PL81097B1

PL81097B1 -

Info

Publication number: PL81097B1
Application number: PL1970143786A
Authority: PL
Priority date: 1969-10-04
Filing date: 1970-10-03
Publication date: 1975-08-30
Also published as: JPS4828423B1; TR17081A; ZA706229B; BE756980A; DK130303B; ES384231A1; RO77530A; CA1048045A; FR2064952A5; IL35250A0; SE368830B; NL7014535A; DK130303C; AT301254B; MY7500040A; JPS4844861B1; US3846513A; DE1950099B2; IL35250A; GB1274350A

Description

Uprawniony z patentu: Bayer Aktiengesellschaft, Leverkusen (Republika Federalna Niemiec) Srodek do regulowania wzrostu roslin Przedmiotem wynalazku jest srodek do regulo¬ wania wzrostu roslin zawierajacy jako substancje czynna nowe pochodne kwasu 2-chloroetano-(tio) fosfonowego.Wiadomo, ze kwas 2-chloroetanofosfanowy ma zdolnosc regulowania wzrostu roslin (holenderski opis patentowy nr 6 802 633).Stwierdzono, ze nowe pochodne kwasu 2-chloro- etano- oznacza atom tlenu lub siarki i gdy X oznacza siarke, to R oznacza grupe aryloksylowa ewentual¬ nie przedstawiona grupami hydroksylowymi, rod¬ nikami alkilowymi, atomami chlorowców lub gru¬ pami nitrowymi lub oznacza grupe jednoaryloami- nowa lub nizsza grupe jednoalkiloamiinowa o 1—6 atomach wegla, a gdy X oznacza tlen, to R oznacza grupe jednoaryloaminowa lub nizsza grupe Jedno alkiloaminowa o 1—6 atomach wegla, maja wy¬ bitna zdolnosc regulowania wzrostu roslin, wyka¬ zujac przy tym wyraznie skuteczniejsze dzialanie regulowania wzrostu roslin niz znany kwas 2-chlo- roetanofosfonowy, chemicznie pokrewny i o takim samym rodzaju dzialania.Kierunek dzialania tych substancji czynnych za¬ lezy zasadniczo od momentu stosowania w etapie rozwojowym nasiona lub rosliny oraz Uzytych ste¬ zen. Regulatory„wzrostu roslin stosuje sie do róz¬ nych celów w róznych stadiach rozwojowych roslin.Stosujac je mozna przyspieszyc lub opóznic kielko¬ wanie nasion w zaleznosci od uzytych stezen. Przy- 10 15 20 25 30 spieszenie lub opóznienie- odnosi sie do etapu roz¬ woju kielka.Za pomoca substancji czynnych mozna oddzia¬ lywac na stan spoczynku paczków, a wiec endogen¬ na rytmike roczna, spowodowac wypuszczanie pe¬ dów i kwitnienie roslin, np. w momencie w któ¬ rym normalnie rosliny nie wykazuja gotowosci do wypuszczania pedów i kwitnienia.W zaleznosci od uzytych stezen substancji czyn¬ nych mozna przyspieszac lub hamowac wzrost pe¬ dów i korzeni. Mozna tez, np. silnie zahamowac wzrost calkowicie uformowanej rosliny, lub nadac roslinie ogólnie silniejszy pokrój lub spowodowac karlowatosc rosliny. Gospodarcze znaczenie ma np. hamowanie rozrostu trawy na obrzezach ulic i dróg.Ponadto za pomoca regulatorów wzrostu roslin mo¬ zna hamowac rozrost murawy i tym samym zmniejszyc czestotliwosc scinania trawy (strzyzenia trawników). W czasie wzrostu rosliny mozna tez zwiekszyc ilosc bocznych odgalezien przez prze¬ rwanie na drodze chemicznej dominanty wzrostu wierzcholkowego. Ma to znaczenie, np. przy roz¬ mnazaniu za pomoca sadzonek. W zaleznosci od stezen mozna tez hamowac wzrost bocznych galezi, np. aby zapobiec tworzeniu sie bocznych odgalezien w tytoniu po scieciu wierzcholka i tym samym przyspieszyc wzrost lisci.W procesie formowania sie kwiatów mozna, w za¬ leznosci od stezenia i momentu stosowania, opóz¬ nic lub przyspieszyc formowanie sie kwiatów. 