NL8003742A - Inrichting voor het compenseren van de radiale speling van een walslager in een lagerboring. - Google Patents

Description

¥· I.

* • VO 398

Titel: Inrichting voor het compenseren van de radiale speling van een walslager in een lagerboring.

De uitvinding heeft betrekking op een inrichting voor het compenseren van de radiale speling van een valslager in een lagerboring met behulp van een kopzijdig vooruitvalslager gelagerde schijf met een langs zijn ontrek radiaal aangebracht, in de radiale speelruimte 5 reikend en aan deze voor het uitoefenen van een bepaalde radiale druk aangebracht uitsteeksel. Een dergelijke inrichting is bekend uit het Duitse octrooischrift 851.865.

Bij de bekende inrichting wordt een ringvormig, in radiale richting vervormbaar tussenorgaan in de ruimte tussen de voor het ver-10 binden bedoelde delen van een wrijvingsverbinding ondergebracht, waarbij de radiale afmeting van het tussenorgaan zodanig aan de radiale speelruimte is aangepast, dat bij de verbinding, een plastische vervorming van het tussenorgaan optreedt. Overeenkomstig een verdere uitvoeringsvorm bestaat de inrichting voor het compenseren van de radiale 15 speling van de frictieverbinding uit een ^in hoofdzaéc cirkelvormige plaat, die aan de amtrek is ingesneden, voor het vormen van een aantal punten, die onder een rechte hoek t.o.v. het vlakke middendeel van de plaat zijn ongebogen; deze aldus in een cirkel aangebrachte punten zijn gekromd uitgevoerd, waarbij bun concave zijden naar buiten toe 20 zijn gericht. Bij de montage worden de gekromde punten in de de radiale speling vormende punten geperst, waarbij de uitbuiging, de wanddikte en de breedte alsmede de afstand van de punten onderling t.o.v. de grootte van de tussenruimte zodanig is gekozen, dat de gewenste radiale druk op het lager wordt verkregen.

25 Doel van de onderhavige uitvinding is het verschaffen van een wat betreft de vervaardiging en montage wezenlijk vereenvoudigde inrichting voor het compenseren van de radiale speling.

Dit wordt overeenkomstig de uitvinding bij een inrichting van de in de aanhef genoemde soort bereikt, als bij een axiaal voorgespan-30 nen walslager een schijf met een axiaal aangebrachte rand in de vorm van een t.o.v. het omtreksvlak van het walslager gerichte wig is voorzien en de wig door de axiale voorspankracht van een veerelement in de speelruimte tussen walslager en lagerboring wordt gedrukt, een en ander zodanig, dat de aanwezige radiale speling wordt gecompenseerd.

35 De overeenkomstig de uitvinding als schijf met wigvormige 800 3 7 42 -2- buitenrand uitg'evoerde inricliting voor het compenseren van de radiale speling is enerzijds zeer eenvoudig, in het "bijzonder als eendelig, geen verdere nabewerking vereisend spuitdeel te vervaardigen en anderzijds door simpelweg tussenleggen bij de montage vai'het walslager te 5 monteren.

Eekend is cm voor het plaatsen van het walslager en het vermijden van geruisvorming tengevolge van de lagerlucht tussen de buitenring en ' de binnenring van het lager een veer aan te brengen, die als spiraal veer met zijn ene einde tegen een schouder van het lagerschild in de 10 lagerboring en met zijn andere einde kopzijdig tegen de buitenring van het walslager steunt neemt; bij een dergelijk voorspannen of plaatsen van het lager kan door de axiale verschuiving tussen de buitenring en de op de as vastgehouden lagerbinnenring tengevolge van de axiale druk van de spiraalveer de lagerlucht speling tussen binnen- en buitenring 15 en het daardoor anders verkregen geruis merkbaar worden verminderd.

