NL1026014C2

NL1026014C2 - Scharnieractuator alsmede werkwijze voor het ten opzichte van elkaar verstellen van twee delen van een scharnieractuator.

Info

Publication number: NL1026014C2
Application number: NL1026014A
Authority: NL
Inventors: Paulus Gerardus Maria Stiphout; Ruben Henricus Franciscus Pas; Andreas Johannes Pe Schalkwijk
Original assignee: Iku Holding Montfoort Bv
Priority date: 2004-04-23
Filing date: 2004-04-23
Publication date: 2005-10-25

Description

ς> ' Μ» Α. .*··

Titel: Schamieractuator alsmede werkwijze voor het ten opzichte van elkaar verstellen van twee delen van een schamieractuator

De uitvinding heeft betrekking op een schamieractuator omvattende een eerste deel dat via een elektrische aandrijving is verbonden met een tweede deel, waarbij het eerste en het tweede deel zijn voorzien van 5 in een zwenkrichting samenwerkende aanslagen voor het definiëren van een vooraf bepaalde stand van de actuatordelen ten opzichte van elkaar, waarbij voorts is voorzien in een koppeling tussen het eerste en het tweede deel, zodat in een eerste stand van de koppeling het eerste deel en het tweede deel via de aandrijving zijn verbonden en met de aandrijving ten opzichte 10 van elkaar kunnen worden verzwenkt, en een tweede stand waarin het eerste deel en het tweede deel niet via de aandrijving zijn verbonden en handmatig ten opzichte van elkaar kunnen worden verzwenkt.

Een dergelijke schamieractuator is bijvoorbeeld bekend als toepassing in een spiegelverstelmechanisme voor een buitenspiegeleenheid 15 van een motorvoertuig. Hierbij is het eerste deel van de actuator vast aan het motorvoertuig bevestigd. Het tweede deel draagt een spiegelhuis en kan ten opzichte van het eerste deel verzwenken naar de vooraf bepaalde stand, bijvoorbeeld een ingevouwen stand om de breedte van het voertuig te verkleinen, bijvoorbeeld na het parkeren, of een uitgevouwen stand voor 20 gebruik van de buitenspiegeleenheid onder normale bedrijfscondities. De vooraf bepaalde stand wordt gedefinieerd door de twee in de zwenkrichting samenwerkende aanslagen, zodat verder verzwenken wordt tegengegaan.

De twee delen van de schamieractuator kunnen zowel elektrisch als niet-elektrisch, bijvoorbeeld handmatig, worden verzwenkt. Door 25 toepassing van de koppeling tussen de twee delen kan de elektrische aandrijving worden ontkoppeld, zodat een niet door de aandrijving veroorzaakte verzwenking van de buitenspiegeleenheid, bijvoorbeeld een handmatige verzwenking, geen bewegingen van de aandrijving forceert en 1 02 60 i 4 ο 2 schade aan de elektrische aandrijving, zoals breuken in een aandrijftrein of defecten in een elektromotor, kan worden voorkomen.

Het is gewenst de vooraf bepaalde stand van het spiegelhuis zodanig goed te definiëren dat onbedoeld terug verzwenken wordt 5 tegengegaan. Hierdoor wordt de invloed van externe, op het spiegelhuis uitgeoefende krachten, zoals langs de buitenspiegeleenheid stromende lucht, bijvoorbeeld windvlagen of rijwind, gereduceerd. Door het aanbrengen van een extra paar aanslagen die in de vooraf bepaalde stand samenwerken in een tegenovergestelde zwenkrichting, zou dit probleem kunnen worden 10 verminderd. Ten einde het elektrisch terug verzwenken vanuit de vooraf bepaalde stand mogelijk te maken, zou de door het extra paar aanslagen veroorzaakte reactiekracht bij het elektrisch verzwenken een vooraf bepaald niveau niet mogen overschrijden, aangezien de aandrijving de reactiekracht moet kunnen overwinnen.

15 Daarnaast is het echter wenselijk dat het spiegelhuis bij het handmatig verstellen naar de vooraf bepaalde stand zodanig wordt gezekerd dat een duidelijk waarneembare koppeling of 'klik' kan worden gevoeld en dat de kracht die nodig is om het spiegelhuis verder in de zwenkrichting te verstellen van dezelfde ordegrootte is als de benodigde kracht voor het 20 verzwenken van hef spiegelhuis in een richting tegen de zwenkrichting in. Om dit te realiseren zouden de door de aanslagen veroorzaakte reactiekrachten in beide richtingen juist van dezelfde ordegrootte moeten zijn. Echter, de elektrische aandrijving kan het spiegelhuis dan niet vanuit de vooraf bepaalde stand verstellen, tenzij onaanvaardbaar krachtige en 25 kostbare elektromotoren worden toegepast, of de door de aanslagen veroorzaakte reactiekrachten zo gering zijn dat bij het handmatig verstellen geen weerstand van betekenis wordt waargenomen.

De uitvinding beoogt een scharnieractuator van de in de aanhef genoemde soort, waarbij met behoud van de voordelen, genoemde nadelen 30 worden vermeden. In het bijzonder beoogt de uitvinding een 1026014 η 3 scharnieractuator te verkrijgen, waarbij in het geval van handmatige bediening een duidelijk waarneembare koppeling kan worden waargenomen bij het bereiken van de vooraf bepaalde stand en waarbij met behulp van de elektrische aandrijving toch verzwenking vanuit de vooraf bepaalde stand in 5 de tegenovergestelde zwenkrichting mogelijk is. Daartoe zijn het eerste en het tweede deel van de scharnieractuator voorts voorzien van slechte in de tweede stand van de koppeling in een tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen voor het definiëren van de vooraf bepaalde stand.

