PL195501B1 - Deformowalny pocisk małego kalibru i sposób jego wytwarzania - Google Patents

Abstract

1. Deformowalny pocisk malego kalibru skladajacy sie ze stopu miedzi i cynku, posiadajacy zewnetrzny, pusty, cylindryczny czlon podstawowy, z tylna podstawa iostrolukowo uksztaltowanym lub stozkowym przednim rejonem oraz posiadajacy przynajmniej cze- sciowo cylindryczny rdzen tulejowy umieszczony w czlonie podsta- wowym i wystajacy zniego, zas rdzen tulejowy zamyka, poprzez polaczenie cierne zczlonem podstawowym, pusta przestrzen wczlonie podstawowym i jest nieruchomo trzymany w przednim polozeniu, przy czym czlon podstawowy przyjmuje ksztalt grzyba, gdy znajdzie sie w celu, znamienny tym, ze rdzen tulejowy (2) ma zaslepiony otwór (3b), przy czym rdzen tulejowy (2) jest umieszczo- ny suwliwie swoja cylindryczna czescia w czlonie podstawowym (1), a ponadto, przynajmniej przy uderzeniu pocisku ocel lub w cel, rdzen tulejowy (2) jest przemieszczany poosiowo do pierscieniowej przestrzeni (3a), do tylnego polozenia, zas czolo (2') jego tylnego konca wchodzi w kontakt z czlonem podstawowym (1). 6. Sposób wytwarzania deformowalnego pocisku malego kali- bru ze stopu miedzi icynku skladajacego sie z zewnetrznego pustego, cylindrycznego czlonu podstawowego z tylna podstawa iostrolukowo uksztaltowanym lub stozkowym przednim rejonem, oraz posiadajacego przynajmniej czesciowo cylindryczny rdzen tulejowy umieszczony w czlonie podstawowym i wystajacy z niego, zas rdzen tulejowy zamyka, poprzez polaczenie cierne z czlonem podstawowym, pusta przestrzen wczlonie podstawowym i jest nieruchomo trzymany wprzednim polozeniu, przy czym czlon podstawowy przyjmuje ksztalt grzyba, gdy znajdzie sie w celu, znamienny tym, ze czlon podstawowy i rdzen tulejowy wytwarza sie wylacznie za pomoca procesów glebokiego ciagnienia i formowania, a ponadto cylindryczny rdzen tulejowy wtlacza sie do pustego cylindra czlonu podstawowego z pasowaniem wtlaczanym tak, ze przynajmniej pomiedzy podstawa irdzeniem tulejowym tworzy sie pusta przestrzen, która to przestrzen rozciaga sie poza cala wewnetrzna srednice czlonu podstawowego. PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest deformowalny pocisk małego kalibru i sposób jego wytwarzania.

Powszechnie znanym jest, że wysoka zdolność penetracji amunicji używanej w przypadkach działań policyjnych często prowadzi do strzałów przechodzących czysto na wskroś, przy czym trafiona osoba nie jest skutecznie powstrzymana od stawiania dalszego oporu i/lub nie traci zdolności kontynuacji ucieczki. Ponadto powstające rykoszety prowadzą także do rozerwania amunicji na kawałki i często narażają osoby postronne na zranienie odłamkami. Oprócz tego, zwykle używane pociski mają ołowiane rdzenie, które wywołują niedopuszczalny i niekorzystny długoterminowy skutek na trafioną osobę i na środowisko.

Znany jest z opisu patentowego EP 636853 B1 pocisk przeznaczony zwłaszcza dla pistoletów ręcznych, który zawiera metalowy, cylindryczny człon podstawowy, którego przedni koniec jest wykonany w kształcie ostrołuku lub stożka o ściętym wierzchołku, ponadto zawiera dodatkowy człon balistyczny, w kształcie kuli z materiałów plastikowych wytrzymałych na uderzenie, umieszczony wtym członie podstawowym. Pocisk ten jest szczególnie przeznaczony w sytuacjach, w których niedopuszczalne jest tworzenie pocisków wtórnych (odłamków).

