PL185941B1

PL185941B1 - Sposób ciągłego farbowania przędzy osnowowej i urządzenie do ciągłego farbowania przędzy osnowowej

Info

Publication number: PL185941B1
Application number: PL97335967A
Authority: PL
Inventors: Eckhardt Godau
Original assignee: Gullshield Ltd
Priority date: 1996-04-06
Filing date: 1997-10-02
Publication date: 2003-09-30
Also published as: BR9714764A; PL335967A1; CN1165646C; DE59707389D1; PT799924E; US6355073B1; CN1242059A; AU4315297A; TR199901594T2; EP0799924B1; WO1998045521A1; DE19613954A1; ES2179972T3; RU2175698C2; EP0799924A2; IL131175A0; ZA977295B; CA2282337A1; JP2001518989A; EP0799924A3

Abstract

1 . Sposób ciaglego farbowania przedzy osnowowej, w szcze- gólnosci przedzy bawelnianej, barwnikiem indygo albo innymi grupami barwników, zwlaszcza barwników siarkowych i kadziowych, w którym, prowadzi sie równolegle pasmo nie splecionych nitek osnowy w szczelnie zamknietym reaktorze farbiarskim, który posiada, co najmniej jeden pojemnik napel- niony kapiela farbiarska, i w którym, po poczatkowym zanu- rzeniu w swiezej kapieli farbiarskiej impregnuje sie je i celem wydluzenia czasu przebywania w reaktorze, prowadzi, odpo- wiednio do pozadanego odcienia barwy, przez kilka cylindrów lub walców oraz rolek zwrotnych znajdujacych sie w reaktorze, nastepnie wyciska na wyzym arce, plucze, wygladza i nawija na wal osnowowy, znam ienny tym , ze pasmo przedzy osnowowej, poczatkowo zanurza sie w swiezej kapieli farbiarskiej o regulo- wanej temperaturze, wyciska sie w posredniej wyzymarce (3a) znajdujacej sie w reaktorze (1) i nastepnie utrwala w reaktorze (1), w atmosferze bez dostepu tlenu, o regulowanej temperatu- rze, na walkach prowadzacych i zwrotnych (5a do 5g), bez powtórnego zanurzenia w swiezej kapieli farbiarskiej, przy czym czas utrwalania reguluje sie zaleznie od pozadanego odcienia barwy i rodzaju barwnika. 13 Urzadzenie do ciaglego farbowania bawelnianej prze- dzy osnowowej barwnikiem indygo albo innymi grupami barwników, zwlaszcza barwników siarkowych i kadziowych, w szczelnie zamknietym reaktorze farbiarskim, który ma postac zbiornika zamknietego od góry pokrywa i wyposazony jest w co najmniej jeden pojemnik napelniony kapiela farbiarska, jak równiez w kilka cylindrów lub walców oraz rolek prowadza- cych i zwrotnych, znam ienne tym , ze znajdujace sie na dolnym koncu reaktora farbiarskiego (1) pojemniki kapieli farbiarskiej (2a, 2b, 2c), tworza dno reaktora, przy czym wystajace poza scianki boczne reaktora farbiarskiego (1) boczne pojemniki kapieli farbiarskiej (2a 1 2c) s ta n o w ia .................................... F I G . 1 PL PL PL PL PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób ciągłego farbowania przędzy osnowowej, w szczególności przędzy bawełnianej, barwnikiem indygo albo innymi grupami barwników, które po

185 941 impregnacji i wyżymaniu wymagają utleniania lub obróbki cieplnej celem wywołania i utrwalenia.

Przedmiotem wynalazku jest także urządzenie do ciągłego farbowania przędzy osnowowej.

Znane sąfarbiarki przędzy osnowowej do ciągłego farbowania niebieskiej tkaniny jeansowej („denim”) za pomocą indygo, które składają się z połączonych, ustawionych kolejno zbiorników farbiarskich z wyżymarką albo z napawarek o stosunkowo dużej objętości kąpieli. Takie zbiorniki farbiarskie lub napawarki stosuje się również do farbowania czarnej i kolorowej tkaniny „denim” za pomocą barwników siarkowych lub kadziowych. Wiadomo, że celem rozwiązania problemów występujących w procesie farbowania i uzyskania większej efektywności barwnika stosuje się w farbiarkach przędzy osnowowej dodatkowe zespoły składające się z napawarki z korytem oszczędnościowym i następującego dalej parownika, a więc zespoły, które nie mogą być stosowane w głównym procesie farbowania indygo.

