NL1034667C1 - Roteerbare kermisattractie met aan zwenkbare armen opgehangen gondels. - Google Patents

Description

ROTEERBARE KERMISATTRACTIE MET AAM ZWENKBARE ARMEN OPGEHANGEN GONDELS

De uitvinding heeft betrekking op een kermisattractie, omvattende een staander waarvan althans een bovenste deel roteerbaar is om een in hoofdzaak verticale aslijn, een aantal in de rotatierichting verdeeld met het 5 roteerbare deel van de staander verbonden armen, die elk zwenkbaar zijn om een in hoofdzaak horizontale, tangentiaal ten opzichte van de rotatierichting verlopende as, en die elk ten minste één gondel dragen. Een dergelijke attractie is bekend, bijvoorbeeld onder de naam "Century 2000".

10 Waar hier overigens gesproken wordt van een "kermisattractie", is deze term niet uitsluitend bedoeld om een mobiele attractie op een rondreizende kermis aan te duiden, maar wordt daarmee ook een attractie bedoeld die vast opgesteld is in een pretpark.

15 De "Century 2000" is in feite een zweefmolen, met een staander die een roteerbare kop draagt, waaraan een aantal zwenkarmen bevestigd is. Aan het eind van elke arm is een gondel opgehangen, waarin een of meer passagiers kunnen plaatsnemen. Deze gondel heeft de gedaante van een frame 20 waarop een aantal stoelen is bevestigd. Bij de bekende attractie is elke arm zwenkbaar tussen een nagenoeg recht omlaag hangende stand, waarin de gondels zich in hun laagste positie bevinden, en passagiers kunnen in- en uitstappen, en een uiterste bedrijfsstand, waarin de arm een hoek van 25 ongeveer 45 graden insluit met de verticaal. Deze zwenkbeweging van de armen leidt in combinatie met de rotatiebeweging om de staander tot een grote snelheidssensatie voor de passagiers. Bij de bekende kermisattractie wordt de stand van alle armen onder invloed 30 van een centrale besturing gevarieerd, hetzij door het 1034667 2 bedienend personeel of volgens een vooraf in de attractie opgeslagen programma. De armen bewegen dus tijdens een typische rit in de attractie een aantal malen omhoog en omlaag. Dit wijkt dus af van conventionele zweefmolens, 5 waarbij de stoeltjes aan kettingen of kabels zijn opgehangen, die bij rotatie van de molen - passief - omhoog of omlaag zwaaien als gevolg van variaties in de centrifugaalkracht.

Bij kermisattracties is er een voortdurende drang naar grotere sensatie. Teneinde voldoende betalende 10 passagiers aan te trekken moet elke nieuwe attractie groter zijn en sneller en wilder bewegen dan de bestaande attracties. Een probleem dat zich daarbij voordoet is dat de groei van de attracties en de steeds snellere bewegingen leiden tot een toename van het energieverbruik. Met name op 15 kermissen, waar attracties elektrische stroom gebruiken die door de exploitant van het kermisterrein, vaak een gemeente, ter beschikking wordt gesteld, leidt dit in toenemende mate tot problemen. In veel gemeenten worden, door voorschriften of door de capaciteit van het net, beperkingen gesteld aan 20 het elektrisch vermogen dat maximaal mag of kan worden afgenomen.

De onderhavige uitvinding heeft nu tot doel een kermisattractie van de hiervoor besproken soort zodanig verder te ontwikkelen, dat deze een grotere sensatie biedt, 25 zonder dat het energieverbruik van de attractie evenredig toeneemt. Volgens een eerste aspect van de uitvinding wordt dit bij een dergelijke kermisattractie bereikt, doordat elke arm zwenkbaar is tot een hoek van meer dan 90 graden ten opzichte van de verticaal, en de ten minste ene gondel in de 30 langsrichting van de arm beschouwd star met de arm verbonden is. Door de armen tot voorbij een horizontale stand te laten zwenken, en daarbij de gondel star met de arm te verbinden, komen de passagiers in de uiterste stand van de armen met hun 3 hoofd naar beneden te hangen, hetgeen leidt tot een spectaculaire belevenis. Zo wordt de sensatie vergroot door de attractie een nieuwe combinatie van bewegingen te laten uitvoeren, in plaats van het eenvoudigweg sneller uitvoeren 5 van bekende bewegingspatronen.