810973 81097 4 Wokreslonych warunkach moznai uzyskac zwieksze¬ nie zawiazków kwiatowych, przy czym dzialanie to zachodzi przy odpowiednim-traktowaniu w cza¬ sie formowania sie kwiatów.Oddzialywanie substancji czyonej na stan lisci roslin mozna wykorzystac, do osiagniecia defoliacji, w celu np. przyspieszenia zbiorów lub obnizenia transpiracji w czasie, w którym rosliny maja byc posadzone.Mozna przyspieszyc zawiazywanie owoców tak aby otrzymac wiecej owoców lub owoce beznasien- ne (partenokarpia). W pewnych warunkach mozna zapobiec przedwczesnemu opadaniu owoców lub stosujac rozcienczone substancje do pewnego sto¬ pnia przyspieszyc opadanie owoców. Przyspieszenie opadania owoców mozna wykorzystac w ten sposób, ze traktowanie prowadzi sie w czasie zbiorów, co ulatwia ich przeprowadzenie. Przez opryskiwanie zwiazkami wedlug wynalazku niedojrzalych owo¬ ców mozna przyspieszyc proces dojrzewania i uzy¬ skac lepsze zabarwienie owoców.W zaleznosci od celu stosowania nowe substancje mozna przeprowadzic w znane zestawy, np. roztwo¬ ry, emulsje, zawiesiny, proszki, pasty i granulaty..Zestawy otrzymuje sie w znany sposób, np. przez zmieszanie substancji czynnych z rozcienczalnika¬ mi, to jest cieklymi rozpuszczalnikami i/lub staly¬ mi nosnikami ewentualnie przy uzyciu substancji powierzchniowo czynnych, a wiec emulgatorów i/lub dyspergatorów, przy czym w przypadku stosowa¬ nia wody jako rozcienczalnika mozna ewentualnie stosowac rozpuszczalniki organiczne jako rozpusz¬ czalniki pomocnicze. Jako ciekle rozpuszczalniki mozna stosowac zasadniczo weglowodory aroma¬ tyczne, np. ksylen, benzen, chlorowane weglowodo¬ ry aromatyczne, np. chlorobenzeny, parafiny, np. frakcje ropy naftowej, alkohole, np. metanol, bu¬ tanol, rozpuszczalniki o duzej polarnosci takie jak dwumetylofor-mamid i sulfotlenek dwumetylowy oraz wode; jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, np. kaoliny, tlenki glinu, talk, krede i syntetyczne maczki nieorganiczne, np. kwas • - krzemowy o wysokim stopniu rozdrobnienia i krze¬ miany; jako emulgatory stosuje sie emulgatory niejonolwórcze i amonowe, np. estry politlenku ety¬ lenu i kwasów tluszczowych, etery politlenku ety¬ lenu i alkoholi tluszczowych, np. eter alkiloary- lowopoliglikolowy, alkilosulfoniany i arylosulfonia- ny, jako dyspergatory stosuje sie np. lignine, lugi posiarczynowe i metyloceluloze.Zestawy zawieraja na ogól 0,1—95% wagowych substancji czynnej, korzystnie 0,5—90%. Substancje czynne mozna stosowac same, w postaci ich zesta¬ wów lub przygotowanych z nich postaci uzytko¬ wych, np. gotowych do uzycia roztworów, koncen¬ tratów do emulgowania, emulsji, zawiesin, proszków zwilzalnych, past, proszków rozpuszczalnych, sub¬ stancji do opylania i granulatów. Stosowanie od¬ bywa sie w znany sposób, np. przez podlewanie, opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, rozsiewa¬ nie, opylanie itp. Stezenia