PL80451B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Hoechst Aktiengesellschaft, Frankfurt n/Menem (Republika Federalna Niemiec) Sposób optycznego rozjasniania materialów wlóknistych z poliakrylonitrylu Przedmiotem wynalazku jest sposób optycznego rozjasniania materialów wlóknistych z poliakrylo¬ nitrylu.Znane sa z belgijskiego opisu patentowego nr 670161 jako rozjasniacze optyczne zwiazki pi- razolinowe o ogólnym wzorze 1, w którym R oznacza ewentualnie podstawiony rodnik arylowy, zwlaszcza fenylowy lub korzystnie p-chlorofenylo- wy, Y oznacza atom tlenu lub atom siarki, a Ri oznacza rodnik alkilowy, aralkilowy lub fenylowy, przy czym rodniki Ri moga byc takze podstawione grupami hydroksylowymi, alkoksylowymi, N,N- -dwualkiloaminowymi, czwartorzedowymi grupami trójalkiloamoniowymi, wolnymi lub zestryfikowa- nymi grupami karboksylowymi. Zgodnie z przy¬ kladem VII wyzej wymienionego opisu patentowe¬ go za pomoca tych zwiazków mozna rozjasnic takze tkaniny poliakrylonitrylowe. Okazalo sie jednak, ze dzialanie rozjasniajace, uzyskane za po¬ moca zwiazków tego rodzaju, moze byc jeszcze po¬ lepszone.Stwierdzono, ze szczególnie korzystny sposób optycznego rozjasniania materialów wlóknistych z poliakrylonitrylu lub z kopolimerów, zawieraja¬ cych co najmniej 85% poliakrylonitrylu, polega na tym, ze material wlóknisty impregnuje sie roztwo¬ rem, zawierajacym rozjasniacz optyczny o wzo¬ rze 2, w którym A oznacza nizszy, ewentualnie rozgaleziony rodnik alkilenowy, R1 oznacza nizszy rodnik alkilowy, symbole R2 oznaczaja nizsze rod¬ la niki alkilowe, przy czym rodniki te moga tworzyc wraz z atomem azotu uwodorniony pierscien hete¬ rocykliczny, X oznacza bezbarwny anion, a n ozna¬ cza liczbe 1 lub 2, doprowadza zawartosc roztworu 5 rozjasniacza w tkaninie do 5—120% i ogrzewa w czasie od okolo 2 sekund do okolo 30 minut do temperatury okolo 100—150°C. Ogrzewanie prowa¬ dzi sie korzystnie na drodze parowania w tempe¬ raturze 100—140°C. Korzystnie postepuje sie tak, io ze zaimpregnowany material wlóknisty podsusza sie, a nastepnie ogrzewa, zwlaszcza poddaje obrób¬ ce para. Opisany proces przebiega korzystnie w isposób ciagly.Uzyskany w ten sposób efekt rozjasnienia moz- is na jeszcze podwyzszyc przez dodanie do kapieli rozjasniacza, niejonotwórczych, zawierajacych azot, etoksypochodnych kwasów tluszczowych i/lub czwartorzedowych produktów kondensacji kwasów tluszczowych. Powyzsze dodatki daja w polaczeniu 20 z poprzednio wymienionymi rozjasniaczami bardzo czysty kolor bialy. Ponadto dzialaja one na wlók¬ no ozywiajaco i zmiekczajaco, dzieki czemu na przyklad znacznie ulatwiaja proces przedzenia ka¬ bli z wlókien" sztucznych. 25 Gdy optycznie rozjasniony material wlókienni¬ czy ma byc drukowany, wówczas zaleca sie pod¬ suszenie materialu, nasyconego roztworem zawie¬ rajacym rozjasniacz i ewentualnie wyzej wymie¬ nione dodatki, w temperaturze 50—150°C. Tak wy- 30 suszony material poddaje sie nastepnie drukowa- 80 45180 451 3 niu, po czym ogrzewa go w znany sposób, ko¬ rzystnie poddaje sie dzialaniu pary.Proces ogrzewania ma tu na celu utrwalenie nadrukowanego barwnika. Równoczesnie wystepuje przy tym pelne dzialanie rozjasniacza optycznego.Aby przeszkodzic migracji optycznego rozjasniacza podczas suszenia, mozna jeszcze dodac do kapieli napawajacej znane zagestniki, jak etery skrobi, tragakant, maczke z nasion drzewa swietojanskie¬ go, skrystalizowana zywica i tym podobne.Stosowane w sposobie wedlug wynalazku roz- jasniacze o wzorze 2, które