In een praktische uitvoering van de kermisattractie is elke arm zwenkbaar tot een hoek van ten minste 110 graden en bij voorkeur ten minste 125 graden ten opzichte van de verticaal. Bij een verdere voorkeursuitvoering is elke arm 10 zwenkbaar tot een hoek van ten minste 140 graden en meer bij voorkeur nagenoeg 150 graden ten opzichte van de verticaal. Bij dergelijke hoeken wordt een optimaal compromis bereikt tussen de beleving enerzijds en het energieverbruik van de attractie anderzijds. In dat verband dient bedacht te worden 15 dat bij het roteren van armen die over hoeken van meer dan 90 graden met de verticaal omhoog gezwenkt zijn niet slechts de zwaartekracht maar ook de centrifugaalkracht overwonnen moet worden.

Volgens een tweede aspect verschaft de uitvinding een 20 kermisattractie van de hiervoor beschreven soort, waarbij de zwenkbeweging van elke arm afzonderlijk bestuurbaar is. Door elke arm afzonderlijk te laten zwenken kan de beweging daarvan afgestemd worden op de reacties en beleving van de passagiers in de aan die arm opgehangen gondel.

25 Bij voorkeur is in dat geval de zwenkbeweging van elke arm bestuurbaar vanuit de ten minste ene daarmee verbonden gondel. Zo kunnen de passagiers zelf de gewenste mate van beweging van de arm instellen.

Een constructief eenvoudige uitvoering wordt dan 30 bereikt, wanneer elke arm een eigen aandrijving voor de zwenkbeweging vertoont. Door deze aandrijving op geschikte wijze te bedienen kan elke arm afzonderlijk omhoog of omlaag 4 worden gezwenkt, zonder dat daarbij de stand van de andere armen onbedoeld wordt beïnvloed.

Bij voorkeur omvat elke zwenkaandrijving dan ten minste één tussen de arm en het roteerbare deel van de 5 staander aangebrachte elektrische actuator. Een dergelijke elektrische actuator is compact en licht en kan relatief snel reageren op stuursignalen. Wanneer dan elke arm een voorbij de zwenkas uitstekend deel vertoont en de ten minste ene elektrische actuator tussen het uitstekende deel van de arm 10 en het roteerbare deel van de staander aangebracht is, wordt een compacte constructie verkregen, met een efficiënte krachtsinleiding in de armen.

Teneinde te kunnen volstaan met relatief kleine aandrijvingen, die een beperkt energieverbruik hebben, is de 15 kermisattractie bij voorkeur voorzien van middelen voor het ondersteunen van de zwenkaandrijvingen van de armen. Een constructief eenvoudige uitvoering van de attractie wordt dan bereikt, wanneer de ondersteuningsmiddelen voor elke elektrische actuator ten minste één mechanische veer 20 omvatten.

Anderzijds is het ook denkbaar, dat elke zwenkaandrijving ten minste één tussen de arm en het roteerbare deel van de staander aangebrachte hydraulische actuator omvat en de ondersteuningsmiddelen ten minste één 25 hydraulische accumulator omvatten. Dergelijke hydraulische actuatoren zijn relatief krachtig en robuust. De accumulator kan op druk gebracht worden op momenten dat de verschillende aandrijfsystemen van de kermisattractie niet in gebruik zijn, bijvoorbeeld tijdens het in- en uitstappen van de passagiers. 30 Volgens weer een ander aspect van de kermisattractie volgens de uitvinding is elke gondel in hoofdzaak om de langsas van de arm roteerbaar daarmee verbonden. Door aan de rotatiebeweging om de staander en de zwenkbeweging van de arm 5 een rotatiebeweging rond de langsas van de arm toe te voegen wordt een bijzonder spectaculaire gecombineerde beweging bereikt. De daarbij optredende g-krachten leiden tot een heel andere beleving bij de passagiers dan bereikt kan worden met 5 de conventionele attracties die in de aanhef zijn beschreven.