10 Doordat de in tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen slechts actief zijn in de tweede stand van de koppeling, waarbjj het eerste deel en het tweede deel niet via de aandrijving zijn verbonden, wordt bereikt dat de in tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen bij handbediening een reactiekracht kunnen veroorzaken die van 15 dezelfde orde grootte is als de door de in de zwenkrichting samenwerkende aanslagen veroorzaakte reactiekracht. Hierdoor is bij handmatige bediening een duidelijke koppeling waarneembaar. Bovendien kan de elektrische aandrijving het eerste deel ten opzichte van het tweede toch verzwenken in de tegenovergestelde zwenkrichting, ook vanuit de vooraf bepaalde stand, 20 aangezien de in de tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen niet werkzaam zijn in de eerste stand van de koppeling, waarbij de elektrische aandrijving het eerste en tweede deel ten opzichte van elkaar kan verzwenken.

Ook wordt bij handbediening in geval van externe krachten op de 25 scharnieractuator, zoals wind, ongewenste verzwenking tegengegaan, aangezien een krachtige koppeling in de vooraf bepaalde stand is verkregen.

Bij voorkeur omvat het eerste deel van de scharnieractuator een basisplaat, voorzien van een basisas, waarbij het tweede deel een zich om de basisas uitstrekkend draagframe omvat voor het dragen van een 30 spiegelbehuizing, zodat de scharnieractuator kan worden toegepast in een 1 02 6Q 14 β 4 spiegelverstelmechanisme voor een buitenspiegeleenheid van een motorvoertuig.

Door de koppeling uit te voeren met een koppelring die losbreekbaar rotatiegekoppeld en axiaal verschuifbaar is ten opzichte van de 5 basisas, kunnen de eerste en de tweede stand op relatief eenvoudige wijze worden gedefinieerd. De koppelring kan bijvoorbeeld losbreekbaar rotatiegekoppeld zijn met de basisas met behulp van een nokkenconstructie die een verzwenking toelaat bij het optreden van een extern koppel dat groter is dan een vooraf ingesteld niveau. Doordat de rofatiekoppeling van 10 de koppelring dan losbreekt, beweegt de koppelring ook axiaal vanuit een eerste axiale positie die de eerste stand definieert naar een tweede axiale positie die de tweede axiale positie, definieert. Wanneer bij verzwenking van het eerste deel ten opzichte van het tweede deel van de schamieractuator de koppeling weer aangrijpt, verschuift de koppelring weer terug naar de 15 eerste axiale positie. Uiteraard kunnen voor het op betrouwbare wijze definiëren van de axiale posities van de koppelring ook andere losbreekbare constructies worden toegepast, zoals bijvoorbeeld rolelementen in geleidingsbanen.

Door de in tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende 20 aanslagen zodanig in te richten dat de optredende reactiekrachten in dezelfde orde grootte zijn als de reactiekrachten die optreden bij het samenwerken van de aanslagen in de zwenkrichting, wordt bereikt dat bij het handmatig verstellen van de schamieractuator een duidelijk koppeling kan worden waargenomen bij het bereiken van de vooraf bepaalde stand. De 25 kracht die nodig is voor het verder of terug verzwenken is dan in dezelfde ordegrootte.

Op voordelige wijze kan de schamieractuator worden voorzien van een afschakelmechanisme voor het afschakelen van de aandrijving, waarbij de voor het overwinnen van de in de tegenovergestelde zwenkrichting 30 samenwerkende aanslagen benodigde kracht in dezelfde ordegrootte is als

J 02 60 H

6 de kracht waarbij de aandrijving door het afschakelmechanisme wordt afgeschakeld. Hierdoor wordt bereikt dat de elektrische aandrijving bij het bereiken van de vooraf bepaalde stand automatisch afschakelt, zodat de aandrijving niet overmatig wordt belast en premature slijtage wordt 5 tegengegaan. Aangezien de benodigde kracht voor het afschakelen is afgesteld op dezelfde ordegrootte als de kracht die nodig is om de in de tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen bij handmatige bediening te overwinnen, zal de gebruiker bij het handmatig verstellen van de scharnieractuator een duidelijke koppeling ervaren bij het bereiken van 10 de vooraf bepaalde stand. Zoals gewenst, is de benodigde kracht voor het opheffen van de koppeling in beide richtingen dan in dezelfde ordegrootte.

Bij voorkeur worden de samenwerkende aanslagen gevormd door tenminste één nok die aan het draagframe is aangebracht voor het tijdens het verzwenken van het draagframe doorlopen van een pad en tenminste 15 een eerste, vast ten opzichte van de basisas gepositioneerde aanslag, en waarbij de in een tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen worden gevormd door de nok die aan het draagframe is aangebracht en tenminste een tweede, axiaal ten opzichte van de basisas verschuifbaar op gestelde aanslag. Op deze wijze werkt de nok aan het 20 draagframe op elegante wijze samen met zowel de eerste aanslag die zwenking in de zwenkrichting tegengaat, als de tweede, verschuifbare aanslag die zwenking in de tegenovergestelde zwenkrichting tegengaat wanneer de koppeling in de tweede stand is.