Teneinde deze lager luchtspeling verder te verminderen en bovendien ook een radiale speling tussen het buitenste amtreksvlak, d.w.z. de buitenring van het walslager en de lagerboring van het lagerschild te vermijden, is nu overeenkernstig de uitvinding tussen het van de lager-20 schouder afgekeerde einde van de spiraalveer en de buitenring van het walslager de schijf met de axiale rand in de vorm van een naar de buitenring toe gerichte wig gelegd en de wig door de axiale voorspahkracht van de spiraalveer in de speelruimte tussen het walslager en de lagerboring voor een extra compensatie van de aanwezige radiale speling gedrukt.

25 De schijf met de wigvormige rand kan zich daarbij door de werking van de axiale aandrukkracht, die door het wigvlak in een axiale en een radiale krachtcomponent ontbindbaar is, de eventueel veranderlijke radiale speling tussen walslagerbuitenring en walslagerboring aanpassen.

Door de axiale aandrukkracht van het veerelement en de overeen-30 kemstig de uitvinding uitvoering van de schijf met de wigvormige rand * worden niet alleen slechts door bewerkingen veroorzaakte toleranties aanwezige spelingen gecompenseerd en door de instelmogelijkheid van de buitenring tegen de wigvormige rand de buitenrand op een aan de binnenring aangepaste rolbaan gedrukt, maar ook een spelingsvrije lagerzitting 35 gedurende het bedrijf gewaarborgd, als de grootte van de lagerspeling, 800 3 7 42 ïr -3- * b.v. door verwarming "bij verschillende uitzettingscoëfficiënten van lagerboring enerzijds en lager anderzijds, bedrijfsmatig verandert..

Overeenkomstig een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding is de inrichting gekenmerkt, doordat de wig met een asymmetrische dwars-5 doorsnede met eenasrste radiaal buitenste, evenwijdig aan de lagerboring verlopende en een tweede radiaal binnenste, conisch en onder een schuine aangrijphoek t.o.v. het buitenste antreksvlak van het walslager verlopend wigvlak voorzien is; daardoor wordt enerzijds een goed geleid •aanliggen van de wigschijf in de lagerboring en anderzijds een gewaar-10 borgde werking van de wigschuinte ter vermijding van een ongewenste radiale speling verkregen..

Wordt daarenboven de schijf symmetrisch met langs de cmtrek van · elk der beide kopzijden in de ene en de andere asrichting aangebrachte eerste en tweede rand in de vorm van een wig uitgevoerd, dan wordt bij 15 het monteren tegelijkertijd op eenvoudige wijze de een axiale kracht veroorzakende en voor het aandrukken van het lager voorziene drukveer gecentreerd en het controleren of de schijf op een bepaalde wijze wordt aangebracht overbodig.

Een met betrekking tot de vervaardiging en montage bijzonder voor-20 delige verdere uitvoering van de inrichting volgens de uitvinding voor het compenseren van de radiale speling van een walslager wordt daardoor gekenmerkt, dat het veerelement samen met de schijf en de axiaal daaraan gevormde rand in de vorm van een naar het buitenste amtreksvlak (buitenring) gerichte wig als eendelig hanteerbaar montagedeel is uitgevoerd; 25 bij voorkeur is daarbij de schijf met de axiale rand en het veerelement uit een eendelig kunststofelement, in het bijzonder een eendelig vorm-, spuit-, of gietdeel gevormd.

Op voordeel biedende wijze kan de voor het compenseren van de radiale speling uitgevoerde schijf met eendelig aangebrachte rand en 30 tegelijkertijd daarmee verbonden veerelement ook als stofschijf voor het lager zijn uitgevoerd. Bij een als wals-lager gedacht kogellager is daarbij de schijf 'zodanig uitgevoerd, dat deze niet langs de rondlopende binnenring van het kogellager kan schuren. Bij een niet axiaal voorbij het lagerschild naar buiten reikend aseinde kan de schijf ook 35 op voordeel biedende wijze als een tegelijkertijd de totale lagering 800 3 7 42 s -2+- van de asstemp naar tuiten toe afdichtende lagerkap zijn uitgevoerd.