Bij voorkeur is ook deze rotatiebeweging van elke gondel afzonderlijk bestuurbaar, zodat die kan worden afgestemd op de reacties van de passagiers van de betreffende gondel. Daarbij kan de rotatiebeweging weer bestuurbaar zijn 10 vanuit de gondel, zodat de passagiers als het ware hun eigen vertier bepalen.

Om de gondels actief te laten roteren, en niet slechts als gevolg van de daarop werkende combinatie van zwaartekracht en centrifugaalkracht, en om daarbij te 15 voorkomen dat de gondels elkaar beïnvloeden, vertoont elke gondel bij voorkeur een eigen aandrijving voor de rotatiebeweging. Daarbij kan elke rotatieaandrijving een tussen de gondel en de arm aangebrachte draaikrans en een daarmee samenwerkende elektromotor omvatten. Een dergelijke 20 draaikrans is robuust, terwijl een elektromotor relatief licht en compact is, en elektrische verbindingen eenvoudig kunnen worden gevormd, ook in bewegende delen als de zwenkarmen.

Teneinde het in en uit de kermisattractie stappen van 25 de passagiers te vereenvoudigen, kan de staander nog in hoogte instelbaar zijn. Zo kunnen de gondels voor het in- en uitstappen tot vlak boven de grond omlaag worden gebracht door de staander te laten zakken, waarna zij voorafgaand aan de rit op een veilige hoogte kunnen worden gebracht door de 30 staander weer omhoog te brengen.

Anderzijds is het ook mogelijk dat de kermisattractie is voorzien van een nabij de onderzijde van de staander aangebracht, tussen een in- en uitstapstand en een 6 opbergstand verplaatsbaar podium. Zo kan het in- en uitstappen worden vergemakkelijkt door het podium tot vla'k onder de gondels te bewegen, waarna dit weer kan worden verwijderd wanneer de rit begint. De constructie van de 5 staander zelf hoeft dan niet te worden aangepast.

De uitvinding wordt nu toegelicht aan de hand van een voorbeeld, waarbij wordt verwezen naar de bijgevoegde tekening, waarin:

Fig. 1 een zijaanzicht is van een kermisattractie 10 volgens de uitvinding in een in- en uitstapstand, waarin de zwenkarmen omlaag hangen,

Fig. 2 een bovenaanzicht is van de kermisattractie in de stand van fig. 1,

Fig. 3 een perspectivisch aanzicht is van de 15 kermisattractie in de stand van fig. 1 en 2,

Fig. 4 een zijaanzicht is van de kermisattractie tijdens bedrijf, waarbij de afzonderlijke armen over verschillende hoeken ten opzichte van de verticaal gezwenkt zijn, en 20 Fig. 5 een perspectivisch aanzicht is van de kermisattractie in de stand van fig. 4.

Een kermisattractie 1 omvat een staander 2 waarvan een bovenste deel of kop 3 roteerbaar is om een verticale aslijn V. Met de kop 3 is een aantal armen 4 verbonden, die 25 in de rotatierichting of omtreksrichting gelijkmatig verdeeld zijn. Elke arm 4 is zwenkbaar om een horizontale as H, die tangentiaal verloopt ten opzichte van de rotatie- of omtreksrichting, en die in of - zoals in het getoonde voorbeeld - nabij het bovenste uiteinde 11 van de arm 4 is 30 gelagerd. Elke arm 4 draagt aan zijn tegenovergelegen vrije uiteinde 12 een gondel 5, die in overeenstemming met een eerste aspect van de uitvinding in de richting van de langsas L van de arm 4 beschouwd star daarmee verbonden is.