Znane zbiorniki farbiarskie z wyżymarką albo napawarką składają się z prostych kadzi rolkowych, w których nasyca się farbowaną osnowę przeprowadzając ją przez kilka cylindrów lub walców i/albo rolek zwrotnych znajdujących się pod kąpielą farbiarską i następnie wyżymając tę osnowę. Pasmo osnowy zanurzone w kąpieli i czas przebywania w tej kąpieli są uzależnione od ilości oraz wzajemnej odległości zanurzonych wałków i rolek zwrotnych.

Prędkość osnowy podczas farbowania indygo jest zadana i praktycznie nie zmienia się, a więc czas zanurzenia i objętość kąpieli są stałe i zależą tylko od konstrukcji zbiornika farbiarskiego.

Wskutek rosnącego zainteresowania materiałami dżinsowymi w kolorze błękitu indygowego o różnych odcieniach i różnej odporności na pranie a także większego udziału na rynku czarnego i kolorowego „denim” potrzebna jest większa elastyczność w farbowaniu indygo w odcieniu od jasnoniebieskiego do supemiebieskiego.

Konwencjonalne urządzenia do farbowania indygo w przypadku drobnych różnic odcieni wymagają na przykład przy jaśniejszych odcieniach zastosowania mniejszej liczby zbiorników farbiarskich. Przy ciemnych odcieniach potrzeba więcej połączonych kolejno zbiorników farbiarskich. Przy ciemnym odcieniu wykorzystuje się najczęściej sześć takich zbiorników, każdy zawierający do 2500 1 kąpieli farbiarskiej. Oznacza to potrzebę przezbrajania konwencjonalnych farbiarek indygo, żeby uzyskać różną głębię odcieni. Odpowiednio do wymaganego odcienia należy zastosować więcej albo mniej zbiorników farbiarskich, a także dolać lub wypompować pewną ilość kąpieli farbiarskiej. Nie potrzebną czasowo kąpiel, czasem w ilości kilka tysięcy litrów, trzeba spuścić lub tymczasowo zmagazynować.

W znanym urządzeniu do farbowania obiegowego potrzebna jest tylko kąpiel, przez którą przeprowadza się kilkakrotnie pasmo osnowy, cztero- lub pięciokrotnie przy ciemnych odcieniach indygo.

Inne odcienie niż błękit indygowy uzyskuje się za pomocą innych grup barwników, najczęściej barwników siarkowych lub kadziowych. Te a także inne grupy barwników bawełny, jak barwniki reaktywne i bezpośrednie, mają różne powinowactwo z bawełną, najczęściej wyższe niż indygo. Na powinowactwo wpływa znacząco temperatura farbowania, która może znacznie różnić się dla różnych grup barwników. Tak na przykład powinowactwo i efektywność barwnika indygo wzrasta w miarę spadku temperatury, natomiast w przypadku innych grup barwników parametry te często zwiększają się wraz ze wzrostem temperatury.

Poprzez chłodzenie kąpieli indygo w tradycyjnych farbiarkach można byłoby uzyskać wyższe powinowactwo i większą efektywność barwnika, ale jest to ekonomicznie nieuzasadnione z uwagi na dużą liczbę zbiorników farbiarskich i dużą ilość kąpieli.

Następny problem występujący w tradycyjnych farbiarkach polega na tym, że wskutek powinowactwa następuje odciąganie barwnika z kąpieli. W efekcie początek partii materiału jest zabarwiony ciemniej niż koniec pasma osnowy, czyli mamy do czynienia ze spadkiem intensywności procesu barwienia „od głowy do ogona”. Takie niekorzystne zjawisko, które może rozkładać się na kilka tysięcy metrów farbowanej osnowy, występuje zwłaszcza w dużych urządzeniach z dużą ilością kąpieli farbiarskiej, w których występują długie przebiegi farbowania.

