PL189383B1 - Pęczniejąca pasta i jej zastosowanie - Google Patents

Abstract

1. Peczniejaca pasta z wodnej mieszaniny co najmniej jednego rozpuszczalnego w wo- dzie polimeru zawierajacego grupy karboksylowe i co najmniej jednego wielofunkcyjnego alkoholu i ewentualnie dalszych dodatków, znamienna tym, ze polimer zawiera powyzej 75% molowych jednostek monomerów zawierajacych grupy karboksylowe, których grupy karboksylowe sa zobojetnione do postaci soli w ilosci od 40 do 65% molowych a wielo- funkcyjny alkoksylowany alkohol wystepuje w stezeniu od 0,5 do 30% wagowych, w prze- liczeniu na wage uzytego polimeru. 16. Zastosowanie pasty peczniejacej okreslonej w zastrz. 1 do wytwarzania pecznieja- cych w wodzie przedz, tkanin, wlóknin lub folii przez nanoszenie pasty peczniejacej na nosnik i nastepna dodatkowa obróbke termiczna w celu wysuszenia i usieciowania. PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest pęczniejąca pasta, zawierająca mieszaninę polimerów zawierających grupy karboksylowe z substancją sieciującą zawierającą grupy polihydroksylowe.

189 383

Pasta pęczniejąca służy do powlekania takich materiałów nośnika, jak włókna, włókniny, tkaniny i folie, i jest na nich pod wpływem temperatury sieciowana do postaci polimeru absorbującego wodne ciecze. Pasta pęczniejąca odznacza się bardzo dobrą stabilnością przy przechowywaniu, a w stanie usieciowanym wykazuje właściwości bardzo dobrego i szybkiego pęcznienia.

Superabsorbujące polimery są znane od dawna i znajdują się w obrocie handlowym w postaci proszków, na przykład o nazwie Favor lub Cabloc. Jednak przerób takich proszków jest technicznie kłopotliwy, a ich ścieranie się powoduje powstawanie pylistych, wdychanych cząstek i dlatego powodują one zastrzeżenia ze względu na higienę pracy.

Znane jest prowadzenie polimeryzacji na uprzednio przygotowanych powierzchniach Iub na niciach. Jednak sposób ten z powodu konieczności stosowania techniki z gazem ochronnym i przestrzegania odpowiednich przepisów bezpieczeństwa ogranicza się do zakładów przemysłu chemicznego i nie może być przeniesiony do innych gałęzi przemysłu, jak na przykład do przemysłu poligraficznego i włókienniczego.

Także rozwiązanie według opisu patentowego EP nr 482 703, w którym emulsję woda-w-oleju superabsorpcyjnego materiału nanosi się na włókna aramidowe i następnie odparowuje ciekłe składniki na ciepło, nie jest optymalne, ponieważ w tym przypadku cała faza olejowa przedostaje się do powietrza odlotowego, co wymaga drogiego oczyszczania tego powietrza.

W opisie patentowym EP nr 188 091 opisano płaski wyrób włókienniczy, wytwarzany przez fulardowanie mieszaniny wodnego roztworu nieusieciowanego prepolimeru z substancją sieciującą na włókninie i następne usieciowanie termiczne. Wadą wymienionego sposobu jest możliwość wprowadzania substancji sieciującej typu polihalogenoalkanoli, halogenoepoksyalkanow i poli(eterów glicydylowych) z powodu ich dużej reaktywności dopiero bezpośrednio przed samym przerobem, ponieważ w przeciwnym razie występują niepożądane zagęszczenia mieszaniny, a ponadto wymienione substancje sieciujące są bardzo szkodliwe.

W opisie patentowym EP nr 357 474 opisano natryskiwanie niskolepkich wodnych roztworów nieusieciowanych poli(kwasów akrylowych) na płaską tkaninę celulozową i następne sieciowanie termiczne do postaci pęczniejących w wodzie żeli pod działaniem naniesionych jednocześnie substancji sieciujących. Jako substancje sieciujące opisano jony wielowartościowych metali, a także epoksydy, azyrydyny, poli(etery glicydylowe), które ze względu na ich właściwości rakotwórcze nie mogą być obecnie stosowane, przy tym szczególnie problematyczne jest ich stosowanie w branży artykułów higieny i opakowań artykułów spożywczych. Ponadto podczas przechowywania roztworów powłokowych w temperaturze pokojowej następuje już przedwczesne ich usieciowanie, co uniemożliwia dalszy przerób bardzo lepkiej Iub zżelowanej masy.

W opisie patentowym EP nr 361 842 opisano wytwarzanie absorpcyjnych płaskich wyrobów włókienniczych z zastosowaniem włókien z kopolimerów zawierających grupy karboksylowe, które usieciowano za pomocą heterocyklicznych węglanów Iub związków zawierających co najmniej dwie wolne grupy hydroksylowe. Kopolimery zawierają 25 do 75% molowych monomerów zawierających grupy karboksylowe i 75 do 25% molowych innych monomerów, przy czym zobojętniono 20 do 80% grup karboksylowych. Jako typowe nienasycone monomery karboksylanowe wymieniono kwasy i bezwodniki kwasów dikarboksylowych typu (bezwodnika) kwasu maleinowego, które kopolimeryzuje się z hydrofobowymi komonomerami, jak na przykład z izobutylenem, etylenem i styrenem. Przykłady wykonania ograniczone są do kopolimeru bezwodnika kwasu maleinowego z izobutylenem. Wytwarzane w ten sposób włókna absorbujące wodę mają ogólnie taką wadę, że przy małej wilgotności powietrza są bardzo kruche i łamliwe, a przy dużej wilgotności mają skłonność do sklejania się i rozpływania i wykazują małe wartości pęcznienia. Z tego powodu te kruche wyroby nie są przerabiane same, ale w połączeniu z nośnikową tkaniną. Takie połączenia tkanin Iub włókien ciągłych są jednak do wielu zastosowań zbyt grube, na przykład w przemyśle kablowym Iub jako podładki higieniczne, i dlatego są nieprzydatne.

W opisie patentowym DE nr 195 21 431 Al opisano sposób, w którym reaktywne substancje sieciujące, takie jak polifunkcyjne epoksydy, azyrydyny, poli(etery glicydylowe) i epihalogenohydryny wprowadza się na krótko przed drukowaniem do wodnego roztworu wstępnie usieciowanego poli(kwasu akrylowego). Chociaż opisano także drukowalną pastę, to sto189 383 sowane reaktywne substancje sieciujące mają zasadniczą wadę pod względem toksykologicznym i z tego powodu w przemyśle poligraficznym stosowane są bardzo niechętnie lub przy dodatkowych kosztach wpływających bardzo niekorzystnie na opłacalność sposobu. Inną wadą tego systemu jest to, że mieszanina obu składników, z powodu występującego już w temperaturze pokojowej zagęszczenia, nie może być długo przechowywana i musi być przygotowywana ciągle od nowa. W cytowanym zgłoszeniu omówiono i podano przykładowo, że składniki mniej reaktywne, jak na przykład substancje z wolnymi funkcyjnymi grupami alkoholowymi lub aminowymi, nie nadają się jako substancje sieciujące poli(kwasów akrylowych).

W opisie patentowym US nr 4 017 653 opisano sposób wytwarzania absorpcyjnego wyrobu powleczonego pęczniejącym w wodzie polielektrolitem, przy czym powłoka składa się z roztworu polimeru i substancji sieciującej w alkoholu i/lub w wodzie. Stosowane substancje sieciujące należą do grupy halogenoalkanoli, halogenowych związków epoksydowych, związków poliglicydylowych i sulfoniowych jonów obojnaczych. Ze względów ekologicznych i zdrowotnych należy uznać te substancje sieciujące za niepożądane, a ich aktywność sieciowania jest tak duża, że nawet w przypadku małych stężeń substancji sieciujących żelowanie roztworu powłokowego wykluczające dalszy przerób występuje w ciągu 2 dni.

