PL200172B1 - Kompozycje herbicydów, ich zastosowanie i sposób zwalczania szkodliwych roślin - Google Patents

Abstract

Wynalazek dotyczy kompozycji herbicydów. Taka kompozycja, wykazuj aca synergistyczne dzia lanie chwastobójcze, zawiera sk ladniki (A) i (B): (A) jeden lub wi eksz a liczb e herbicydów o wzorze soli, przy czym R 1 , R 2 , R 3 , X, Y i Z maj a znaczenie podane w zastrze zeniu 1, oraz (B) jeden lub wi eksz a liczb e herbicydów wybranych spo sród specjalnych herbicydów z nast epuj acych grup zwi azków: (B1) herbicy- dów selektywnie skutecznych w pewnych uprawach ro slin dwuli sciennych w stosunku do ro slin jednoli sciennych i szkodliwych ro slin dwu- li sciennych, (B2) herbicydów selektywnie sku- tecznych w pewnych uprawach dwuli sciennych, g lównie w stosunku do szkodliwych ro slin dwu- li sciennych oraz (B3) herbicydów selektywnie skutecznych w pewnych uprawach ro slin dwuli- sciennych w stosunku do szkodliwych ro slin jednoli sciennych. PL PL PL PL PL PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Wynalazek dotyczy dziedziny środków ochrony roślin, których można użyć przeciw szkodliwym roślinom, np. w uprawach roślin użytkowych, i które jako substancje czynne zawierają połączenie co najmniej dwóch herbicydów.

Z publikacji WO 95/29899 znane są acylowane aminofenylosulfonylomoczniki i ich sole, jak również ich zastosowanie jako herbicydów i regulatorów wzrostu roślin. Spośród związków o takiej strukturze szczególnie interesujące są związki o wzorze (I) i ich sole

w którym

R¹ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil, korzystnie metyl lub etyl, a zwłaszcza metyl,

R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil, korzystnie metyl lub etyl, a zwłaszcza metyl,

R³ oznacza atom wodoru, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl, (C2-C4)-alkenoksyl, (C2-C4)-alkinoksyl lub (C3-C8)-cykloalkil, przy czym pięć ostatnich grup jest ewentualnie podstawionych jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę cyjanową, (C1-C4)-alkoksyl i (C1-C4)-alkilosulfonyl, korzystnie atom wodoru, metyl, trifluorometyl, etyl, n-propyl, izopropyl, cyklopropyl, metoksyl lub etoksyl, korzystniej atom wodoru, metyl lub metoksyl, a zwłaszcza atom wodoru, jeden z podstawników X i Y oznacza atom chlorowca, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, a drugi z podstawników X i Y oznacza (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym korzystnie X i Y oznaczają metoksyle, a Z oznacza CH lub atom azotu, zwłaszcza CH.

Skuteczność tych herbicydów w stosunku do szkodliwych roślin w uprawach roślin użytkowych jest wysoka, jednak ogólnie zależy ona od dawki nanoszenia, postaci preparatu, zwalczanych szkodliwych roślin lub spektrum szkodliwych roślin, warunków klimatycznych i glebowych itd. Innym kryterium jest czas trwania ich skuteczności lub szybkość rozpadu herbicydu. Czasem należy uwzględnić także zmiany wrażliwości szkodliwych roślin, które mogą wystąpić przy dłuższym stosowaniu herbicydów lub podlegać uwarunkowaniom geograficznym. Utratę skuteczności wobec danych roślin można wyrównać tylko przez zwiększenie dawek nanoszenia, ale przez to często pogarsza się np. selektywność herbicydów lub nie osiąga się poprawy skuteczności także przy wyższych dawkach nanoszenia. Selektywność w uprawach można częściowo poprawić przez dodanie środków zabezpieczających. Zawsze jednak istnieje zapotrzebowanie na sposoby zapewniające działanie herbicydu przy zmniejszonych dawkach nanoszenia substancji czynnych. Mniejsza dawka nanoszenia zmniejsza nie tylko konieczną do naniesienia ilość substancji czynnej, lecz także zmniejsza zazwyczaj ilość substancji pomocniczych potrzebnych do formulacji. Obniża to nakłady ekonomiczne i poprawia ekologiczność zabiegów z użyciem herbicydów.

Możliwość poprawienia profilu stosowania herbicydu można uzyskać dzięki połączeniu tej substancji czynnej z jedną lub większą liczbą innych substancji czynnych. Przy łącznym stosowaniu większej liczby substancji czynnych występują często zjawiska niezgodności fizycznej i biologicznej, np. brak trwałości ich łącznego preparatu, rozkład substancji czynnej lub antagonizm substancji czynnych. Pożądane są zatem kompozycje substancji czynnych o korzystnym profilu działania, wyższej trwałości i moż liwie synergicznie wzmocnionym dział aniu, które pozwala na zredukowanie dawek nanoszenia

PL 200 172 B w porównaniu z dawkami, w których substancje czynne zawarte w łącznym preparacie nanosi się przy ich stosowaniu pojedynczo.

Nieoczekiwanie stwierdzono, że substancje czynne z grupy wspomnianych herbicydów o wzorze (I) lub ich soli, w kompozycji z określonymi różnymi strukturalnie herbicydami oddziaływają razem w szczególnie korzystny sposób, np. gdy stosowane są one w uprawach roślin użytkowych, które są odpowiednie do selektywnego stosowania herbicydów ewentualnie z dodatkiem środka zabezpieczającego.

Przedmiotem wynalazku są kompozycje herbicydów zawierające skuteczną ilość składników (A) i (B), charakteryzujące się tym, że (A) oznacza jeden lub większą liczbę herbicydów z grupy związków o wzorze (I) lub ich soli

w którym

R¹ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil,

R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil,

R³ oznacza atom wodoru, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl, (C2-C4)-alkenoksyl, (C2-C4)-alkinoksyl lub (C3-C8)-cykloalkil, przy czym pięć ostatnich grup jest ewentualnie podstawionych jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę cyjanową, (C1-C4)-alkoksyl i (C1-C4)-alkilosulfonyl, jeden z podstawników X i Y oznacza atom chlorowca, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, a drugi z podstawników X i Y oznacza (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, a

Z oznacza CH lub atom azotu, a

B) oznacza jeden lub większą liczbę herbicydów wybranych z grupy związków obejmujących (B1) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym i dwuliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B1.1) etofumesat (B1.2) chloridazon (B1.3) triflusulfuron (B1.4) metamitron (B1.5) metazachlor (B1.6) napropamid (B1.7) karbetamid (B1.8) dimefuron (B1.9) dimetachlor (B1.10) norflurazon (B1.11) fluometuron (B1.12) kwas metyloarsonowy (B1.13) diuron (B1.14) prometryna (B1.15) trifluralina (B1.16) sulfentrazon (B1.17) etalfluralina

PL 200 172 B1 (B1.18) wernolat (B1.19) flumioksazyna (B2) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom dwuliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B2.1) desmedifam (B2.2) fenmedifam (B2.3) chinomerak (B2.4) chlopyralid (B2.5) pirydat (B2.6) etametsulfuron metylowy (B2.7) pirytiobak (B2.8) oksyfluorofen (B2.9) fomesafen (B2.10) flumichlorak (B2.11) 2,4-DB (B2.12) diklosulam (B2.13) oksasulfuron (B3) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B3.1) profluazol (B3.2) amikarbazon (B3.3) piryftalid (B3.4) trifloksysulfuron (B3.5) epocholeon (B3.6) tepraloksydym.

Korzystna jest kompozycja herbicydów zawierająca jako składnik (A) jeden lub większą liczbę związków o wzorze (A1) lub ich soli

₃ w którym R³ ma takie znaczenie jak we wzorze (I), a Me oznacza metyl.

Korzystne są także kompozycje herbicydów zawierające dodatkowo jeden lub większą liczbę dalszych składników wybranych z grupy obejmującej innego rodzaju agrochemiczne substancje czynne, dodatki stosowane w ochronie roślin i środki pomocnicze stosowane do formułowania.

Przedmiotem wynalazku jest także sposób zwalczania szkodliwych roślin, zgodnie z którym kompozycję herbicydów razem lub oddzielnie nanosi się przedwschodowo lub powschodowo albo przedwschodowo i powschodowo na rośliny, części roślin, nasiona roślin lub glebę uprawną.

Korzystnie sposób służy do selektywnego zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin użytkowych.

Korzystnie zwłaszcza sposób ten służy do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach użytkowych roślin dwuliściennych.

Sposób korzystnie stosuje się w uprawach, w których rośliny użytkowe są zmienione metodami inżynierii genetycznej lub selekcji mutantów.

Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie kompozycji herbicydów do zwalczania szkodliwych roślin.

Zatem kompozycje herbicydów według wynalazku zawierają skuteczną ilość składników (A) i (B), przy czym (A) oznacza jeden lub większą liczbę herbicydów z grupy związków o wzorze (I) lub ich soli

PL 200 172 B

w którym

R¹ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil, korzystnie metyl lub etyl, a zwłaszcza metyl,

R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil, korzystnie metyl lub etyl, a zwłaszcza metyl,

R³ oznacza atom wodoru, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl, (C2-C4)-alkenoksyl, (C2-C4)-alkinoksyl lub (C3-C8)-cykloalkil, przy czym pięć ostatnich grup jest ewentualnie podstawionych jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę cyjanową, (C1-C4)-alkoksyl i (C1-C4)-alkilosulfonyl, korzystnie atom wodoru, metyl, trifluorometyl, etyl, n-propyl, izopropyl, cyklopropyl, metoksyl lub etoksyl, korzystniej atom wodoru, metyl lub metoksyl, a zwłaszcza atom wodoru, jeden z podstawników X i Y oznacza atom chlorowca, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, a drugi z podstawników X i Y oznacza (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym korzystnie X i Y oznaczają metoksyle, a

Z oznacza CH lub atom azotu, zwł aszcza CH; a (B) oznacza jeden lub większą liczbę herbicydów wybranych z grupy związków (określonych „nazwami zwyczajowymi” i odnośnikiem do „The Pesticide Manual” wyd. 11, British Crop Protection Council 1997, w skrócie „PM”) obejmującej (B1) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym i dwuliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B1.1) etofumesat (PM, str. 484-486), to jest ester 2-etoksy-2,3-dihydro-3,3-dimetylobenzofuran-5-ylowy kwasu metanosulfonowego, (dawka nanoszenia: 10 - 3000 g sc/ha, korzystnie 20 - 1500 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:1000 - 12:1, korzystnie 1:300 - 4:1);

(B1.2) chloridazon (PM, str. 215-216), to jest 5-amino-4-chloro-2-fenylopirydazyn-3(2H)-on, (dawka nanoszenia: 50 - 3000 g sc/ha, korzystnie 80 - 2000 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1 : 3000 - 1 : 1, korzystnie: 1:700 - 1:3);

(B1.3) triflusulfuron i jego estry, takie jak ester metylowy (PM, str. 1250-1252), to jest kwas 2-[4-(dimetyloamino)-6-(2,2,2-trifluoroetoksy)-1,3,5-triazyn-2-ylo]karbamoilosulfamoilo]-6-metylobenzoesowy lub jego ester metylowy (dawka nanoszenia: 1 - 50 g sc/ha, korzystnie 2 - 40 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:50 - 1:2, korzystnie 1:15 - 1:3);

(B1.4) metamitron (PM, str. 799-801), to jest 4-amino-4,5-dihydro-3-metylo-6-fenylo-1,2,4-triazyn-5-on, (dawka nanoszenia: 50 - 5000 g sc/ha, korzystnie 80 - 4000 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:5000 - 1:1, korzystnie 1:1300 - 1:2) (B1.5) metazachlor (PM, str. 801-803), to jest 2-chloro-N-(2,6-dimetylofenylo)-N-(1H-pirazol-1-ilometylo)acetanilid (dawka nanoszenia: 100 - 3000 g sc/ha, korzystnie 200 - 2500 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:3000 - 2:1, korzystnie 1:800 - 1:1) ;