Wykrycie takiej kuli, wprowadzonej do amunicji małego kalibru, która zostaje oderwana od członu podstawowego w momencie osiągnięcia celu, w ciele osoby rannej jest trudne, ponieważ nawet od kiedy do materiałów plastikowych dodawane są metale, przy prześwietleniach promieniami Rentgena pozostaje bardzo mały efektywny przekrój poprzeczny. Dlatego taka kulka, która zostaje oderwana od członu podstawowego, może pozostawać nie wykryta, zwłaszcza gdy znajduje się w sąsiedztwie kości, nawet przy użyciu aparatu rentgenowskiego o wysokiej rozdzielczości i sytuacja taka może prowadzić do występowania trwałych zaburzeń w ludzkim ciele.

Wadą jest także dwuczęściowa konstrukcja pocisku, z zastosowaniem różnych materiałów, co z jednej strony powoduje zwiększenie problemów produkcyjnych, a z drugiej strony z racji ograniczonej końcowej energii balistycznej, utrudnia zapewnienie wyzwolenia się energii, wymaganej dla zastosowań policyjnych, wynoszącej około 60 J/cm, w przypadku amunicji 9 mm, w tarczy z odległości 5 m, mierzonej wtak zwanym „mydle” balistycznym (specyficznym materiale, służącym do badań i pomiarów zachowania się pocisku po wystrzeleniu go w określonych warunkach).

Ponadto, US-4,136,616 ujawnia pociski zgodnie z częścią nieznamienną zastrzeżenia 1. W pocisku, tak zwana balistyczna miseczka zawiera jamę, która zawiera cierniowo-podobny kolec w swojej podstawie. Przy uderzeniu wcel, w jednym wariancie pocisku, miseczka jest deformowana i zostaje przebita; odwija się ona brzegowo dookoła kolca tak, że w wyniku tego pusty cylinder członu podstawowego, otwarty od przodu, jest zdolny do przyjęcia kształtu grzyba i do dostarczenia swojej energii kinetycznej do celu poprzez odpowiednio powiększoną powierzchnię. W innym wariancie, jama jest wypełniona prochem strzelniczym i zapala się lub wybuchowo odłącza balistyczną miseczkę przed osiągnięciem celu. Dalsze przykłady wykonania są przeznaczone do polowania i rekreacyjnego strzelania, a w niektórych przypadkach posiadają skomplikowane toczone części, które są wtłaczane przez cel do bardziej lub mniej stożkowe ukształtowanego otworu lub prostoliniowych rowków, co pozwala korpusowi podstawowemu na rozszerzenie się. Indywidualne konstrukcje mogą być nawet mechanicznie dostosowane przed strzelaniem pod względem ich późniejszego zachowania penetracyjnego. Cechą wspólną wszystkich wariantów jest to, że wewnętrzny możliwy do przemieszczenia rdzeń, to jest, balistyczna miseczka, zarówno nabija się na kolec lub jest w formie ciała stałego i/lub jest wykonany stożkowy pierścieniowy rejon dla zapewnienia przyjmowania kształtu grzyba.

Wadą wszystkich tych rozwiązań jest to, że mają one stosunkowo skomplikowane części składowe, które są wytworzone przynajmniej częściowo na obrabiarkach skrawających. Deformowanie materiału wewnątrz celu jest zależne od wielu parametrów tak, że konsekwentne modele rozproszenia lub określone wyzwolenie energii nie mogą być spodziewane.

Dlatego przedmiotem niniejszego wynalazku jest wyeliminowanie wymienionych wad i wyprodukowanie pocisku małego kalibru, który wywołuje wyzwolenie wysokiej energii przy bezpośrednim trafieniu, to znaczy unieruchamia osobę wykluczając jąz działania, nie powodując jednocześnie trwałych obrażeń z powodu rozpryśniętych kawałków pocisku i/lub w konsekwencji użycia wysoce toksycznych metali ciężkich. Ponadto, pocisk jest zdolny do dostosowywania go do warunków określonych dla działań policyjnych i odznacza się dużą niezawodnością i precyzją działania.