substancji czynnych mo¬ ga wahac sie w szerokich granicach. Na ogól ste¬ zenia wynosza 0,0005—2%, korzystnie 0,01—0,5%.Substancje czynna stosuje sie na ogól w ilosci 0,1—100 kg/ha powierzchni gleby, korzyit&ie 1—10kg/ha. ;. -¦¦"¦¦' Stosowanie regulatorów wzrostu roslin odbywa sie w korzystnym okresie, który scisle jest uza¬ lezniony od warunków klimatycznych i wegetatyw¬ nych. Zwiazki wedlug wynalazku dzialaja tez prze¬ ciwko fitopatogennym bakteriom.Pochodne kwasu 2-chloroetano-(tio) fosfonowego o wzorze 1 otrzymuje sie przez reakcje dwuchlor- ków kwasu 2-chloroetano- rze ogólnym 2, w którym X ma wyzej podane zna¬ czenie, z fenolami, ewentualnie w postaci ich soli z metalami alkalicznymi lub z metalami ziem alka¬ licznych albo w postaci soli amonowych, lub z pierwszorzedowymi aminami o wzorze ogólnym H—R, w którym R ina wyzej podane znaczenie, ewentualnie w obecnosci substancji wiazacej kwas i ewentualnie w srodowisku rozpuszczalnika.Przy uzyciu jako zwiazków wyjsciowych dwu- chlorku kwasu 2-chloroetanofosfonowego i metylo- aminy przebieg reakcji przedstawia podany sche¬ mat.Substancje wyjsciowe przedstawiaja wzory ogólne 2 i H—R. We wzorze H—R, R oznacza korzystnie niepodstawiona grupe fenyloksylowa lub podstawio¬ na grupe nitrowa, rodnikiem metylowym lub gru¬ pa hydroksylowa i/lub atomem chloru, albo ozna¬ cza grupe jednofenyoaminowa lub nizsza grupe jednoalkiloaminowa o 1—4 atomach wegla.Przykladowo stosuje sie nastepujace aminy lub fenole: fenyloamina, metyloamina, etyloamina, n- propyloamina, izo-propyloamana oraz n-, II-rzed.- III-rzed.- i izobutyloamina; 2-, 3-, i 4-chlorofenyl, 2-, 3-, i 4-nitrofenol, 2-, 3- i 4-metylofenol oraz rezorcyna, pirokaitechina i hydrochinon. Dwuchlor- ki kwasu 2-chloroetano-(tio)fosfonowego oraz pierwszorzedowe aminy i fenole stosowane jako zwiazki wyjsciowe sa juz znane i -mozna je wy¬ twarzac wedlug znanych sposobów.Jako rozpuszczalniki lub rozcienczalniki stosuje sie oprócz wody takze wszystkie obojetne rozpu¬ szczalniki lub rozcienczalniki organiczne, korzyst¬ nie weglowodory alifatyczne i aromatyczne ewenT tualnie chlorowane takie jak benzen, toluen, ksy¬ len, benzyna, chlorek metylenu, chloroform, czte¬ rochlorek wegla, chlorobenzen, eter etylowy i bu¬ tylowy, dioksan, dalej ketony, np. aceton, metylo- etyloketon, metyloizopropyloketon i metyloizobu- tyloketon oprócz tego nitryle, np. acetonitryl.Jako akceptory kwasów mozna stosowac wszyst¬ kie znane substancje wiazace kwasy, zwlaszcza al¬ koholany i weglany metali alkalicznych, np. weglan sodu i potasu, metylan lub etylan sodu lub potasu, ponadto aminy alifatyczne, aromatyczne lub hete¬ rocykliczne, przykladowo trójetyloamine, dwume- tyloamine, dwumetyloaniline, dwumetylobenzyloa- mine i pirydyne. Korzystnie jednak stosuje sie ja¬ ko substancje wiazace kwas nadmiar równowazni¬ ka molowego stosowanej aminy o wzorze ogólnym HR. Temperatura reakcji moze wahac sie w sze¬ rokich granicach. Na ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze od —10°C do 50°C, korzystnie 0—20°C. Reakcje prowadzi sie przewaznie pod nor¬ malnym cisnieniem. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6081097 5 6 Przy przeprowadzaniu reakcji wprowadza sie na 1 mol dwuchlorku kwasu 2-chloroetano-(tio)fosfo- nowego 2 mole pierwszorzedowej aminy, lub 1 mol fenolu i okolo 1 mola substancji wiazacej kwas, lub 1 mol fenolami metalu alkalicznego, metalu ziem al¬ kalicznych lub amonu. Reakcje prowadzi sie w wo¬ dzie lub w innym odpowiednim rozpuszczalniku przewaznie w temperaturze pokojowej.Przeróbke prowadzi sie w znany sposób. Sub¬ stancje czynne srodków wedlug wynalazku otrzy¬ muje sie przewaznie w postaci bezbarwnych do slabozóltych lepkich olejów nierozpuszczalnych w wodzie, które nie daja sie destylowac Tjez rozkla¬ du, które jednak mozna uwolnic od resztek lotnych skladników i tym samym oczyscic przez tak zwa¬ ne „poddestylowanie", to jest dluzsze ogrzewanie pod zmniejszonym cisnieniem w umiarkowanie pod¬ wyzszonej temperaturze. Do ich charakterystyki sluza przede wszystkim wspólczynnik zalamania oraz analiza elementarna.Dzialanie substancji czynnych wedlug wynalazku obrazuja nizej podane próby ich stosowania.Przyklad I. Hamowanie wzrostu (siemie lnia¬ ne). Rozpuszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu, emulgator: 0,25 czesci wagowej eteru alkiloarylo- wopoliglikolowego.W celu utrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono roztworem buforowym (pH 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu jedno- potasowego do zadanego stezenia. W naczynku Pe- triego wylozono na 2 bibuly filtracyjne po 25 na¬ sion lnianych. Do kazdego naczynka wprowadzono za pomoca pipetki po 10 ml preparatu substancji czynnej. Kielkowanie nasion nastepowalo w cie¬ mnosci w temperaturze 25°C. Po 3 dniach zmierzo¬ no dlugosc pedów i korzeni i wyrazono w e/o za¬ hamowania ich wzrostu w stosunku do roslin kon¬ trolnych, przy czym 100% oznacza brak wzrostu a 0% ze 'wzrost odpowiadal wzrostowi pedów i ko¬ rzeni roslin kontrolnych.W tablicy 1 podano stosowane substancje czyn¬ ne w ppm = (mg/kg) i uzyskane wyniki.Tablica 1 Hamowanie wzrostu (siemie lniane) Substancja czynna Woda (rosliny kon¬ trolne) Zwiazek o wzorze 3 (znany) Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 6 Hamowanie wzrostu w °/o 1 korzeni 250 ppm 0 83 85 pedy 1 250 ppm 0 36 55 54 50 50 ppm o ; 40 25 Przyklad II. Hamowanie wzrostu i defolia- cja (fasola). Rozpuszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu, emulgator: 0,25 czesci wagowej eteru al- kiloarylowopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono roztworem buforowym' (pH 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu jedno- potasowego do zadanego stezenia. Pedy fasoli (Pha- seolus vulgaris) o wysokosci 10 cm opryskiwano preparatem zawierajacym 5000 ppm substancji czynnej. Po 6 dniach okreslono srednia dlugosc i srednia ilosc lisci 3 pedów fasoli na kazda próbe.W tablicy 2 podano uzyskane wyniki.Tablica 2 Hamowanie wzrostu i defoliacja (fasola) Substancja czynna~ Woda (rosliny kontrol¬ ne) Kwas *2-chloroetano- f osfonowy (znany) Zwiazek o wzorze 7 1 Zwiazek o wzorze 4 i Zwiazek o wzorze 8 Dlugosc