(B1.6) napropamid (PM, str. 866-868), to jest (R,S)-N,N-dietylo-2-(1-naftyloksy)propanoamid, (dawka nanoszenia: 200 - 3000 g sc/ha, korzystnie 300 - 2500 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:3000 - 4:1, korzystnie 1:800 - 2:1);

(B1.7) karbetamid (PM, str. 184-185), to jest ester 1-(etylokarbamoilo)etylowy kwasu (R)-karbanilinowego, (dawka nanoszenia: 500 - 5000 g sc/ha, korzystnie 800 - 4000 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:5000 - 10:1, korzystnie 1:1300 - 5:1);

PL 200 172 B1 (B1.8) dimefuron (PM, str. 403-404), to jest 3-[4-(5-t-butylo-2,3-dihydro-2-okso-1,3,4-oksadiazol-3-ilo)-3-chlorofenylo]-N,N-dimetylomocznik; (dawka nanoszenia: 200 - 4000 g sc/ha, korzystnie 300 - 3000 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1-4000 - 3:1, korzystnie 1:1000 - 2:1);

(B1.9) dimetachlor (PM, str. 406-407), 2-chloro-N-(2,6-dimetylofenylo)-N-(2-metoksyetylo)aceto2',6'-ksylilid, (dawka nanoszenia: 30 - 4000 g sc/ha, korzystnie 200 - 3000 g sc/ha; stosunek dawki nanoszenia A : B = 1:4000 - 2:1, korzystnie 1:1000 - 1:1);

(B1.10) norflurazon (PM, str. 886-888), to jest 4-chloro-5-(metyloamino)-2-[3-(trifluorometylo)fenylo]-3-(2H)-pirydazynon (dawka nanoszenia: 500 - 6000 g sc/ha, korzystnie 400 - 5000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:6000 - 4:1, korzystnie 1:2000 - 3:1);

(B1.11) fluometuron (także „meturon”, PM, str. 578-579), to jest N,N-dimetylo-N'-[3-(trifluorometylo)fenylo]mocznik (dawka nanoszenia: 100 - 3000 g sc/ha, korzystnie 200 - 2500 g sc/ha; stosunek, dawek nanoszenia A : B = 1:3000 - 2:1, korzystnie 1:800 - 1:1) ;

(B1.12) kwas metyloarsonowy o wzorze CH3As(=O)(OH)2 i jego sole, takie jak DSMA = sól disodowa lub MSMA = sól monosodowa kwasu metyloarsonowego (PM, str. 821-823) (dawka nanoszenia: 500 - 7000 g sc/ha, korzystnie 600 - 6000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:7000 7:1, korzystnie 1:2000 - 5:1);

(B1.13) diuron (PM, str. 443-445), to jest 3-(3,4-dichlorofenylo)-1,1-dimetylomocznik (dawka nanoszenia 100 - 5000 g sc/ha, korzystnie 200 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 2:1, korzystnie 1:1300 - 1:1), (B1.14) prometryna (promethyrin) (PM, str. 1011-1013), to jest N,N'-bis(1-metyloetylo)-6-metylotio)-2,4-diamino-1,3,5-triazyna (dawka nanoszenia: 50 - 5000 g sc/ha, korzystnie 80 - 4000 g

AS/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 1:1, korzystnie 1:1300 - 1:2), (B1.15) trifluralina (PM, str. 1248-1250), to jest a,a,a-trifluoro-2,6-dinitro-N,N-dipropylo-p-toluen, (dawka nanoszenia: 250 - 5000 g sc/ha, korzystnie 400 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 1:1, korzystnie 1:1200 - 4:1);

(B1.16) sulfentrazon (PM, str. 1126-1127), to jest 2',4'-dichloro-5'-(4-difluorometylo-4,5-dihydro-3-metylo-5-okso-1-H-1,2,4-triazol-1-ilo)metanosulfonoanilid, (dawka nanoszenia: 50 - 2000 g sc/ha, korzystnie 70-1500 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:2000 - 3:1, korzystnie 1: 500 - 1:1);

(B1.17) etalfluralina (PM, str. 473-474), to jest N-etylo-a,a,a-trifluoro-N-(2-metyloallilo)-2,6-dinitro-p-toluen (dawka nanoszenia: 250 - 5000 g sc/ha, korzystnie 500 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 2:1, korzystnie 1:1300 - 1:5);

(B1.18) wernolat (PM, str. 1264-1266), to jest dipropylotiokarbaminian S-propylu, (dawka nanoszenia: 250 - 5000 g sc/ha, korzystnie 500 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 2:1, korzystnie 1:3000 - 1:5);

(B1.19) flumioksazyna (PM, str. 576-577), to jest N-(7-fluoro-3,4-dihydro-3-okso-4-prop-2-ynylo-2H-1,4-benzoksazyn-6-ylo)cykloheks-1-eno-1,2-dikarboksyamid, (dawka nanoszenia: 10 - 500 g sc/ha, korzystnie 20 - 400 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:500 - 12:1, korzystnie 1:300 - 5:1);

(B2) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom dwuliściennym, wybrane z grupy obejmującej:

(B2.1) desmedifam (PM, str. 349-350), to jest ester fenylowy kwasu N-[3-(etoksykarbonyloamino)fenylo]karbaminowego, (dawka nanoszenia: 10 - 5000 g sc/ha, korzystnie 50 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 1:2, korzystnie 1:1300 - 1:3);

(B2.2) fenmedifam (PM, str. 948-949), to jest ester 3-metylofenylowy kwasu N-[3-(metoksykarbonyloamino)fenylo]-karbaminowego (dawka nanoszenia: 10 - 5000 g sc/ha, korzystnie 50 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 -1:2, korzystnie 1:1300 - 1:3);

(B2.3) chinomerak (PM, str. 1080-1082), to jest kwas 7-chloro-3-metylochinolino-8-karboksylowy (dawka nanoszenia: 10 - 1000 g sc/ha, korzystnie 20 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:1000 - 1:4, korzystnie 1:260 - 1:5);

(B2.4) chlopyralid (PM, str. 260-263), to jest kwas 3,6-dichloropirydyno-2-karboksylowy i jego sole (dawka nanoszenia: 20 - 1000 g sc/ha, korzystnie 30 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:1000 - 7:1, korzystnie 1: 260 - 3:1);

(B2.5) pirydat (PM, str. 1064-1066), to jest tiowęglan O-(6-chloro-3-fenylopirydazyn-4-ylo)-S-oktylu (dawka nanoszenia: 100 - 5000 g sc/ha, korzystnie 200 - 3000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 1,5:1, korzystnie 1:1000 - 1:1) ;

PL 200 172 B (B2.6) etametsulfuron metylowy (PM, str. 475-476), to jest 2-{N-[N-(4-etoksy-6-metyloamino-1,3,5-triazyn-2-ylo)aminokarbonylo]aminosulfonylo}benzoesan metylu (dawka nanoszenia: 1 - 500 g sc/ha, korzystnie 2 - 300 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:500 - 150:1, korzystnie 1:100 - 90:1);

(B2.7) pirytiobak i jego sole, np. sól sodowa (PM, str. 1073-1075), to jest 2-chloro-6-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylotio)benzoesan sodu (dawka nanoszenia: 5 - 300 g sc/ha, korzystnie 10 - 200 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:300 - 1:9, korzystnie 1:200 - 1:15);

(B2.8) oxyfluorfen (PM, str. 919-921), to jest eter 2-chloro-a,a,a-trifluoro-p-tolilowo-3-etoksy-4-nitrofenylowy (dawka nanoszenia: 40 - 800 g sc/ha, korzystnie 60 - 600 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A: B = 1:800 - 4:1, korzystnie 1:200 - 1:1);

(B2.9) fomesafen (PM, str. 616-618), to jest 5-(2-chloro-a,a,a-trifluoro-p-toliloksylo)-N-metylosulfonylo-2-nitrobenzamid, (dawka nanoszenia: 250 - 5000 g sc/ha, korzystnie 500 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 2:1, korzystnie 1:1300 - 6:1);

(B2.10) flumichlorak (PM, str. 575-576),to znaczy kwas [2-chloro-5-(cykloheks-1-eno-1,2-dikarboksyimido)-4-fluorofenoksy]octowy i jego estry, takie jak ester pentylu (dawka nanoszenia: 10 - 400 g sc/ha, korzystnie 20 - 300 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:400 - 12:1, korzystnie 1:100 - 5:1);

(B2.11) 2,4-DB (PM, str. 337-339), to jest kwas 4-(2,4-dichlorofenoksy)masłowy i jego estry i sole (dawka nanoszenia: 250 - 5000 g sc/ha, korzystnie 500 - 4000 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:5000 - 1:2, korzystnie 1:1300 - 1:5) ;

(B2.12) diklosulam (patrz AG CHEM New Compound Review, Vol. 17, (1999) strona 37, herbicyd triazolopirimidyno-sulfonoanilidowy)

(dawka nanoszenia: 5 - 150 g sc/ha, korzystnie 10 - 120 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:150 - 30:1, korzystnie 1:40 - 9:1);

(B2.13) oksasulfuron (PM, str. 911-912), to jest 2-[(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)-karbamoilosulfamoilo]benzoesan oksetan-3-ylu (dawka nanoszenia: 10-300 g sc/ha, korzystnie 20 - 200 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:100 - 3:1, korzystnie 1:40 - 5:1);

(B3) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym, wybrane z grupy obejmującej:

(B3.1) profluazol (AGROW, No. 338 October 15th, 1999, str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 97/15576), to jest 1-chloro-N-[2-chloro-4-fluoro-5-[(6S,7aR)-6-fluorotetrahydro-1,3-diokso-1H-pirolo[1,2-c]imidazol-2(3H)-ilo]fenylo]metanosulfonoamid (dawka nanoszenia 5 - 1000 g sc/ha, korzystnie 5 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:350 -25:1, korzystnie 1:160 - 10:1);

B3.2) amikarbazon (AGROW, No. 338 October 15th. 1999, str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, DE 3839206), to jest 4-amino-N-(1,1-dimetyloetylo)-4,5-dihydro-3-(1-metyloetylo)-5-okso-1H-1,2,4-triazolo-1-karboksyamid) (dawka nanoszenia 5 -1000 g sc/ha, korzystnie 5 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:350 - 25 :1, korzystnie 1:160 - 10:1);

B3.3) piryftalid (AGROW, No. 338 October 15th, 1999, strona 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 91/05781), to jest 7-[(4,6-dimetoksy-2-pirymidynylo)tio]-3-metylo-1-(3H)-izobenzofuranon (dawka nanoszenia 5 - 1000 g sc/ha, korzystnie 5 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:350 25:1, korzystnie 1:160 - 10:1);

B3.4) trifloksysulfuron i jego sole, np. sól sodowa (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 92/16522), to jest N-[[(4,6-dimetoksy-2-pirymidynylo)amino]karbonylo]-3-(2,2,2-trifluoroetoksy)-2-pirydynosulfonoamid (dawka nanoszenia 5 - 1000 g sc/ha, korzystnie 5 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:350 - 25:1, korzystnie 1:160 - 10:1);

B3.5) epocholeon (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 94/28011),to jest 1-[(1S)-1-[(2R, 3R)-3-[(1S)-1-etylo-2-metylopropylo]oksiranylo]etylo]8

PL 200 172 B1 heksadekahydro-10a,12a-dimetylo-8,9-bis(1-oksopropoksy)-(1R,3aS,3bS,6aS,8S,9R,10aR,10bS,12aS)6H-benz[c]indeno-[5,4-e]oksepin-6-on (dawka nanoszenia 5-1000 g sc/ha, korzystnie 5 - 800g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:350 - 25:1, korzystnie 1:160 - 10:1);

B3.6) tepraloksydym (DE 4222261), to jest 2-[1-[[[(2E)-3-chloro-2-propenylo]oksy]imino]propylo]-3-hydroksy-5-(tetrahydro-2H-piran-4-ylo)-2-cykloheksen-1-on (dawka nanoszenia 5 - 1000 g sc/ha, korzystnie 5 - 800 g sc/ha; stosunek dawek nanoszenia A : B = 1:350 - 25:1, korzystnie 1:160 - 10 :1);

Kompozycje herbicydów według wynalazku zawierają chwastobójczo skuteczną ilość składników A i B, a ponadto mogą zawierać inne składniki, np. agrochemiczne substancje czynne innego rodzaju i/lub znane substancje pomocnicze stosowane w środkach ochrony roślin i/lub środki pomocnicze do formulacji, albo są razem z nimi stosowane.