Zgodnie z wynalazkiem, pocisk wykonany ze stopu miedzi i cynku ma zewnętrzny, pusty, cylindryczny człon podstawowy, z tylną podstawą i ostrołukowo ukształtowanym lub stożkowym przednim

PL 195 501B1 rejonem. Ponadto pocisk ma przynajmniej częściowo cylindryczny rdzeń tulejowy umieszczony w członie podstawowym i wystający z niego, zaś rdzeń tulejowy zamyka, poprzez połączenie cierne z członem podstawowym, pustą przestrzeń w członie podstawowym i jest nieruchomo trzymany w przednim położeniu, przy czym człon podstawowy przyjmuje kształt grzyba, gdy znajdzie się w celu. Rozwiązanie charakteryzuje się tym, że rdzeń tulejowy ma zaślepiony otwór, przy czym rdzeń tulejowy jest umieszczony suwliwie swoją cylindryczną częścią w członie podstawowym, a ponadto, przynajmniej przy uderzeniu pocisku o cel lub w cel, rdzeń tulejowy jest przemieszczany poosiowe do pierścieniowej przestrzeni, do tylnego położenia, zaś czoło jego tylnego końca wchodzi w kontakt z członem podstawowym.

Korzystnym jest, że człon podstawowy i rdzeń tulejowy są wykonane z takiego samego stopu miedzi i cynku. W pobliżu przedniej części członu podstawowego jest wykonane wewnętrzne pierścieniowe podebranie, zaś zewnętrzne pierścieniowe podebranie jest wykonane w rdzeniu tulejowym. Ponadto zaślepiony otwór lub cylindryczna część rdzenia tulejowego posiada stożkowatość.

Sposób wytwarzania pocisku małego kalibru według wynalazku charakteryzuje się tym, że człon podstawowy i rdzeń tulejowy wytwarza się wyłącznie za pomocą procesów głębokiego ciągnienia i formowania, a ponadto cylindryczny rdzeń tulejowy wtłacza się do pustego cylindra członu podstawowego z pasowaniem wtłaczanym tak, że przynajmniej pomiędzy podstawą i rdzeniem tulejowym tworzy się pusta przestrzeń, która to przestrzeń rozciąga się poza całą wewnętrzną średnicę członu podstawowego.

Korzystnym jest, że człon podstawowy wytwarza się przez wykrawanie dysków kołowych z płaskiego materiału, przy czym dyski kołowe kształtuje się w procesach głębokiego ciągnienia do kształtu pustego, cylindrycznego członu podstawowego i po późniejszym kalibrowaniu przekuwa się do ustalonej z góry długości członu podstawowego. Rdzeń tulejowy wytwarza się przez wykrawanie dysków kołowe z płaskiego materiału, przy czym dyski kołowe kształtuje się w procesach głębokiego ciągnienia do pustego, cylindrycznego korpusu i po późniejszym kalibrowaniu przekuwa się do ustalonej z góry długości rdzenia tulejowego. Płaski materiał stanowi blachę taśmową, którą podaje się z walca do prasy wykrawającej lub do prasy wykrawającej i ciągnącej, zaś rdzeń tulejowy wkłada się w człon podstawowy, a ponadto obie części wciska się czołowo na siebie za pomocą kowadła kształtowego, z dodatnim pasowaniem i bez przemieszczania.

Zgodnie z wynalazkiem możliwe jest wytworzenie pocisku w sposób ekonomiczny, a w szczególności niewymagający jakichkolwiek skomplikowanych, toczonych części.

Zastosowane pasowanie z wciskiem zostało wybrane tak, że wewnętrzna cylindryczna część jest mocno trzymana na całej swojej długości za pomocą pasowania niedodatniego (w głąb materiału), w przednim położeniu w członie podstawowym, przez całą balistyczną trajektorię lub wybrana tak, że jest ona już przemieszczona w tylne położenie, za pomocą przyspieszenia wystrzału i dochodzi wtedy do kontaktu z korpusem podstawowym, z jego tylnym czołem. Konieczna dla uzyskania tego rodzaju połączenia tolerancja pasowania, korzystnie dobrana jest na zasadzie systemu pasowania na bazie stałego otworu.

Przedmiot wynalazku stwarza minimalne zagrożenie dla środowiska, pomimo wysokiej zdolności penetracji twardych celów. Deformowanie pocisku, to znaczy przybieranie kształtu grzyba, jest dokonane w określony sposób i jest przewidywalne w swoim skutku; przy czym uwolnienie energii w materiale biologicznym jest kontrolowane. Pocisk ma wygląd pocisku całkowicie osłoniętego, dzięki czemu posiada on teżi tę zaletę, że wilgoć nie jest w stanie przeniknąć do ładunku wybuchowego.