w cm 17,0 11,0 11,0 11,0 11,5 Ilosc lisci 6 4 3 3 0 Przyklad III. Hamowanie wzrostu (pszenica).Rozpuszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu, emul¬ gator: 0,25 wagowej eteru alkiloarylowopoliglikolo- wego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono roztworem buforowym (pH 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu jedno- potasowego do zadanego stezenia. Pedy fasoli o wy¬ sokosci 4 cm opryskano preparatem zawierajacym 5000 ppm substancji czynnej.Po 10 dniach okreslono przecietna dlugosc pe¬ dów pszenicy. Wyniki zestawiono w tablicy 3.Tablica 3 Hamowanie wzrostu (pszenica) 1 Substancja czynna Woda (rosliny kontrolne) Kwas 2Hchloroetanofosfono- wy (znany) Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 8 Dlugosc w cm 20,0 6,5 6,0 5,0 Przyklad IV. Hamowanie wzrostu (fasola) podlewanie..Rozpuszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu, emulgator 0,25 czesci wagowej eteru alkiloarylo- wopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono roztworem buforowym (pH 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu jednopota- sowego do zadanego stezenia. 3 pedy fasoli o wy- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6081097 sokosci 10 cm w doniczce o srednicy 9 cm podlano jednorazowo preparatem substancji czynnej w ilo¬ sci odpowiadajacej 10 kg/ha. Po 8 dniach ustalono dlugosc fasoli. Wyniki podano w tablicy 4.Tablica 4 Hamowanie wzrostu (podlewanie) Substancja czynna Woda (rosliny kontrolne) Kwas 2-chloroetanofosfono- wy (znany) Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 4 Dlugosc w cm 25,0 14,0 14,0 11,5 Przyklad V. Hamowanie wzrostu (proso). Roz¬ puszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu, emulga¬ tor: 0,25 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoli- gMkolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono roztworem buforowym (pH 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu jednopo- tasowego do zadanego stezenia. Pedy prosa (Pani- cum miliaceum) o wysokosci 4 cm opryskiwano preparatem zawierajacym 2000 lub 1000 ppm sub¬ stancji czynnej. Po" 6 dniach ustalono przyrost.Wyniki podano w tablicy 5.Tablica 5 Hamowanie wzrostu (proso) Substancja czynna Woda (rosliny kontrol¬ ne) Kwas 2-chloroetano- fosfonowy (znany) Zwiazek o wzorze 7 | Stezenie w ppm 0 2000 1000 2000 1000 Przyrost w cm 9,0 2,0 3,0 1,0 4,0 1 Przyklad VI. Przyspieszenie dojrzewania o- woców (pomidory).Rozpuszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu; emulgator:- 0,25 czesci wagowej eteru alkiloarylo- wopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono roztworem buforowym (pH 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu jedno- sodowego do zadanego stezenia. Zielone, niedoj¬ rzale owoce pomidorów opryskano jednorazowo preparatem zawierajacym 5000 ppm substancji czynnej. Uzyskano przy tym przyspieszenie dojrze¬ wania owoców.W tablicy 6 podano stosowane substancje czyn¬ ne oraz uzyskane wyniki.Tablica 6 Przyspieszenie dojrzewania owoców (pomidory) Substancja czynna - Woda (rosliny kontrol¬ ne) Zwiazek o wzorze 3 (znany) Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 4 ' Zwiazek o wzorze 5 Przyspieszenie dojrze¬ wania w dniach 0 12 15 17 • 15 Przyklad VII. Hamowanie wzrostu (fasola).Rozpuszczalnik: 40 czesci wagowych acetonu; emul¬ gator: 0,25 czesci wagowej eteru alkUoatylowopo- liglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu zmieszano 1 czesc wagowa substancji czynnej z po¬ dana iloscia rozpuszczalnika i emulgatora, po czym koncentrat rozcienczono buforowym roztworem (pH = 6) fosforanu dwusodowego i fosforanu, je- dnopotasowego do zadanego stezenia. Pedy fasoli (Phaseolus) o wysokosci 10 cm opryskiwano prepa¬ ratem zawierajacym 2600 ppm substancji czynnej.Po 6 dniach ustalono przecietna dlugosc i wyra¬ zono w •/• zahamowanie wzrostu w stosunku do wzlostu roslin kontrolnych.W tablicy 7 podano stosowane substancje czynne oraz uzyskane wyniki.Tablica 7 Hamowanie wzrostu (fasola) Substancja czynna Woda (rosliny kontrol¬ ne) Zwiazek o wzorze 3 (znany) Zwiazek o wzorze 9 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 11 Zwiazek p wzorze 12 Zahamowanie wzrostu pedów w •/• przy 2500 ppm • 0 ' 52 63 55 63 68 Ponizsze przyklady wyjasniaja sposoby wytwa¬ rzania substancji czynnych srodka wedlug wyna¬ lazku. 55 Przyklad VIII. 49,5 g (0,25 mola) dwuchlor- ku kwasu 2-chloroetanolitiofosfonowego w 500 cm1 toluenu traktuje sie 15,5 g (0,5 mola) metyloaminy w 200 cm8 toluenu. Miesza sie jeszcze w ciagu 1 godziny, nastepnie odsacza sole, przemywa woda, 60 osusiza nad siarczanem sodu i odpedza rozpuszczal¬ nik. Po „poddestylowaniu" w temperaturze 80°C (0,01 mm Hg pozostaje zólty olej. Otrzymuje sie 41 g (85*/o wydajnosci teoretycznej) chlorku kwa¬ sowego jedno-N-metyloamidu kwasu 2-chloroeta- 55 notiofosforowego o wzorze 7; nj*f = 1,5613. Anali- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6081097 9 ID za: Dla wzoru CsHgC^NPS obliczono: }6,65% 6,7,3% N; otrzymano: 16,47% S, 7,35% N.Przyklad IX. 39,5 g (0,2 mola) dwuchlorku kwasu 2-chloroetanotiofosfonowego traktuje sie w temperaturze 20°C. 19 g (0,2 mola) fenolu w 50 cm8 wody i 8 g (0,2 mola) wodorotlenku sodu.Miesza sie jeszcze w ciagu 2 godzin w. temperatu¬ rze pokojowej, nastepnie rozpuszcza sia w chlorku metylenu, oddziela faze organiczna i przemywa woda.Po osuszeniu nad siarczanem sodu odpedza sie rozpuszczalnik, nastepnie „poddestylowuje sie" w *60°C/1 mm Hg i otrzymuje sie 39 g (77% wy¬ dajnosci teoretycznej) chlorku kwasu 0-fenylo-2- -chloroetanotiofosfonowego, o wzorze 8, w postaci bezbarwnej cieczy. Analiza. Dla wzoru C8H9CI2OPS, Obliczono: 12,55% S, 27,9% Cl; otrzymano 12,46% S, 28,82% Cl; n£8 = 1,5613.Przyklad X. 91 g (0,5 mola) dwuchlorku kwasu 2-chloroetanofosfonowego w 1,5 litra tolue¬ nu traktuje sie w temperaturze 0°C 59 g (1 mol) 1-propyloaminy. Miesza sie jeszcze w ciagu 1 go¬ dziny w temperaturze pokojowej, odsacza sie sole, roztwór przemywa sie niewielka iloscia wody, roz¬ puszczalnik oddestylowuje i pozostalosc „poddesty- , lowuje" w 80°C (0,01 mm Hg).Otrzymuje sie 93 g (91% wydajnosci teoretycz¬ nej) chlorku kwasowego jedno-N-dzopropyloamidu kwasu 