Kompozycje herbicydów według wynalazku wykazują działanie synergiczne. Działanie synergiczne obserwuje się przy wspólnym stosowaniu substancji czynnych (A) i (B), może ono jednak wystąpić przy stosowaniu z przesunięciem czasowym (stosowanie oddzielne). Możliwe jest także stosowanie herbicydów lub kompozycji herbicydów w większej liczbie dawek (stosowanie sekwencyjne), np. po zastosowaniu w okresie przedwschodowym prowadzi się nanoszenie w okresie powschodowym, względnie po wczesnym zabiegu po wzejściu roślin użytkowych prowadzi się nanoszenie w pośrednim lub późniejszym okresie wzrostu. Korzystne jest przy tym wspólne lub kolejne stosowanie substancji czynnych kompozycji chwastobójczej według wynalazku.

Działanie synergiczne pozwala na zmniejszenie dawek nanoszenia poszczególnych substancji czynnych, wyższą skuteczność działania przy tej samej dawce nanoszenia, zwalczenie dotychczas nie objętych zwalczaniem gatunków (luki), rozszerzenie zakresu stosowania i/lub zmniejszenie liczby koniecznych zabiegów jednostkowych, a w przypadku użytkownika zapewnia korzystniejsze ekonomicznie i ekologicznie sposoby zwalczania chwastów.

Dzięki kompozycjom (A) + (B) według wynalazku możliwe jest np. synergiczne zwiększenie skuteczności, która znacznie i nieoczekiwanie przewyższy skuteczność osiąganą z użyciem substancji czynnych (A) i (B) stosowanych oddzielnie.

Składniki chwastobójczych kompozycji z grupy (B1) działają głównie przeciw szkodliwym roślinom jedno- i dwuliściennym. Składniki chwastobójczych kompozycji z grupy (B2) działają głównie przeciw szkodliwym roślinom dwuliściennym, ale częściowo mogą działać także przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym. Składniki chwastobójczych kompozycji z grupy (B3) działają głównie przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym, ale częściowo mogą działać także przeciw szkodliwym roślinom dwuliściennym.

Wymienione związki o wzorze (I) obejmują wszystkie stereoizomery i ich mieszaniny, a w szczególności także mieszaniny racemiczne, oraz, jeżeli to możliwe, enancjomery, także enancjomery biologicznie czynne. Związki o wzorze (I) i ich wytwarzanie opisano np. w WO 95/29899. Przykładami substancji czynnych o wzorze (I) są związki o wzorze (A1) i ich sole

w których R³ ma takie znaczenie jak we wzorze (I), Me oznacza metyl, korzystnie związki od (A1.1) do (A1.6) (A1.1) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5(formyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A1), w którym R³ oznacza atom wodoru i jego sole, to znaczy foramsulfuron (AGROW Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999);

(A1.2) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)-aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(acetyloamino) benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A1), w którym R³ oznacza metyl i jego sole;

(A1. 3) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(propionyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A1), w którym R³ oznacza etyl i jego sole;

PL 200 172 B (A1. 4) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(izopropylokarbonyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A1), w którym R³ oznacza izopropyl i jego sole;

(A1. 5) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(metoksykarbonyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A1), w którym R³ oznacza metoksyl i jego sole;

(A1. 6) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(etoksykarbonyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A1), w którym R³ oznacza etoksyl i jego sole.

Innymi przykładami substancji czynnych o wzorze (I) są związki o wzorze (A2) i ich sole

w którym R³ ma takie znaczenie jak we wzorze (I), Me oznacza metyl, a Et oznacza etyl, korzystnie związki od (A2.1) do (A2.6) (A2.1) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(formyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A2), w którym R³ oznacza atom wodoru i jego sole;

(A2.2) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(acetylamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A2), w którym R³ oznacza metyl i jego sole;

(A2.3) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(propionyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A2), w którym R³ oznacza etyl i jego sole;

(A2.4) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(izopropylokarbonyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A2), w którym R³ oznacza izopropyl i jego sole;

(A2.5) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(metoksykarbonyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A2), w którym R³ oznacza metoksyl i jego sole;

(A2.6) N-[N-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(etoksykarbonyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A2), w którym R³ oznacza etoksyl i jego sole.

Innymi przykładami substancji czynnych o wzorze (I) są związki o wzorze (A3) i ich sole

w którym R¹, R² i R³ maj ą takie znaczenie jak we wzorze (I), Me oznacza metyl, a R⁴ oznacza metoksyl, atom chloru lub metyl, korzystnie związki od (A3.1) do (A3.6) (A3.1) N-[N-(4-metoksy-6-metylopirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(formyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A3), w którym R³ oznacza atom wodoru, a R¹ = R² = metyl i jego sole;

(A3.2) N-[N-(4-metoksy-6-metylopirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(acetyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A3), w którym R³ oznacza metyl, a R¹ = R² = metyl i jego sole;

PL 200 172 B1 (A3.3) N-[N-(4-metoksy-6-metylopirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dimetyloaminokarbonylo)-5-(metoksykarbonylo)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A3), w którym R³ oznacza metoksyl, a R¹ = R² = metyl i jego sole;

(A3.4) N-[N-(4-metoksy-6-metylopirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(formyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A3), w którym R³ oznacza atom wodoru, a R¹ = R² = etyl i jego sole;

(A3.4) N-[N-(4-metoksy-6-metylopirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(acetyloamino)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A3), w którym R³ oznacza metyl, a R¹ = R² = etyl i jego sole;

(A3.5) N-[N-(4-metoksy-6-metylopirymidyn-2-ylo)aminokarbonylo]-2-(dietyloaminokarbonylo)-5-(metoksykarbonylo)benzenosulfonamid, to jest związek o wzorze (A3), w którym R³ oznacza metoksyl, a R¹ = R² = etyl i jego sole.

Wymienione herbicydy o wzorze (I) i ich sole hamują enzym syntazę acetylomleczanową (ALS), a tym samym syntezę białek w roś linach. Dawka nanoszenia herbicydów o wzorze (I) moż e się zmieniać w szerokich granicach, np. 0,001 - 0,5 kg sc/ha (sc/ha oznacza „substancji czynnej na hektar” w przeliczeniu na 100% substancji czynnej). Przy stosowaniu herbicydów o wzorze (I), korzystnie o wzorach (A1), (A2) lub (A3), a zwł aszcza (A1), w dawce nanoszenia 0,01 - 0,1 kg sc/ha, zwalcza się w okresie przed- i powschodowym stosunkowo szerokie spektrum jednorocznych i wieloletnich chwastów szerokolistnych i chwastów trawiastych, jak również chwasty ciborowate. W przypadku kompozycji według wynalazku dawki nanoszenia są z reguły niższe, np. 0,5 - 120 g sc/ha, a korzystnie 2 - 80 g sc/ha.

Substancje czynne na ogół formułuje się jako rozpuszczalne w wodzie proszki do zawiesin (WP), granulaty dyspergowalne w wodzie (WDG), granulaty emulgowane w wodzie (WEG), suspensjo-emulsje (SE) lub olejowe koncentraty zawiesinowe (SC).

Zwykle stosowane stosunki dawek nanoszenia A : B podano powyżej i oznaczają one stosunek wagowy składników A i B, jednego do drugiego.

Przy stosowaniu substancji czynnych o wzorze (I) lub ich soli w uprawach roślin użytkowych celowym może się okazać, w zależności od rośliny użytkowej, stosowanie środka zabezpieczającego, w okreś lonych dawkach nanoszenia, dla zmniejszenia lub uniknię cia szkód w roś linach uż ytkowych. Przykładami odpowiednich środków zabezpieczających są te, które w kompozycji z herbicydami sufonylomocznikowymi, korzystnie z fenylosulfonylomocznikami, wykazują działanie zabezpieczające. Odpowiednie środki zabezpieczające znane są z WO-A-96/14747 i cytowanej tam literatury.

Przykładowo następujące grupy związków są odpowiednimi środkami zabezpieczającymi dla wyżej wymienionych substancji chwastobójczo czynnych (A):

a) związki typu kwasu dichlorofenylopirazolino-3-karboksylowego (S1), korzystnie takie związki jak 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-(etoksykarbonylo)-5-metylo-2-pirazolino-3-karboksylan etylu (S1-1, mefenpir dietylowy), oraz związki pokrewne, takie jak opisane w WO 91/07874,

b) pochodne kwasu dichlorofenylopirazolokarboksylowego, korzystnie takie związki jak 1-(2,4-dichlorfenylo)-5-metylopirazolo-3-karboksylan etylu (S1-2), 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-izopropylopirazolo-3-karboksylan etylu (S1-3), 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-(1,1-dimetyloetylo)pirazolo-3-karboksylan etylu (S1-4), 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-fenylopirazolo-3-karboksylan etylu (S1-5) i związki pokrewne, takie jak opisane w EP-A-333131 i EP-A-269806.

c) związki typu kwasów triazolokarboksylowych (S1), korzystnie takie związki jak fenchlorazol, to jest 1-(2,4-dichlorofenylo)-5-trichlorometylo-(1H)-1,2,4-triazolo-3-karboksylan etylu (S1-6) i związki pokrewne (patrz EP-A-174562 i EP-A-346620);

d) związki typu kwasu 5-benzylo- lub 5-fenylo-2-izoksazolino-3-karboksylowego lub kwasu 5,5-difenylo-2-izoksazolino-3-karboksylowego, korzystnie takie związki jak 5-(2,4-dichlorobenzylo)-2-izoksazolino-3-karboksylan etylu (S 1-7) lub 5-fenylo-2-izoksazolino-3-karboksylan etylu (S1-8) i związki pokrewne, takie jak opisane w WO 91/08202, względnie 5,5-difenylo-2-izoksazolinokarboksylan etylu (S1-9, izoksadifen etylowy) lub -n-propylu (S1-10) albo 5-(4-fluorofenylo)-5-fenylo-2-izoksazolino-3-karboksylan etylu (S1-11), takie jak opisane w zgłoszeniu patentowym (WO-A-95/07897),

e) związki typu kwasu 8-chinolinoksyoctowego (S2), korzystnie (5-chloro-8-chinolinoksy)-octan 1-metyloheks-1-ylu (S2-1), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 1,3-dimetylobut-1-ylu (S2-2), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 4-alliloksybutylu (S2-3), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 1-alliloksyprop-2-ylu (S2-4), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan etylu (S2-5),

PL 200 172 B (5-chloro-8-chinolinoksy)octan metylu (S2-6), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan allilu (S2-7), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 2-(2-propylidenoiminoksy)-1-etylu (S2-8), (5-chloro-8-chinolinoksy)octan 2-oksoprop-1-ylu (S2-9) i zwią zki pokrewne, takie jak opisane w EP-A-86750, EP-A-94349 i EP-A-191736 lub EP-A-492366,

f) związki typu kwasu (5-chloro-8-chinolinoksy)malonowego, korzystnie takie związki jak (5-chloro-8-chinolinoksy)malonian dietylu, (5-chloro-8-chinolinoksy)malonian diallilu, (5-chloro-8-chinolinoksy)malonian metyloetylu i związki pokrewne, takie jak opisane w EP-A-0 582198,

g) substancje czynne typu pochodnych kwasu fenoksyoctowego lub fenoksypropionowego albo aromatycznych kwasów karboksylowych, takie jak np. kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy (lub jego ester) (2,4-D), ester kwasu 4-chloro-2-metylofenoksypropionowego (mekoprop), MCPA lub kwas 3,6-dichloro-2-metoksybenzoesowy (lub jego ester) (dikamba).