Opdat de schijf met zijn wigvormige rand op maat aan de te compenseren radiale speling aanpasbaar is aan de verschillende radiale afmetingen van de betreffende aangrijppunten van het schuine vigvlak 5 aan het buitengelegen omtreksvlak van het wals lager, is een zekere elastische meegevendheid van het materiaal, in het bijzonder bij een gesloten rondlopende wigvormige rand, doelmatig; voor het gecontroleerd veranderen resp. vastleggen van de mate van vering van de schijf met wigvormige rand en voor het optimaal afstemmen van het materiaal van 10 de schijf met de axiaal aandrukkende axiaalkracht is overeenkomstig een verdere uitvoeringsvorm volgens de uitvinding erin voor zien, dat de schijf voorzien is van een axiaal rondlopende, door spieetvormige uitsparingen onderbroken rand.

Onder verwijzing naar schematisch in de tekening weergegeven uit-15 voeringsvoorbeelden zal de eampensatieinrichting volgens de uitvinding thans nader worden verduidelijkt en toegelicht. Daarbij toont: fig. 1 een gedeeltelijke doorsnede van een schijf met een axiaal eenzijdig aangebrachte wigvormige rand en daarvan gescheiden als afzonderlijk deel aanliggende spiraalveer; .

20 fig. 2 een gedeeltelijke doorsnede'van een symmetrische schijf in zijaanzicht; fig. 3 een bovenaanzicht op een schijf met een langs de cmtrek door spieetvormige uitsparingen onderbroken wigvormige rand; fig. 1+ een doorsnede van de schijf volgens fig. 3 overeenkomstig 25 de lijn 17-17; fig. 5 een gedeeltelijke doorsnede van een schijf met eendelig aangebrachte wigvormige rand en eendelig aangebracht veerelement in de vorm van een vouwbalg; fig. 6 een gedeeltelijke doorsnede van een schijf met aan de ra-30 diale binnenzijde een aangegoten stofschijf en aan de radiale buitenzijde een aangegoten lagerkap; fig. 7 de uitvoering volgens fig. 5 als eendelig vorm-, spuit-, of gietdeel; fig. 8 een gedeeltelijke doorsnede van een schijf met eendelig 35 aangebrachte wigvormige rand en als veerelement een eend&ig aangebrachte 80 0 3 7 42 -5-

V

schotelveer; fig. 9 een bovenaanzicht ran de uitvoering volgens fig. 7; fig. 10 een doorsnede van de schijf volgens fig. 8 overeenkomstig de lijn VIII-VIII; 5 fig. 11 een schijf met eendelig aangebrachte wigvormige rand en als veerelement een aantal over de omtrek verdeeld aangebrachte, een geheel met de schijf'vormende elastische steunarmen; fig. 12 een bovenaanzicht van de uitvoering volgens fig. 10; en fig. 13 een doorsnede van de uitvoeringsvorm volgens fig. 11 over-10 eenkamstig de lijn XI-XI.

Overeenkomstig fig. 1 is een motoras 6 via een walslager 3 met de binnenring 32 en buitenring 31 draaibaar gelagerd in een lagerboring Ul van een lagerschild U. Voor het vermijden van geruis door een lager-speling tussen de binnenring 32 en de buitenring 31 is op zich bekende · 15 wijze voor het voorspannen resp. richten van het lager een spiraalveer 22 aanwezig: de spiraalveer 22 steunt met zijn linkereinde tegen een schouder U2 van het lagerschild U in de lagerboring Ul en ligt met zijn rechter einde onder tussenvoeging van een schijf 2 tegen de buitenring 31 van het kogellager 3 aan.