W publikacji WO nr 96/23024 opisano podłoża, które powleka się mieszaniną polimeru i substancji sieciującej i sieciuje termicznie i które wykazują właściwości superabsorpcyjne. W jednym niepełnym i teoretycznym przykładzie wymieniono mieszaninę wstępnie usieciowanego za pomocą nieokreślonej dwuwartościowej substancji sieciującej poli[kwasu (met)akrylowegoj. Nie podano żadnych szczegółów dotyczących właściwości mieszanin polimeru z substancją sieciującą, chemizmu działania substancji sieciujących i ewentualnie warunków sieciowania.

Zadaniem niniejszego wynalazku było zatem opracowanie wodnej, przetwarzalnej pasty, która zawiera substancję sieciującą i mimo tego może być przechowywana w ciągu długiego okresu czasu, przy czym podczas przechowywania nie występuje wzrost lepkości utrudniający przerób. Pasta ta jest „drukowalna” co oznacza, że dalsze dodatki do pasty przed naniesieniem jej na wstępnie przygotowany płaski wyrób włókienniczy nie są koniecznie potrzebne, aby uzyskać pożądaną właściwość po następującej dodatkowej obróbce termicznej, to znaczy, że w obecności wody lub wodnych roztworów szybko pęcznieje i zwiększa przy tym wielokrotnie początkową objętość. Tak więc, wymacane w przemyśle kablowym pęcznienie przy naniesieniu suchej substancji w ilości 100 g/m' powinno osiągnąć wartość co najmniej 8 mm, korzystnie co najmniej 10 mm i najkorzystniej co najmniej 12 mm i w celu szybkiego zablokowania przedostawania się wody, to znaczy w celu uzyskania bardzo dobrego działania uszczelniającego przed wodą, powinna wykazywać względną wysokość pęcznienia po 30 s co najmniej 4 mm/l 00 g. W celu zapewnienia dostatecznej stabilności żelu, jego retencja powinna korzystnie mieć wartości co najmniej 15 g/g polimeru, korzystniej jednak co najmniej 25 g/g, a najkorzystniej co najmniej 40 g/g, ponieważ poza tym należy uwzględnić, że wysokość pęcznienia oznaczona w próbie krótkotrwałej ponownie maleje po dłuższym kontakcie z wodą.

Ponadto pasta nie może zawierać łatwo palnych i niebezpiecznych substancji i powinna w temperaturze pokojowej wykazywać lepkość korzystną dla ośrodka drukowania. Jednocześnie powinno występować możliwie małe ciągnienie nitki. W szczególności substancje sieciujące nie powinny zawierać żadnych substancji szkodliwych dla zdrowia, takich jak epoksydy, halogenohydryny i inne związki halogenowe. Sieciowanie powinno zachodzić w temperaturze od 150°C do 250°C, przy czym ze względu na obciążenie termiczne podstawowego materiału i z przyczyn ekonomicznych wymagane są czasy sieciowania rzędu kilku minut. Jest szczególnie korzystne, gdy sieciowanie jest zakończone w temperaturze 180°C po 5 minutach, ewentualnie w temperaturze 200°C po 1 minucie. Następnie musi być możliwe zwinięcie zadrukowanego płaskiego wyrobu włókienniczego bez sklejania się i praktycznie nie powinien on już zawierać żadnych substancji ulegających migracji.

Zadanie według wynalazku rozwiązano nieoczekiwanie przez połączenie rozpuszczalnego w wodzie polimeru, zawierającego grupy karboksylowe [korzystnie częściowo zobojętnionego poli(kwasu akrylowego)], który zawiera powyżej 75% molowych jednostek monomerów zawierających grupy karboksylowe i co najmniej jednego wielokrotnie alkoksylowanego alkoholu rozpuszczonego w roztworze wodnym, przy czym ta wodna mieszanina polimeru

189 383 zawierającego grupy karboksylowe z wielofunkcyjnym alkoholem może ewentualnie zawierać także inne dalsze dodatki.

Przez wielofunkcyjne alkohole rozumie się poniżej także produkty alkoksylowania, a zwłaszcza produkty etoksylowania amin i aminoalkoholi, które zawierają co najmniej 2 grupy OH. W szczególności można wymienić etoksylany glikolu etylenowego o masie molowej od 200 do 1000, a także glicerynę, trimetylolopropan, butanodiol, pentaerytrytol i sorbitol. Ponadto wchodzą w grę etoksylany etylenodiaminy, dietylenotriaminy lub etanoloaminy, dietanoloaminy lub trietanoloaminy. Można także stosować jako substancje sieciujące produkty kondensacji etanoloamin z kwasami polikarboksylowymi, takimi jak kwas bursztynowy lub kwas adypinowy. Etoksylowane substancje sieciujące są nieoczekiwanie bardziej skuteczne niż nieetoksylowane cząsteczki podstawowe i dlatego są one korzystne. Liczba jednostek OH w łańcuchach etoksylanu korzystnie nie powinna przekraczać wartości 10.

Przedmiotem wynalazku jest zatem pęczniejąca pasta z wodnej mieszaniny co najmniej jednego rozpuszczalnego w wodzie polimeru zawierającego grupy karboksylowe i co najmniej jednego wielofunkcyjnego alkoholu i ewentualnie innych dalszych dodatków, która to pasta charakteryzuje się tym, że polimery zbudowane są z powyżej 75% molowych jednostek monomerów zawierających grupy karboksylowe, które to grupy są zobojętnione w ilości od 40 do 65% molowych i że służący jako substancja sieciująca wielofunkcyjny alkoksylowany alkohol występuje w stężeniu od 0,5 do 30% wagowych, w przeliczeniu na wagę użytego, rozpuszczalnego w wodzie polimeru zawierającego grupy karboksylowe.

Polimer pęczniejącej pasty jako jednostki monomerów zawierających grupy karboksylowe zawiera jednostki kwasu akrylowego, kwasu metakrylowego, kwasu maleinowego, bezwodnika kwasu maleinowego, kwasu fumarowego, kwasu itakonowego lub ich mieszaniny a także ich sole. Jednak korzystnie stosuje się jednostki kwasu akrylowego, ewentualnie akrylanu sodu. Przedmiotem wynalazku jest również zastosowanie wyżej omówionej pasty do wytwarzania pęczniejących w wodzie przędz, tkanin, włóknin lub folii przez nanoszenie pasty pęczniejącej na nośnik i następną dodatkową obróbkę termiczną w celu wysuszenia i usieciowania.

Stwierdzono nieoczekiwanie, że w celu rozwiązania zadania według niniejszego wynalazku grupy karboksylowe stosowanego polimeru zawierającego grupy karboksylowe, korzystnie poli(kwasu akrylowego), muszą występować w ilości od 40 do 65% molowych, korzystnie od 45 do 60% molowych w postaci soli. Sole są utworzone przez jednowartościowe kationy, jak na przykład kationy potasu, sodu, amonu i kationy alkiloamoniowe. Jeśli stopień zobojętnienia jest wyższy niż wskazana granica według niniejszego wynalazku, to w podanych warunkach następuje tylko bardzo słabe usieciowanie. Produkt wytwarzany w ten sposób tworzy bardzo miękki żel, który chociaż może absorbować wodę, to nie można dla niego oznaczyć wysokości pęcznienia. Jeśli stopień zobojętnienia wynosi poniżej 40% molowych, to chociaż występuje usieciowanie, to otrzymany usieciowany polimer w kontakcie z wodnymi roztworami pęcznieje tylko w bardzo nieznacznym stopniu i przede wszystkim bardzo wolno.