Powyższe środki zabezpieczające są często odpowiednie również dla substancji czynnych z grupy (B). Ponadto dla kompozycji herbicydów wedł ug wynalazku odpowiednimi ś rodkami zabezpieczającymi są:

h) substancje czynne typu pirymidyn, takie jak fenchloryna (PM, str. 512-511) (to jest 4,6-dichloro-2-fenylopirymidyna),

i) substancje czynne typu dichloroacetamidów, które często są stosowane jako środki zabezpieczające przed okresem wzrostu (środki zabezpieczające działające na glebę), takie jak np.

„dichloromid” (PM, str. 363-364) (to jest N,N-diallilo-2,2-dichloroacetamid), „AR-29148” (to jest 3-dichloroacetylo-2,2,5-trimetylo-1,3-oksazolidon firmy Stauffer), „benoksakor” (PM, str. 102-103) (to jest 4-dichloroacetylo-3,4-dihydro-3-metylo-2H-1,4-benzoksazyna), „APPG-1292” (to jest N-allilo-N[(1,3-dioksolan-2-ylo)-metylo]dichloroacetamid firmy PPG Industries), „ADK-24” (to jest N-allilo-N-[(alliloaminokarbonylo)-metylo]dichloroacetamid firmy Sagro-Chem), „AAD-67” lub „AMON 4660” (to jest 3-dichloroacetylo-1-oksa-3-azaspiro[4,5]dekan firmy Nitrokemia lub Monsanto), „diklonon” lub „ABAS145138”, lub „ALAB145138” (to jest 3-dichloroacetylo-2,5,5-trimetylo-1,3-diazabicyklo[4.3.0]nonan firmy BASF) i „furilazol” lub „AMON 13900” (patrz PM, 637-638) (to jest (RS)-3-dichloroacetylo-5-(2-furylo)-2,2-dimetyloksazolidon) ,

j) substancje czynne typu pochodnych dichloroacetonu, takie jak np.

„AMG 191” (CAS-Reg. Nr 96420-72-3) (to jest 2-dichlorometylo-2-metylo-1,3-dioksolan firmy Nitrokemia),

k) substancje czynne typu związków oksyiminowych znanych jako zaprawy do nasion, takie jak np.

„oxabetrynil” (PM, str. 902-903) (to jest (Z)-1,3-dioksolan-2-ylometoksyimino(fenylo)acetonitryl), znany jako środek zabezpieczający do zaprawiania nasion przeciw uszkodzeniom powodowanym przez metolachlor, „fluxofenim” (PM, str. 613-614) (to jest 1-(4-chlorofenylo)-2,2,2-trifluoro-1-etanono-0-(1,3-dioksolan-2-ylometylo)oksym, znany jako środek zabezpieczający do zaprawiania nasion przeciw uszkodzeniom powodowanym przez metolachlor, i „cyjometrynil” lub „A-CGA-43089” (PM, str. 1304) (to jest (Z)-cyjanometoksyimino(fenylo)acetonitryl), znany jako środek zabezpieczający do zaprawiania nasion przeciw uszkodzeniom powodowanym przez metolachlor,

l) substancje czynne typu estrów kwasu tiazolokarboksylowego, znane jako zaprawy nasion, takie jak np.

„flurazol” (PM, str. 590-591) (to jest 2-chloro-4-trifluorometylo-1,3-tiazolo-5-karboksylan benzylu), znany jako środek zabezpieczający do zaprawiania nasion przeciw uszkodzeniom powodowanym przez alachlor i metolachlor,

m) substancje czynne typu pochodnych kwasu naftalenodikarboksylowego, znane jako zaprawy nasion, takie jak np.

„bezwodnik naftalenowy” (PM, str. 1342) (to jest bezwodnik kwasu 1,8-naftalenodikarboksylowego), znany jako środek zabezpieczający do zaprawiania nasion przeciw uszkodzeniom powodowanym przez herbicydy tiokarbaminianowe,

n) substancje czynne typu pochodnych kwasu chromanooctowego, takie jak np.

PL 200 172 B1 „ACL 304415” (CAS-Reg. Nr 31541-57-8) (to jest kwas 284-karboksychroman-4-ylo)octowy firmy American Cyanamid),

o) substancje czynne, które obok chwastobójczego działania przeciw szkodliwym roślinom wykazują także działanie ochronne w uprawach roślin użytkowych, takie jak np.

„dimepiperat” lub „AMY-93” (PM, str. 404-405) (to jest piperydyno-1-tiokarboksylan S-1-metylo-1-fenyloetylu, „dajmuron” lub „ASK 23” (PM, str. 330) (to jest 1-(1-metylo-1-fenyloetylo)-3-p-tolilomocznik), „kumyluron” czyli „AJC-940” (to jest 3-(2-chlorofenylometylo)-1-(1-metylo-1-fenyloetylo)mocznik, patrz JP-A-60087254), „metoksyfenon” lub „ANK 049” (to jest 3,3'-dimetylo-4-metoksybenzofenon), „CSB” (to jest 1-bromo-4-(chlorometylosulfonylo)benzen) (CAS-Reg. Nr 54091-06-4 firmy Kumiai).

Substancje czynne (A), ewentualnie w obecności środków zabezpieczających, są odpowiednie do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin użytkowych, np. w takich gospodarczo znaczących uprawach jak zboże (np. pszenica, jęczmień, żyto, owies, ryż, kukurydza, proso), buraki cukrowe, trzcina cukrowa, rzepak, bawełna i soja. Szczególnie interesujące jest ich stosowanie w uprawach roślin dwuliściennych, takich jak buraki cukrowe, rzepak, bawełna i soja. Kompozycje (A)+(B) korzystnie stosuje się w takich uprawach.

Współskładnikami (B) w kompozycjach są np. związki z podgrup (B1) do (B3) (określone „nazwami zwyczajowymi” i, jeżeli to możliwe, odnośnikiem do „The Pesticide Manual” wyd. 11., British Crop Protection Council 1997 (skrót „PM”):

(B1) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym i dwuliściennym, wybrane z grupy obejmującej: a) herbicydy selektywne w uprawach buraka cukrowego wybrane z grupy obejmującej (B1.1) etofumesat (PM, str. 484-486), to jest metanosulfonian 2-etoksy-2,3-dihydro-3,3-dimetylobenzofuran-5-ylu;

(B1.2) chloridazon (PM, str. 215-216), to jest 5-amino-4-chloro-2-fenylopirydazyn-3(2H)-on;

(B1.3) triflusulfuron i jego estry, takie jak ester metylowy (PM, str. 1250-1252), to jest kwas 2-[4-(dimetyloamino)-6-(2,2,2-trifluoroetoksy)-1,3,5-triazyn-2-ylo]karbamoilosulfamoilo]-6-metylobenzoesowy lub jego ester metylowy;

(B1.4) metamitron (PM, str. 799-801), to jest 4-amino-4,5-dihydro-3-metylo-6-fenylo-1,2,4-triazyn-5-on;

b) herbicydy selektywne w uprawach rzepaku wybrane z grupy obejmującej (B1.5) metazachlor (PM, str. 801-803), to jest 2-chloro-N-(2,6-dimetylofenylo)-N-(1H-pirazol-1-ilometylo)acetanilid;

(B1.6) napropamid (PM, str. 866-868), to jest (R,S)-N,N-diethyl-2-(1-naftyloksy)propanoamid;

(B1.7) karbetamid (PM, str. 184-185), to jest ester 1-(etylokarbamoilo)etylowy kwasu (R)-karbanilinowego;

(B1.8) dimefuron (PM, str. 403-404), to jest 3-[4-(5-t-butylo-2,3-dihydro-2-okso-1,3,4-oksadiazol-3-ilo)-3-chlorofenylo]-N,N-dimetylomocznik;

(B1.9) dimetachlor (PM, str. 406-407), 2-chloro-N-(2,6-dimetylofenylo)-N-(2-metoksyetylo)-aceto-2',6'-ksylilid;

c) herbicydy selektywne w uprawach bawełny wybrane z grupy obejmującej (B1.10) norflurazon (PM, str. 886-888), to jest 4-chloro-5-(metyloamino)-2-[3-(trifluorometylo)-fenylo]-3-(2H)-pirydazynon;

(B1.11) fluometuron (także „metron”, PM, str. 578-579), to jest N,N-dimetylo-N'-[3-(trifluorometylo)fenylo]mocznik;

(B1.12) kwas metyloarsonowy o wzorze CH3As(=O)(OH)2 i jego sole, takie jak DSMA = sól dwusodowa lub MSMA = sól sodowa kwasu metyloarsonowego (PM, str. 821-823);

(B1.13) diuron (PM, str. 443-445), to jest 3-(3,4-dichlorofenylo)-1,1-dimetylomocznik;

(B1.14) prometryna (promethyrin) (PM, str. 1011-1013), to jest N,N'-bis(1-metyloetylo)-6-metylotio)-2,4-diamino-1,3,5-triazyna;

d) herbicydy selektywne w uprawach soi wybrane z grupy obejmującej (B1.15) trifluralina (PM, str. 1248-1250), to jest -a,a,a-trifluoro-2,6-dinitro-N,N-dipropylo-p-toluen;

(B1.16) sulfentrazon (PM, str. 1126-1127), to jest 2',4'-dichloro-5'-(4-difluorometylo-4,5-dihydro-3-metylo-5-okso-1H-1,2,4-triazol-1-ilo)metanosulfonanilid;

PL 200 172 B (B1.17) etalfluralina (PM, str. 473-474), to jest N-etylo-a,a,a-trifluoro-N-(2-metyloallil)-2,6-dinitro-p-toluen;

(B1.18) wernolat (PM, str. 1264-1266), to jest dipropylotiokarbaminian S-propylu;

(B1.19) flumioksazyna (PM, str. 576-577), to jest N-(7-fluoro-3,4-dihydro-3-okso-4-prop-2-ynylo-2H-1,4-benzoksazyn-6-ylo)cykloheks-1-eno-1,2-dikarboksyamid;

(B2) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom dwuliściennym, wybrane z grupy obejmującej:

a) herbicydy selektywne w uprawach buraka cukrowego wybrane z grupy obejmującej (B2.1) desmedifam (PM, str. 349-350), to jest N-[3-(etoksykarbonyloamino)fenylo]karbaminian fenylu; (B2.2) fenmedifam (PM, str. 948-949), to jest N-[3-(metoksykarbonyloamino)fenylo]karbaminian-3-metylofenylu;

(B2.3) chinomerak (PM, str. 1080-1082), to jest kwas 7-chloro-3-metylochinolino-8-karboksylowy;

b) herbicydy selektywne w uprawach rzepaku wybrane z grupy obejmującej (B2.4) chlopyralid (PM, str. 260-263), to jest kwas 3,6-dichloropirydyno-2-karboksylowy i jego sole; (B2.5) pirydat (PM, str. 1064-1066), to jest tiowęglan O-(6-chloro-3-fenylopirydazyn-4-ylo)-S-oktylu; (B2.6) etametsulfuron metylowy (PM, str. 475-476), to jest 2-{N-[N-(4-etoksy-6-metyloamino-1,3,5-triazyn-2-ylo)-aminokarbonylo]aminosulfonylo}benzoesan metylu;

c) herbicydy selektywne w uprawach bawełny wybrane z grupy obejmującej (B2.7) pirytiobak i jego sole, np. sól sodowa (PM, str. 1073-1075), to jest 2-chloro-6-(4,6-dimetoksypirymidyn-2-ylotio)benzoesan sodu;

d) herbicydy selektywne w uprawach soi wybrane z grupy obejmującej (B2.8) oksyfluorofen (PM, str. 919-921), to jest eter 2-chloro-a,a,a-trifluoro-p-tolilowo-3-etoksy-4-nitrofenylowy;