7

In het getoonde voorbeeld wordt elke gondel 5 gevormd door een L-vormig frame 6, waarop twee stoelen 7 zijn aangebracht, alsmede beugels 8 om passagiers in die stoelen 7 vast te houden. Volgens een ander aspect van de uitvinding is 5 elke gondel 5 ten opzichte van de arm 4 roteerbaar om de langsas L daarvan. Daartoe is het bovenste uiteinde van het frame 6 bevestigd aan een draaikrans 9. Deze draaikrans 9 wordt in het getoonde voorbeeld aangedreven door een eigen aandrijving, hier in de vorm van een elektromotor 13 die op 10 het vrije uiteinde 12 van de arm 4 gemonteerd is.

Volgens een eerste aspect van de uitvinding is elke arm 4 zwenkbaar tot een uiterste stand waarin deze een hoek van meer dan 90 graden insluit met de verticaal, zoals te zien in fig. 4 en 5. Omdat de gondels 5 in de langsrichting 15 van de armen 4 beschouwd star daarmee verbonden zijn, brengt dit met zich mee dat de gondels 5 in de uiterste stand van de armen 4 met hun bovenzijde schuin naar beneden gericht zijn, zodat de passagiers dus ondersteboven hangen. Dit brengt een grote sensatie met zich mee. De maximale hoek die de armen 4 20 kunnen bereiken wordt bepaald door de constructie van de attractie 1 en door overwegingen met betrekking tot het energieverbruik. Om de armen 4 schuin omhoog te richten moet immers niet slechts de zwaartekracht overwonnen worden, die de armen 4 naar beneden dwingt, maar ook de 25 centrifugaalkracht als gevolg van de rotatie van de kop 3 van de staander 2, die de armen 4 naar buiten dwingt. In het getoonde voorbeeld bedraagt deze maximale hoek bijna 150 graden.

Voor het uitvoeren van de zwenkbewegingen is elke arm 30 4 in het getoonde voorbeeld voorzien van een eigen aandrijving. Deze zwenkaandrijving wordt hier gevormd door een elektrische actuator 14. Om een compacte constructie te bereiken, en toch de benodigde krachten op een efficiënte 8 wijze over te brengen op de armen 4, vertoont elke arm 4 hier een voorbij de zwenkas H uitstekend deel 15. De elektrische actuator 14 is telkens tussen dit uitstekende deel 15 en de roteerbare kop 3 van de staander 2 aangebracht. Daartoe is in 5 het getoonde voorbeeld voor elke arm 4 een driehoekig hulpframe 16 aan de kop 3 bevestigd, waarin zowel de arm 4 als de elektrische actuator 14 is gelagerd. Deze steunframes 16 zijn nog verbonden door een versterkingsring 17.

Daarnaast is de kermisattractie 1 nog voorzien van 10 middelen om de zwenkaandrijvingen te ondersteunen. Daardoor kunnen deze aandrijvingen kleiner en lichter uitgevoerd worden, zodat het energieverbruik van de attractie 1 kan worden beperkt. In het hier beschreven voorbeeld worden als ondersteuningsmiddelen (hier niet getoonde) mechanische veren 15 toegepast, die net als de actuatoren tussen elke arm 4 en de roteerbare kop 3 zijn aangebracht. Door de aanwezigheid van deze mechanische veren worden de armen 4 als het ware voorgespannen of gebalanceerd, zodat minder energie toegvoerd hoeft te worden om deze te doen zwenken.

20 Volgens weer een ander aspect van de uitvinding is de zwenkbeweging van elke arm 4 afzonderlijk bestuurbaar, in het getoonde voorbeeld zelfs vanuit de daaraan hangende gondel 5. Zo kunnen de passagiers zelf de baan van de arm 4 bepalen. Daartoe is in elke gondel 5 een (hier niet getoond) 25 besturingselement aangebracht, dat verbonden is met een besturingssysteem, dat op zijn beurt verbonden is met de zwenkaandrijving van de betreffende arm. Ook de rotatie van de gondel 5 rond de langsas L van de arm 4 kan voor elke gondel 5 afzonderlijk bestuurd worden, wederom bij voorkeur 30 vanuit de gondel 5 zelf. Daartoe is in elke gondel 5 nog een besturingselement aangebracht, dat via een besturingssysteem verbonden is met de rotatieaandrijving van de gondel 5. De besturingselementen voor de zwenkbeweging en de 9 rotatiebeweging kunnen zijn samengevoegd, en bijvoorbeeld gevormd worden door een joystick. Ook de beide besturingssystemen kunnen dan geïntegreerd zijn.