De uitvinding heeft eveneens betrekking op een werkwijze voor het 25 ten opzichte van elkaar verstellen van twee delen van een scharnieractuator.

Verdere voordelige uitvoeringsvormen van de uitvinding zijn weergegeven in de volgconclusies.

10260'4 6

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van uitvoeringsvoorbeelden die in de tekening zijn weergegeven. In de tekening toont:

Fig. 1 een eerste perspectivisch aanzicht van een schamieractuator 5 in uiteengenomen toestand overeenkomstig de uitvinding;

Fig. 2 een tweede perspectivisch aanzicht van de scharnieractuator van Fig. 1;

Fig. 3 een perspectivisch aanzicht van een basisring en een hulpring van de scharnieractuator van Fig. 1; 10 Fig. 4 een perspectivisch aanzicht van een tandwiel en een basisflens van de scharnieractuator van Fig. 1.;

Fig. 5 een schematisch perspectivisch aanzicht van een alternatieve uitvoeringsvorm van de scharnieractuator in uiteengenomen toestand; 15 Fig. 6 een schematisch perspectivisch aanzicht van de scharnieractuator van Fig. 5 in samengestelde toestand met de koppeling in de eerste stand; en

Fig. 7 een schematisch perspectivisch aanzicht van de scharnieractuator van Fig. 6 in samengestelde toestand met de koppeling in 20 de tweede stand.

De figuren zijn slechts schematische weergaven van voorkeursuitvoeringen van de uitvinding. In de figuren zijn gelijke of corresponderende onderdelen met dezelfde verwijzingscijfers aangegeven.

Figuren 1 en 2 tonen een voorkeursuitvoering van een 25 scharnieractuator 1. De scharnieractuator 1 heeft een eerste deel, uitgevoerd als een basisdeel 2, en een tweede deel, uitgevoerd als een draagframe 3, die ten opzichte van elkaar kunnen verzwenken. Het basisdeel 2 kan vast aan een motorvoertuig worden verbonden, en heeft een basisflens 4 waarop een vaste basisas 5 is aangebracht. De baeisas 5 strekt 30 zich langs een in hoofdzaak staand georiënteerde geometrische zwenkas Δ 102 60 Η 7 uit. Het draagframe 3 is uit vast aan elkaar bevestigde modules opgebouwd en strekt zich uit om de basisas 5 en kan een spiegelbehuizing dragen waarin èen spiegelglas is opgenomen, zodat het geheel als buitenspiegeleenheid van een motorvoertuig dienst kan doen. Tijdens het 5 verzwenken van de scharnieractuator 1 scharniert het draagframe 3 om de basisas 5.

Op de basisflens 4 is een basisring 7 aangebracht die zich eveneens om de basisas 5 uitstrekt. De van de basisflens 4 afgerichte zijde van de basisring 7 is althans gedeeltelijk gevormd als een eerste nokkenbaan 8 om 10 te worden doorlopen door een nok 9 die via een nokkenring 10 vast aan het draagframe 3 is bevestigd. De nokkenbaan 8 omvat een in hoofdzaak vlak gedeelte dat aan de uiteinden wordt begrensd door twee schuine aanloopvlakken 8a, 8b die in een zwenkrichting met de nok 9 samenwerkende aanslagen vormen voor het definiëren van een vooraf 15 bepaalde stand van de actuatordelen ten opzichte van elkaar, zoals een ingevouwen stand van de buitenspiegeleenheid die geschikt is voor het uitvoeren van parkeermanoeuvres en een uitgevouwen stand voor normaal gebruik van het motorvoertuig in het verkeer.

In het draagframe 3 zijn een niet getoonde elektromotor en een 20 daaraan gekoppelde aandrijftrein opgenomen die de aandrijving van de scharnieractuator vormen. De aandrijftrein is tevens koppelbaar met de als tandwiel 12 uitgevoerde koppelring die een koppeling vormt tussen de aandrijving en een aangedreven deel van de actuator 1. Het tandwiel 12 omsluit de basisas 5 en is ten opzichte daarvan axiaal verschuifbaar 25 opgesteld en in een eerste, nabij de basisflens 4 gelegen stand tevens rotatiegeborgd ten opzicht van de basisas 5. Met behulp van een op voorspanning gebracht, niet getoond veerelement wordt het tandwiel 12 in de richting van de basisflens 4 gedreven. Het tandwiel 12 is in aangrijping met een uitgaand deel van de aandrijftrein, zodat de scharnieractuator 1 30 met de aandrijving kan worden versteld.

t 02 60 ï 4 8

Tijdens handbediening van de scharnieractuator 1 wordt de rotatieborging van het tandwiel 12 ten opzichte van de basisas 5 door de extern aangebrachte kracht doorbroken, bijvoorbeeld door het ontkoppelen van een tussen de basisflens 4 en het tandwiel 12 aangebrachte 5 nokkenconstructie 11, zoals in meer detail getoond in Fig. 4. De nokken-constructie 11 omvat tenminste een nok 11a en een nokkenbaan 11b die respectievelijk zijn bevestigd aan een flensring 4a die rotatiegeborgd is ten opzichte van de basisflens 4, en aan het tandwiel 12, of vice versa. Hierdoor verschuift het tandwiel 12 tegen de veerwerking van het veerelement in 10 axiaal vanuit de eerste stand naar een tweede, verder van de basisflens 4 af gelegen stand, waarin het tandwiel 12 vrij roteerbaar is ten opzichte van de basisas 5. In de tweede stand van het tandwiel 12 kan het draagframe 3 handmatig ten opzichte van de basisas 5 worden verzwenkt. Dit maakt een handmatige verzwenking van de buitenspiegeleenheid ten opzichte van het 15 motorvoertuig mogelijk zonder bewegingen van de aandrijving te forceren. Bij het daarna inschakelen van de elektrische aandrijving koppelt het tandwiel 12 met de basisflens 4, zodat elektrische verstelling weer mogelijk is.

