Pierwszenstwo: 05.XII.1966 (P. 117 814) 10.V.1966 Niemiecka Republika Federalna Opublikowano: 5.III.1974 69056 KI. 34b,75/02 MKP A22c 25/16 UKD Twórca wynalazku: Robert A. Erkins Wlasciciel patentu: Nordischer Maschinenbau Rud Baader, Lubeka (Niemiecka Republika Federalna) Sposób maszynowego usuwania skrzeli i jelit z ryb oraz urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest sposób maszyno¬ wego usuwania skrzeli i jelit z ryb oraz urzadze¬ nie do stosowania tego sposobu.Znany jest sposób maszynowego usuwania skrzeli i jelit z ryb, w którym otwiera sie brzuch ryby przy kosciach kolnierzowych, przez zastosowanie jednego naciecia gardla na wysokosci jamy skrze- lowej, nastepnie dokonuje wzdluznego ciecia jamy brzusznej, po czym za pomoca kleszczy wyrywa sie wnetrznosci razem ze skrzelami i z przednimi lub piersiowymi pletwami od strony ogonowej w kie¬ runku glowy ryby.Wada znanych sposobów jest to, ze razem ze skrzelami i wnetrzosciami wyrywane sa kolnie¬ rzowe kosci, które mocno sa osadzone przy glowie, w wyniku czego nastepuje uszkodzenie tulowia ryby co obniza jej jakosc, wyglad zewnetrzny i trwalosc przechowywania.Celem wynalazku jest usuniecie wyzej wymie¬ nionych wad.Cel ten zostal osiagniety zgodnie z wynalazkiem w ten sposób, ze po dokonaniu przeciecia gardla przy jamie skrzelowej poprzez przesmyk i wzdluz¬ nym przecieciu jamy brzusznej dokonuje sie rów¬ noleglego drugiego ciecia ryby przy gardzieli w strefie dolnej szczeki a nastepnie dokonuje sie stopniowo wygiecie glowy w strone karku, po czym otwiera sie brzuch miedzy nacieciem gardla a od¬ bytem, chwyta sie mostek, miedzy nacieciem gar¬ dla i gardzieli i wyrywa sie skrzele, przelyk 10 15 20 25 30 i wnetrznosci przez pociagniecie wzdluz plaszczy¬ zny symetrii ryby.Przy stosowaniu sposobu wedlug wynalazku, wy¬ rwanie wnetrznosci nastepuje wzdluz wewnetrz¬ nych krawedzi obu skrzelowych luków i calkowite ich oddzielenie bez uszkodzenia ryby.Urzadzenie do stosowanie sposobu zaopatrzone w odchylne uchwyty do uchwycenia glowy ryby, nóz do przecinania gardla oraz uchwyty do starzeli charakteryzuje sie tym, ze uchwyty do uchwycenia glowy ryby zaopatrzone sa w ruchome elementy do uchwycenia górnej szczeki ryby, usytuowane naprzeciw podajnika na którego tasmie sa umiesz¬ czone niecki do ryb.Urzadzenie wedlug wynalazku nad torem niecek do ryb w ich plaszczyznie symetrii ma podnoszony i opuszczany walek zaopatrzony w noz do nacina¬ nia gardla i nóz do nacinania gardzieli, a za no¬ zami ma umieszczony rozwieracz i nóz do rozcina¬ nia brzucha. Za tym nozem zainstalowany jest, co najmniej, jeden obracajacy sie w plaszczyznie sy¬ metrii ryb hakowy uchwyt do uchwycenia skrzeli, ze sterowanym ramieniem zaciskowym, a za nim na obrotowych osiach zamocowane sa szczotki do czyszczenia jamy brzusznej. Wszystkie wymienione elementy polaczone sa ze srodkami napedowymi i sterujacym.Urzadzenie do stosowania sposobu wedlug wy¬ nalazku jest przedstawione w przykladzie wyko¬ nania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia 69 0563 urzadzenie w widoku z boku, fig. 2 — korytko w widoku z boku.Urzadzenie do usuwania skrzeli i jelit ma dwa obrotowe kola 2 i 3 opasane przenosnikowa tasma 1, zaopatrzona w rozmieszczone w jednakowych odstepach zabieraki 4, do zabierania niecek 5, w których umieszcza sie rybe 8 oraz w odchylne u- chwyty 6. Kazdy uchwyt 6 wyposazony jest od stro¬ ny wewnetrznej w ruchome elementy 7, przezna¬ czone do utrzymywania w okreslonym polozeniu górnej szczeki ryby.Nad przenosnikowa tasma 1 znajduje sie odchyl- ny wal 9, na którym umieszczony jest tarczowy nóz 10 do nacinania gardla i mniejszy tarczowy nóz 11 do nacinania ryby przy gardzieli w strefie dol¬ nej szczeki. W pewnym odstepie od nozowego wa¬ lu 9 nad tasma 1 umieszczony jest rozwieracz 12, na którym ustawiony jest obrotowo tarczowy nóz 13 do rozcinania brzucha. Za rozwieraczem na osi 14 umieszczony jest co najmniej jeden obrotowy w plaszczyznie symetrii ryb hakowy uchwyt 15 do chwytania skrzeli zaopatrzonych w sterowane zaciskowe ramie 16. W nastepnej kolejnosci wzdluz linii roboczej umieszczone sa na osiach obrotowe szczotki 17,18, z których szczotka 17 sluzy do oczysz¬ czania jamy brzusznej, a szczotka 18 do. rozry¬ wania krwionosnych naczyn pod kregoslupem.Wymienione elementy polaczone sa ze srodkami napedowymi i sterujacymi. Dzialanie urzadzenia wedlug wynalazku jest nastepujace: wewnetrzna strona dolnej szczeki polozonej na grzbiecie w ko¬ rytku 5 ryba zahaczana jest ruchomym elementem 7 uchwytu 6, zahaczajac o wewnetrzna strone dol¬ nej szczeki ryby 8 polozonej ha grzbiecie w niec¬ ce, dzieki czemu utrzymywana jest ona w okreslo¬ nym polozeniu w niecce. Po osiagnieciu przez zabie- rak 4 nozowego walu 9, wal zostaje obnizony i no¬ ze 10 i 11 nacinaja gardlo i rybe przy gardzieli w strefie dolnej szczeki.W czasie dalszego przesuwu zabieraka 4 uchwyt 6 zostaje nieco obnizony w wyniku czego nastepuje odchylenie glowy ryby w dól a wykonane przez nóz 10 ciecie umozliwia wprowadzenie rozwieracza 12, który moze wejsc w jame brzusza, która tar¬ czowy nóz 13 przecina na calej jej dlugosci. Przy 056 4 dalszym przesuwie niecki 5 ryba przesuwana jest pod uchwyt 15, który wprowadzany przez uprze¬ dnio wykonane naciecie do krtani wyrywa skrzela razem z przelykiem i jelitami. Ramie 16 zapewnia 5 prawidlowy uchwyt skrzeli oraz calkowite wy¬ ciagniecie jelit. Szczotki 17, 18 powoduja oczysz¬ czenie jamy brzusznej i rozrywaja krwionosne naczynia znajdujace sie pod kregoslupem. Po przej¬ sciu niecki 5 do pasowego kola 3, ryba na skutek 10 zmiany polozenia pod wplywem wlasnego ciezaru odhacza sie i opada do przygotowanego naczynia celem odprowadzenia jej do dalszego przerobu. PL PL