PL49022B1 - - Google Patents

Description

Pierwszenstwo: Opublikowano: 15.11.1965 KI. 12 f, 11 MKP C 07 c UKD Wspóltwórcy wynalazku: mgr Mieczyslaw Makosza, doc. dr Barbara Se- blBLlOTEK ? rafinowa, prof dr TadeuszUrbanski ' '' mk Wlasciciel patentu: Tarchominskie Zaklady Farmaceutyczne „Polfa'' [Urzed Przedsiebiorstwo Panstwowe, Warszawa (Polska) ' ftltfcjii UmnmH*. jfrm Sposób wytwarzania nitryli podstawionych kwasów chlorowcotluszczowych Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania nitryli podstawionych kwasów chlorowcotluszczowych, o wzorze ogólnym 1, w którym Ar oznacza pod¬ stawnik aryIowy np. -C6H5, p-CH3-C6H5 lub hete¬ rocykliczny np. 3-pirydylowy, 2-tienylowy, R — oznacza wodór, reszte alkilowa lub aryIowa np.-CH3, -C2H5, -C8H5, Z oznacza grupe — (CH2)nX lub -(CH2)niY(CH2)n2X, w której X oznacza atom chlorowca, Y oznacza dwuwartosciowy atom taki jak —O—, — S—, lub grupe o wzorze 3 w której R oznacza podstawnik alkilowy, aralkilowy lub arylo- wy, a liczba n = 1, 2, 3, 4 itd. zas n4 = n2 1, przy czym w jednej lub wiecej grupach metylenowych wodór moze byc podstawiony reszta alkilowa lub arylowa.Wedlug wynalazku zwiazki te wytwarza sie przez kondensacje nitryli o wzorze ogólnym 2, w którym Ar i R maja wyzej podane znaczenie, z dwuchlorow- copochodnymi o wzorze ogólnym X(CH2)-nX1 lub X(CH2)niY(CH2)n2X1, w których X i Xx oznaczaja atomy chlorowca, a pozostale symbole maja wyzej podane znaczenie.Proces kondensacji prowadzi sie w temperaturze 20—100 °C wobec wodorotlenków metali alkalicz¬ nych jako srodków kondensujacych oraz dowolnego czwartorzedowego zwiazku amoniowego jako kata¬ lizatora. Jako srodowisko reakcji stosuje sie wode, rozpuszczalniki organiczne, jak weglowodory aro¬ matyczne, alkohole, etery lub ich mieszaniny z wo¬ da. Wodorotlenek metalu alkalicznego moze byc 10 15 25 30 stosowany w postaci roztworu lub w postaci sprosz¬ kowanej w zawiesinie rozpuszczalników. Ilosc stoso¬ wanego katalizatora wynosi ponizej 0,1 mola na 1 mol nitrylu. Kolejnosc wprowadzania reagentów moze byc dowolna. Proces prowadzi sie najkorzyst¬ niej przy uzyciu reagentów w stosunkach stechio- metrycznych ewentualnie z nadmiarem dwuchlo- rowcopochodnej.Zamiast gotowych czwartorzedowych zwiazków amoniowych mozna równiez stosowac jako katali¬ zatory aminy trzeciorzedowe, które w czasie reakcji tworza z czynnikiem alkilujacym odpowiednie zwiazki amoniowe.Otrzymywane sposobem wedlug wynalazku ni¬ tryle podstawionych kwasów chlorowcotluszczowych róznia sie znacznie wlasciwosciami fizycznymi od wyjsciowych substratów, dzieki czemu mozna je wydzielic w stanie czystym na drodze destylacji lub krystalizacji.Nastepujace przyklady wyjasniaja blizej wynala¬ zek, nie ograniczajac jego zakresu.Przyklad I. 157 g — (4-metylo)—fenylobutyroni- trylu, 110 g 1,4-dwuchlorobutanu, 120 g wodorotlen¬ ku potasu w 200 ml 50*/o-wego alkoholu z dodat¬ kiem 2,5 g chlorku trójmetylobenzyloamoniowego ogrzewa sie do temperatury 50—70 °C w ciagu 6 godzin. Po zakonczeniu reakcji wydziela sie z otrzymanego produktu na drodze destylacji próz¬ niowej 152 g 2-etylo—2—(4-metylofenylo)—6—chlo- 4902249022 rokapromitrylu o temperaturze wrzenia 152°C/1,5 mm Hg. Wydajnosc 6P/0.Przyklad II. Do mieszaniny 145 g a-fenylobu- tyronitrylu, 161 g chlorku benzylidenu i 2 g siar¬ czanu dwumetylodwualliloamoniowego dodaje sie porcjami 30°/o-wy roztwór wodorotlenku potasowe¬ go w wodzie. Po zakonczeniu reakcji trwajacej 3 godziny produkt wydzielono na drodze destylacji prózniowej. Otrzymano 205 g (wydajnosc 70°/o) 2,3-dwufenylo-2-etylo-3-chloropropionitrylu o tem¬ peraturze wrzenia 176 °C/l mm Hg, który zakrzepl po pewnym czasie. Po krystalizacji z metanolu pro¬ dukt posiadal temperature topnienia 107 °C.Przyklad III. 117 g (1 mol) fenyloacetonitry- lu miesza sie w ciagu 4 godzin w temperaturze 25— 30 °C z 250 g (1,5 mola) 1,3-jodochloropropanu, 300 ml 50°/o-wego wodnego roztworu wodorotlenku potasowego i 4 g siarczanu dwubenzylodwuetylo- amoniowego. Po rozcienczeniu woda otrzymanego produktu i po destylacji prózniowej wydzielono 90 g (wydajnosc 49%) 5-chloro-2-fenylowaleronitry_ lu o temperaturze wrzenia 112 °C/0,2 mm Hg oraz 120 g nieprzereagowanego jodochloropropanu. Wy¬ dajnosc w przeliczeniu na zuzyte surowce wynosi¬ la 90*/o Przyklad IV. 97 g (0,5 mola) dwufenyloaceto- nitrylu, 82 g (0,5 mola) chlorku benzylidenu, 300 ml 30'°/o-wego wodnego roztworu wodorotlenku sodowe¬ go i 3 g jodku etylopirydyniowego miesza sie w temperaturze 40 °C w ciagu 4 godzin. Produkt reakcji krystalizuje sie z alkoholu etylowego. Otrzy¬ muje sie 147 g 3-chloro-2, 2,3-trójfenylopropionitry- lu o temperaturze topnienia 153 °C. Wydajnosc 93°/o. 15 20 25 30 2. PL