De scharnie r actuator 1 omvat voorts een hulp ring 13 die de basisas 20 5 omsluit en onder veerwerking van het veerelement aanligt tegen het tandwiel 12. De hulpring 13 is in meer detail getoond in Fig. 3 en is met behulp van nokken 14 en uitsparingen 15 axiaal verschuifbaar, doch rotatiegeborgd ten opzichte van de basisring 7, zodat de hulpring 13 de axiale bewegingen van het tandwiel 12 kan volgen. De van de basisflens 4 af 25 gerichte zijde van de hulpring 13 is althans gedeeltelijk gevormd als een tweede nokkenbaan 16 voor het doorlopen van de aan het draagframe 3 aangebrachte nok 9. De tweede nokkenbaan heeft schuine aanloopvlakken 16a, 16b waardoor verzwenken van het draagframe 3 vanuit de vooraf bepaalde stand in de tegenovergestelde zwenkrichting wordt tegengegaan.

1026014- 9

Wanneer het tandwiel zich in de eerste stand bevindt, kan de scharnieractuator 1 worden versteld met behulp van de elektrische aandrijving. Hierbij doorloopt de nok 9 van het draagframe 3 een pad dat wordt gedefinieerd door de eerste nokkenbaan 8, aangezien de tweede δ nokkenbaan in de eerste stand van het tandwiel 12 niet in aanraking kan komen met de nok 9. Bij het bereiken van een aanloopvlak 8a, 8b van de eerste nokkenbaan 8 vormt de nok 9 daarmee een paar in de zwenkrichting samenwerkende aanslagen die een reactiekracht veroorzaken waardoor de elektromotor 10 afschakelt in de vooraf bepaalde stand. De 10 scharnieractuator kan elektrisch terug verzwenken door de elektromotor 10 in tegengestelde zwenkrichting te activeren.

Zoals hierboven beschreven, is handverstelling van de actuator mogelijk door het tandwiel 12 in de tweede stand te brengen, waardoor de elektrische aandrijving ontkoppelt. Het tandwiel 12 schuift eveneens de 15 hulpring 13 in de van de basisflens 4 af gericht zijde, zodat ook de tweede nokkenbaan 16 het pad van de nok 9 kan begrenzen. Bjj het handmatig verzwenken van de scharnieractuator 1 zal de nok 9 wederom met een aanloopvlak 8a, 8b van de eerste nokkenbaan 8 een paar in de zwenkrichting samenwerkende aanslagen vormen, waardoor verder 20 verzwenken in de zwenkrichting wordt tegengegaan. De optredende reactiekrachten attenderen de gebruiker erop dat verder verzwenken waarschijnlijk ongewenst is, omdat reeds een stand is verkregen die voor de gebruiker van het motorvoertuig gewenst is of omdat verdere verzwenking constructietechnisch niet mogelijk is. Ook terug verzwenken wordt nu 25 tegengegaan door de nok 9 die tezamen met een aanloopvlak 16a, 16b van de tweede nokkenbaan 16 een paar in tegengestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen vormt. Hierdoor ervaart degene die de zwenkbeweging uitvoert een duidelijk merkbare koppeling in de vooraf bepaalde stand van het draagframe 3 ten opzichte van de basisas 5. Door de 30 specifieke vorm en afmetingen van de aanloopvlakken 8a, 8b, 16a, 16b is de 1 02 60 14 10 kracht om beide paren samenwerkende aanslagen op te heffen in dezelfde ordegrootte. De nok 9 is zodanig breed georiënteerd dat samenwerking met de aanloopvlakken van zowel de eerste als de tweede nokkenbaan 8,16 mogelijk is. In plaats van één geïntegreerde nok 9 kunnen echter ook twee 5 nokken worden aangebracht die desgewenst een hoek ten opzichte van elkaar kunnen insluiten. Ook bij andere, niet door de aandrijving veroorzaakte verzwenking van de scharnieractuator, bijvoorbeeld bij aanraking met een vreemd voorwerp, zoals een pilaar, treedt het hierboven geschetste krachtenspel op.

10 De scharnieractuator 1 omvat voorts een niet getoond stroomsterktebegrenzingscircmt dat dienst doet als aftchakelmechanisme. Wanneer bij het bereiken van de yoor af bepaalde stand van het draagframe 3 en de basisas 5 de elektrische stroom in de elektromotor toeneemt ten einde een voldoende koppel te genereren, schakelt het 15 stroomsterktebegrenzingscircmt bij een vooraf bepaalde stroomsterkte de elektromotor af, zodat schade aan de elektromotor wordt tegengegaan. De aanloopvlakken 16a, 16b van de tweede nokkenbaan 16 zijn zodanig vormgegeven dat het opheffen van de met de nok 9 veroorzaakte reactiekrachten in de vooraf bepaalde stand van de scharnieractuator een 20 zodanig grote stroom in de elektromotor zou genereren dat het stroomsterktebegrenzingscircmt in werking zou treden en de elektromotor afschakelt.