185 941

Dlatego celem wynalazku jest usunięcie wad tradycyjnych sposobów ciągłego farbowania osnowy, w szczególności osnowy bawełnianej za pomocą indy go lub innych grup barwników, które po impregnacji i wyżymaniu wymagają utleniania albo obróbki cieplnej celem utrwalenia. W szczególności chodzi o znaczące obniżenie ilości potrzebnej kąpieli farbiarskiej oraz stworzenie efektywnych warunków chłodzenia albo nagrzewania tej kąpieli. Przy tym powinna też istnieć możliwość zmian czasu przebywania przędzy osnowowej w instalacji farbowania przy użyciu prostych środków konstrukcyjnych a także wybierania temperatury utrwalania od dolnej temperatury pokojowej do ponad 100°C.

Zadaniem wynalazku jest stworzenie sposobu ciągłego farbowania przędzy osnowowej, w szczególności osnowy bawełnianej, za pomocą indy go lub innych grup barwników, który umożliwia dużą elastyczność procesu farbowania przędzy osnowowej o różnych odcieniach i za pomocą różnych grup barwników, a także stworzenie urządzenia, które farbuje w optymalnych warunkach alternatywnie przy użyciu barwnika indygo, barwnika siarkowego lub barwnika kadziowego.

Zadanie wynalazku w zakresie sposobu zostało rozwiązane przez to, że w sposobie, w którym, prowadzi się równolegle pasmo nie splecionych nitek osnowy w szczelnie zamkniętym reaktorze farbiarskim, który posiada, co najmniej jeden pojemnik napełniony kąpielą farbiarską i w którym, po początkowym zanurzeniu w świeżej kąpieli farbiarskiej impregnuje się je i celem wydłużenia czasu przebywania w reaktorze, prowadzi, odpowiednio do pożądanego odcienia barwy, przez kilka cylindrów lub walców oraz rolek zwrotnych znajdujących się w reaktorze, następnie wyciska na wyżymarce, płucze, wygładza i nawija na wał osnowowy, zgodnie z wynalazkiem, pasmo przędzy osnowowej, początkowo zanurza się w świeżej kąpieli farbiarskiej o regulowanej temperaturze, wyciska się w pośredniej wyżymarce znajdującej się w reaktorze i następnie utrwala w reaktorze, w atmosferze bez dostępu tlenu, o regulowanej temperaturze, na wałkach prowadzących i zwrotnych, bez powtórnego zanurzenia w świeżej kąpieli farbiarskiej, przy czym czas utrwalania reguluje się zależnie od pożądanego odcienia barwy i rodzaju barwnika.

Korzystnie, przędzę osnowową po wprowadzeniu do reaktora farbiarskiego, zanurza się w ochłodzonej kąpieli barwnika indygo o objętości poniżej 300 1 i stężeniu 3 g/1, po czym wyciska na pośredniej wyżymarce do uzyskania stężenia w osnowie zmniejszonego w przybliżeniu do połowy.

W przypadku farbowania barwnikiem indygo chłodzenie kąpieli farbiarskiej, czas przebywania pasma osnowy w reaktorze i chłodzenie atmosfery w reaktorze reguluje się tak, że uzyskuje się maksymalną efekty wność barwnika i minimalizuje się ilość pojemników farbiarskich lub też ilość powtarzalnych operacji zanurzenia - utleniania.

Korzystnie, ustawia się takie stężenie kąpieli w wyjściowym pojemniku z kąpielą farbiarską że po wyciśnięciu pozostaje na paśmie przędzy osnowowej tylko mała ilość nie utrwalonego barwnika, który następnie wymywa się w następnej kąpieli phiczącej.

Zgodnie z wynalazkiem, wprowadza się do hermetycznie zamkniętego reaktora farbiarskiego gaz obojętny, korzystnie azot, przy czym, korzystnie, w hermetycznie zamkniętym reaktorze farbiarskim wyciska się powietrze znajdujące się we wprowadzanym paśmie przędzy osnowowej, pod kąpielą na początkowej wyżymarce znajdującej się na wejściu reaktorą poza nim.