Claims (1)

1. Zastrzezenia patentowe Sposób wytwarzania nitryli podstawionych kwa¬ sów chlorowcotluszczowych o wzorze ogólnym 1, w którym Ar oznacza podstawnik arylowy lub heterocykliczny, R oznacza wodór, reszte alkilo¬ wa lub arylowa, Z — grupe — (CH2)nX lub — (CH2)niY(CH2)n2X, w której X oznacza atom chlorowca, Y — dwuwartosciowy atom taki jak —O—, — S— lub grupe o wzorze 3, w której R* oznacza podstawnik alkilowy, aralkilowy lub arylowy, n — 1, 2, 3, 4 itd. zas nt = n2^l, zna¬ mienny tym, ze poddaje sie kondensacji nitryle o wzorze ogólnym 2, w którym Ar i R maja wy¬ zej podane znaczenie, z dwuchlorowcopochod- nymi o wzorze ogólnym X(CH2)nX! lub X(CH2)ni Y(CH2)n2 Xj, w którym X i Xj oznaczaja atomy chlorowca, a pozostale symbole maja wyzej po¬ dane znaczenie, stosujac reagenty w stosunkach stechiometrycznych, przy czym proces konden¬ sacji prowadzi sie wobec wodorotlenków metali alkalicznych jako srodków kondensujacych oraz dowolnych czwartorzedowych zwiazków amo¬ niowych jako katalizatora w ilosci ponizej 0,1 mola na 1 mol nitrylu w srodowisku wodnym albo w rozpuszczalnikach organicznych jako weglowodory aromatyczne, alkohole, etery lub ich mieszaninach z woda. Odmiana sposobu wedlug zastrz. 1 znamienna tym, ze jako katalizator stosuje sie trzeciorzedo¬ wa amine, która w czasie reakcji tworzy z czyn¬ nikiem alkilujacym odpowiedni czwartorzedowy zwiazek amoniowy. Ar\/ Wzór i Hzór3 yCHCN Hzór2 BIBLIOTEKA, U rzed u r.: i .3 n t owego] Zaklady Kartograficzne, Wroclaw, zam. 1241-1-65, naklad 300 egz. PL