Optioneel kan de scharnieractuator voorts zijn voorzien van een veerkrachtige ring voor het in de richting van de basisflens drijven van de 25 hulpring ten einde te voorkomen dat aanslagen in de tegenovergestelde zwenkrichting kunnen samenwerken wanneer het eerste en tweede deel van de actuator met elkaar zijn verbonden via de aandrijving.

Figuren 5, 6 en 7 tonen een alternatieve voorkeursuitvoering van de scharnieractuator 101. De scharnieractuator 101 heeft een eerste deel, 30 uitgevoerd als een basisdeel 102, en een tweede deel, uitgevoerd als een 1026034 11 draagframe 103, welke delen ten opzichte van elkaar kunnen verzwenken. Het basisdeel 102 kan vast aan een motorvoertuig worden verbonden, en heeft een basisflens 104 waarop een vaste basisas 105 ie aangebracht. Het draagframe 103 is uit vast aan elkaar bevestigde modules opgebouwd en 5 strekt zich uit om de basisas 105 en kan een spiegelbehuizing dragen waarin een spiegelglas is op genomen, zodat het geheel als buitenspiegeleenheid van een motorvoertuig dienst kan doen. Tijdens het verzwenken van de scharnieractuator 101 scharniert het draagframe 103 om de basisas 105.

10 Op de basisflens 104 is een nokkenbaan 108 gevormd die kan worden doorlopen door een nok 109 die vast aan het draagframe 103 is bevestigd. In de figuur is dit deel van het basisframe omwille van de duidelijkheid weergegeven als een afzonderlijke nokkenring 110. Het moge duidelijk zijn dat de nokkenring 110 geïntegreerd kan zijn met de bodem 15 van het draagframe 103. De nokkenbaan 108 omvat een in hoofdzaak vlak gedeelte dat aan de uiteinden wordt begrensd door een schuin aanloopvlak 108a dat in de met de pijl P aangegeven zwenkrichting samenwerkt met een corresponderend aanslagvlak 109a van de nok 109. De aanslagvlakken 108a, 109a vormen samenwerkende aanslagen voor het in een eerste 20 zenkrichting definiëren van een vooraf bepaalde stand van de actuatordelen 102,103 ten opzichte van elkaar. In de figuur is dit weergegeven als een uitgevouwen stand van de buitenspiegeleenheid tijdens normaal gebruik van het motorvoertuig in het verkeer, die in uitvouwrichting wordt gedefinieerd.

25 In het draagframe 103 is een elektromotor 120 met een daaraan gekoppelde aandrijftrein 121 opgenomen die de aandrijving van de scharnieractuator vormen. Het uitgaande deel van de aandrijving is gevormd als een tandwiel 112 dat als een koppelring om de basisas 105 is aangebracht. Het tandwiel 112 vormt met de basisas 105 een koppeling 111 30 waarmee in de eerste stand van de koppeling het basisdeel 102 en het

1 02 6ÖH

12 draagframe 103 via de aandrijving zijn verbonden en met de aandrijving ten opzichte van elkaar kunnen worden verzwenkt, en een tweede stand waarin het basisdeel 102 en het draagframe 103 niet via de aandrijving zijn verbonden en handmatig ten opzichte van elkaar kunnen worden 5 verzwenkt.

Het tandwiel 112 omsluit de basisas 105 en is ten opzichte daarvan axiaal verschuifbaar opgesteld. In een eerste, meer axiaal nabij de basisflens 104 gelegen positie is het tandwiel 112 eveneens rotatiegeborgd, d.w.z. rotatiegekoppeld ten opzichte van de basisas 105.

10 Tijdens het uitoefenen van een externe kracht op de scharnieractuator 101, zoals bij handbediening, kan de rotatieborging van het tandwiel 112 ten opzichte van de basisas 105 worden verbroken door het ontkoppelen van de koppeling 111 tussen het tandwiel 112 en de basis as 105.

15 De koppeling 111 omvat hiertoe een drietal aan de omtrek van de basisas 105 aangebrachte, tweetoppige profielen 122 enerzijds en een drietal ten opzichte van het tandwiel 112 neerwaarts reikende nokken 123 voor samenwerking met de tweetoppige profielen anderzijds. In de eerste stand van de koppeling is het tandwiel 112 in een eerste axiale positie axiaal op de 20 basisas 105 gesteund en tegen rotatie geborgd doordat de nokken 123 elk in dalen 124 tussen toppen 125 van de tweetoppige nokken baanprofielen 122 zijn opgenomen. In de eerste stand van de koppeling 111 is het tandwiel 112 axiaal verschuifbaar vanuit een eerste axiale positie in een van de basisfiens 104 af gerichte axiale richting naar een tweede axiale positie.

25 Wanneer het draagframe 103 onder invloed van een externe kracht om de basisas 105 heen wordt geroteerd, wordt het tandwiel 112 door de aandrijftrein 121 meegenomen en worden de nokken 123 via de aan het dal 124 grenzende flanken van de toppen 125 axiaal bovenwaarts geleid. Na het passeren van de toppen 125 zullen de nokken onder werking van een om 30 de basisas 105 aangebrachte schroefveer 106 lange de van de dalen 1026014 13 afgerichte schuine flanken van het tweetoppige profiel 122 neerwaarts worden geleid, tot op een bovenvlak van een om de basisas 105 tussen het tandwiel 112 en het draagframe 103 aangebrachte hulpkoppelring 126, zodat het tandwiel 112 een tweede axiale positie bereikt waarin het vrij 5 roteerbaar is ten opzichte van de basisas 105. De functie van de hulpkoppelring 126 zal hierna nog worden toegelicht.