Pocisk nie rozrywa się na odłamki po uderzeniu w cel, zaś pocisk znaleziony w celu, we wszystkich przypadkach zachowuje 100% swojego oryginalnego ciężaru. Przestrzeń powietrzna istniejąca pomiędzy członem podstawowym a wciśniętym w niego rdzeniem tulejowym działa, przy uderzeniu w miękki cel („mydło” balistyczne), jak sprężyna dynamiczna, przy czym zdeformowanie nastąpiło tylko w czołowym rejonie członu podstawowego, zaś rdzeń tulejowy, który przemieszczony został do tyłu, do pierścieniowej przestrzeni w tylnej części członu podstawowego, w rzeczywistości sam nie absorbuje energii deformującej.

Deformowanie zapoczątkowywane jest przez wyżej wymieniony ruch postępowy, tak że w rezultacie wysunięty przedni rejon członu podstawowego jest stosunkowo łatwo deformowany i przyjmuje kształt grzyba przy uderzeniu w twardy cel w taki sposób, że wywija kołnierz po obu stronach, to znaczy, rozszerza się. W bardziej miękkich celach następuje tylko spęczenie, związane z powiększeniem czołowego przekroju poprzecznego.

PL 195 501 B1

Tego typu upakowanie dwóch części zapobiega rozłączaniu się ich nawet w bardzo twardych celach.

Nieoczekiwanie odkryto, że jak wykazują próby, materiały takie jak odzież etc. znajdujące się przed celem, nie wpływają niekorzystnie na deformację pocisku.

Kolejna korzyść wynikająca z przedmiotu wynalazku polega na minimalnym oddziaływaniu siły mechanicznej na broń (odrzutu), dzięki ściśliwości, zwłaszcza tylnej części pocisku, która zmniejsza zużycie lufy, tak że pociski według wynalazku są również szczególnie odpowiednie dla amunicji ćwiczebnej. W związku z tym, korzystne jest też i to, że cały korpus pocisku składa się z pojedynczego, łatwo powtórnie przetwarzanego materiału imoże być usunięty z obszarów występowania celu, bez wyrządzania szkody środowisku.

Wybór identycznego materiału dla członu podstawowego i rdzenia tulejowego, przysparza korzyści nie tylko w procesie wytwarzania, oprócz tego materiały posiadają również identyczną rozszerzalność cieplną, tak że części raz ze sobą połączone, mają takie same naprężenia.

Zewnętrzne pierścieniowe podebranie w przednim końcu członu podstawowego również tworzy wnim przestrzeń dla częściowego przyjęcia rdzenia tulejowego, który zostaje wciśnięty podczas wchodzenia w cel.

Analogicznie, dodatkowa strefa deformacji może być wytworzona w rdzeniu tulejowym wtaki sposób, że wykonane jest w nim zewnętrzne, pierścieniowe podebranie.

Oprócz zwykłych pasowań dla pasowania z wciskiem, na przykład H7/n6, kiedy rdzeń tulejowy nie ma być przemieszczonym aż do momentu gdy pocisk znajdzie się w celu, stosowane są natomiast pasowania trzymające, kiedy rdzeń tulejowy ma być przemieszczony, nawet przy małym przyspieszeniu wystrzału, przy czym rdzeń tulejowy może mieć konstrukcję stożkową, dostosowaną do otworu członu podstawowego, wcelu osiągnięcia pasowania z wciskiem, przy dostosowaniu skutku pasowania. Odwrotna opcja jest tak samo możliwa, to znaczy, że otwór może być stożkowy i dostosowany do rdzenia tulejowego.

