloride bij 5 een molaire verhouding van 6 : 4 en een waterige oplossing van natrium- hydroxyde bevattende bisfenol A. De logaritmische viscositeit van het aromatisch - polyestergroeppolymeer in een gemengd oplosmiddel van fenol en tetrachloorethaan (gewichtsverhouding 6:4) bij 25 °C was 0,69· Paraffine-was met een smeltpunt van 58 °C (gemiddeld aantal koolstofatomen 27,8 10 (C0,-C__) werd gemengd tot een poedervormig aromatisch polyester-copoly- meer in een verhouding zoals weergegeven in tabel A in een V-vormige menger. Het mengsel werd gekneed in een Bent-type extruder (L/D=18) bij een temperatuur van 300 °C ter verkrijging van korrels. De korrels werden gedroogd bij een temperatuur van 120 °C gedurende 16 uren en gevormd met 15 behulp ‘van een injectie-spuitgietmachine ter. verkrijging van diverse vormen.

De verschillende eigenschappen van de verkregen voorwerpen werden gemeten.

De hierbij verkregen resultaten zijn weergegeven in tabel A.

TABEL A

2q voorbeelden blanco I II 1 hoeveelheid smeermiddel 0 ^ ^ 10 (gew.Jt) thermische eigenschappen: thermische deformatie- ^ ^ ^ 25 temperatuur (°C) mechanische eigenschappen: treksterkte (kg/cm^) 740 730 670 550 rek (%) 55 45 39 30

Izod-slagsterkte (kg.cm/cm.kerf) 6,0 5,7 4,5 2,8 30----- optische eigenschappen: transmissie parallel licht (%) 83 74 58 7

Elk voorwerp met een diameter van 50 mm en een dikte van 3 mm werd ver- 35 vaardigd door de vormgeving van korrels bij een vormgevingstemperatuur o 2 van 320 C onder een injectiedruk van 1200 kg/cm in een matrijs bij een temperatuur van 120 °C. De minimale hardingstijd voor het vrijmaken van het voorwerp zonder deformatie van het gevormde produkt door een uitste- 8102367 r -8- 21913/Vk/mb kende pen werd gemeten. De hierbij verkregen resultaten zijn samengevat in tabel B.

De spiraal-vormgeving werd uitgevoerd onder toepassing van korrels bij een vormgevingstemperatuur van 320 °C onder een injectiedruk van 2 o 5 1000 kg/cm in een matrijs bij een temperatuur van 120 C. De hierbij verkregen resultaten zijn eveneens weergegeven in tabel B.

TABEL B

T0 ----- voorbeeld blanco I II 1 hoeveelheid smeermiddel . . _ tgew.J) 0 1 5 10 minimum-hardingstijd ^ n ..

15 _(3ec·)_______ spiraallengte (om) 13 19 25 40

Zoals blijkt uit de tabellen A en B werd de verbetering met be-20 trekking tot het lossen uit de matrijs en de vloeibaarheid van de smelt bewerkstelligd zonder een vermindering van de thermische eigenschappen, de mechanische eigenschappen en de optische eigenschappen in deze voorbeelden .

Voorbeelden III-VII

25 Poedervormig aryl polyester-copolymeer zoals vermeld in voorbeeld I werd geëxtrudeerd met behulp van een Bent-type extruder bij een temperatuur van 300 °C ter bereiding van korrels. Paraffinewas met een smeltpunt van 70 °C (gemiddeld aantal koolstof atomen 3^,5 (C^-C^q) ) (poeder van 250. jum ) werd droog gemengd ter verkrijging van korrels en de korrels 30 werden gedroogd bij een temperatuur van 120 °C gedurende 16 uren en gevormd met behulp van een injeetie-spuitgietmachine ter verkrijging van voorwerpen met een diameter van 50 mm en een dikte van 3 mm bij een vormgevingstemperatuur van 320 °C onder een injectiedruk van 1200 kg/cm2 in een matrijs bij een temperatuur van 120 °C, De minimale hardingstijd 35 voor het lossen van het voorwerp zonder deformatie van het gevormde pro-dukt door middel van een uitstekende pen werd gemeten. De hierbij verkregen resultaten zijn samengevat in tabel C.

8102367 -9- 21913/Vk/mb

TABEL C

voorbeeld blanco III IV V VI VII

hoeveelheid 5 smeermiddel 0 0,05 0,1 0,3 0,5 1,0 (gew.i) minimale har- dingstijd 44 39 25 15 13 12 (seconden) 10

Zoals blijkt uit tabel C werd een opmerkelijke verbetering verkregen met betrekking tot het lossen uit de matrijs door het verwerken in het mengsel van paraffinewas in een hoeveelheid van ten minste 0,05 gew.i. Volgens de experimenten uitgevoerd met betrekking tot de verkregen voor-15 werpen kan worden gesteld dat de thermische eigenschappen, de mechanische eigenschappen en de doorschijnendheid van de monsters van deze voorbeelden voortreffelijk waren.