De attractie 1 is verder nog voorzien van een podium 5 18, dat door een hekwerk 19 afgesloten is, terwijl er daarnaast zoals gebruikelijk een hok 20 voor de kaartverkoop en masten 21 voor de ophanging van verlichting en/of geluidsapparatuur aanwezig zijn. Om het in- en uitstappen van passagiers te vereenvoudigen, is de staander 2 in het 10 getoonde voorbeeld in hoogte verstelbaar. Daartoe is deze samengesteld uit een basis 22, waarin een mastdeel 23 telescopisch verschuifbaar is opgenomen. Dit mastdeel 23 draagt op zijn beurt de roteerbare kop 3. Wanneer het mastdeel 23 geheel in de basis 22 verzonken is, zoals 15 weergegeven in fig. 1 en 3, bevinden de gondels 5 zich vlak boven het podium, en kunnen passagiers in- en uitstappen. Voordat de kop 3 met de armen 4 in rotatie gebracht wordt, wordt eerst het mastdeel 23 omhoog geschoven, zodat de gondels 5 op veilige afstand langs het podium 18 bewegen.

20 Voor het in rotatie brengen van de kop 3 met de armen 4 en gondels 5 wordt in het getoonde voorbeeld gebruik gemaakt van een (hier niet getoonde) hydraulische aandrijving, die wordt gevoed door een (hier evenmin getoonde) hydraulische pomp. Deze pomp kan ook gebruikt 25 worden om het mastdeel 23 van de staander 2 vanuit de in- en uitstapstand omhoog te brengen. Overigens zou voor de rotatiebeweging van de kop 3 en/of voor de verticale beweging van het mastdeel 23 ook een elektromotor kunnen worden toegepast.

30 Zo kan met de hier beschreven en getonde opbouw van de kermisattractie een sensationele combinatie van bewegingen worden opgewekt, die voor een belangrijk deel door de passagiers zelf bestuurd kunnen worden. Doordat de mogelijke 10 combinaties van bewegingen op zichzelf bijzonder zijn in vergelijking met de bewegingen van conventionele attracties, bestaat er geen noodzaak om de bewegingen sneller te laten verlopen dan bij bestaande attracties, zodat met 5 conventionele aandrijvingen kan worden volstaan en het energieverbruik niet toeneemt.

Hoewel de uitvinding hier is toegelicht aan de hand van een voorbeeld, zal het duidelijk zijn dat deze daartoe niet is beperkt. Zo zou de attractie meer of minder armen 10 kunnen hebben dan hier getoond, en zouden aan elke arm meerdere gondels opgehangen kunnen zijn. Verder zou de plaats van de zwenkaandrijving van de armen anders gekozen kunnen worden.

Ook zou de aandrijving van de zwenkbeweging van de 15 armen anders uitgevoerd kunnen worden, bijvoorbeeld met de reeds genoemde hydraulische actuatoren, terwijl het natuurlijk ook mogelijk zou zijn om voor de roterende aandrijving van de gondels gebruik te maken van hydraulische motoren. Ter ondersteuning zouden dan een of meer 20 hydraulische accumulatoren toegepast kunnen worden.

Zelfs zou het denkbaar zijn om af te zien van een afzonderlijke rotatieaandrijving voor de gondels, en de beweging daarvan handmatig door de passagiers te laten uitvoeren, door middel van bijvoorbeeld een handwiel. Ook een 25 zuiver passieve rotatiebeweging van de gondels is voorstelbaar, die dan door de passagiers te beïnvloeden zou zijn door middel van een rem.

Daarnaast is het nog mogelijk de kermisattractie te voorzien van een nabij de onderzijde van de staander 30 aangebracht, tussen een in- en uitstapstand en een opbergstand verplaatsbaar podium, zodat de staander zelf niet in hoogte instelbaar hoeft te zijn.