20 Voor het vermijden van geruis tengevolge van de in fig. 1 met a aangeduide radiale speling tussen het buitenantreksvlak van de buitenring 31 van het walslager 3 en het binnenomtreksvlak van de lagerboring Ul van het lagerschild U is de door de spiraalveer 22 tegen de buitenring 31 van het kogellager aangedrukte schijf 2 voorzien van een axiaal 25 aangebrachte rand in de vorm van een naar de buitenring 31 van het walslager 3 toegerichte wig 21, die door de axiale voorspankracht van de spiraalveer 22 in de speelruimte 5 met radiale speling a tussenhet walslager 3 en de lagerboring Ul voor het compenseren van de aanwezige radiale speling a gedrukt is. Daarbij wordt ook tegelijkertijd de buiten-30 ring van het kogellager door het aanliggen tegen de vigvormige ring op een aan de vastgehouden binnenring aangepaste rolbaan gedrukt; daardoor wordt een deel van de vervaardigingstoleraaties, waarmee het kogellager zelf behept is, gecompenseerd.

De schijf 2 is op doelmatige wijze tegelijkertijd als stofschijf 35 voor het walslager 3 uitgevoerd, en wel zodanig dat de binnenboring van 800 3 7 42 't- - -6- de schijf 2 tot vlak bij de buitenomtrek van de motoras 6 reikt en in het gebied van de binnenring 32 op afstand daarvan vordt gehouden, zodat een schuren langs de rondlopende binnenring 32 vermeden wordt. Bij een niet axiaal tot voorbij het lagers child naar buiten reikend aseinde kan 5 de schijf op voordeel biedende wijze ook als een tegelijkertijd de totale lagering van de asstcmp naar buiten toe afdichtende lagerkap zijn iitge-voerd.

Op voordeel biedende wijze is de aan de schijf 2 gevormde rand in de vorm van een wig 21 telkens voorzien van een asymmetrische doorsnede 10 met een eerste radiaal buitengelegen, evenwijdig aan de lagerboring Ul verlopend wigvlak 211 en een tweede radiaal binnengelegen, conisch en onder een schuine hoek t.o.v. het buitenantreksvlak van de buitenring 31 van het wals lager 3 verlopend wigvlak 212.

Fig. 2 toont een symmetrische uitvoering van de schijf 2 met 15 aan beide kopzijden een gelijksoortig aangebrachte rand in de vorm van een wig 21. Bij deze uitvoering wordt daarmee zowel een centrering van de spiraalveer 22 aan de linker kopzijde van de schijf 2 alsook een verhindering van radiale speling door de wig aan de rechter kopzijde van de schijf 2 bereikt; bovendien wordt bij éen symmetrische schijf-20 uitvoering volgens fig. 2 het voordeel verkregen, dat bij de montage er niet meer op hoeft te worden gelet-: in welke stand de schijf wordt aangebracht.

Zoals uit de fig. 3 en U blijkt, is de kopzijdig in de vorm van eeuwig 21 aangebrachte rondlopende rand onderbroken door langs de cmtrek 25 verdeelde, dunne, spieetvormige uitsparingen 29; door het aantal en de uitvoering van deze uitsparingen 29 kan de mate van vering van de schijf 2 met zijn rand in de vorm van een wig gecontroleerd worden veranderd.

Fig. 5 toont een inrichting voor het ccmpenseren van de radiale speling (speelruimte a) van een valslager 3 in een lagerboring Ul, waar-30 bij de schijf 2 met de daaraan axiaal aangebrachte rand in de vorm van een wig 21 eendelig met een als veerelement aanwezige vouwbalk 23 is uitgevoerd. Dit cp bijzonder eenvoudige wijze eendelig vervaardigbaar en hanteerbaar montagedeel bestaat bij voorkeur uit een eendelig kunststof deel, in het bijzonder een eendelig vorm-, spuit- of gietdeel; naast 35 de bijzonder eenvoudige vervaardiging heeft een dergelijk kunststofdeel 800 3 7 42 r ·» * -τ- in vergelijking met een b.v, als buigstansdeel vervaardigd metalen deel tengevolge van zijn hogere dempeigenschappen bovendien nog een vermindering van geruis tot gevolg.