(B2.9) fomesafen (PM, str. 616-618), to jest 5-(2-chloro-a,a,a-trifluoro-p-toliloksylo)-N-metylo-sulfonylo-2-nitrobenzamid;

(B2.10) flumichlorak (PM, str. 575-576), to jest kwas [2-chloro-5-(cykloheks-1-eno-1,2-dikarboksyimido)-4-fluorofenoksy]octowy i jego estry, takie jak ester pentylowy;

(B2.11) 2,4-DB (PM, str. 337-339), to jest kwas 4-(2,4-dichlorofenoksy)masłowy i jego estry i sole; (B2.12) diklosulam (patrz. AG CHEM New Compound Review, Vol. 17, (1999) str. 37, herbicyd triazolopirymidynosulfonanilidowy);

(B2.13) oksasulfuron (PM, str. 911-912), to jest 2-[(4,6-dimetylopirymidyn-2-ylo)karbamoilosulfamoilo]benzoesan oksetan-3-ylu;

(B3) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym, wybrane z grupy obejmującej:

(B3.1) profluazol (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 97/15576), to jest 1-chloro-N-[2-chloro-4-fluoro-5-[(6S,7aR)-6-fluorotetrahydro-1,3-diokso-1H-pirolo[1,2-c]imidazol-2(3H)-ilo]fenylo]-metanosulfonamid;

B3.2) amikarbazon (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, DE 3839206), to jest 4-amino-N-(1,1-dimetyloetylo)-4,5-dihydro-3-(1-metyloetylo)-5-okso-1H-1,2,4-triazolo-1-karboksyamid);

B3.3) piryftalid (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 91/05781), to jest 7-[(4,6-dimetoksy-2-pirymidynylo)tio]-3-metylo-1(3H)-izobenzofuranon;

B3.4) trifloksysulfuron i jego sole, np. sól sodowa (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 92/16522), to jest N-[[(4,6-dimetoksy-2-pirymidynylo)amino]karbonylo]-3-(2,2,2-trifluoroetoksy)-2-pirydynosulfonamid;

PL 200 172 B1

B3.5) epocholeon (AGROW, Nr 338, 15 października 1999 r., str. 26, PJB Publications Ltd. 1999, WO 94/28011), to jest 1-[(1S)-1-[(2R,3R)-3-[(1S)-1-etylo-2-metylopropylo]oksiranylo]etylo]heksadekahydro-10a,12a-dimetylo-8,9-bis(1-oksopropoksy)-(1R,3aS,3bS,6aS,8S,9R,10aR,10bS,12aS)-6H-benz[c]indeno[5,4-e]oksepin-6-on;

B3.6) tepraloksydym (DE 4222261), to jest 2-[1-[[[(2E)-3-chloro-2-propenylo]oksy]imino]propylo]-3-hydroksy-5-(tetrahydro-2H-piran-4-ylo)-2-cykloheksen-1-on.

Skróconym oznaczeniem „nazwy zwyczajowej” są objęte wszystkie występujące pochodne, takie jak estry i sole, izomery, zwłaszcza izomery optyczne, szczególnie w postaci lub postaciach dostępnych handlowo. Podane nazwy chemiczne związków oznaczają co najmniej jeden z objętych nazwą zwyczajową związków, często związek korzystny. Solami sulfonylomoczników są także sole otrzymane przez zastąpienie kationem atomu wodoru w grupie sulfonoamidowej.

Korzystne są kompozycje herbicydów zawierające jeden lub większą liczbę związków (A) i jeden lub większą liczbę związków z grupy (B1) lub (B2), lub (B3).

Korzystne są również kompozycje związków (A) z jednym lub większą liczbą związków (B) w układzie:

(A) + (B1) + (B2), (A) + (B1) + (B3), (A) + (B2) + (B3) lub (A) + (B1) + (B2) +(B3)

Zgodne z wynalazkiem są także takie kompozycje, do których dodano jeszcze jeden lub większą liczbę agrochemicznych substancji czynnych o innej budowie [substancje czynne (C)], takie jak (A) + (B1) + (C), (A) + (B2) + (C) lub (A) + (B3) + (C), (A) + (B1) + (B2) + (C), (A) + (B1) + (B3) + (C), (A) + (B2) + (B3) + (C) lub (A)+(B1) + (B2)+(B3) + (C).

Do tego rodzaju kompozycji z trzema lub większą liczbą substancji czynnych odnoszą się poniższe szczególne uwarunkowania podane dla kompozycji dwuskładnikowych według wynalazku, przede wszystkim gdy te kompozycje dwuskładnikowe według wynalazku są zawarte w owych kompozycjach.

Szczególnie interesujące jest także zastosowanie środków chwastobójczych z zawartością następujących związków (A) + (B):

(A1.1) + (B1.1), (A1.1) + (B1.2), (A1.1) + (B1.3), (A1.1) + (B1.4), (A1.1) + (B1.5), (A1.1) + (B1.6), (A1.1) + (B1.7), (A1.1) + (B1.8), (A1.1) + (B1.9), (A1.1) + (B1.10), (A1.1) + (B1.11), (A1.1) + (B1.12), (A1.1) + (B1.13), (A1.1) + (B1.14), (A1.1) + (B1.15), (A1.1) + (B1.16), (A1.1) + (B1.17), (A1.1) + (B1.18), (A1.1) + (B1.19), (A1.1) + (B2.1), (A1.1) + (B2.2.), (A1.1) + (B2.3), (A1.1) + (B2.4), (A1.1) + (B2.5), (A1.1) + (B2.6), (A1.1) + (B2.7), (A1.1) + (B2.8), (A1.1) + (B2.9), (A1.1) + (B2.10), (A1.1) + (B2.11), (A1.1) + (B2.12), (A1.1) + (B2.13), (A1.1) + (B3.1), (A1.1) + (B3.2), (A1.1) + (B3.3), (A1.1) + (B3.4), (A1.1) + (B3.5), (A1.1) + (B3.6), (A1.2) + (B1.1), (A1.2) + (B1.2), (A1.2) + (B1.3), (A1.2) + (B1.4), (A1.2) + (B1.5), (A1.2) + (B1.6), (A1.2) + (B1.7), (A1.2) + (B1.8), (A1.2) + (B1.9), (A1.2) + (B1.10), (A1.2) + (B1.11), (A1.2) + (B1.12), (A1.2) + (B1.13), (A1.2) + (B1.14), (A1.2) + (B1.15), (A1.2) + (B1.16), (A1.2) + (B1.17), (A1.2) + (B1.18), (A1.2) + (B1.19), (A1.2) + (B2.1), (A1.2) + (B2.2.), (A1.2) + (B2.3), (A1.2) + (B2.4), (A1.2) + (B2.5), (A1.2) + (B2.6), (A1.2) + (B2.7), (A1.2) + (B2.8), (A1.2) + (B2.9), (A1.2) + (B2.10), (A1.2) + (B2.11), (A1.2) + (B2.12), (A1.2) + (B2.13), (A1.2) + (B3.1), (A1.2) + (B3.2), (A1.2) + (B3.3), (A1.2) + (B3.4) (A1.2) + (B3.5), (A1.2) + (B3.6), (A1.5) + (B1.1), (A1.5) + (B1.2), (A1.5) + (B1.3), (A1.5) + (B1.4), (A1.5) + (B1.5), (A1.5) + (B1.6), (A1.5) + (B1.7), (A1.5) + (B1.8), (A1.5) + (B1.9), (A1.5) + (B1.10), (A1.5) + (B1.11), (A1.5) + (B1.12), (A1.5) + (B1.13), (A1.5) + (B1.14), (A1.5) + (B1.15), (A1.5) + (B1.16), (A1.5) + (B1.17) , (A1.5) + (B1.18), (A1.5) + (B1.19), (A1.5) + (B2.1), (A1.5) + (B2.2.), (A1.5) + (B2.3), (A1.5) + (B2.4), (A1.5) + (B2.5), (A1.5) + (B2.6), (A1.5) + (B2.7), (A1.5) + (B2.8), (A1.5) + (B2.9), (A1.5) + (B2.10), (A1.5) + (B2.11), (A1.5) + (B2.12), (A1.5) + (B2.13), (A1.5) + (B3.1), (A1.5) + (B3.2), (A1.5) + (B3.3), (A1.5) + (B3.4) (A1.5) + (B3.5), (A1.5) + (B3.6), (A2.1) + (B1.1), (A2.1) + (B1.2), (A2.1) + (B1.3), (A2.1) + (B1.4), (A2.1) + (B1.5), (A2.1) + (B1.6), (A2.1) + (B1.7), (A2.1) + (B1.8), (A2.1) + (B1.9), (A2.1) + (B1.10), (A2.1) + (B1.11), (A2.1) + (B1.12), (A2.1) + (B1.13), (A2.1) + (B1.14), (A2.1) + (B1.15), (A2.1) + (B1.16), (A2.1) + (B1.17), (A2.1) + (B1.18), (A2.1) + (B1.19), (A2.1) + (B2.1), (A2.1) + (B2.2.), (A2.1) + (B2.3), (A2.1) + (B2.4), (A2.1) + (B2.5), (A2.1) + (B2.6), (A2.1) + (B2.7), (A2.1) + (B2.8), (A2.1) + (B2.9), (A2.1) + (B2.10), (A2.1) + (B2.11), (A2.1) + (B2.12), (A2.1) + (B2.13),

PL 200 172 B (A2.1) + (B3.1), (A2.1) + (B3.2), (A2.1) + (B3.3) (A2.1) + (B3.4), (A2.1) + (B3.5), (A2.1) + (B3.6),

Korzystne są wyżej podane zakresy dawek stosowania i stosunki dawek stosowania.

W okreś lonych przypadkach korzystne moż e być łączenie jednego lub większej liczby związków (A) z większą liczbą związków (B), korzystnie z grup (B1), (B2) i (B3).

Kompozycje według wynalazku można również stosować razem z innymi substancjami czynnymi, np. z grupy środków ochronnych, fungicydów, insektycydów i regulatorów wzrostu roślin lub z grupy znanych w ochronie roślin dodatków i środków pomocniczych do formulacji. Dodatkami są np. nawozy i barwniki.

Kompozycje według wynalazku (czyli środki chwastobójcze) wykazują doskonałą skuteczność działania chwastobójczego przeciw szerokiemu spektrum ważnych w rolnictwie szkodliwych roślin jedno- i dwuliściennych. Także trudne do zwalczenia wieloletnie chwasty szerokolistne wyrastające z kłączy, z odroś li i innych trwał ych organów są przez te substancje czynne dobrze zwalczane. Jest przy tym obojętne czy substancje naniesiono w zabiegu przed zasiewem, przed wzejściem roślin lub po wzejściu roślin użytkowych. Korzystne jest stosowanie po wzejściu roślin użytkowych lub drogą wczesnego zabiegu przedwschodowego.

Gdy w poszczególnych przypadkach znanych jest np. kilka gatunków chwastów jedno- i dwuliściennych, które mogą być zwalczane przez związki według wynalazku, nie oznacza to żadnego ograniczenia co do oddziaływania na inne określone gatunki chwastów.