Znajdujące się w pojemnikach kąpieli farbiarskiej barwniki siarkowe albo kadziowe podgrzewa się oraz podgrzewa się parą wodną wnętrze reaktora.

Reguluje się stopień wyciskania przędzy osnowowej na pośredniej wyżymarce aż do całkowitego przerwania wyciskania.

Według dalszej cechy sposobu, doprowadza się równomiernie kąpiel farbiarską o stężeniu wyższym niż kąpiel impregnacyjna, do reaktora, za pomocą dopływu z poziomym jazem do pierwszego pojemnika z kąpielą farbiarską natomiast odpływ kąpieli farbiarskiej prowadzi się, alternatywnie, przez pierwszy przelew z jazem z pierwszego pojemnika z kąpielą farbiarską lub przez drugi przelew z jazem, z drugiego pojemnika z kąpielą farbiarską a przelew wyciśniętej i zubożonej kąpieli farbiarskiej prowadzi się poprzez znajdującą się poza reaktorem główną wyży markę i wylot.

185 941

Obieg kąpieli impregnacyjnej i barwiącej prowadzi się w rurowym układzie hydraulicznym, przy czym za pośrednictwem zaworów dobiera się wielkość objętości kąpieli, a zubożoną kąpiel farbiarską doprowadza się do głównej wyżymarki przewodem obiegowym z regulacyjnym zaworem.

Korzystnie wreszcie, wyrównuje się stężenie kąpieli farbiarskiej wymaganą ilością barwników i chemikaliów, przez to, że dozuje się uzupełnienie o większym stężeniu za pomocą przewodu dopływowego uzupełnienia z zaworem i pompą dozującą.

Zadanie wynalazku w zakresie urządzenia rozwiązane zostało przez to, że, w urządzeniu do ciągłego farbowania bawełnianej przędzy osnowowej barwnikiem indygo albo innymi grupami barwników, zwłaszcza barwników siarkowych i kadziowych, w szczelnie zamkniętym reaktorze farbiarskim, który ma postać zbiornika zamkniętego od góry pokrywą i wyposażony jest w co najmniej jeden pojemnik napełniony kąpielą farbiarską, jak również w kilka cylindrów lub walców oraz rolek prowadzących i zwrotnych, zgodnie z wynalazkiem, znajdujące się na dolnym końcu reaktora pojemniki kąpieli farbiarskiej tworzą dno reaktora, przy czym wystające poza ścianki boczne reaktora, boczne pojemniki kąpieli farbiarskiej stanowią jednocześnie wraz z wałkami prowadzącymi i zwrotnymi i bocznymi ściankami reaktora, zamek wodny, uszczelniający reaktor względem otoczenia, przy czym pojemniki kąpieli farbiarskiej, są dwuścienne i są wyposażone w urządzenia do ogrzewania i chłodzenia kąpieli farbiarskiej, oraz, w reaktorze znajduje się pośrednia wyży marka o nacisku regulowanym aż do całkowitego jego zredukowania wraz z wałkami prowadzącymi i zwrotnymi, przy czym pod reaktorem znajduje się rurowy układ hydrauliczny do zasilania reaktora kąpielami farbiarskimi, a także, reaktor jest wyposażony w urządzenia do ogrzewania i chłodzenia.

Wałki prowadzące i zwrotne są przestawne pionowo i są w postaci walców żebrowanych.

Korzystnie, w reaktorze farbiarskim są umieszczone nastawne pary rolek, korzystnie w postaci powleczonych teflonem drążków.

Dna pojemników kąpieli farbiarskiej są wyposażone w urządzenia do ogrzewania i chłodzenia.

Według wynalazku, górna pokrywa reaktora farbiarskiego jest nachylona i wyposażona w urządzenie grzejne, a we wnętrzu reaktora umieszczona jest rura pierścieniowa parowa.

Korzystnie, reaktor jest wyposażony w komin z regulatorem nadciśnieniowym.