Zastosowanie znanych procesów głębokiego ciągnienia do produkcji dwóch części, członu podstawowego i rdzenia tulejowego szczególnie zwiększa ekonomiczność produkcji, zaś dalszy wzrost efektywności w produkcji jest możliwy przy użyciu płaskiej taśmy blaszanej podawanej przez rolki prasy tłoczącej. Natomiast zastosowanie kowadła kształtującego do wtłacza rdzenia tulejowego, z pasowaniem dodatnim do członu podstawowego, pozwala na uzyskanie dokładnego połączenie.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig.1 przedstawia, przekrój poprzeczny pocisku jako amunicji pistoletowej, fig. 2 przedstawia pierwszy wariant pocisku, posiadającego taki sam skutek działania jak pocisk przedstawiony na fig. 1, fig. 3a i fig. 3b przedstawiają dwie części składowe pocisku przedstawionego na fig. 1, przed ich zmontowaniem, fig.4 przedstawia trzeci wariant pocisku o zmniejszonym zachowaniu rykoszetowym, fig.5 przedstawia kolejny wariant pocisku, o zwiększonej zdolności penetracyjnej, fig.6 przedstawia miseczkę produkowaną przez głębokie ciągnienie, jako wstępny etap do ukształtowania członu podstawowego, zaś fig. 7 przedstawia kolejną miseczkę, jako wstępny etap do ukształtowania rdzenia tulejowego.

Jak przedstawiono na fig 1, cylindryczny człon podstawowy jest oznaczony odnośnikiem cyfrowym 1. Ten człon podstawowy jest wtłoczony w znany sposób do łuski 10 naboju dla amunicji pistoletowej.

W tulejowym członie 1 znajduje się dodatkowy człon, w formie rdzenia tulejowego 2, który razem z tulejowym członem tworzy, bez przesunięć, czubek pocisku. W dolnym rejonie tego pocisku znajduje się pierścieniowa przestrzeń 3a o kształcie kołowego dysku, który razem z zaślepionym otworem 3b znajdującym się ponad nim w rdzeniu tulejowym 2, tworzy zamkniętą przestrzeń wypełnioną powietrzem.

Na fig. 1 zaznaczony jest również środek ciężkości pocisku, który wskazany jest kołowym symbolem, oznaczonym literą S.

Czoło 2' rdzenia tulejowego 2 oddalone od denka 4 członu podstawowego 1 jest przemieszczane w ruchu postępowym, gdy pocisk trafia w cel i uderza o denko 4. Dlatego możliwe jest deformowanie czubka pocisku w określony sposób; przyjmuje on kształt grzyba i jednocześnie otacza czubek rdzenia tulejowego 2 kołnierzem przy jego krawędzi.

Nawet jeśli przemieszczenie przesuwne dokonane jest tylko na niewielkiej odległości, to z racji dobranych współczynników wagowych między członem podstawowym a rdzeniem tulejowym, człon podstawowy i rdzeń tulejowy pozostają ze sobą zaklinowane tak, że cała masa wystrzelonego pocisku

PL 195 501B1 jest zachowywana nietknięta aż do momentu gdy utkwi on w celu, jak wykazano w sposób doświadczalny, przy pomocy prób z pomiarami ciężaru.

Z jednej strony, wywołuje to przekształcenie energii, a z drugiej strony powiększa zewnętrzną średnicę przedniego końca pocisku, tak że przekazanie energii do celu jest wzmocnione -na zasadzie powiększonej powierzchni.

Pewne połączenie dwóch części, które jest wykonane na sposób nitowania, przekazuje bardzo dużą siłę mechaniczną do pocisku; w przypadku twardego celu zachowuje się on jak pocisk z jednolitej bryły, bez zachowania jego wad.

Deformowanie pocisku może być zgóry ustalone, w szerokich granicach za pomocą środków i znanych własności; w szczególności takich jak twardość i plastyczność materiałów oraz wymiary części pocisku.

Na kolejnych figurach, części spełniające identyczną funkcję zostały oznaczone tymi samymi odnośnikami.

Wariant przedstawiony wfig.2 posiada większą masę w porównaniu do konstrukcji przedstawionej na fig. 1, zaś deformowanie pocisku w celu, powoduje jedynie przybranie kształtu grzyba, co jest ułatwione przez brzegową, pierścieniową przestrzeń 3c. Pusta przestrzeń 3a ma w przybliżeniu taką samą objętość jak przedstawiona na fig. 1, ale ma mniejszą średnicę, co powoduje, że droga osiowego przemieszczenia dla rdzenia tulejowego 2 jest dłuższa.

Części składowe dwuczęściowego pocisku są zilustrowane na fig. 3a i fig. 3b, przed zmontowaniem.

Na fig. 3a w połączeniu z fig. 3b, widoczne jest to, że promień R1 ostrołuku jest taki sam w rejonie przemiany rdzenia tulejowego 2 i członu podstawowego 1.