De koppeling 111 maakt een handmatige verzwenking van de buitenspiegeleenheid ten opzichte van het motorvoertuig mogelijk zonder bewegingen van de aandrijving te forceren.

10 Door toepassing van de koppeling 111 kan het draagframe 103 dus zowel elektrisch aangedreven als handmatig bediend om het basisdeel worden verzwenkt. De uitgevouwen stand wordt daarbij in een eerste zwenkrichting, d.w.z. naar de uitgevouwen stand toe, gedefinieerd door samenwerking van de aansla gvlakken 8a, 9a.

15 Tijdens het in de eerste richting uitzwenken naar de uitgevouwen stand kan de elektrische bediening worden afgeschakeld met behulp van een stroomsterktebegrenzingscircuit 130. Wanneer bij het bereiken van de vooraf bepaalde stand van het draagframe 103 door samenwerking van de aanslagen 108a, 108b de elektrische stroom in de elektromotor toeneemt, 20 schakelt het stroomsterktebegrenzingscircuit 130 bij een vooraf bepaalde stroomsterkte de elektromotor af, zodat schade aan de elektromotor of aandrijftrein wordt tegengegaan.

Onder invloed van een externe kracht kunnen de samenwerkende aanslagen 108a, 109a tegen de werking van de veer 106 in worden 25 overwonnen, zodat hef basisframe 103 in de richting van de pijl P verder kan worden verzwenkt naar een overvouwstand. Zowel met behulp van de elektrische aandrijving als handmatig kan het draagframe 103 dan terug .worden gezwenkt.

1 02 6014 14

Wanneer het eerste en het tweede deel via de aandrijving zijn verbonden, is de uitgevouwen stand in tegenovergestelde zwenkrichting gedefinieerd doordat de aandrijving verzwenking tegengaat.

Voor het bij handmatige bediening in tegenovergestelde 5 zwenkrichting, d.w.z. in inzwenkrichting, definiëren van de ingevouwem stand is de scharnieractuator 101 uitgerust met een hulpkoppelring 126 die om de basisas 105 heen is aangebracht. De hulpkoppelring 126 is tussen het tandwiel 112 en het draagirame 103 aangebracht. De hulpkoppelring 126 en het spiegeldraagframe 103 zijn voorzien van slechts in de tweede stand van 10 de koppeling 111 in tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende hulpaanslagen 127,128. Deze hulpaanslagen vormen dus de aanslagen voor het in tegenovergestelde zwenkrichting definiëren van de vooraf bepaalde stand. De hulpkoppelring 126 is axiaal schuifbaar en rotatiegekoppeld om de basisas 105 aangebracht. De hulpaanslagen 128 worden gevormd door 15 aanslagvlakken 128a op twee nokkenbanen 128' die aan het ondervlak van de hulpkoppelring 126 zijn aangebracht. De hulp aanslagvlakken 127 zjjn gevormd door aanslagvlakken 127a die zijn aangebracht op twee bovenwaarts reikende nokken 127' op het draagirame 103. Zoals hierna nog zal worden toegelicht werken de nokkenbanen 128' en de nokken 127' samen 20 om de uitgevouwen stand in invouwrichting te definiëren wanneer ten gevolge van een extern uitgeoefende kracht de koppeling in de tweede stand is, en de nokken 123 van het tandwiel 112 derhalve op het bovenvlak van de hulpkoppelring 126 rusten. Het moge duidelijk zijn dat de nokken 127' en de nokkenbanen 128 ook kunnen worden omgewisseld.

25 De scharnieractuator 101 omvat voorts een om de basisas aangebrachte tussenrang 129 die onder axiale werking van de veer 106 staat. In een eerste stand van de koppeling 111 is de tussenrang 129 direct afgesteund op het draagirame 103. In de tweede stand van de koppeling 111 is het bovenvlak van het tandwiel 112 in de tweede positie, die axiaal verder 30 van de basisflens 104 gelegen dan de eerste positie. De de tussenring 129 is 1026Ql4 15 dan op het bovenvlak van het tandwiel 112 afgesteund. Hierdoor zal, wanneer het tandwiel 112 zoals hierboven beschreven bij handmatige verzwenking van het draagframe 103 in de tweede positie is gebracht, de hulpkoppelring 126 onder veerwerking komen te staan. Hierdoor wordt 5 bereikt dat in de eerste stand van de koppeling, waarin het tandwiel 112 op de basisas 105 is afgesteund en de hulpkoppelring met beperkte slag vrij schuifbaar is, de nokken 127' op de hulpkoppelring 126 niet onder veerwerking samenwerken met de nokkenbanen 128'. De aanslagvlakken 127a, 128a zullen hierdoor tijdens het elektrisch aangedreven inzwenken 10 vanuit de uitgevouwen stand, niet als aanslagen samenwerken. De hulpkoppelring 126 zal bij het elektrisch aangedreven inzwenken axiaal bovenwaarts worden verschoven en zonder weerstand van betekenis verzwenking toelaten.