Fig. 6 toont een lagering, waarbij het kogellager 3 aan zijn 5 linker einde met de buitenring 31 niet tegen een schouder b2 van het lagerschild U aanligt, doch door een lagerkap 8 wordt gefixeerd, die via schroeven. 7 aan het lagerschild kan worden bevestigd. Zowel de lagerkap 8 alsook een het kogellager 3 afdekkende stofschijf 9 zijn als eerste gescheiden afzonderlijke elementen in de ringvormige schijf 2 10 met de in de vorm van een wig 21 aangebrachte rand zodanig bevestigd, dat lagerkap 8, stofschijf 9, schijf 2 met wigrand 21 een als eendelig montagedeel·i. .te hanteren zijn. Als veerelement is de lagerkap 8 zelf elastisch uitgevoerd. Een dergelijke elastische uitvoering van de lager-' kap 8 kan in het bijzonder op hier niet nader'weergegeven wijze door 15 concentrisch t.o.v. de motoras 6 verlopende sleuven in de nabijheid van de buitenring 31 van het walslager 3 plaatsvinden. Een dergelijke lagering is b.v. in het Duitse Auslegeschrift 1.575.609 beschreven.

Terwijl bij de uitvoering volgens fig. 6 de lagerkap 3 enerzijds en de schijf 2 anderzijds b.v. uit verschillend materiaal, in het bij-20 zonder de lagerkap 8 uit metaal en de schijf 2 uit kunststof kunnen zijn vervaardigd, zijn bij de uitvoering volgens fig. 7 de lagerkap 8, de stofschijf 9 en de schijf 2 met bijbehorende rand in de vorm van een naar de buitenring 31 van het walslager 3 gerichte wig 21 als eendelig, uit een zelfde materiaal bestaand vorm-, spuit- of gietdeel uitgevoerd.

25 In de fig. 8-10 is een uitvoeringsvoorbeeld weergegeven, waar bij het veerelement uit een eendelig met de schijf 2 verbonden resp. aan de schijf 2 gevormde schotelveer 2b bestaat. De ringvormige schijf 2 gaat daarbij axiaal over in de rand in de vorm van een wig 21 en aan de radiale, binnenzijde in de schotelveer 2b. De schotelveer 2b wordt door 30 vier gelijkmatig over de omtrek verdeelde, naar binnen toe in de richting van de asopening openende sleuven 21+1-2¾ en tussen deze sleuven schuin naar de schouder b2 verlopende en tegen het radiaal binnengelegen deel van de schouder b2 liggende schijfdelen gevormd.

In de fig. 11 tot 13 is een verdere voordeel biedende uitvoerings-35 vorm van de inrichting voor het compenseren van de radiale speling van 800 3 7 42 -8- * »- een wals lager in een lagerboring weergegeven, waarbij het veer-element uit een aantal, over de crntrek verdeelde en eendelig met de schijf 2 verbonden resp. aan de schijf 2 gevormde elastische steun-armen 25-28 bestaat. Zoals in het bijzonder uit de doorsnedes volgens 5 fig. 11 en fig. 13 blijkt, zijn. de stermannen. 25-28 enerzijds en de schijf. 2 met de in de vorm van. een wig 21 uitgevoerde rand in V-vorm t.o.v. elkaar aangebracht, en wel zodanig dat de elastische steun-armen 25-28 met hun radiaal bovengelegen einde tegen de schouder b2 van het lagerschild U aanliggen en ook de schijf 2 schuin t.o.v. de 10 schouder h-2 verloopt, zodat de schijf 2 tezamen met de aldus aangebrachte stermannen 25-28 een axiaal verend aandrukelemant voor de wig vormen. De schijf 2 is op voordeel biedende wijze in het gebied van de steunazmen 25-28 voorzien van doorbrekingen 251, 26l, 271, 28l, en wel qp zodanige wijze, dat het uit de schijf 2, de steun-15 armen 25-28 en de aan de schijf 2 in de vorm van een wig 21 aangebrachte rand bestaande element als eendelig spuitdeel met slechts in axiale richting te verplaatsen vormstempels vervaardigbaar is.