Oprócz tego, zaznaczona jest długość L cylindrycznej części rdzenia tulejowego 2, która jest zawsze krótsza niż odpowiednia wnęka w członie podstawowym 1.

Średnice części członu podstawowego 1 i rdzenia tulejowego 2, które zostają nasunięte na siebie, są dopasowywane jedna do drugiej w sposób tak zwanego pasowania wtłaczanego, przy czym stożkowatość 0,06 mm ułatwia montaż przy temperaturze pokojowej, zapewnia również to, że części trzymają się razem przez całą trajektorię balistyczną oraz w celu, nawet w przypadku istnienia jakichkolwiek odchyleń temperaturowych pomiędzy częściami.

Przykłady wykonania przedstawione na fig. 4 i fig. 5 oparte są na tych samych zasadach.

W porównaniu do fig. 1, dwa pociski mają środek ciężkości S przemieszczony odpowiednio w kierunku przedniego końca i tylnego końca. Pocisk przedstawiony na fig.4 jest zbudowany z cieńszymi ściankami w porównaniu do fig.1 i dlatego jest łatwiej deformowalny, przy czym ma on niższą charakterystykę rykoszetową.

Konstrukcja przedstawiona na fig. 5 posiada większą masę i stąd ma wyższą zdolność penetracyjną. Inne korzyści są zachowane tak, że nadal dokonywane jest wyzwalanie wysokiej energii pocisku w celu, podobnie też nie jest on tam rozrywany. Długość L pozostaje niezmienna w pocisku przez całą trajektorię balistyczną pocisku.

Jednakże, szczególną zaletą jest to, że kiedy cylindryczny rdzeń tulejowy 2 przedstawiony na fig. 1, ze względu na odpowiednio wybrane pasowanie - jest już przemieszczony do pierścieniowej przestrzeni 3a przy samym wystrzale, to przednia część członu podstawowego 1 jest odsłonięta i bardzo silnie się rozpłaszcza przyjmując kształt grzyba, pod wpływem wzrostu nacisku powierzchniowego.

W praktyce wykazano, że w wariancie, w którym zostaje on przesunięty przy samym wystrzale, sprawdza się lepiej zwłaszcza w działaniach policyjnych, niż w wariancie, w którym nie jest on przesunięty aż do chwili gdy uderzy w cel, ponieważ przednia część znacznie łatwiej przyjmuje kształt grzyba, przekazując dużą część energii kinetycznej powierzchni (odzieży, itd.) i stąd zmniejszona jest głębokość penetracji pocisku, a jednocześnie wytwarza spotęgowany skutek uderzenia, spowodowany stawianiem mniejszego oporu. W dalszej kolejności poprawie uległy obrażenia balistyczne, gdyż czubek pocisku nie jest zdolny spowodować zranienie przed wystrzałem i/lub czubek pocisku nie jest łatwo podatny na mechaniczne szkodzenie.

Plastyczny tombak (handlowo dostępny stop mosiądzu produkowany przez firmę Trier Walzwerke GmbH, D-54296 Trier), zwłaszcza w formie taśmy blachy, okazał się korzystnym dla wytwarzania pocisków. Jak zwykle w procesach głębokiego ciągnienia, przede wszystkim koła (okrągłe prefabrykaty) zostały użyte do wykonania miseczki 100, tego rodzaju co przedstawiona na fig. 6,

PL 195 501 B1 dla członu podstawowego 1, i miseczki rodzaju przedstawionego na fig. 7, miseczki 200, dla rdzenia tulejowego 2.

Całkowite wykluczenie części toczonych i użycie konwencjonalnych procesów głębokiego ciągnienia i formowania umożliwiło, dzięki odpowiedniemu kształtowi pocisku, ekonomiczne wytwarzanie pocisków, nie ograniczając jednocześnie udoskonalonych końcowo-balistycznych własności pocisków.

Przedmiot wynalazku jest przeznaczony z praktycznych powodów dla pocisków małego kalibru (średnica do 13 mm ~ 0,5) i został w tym celu zaprojektowany; niemniej jednak może on być również dostosowany w podobnej lub analogicznej formie dla większych pocisków.