Szczególnie korzystne są sieciujące wielofunkcyjne alkoksylowane alkohole na bazie związków wybranych spośród glikolu etylenowego, 1.3-propylenoglikolu. gliceryny 1,4-butano<^i<^łl^, trimetylolopropanu, erytrytolu, pentraerytrytolu i uwodornionych cukrów·'. Wielofunkcyjne alkohole można stosować pojedynczo lub w mieszaninie. Alkoksylowanie przeprowadza się za pomocą tlenków alkilenowych, korzystnie za pomocą tlenku etylenu. Przykładowo można wymienić etoksylany glikolu etylenowego, a także gliceryny, trimetylolopropanu, 1,4-butanodiolu, pentraerytrytolu i/lub sorbitolu, przy czym etoksylany te mają korzystnie masę molową od 200 do 1000 i przy czym poddaje się reakcji co najmniej 1 mol tlenku etylenu na 1 mol alkoholu, korzystnie co najmniej 1 mol tlenku etylenu na 1 mol grup OH.

Mieszaniny według niniejszego wynalazku zawierające polimer i substancję sieciującą można przechowywać w ciągu długiego czasu bez pogorszenia się ich właściwości, a zwłaszcza wykazują one doskonałą stabilność lepkości. Umożliwia to przygotowywanie gotowych do użycia past pęczniejących i zwalnia użytkownika od konieczności mieszania past z substancjami sieciującymi.

189 383

Zawartość polimeru w wodnych roztworach z powodów ekonomicznych i technicznych wynosi co najmniej 10% wagowych, ale korzystnie powyżej 30% wagowych, przy czym ewentualnie w zależności od zastosowania możliwe jest także stosowanie większych stężeń.

Zawartość substancji sieciujących zależy od ich masy molowej i funkcyjności i wynosi zwykle 0,5 do 30% wagowych, korzystnie 1 do 20% wagowych i najkorzystniej 1 do 15% wagowych, w przeliczeniu na zawartość polimeru w paście pęczniejącej. Ta mieszanina dzięki swej doskonałej stabilności może być przechowywana i może znajdować się w obrocie handlowym jako taka, ale może być także przygotowywana dopiero przez użytkownika, przy czym stężenie substancji sieciującej dobiera się do pożądanych właściwości produktu, takich jak szybkość pęcznienia, wysokość pęcznienia i stabilność żelu. Z powodu stabilności przy przechowywaniu jest możliwe przechowywanie przygotowanej pasty w ciągu dłuższego czasu i stosowanie jej w kilku operacjach.

Zastosowanie innych komonomerów, jak również słabe wstępne usieciowanie jest także możliwe, przy czym jednak monomery zawierające grupy karboksylowe występują zawsze w ilości powyżej 75% molowych. Jeśli podczas wytwarzania polimeru ma być stosowana substancja wstępnie sieciująca, to w każdym razie polimer powinien być jeszcze przerabiany w postaci wodnego roztworu, a nie występować z powodu zbyt dużego usieciowania w postaci spęcznianych cząstek żelu, które nie mogą być już przerabiane w paście poligraficznej. Z tego powodu wstępną substancję sieciującą stosuje się zwykle w ilości najwyżej 0,1% molowych.

Jako jednostki monomerów nie zawierających grup karboksylowych, które są wbudowane w polimer w ilości najwyżej 20% molowych, można wymienić przykładowo jednostki (met)akryloamidu, octanu winylu, kwasu winylosulfonowego i jego soli, kwasu 2-akryloamido-2-metylopropanosulfonowego i jego soli, alkoholu (met)allilowego i produktów jego alkoksylowania i monoestrów kwasu (met)akrylowego wielowartościowych alkoholi lub alkoksylanów jednowartościowych alkoholi. W celu modyfikowania właściwości polimeru można stosować komonomery, na przykład w celu poprawy przyczepności do materiału nośnika. Łączne zastosowanie jako komonomeru estrów winylowych lub (met)akrylanowych jest korzystne w celu fleksybilizacji folii, które można wytwarzać z past pęczniejących według niniejszego wynalazku. Przy użyciu monomerów zawierających sulfonian, ewentualnie kwas sulfonowy, można na przykład uzyskać poprawę stabilności na działanie soli przy zastosowaniu usieciowanych past pęczniejących. Spośród tych monomerów korzystna jest grupa monomerów zawierająca akryloamid, metakryloamid, akrylan hydroksyetylu, kwas allilosulfonowy, kwas metallilosulfonowy, kwas akryloamidopropanosulfonowy i mieszaniny tych monomerów.

Ten wodny poli(kwas akrylowy) może jeszcze zawierać nie polimeryzowane dodatki 0 korzystnym działaniu. W szczególności chodzi tutaj o substancje zmniejszające kruchość (twardość) suchego produktu, zmniejszające kleistość, poprawiające lepkość drukowania i zwiększające przewodnictwo. Tak więc, w celu poprawy stabilności żelu i nastawienia pożądanej lepkości drukowania dodaje się zwykłe, skuteczne w wodzie zagęszczacze, takie jak na przykład pochodne celulozy, a także silniej usieciowane poliakrylany, produkowane pod nazwą „Cabloc CTF” przez firmę Stockhausen. Nie pęcznieją one jak zwykle w roztworze poliakrylanu, ale poprawiają wyraźnie właściwości lepkościowe podczas drukowania. Dodatki stosuje się w zwykle używanych ilościach, korzystnie nie powyżej 30% wagowych, korzystniej nie powyżej 20% wagowych, a najkorzystniej nie powyżej 10% wagowych, w przeliczeniu na pastę pęczniejącą.

Pasta pęczniejąca według niniejszego wynalazku ma korzystnie lepkość, oznaczaną na 30-procentowym wodnym roztworze stosowanego polimeru, co najmniej 800 mPas, korzystnie co najmniej 2000 mPas i najwyżej 25 000 mPas, a najkorzystniej najwyżej 20 000 mPas.

Wytwarzana w ten sposób pasta pęczniejąca może być nanoszona znanymi sposobami na przygotowany płaski wyrób włókienniczy lub na nici. Wybiera się przy tym korzystnie nadrukowywanie lub nanoszenie raklą przy użyciu szablonu na tkaninie lub na wyrobie nietkanym w celu uzyskania równomiernego wzoru z regularnymi odstępami pomiędzy poszczególnymi punktami pasty. Ponadto można wyrób nietkany nasycić tą pastą w fulardzie i następnie odcisnąć do pożądanej zawartości cieczy. Pastę pęczniejącą można nanosić na przędze, jak to opisano na przykład w opisie patentowym EP nr 482 703.

189 383

Zamiast tkaniny można jednostronnie zadrukować folię pastą pęczniejącą, przy czym ze względu na przyczepność punktów pasty jest korzystne, jeśli przeznaczona do nadrukowania strona folii zostanie szorstkowana odpowiednimi środkami, ewentualnie oklejona cienką włókniną. Folie zadrukowane w ten sposób mogą być stosowane szczególnie korzystnie tam, gdzie na przykład w przypadku kabli informacyjnych jest istotne, aby grubość warstwy oddzielającej wodę nie była zbyt duża. Istnieje szereg organicznych materiałów foliowych, które wytrzymują obciążenie temperaturowe podczas procesu drukowania i sieciowania, przykładowo ale nie wyłącznie folie poliimidowe, polisulfonowe, poliwęglanowe, folie z poli(eereftalanu etylenu) i folie z politetrafluoroetylenu. Stosuje się także folie metaliczne i metalizowane.

Następnie należy spowodować usieciowanie naniesionego polimeru, co można osiągnąć przez krótkotrwałą obróbkę termiczną. Czas obróbki termicznej zależy przy tym od temperatury i od stopnia zobojętnienia związanych z polimerem karboksylowych grup funkcyjnych, a także od odporności temperaturowej materiału nośnika. W każdym przypadku temperatura sieciowania musi być niższa od temperatury kurczenia się nośnika, w postaci na przykład tkaniny i wyrobu nietkanego, nici lub folii. W przypadku płaskich wyrobów włókienniczych wynosi ona zwykle 150°C do 180°C, korzystnie 180°C do 200°C. Ze względów ekonomicznych czas sieciowania zwykle wynosi korzystnie poniżej 5 minut, korzystniej poniżej 2 minut. Można przy tym prowadzić suszenie i sieciowanie w stałej temperaturze lub można wybrać taki program temperaturowy, aby etapy suszenia i sieciowania mogły przebiegać w różnych temperaturach. Może być także korzystne krótkotrwałe dodatkowe ogrzewanie, na przykład za pomocą promienników UV.