11

Tenslotte kunnen alle nieuwe aspecten van de uitvinding met behoud van de daarmee samenhangende voordelen toegepast worden in conventionele kermisattracties van dit type.

5 De omvang van de uitvinding wordt dan ook uitsluitend bepaald door de nu volgende conclusies.

1034667

Claims (17)

1. Kermisattractie, omvattende een staander waarvan althans een bovenste deel roteerbaar is om een in hoofdzaak verticale aslijn, een aantal in de rotatierichting verdeeld met het roteerbare deel van de staander verbonden armen, die 5 elk zwenkbaar zijn om een in hoofdzaak horizontale, tangentiaal ten opzichte van de rotatierichting verlopende as, en die elk ten minste één gondel dragen, met het kenmerk, dat elke arm zwenkbaar is tot een hoek van meer dan 90 graden ten opzichte van de verticaal, en de ten minste ene gondel in 10 de langsrichting van de arm beschouwd star met de arm verbonden is.

2. Kermisattractie volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat elke arm zwenkbaar is tot een hoek van ten minste 110 graden en bij voorkeur ten minste 125 graden ten 15 opzichte van de verticaal.

3. Kermisattractie volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat elke arm zwenkbaar is tot een hoek van ten minste 140 graden en bij voorkeur nagenoeg 150 graden ten opzichte van de verticaal.

4. Kermisattractie volgens één der voorgaande conclusies of volgens de aanhef van conclusie 1, met het kenmerk, dat de zwenkbeweging van elke arm afzonderlijk bestuurbaar is.

5. Kermisattractie volgens conclusie 4, met het 25 kenmerk, dat de zwenkbeweging van elke arm bestuurbaar is vanuit de ten minste ene daarmee verbonden gondel.

6. Kermisattractie volgens conclusie 4 of 5, met het kenmerk, dat elke arm een eigen aandrijving voor de zwenkbeweging vertoont.

7. Kermisattractie volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat elke zwenkaandrijving ten minste één tussen de 1034667 arm en het roteerbare deel van de staander aangebrachte elektrische actuator omvat.

8. Kermisattractie volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat elke arm een voorbij de zwenkas uitstekend deel 5 vertoont en de ten minste ene elektrische actuator tussen het uitstekende deel van de arm en het roteerbare deel van de staander aangebracht is.

9. Kermisattractie volgens één der conclusies 6 tot 8, gekenmerkt door middelen voor het ondersteunen van de 10 zwenkaandrijvingen van de armen.

10. Kermisattractie volgens conclusie 7 of 8 en 9, met het kenmerk, dat de ondersteuningsmiddelen voor elke elektrische actuator ten minste één mechanische veer omvatten.

11. Kermisattractie volgens conclusie 6 en 9, met het kenmerk, dat elke zwenkaandrijving ten minste één tussen de arm en het roteerbare deel van de staander aangebrachte hydraulische actuator omvat en de ondersteuningsmiddelen ten minste één hydraulische accumulator omvatten.

12. Kermisattractie volgens één der voorgaande conclusies of volgens de aanhef van conclusie 1, met het kenmerk, dat elke gondel in hoofdzaak om de langsas van de arm roteerbaar daarmee verbonden is.

13. Kermisattractie volgens conclusie 12, met het 25 kenmerk, dat de rotatiebeweging van elke gondel afzonderlijk bestuurbaar is.

14. Kermisattractie volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat de rotatiebeweging bestuurbaar is vanuit de gondel.

15. Kermisattractie volgens conclusie 13 of 14, met het kenmerk, dat elke gondel een eigen aandrijving voor de rotatiebeweging vertoont.

16. Kermisattractie volgens conclusie 15, met het kenmerk, dat elke rotatieaandrijving een tussen de gondel en de arm aangebrachte draaikrans en een daarmee samenwerkende elektromotor omvat.

17. Kermisattractie volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de staander in hoogte instelbaar is. 1034667