Claims (10)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Deformowalny pocisk małego kalibru składający się ze stopu miedzi i cynku, posiadający zewnętrzny, pusty, cylindryczny człon podstawowy, z tylną podstawą i ostrołukowo ukształtowanym lub stożkowym przednim rejonem oraz posiadający przynajmniej częściowo cylindryczny rdzeń tulejowy umieszczony w członie podstawowym i wystający z niego, zaś rdzeń tulejowy zamyka, poprzez połączenie cierne z członem podstawowym, pustą przestrzeń w członie podstawowym i jest nieruchomo trzymany w przednim położeniu, przy czym człon podstawowy przyjmuje kształt grzyba, gdy znajdzie się w celu, znamienny tym, że rdzeń tulejowy (2) ma zaślepiony otwór (3b), przy czym rdzeń tulejowy (2) jest umieszczony suwliwie swoją cylindryczną częścią w członie podstawowym (1), a ponadto, przynajmniej przy uderzeniu pocisku o cel lub w cel, rdzeń tulejowy (2) jest przemieszczany poosiowo do pierścieniowej przestrzeni (3a), do tylnego położenia, zaś czoło (2') jego tylnego końca wchodzi w kontakt z członem podstawowym (1).
2. 2. Deformowalny pocisk według zastrz. 1, znamienny tym, że człon podstawowy (1) i rdzeń tulejowy (2) składają się z takiego samego stopu miedzi i cynku.
3. 3. Deformowalny pocisk według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w pobliżu przedniej części członu podstawowego (1) jest wykonane wewnętrzne pierścieniowe podebranie (3c).
4. 4. Deformowalny pocisk według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zewnętrzne pierścieniowe podebranie (3c) jest wykonane w rdzeniu tulejowym (2).
5. 5. Deformowalny pocisk według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zaślepiony otwór (3b) lub cylindryczna część rdzenia tulejowego (2) posiada stożkowatość.
6. 6. Sposób wytwarzania deformowalnego pocisku małego kalibru ze stopu miedzi i cynku składającego się z zewnętrznego pustego, cylindrycznego członu podstawowego z tylną podstawą i ostrołukowo ukształtowanym lub stożkowym przednim rejonem, oraz posiadającego przynajmniej częściowo cylindryczny rdzeń tulejowy umieszczony w członie podstawowym i wystający z niego, zaś rdzeń tulejowy zamyka, poprzez połączenie cierne z członem podstawowym, pustą przestrzeń w członie podstawowym ijest nieruchomo trzymany w przednim położeniu, przy czym człon podstawowy przyjmuje kształt grzyba, gdy znajdzie się w celu, znamienny tym, że człon podstawowy i rdzeń tulejowy wytwarza się wyłącznie za pomocą procesów głębokiego ciągnienia i formowania, a ponadto cylindryczny rdzeń tulejowy wtłacza się do pustego cylindra członu podstawowego z pasowaniem wtłaczanym tak, że przynajmniej pomiędzy podstawą i rdzeniem tulejowym tworzy się pusta przestrzeń, która to przestrzeń rozciąga się poza całą wewnętrzną średnicę członu podstawowego.
7. 7. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że człon podstawowy wytwarza się przez wykrawanie dysków kołowych z płaskiego materiału, przy czym dyski kołowe kształtuje się w procesach głębokiego ciągnienia do kształtu pustego, cylindrycznego członu podstawowego ipo późniejszym kalibrowaniu przekuwa się do ustalonej z góry długości członu podstawowego.
8. 8. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że rdzeń tulejowy wytwarza się przez wykrawanie dysków kołowe z płaskiego materiału, przy czym dyski kołowe kształtuje się w procesach głębokiego ciągnienia do pustego, cylindrycznego korpusu i po późniejszym kalibrowaniu przekuwa się do ustalonej z góry długości rdzenia tulejowego.
9. 9. Sposób według zastrz. 7 albo 8, znamienny tym, że płaski materiał stanowi blachę taśmową, którą podaje się z walca do prasy wykrawającej lub do prasy wykrawającej i ciągnącej.
10. 10. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że rdzeń tulejowy wkłada się w człon podstawowy, a ponadto obie części wciska się czołowo na siebie za pomocą kowadła kształtowego, z dodatnim pasowaniem i bez przemieszczania.