Po wysuszeniu i sieciującym wygrzewaniu w temperaturze od 150° do 250°C pasta pęczniejąca według niniejszego wynalazku wykazuje korzystnie wysokość pęcznienia na 100 g co najmniej 8 mm, korzystnie co najmniej 10 mm i najkorzystniej co najmniej 12 mm i względną wysokość pęcznienia po 30 s co najmniej 4 mm/l 00 g, ponadto retencję co najmniej 15 g/g suchej substancji, korzystnie co najmniej 25 g/g suchej substancji i najkorzystniej co najmniej 40 g/g suchej substancji.

Można także nasycić termoodpome włókna, na przykład włókna aramidowe lub włókna szklane, pastą pęczniejącą według niniejszego wynalazku i następnie poddać je obróbce termicznej. Ponieważ włókna te są wyraźnie bardziej termoodpome od tkanin lub włóknin, ale ekonomicznie można stosować tylko czasy przebywania rzędu kilku sekund, to w tym przypadku stosowane temperatury osiągają wartość do 400°C.

Wytwarzanie beznośnikowych folii odbywa się przeważnie na nośniku pośrednim, który korzystnie może być stosowany wielokrotnie, z którego ściąga się folię po usieciowaniu i po ewentualnym wygrzewaniu. Jeśli chodzi o cząsteczkową budowę polimeru, to należy zwrócić uwagę, ze przez ewentualne zastosowanie komonomerów można uzyskać giętkość folii wystarczającą do dalszego używania.

Gotowe podłoże może być stosowane w wielu dziedzinach przemysłu, na przykład w przemyśle kablowym, w przemyśle wyrobów higienicznych, w opakowaniach artykułów spożywczych, w zastosowaniach rolniczych, w przemyśle odzieżowym, a także w branży pogrzebowej.

Badanie pasty pęczniejącej wykonywano na dwuwymiarowych tkaninach przez nanoszenie jej raklą zawsze na stole czesalni przy użyciu szablonu na tkaninie poliestrowej i z następnym suszeniem w suszarce z powietrzem obiegowym. Zachowywano zawsze równomierny wzór punktów.

Techniczne pomiary użytkowe:

Pomiar wysokości pęcznienia i szybkości pęcznienia:

W celu pomiaru wysokości pęcznienia i szybkości pęcznienia umieszcza się okrągły wycinek o powierzchni 25,4 cm² powleczonego płaskiego wyrobu włókienniczego w kubku z tworzywa sztucznego o średnicy wewnętrznej 80,5 mm i wysokości 30 mm. Na tej włókninie umieszcza się najpierw cienką włókninę poliestrową o grubości 0,5 mm i następnie okrągły stempel o średnicy 80 mm i o wadzie 100 g. Ten stempel ma 60 przechodzących na wylot otworów, każdy o średnicy 2 mm. Podczas pomiaru śledzi się wysokość górnej krawędzi stempla za pomocą aparatu pomiarowego IDU 25 firmy Mitutoyo. Do kubka wprowadza się

189 383 ml wody VE (<5 pS) i rejestruje się podniesienie górnej krawędzi stempla po 30 s, 1 minucie i 10 minutach (oznaczenie podwójne). W celu lepszego porównania wysokości pęcznienia przy różnych naniesieniach zmierzoną po 10 minutach wysokość pęcznienia dzieli się przez suche naniesienie na 1 m² i mnoży się przez 100 w celu otrzymania całkowitych wartości.

W celu oznaczenia względnej wysokości pęcznienia postępuje się jak przy oznaczaniu wysokości pęcznienia, z tą różnicą, że od końcowej wartości odejmuje się zerową wartość pomiaru wysokości pęcznienia.

Badanie szczelności włókien:

Próbę opisano w opisie patentowym EP nr 482 703 na stronie 4, wiersze 50 i następne. Oznaczanie retencji

W celu oznaczenia retencji spawa się okrągły kawałek zadrukowanej tkaniny o średnicy 3 cm do handlowej torebki na herbatę. Torebkę zanurza się następnie na 30 minut w parownicy z destylowaną wodą, zawiesza na 10 minut i odwirowuje w ciągu 5 minut przy 1200 obrotach na minutę w handlowej wirówce do bielizny. Oznacza się wagę odwirowanej torebki na herbatę. W celu obliczenia retencji odejmuje się od wagi odwirowanej torebki na herbatę wagę suchej torebki z tkaniną i dzieli się przez wagę nadrukowanego polimeru.

Przykłady

Skład polimerów, substancji sieciujących i wysokość pęcznienia, ewentualnie względną wysokość pęcznienia past według przykładów, ewentualnie według przykładów porównawczych, podano w tabeli 1.

Przykład 1

Do próby drukowania użyto poli(kwas akrylowy) o stopniu zobojętnienia 50% (przeciwjon: sód), o lepkości produktu (32% suchej substancji, w wodzie) 12 300 mPas zmierzonej w temperaturze pokojowej wiskozymetrem Brookfielda i o ciężarze cząsteczkowym Mp 120 000 g/mol (oznaczonym metodą GPC względem wzorca poli(kwasu akrylowego) i zawierającego poniżej 5% wagowych polimeru o ciężarze cząsteczkowym poniżej 10 000 g/mol. Ten poli(kwas akrylowy) zmieszano z 3% wagowymi produktu Imbetin SOR/060 (sorbitol z 6 EO, firmy Kolb AG) i 3,5% wagowymi produktu Cabloc CTF, a następnie zadrukowano za pomocą dziurkowanego szablonu na tkaninie poliestrowej. Zadrukowaną tkaninę ogrzewano w suszarce w ciągu 2 minut w temperaturze 190°C. Produkt miał naniesioną ilość 16,5 g/m2 i wysokość pęcznienia 2,38 mm po 30 s, 2,6 mm po 1 minucie i 2,8 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 12 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 17 mm/100 g. Retencja wynosiła 49,5 g/g suchego naniesienia.

Przykład 2

Postępowano jak w przykładzie 1, lecz zamiast czystego poli(kwasu akrylowego) zastosowano kopolimer z 95% molowych kwasu akrylowego i 5% molowych akryloamidu. W tym polimerze 50% molowych grup funkcyjnych kwasu akrylowego było w postaci soli sodowej. Polimer miał przy zawartości suchej substancji 31,5% lepkość w temperaturze pokojowej 10 700 mPas, oznaczoną rotacyjnym wiskozymetrem Brookfielda.

Ten polimer miał ciężar cząsteczkowy Mp 160 000 g/mol i Mw 200 000 oznaczony metodą GPC względem wzorca poli(kwasu akrylowego). Zawartość homologów o ciężarze cząsteczkowym poniżej 10 000 g/mol wynosiła poniżej 3%. Produkt po wysuszeniu miał naniesioną ilość suchej substancji 18 g/m2 i wysokość pęcznienia 1,71 mm po 1 minucie i 1,82 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 4,5 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 10 mm/100 g. Retencja wynosiła 31,4 g/g.

Przykład 3

Postępowano jak w przykładzie 1, lecz zamiast czystego poli(kwasu akrylowego) zastosowano terpolimer z 94% molowych kwasu akrylowego, 5% molowych akryloamidu i 1% estru kwasu metakrylowego metoksypoli(glikolu etylenowego) (1000) (produktu Bisomer S 10 W). W tym polimerze 50% molowych kwasu akrylowego było w postaci soli sodowej. Polimer miał przy zawartości suchej substancji 30% w temperaturze pokojowej lepkość 2180 mPas, oznaczoną rotacyjnym wiskozymetrem Brookfielda.