800 3 7 42

Claims (12)

1. Inrichting voor het compenseren van de radiale speling van een valslager in een lagerboring met behulp van een kopzijde voor het wals-lager aangebrachte schijf met een langs zijn cmtrek axiaal aangebracht, in de radiale speelruimte reikend en aan deze voor het uitoefenen van 5 een bepaalde radiale druk aangepast uitsteeksels, met het kenmerk, dat bij een axiaal voorgespannen valslager (3) een schijf (2) met een axiaal aangebrachte rand in de vorm van een naar het buitenamtreksvlak (buitenring 31) van het valslager (3) gerichte vig (21) aanvezig is en de vig (21) door de axiale voorspankracht van een veerelement in de speel-10 ruimte (5) tussen valslager (3) en lagerboring (Hl) gedrukt is door het compenseren van de aanwezige radiale speling.

2. Inrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de vig (2l) voorzien is van een asymmetrische doorsnede met een eerste (211) radiaal buitengelegen, evenwijdig aan de lagerboring (Hl) verlopend en 15 een tweede (212) radiaal binnengelegen, conisch en onder een schuine hoek t.o.v. het buitenamtreksvlak (buitenring 31) van het valslager (3) verlopend vigvlak.

3. Inrichting volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de schijf (2) symmetrisch met langs de omtrek aan zijn buiten kopzijden 20 -in de ene en andere asrichting aangebrachte eerste en tweede rand in de vorm van een vig is uitgevoerd (fig. 2). H. Inrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het veer element samen met de schijf (2) en de daaraan axiaal gevormde rand in de vorm van de naar het buitenamtreksvlak (buitenring 31) gerichte 25 vig (2l)-als eendelig hanteerbaar montagedeel is uitgevoerd.

5. Inrichting volgens conclusie H, met het kenmerk, dat de schijf (2) met de axiaal aangebrachte rand en het veerelement uit een eendelig kunststofdeel, in het bijzonder een eendelig vorm-, spuit- of gietdeel bestaat.

6. Inrichting volgens een der conclusies 1-5, met het kenmerk, dat de schijf (2) tegelijkertijd als stofschijf voor het valslager (3) is uitgevoerd.

7. Inrichting volgens een der conclusies 1*6, met het kenmerk, dat de schijf (2) voorzien is van een door axiaal verlopende, sleufvormige 35 uitsparingen (29) onderbroken rand. 800 3 7 42 ' -10- <? t

8. Inrichting volgens een der conclusies 1-7, in het bijzonder conclusie met het kenmerk, dat de schijf (2) zelf elastisch is uitgevoerd,

9. Inrichting volgens een der conclusies h-8, met het kenmerk, dat 5 het veerelement uit een eendelig met de schijf (2) verbonden resp. aan de schijf (2) gevormde vouwbalg (23) bestaat.

10. Inrichting volgens een der conclusies U-8, met het kenmerk, dat het veerelement uit een eendelig met de schijf (2) verbonden resp. aan de.schijf (2) gevormde gegolfde schijf bestaat.

11. Inlichting volgens een der conclusies 1+-8, met het kenmerk, dat het veerelement uit een eendelig met de schijf (2) verbonden resp. aan de schijf (2) gevormde schotelveer bestaat.

12. Inrichting volgens een der conclusies U-8, met het kenmerk, dat het veerelement uit een aantal, over de cmtrek verdeelde eendelig 15 met de schijf (2) verbonden resp. aan de schijf (2) gevormde elastische steunarmen (25-28) bestaat.

13. Inrichting volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de steunarmen in de vorm van spiraalvormige, in het bijzonder axiaal tegen hun eigen spanning samendrukbare schroefarmen zijn uitgevoerd. ~ 20 lb. Inrichting volgens conclusie 12 of 13, met het kenmerk, dat de schijf (2) in het gebied van de steunarmen (25-28) met doorbrekingen (251-281) op de wijze van een slechts in axiale richting uit een mal neembaar eendelig spuit- of gietdeel is voorzien. 800 3 7 42