posiadaja niebieska fluorescencje o odcieniach od fioletowego do czer¬ wonego, stosuje sie w postaci mieszanin z rozjas- niaczami optycznymi o ogólnym wzorze 3, w któ¬ rym A, R1, R2, X i n maja wyzej podane zna¬ czenie. Zwiazki o wzorze 3 maja niebieska fluo¬ rescencje o odcieniu zielonym i dlatego w miesza¬ ninie ze zwiazkami o wzorze 2 kompensuja ich czerwony odcien. Zwiazki o wzorze 3 dodaje sie w ilosci okolo 0,05—10% wagowych, korzystnie w ilosci okolo 0,5—3% wagowych, liczac w sto¬ sunku do ilosci zwiazku o wzorze 2.Zwiazki o wzorze 3 mozna otrzymac przez kon¬ densacje dwu-/p-chlorobenzylideno/-acetonu z sul¬ fonem 4-hydrazynofenylo-|3nhydroksyetylowym, a nastepnie zamiane grupy fl-hydroksyetylowej po¬ przez ester kwasu siarkowego na grupe winylosul- fonowa i przylaczenie odpowiednio ^podstawionego alkoholu.Stezenia robocze rozjasniacza optycznego, stoso¬ wanego w sposobie wedlug wynalazku, mieszcza sie w zwyklych granicach i w konkretnych przy¬ padkach moga byc z latwoscia ustalone przez fa¬ chowca za pomoca prostych prób wstepnych. Sto¬ suje sie przy tym wartosci graniczne wynoszace okolo 0,1—50 g rozjasniacza na litr kapieli im¬ pregnujacej. Stezenie rozjasniacza w kapieli im¬ pregnujacej i zawartosc cieczy w impregnowanym materiale reguluje sie tak, aby stezenie rozjasnia¬ cza w tkaninie wynosilo okolo 0,05—5% wago¬ wych.Przyklad I. Tasme z wlókna czesankowego, skladajacego sie co najmniej w 85% poliakrylo- nitrylu impregnuje sie w kapieli bielacej, zawie¬ rajacej 1 g/litr zwiazku o wzorze 4, jako.rozjas¬ niacza optycznego. Wartosc pH roztworu nastawia sie kwasem szczawiowym na 3. Nastepnie dodaje sie do tej kapieli produkt kondensacji kwasu stea¬ rynowego i produk}?u przylaczenia 4 moli tlenku etylenu z amoniakiem w ilosci 1,5 g/litr oraz czwartorzedowy produkt kondensacji dwuetyleno- trójaminy i kwasu stearynowego w ilosci 1 g/litr.Nadmiar roztworu usuwa sie z zaimpregnowanej tasmy przez wycisniecie jej miedzy walcami do zawartosci wilgoci 100% i w odpowiednim parow¬ niku poddaje tasme w ciagu 3 minut dzialaniu nasyconej pary o temperaturze 100°C. Rozjasniony w ten sposób material posiada znakomity stopien bialosci, przewyzszajacy znacznie stopien bialosci materialu nie poddanego obróbce i wyraznie wyz¬ szy od stopnia bialosci, otrzymanego metoda opi¬ sana w przykladzie VII belgijskiego opisu paten¬ towego nr 670 161.Przyklad II. Kabel z wlókna, skladajacego sie co najmniej w 85% z poliakrylonitrylu, sprys¬ kuje sie roztworem zawierajacym rozjasniacz opty¬ czny o wzorze 5 w ilosci 1,5 g/litr i produkt kon¬ densacji kwasu stearynowego i produktu przyla- 5 czenia 4 moli tlenku etylenu z 1 molem amoniaku w ilosci 2 g/litr. Wartosc pH roztworu nastawia sie kwasem szczawiowym na 3,5.Do spryskania stosuje sie tyle roztworu, aby kon¬ cowa zawartosc wilgoci w materiale wynosila 100%. 10 Nastepnie dziala sie na material w ciagu 10 se¬ kund para o temperaturze 104QC. Po takiej obróbce kabel posiada bardzo jasny, bialy kolor.Przyklad III. Tkanine skladajaca sie co naj¬ mniej w 85% z poliakrylonitrylu impregnuje sie 15 w kapieli zawierajacej rozjasniacz optyczny o wzorze 6 w ilosci 2 g/litr oraz czwartorzedowy produkt kondensacji dwuetylenotrójaminy i kwasu stearynowego w ilosci 1 g/litr. Wartosc pH ka¬ pieli nastawia sie kwasem szczawiowym na 2. Na- 20 stepnie dodaje sie jeszcze do kapieli handlowego eteru skrobi w ilosci 10 g/litr jako zagestnika. Nad¬ miar roztworu usuwa sie z zaimpregnowanej tka¬ niny przez wycisniecie jej miedzy walcami do za- . wartosci wilgoci 80% i suszy w ciagu dwóch mi- 25 nut w temperaturze 140°C. Nastepnie drukuje sie tkanine w znany sposób barwnikami zawiesinowy¬ mi i w ciagu 20 minut poddaje dzialaniu pary o temperaturze 103°C. Niezadrukowane miejsca tka¬ niny posiadaja doskonaly stopien bialosci. 