Przy naniesionej ilości suchej substancji 17 g/m2 oznaczono wysokość pęcznienia 1,94 mm po 1 minucie i 2,36 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła

189 383

5,82 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 13,9 mm/100 g. Oznaczona retencja wynosiła 68,5 g/g.

Przykład 4

Postępowano jak w przykładzie 1, lecz tkaninę suszono tylko w ciągu 2 minut w temperaturze 185°C w suszarce firmy Matthis i następnie ogrzewano w ciągu 8 s pod lampą IR. Przy naniesionej ilości suchej substancji 19 g/m² produkt miał po 30 s wysokość pęcznienia

2.2 mm, po 1 minucie 2,3 mm i po 10 minutach 2,5 mm. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 13 mm/100 g. Oznaczona retencja wynosiła 54 g/g suchego naniesienia.

Przykład 5

Postępowano jak w przykładzie 1, lecz zrezygnowano z produktu Cabloc CTF. Gotowa mieszanina poli(kwasu akrylowego) z 3% wagowymi produktu Imbetin SOR/060 miała lepkość 10 300 mPas. Produkt miał suche nałożenie 17,1 g/m‘ i wysokość pęcznienia 2,11 mm po 30 s, 2,18 mm po 1 minucie i 2,21 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 9,82 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 13 mm/100 g.

Przykład 6

Postępowano jak w przykładzie 1, lecz zamiast produktu Imbetin SOR/060 zastosowano 3,3% wagowych produktu przyłączenia 4 moli tlenku etylenu do trimetylolopropanu. Zadrukowaną tkaninę ogrzewano w suszarce w ciągu 2 minut w temperaturze 200°C. Produkt miał suche nałożenie 16,3 g/m² i wysokość pęcznienia 1,26 mm po 30 s, 1,59 mm po 1 minucie i 1,85 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 5,64 mm/100 g 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 11,3 mm/100 g. Retencja wynosiła 36 g/g suchego naniesienia.

Przykład 7

Polimer według przykładu 1 rozcieńczono wodą w stosunku 1:1, przy czym otrzymano roztwór o lepkości Brookfielda 240 mPas. Roztwór ten zmieszano z 1,5% wagowymi produktu Imbetin SOR/060 i następnie naciągnięto na włókna aramidowe. Poddane takiej obróbce włókna aramidowe wygrzewano krótko za pomocą dmuchawy na gorące powietrze. Poddane takiej obróbce włókna aramidowe badano w próbie pęcznienia opisanej w opisie patentowym EP nr 482 703, strona 5, od wiersza 50. Otrzymano przy tym włókna z nałożeniem 15% wagowych polimeru. W próbie pęcznienia powleczone włókna były natychmiast szczelne i zachowywały tę szczelność aż do końca próby po 6 dniach.

Przykład 8

Polimer według przykładu 1 zmieszano z 5% wagowymi trietanoloaminy z 20 jednostkami EO, ale bez produktu Cabloc i naniesiono na tkaninę poliestrową za pomocą dziurkowanego szablonu na stole czesalni. Powleczoną w ten sposób tkaninę suszono w temperaturze 200°C w ciągu 3 minut i dogrzewano lampą IR w ciągu 12 s. Produkt miał suche naniesienie 22 g/m2 i wysokość pęcznienia 2,0 mm po 30 s, 2,4 mm po 1 minucie i 2,6 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 6,82 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła więc 11,8 mm/100 g. Retencja wynosiła 44 g/g suchego naniesienia.

Przykład 9

Polimer według przykładu 1 rozcieńczono wodą w stosunku 1:0,75 i po dodaniu 3% wagowych produktu Imbetin SOR/O6O naniesiono w fulardzie na włókninę poliestrową 0 gramaturze 100 g/m2 z szybkością przebiegu 2,4 m/min. Nadmiar cieczy odciśnięto między dwoma walcami gumowymi pod dociskiem 2 barów. Następnie wilgotną włókninę suszono w temperaturze 185°C w ciągu 5 minut. Otrzymano włókninę z polimerem naniesionym w ilości 23,9 g/m2. Oznaczono dla tej włókniny absorpcję stałą i retencję w wirówce po 30 minutach zanurzenia (jak opisano w opisie patentowym DE 41 38 408, strona 7, wiersze 43 1 następne po 10 minutach czasu zanurzenia). Absorpcja stała: 26,9 g/g polimeru; retencja:

8.3 g/g suchego nałożenia.

Przykład 10

Postępowano jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że zastosowano inny poli(kwas akrylowy). Był to poli(kwas akrylowy) o stopniu zobojętnienia 50% (przeciwjon: sód), lepkości pro189 383 duktu (32% suchej substancji, w wodzie) 900 mPas zmierzonej w temperaturze pokojowej wiskozymetrem Brookfielda, o Mp 15 000 g/mol i o Mw 39 500 [oznaczonym metodą GPC względem wzorca poli(kwasu akrylowego)] i zawierający poniżej 30% wagowych polimeru o ciężarze cząsteczkowym poniżej 10 000 g/mol. Wysokość pęcznienia po 10 minutach wynosiła 1,65 mm przy naniesieniu 14 g/m². Odpowiada to 10-minutowej wartości pęcznienia 11,8 mm dla 100 g naniesienia. Retencja wynosiła 11,2 g/g suchego naniesienia.

Przykład 11

Polimer opisany przykładzie 1, ale o stopniu zobojętnienia 45% molowych i lepkości 14 800 mPas przy zawartości 31% suchej substancji wymieszano z 3% wagowymi produktu Imbetin SOR/060 i sieciowano w ciągu 2 minut w temperaturze 190°C. Retencja: 14 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach: 1,6, suche nałożenie: 18 g/g2, wysokość pęcznienia na 100 g: 8,9 mm.

Przykład 12

Postępowano jak w przykładzie 1, z tą różnicą, że polimer miał stopień zobojętnienia 55% molowych, lepkość 14 900 mPas i zawartość suchej substancji 30%. Retencja: 59 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach: 2,0 mm, suche nałożenie: 19,5 g/m2, wysokość pęcznienia na 100 g: 10,3 mm.

Przykład 13

Z wodnego roztworu poli(kwasu akrylowego) (21200 mPas) o stężeniu 30% wagowych i o stopniu zobojętnienia (za pomocą ługu sodowego) 50% molowych wytwarzano przy użyciu 3% wagowych produktu Imbetin SOR/060 pastę pęczniejącą, która po naniesieniu na tkaninę po usieciowaniu (2 minuty, 190°C) wykazała następujące właściwości: suche nałożenie: 9,2 g/g2, retencja: 50,3 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach: 1,6 mm, wysokość pęcznienia na 100 g: 17,4 mm, względna wysokość pęcznienia po 30 s: 7,61 mm/100 g.

Przykład 14

Powtórzono przykład 13, z tą różnicą, ze substancję sieciującą wprowadzono w ciągu 1 h w temperaturze 90°C. Suche naniesienie: 19 g/g2, retencja: 21 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach: 1,9 mm, wysokość pęcznienia na 100 g: 10 mm, względna wysokość pęcznienia po 30 s: 4,21 mm/100 g.

Przykład 15

Postępowano jak w przykładzie 5, z tą różnicą, że jako podłoże zamiast tkaniny poliestrowej zastosowano i zadrukowano folię poliimidową o grubości 50 pm. Zadrukowaną folię ogrzewano w suszarce w ciągu 2 minut w temperaturze 195°C. Produkt miał naniesioną ilość 16 g/m2 i wysokość pęcznienia 1,95 mm po 30 s, 1,99 mm po 1 minucie i 2,12 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 10,94 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła 13,2 mm/100 g, a retencja 48/g suchego naniesienia.