Do zwalczalnych gatunków chwastów jednoliściennych należą np. Avena spp., Alopecurus spp., Brachiaria spp., Digitan'a spp., Lolium spp., Echinochloa spp., Panicum spp., Phalaris spp., Poa spp., Setaria spp. jak również gatunki Cyperus wśród chwastów jednorocznych, a wśród chwastów wieloletnich gatunki Agropyron, Cynodon, Imperata, jak również Sorghum, a także zimnotrwałe gatunki Cyperus.

W przypadku chwastów dwuliś ciennych spektrum dział ania obejmuje takie gatunki jak np. Abutilon spp., Amaranthus spp., Chenopodium spp., Chrysanthemum spp., Galium spp., Ipomoea spp., Kochia spp., Lamium spp., Matricaria spp., Pharbitis spp., Polygonum spp., Sida spp., Sinapis spp., Solanum spp., Stellaria spp., Veronica spp. i Viola spp., Xanthium spp. wśród chwastów jednorocznych, a wśród chwastów wieloletnich Convolvulus, Cirsium, Rumex i Artemisia.

Nanoszenie związków według wynalazku na powierzchnię gleby przed okresem kiełkowania powoduje całkowite zahamowanie wzrostu kiełków chwastów, albo wzrost chwastów do stadium pierwszego liścia i zatrzymanie ich dalszego wzrostu, a po okresie 3-4 tygodni całkowite zamarcie.

Przy nanoszeniu substancji czynnych na części zielone roślin w zabiegu powschodowym bardzo szybko po potraktowaniu występuje drastyczne zatrzymanie wzrostu i rośliny chwastów pozostają w stadium wzrostu sprzed naniesienia albo giną po pewnym czasie, dzięki czemu konkurencja szkodliwych chwastów względem roślin użytkowych zostaje bardzo wcześnie i trwale wyeliminowana.

Chwastobójcze środki według wynalazku odznaczają się szybkim wnikaniem i dłużej trwającym działaniem chwastobójczym. Trwałość zawartych w kompozycjach według wynalazku substancji czynnych po oprysku jest zazwyczaj zadowalająca. Szczególną, godną podkreślenia zaletą jest to, że mimo, iż zawartość związków (A) i (B) w kompozycjach i skuteczne dawki ich nanoszenia mogą być małe, ich skuteczność działania poprzez glebę jest optymalnie niska. Tak więc nie tylko można je stosować we wrażliwych uprawach, ale także unika się praktycznie zatrucia wód gruntowych. Stosowanie kompozycji substancji czynnych według wynalazku umożliwia znaczne zmniejszenie potrzebnej dawki nanoszenia tych substancji czynnych.

Przy wspólnym stosowaniu herbicydów typu (A)+(B) występuje działanie nadaddytywne (synergiczne). Działanie kompozycji jest zatem silniejsze niż oczekiwana suma działania herbicydów użytych pojedynczo. Efekt synergiczny pozwala na zmniejszenie dawki nanoszenia, zwalczanie szerszego spektrum chwastów szerokolistnych i chwastów trawiastych, szybsze wystąpienie chwastobójczego działania, dłuższy czas działania, lepsze zwalczenie szkodliwych roślin przy tylko jednym lub niewielkiej liczbie zabiegów nanoszenia, jak również na poszerzenie czasokresu stosowania. Przez wprowadzenie tych środków zmniejsza się także częściowo zawartość substancji szkodliwych, takich jak azot lub kwas oleinowy, w roślinach uprawnych i ich przenikanie do gleby.

Podane właściwości i zalety są niezbędne w praktycznym zwalczaniu chwastów dla uwolnienia upraw rolniczych od niepożądanych roślin konkurencyjnych i zapewnienia właściwej jakości i ilości plonów i/lub dla ich podwyższenia. Nowe kompozycje wyraźnie przewyższają techniczne normy w odniesieniu do opisanych wł aś ciwości.

PL 200 172 B1

Pomimo, że zgodne z wynalazkiem kompozycje wykazują doskonałą chwastobójczą aktywność wobec jedno- i dwuliściennych szkodliwych roślin, to uprawy roślin użytkowych są przez nie uszkadzane tylko nieznacznie lub wcale.

Ponadto zgodne z wynalazkiem środki częściowo wykazują znakomite działanie regulujące wzrost roślin użytkowych. Wpływają one regulujące na właściwą roślinom przemianę materii i mogą być stosowane do ukierunkowanego wpływania na zawartość pewnych substancji w roślinach i ułatwienia zbiorów np. przez wyeliminowanie wysuszenia i splątania roślin. Nadają się one ponadto do ogólnego sterowania niepożądanym wzrostem wegetatywnym i do jego hamowania, bez uśmiercania przy tym roślin. Hamowanie wzrostu wegetatywnego odgrywa bardzo ważną rolę w przypadku wielu upraw jedno- i dwuliściennych, ponieważ zmniejsza ono wylęganie lub całkowicie może mu zapobiec.

Dzięki ich działaniu chwastobójczemu i regulującemu wzrost roślin można te środki według wynalazku stosować do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach zmienianych metodami inżynierii genetycznej lub selekcją mutacyjną. Takie rośliny uprawne wyróżniają się z reguły szczególnie korzystnymi właściwościami, np. obok oporności wobec środków chwastobójczych również opornością wobec chorób roślin lub patogenów chorób roślin, takich jak określone owady lub mikroorganizmy, takie jak grzyby, bakterie lub wirusy. Inne szczególne właściwości dotyczą np. jakości plonów pod względem ilości, jakości, trwałości przy przechowywaniu, składu i zawartości konkretnych substancji. Tak więc są znane transgeniczne rośliny z podwyższoną zawartością oleju lub zmienioną jakością, np. z innym zestawem kwasów tłuszczowych.

Tradycyjne sposoby wytwarzania nowych roślin wykazujących zmodyfikowane właściwości w porównaniu z dotychczas występującymi roślinami, obejmują np. klasyczne metody hodowli lub wytwarzanie mutantów (patrz np. US 5,162,602; US 4,761,373; US 4,443,971). Nowe rośliny o zmienionych właściwościach można alternatywnie wytwarzać z użyciem metod inżynierii genetycznej (patrz np. EP-A-0221044, EP-A-0131624). Opisano np. wiele przypadków realizowanych metodami inżynierii genetycznej zmian roślin użytkowych polegających na zmodyfikowaniu zachodzącej w roślinach syntezy skrobi (np. WO 92/11376, WO 92/14827, WO 91/19806),

-transgenicznych roślin użytkowych wykazujących oporność względem pewnych herbicydów, np. sulfonylomoczników (EP-A-0257993, US-A-5013659),

-transgenicznych roślin użytkowych o zdolności produkowania toksyny Bacillus thuringiensis (toksyny Bt), która nadaje roślinom oporność przeciw określonym szkodnikom (EP-A-0142924, EP-A-0193259),

-transgenicznych roślin użytkowych o zmodyfikowanym zestawie kwasów tłuszczowych (WO 91/13972).

Liczne metody biologii molekularnej, z użyciem których można wytwarzać nowe rośliny transgeniczne, są w zasadzie znane; patrz np. Sambrook i inni, 1989, Molecular Cloning, A Laboratory Manual, 2. Aufl. Cold Spring Harbor Laboratory Press, Cold Spring Harbor, NY; lub Winnacker „Gene und Klone”, VCH Weinheim 2. Auflage 1996 lub Christou, „Trends in Plant Science” 1 (1996) 423-431).

W celu takich manipulacji metodami inżynierii genetycznej można cząsteczki kwasu nukleinowego wprowadzić do plazmidów umożliwiających mutagenezę lub zmianę sekwencji w wyniku rekombinacji sekwencji DNA. Z użyciem tych standardowych sposobów można np. dokonać wymiany zasad, odłączyć część sekwencji lub dołączyć sekwencje naturalne lub syntetyczne. Dla połączenia ze sobą fragmentów DNA można między innymi użyć fragmentów adaptorowych lub linkerowych.

Wytworzenie komórek roślin ze zmniejszoną aktywnością produktu genowego można osiągnąć np. przez ekspresję co najmniej jednego odpowiedniego antysensownego RNA, jednego sensownego RNA dla osiągnięcia efektu kosupresji lub ekspresję co najmniej jednego odpowiednio skonstruowanego rybozymu, specyficznie odszczepiającego transkrypty tego produktu genowego.

Można ponadto stosować cząsteczki DNA, które zawierają całą sekwencję kodującą produkt genowy, ewentualnie z sekwencjami flankującymi, jak również cząsteczki DNA, które zawierają tylko część sekwencji kodujących, przy czym te części muszą być wystarczająco długie, aby w komórkach wywołać działanie antysensowne. Możliwe jest także stosowanie sekwencji DNA wykazujących wysoki stopień homologii do sekwencji kodujących produkt genowy, które jednak nie są z nią identyczne.

W przypadku ekspresji cząsteczek kwasu nukleinowego w roślinach syntetyzowane białko może być lokalizowane w dowolnym przedziale komórki roślinnej. Dla osiągnięcia zlokalizowania w określonym przedziale komórki można np. region kodujący sprzęgnąć z sekwencjami DNA, które zapewniają lokalizację w określonym przedziale. Tego rodzaju sekwencje są fachowcowi znane (patrz np.

PL 200 172 B

Braun i inni, EMBO J. 11 (1992), 3219-3227; Wolter i inni, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 85 (1988), 846850; Sonnewald i inni, Plant J. 1 (1991), 95-106) .

Transgeniczne komórki roślin mogą być regenerowane znanymi sposobami w całych roślinach. Transgenicznymi roślinami mogą w zasadzie być rośliny dowolnego rodzaju, to jest zarówno jednoliścienne, jak i dwuliścienne. Rośliny transgeniczne o zmienionych właściwościach można wytworzyć przez nadekspresję, supresję lub hamowanie homologicznych (czyli naturalnych) genów lub sekwencji genowych albo ekspresję heterologicznych (czyli obcych) genów lub sekwencji genowych.

Przedmiotem wynalazku jest zatem także sposób zwalczania niepożądanego wzrostu roślin, korzystnie upraw roślin użytkowych, takich jak zboże (np. pszenica, jęczmień, żyto, owies, ryż, kukurydza, proso), buraki cukrowe, trzcina cukrowa, rzepak, bawełna i soja, szczególnie korzystnie dwuliściennych upraw, takich jak buraki cukrowe, rzepak, bawełna i soja, znamienny tym, że nanosi się jeden lub większą liczbę herbicydów typu (A) wraz z jednym lub większą liczbą herbicydów typu (B) na szkodliwe rośliny, części roślin lub powierzchnię uprawną.

Uprawy roślin użytkowych mogą być także zmieniane metodami inżynierii genetycznej lub mogą być otrzymywane drogą selekcji mutantów i są one korzystnie tolerancyjne w stosunku do inhibitorów syntazy acetylomleczanowej (ALS).

Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie nowych kompozycji związków (A)+(B) do zwalczania szkodliwych roślin, korzystnie roślin użytkowych.

Kompozycje substancji czynnych według wynalazku mogą występować zarówno w postaci mieszanych preparatów dwóch składników (A) i (B), ewentualnie wraz z innymi substancjami czynnymi, dodatkami i/lub znanymi środkami pomocniczymi do stosowania przy formułowaniu, które to preparaty mogą być następnie w znany sposób rozcieńczane wodą przed użyciem, albo w postaci tak zwanych mieszanek zbiornikowych wytwarzanych przez rozcieńczenie wodą oddzielnie sformułowanych lub częściowo oddzielnie sformułowanych składników.

Związki (A) i (B) lub ich kompozycje mogą być formułowane różnymi sposobami, w zależności od tego jakie parametry biologiczne i/lub fizykochemiczne chce się uzyskać. Odpowiednimi preparatami są na ogół proszki do zawiesin (WP), koncentraty rozpuszczalne w wodzie, koncentraty do emulgowania (EC), roztwory wodne (SL), emulsje (EW), takie jak olej w wodzie i woda w oleju, roztwory lub emulsje opryskowe, dyspersje na bazie oleju lub wody, suspensjoemulsje, preparaty do opylania (DP), zaprawy, granulaty do nanoszenia na glebę lub roztrząsania, granulaty dyspergowalne w wodzie (WG), ultramałoobjętościowe formy użytkowe (ULV), mikrokapsułki lub woski.