30 Przyklad IV. Dzianine, skladajaca sie w co najmniej 85% z poliakrylonitrylu, impregnuje sie w kapieli zawierajacej rozjasniacz optyczny o wzo¬ rze 7 w ilosci 3 g/litr oraz rozjasniacz optyczny o wzorze 8 w ilosci 0,05 g/litr. Wartosc pH róz- 35 tworu nastawia sie kwasem siarkowym na 2. Po¬ nadto dodaje sie do kapieli impregnujacej czwar¬ torzedowy produkt kondensacji dwuetylenotrójami¬ ny i kwasu stearynowego. Nadmiar roztworu usu¬ wa sie z zaimpregnowanej dzianiny przez wycis- 40 niecie jej miedzy walcami do zawartosci 100% wilgoci, a nastepnie w odpowiednim parowalniku poddaje w ciagu 30 sekund dzialaniu pary nasy¬ conej o temperaturze 120°C Rozjasniony w ten sposób material odznacza sie doskonala bialoscia, 45 przewyzszajaca znacznie bialosc materialu nie pod¬ danego obróbce. PL PL

Claims (2)

1. Zastrzezenia patentowe 50 1. Sposób optycznego rozjasniania materialów wlóknistych z poliakrylonitrylu lub z kopolimerów, zawierajacych co najmniej 85% poliakrylonitrylu, za pomoca zwiazków l,3-dwuarylo-A2-pirazolino- wych, znamienny tym, ze material wlóknisty im- 55 pregnuje sie roztworem zawierajacym rozjasniacz optyczny o wzorze 2, w którym A oznacza nizszy, ewentualnie rozgaleziony rodnik alkilenowy, R1 oznacza nizszy rodnik alkilowy, symbole R2 ozna¬ czaja nizsze rodniki alkilowe, przy czym rodniki 60 te moga tworzyc wraz z atomem azotu uwodor¬ niony pierscien heterocykliczny, X oznacza bez¬ barwny anion, a n oznacza liczbe 1 lub 2, dopro¬ wadza zawartosc roztworu rozjasniacza w tkaninie dó 5—120% i ogrzewa w czasie od okolo 2 sekund 65 do okolo 30 minut do temperatury okolo 100—80 451 150°C, przy czym wartosc pH kapieli impregnacyj¬ nej nastawia sie na 2—4. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze ogrzewanie prowadzi sie za pomoca pary. 3. Sposób wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze zaimpregnowany material wlóknisty pod¬ susza sie, a nastepnie ogrzewa. 4. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze proces prowadzi sie w sposób ciagly. 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do kapieli impregnacyjnej dodaje sie niejonotwór- cze, zawierajace azot, etoksypochodne kwasów tluszczowych i/lub czwartorzedowe produkty kon¬ densacji kwasów tluszczowych. 10 6 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do kapieli impregnacyjnej dodaje sie znane srodki zageszczajace, w przypadku gdy impregnowany ma¬ terial ma byc drukowany. 7. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze do kapieli impregnacyjnej dodaje sie zwiazek o wzorze 3, w którym A, Ri, R2, X i n maja wy¬ zej podane znaczenie. 8. Sposób wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze 3 dodaje sie w ilosci okolo 0,05—10% wagowych, w stosunku do ilosci zwiazku o wzorze

2. soa-CH2~CH2~Y"Ri WZÓR 1 o SOj-CH^CHj-O-A-N-CR2), (l<) n-1 «n-l n-1 WZÓR 2 * -CH-CH—P \-CL so^ch^ch^o-a-n-Cr2^ C+)n-1 n-1 WZÓR 3 SO^CHj-CH^O^CHj-CHj-N /CA XC,HS WZÓR 480 451 r^1" <^** O CH2-CH WZC3R 5 o i+ CH, S02-CH2-CH2-O.CH2-CH2.N-CH3 CH. ch,-so; WZCJR 6 O CH, S02-CH2-CH2-0*CH-CH2-N^ I ^CH3 CH, WZdR 7 OK ¦CH=CH—P \-CL .CH3 SO^CH^CH^O-CH-CH^N^ I CH3 CH. WZC5R 8 LDA — Zaklad Nr 2 — TYPO — zam. 753/75 — Naklad 125 egz. Cena 10 zl PL PL