Przykład 16

Gotową mieszaninę z przykładu 5 przechowywano w ciągu 6 miesięcy i ponownie wykonano pomiary: lepkość wynosiła 10 200 mPas. Produkt zadrukowano jak w przykładzie 5. Stwierdzono suche nałożenie 16,6 g/m2 i wysokość pęcznienia 2,05 mm po 30 s, 2,11 mm po 1 minucie i 2,10 mm po 10 minutach. Względna wysokość pęcznienia po 30 s wynosiła 9,70 mm/100 g. 10-minutowa wartość dla 100 g suchego naniesienia wynosiła 12,7 mm/100 g. Retencja wynosiła 30 g/g polimeru.

P r z y k ł a d p o r ó w n a w c z y 1

Produkt Isobam 10 (kopolimer kwasu maleinowego i izobutylenu) zmydlono wodą i ługiem sodowym, jak opisano w przykładzie 3 opisu patentowego EP nr 361 842 A2. Następnie zmydlony produkt mieszano w temperaturze 90°C w ciągu 1 h z podaną ilością butanodiolu i pentaerytrytolu i potem nadrukowano na tkaninie poliestrowej. Usieciowanie wykonano w temperaturze 190°C w ciągu 2 minut. Otrzymano następujące właściwości: suche nałożenie

30,3 g/m² . retencja 8,9 g/g , wysokość pęcznienia po 10 minutach 1,3 mm . vyysokość pęcznienia na 100 g = 4,2 mm.

Przykłady porównawcze 2 - 5

Postępowano jak w przykładzie 1 według niniejszego wynalazku, z tą różnicą, że poli(kwas akrylowy) miał następujące stopnie zobojętnienia: 3,5% wagowych, 25% wagowych,

189 383

75% wagowych i 100%o wagowych. Oznaczono wysokość pęcznienia i retencję produktów i podano je w następującej tabeli, względnie w tabeli 1.

Przykład porównawczy	retencja
2	0,4 g/g
3	0g/g
4	0,3 g/g
5	0g/g

Przykład porównawczy 6

Zgodnie z opisem patentowym EP nr 357 474 zmieszano poli(kwas akrylowy). (30% wagowych suchej substancji, pH 5,0, lepkość 250 mPas), z 4% wagowymi siarczanu żelaza(II), w przeliczeniu na WS. Podczas przechowywania w temperaturze pokojowej produkt miał po 6 h lepkość 1400 mPas, a po dalszych 24 h - ponad 100 000 mPas. Produkt o tej lepkości nie daje się już nanosić.

Przykład porównawczy 7

Zgodnie z opisem patentowym DE nr 195 121 431 wytworzono poli(akrylan sodu) całkowicie zobojętniony i wstępnie Usieciowany za pomocą TMPTA. Zawartość suchej substancji wynosi 30% wagowych, lepkość 22 700 mPas. Ten produkt zmieszano z 1,5% wagowych bisglicydylowego eteru glikolu etylenowego i oznaczono zmianę lepkości. Po 1 h składowania w temperaturze pokojowej produkt miał już lepkość 27 000 mPas. Po 24 h w temperaturze pokojowej produkt na tyle się zestalił, że nie można było oznaczyć jego lepkości i nie był już możliwy jego przerób.

Przykład porównawczy 8

Przygotowano pastę pęczniejącą przy użyciu 30-procentowego wodnego roztworu kopolimeru z 30% molowych kwasu akrylowego, 30% molowych akrylanu sodu i 40% molowych akryloamidu, o lepkości 7800 mPas, i 2% wagowych 1,4-butanodiolu. Po naniesieniu na tkaninę poliestrową i po 2 minutowym usieciowaniu w temperaturze 190°C otrzymano suche naniesienie 10,2 g/m². Produkt wykazał retencję 36,6 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach 1,1 mm, wysokość pęcznienia na 100 g 10,8 mm i względną wysokość pęcznienia po 30 s 2,94 mm/100 g.

Przykład porównawczy 9

Postępowano jak w przykładzie porównawczym 8, ale polimer składał się z 20% molowych kwasu akrylowego, 20% molowych akrylanu sodu i 60% molowych akryloamidu i miał lepkość 14 460 mPas przy zawartości suchej substancji 27% wagowych. Jego właściwości były następujące: suche naniesienie 12,9 g/m2, retencja 6,9 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach 1,3 mm, wysokość pęcznienia na 100 g 8,5 mm i względna wysokość pęcznienia po 30 s 3,1 mm/100 g.

Przykład porównawczy 10

Postępowano jak w przykładzie porównawczym 8, ale polimer składał się z 10% molowych kwasu akrylowego, 10% molowych akrylanu sodu i 80% molowych akryloamidu i miał lepkość 17 000 mPas przy stężeniu szarży 22% wagowych. Jego właściwości były następujące: suche naniesienie 12,7 g/m2, retencja 9,7 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach

1,3 mm, wysokość pęcznienia na 100 g 10,2 mm i względna wysokość pęcznienia po 30 s 2,36 mm/100 g.

P r z y k ł a d p o r ó w n a w c z y 11

Do roztworu polimeru z przykładu 2 wprowadzono w ciągu 1 h 1,4% wagowych 1,4-butanodiolu i 2,4% wagowych pentaerytrytolu. Po usieciowaniu (2 minuty, 190°C) zmierzono następujące właściwości: suche naniesienie 17,6 g/m2, retencja 23,5 g/g, wysokość pęcznienia po 10 minutach 2,15 mm, wysokość pęcznienia na 100 g 12,2 mm i względna wysokość pęcznienia po 30 s 2,84 mm/100 g.

189 383 (ΰ I—ι φ Χ> (Ο Εη

1 β

1 Φ

(0

I :

J 1 U

i h

Λ

XI

1 s : · .Λ

i i

XI

i i 1

Λ

•Η

υ

!

! Lł

• Lł

Lł

Lł

. Lł

CU

Lł

Li

to

<rt

ί

O

χ O

O

O

ś o

iS

O

IW

o

V)

•ΓΊ

W

•W

co l

w

[W

IB

W

‘H

co

β

(rt

β

}

• 1

i i

l

i 1

ł

; *

I

β

•ο

Η

O

|O

o

o

o

o

o

o

O

(0

υ

υ

!

: W

ta

ω

ω

ϊω

ω

ω

ω

CJ

Π3

KJ

ι

β*

o—

i I

1 i

t i

t

β

κο

φ

1

:

1

’Γ5

α

•Η

ο

j

i

α>

β

ο

i

O

J

j ;CM

Ή

0

Ν

<n

«—1

, W

O

!o

CM

'cm

, τη

β)

(0

υ

(0

J LO

00

i co

:vd

CO

Ν

>1

α>

•Η

β

, ο

• CM

1

*·

3

3

a

β

β

im

i

lO

i cn

• m

!

i

t· -

d”· -i 1

i

KJ

,

tn

1 I

: i

i i

1

i

ΚΟ

φ

i

1

Ο

•Η

ο

* β

1

i

λ:

β

ο

i-Η

l

I

0

Ν

*Η

ε

ΟΊ

o

ίο

1 co

5 CO

w

υ

φ

S.

£

α>

•Η

ε

Ο

t

:o

CO

CO

co

rd

,β

-

1 <—

5 1—1

rd

rd

rd

rd 4 „---

Ś rd > _ ~ >

'ο

:r-

}

J Γ-

'X

.CM

<O

O

[rd

> m

rd

O

I

β

•00

’C0

cn

lo

'CM

‘CO

,U)

»

1 0

•H

K

1 **

·,

l *»

ε

i *·

-P

: u<

8

j CM

jt-d

CM

CM

* CM

rd

Φ

‘ CM

Lł

Lł

(rt

1 1

1

Φ £

«

3

i * r—

1

τη

'00

•cn

3

Λ!