Rurowy układ hydrauliczny składa się z przewodów obiegowych z umieszczoną na nich pompą obiegową i zaworami oraz, z przewodu dopływowego uzupełnienia z umieszczoną na nim pompą dozującą i zaworem.

Korzystnie w końcu, na całej szerokości reaktora rozmieszczone są na dopływie, odpływach i przelewach, poziome jazy.

Wynalazek w przykładach wykonania został objaśniony na podstawie rysunku, na którym fig. 1 przedstawia reaktor farbiarski w przekroju i widoku z boku, fig. 2 - reaktor farbiarski według fig. 1 ze skróconym wciąganiem osnowy, fig. 3 - reaktor farbiarski według fig. 1 podczas farbowania z minimalną ilością kąpieli, fig. 4 - reaktor farbiarski według fig. 1 podczas farbowania z maksymalną ilością kąpieli.

Przedstawiony przykładowo na fig. 1 reaktor farbiarski 1 jest zamkniętym u góry zbiornikiem, który u dołu ma trzy pojemniki napełnione kąpielą farbiarską. Pojemniki kąpieli farbiarskiej 2a i 2c są jednocześnie zamkami wodnymi, to znaczy dolna część ścianek bocznych reaktora 1 po napełnieniu pojemników kąpielą wchodzi w te pojemniki tak, że uniemożliwia dopływ do reaktora 1 powietrza z otoczenia, w szczególności tlenu atmosferycznego. Ponadto we wlotowym pierwszym pojemniku kąpieli farbiarskiej 2a jest umieszczona pierwsza wyżymarka 3c, która wyciska powietrze znajdujące się jeszcze we wprowadzanym paśmie przędzy osnowowej. Poza tym pojemniki kąpieli farbiarskiej 2a i 2b mają podwójne dna 7a i 7b, które umożliwiają chłodzenie kąpieli farbiarskiej w przypadku barwnika indygo albo jej podgrzewanie na przykład przy barwniku siarkowym.

W reaktorze farbiarskim 1 znajduje się pośrednia wyżymarka 3a, która wyciska przędzę osnowową tak, że podczas dalszego przebiegu osnowy nie tworzą się „zwisy” kąpieli. Pośrednia wyżymarka 3a dzięki przestawnym rolom dociskowym umożliwia zmianę nacisku na pasmo osnowy aż do całkowitego zluzowania.

185 941

Zamiast albo jako uzupełnienie pośredniej wyżymarki 3a można zastosować parę rolek Ai, A₂, które przy otwartej wyżymarce usuwają nadmiar kąpieli farbiarskiej zapobiegając jej skapywaniu. Para rolek Ai, A₂ jest przestawna i umieszczana tak, że pasmo osnowy musi przechodzić po bardziej lub mniej uwydatnionej krzywej w kształcie S lub Z.

W reaktorze farbiarskim 1 tuż nad pojemnikami kąpieli farbiarskiej 2a i 2c znajdują się wałki prowadzące i zwrotne 4a, 4b, 4c, które są tak zwanymi wałkami zanurzeniowymi zamków wodnych. Następne przewidziane w reaktorze farbiarskim 1 wałki prowadzące i zwrotne 5a do 5g umożliwiają prowadzenie pasma osnowy przez reaktor farbiarski 1. Te wałki 5a do 5g są tak zwanymi wałkami użebrowanymi. Żebra 11 tych wałków zapobiegają ewentualnemu krzyżowaniu się nitek osnowy. Wałki żebrowane są wolne od nitek i zanieczyszczeń, dzięki czemu unika się zrywania nitek. Ponadto wałki prowadzące i zwrotne 5a, 5b, 5c i 5g są przestawne pionowo w reaktorze, co pozwala zmieniać długość nitek osnowy. W przykładzie według fig. 1 długość wciągania KI wynosi 16 m. W przykładzie według fig. 2 ukazano skrócony wciąg K2 o długości 7 m.

Pokrywa reaktora 8 jest ogrzewana i jest ustawiona skośnie, żeby uniknąć skąpywania. Ponadto reaktor 1 jest nagrzewany parą za pomocą pierścieniowej rury 9 parowej.