Door het aanbrengen van een lichte wrijving tussen de 15 hulpkoppelring en de basisas 105 kan eventueel worden bereikt dat de hulpaanslagvlakken 127', 128' tijdens normale (elektrische) bediening axiaal uiteen zijn geplaatst en derhalve bij verzwenking ten opzichte van elkaar niet raken.

In de tweede stand van de koppeling staat de hulpkoppelring 126 20 echter via het tandwiel 112, dat nu in de tweede positie ie, onder neerwaartse veerwerking. De hulpkoppelring 126 leidt de veerkracht door naar het draagframe 103, en wel doordat de hulpnok 127' op de hulpnokkenbaan 128' wordt gedrukt. Wordt het draagframe verder verzwenkt naar de vooraf bepaalde stand, dan zal de hulpnok 127 de 25 hulpnokkenbaan 128' volgen en langs hulpaanslagvlak 128a naar een hoger gelegen steunvlak 128" van de nokkenbaan 128' worden geleid.

De hulpkoppelring 126 zal daardoor samen met het tandwiel 112 een neerwaartse beweging ondergaan, d.w.z. naar de basisflens 104 toe. Daarbij blijven echter beiden bij voorkeur onder veerwerking. De 30 neerwaartse beweging wordt beperkt doordat de aanslagvlakken 12Τ’ en 1026014 16 128a’ in de tegenovergestelde zwenkrichting samenwerken, alsmede doordat topvlakken 127” van hulpnokken 127' en steunvlakken 128” van de nokkenbanen 128' samenwerken, waardoor uiteindelijk de voorafbepaalde stand gedefinieerd is. Bij het tijdens het uitvouwen naderen van de 5 uitgevouwen stand zal dit door de zwenker als een duidelijke ‘klik* worden ervaren.

Na een als vooraf beschreven handmatige verzwenking naar de uitvouwstand, zal bij handmatige bediening in de tegenovergestelde zwenkrichting eerst de aanslagen 27’, 28a’ tegen de werking van de veer 106 10 in moeten worden overwonnen, zodat weer een duidelijke "klik" kan worden gevoeld. De hulpkoppelring 126 wordt dan tegen de veerwerking in samen met tandwiel 112 naar boven gedrukt. Op deze wijze ie het derhalve mogelijk om bij handmatige bediening zowel bij het naar de uitgevouwen stand uitzwenken als bij het vanuit de uitgevouwen stand terugzwenken 15 een duidelijke "klik" te voelen, terwijl deze "klik" bij elektrisch terugzwenken afwezig kan blijven.

De uitvinding is niet beperkt tot de hier beschreven uitvoeringsvoorbeelden. Vele varianten zijn mo gelijk.

Zo kan de als tandwiel uitgevoerde koppelring anders worden 20 uitgevoerd, bijvoorbeeld als een ring die een losbreekbare koppeling vormt tussen een aangedreven deel van de elektrische aandrijving en een eerste of tweede deel van de schamieractuator.

Ook kan de nok zijn bevestigd op de basisring, terwijl oploopvlakken op het draagframe en de hulpring zijn aangebracht. De 25 hulpring is dan rotatie geborgd ten opzichte van het draagframe. Voorts kunnen de nokkenbanen en de nok excentrisch of anderszins zijn vormgegeven.

Voorts kan het afschakelmechanisme, in plaats van als stroometerktebegrenzingscircuit, ook met behulp van een ander 1026014 17 mechanisme worden uitgevoerd, bijvoorbeeld met behulp van een frictiekoppeling.

Dergelijke varianten zullen de vakman duidelijk zijn en worden geacht te liggen binnen het bereik van de uitvinding, zoals verwoord in de 5 hiernavolgende conclusies.

! i 1 02 6Ö14

Claims

1. Scharnieractuator omvattende een eerste deel dat via een elektrische aandrijving is verbonden met een tweede deel, waarbij bet eerste en het tweede deel zijn voorzien van in een zwenkrichting samenwerkende aanslagen voor het definiëren van een vooraf bepaalde stand van de 5 actuatordelen ten opzichte van elkaar, waarbij voorts is voorzien in een koppeling tussen het eerste en het tweede deel, zodat in een eerste stand van de koppeling het eerste deel en het tweede deel via de aandrijving zijn verbonden en met de aandrijving ten opzichte van elkaar kunnen worden verzwenkt, en een tweede stand waarin het eerste deel en het tweede deel 10 niet via de aandrijving zijn verbonden en handmatig ten opzichte van elkaar kunnen worden verzwenkt, waarbij het eerste en het tweede deel voorts zijn voorzien van slechts in de tweede stand van de koppeling in een tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen voor het definiëren van de vooraf bepaalde stand.

2. Scharnieractuator volgens conclusie 1, waarbij het eerste deel een basisplaat omvat, voorzien van een basisas, en waarbij het tweede deel een zich om de basisas uitstrekkend draagframe omvat voor het dragen van een spiegelbehuizing.

3. Scharnieractuator volgens conclusie 2, waarbij de koppeling een 20 koppelring omvat die ten opzichte van de basisas losbreekbaar rotatiegekoppeld en axiaal verschuifbaar is tussen de eerste en de tweede stand.