Poszczególne typy preparatów są w zasadzie znane i opisane np. w: Winnacker-Kiichler, „Chemische Technologie”, Band 7, C. Hauser Verlag Mϋnchen, 4. Aufl. 1986; van Valkenburg, „Pesticides Formulations”, Marcel Dekker N. Y., 1973; K. Martens, „Spray Drying Handbook”, wyd. 3., 1979, G. Goodwin Ltd. Londyn.

Środki pomocnicze stosowane do formułowania, takie jak substancje obojętne, środki powierzchniowo czynne, rozpuszczalniki i inne substancje pomocnicze, są również znane i opisane np. w: Watkins, „Handbook of Insecticide Dust Diluents and Carriers”, wyd. 2., Darland Books, Caldwell N. J.; H.v. Olphen, „Introduction to Clay Colloid Chemistry”; wyd. 2., J. Wiley & Sons, N. Y. Marsden, „Solvents Guide”, wyd. 2., Interscience, N. Y. 1950; McCutcheon's, „Detergents and Emulsifiers Annual”, MC Publ. Corp., Ridegewood N. J.; Sisley and Wood, „Encyclopedia of Surface Active Egents”, Chem. Publ. Co. Inc., N.Y. 1964; Schonfeldt, „Grenzflachenaktive Athylenoxidaddukte”, Wiss. Verlagsgesellschaft, Stuttgart 1976, Winnacker-Kiichler, „Chemische Technologie, Rozdział 7, C. Hauser Verlag Mϋnchen, 4. Aufl. 1986.

Na bazie tych preparatów można wytworzyć kompozycję z innymi agrochemicznymi substancjami czynnymi, takimi jak inne herbicydy, fungicydy lub insektycydy, jak również środki ochronne, nawozy i/lub regulatory wzrostu roślin, np. w postaci gotowego preparatu lub mieszanki zbiornikowej.

Proszki do zawiesin (proszki zwilżalne) są preparatami równomiernie dyspergowalnymi w wodzie, które obok substancji czynnej, substancji rozcieńczającej lub obojętnej zawierają jeszcze jonowe lub niejonowe środki powierzchniowo czynne (środki zwilżające, środki dyspergujące), np. polioksyetylowane alkilofenole, polioksyetylowane alkohole tłuszczowe lub aminy tłuszczowe, alkanosulfoniany lub alkilobenzenosulfoniany, ligninosulfonian sodu, 2,2'-dinaftylometano-6,6'-disulfonian sodu, dibutylonaftalenosulfonian sodu, a także oleoilometylotaurynian sodu.

Koncentraty do emulgowania wytwarza się przez rozpuszczenie substancji czynnej w rozpuszczalniku organicznym, takim jak np. butanol, cykloheksanon, dimetyloformamid, ksylen lub wyżej wrzące związki aromatyczne lub węglowodory, z dodatkiem jednego lub większej liczby jonowych lub

PL 200 172 B1 niejonowych środków powierzchniowo czynnych (emulgatorów). Jako emulgatory można stosować np. sole wapniowe kwasów alkiloarylosulfonowego, takie jak dodecylobenzenosulfonian wapnia, lub emulgatory niejonowe, takie jak estry poliglikoli i kwasów tłuszczowych, etery alkiloarylowe poliglikoli, etery poliglikoli i alkoholi tłuszczowych, produkty kondensacji tlenku propylenu i tlenku etylenu, polietery alkilowe, estry sorbitanu i kwasów tłuszczowych, estry polioksyetylenosorbitanu i kwasów tłuszczowych lub estry polioksyetylenosorbitu.

Preparaty do opylania otrzymuje się przez zmielenie substancji czynnej z dobrze rozdrobnionymi materiałami stałymi, np. talkiem, naturalnymi iłami, takimi jak kaolin, bentonit i pirofilit, lub ziemią okrzemkową.

Koncentraty zawiesinowe (SC) mogą mieć za podstawę wodę lub olej. Można je wytwarzać np. przez zmielenie na mokro w dostępnych w handlu młynach kulowych i ewentualne dodanie środków powierzchniowo czynnych, jak to omówiono powyżej w odniesieniu do innych typów form użytkowych.

Emulsje, np. emulsje olej w wodzie (EW), wytwarza się przykładowo drogą mieszania przez mielenie w młynach koloidalnych i/lub statycznego mieszania z użyciem wodnego roztworu rozpuszczalnika organicznego i ewentualnie środków powierzchniowo czynnych jak to omówiono powyżej w odniesieniu do innych typów form u ż ytkowych.

Granulaty można wytwarzać albo przez rozpylenie substancji czynnej na chłonnym zgranulowanym materiale obojętnym lub przez naniesienie koncentratów substancji czynnych wraz z środkami klejącymi, np. polialkoholem winylowym, poliakrylanem sodu lub olejami mineralnymi, na powierzchnię nośników, takich jak piasek, kaolinity i granulowane materiały obojętne. Odpowiednie substancje czynne można także granulować znanymi sposobami stosowanymi przy wytwarzaniu granulowanych nawozów sztucznych, w razie potrzeby wraz z nawozami. Granulaty dyspergowalne w wodzie wytwarza się zazwyczaj bez użycia materiału obojętnego, takimi sposobami jak suszenie rozpyłowe, granulacja w złożu fluidalnym, granulacja talerzowa, mieszanie w mieszalnikach zapewniających duże naprężenia ścinające i wytłaczanie.

Sposoby wytwarzania granulatów metodą talerzową, fluidalną, wytłaczania i rozpryskową podano np. w „Spray-Drying Handbook” wyd. 3 1979, G. Goodwin Ltd., London; J. E. Browning, „Agglomeration”, Chemical and Engineering 1967, str. 147 ff; „Perry's Chemical Engineer's Handbook”, wyd.5, McGraw-Hill, New York 1973, str. 8-57.

Dalsze szczegóły dotyczące formulacji środków ochrony roślin podano np. w G. G. Klingman, „Weed Control as a Science”, John Wiley and Sons, Inc., New York, 1961, str. 81-96 i J. D. Freyer, S. A. Evans, „Weed Control Handbook”, wyd.5, Blackwell Scientific Publications, Oxford, 1968, str 101-103.

Preparaty agrochemiczne zwierają na ogół 0,1 do 99% wag., a zwłaszcza 2 do 95% wag. substancji czynnych typu A i/lub B, przy czym w zależności od rodzaju preparatu zwykle stosuje się niżej podane stężenia. Stężenie substancji czynnej w proszkach do zawiesin wynosi np. około 10 do 95% wag., a resztę do 100% wag. stanowią zwykłe składniki preparatu. W koncentratach do emulgowania stężenie substancji czynnej wynosi np. 5 do 80% wag.

Preparaty pyłowe zawierają przeważnie 5 do 20% wag. substancji czynnej, a roztwory opryskowe około 0,2 do 25% wag. substancji czynnej.

W granulatach, takich jak granulaty dyspergowalne, zawartość substancji czynnej zależ y częściowo od tego, czy czynny związek występuje w stanie płynnym, czy stałym i jakie zastosowano środki pomocnicze do granulacji i wypełniacze. Na ogół w granulatach dyspergowalnych w wodzie zawartość substancji czynnej wynosi 10 - 90% wag.

Ponadto wymienione preparaty substancji czynnych ewentualnie zawierają zwykłe środki adhezyjne, zwilżające, dyspergujące, emulgujące, konserwujące i przeciw zamarzaniu oraz rozpuszczalniki, wypełniacze, barwniki i nośniki, środki przeciwpieniące, środki hamujące odparowywanie i środki wpływające na wartość pH lub lepkość.

Jest wiadome, że np. działanie herbicydów można polepszyć przez dodanie środków powierzchniowo czynnych, korzystnie środków sieciujących z grupy siarczanów eterów alkilowych poliglikoli zawierających np. 10 - 18 atomów węgla i stosowanych w postaci ich soli z metalami alkalicznymi lub soli amonowych, a także soli magnezu, np. soli sodowej siarczanu eteru glikolu dietylenowego i alkoholu C12/C14-tłuszczowego (®Genapol LRO, Hoechst); patrz EP-A-0476555, EP-A-0048436, EP-A-0336151 lub US-A-4400196, jak również Proc. EWRS Symp. „Factors Affecting Herbicidal Activity and Selectivity”, 227 - 232 (1988). Ponadto wiadomo, że etery alkilosiarczanów i poliglikoli są odpowiednie także jako środek polepszający penetrację i wzmacniający działanie szeregu innych herbicydów, między innymi także herbicydów z grupy imidazolinonów; patrz EP-A-0502014.

PL 200 172 B

Działanie chwastobójcze można także zwiększyć przez zastosowanie olejów roślinnych. Przez określenie oleje roślinne rozumie się oleje otrzymane z oleistych gatunków roślin, takie jak olej sojowy, olej rzepakowy, olej kukurydziany, olej słonecznikowy, olej z nasion bawełny, olej lniany, olej kokosowy, olej palmowy, olej szyszkowy lub olej rycynowy, zwłaszcza olej rzepakowy jak również ich produkty estryfikacji, np. estry alkilowe, takie jak ester metylowy oleju rzepakowego lub ester etylowy oleju rzepakowego.

Oleje roślinne są korzystnie estrami C10-C22- zwłaszcza C12-C22- kwasów tłuszczowych. Estry C10-C22- kwasów tłuszczowych są np. estrami nienasyconych lub nasyconych C10-C22- kwasów tłuszczowych, zwłaszcza z parzystą liczbą atomów węgla, takich jak np. kwas erukowy, kwas laurynowy, kwas palmitynowy, a zwłaszcza C18-kwasy tłuszczowe, takie jak kwas stearynowy, kwas oleinowy, kwas linolowy lub kwas linolenowy.

Przykładami estrów C10-C22- kwasu tłuszczowego są estry które można otrzymać drogą reakcji gliceryny lub glikolu z C10-C22- kwasami tłuszczowymi, które zawarte są np. w olejach z oleistych gatunków roślin lub z estrami C1-C20- alkilowymi C10-C22- kwasu tłuszczowego otrzymanymi drogą estryfikacji wspomnianej powyżej estrów gliceryny lub glikolu C10-C22- kwasu tłuszczowego z C1-C20- alkoholami (np. metanolem, etanolem, propanolem lub butanolem). Estryfikację można prowadzić znanymi sposobami, takimi jak np. opisane w Rompp Chemie Lexikon, nakład 9, tom 2, strona 1343, Thieme Verlag Stuttgart.

Jako estry C1-C20- alkilowe C10-C22- kwasu tłuszczowego korzystnymi są ester metylowy, ester etylowy, ester propylowy, ester butylowy, ester 2-etyloheksylowy i ester dodecylowy. Jako estry C10-C22- kwasu tłuszczowego glikolu i gliceryny korzystne są jednolite lub mieszane estry glikolu lub gliceryny C10-C22- kwasów tłuszczowych zwłaszcza kwasów tłuszczowych o parzystej liczbie atomów węgla, takich jak np. kwas erukowy, kwas laurynowy, kwas palmitynowy i zwłaszcza C18-kwasy tłuszczowe, takie jak kwas stearynowy, kwas oleinowy, kwas linolowy lub kwas linolenowy.