2-chloroetanofosfonowego o wzorze 4; n£8 = 1,4854. Analiza. Dla wzoru C5H12CI2NOP, obli¬ czono: 6,85% N, 34,8% Cl; otrzymano: 6,58% N, 33,74% Cl.Przyklad XI. Wedlug przykladu X wytwarza sie z 56% wydajnoscia chlorek kwasowy jedno-N- -metyloamidu kwasu 2^chloroetanofosfonowego o wzorze 13; ng» = 1,5019. / Przyklad XII. 99 g (0,5 mola) dwuchlorku kwasu 2^chloroetanotiofosfonowego w 1500 cm8 to¬ luenu traktuje sie przy chlodzeniu, w temperaturze 0°C 59 g (1 mol) 1-propyloaminy. Miesza sie je¬ szcze w ciagu 1 godziny w temperaturze pokojowej, nastepnie odsacza sie sole, przemywa woda; osusza nad siarczanem sodu i odpedza rozpuszczalnik. Po „poddestylowaniu" pozostaje jasny olej. Otrzymuje sie 95 g (87% wydajnosci teoretycznej) chlorku kwasowego jedno-N-izopropyloamidu kwasu 2- -chloroetanotiofosfonowego .0 wzorze 5; n^6 = = 1,5476: Analiza. Dla wzoru C5H12CI2NPS obliczono: 32,15% Cl, 6,35% N, 14,55% S; otrzymano: 31,74% Cl, 5,85% N, 14,94% S.Przyklad XIII. Wedlug przykladu XII wy¬ twarza sie z 91% wydajnoscia chlorek kwasowy jedno-N-butyloamidu kwasu 2^chloroetanotiofosfo- nowego o wzorze 14; n£8 = 1,5363.Przyklad XIV. 99 g (0,5 mola) dwuchlorku kwasu 2-chloroetanotiofosfonowego w 1000 cm8 acetonitrylu traktuje sie w temperaturze 0°C przy chlodzeniu 93 g (1 mol) aniliny. Miesza sie jeszcze w ciagu 2 godzin w temperaturze pokojowej, na¬ stepnie oddziela sie sole i przemywa In kwasem solnym. Po osuszeniu nad siarczanem sodu odpedza sie rozpuszczalnik i . pozostalosc poddestylowuje sie". Otrzymuje sie 101 g (79% wydajnosci teore¬ tycznej) chlorku kwasowego anilidu kwasu 2-chlo- 10 15 20 25 35 40 45 50 55 60 65 roetanotiofosfonowego o wzorze 15; n*8 = 1,6145.Analiza. Dla wzoru CsHioCljNPS obliczono: 28,00% Cl, 5,50% N, 12,60% S; otrzymano: 28,00% Cl, 5,32% N, 12,62% S.Przyklad XV. 91 g (0,5 mola) dwuchlorku kwasu 2-^hloroetanofosfonowego w 1500 cm8 tolue¬ nu traktuje sie chlodzac 73 g (1 mol) n-butyloami- *ny. Miesza sie jeszcze w temperaturze pokojowej w ciagu 2 godzin, nastepnie odsacza sie sole, prze¬ mywa woda, osusza nad siarczanem sodu i odpe¬ dza rozpuszczalnik. Po „poddestylowaniu" powstaje jasny olej. Otrzymuje sie 75 g (69% wydajnosci teoretycznej) chlorku kwasowego jedno-N-n-buty- loamidu kwasu 2-chloroetainofosfonówego o wzo¬ rze 9; n28 = 1,4962. Analiza. Dla wzoru CaHi4Cl2NOP obliczono: 32,60% Cl, 6,42% N; otrzy¬ mano: 32,38% Cl, 6,52% N.Przyklad XVI. 99 g (0,5 mola) dwuchlorku kwasu 2-chloroetanotiofosfonowego traktuje sie w temperaturze 20°C, przy intensywnym mieszaniu, roztworem 65 g (0,5 mola) 4-chlorofenolu i 20 g (0,5 mola) wodorotlenku sodu w 200 cm8 wody. Mie¬ sza sie jeszcze w temperaturze pokojowej w ciagu 1 godziny nastepnie rozpuszcza sie w chlorku me¬ tylenu, oddziela faze wodna, przemywa faze orga¬ niczna 1 n roztworem wodnym wodorotlenku sodu i nastepnie woda. Po osuszeniu nad siarczanem so¬ du rozpuszczalnik odpedza sie i pozostalosc „pod¬ destylowuje sie". Pozostaje jasny olej n£8 = 1,5856.Otrzymuje sie 86 g (59% wydajnosci teoretycznej) chlorku kwasu 0-/4,-chlorofenylo/-2-chloroetanotio- fosfonowego