Voorbeeld VIII en vergelijkende voorbeelden 2 en 3

Paraffinewas met een smeltpunt van 62 °C (gemiddeld aantal kool-20 stof atomen 29,5 (C^-C^)) werd onder mengen toegevoegd in een hoeveel heid van 3 gew.Jt aan poedervormig aromatisch polyester-copolymeer aangegeven in voorbeeld I. Ter vergelijking werd polyethyleen met een gemiddeld molécuulgewicht van 3500 of 9000 (San Wax 131P bereid door Sanyo Kaséi K.K. en Hoechst Wax PA-190, bereid door Hoechst Japan) gemengd in een hoeveel-25 heid van 3 gew.Jt en toegevoegd aan poedervormig aromatisch polyester-copolymeer. Elk mengsel werd geëxtrudeerd met behulp van een Bent-type extruder bij een temperatuur van 300 °C ter bereiding van korrels. De verkregen master-korrels werden 10 keer verdund met korrels verkregen uit voorbeelden III-VII en de gemengde korrels werden onderworpen aan een vormgevingsprocédé 30 met behulp van een spuitgietmachine ter verkrijging van voorwerpen met een diameter van 50 mm en een dikte van 3 mm bij een vormgevingstempera-tuur van 320 °C onder een injectiedruk van 1200 kg/cm^ in een matrijs bij een temperatuur van 120 °C. De minimale hardingstijd en de procentuele hoeveelheid transmissie van parallel'licht voor elk voorwerp werd gemeten.

35 De hierbij verkregen resultaten zijn samengevat in tabel D.

-TABEL D- 81 0 23 6 7 -10- 21913/Vk/mb t wi

J* V

TABEL D

voorbeeld VIII 2 3 blanco paraffine- polyethyleen polyethyleen smeermiddel was,smelt- molecuul- molecuul- · geen punt 62 °C gewicht 3500 gewicht 9000 5 ------------------,-- hoeveelheid smeermiddel 0,3 0,3 0,3 (gew.i) minimale har- dingstijd 11 11 44 10 (seconden) transmissie parallel licht 80 23 15 83 (%) 15 Zoals blijkt uit tabel D hadden de samenstellingen die polyethy leen bevatten met een laag molecuulgewicht, welke mengsels werden beschouwd ter vergelijking,een smeerwerking maar gaven opmerkelijk slechte optische karakteristieken waardoor ontglazing ontstond hoewel de aromatische polyester-copolymeren zelf voortreffelijke optische karakteris-20 tieken had. Anderzijds had de samenstelling die paraffinewas bevatte volgens de uitvinding voortreffelijke optische karakteristieken, • t

Voorbeelden IX-XII

De korrels die zijn toegepast bij de werkwijze volgens de voorbeelden III-VII werden gemengd met specifieke paraffinewas met een smeltpunt 25 van 58 °C (gemiddeld aantal koolstofatomen 26 (C21-C^)) (poeder van 250 ^tm) volgens een droge menging. Elk mengsel werd gedroogd bij een temperatuur van 120 °C gedurende 16 uren en geëxtrudeerd zodat elk teststuk werd gevormd en een diameter had van 50 mm en een dikte van 3 mm met

behulp van een spuitgietmachine bij een temperatuur van 320 °C

2 30 onder een injectiedruk van 1000 kg/cm en met een matrijs die was verwarmd bij een temperatuur van 120 °C. De vormgevingsbewerking werd uitgevoerd bij een inwendige druk van de matrijs en bij een weerstand bij het lossen van de mal, welke waarden werden gemeten door de inrichting te voorzien van een spanningsmeter met een uitstekende plaat. De hierbij verkregen 35 resultaten zijn weergegeven in tabel E.

-TABEL E- 8102367

I * - C

-11- 21913/Vk/mb

TABEL E

hoeveelheid inwendige druk weerstand paraffine (gew.i) n e ma Γ1^3 tegen lossen ___(k*/cm ) (kg) _ 5 blanco 0 823 127 voorbeeld IX 0,01 819 98 voorbeeld X 0,5 825 65 voorbeeld XI 1,0 811 61 voorbeeld XII 5,0 830 60 10 ---—--

Zoals duidelijk is uit tabel E wordt een opmerkelijke verbetering verkregen met betnekking tot het lossen uit de mal wanneer meer dan 0,01 gew.Jt specifieke paraffinewas werd toegepast.