(0

jJL

min

l IO i w

;r- i rd

ΟΊ rd

2,3

i—1 •CM

i>n 1 X. 1^1

rd O α

χί υ >1 o

CM

(rt Li 43

-Η

N

β

; ω

ί

Lł

j

rtf

Φ

5

J

(0

<rt

β

Η

β

O

β

β

rj

Ν

,<Ί

jCO

1Ά

cn

O

rd

CD

Φ

n

5

υ

n

'CM

τη

CM

1 rd

(X

t o

o

α> α

‘ o a

i o?

1 i—1

rd

CM

CM

i—1

β Ν

‘ CM

rM 5

U

KJ

ί

t

I

υ

4-J

j

><

•

{

t

α>

Lł

N

κο

i'U

J

t

a

(rt

0

ο

jKO

(rt

‘

I

i

i

3

!

Ό

Lł

Λί

, o

't

1

Φ

1

Lł

<0

Ο

i-U

o

ł

•co

: τη

Q

Λ4

• O

rO

♦H

to

i Lł

Li

LO

’ τη

‘co

-O

Π3

‘LO

rd

ε

rd

ι Π3

Φ

κ

1 s.

Li

Ll

β

0

. 5

N

• o

O

O

t o

lO

a

XI

.o

M-ł

a

i

1 1 I

i :

1- !

—T- I

: l

i

α>

φ

:

Ό

Η

t

1

1

i

1

0

β

1

{

i

X

Φ

Ο

Ή

ł

o

Ό

o

O

« O

•O

O

• o

O

Ν

β

:<#>

ilO

U>

LO

LO

LO

lO

a

LO

μ

i

T

i

1

i !

φ

!

ε

Ε

rH

t

υ

Ο

X O

i

β

υ

, ε

(O

1

O

tO

iO

O

io

O

0

Ο

ŚdP

lO

• tn

τη

o

.O

‘O

O

tO

O

β

&

' cn

ΟΊ

rd

ł rd

i

•

Φ

f

i

1

-Η

1

φ

β

1

t

β

Φ

: LO

i

'rH

co

O

υ

1

•Ν

1

1 κ

0

(ΰ

Ο

tk£>

00

r-

cn

. r—

C£>

CM

CO

(0

β

γΜ

' tn

rH

5 I-d

rd

r-1

‘H

'rd

CM

Ό

l

1 I

I

-4——

(ΰ

ł

i

t

rM

I

1

Λ<

1

I

>

]

t

Ν

Μ

Μ

l

!

CU

β

1—1

.CM

co

τη

LO

LO

:C0

O

189 383 cd. tabeli 1

X) ·χι Μ Μ 0 0 CO . CO 1 1 1 O Ό ω _ ._ω ~ : 1 Ρ:r-1	4,10 lEO-Sorb.	λ Jxi ;xj M łri 1 M o 1 o · o W * CO j CO ł : 1 1 O »O łO ω _ t t i I > i I . rd J rd i OT KO l<N j »> * 1 -O P- ł rd	9,70 'EO-Sorb.	1 · i · i Λ Ό M L 0) 1 O 0 CU ,W OT \ : 1 ’ 1 b o jo fflj ω_. 1 ! o 1 1 ° i ' _ 1 ł O · 1	X H O to 1 o	* 1 t-t i (U O ’ Łu ω ; i H 0 [O _W i ω ~ί ! 1 1 1	Φ ‘ CX4 rd O . 3 co PQ . . ·♦ · i 1 ΐ°Ι i CN
f i i : 00 ' cn rd * rd :<X> 1 1 i ID ' KO KO 1—ł t—ł — ~-+~ · · 1 i 1 . tO . ·Μ< T—1	cn o rd o CN O Γ rd	’ t ’ 1 ,o :<M f- lo ln rd | rd j rd : ; ] ! t 1 1 CN KO .Ch rd rd rd J CN i t · o ίο ί στ :p- : OT rd rd t rd	P- CN rd O rd CN rd rd CN	i l i · I ! , cm 'co ,σι - i - 1 «· Φ im j 1 ; I ł IKO ’rd cn στ i cd rd jo jo : ! i ł ’ 1 t O ’ CN * 1 ©i i	CN cn_ co m o	t m .00 J 1 I rd ! hd U	i 00 ‘O • rd ł e............. i i £ © 0 i- rd > · ό : 0 >1 ; Ή □ ; •rd rd rd CT 1
i i t O 'CN t t ł-ri i t ΐ lD ίο	O tn rd O r^· O	1 1 o o -m cn Sm 'στ rd : rd · rd i i i ’ t l o :o ίο m p- cn *» : »» ι κ 0.0-0	m O CN O	1 I 1 1 m . ; rd j «. i i : i t t i ; i m rd 1 ! v 1 ! !	-	JU4 rrf rd 1 O W 1 ΐ 0) ______j H I C 1 OJ , S ’ O •rd U Q) •rd • to	β ' Φ . M t Φ .O +j ·σ> Φ o Φ •H ? s ; Π3 > S ' O · •id U O Φ .KO •r| *. to 0
j I O Lf) tn •’τ	tn tn	1 o o:o m 'm ]m	o m	i i 1 f i : -m 1 στ . κ Lo m sen ,cn	m Γ*·	t J O O 1 rd Ϊ	i i •O m
o (o o -o rd «—1 - · + « ł ! CO rd ·»—ł	o o rd m OT rd	• t o .o o o O :o rd rd J rd 1 t ! t CN · στ ό σΐ . rd rd	o o rd KO KO rd	• i i : « O :O KO o O * rd : rd ---+ — „+ > 1 ! cn ’ i o ‘ * cn	o o rd	1 t t O ;o 0 0 rd rd i	1 0 ! 0 .0 rd JO 1 CN t *· Ό • rd
I O ‘rd rd rd	CN rd	t I , > m -r 'ot rd rd i rd	KO rd	-,-j-- t ! rd :<N ‘m > ’> >	>	m 1 KO > .>	Γ- iCO >L>

189 383 <u

X)

Λ

Ο

Ο

β CQ	--?........— t I 3 :»	Φ di β m
ο	1 J ‘tO
»—i	,Μ	00
χ
ΓΩ	ί<Ν	Cs)
	ί ‘04	Cs)
m	: κ
	Ο	Cs)
00	r-1	rd
	!	m
ΓΩ	©	r-ł
χ	-
r-	© ι	m
Lf)	Ο	o
ΓΩ	σι	m
«ς	χ
f—	‘ο	Γ-
Ο	'ο	o
ο	LO	r-ł
X	I χ	>>
r-ł	•ο r	i—ł
Ο	'ο	O
to	:ω	tO
X	χ	X
ο	ο	o
ο	ϊ .Ο	o
tC	.tn	tn
ο	.ο	tn
	Cs]	σ>
σι	I	to
X	1 χ	X
CN	Cs]	r-
I-	r—i	r-ł
	ϊ ί ίο	rd
σ>	! r~ł
>	!>	>

□

C

Φ γΗ >ι

-U φ

Λ!

Φ

C

Φ

Γ-Η

4J

II ο

w

Γ^-I Ο -U •Η z

-Η β

Ο r—1 Ο β fO 4J Φ •Η

II ο

-Η

Ό

Ο β

π3

-Ρ β

r-l 0	>1 ts) O S (U
-U	o
>1	M
	O
£	Ch
id	Ό
Φ	Π3
<d	r*ł
-P	Λί
β	>Ί
φ	Ν
Ch II Φ	M Ch 11
Cu	>

189 383

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz

Cena 4,00 zł.