o wzorze 16. Analiza. Dla wzoru CsHgClsOPS obliczono: 3680 g Cl, 11,05% S; otrzy¬ mano: 35,83% Cl, 10,61% S.Przyklad XVII. Wedlug przykladu XVI wy¬ twarza sie z 60% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/ /2\4,-dwuchlorofenylo/-2-chloroetainofosfonowego o wzorze 17; n£° = 1,5962.Przyklad XVIII. Wedlug przykladu XVI wy¬ twarza sie z 64% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/4'-metylofenylo/-2-chloroetanotiofosfonowego o wzorze 10; n^4 = 1,5686.Przyklad XIX. Wedlug przykladu XVI wy-' twarza sie z 58% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/-4'- -hydroksyfenylo/-2-chloroetano1)iofosfonowego o wzorze 18; n^4 = 1,6031.Przyklad XX. Wedlug przykladu XVI wytwa¬ rza sie z 66% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/2'- -chlorofenylo/-2-chloroetanotiofosfonowy o wzorze 11; nj4 = 1,5862.Przyklad XXI. Wedlug przykladu XVI wy¬ twarza sie z 58% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/4'- /2',6'-dwuchlorofenylo/-2-chloroetanotiofosfonowego o wzorze 12; n^* = 1,5944.Przyklad XXII. Wedlug przykladu XVI wy¬ twarza sie z 73% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/3'- -chlorofenylo/-2-chloroetanotiofosfonowego o wzo¬ rze 6; n£4 = 1,5851.Przyklad XXIII. Wedlug przykladu XVI wy¬ twarza sie z 34% wydajnoscia chlorek kwasu 0-/3'- -nitrofenylo/-2-chloroetanotiofosfonowego o wzorze 19; nj8 =1,5985.81097 11 PL PL PL PL

Claims

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek do regulowania wzrostu roslin, zna¬ mienny tym, ze zawiera pochodne kwasu 2-chloro- etano-{tio)fosfonowego o wzorze 1, w którym X oznacza atom tlenu lub siarki i gdy X oznacza siarke, to R oznacza grupe aryloksylowa ewentual¬ nie podstawiona rodnikami alkilowymi, atomami chlorowców, grupami hydroksylowymi lub nitro¬ wymi, lub oznacza grupe jednoaryloaminowa lub nizsza grupe jednoalkiloaminowa o 1—6 atomach wegla, a gdy X oznacza tlen, to R oznacza grupe jednoaryloaminowa lub nizsza grupe jednoalkilo¬ aminowa o 1—6 atomach wegla. 10 12

2. Srodek wedlug zastcrz. 1, znamienny tym, ze zawiera pochodne kwasu 2-cMoroetano-(tio)fosfo- nowego o wzorze 1, otrzymane droga reakcji dwu- chlprków kwasu 2-chloroetano-(tio)fosfonowego o wzorze 2, w którym X ma wyzej podane znaczenie, z fenolami lub pierwszorzedowymi aminami o wzo¬ rze HR, w którym R ma wyzej podane znaczenie, lub z fenolami w postaci soli z metalami alkalicz¬ nymi lub metalami ziem alkalicznych lub w postaci soli amonowych, ewentualnie w obecnosci substan¬ cji wiazacej kwasy i ewentualnie w obecnosci roz¬ puszczalnika. Cl-CH2—CH2-P^ WZÓR i CL—CH2—CH2-P Cl 'Cl WZÓR 2 Cl-CH2CH2-P^ + 2 H2N-CH3 ? "/ Cl -HaN-CH, x HCl * CL-CH2-CH2-P. NH-CH, SCHEMAT81097 CL-CH2-CH2-P<^ OH OH WZC3R 3 Cl-CH2-CH2—P. U NH-C3H7- Cl WZ0R 4 L^NH-C3HrJ CJ. WZÓR 5 Cl-CH2-CH2— P. Cl Cl-CH2-CH2-P(' \=/ WZÓR 681097 CL-CH.-CHa—P WZ0R 14 f^NH-C4H,-n f WA Cl-CHa-CH2—P<" \=/ XL WZÓR 15 Cl-CHa-CH2—P XL WZÓR 16 CL S i/^t Cl-CH2-CH2-PC x=/ Xl WZÓR 17 Cl-CH2-CH2-P<^ \=/ XL WZÓR 18 CL—CH2—CH2—P<^ \^=/ NQ2 WZÓR 19 Drukarnia Narodowa Zaklad Nr 6, zam. 747/75 Cena 10 zl PL PL PL PL