4. Scharnieractuator volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de in de tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen 25 zodanig zijn ingericht dat de optredende reactiekrachten in dezelfde ordegrootte zijn als de reactiekrachten die optreden bij het samenwerken van de aanslagen in de zwenkrichting. 1 02 6014

5. Schamieractuator volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de actuator is voorzien van een afschakelmechanisme voor het afschakelen van de aandrijving, en waarbij de voor het overwinnen van de in de tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen benodigde 5 kracht van tenminste dezelfde ordegrootte is als de kracht waarbij de aandrijving door het afschakelmechanisme wordt afgeschakeld.

6. Schamieractuator volgens conclusie 5, waarbij het afschakelmechanisme een stroomsterktebegrenzmgsdrcuit omvat, en waarbij de voor het overwinnen van de in de tegenovergestelde 10 zwenkrichting samenwerkende aanslagen benodigde elektrische stroom in de elektrische aandrijving van tenminste dezelfde ordegrootte is als de stroom waarbij het stroomsterktebegrenzmgsdrcuit de aandrijving afschakelt.

7. Schamieractuator volgens één der conclusies 2-6, waarbij 15 de samenwerkende aanslagen worden gevormd door tenminste één nok die aan het draagframe is aangebracht voor het tijdens het verzwenken van het draagframe doorlopen van een pad en tenminste een eerste, vast ten opzichte van de basisas gepositioneerde aanslag, en waarbij de in een tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende aanslagen worden 20 gevormd door de nok die aan het draagframe is aangebracht en tenminste een tweede, axiaal ten opzichte van de basisas verschuifbaar opgestelde aanslag.

8. Schamieractuator volgens één der conclusies 3-9, waarbij de koppelring is uitgevoerd als een tandwiel dat in aangrijping is met een 25 uitgaand deel van de elektrische aandrijving en dat in de eerste stand rotatiegeborgd is ten opzichte van de basisas en in de tweede stand vrij roteerbaar is ten opzichte van de basisas.

9. Schamieractuator volgens een der voorgaande conclusies, waarbij tussen koppelring en spiegeldraagframe om de basisas een hulp koppelring 30 is opgenomen. i i 1026014

10. Scharnieractuator volgens conclusie 9, waarbij hulpkoppekimg en spiegeldraagframe zijn voorzien van in tweede stand van de koppeling in de tegenovergestelde zwenkrichting samenwerkende hulp aanslagen die de aanslagen vormen voor het in tegenovergestelde zwenkrichting definiëren 5 van de vooraf bepaalde stand.

11. Scharnieractuator volgens een der voorgaande conclusies, voorts omvattende een om de basisas aangebrachte tussenring die onder axiale veerwerking staat en die in de eerste stand van de koppeling is afgesteumd op het spiegeldraagframe en die in de tweede stand is afgesteund op d© 10 koppelring.

12. Scharnieractuator volgens een der voorgaande conclusies, waarbij de basisas aan zijn omtrek is voorzien van een aantal tweetoppige profielen, en waarbij de koppelring is voorzien van nokken, elk voor samenwerking met de tweetoppige profielen.

13. Scharnieractuator volgens conclusie 12, waarbij de koppelring in een eerste stand van de koppeling in een eerste axiale positie in axiale richting op de basisas is afgesteund en tegen rotatie is geborgd via nokken die in dalen tussen het tweetoppige profiel is opgenomen.

14. Scharnieractuator volgens een der voorgaande conclusies, waarbij 20 de koppelring in de eerste stand van de koppeling axiaal verschuifbaar is vanuit een eerste axiale positie naar een tweede axiale positie.

15. Scharnieractuator volgens een der voorgaande conclusies 9=14, waarbij de koppelring in de tweede stand van de koppeling afeteunt op de hulpkoppeiring.

16. Scharnieractuator volgens conclusie 15, waarbij de koppelring in de tweede stand van de koppeling in een tweede axiale positie onder axiale veerwerking staat richting de eerste positie en via neerwaarts reikende nokken op de hulpkoppeiring is afjgesteund.

17. Scharnieractuator volgens een der voorgaande conclusies, waarbij 30 de hulpkoppeiring in de tweede stand is afgesteund op het draagframe. 1 02 60 14

18. Scharnieractuator volgens conclusie 7, waarbij het pad in de eerste stand van de koppelring wordt gevormd door een eerste nokkenbaan die is aangebracht op een basisring die vast ten opzichte van de basisae ie 5 bevestigd, en waarbij het pad in de tweede stand van de koppelring mede wordt gevormd door een tweede nokkenbaan die is aangebracht op een hulpring die rotatie geborgd en axiaal verschuifbaar is ten opzichte van de basisring.

19. Scharnieractuator volgens conclusie 18, waarbij de hulpring 10 aanligt tegen de koppelring.

20. Werkwijze voor het ten opzichte van elkaar verstellen van twee delen van een scharnieractuator, waarbij aanslagen in een zwenkrichting met elkaar samenwerken voor het definiëren van een vooraf bepaalde stand, en waarbij is voorzien in een eerste toestand waarin de twee delen van de 15 scharnieractuator via een elektrische aandrijving met elkaar zijn gekoppeld en met behulp van de aandrijving ten opzichte van elkaar kunnen verzwenken, en een tweede toestand waarin de twee delen van de scharnieractuator niet via de aandrijving zijn verbonden en handmatig ten opzichte van elkaar kunnen worden verzwenkt, en waarbij aanslagen 20 slechts in de tweede toestand in een tegenovergestelde zwenkrichting met elkaar samenwerken voor het definiëren van de vooraf bepaalde stand. 10260?4