Claims (33)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Pęczniejąca pasta z wodnej mieszaniny co najmniej jednego rozpuszczalnego w wodzie polimeru zawierającego grupy karboksylowe i co najmniej jednego wielofunkcyjnego alkoholu i ewentualnie dalszych dodatków, znamienna tym, że polimer zawiera powyżej 75% molowych jednostek monomerów zawierających grupy karboksylowe, których grupy karboksylowe są zobojętnione do postaci soli w ilości od 40 do 65% molowych a wielofunkcyjny alkoksylowany alkohol występuje w stężeniu od 0,5 do 30% wagowych, w przeliczeniu na wagę użytego polimeru.
2. 2. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że polimer zawierający grupy karboksylowe jest zbudowany z jednostek monomerów zawierających grupy karboksylowe oraz z innych, rozpuszczalnych w wodzie jednostek komonomerów.
3. 3. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że jako jednostki monomerów zawierających grupy karboksylowe zawiera jednostki kwasu akrylowego, kwasu metakrylowego, kwasu maleinowego, bezwodnika kwasu maleinowego, kwasu fumarowego, kwasu itakonowego lub ich mieszaniny.
4. 4. Pęczniejąca pasta według zastrz. 2, znamienna tym, że jako rozpuszczalne w wodzie jednostki komonomerów zawiera jednostki akryloamidu, metakryloamidu, akrylanu hydroksy-etylu, kwasu allilosulfonowego, kwasu metallilosulfonowego, kwasu akryloamidopropanosulfonowego lub ich mieszaniny.
5. 5. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że grupy karboksylowe występują jako sole Na, K, sole amonowe, alkiloamoniowe i alkanoloamoniowe.
6. 6. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera wielofunkcyjne alkohole wybierane z grupy zawierającej glikol etylenowy, glikol propylenowy, glicerynę, butanodiol, trimetylolopropan, erytrytol, pentaerytrytol i uwodornione cukry.
7. 7. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że wielofunkcyjne alkohole są etoksylowane.
8. 8. Pęczniejąca pasta według zastrz. 7, znamienna tym, ze wielofunkcyjne alkohole są etoksylowane za pomocą co najmniej 1 mola tlenku etylenu na 1 mol alkoholu, korzystnie za pomocą co najmniej 1 mola tlenku etylenu na 1 mol grup OH.
9. 9. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że wielofunkcyjny alkohol jest produktem alkoksylowania, korzystnie produktem etoksylowania aminy i/lub aminoalkoholu.
10. 10. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że grupy karboksylowe są zobojętnione w ilości od 45 do 60% molowych.
11. 11. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera wielofunkcyjny alkoksylowany alkohol w stężeniu od 1 do 20, korzystnie od 1 do 15% wagowych, w przeliczeniu na użyty polimer.
12. 12. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera inne dodatki, szczególnie w postaci zagęszczaczy, zmiękczaczy, napełniaczy i barwników.
13. 13. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera polimer, którego lepkość 30% wag. wodnego roztworu nie przekracza 800 mPas, korzystnie 2000 mPas i nie przekracza wartości 25 000 mPas, korzystnie wartości 20 000 mPas.
14. 14. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że po suszeniu i sieciującym wygrzewaniu w temperaturze od 150 do 250°C ma ona wysokość pęcznienia na 100 g co najmniej 8 mm, korzystnie co najmniej 10 mm i najkorzystniej co najmniej 12 mm.
15. 15. Pęczniejąca pasta według zastrz. 1, znamienna tym, że po suszeniu i sieciującym wygrzewaniu w temperaturze od 150 do 250°C ma ona retencję co najmniej 15 g/g suchej substancji, korzystnie co najmniej 25 g/g i najkorzystniej co najmniej 40 g/g suchej substancji.
16. 16. Zastosowanie pasty pęczniejącej określonej w zastrz. 1 do wytwarzania pęczniejących w wodzie przędz, tkanin, włóknin lub folii przez nanoszenie pasty pęczniejącej na nośnik i następną dodatkową obróbkę termiczną w celu wysuszenia i usieciowania.

    189 383
17. 17. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że stosuje się pastę z wodnej mieszaniny co najmniej jednego rozpuszczalnego w wodzie polimeru zawierającego grupy karboksylowe zbudowanego z jednostek monomerów zawierających grupy karboksylowe oraz z innych, rozpuszczalnych w wodzie jednostek komonomerów'.
18. 18. Zastosowanie według zastrz. 16 albo 17, znamienne tym, że stosuje się pastę zawierającą polimer, który jako jednostki monomerów zawierających grupy karboksylowe zawiera jednostki kwasu akrylowego, kwasu metakrylowego, kwasu maleinowego, bezwodnika kwasu maleinowego, kwasu fumarowego, kwasu itakonowego lub ich mieszaniny.
19. 19. Zastosowanie według zastrz. 17, znamienne tym, że stosuje się pastę zawierającą polimer, który jako rozpuszczalne w wodzie jednostki komonomerów zawiera jednostki akryloamidu, metakryloamidu, akrylanu hydroksyetylu, kwasu allilosulfonowego, kwasu metallilosulfonowego, kwasu akryloamidopropanosulfonowego lub ich mieszaniny.
20. 20. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że stosuje się pastę zawierającą polimer z grupami karboksylowymi występującymi jako sole Na, K, sole amonowe, alkiloamoniowe i alkanoloamoniowe.
21. 21. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, ze stosuje się pastę zawierającą wielofunkcyjne alkohole wybierane z grupy zawierającej glikol etylenowy, glikol propylenowy, glicerynę, butanodiol, trimetylolopropan, erytrytol, pentaerytrytol i uwodornione cukry.
22. 22. Zastosowanie według zastrz. 16 albo 21, znamienne tym, że wielofunkcyjne alkohole są etoksylowane.
23. 23. Zastosowanie według zastrz. 22, znamienne tym, że wielofunkcyjne alkohole są etoksylowane za pomocą co najmniej 1 mola tlenku etylenu na 1 mol alkoholu, korzystnie za pomocą co najmniej 1 mola tlenku etylenu na 1 mol grup OH.
24. 24. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że wielofunkcyjny alkohol jest produktem alkoksylowania, korzystnie produktem etoksylowania aminy i/lub aminoalkoholu.
25. 25. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że stosuje się pastę zawierającą grupy karboksylowe zobojętnione w ilości od 45 do 60% molowych.
26. 26. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że pasta zawiera wielofunkcyjny alkoksylowany alkohol w stężeniu od 1 do 20, korzystnie od 1do 15% wagowych, w przeliczeniu na użyty polimer.
27. 27. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że stosuje się pastę zawierającą inne dodatki, szczególnie w postaci zagęszczaczy, zmiękczaczy, napełniaczy i barwników.
28. 28. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że stosuje się pastę zawierającą polimer, którego lepkość 30% wag. wodnego roztworu nie przekracza 800 mPas, korzystnie 2000 mPas i nie przekracza wartości 25 000 mPas, korzystnie wartości 20 000 mPas.
29. 29. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że pasta po suszeniu i sieciującym wygrzewaniu w temperaturze od 150 do 250°C ma wysokość pęcznienia na 100 g co najmniej 8 mm, korzystnie co najmniej 10 mm i najkorzystniej co najmniej 12 mm.
30. 30. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że pasta po suszeniu i sieciującym wygrzewaniu w temperaturze od 150 do 250°C ma retencję co najmniej 15 g/g suchej substancji, korzystnie co najmniej 25 g/g i najkorzystniej co najmniej 40 g/g suchej substancji.
31. 31. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że dodatkową obróbkę termiczną przy nanoszeniu na nośniki przeprowadza się w temperaturze w zakresie od 150°C do 250°C.
32. 32. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że dodatkową obróbkę termiczną przy nanoszeniu na odporne termicznie nośniki przeprowadza się w temperaturze do 400°C.
33. 33. Zastosowanie według zastrz. 16, znamienne tym, że w celu wytwarzania pęczniejącej w wodzie folii nanosi się najpierw pastę pęczniejącą na nośnik pośredni, korzystnie dający się wielokrotnie zastosować, z którego folię ściąga się po jej usieciowaniu i ewentualnym dalszym wygrzewaniu.