15 Voorbeelden XIII-XV

De korrels die zijn toegepast in voorbeeld III-VII werden gemengd met 0,5 gew.i specifieke paraffinewas zoals vermeld in tabel F volgens een droge menging. Elk mengsel werd gedroogd bij een temperatuur van 120 °C gedurende 16 uren en geëxtrudeerd ter bewerkstelliging van de 20 vormgeving waarbij een teststuk werd verkregen met een diameter van 50 mm en een dikte van 3 mm met behulp van een spuitgietmachine bij een temperatuur van 320 °C onder een injectiedruk van 1000 kg/cm2 en de matrijs werd verwarmd tot 120 °C. Bij de vormgevingsbewerking werd een binnendruk van de matrijs en een weerstand bij het lossen gemeten met 2g behulp van een spanningsmeter met een uitstekende plaat. De hierbij verkregen resultaten zijn samengevat in tabel F.

TABEL F

30 ------------- n-paraffine . aantal toSE---inwendige ΓΤ7 smelt- druk v.d. bestendig- s o a owen__ punt matrijs heid tegen gemiddeld traject (°C) (kg/cm^) lossen (kg) 35 voorb®^ 26,0 21-33 55 825 65 voorbeeld 28>3 22_3g 6Q β15 63 voorbeeld 32>6 25-42 66 8q8 6o 8102367

Claims (5)

1. Aromatische polyesters-copolymeersamenstelling met een smerende . werking, met het kenmerk, dat deze bestaat uit een aromatisch polyester- 5 copolymeer van een mengsel van tereftaalzuur en isoftaalzuur of een derivaat daarvan bij een molaire verhouding van de tereftaalzure groep tot de isoftaalzure groep van 9 : 1 tot 1 : 9 en een bisfenol met de formule 1, weergegeven door

10 K2 R1 R1 R2 HO OH e4 r3r'3 r; 15 waarbij X voorstelt -0-, -S-, -S02~, -CO- of een alkyleengroep of een alkylideengroep die kan zijn gesubstitueerd door een koolwater-stofgroep met een of meer koolstofatomen of een halogeenatoom of een halokoolwaterstofgroep en

20 Rg’ ^3» Rij» Rj» R3 en R4 respectievelijk voorstellen een waterstofatoom, een halogeenatoom, een hydroxylgroep- of een koolwaterstof-groep, en een specifiek smeermiddel met meer dan 70 gew.56 n-paraffine met 16-40 koolstofatomen bij een verhouding van 0,05-5 gew.56, gebaseerd op 25 het polyester-copolymeer.

2. Aromatische polyester-copolymeersamenstelling volgens conclusie A, met het kenmerk’, dat het aromatisch polyester-copolymeer wordt gevormd onder toepassing van een bisfenol verkozen uit de groep bestaande uit 4,4·-dihydroxydifenylether, 4,4'-dihydroxy-2,2’-dimethyldifenylether, 30 4,4*-dihydroxy-3,3*-dichloordifenylether, 4,4’-dihydroxydifenylsulfide, 4,4♦-dihydroxydifenyIsulfon, 4,4·-dihydroxydifenylketon, bis(4-hydroxy-fenyl)methaan, 1,1-bis(4-hydroxyfenyl)ethaan, 2,2-bis-(4-hydroxyfenyl)propaan, 1,1-bis-(4-hydroxyfenyl)n-butaan, di-(4-hydroxyfenyl)cyclohexyl-methaan, en 1,1-bis(4-hydroxyfenyl)-2,2,2-trichloorethaan. 35

3.Aromatische polyester-copolymeersamenstelling volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het aromatisch polyester-copolymeer een copolymeer is van tereftaalzuur en isoftaalzuur en 2,2-bis(4-hydroxyfenyl)propaan. 81 0 2 3 6 7 ,ΜΚ •J· ψ· -13- 21913/Vk/mb

4. Aromatische polyester-copolymeersamenstelling volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het specifieke smeermiddel bestaat uit n-paraffine met f6-40 koolstofatoraen als hoofdcomponent en iso-paraffine in een kleinere hoeveelheid, afgescheiden uit petroleum.

5. Aromatische polyester-copolymeersamenstelling volgens con clusie 4, met het kenmerk, dat deze een specifiek smeermiddel bevat bestaande uit n-paraffine met 25-35 koolstofatomen als hoofdcomponent en iso-paraffine in een kleinere hoeveelheid, die is afgescheiden uit petroleum. Eindhoven, mei 1981 8102367