Oleje roślinne mogą występować w środkach chwastobójczych według wynalazku np. w postaci dostępnych handlowo zawierających oleje środków pomocniczych do formułowania, zwłaszcza takich na bazie oleju rzepakowego jak Hasten® (Victorian Chemical Company, Australia, nazwany następnie hasten, główna część składowa: ester etylowy oleju rzepakowego), Actirob®B (Novance, Francja, nazwany następnie actirobB, główna część składowa: ester metylowy oleju rzepakowego), Rako-Binol® (Bayer AG, Niemcy, nazwany następnie Rako-Binol, główna część składowa: olej rzepakowy), Renol® (Stefes, Niemcy, nazwany następnie renol, część składowa oleju roślinnego: ester metylowy oleju rzepakowego) lub Stefes Mero® (Stefes, Niemcy, nazwany następnie Mero, główna część składowa: ester metylowy oleju rzepakowego).

Preparaty w zwykłych postaciach handlowych, np. proszki do zawiesin, koncentraty do emulgowania, dyspersje i granulaty dyspergowalne w wodzie, rozcieńcza się ewentualnie przed użyciem wodą, w znany sposób. Preparaty pyliste, granulaty do roztrząsania, jak również roztwory opryskowe zazwyczaj nie są przed stosowaniem rozcieńczane obojętnymi substancjami.

Substancje czynne mogą być nanoszone na rośliny, części roślin, nasiona roślin lub na powierzchnię uprawną (glebę orną), korzystnie na zielone rośliny i części roślin i ewentualnie dodatkowo na glebę orną. Możliwe jest także łączenie substancji czynnych w postaci mieszanek zbiornikowych, poprzez zmieszanie optymalnie sformułowanych stężonych preparatów poszczególnych substancji czynnych z wodą w zbiorniku, po czym tak otrzymaną ciecz opryskową nanosi się.

Łączny chwastobójczy preparat kompozycji substancji czynnych (A) i (B) według wynalazku ma zaletę łatwiejszego stosowania, ponieważ zawiera składniki w ilości o właściwych proporcjach. Ponadto poszczególne środki pomocnicze zawarte w preparacie są dobrane optymalnie, podczas gdy mieszanka zbiornikowa z różnych preparatów może zawierać niekorzystne kompozycje dodatków.

A. Ogólne przykłady preparatów

a) Preparat do opylania otrzymuje się przez zmieszanie 10 części wagowych substancji czynnej/mieszaniny substancji czynnych i 90 części wagowych talku jako substancji obojętnej oraz ich rozdrobnienie w młynie udarowym.

b) Łatwo dyspergowalne w wodzie zwilżalne proszki otrzymuje się przez zmieszanie 25 części wagowych substancji czynnej/mieszaniny substancji czynnych, 64 części wagowych zawierającego kaolin kwarcu jako substancji obojętnej, 10 części wagowych lignosulfonianu potasu i 1 części wagowej oleoilometylotaurynianu sodu jako środka sieciującego i dyspergującego oraz zmielenie całości w młynie palcowym.

PL 200 172 B1

c) Łatwo dyspergowalny w wodzie koncentrat zawiesinowy otrzymuje się przez zmieszanie 20 części wagowych substancji czynnej/mieszaniny substancji czynnych z 6 częściami wagowymi eteru alkilofenylowego poliglikolu etylenowego (®Triton X 207), 3 częściami wagowymi eteru izotridekanolowego poliglikolu etylenowego (8 EO) i 71 części wagowych parafinowego oleju mineralnego (zakres wrzenia np. około 255°C do 277°C) i zmielenie całości w rozcierającym młynie kulowym do uzyskania uziarnienia poniżej 5 mikronów.

d) Koncentrat do emulgowania otrzymuje się z 15 części wagowych substancji czynnej/mieszaniny substancji czynnych, 75 części wagowych cykloheksanonu jako rozpuszczalnika i 10 części wagowych oksyetylenowanego nonylofenolu jako emulgatora.

e) Granulat dyspergowalny w wodzie otrzymuje się przez zmieszanie części wagowych substancji czynnej/mieszaniny substancji czynnych, części wagowych lignosulfonianu wapnia, części wagowych laurylosiarczanu sodu, części wagowych polialkoholu winylowego i części wagowych kaolinu, zmielenie całości w młynie palcowym i granulację proszku w złożu fluidalnym przez natryskiwanie wody jako cieczy granulującej.

f) Granulat dyspergowalny w wodzie można także otrzymać gdy części wagowych substancji czynnej/mieszaniny substancji czynnych, części wagowych 2,2'-dinaftylometano-6,6'-disulfonianu sodu, części wagowe oleoilometylotaurynianu sodu, część wagową polialkoholu winylowego, części wagowych węglanu wapnia i części wagowych wody podda się homogenizacji i rozdrobnieniu w młynie koloidalnym, a następnie zmieli w młynie kulkowym i otrzymaną zawiesinę rozpyli się przez dyszę i wysuszy w wieży rozpyłowej.

B. Przykłady biologiczne

Działanie chwastobójcze (próba polowa)

Nasiona lub kłącza typowych szkodliwych roślin umieszczono i hodowano na wolnej przestrzeni i w naturalnych warunkach. Traktowanie środkami według wynalazku prowadzono po wzejściu szkodliwych roślin, zazwyczaj w stadium 2. - 8. liścia, w różnych dawkach, z użyciem takiej ilości wody by w przeliczeniu dawki nanoszenia wynosił y 100 - 400 l/ha.

Po nanoszeniu (około 4-6 tygodni po nanoszeniu) badano wizualnie chwastobójczą skuteczność substancji czynnych lub mieszanin substancji czynnych porównując poletka traktowane z nietraktowanymi poletkami kontrolnymi. Brano pod uwagę uszkodzenia i rozwój wszystkich nadziemnych części roślin. Ocenę przeprowadzono w skali procentowej (100% działania = wszystkie rośliny zginęły; 50% działania = 50% roślin i zielonych części roślin zginęło; 0% działania = nie stwierdzono działania = jak na nietraktowanym poletku kontrolnym). Warto ś ci oceny z 4 poletek uś redniono.

Wyniki podano w poniższych tabelach, przy czym w nawiasach podane jest działanie przy niezależnym stosowaniu substancji czynnych A i B.

T a b e l a 1: Działanie chwastobójcze

Substancja(e) czynna(e)	Dawka nanoszenia g sc/ha	Działanie chwastobójcze w % przeciw Setaria lutescens
A) A1.1	35	30
	70	97
B) etametsulfuron (B2.6)	15	33
A+B)	35+15	99 (30+33)

Zabieg w stadium 6.-8. liścia, ocena 27 dni po naniesieniu

PL 200 172 B

T a b e l a 2: Działanie chwastobójcze

Substancja(-e) czynna(-e)	Dawka nanoszenia g sc/ha	Działanie chwastobójcze w % przeciw Setaria lutescens
A) A1.1	35	30
	70	97
B) ®betanal progress = (fenmedifam (B2.2)+	24	0
desmedifam(B2.1)+	192
etofumesat (B1.1))	93
A+B)	35+(24+ 192+93)	65 (30+0)

Zabieg w stadium 6.-8. liścia, ocena 27 dni po naniesieniu

T a b e l a 3: Działanie chwastobójcze

Substancja(-e) czynna(-e)	Dawka nanoszenia g sc/ha	Działanie chwastobójcze przeciw w % Setaria lutescens
A)A1.1	35	65
	70	87
B) fomesafen (B2.9)	240	25
A+B)	35+240	93 (65+25)

Zabieg w stadium 2. liścia, ocena 39 dni po naniesieniu

T a b e l a 4: Działanie chwastobójcze

Substancja(-e) czynna(e-)	Dawka nanoszenia g sc/ha	Działanie chwastobójcze w % przeciw Setaria lutescens
A) A1.1	35	65
	70	85
B) pirytiobak (B2.7)	105	25
A+B)	35+105	93 (65+25)

Zabieg w stadium 6.-8. liścia, ocena 27 dni po naniesieniu

Claims (8)

1. Kompozycje herbicydów zawierające skuteczną ilość składników (A) i (B), znamienne tym, że (A) oznacza jeden lub większą liczbę herbicydów z grupy związków o wzorze (I) lub ich soli w którym

R¹ oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil, R² oznacza atom wodoru lub (C1-C4)-alkil,

PL 200 172 B1

R³ oznacza atom wodoru, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl, (C2-C4)-alkenoksyl, (C2-C4)-alkinoksyl lub (C3-C8)-cykloalkil, przy czym pięć ostatnich grup jest ewentualnie podstawionych jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, grupę cyjanową, (C1-C4)-alkoksyl i (C1-C4)-alkilosulfonyl, jeden z podstawników X i Y oznacza atom chlorowca, (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, a drugi z podstawników X i Y oznacza (C1-C4)-alkil, (C1-C4)-alkoksyl lub grupę (C1-C4)-alkilotio, przy czym każda z trzech ostatnich grup jest ewentualnie podstawiona jednym lub większą liczbą podstawników wybranych z grupy obejmującej atom chlorowca, (C1-C4)-alkoksyl i grupę (C1-C4)-alkilotio, a

Z oznacza CH lub atom azotu, a

B) oznacza jeden lub większą liczbę herbicydów wybranych z grupy związków obejmujących (B1) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym i dwuliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B1.1) etofumesat (B1.2) chloridazon (B1.3) triflusulfuron (B1.4) metamitron (B1.5) metazachlor (B1.6) napropamid (B1.7) karbetamid (B1.8) dimefuron (B1.9) dimetachlor (B1.10) norflurazon (B1.11) fluometuron (B1.12) kwas metyloarsonowy (B1.13) diuron (B1.14) prometryna (B1.15) trifluralina (B1.16) sulfentrazon (B1.17) etalfluralina (B1.18) wernolat (B1.19) flumioksazyna (B2) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom dwuliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B2.1) desmedifam (B2.2) fenmedifam (B2.3) chinomerak (B2.4) chlopyralid (B2.5) pirydat (B2.6) etametsulfuron metylowy (B2.7) pirytiobak (B2.8) oksyfluorofen (B2.9) fomesafen (B2.10) flumichlorak (B2.11) 2,4-DB (B2.12) diklosulam (B2.13) oksasulfuron (B3) herbicydy selektywne w uprawach dwuliściennych roślin użytkowych, o działaniu głównie przeciw szkodliwym roślinom jednoliściennym wybrane z grupy obejmującej:

(B3.1) profluazol (B3.2) amikarbazon (B3.3) piryftalid (B3.4) trifloksysulfuron (B3.5) epocholeon

PL 200 172 B (B3.6) tepraloksydym.

2. Kompozycje herbicydów według zastrz. 1, znamienne tym, że zawierają jako składnik (A) jeden lub większą liczbę związków o wzorze (A1) lub ich soli w którym R³ ma takie znaczenie jak we wzorze (I), a Me oznacza metyl.

3. Kompozycje herbicydów według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że zawierają dodatkowo jeden lub większą liczbę dalszych składników wybranych z grupy obejmującej innego rodzaju agrochemiczne substancje czynne, dodatki stosowane w ochronie roślin i środki pomocnicze stosowane do formułowania.

4. Sposób zwalczania szkodliwych roślin, znamienny tym, że kompozycję herbicydów zdefiniowaną w jednym lub większej liczbie zastrz. 1 - 3, razem lub oddzielnie nanosi się przedwschodowo lub powschodowo albo przedwschodowo i powschodowo na rośliny, części roślin, nasiona roślin lub glebę uprawną.

5. Sposób według zastrz. 4, znamienny tym, że służy do selektywnego zwalczania szkodliwych roślin w uprawach roślin użytkowych.

6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że służy do zwalczania szkodliwych roślin w uprawach użytkowych roślin dwuliściennych.

7. Sposób według zastrz. 5 lub 6, znamienny tym, że rośliny użytkowe są zmienione metodami inżynierii genetycznej lub selekcji mutantów.

8. Zastosowanie kompozycji herbicydów zdefiniowanych w zastrz. 1 - 3 do zwalczania szkodliwych roślin.