W razie utrwalania na gorąco, przy użyciu pary, na przykład w przypadku barwników siarkowych, nadmiar pary jest odprowadzany kominem 10, który ma regulator nadciśnieniowy, to znaczy otwiera się przy określonym zadanym ciśnieniu pary.

Na figurach 3 i 4 przedstawiono rurowy układ hydrauliczny i układ zasilania reaktora kąpielą farbiarską.

Kąpiel farbiarską doprowadza się dopływem 11 a. Ma ona stężenie wyższe niż kąpiel impregnacyjna i równomierność jej dopływu jest zapewniona dzięki temu, że napływa ona do pierwszego pojemnika kąpieli farbiarskiej 2a przez poziomy jaz równomiernie na całej szerokości reaktora. Objętość kąpieli farbiarskiej w pierwszym pojemniku kąpieli farbiarskiej 2a wynosi przykładowo 150 1.

Kąpiel farbiarska może odpływać alternatywnie pierwszym przelewem 11 b albo drugim przelewem lic, zależnie od tego, które pojemniki zawierają aktualnie kąpiel farbiarską. Również tu poziome jazy zapewniają równomierność odpływu na całej szerokości reaktora.

Przez odpływ lid przelewa się kąpiel zubożona i wyciśnięta na głównej wyżymarce 3b znajdującej się poza reaktorem 1.

W przypadku wyboru małej objętości kąpieli - 150 1, w jednym pojemniku kąpieli farbiarskiej 2a, duże znaczenie dla równomiernego barwienia ma cyrkulacja kąpieli impregnacyjnej lub barwnikowej, co zapewnia pierwszy układ obiegowy, składający się z przewodów obiegowych 12a i 12b (mały obieg) z pompą obiegową 14, która ma zmienną wydajność w zakresie od 600 do 6.000 1/h. W razie wybrania impregnacji w obu pojemnikach 2a i 2b, przy czym pierwszy pojemnik mieści 150 1 a drugi 80 1 kąpieli, cyrkulacja odbywa się przez drugi układ obiegowy, składający się z przewodów 12a i 12c (duży obieg), również za pomocą pompy obiegowej 14.

Wyborem małego lub dużego obiegu kąpieli farbiarskiej steruje się za pomocą zaworów 13a, 13b i 13c. Zawór 13f na rurze odpływowej zapobiega nasyceniu kąpieli w razie wybrania pustego pojemnika.

Zubożona kąpiel z głównej wyżymarki 3b zasila reaktor farbiarski 1 przez następny przewód obiegowy 12d, co regulowane jest zaworem 13d.

Kąpiel farbiarska wymaga ciągłego wyrównywania stężenia potrzebną ilością barwników i chemikaliów, które są pobierane przez wychodzącą osnowę. Odbywa się to przez dozowanie bardziej stężonego uzupełnienia poprzez przewód dopływowy uzupełnienia 16 z pompą dozującą 17, przy czym reguluje się ten dopływ zaworem 13e. Takie domieszkowanie uzupełnienia do obu cyrkulujących kąpieli farbiarskich, czyli kąpieli obiegowej i zubożonej kąpieli wyciśniętej na głównej wyżymarce 3b, odbywa się poprzez mieszalnik 15 o objętości 30 1, wliczając przewody rurowe.

Tak więc całkowita objętość kąpieli zaangażowanej w proces barwienia w korzystnym przykładzie z zastosowaniem tylko pierwszego pojemnika kąpieli farbiarskiej 2a wynosi

150 + 60 + 30 = 2401.

185 941

W przypadku zasilania obu pojemników kąpieli farbiarskiej 2a i 2b całkowita objętość wynosi

150 + 80 + 60 + 30 = 320 1.

Oczywiście są również możliwe inne objętości zastosowanej kąpieli farbiarskiej. Można na przykład zmniejszyć tę objętość wstawiając elementy wyporowe do pojemników lub też ją zwiększyć podnosząc poziom kąpieli przez podwyższenie dopływów i odpływów.

Poniżej opisano na przykładach realizacji dwa preferowane sposoby farbowania:

Przykład 1

Przy farbowaniu barwnikiem indy go w odcieniu standardowego granatu wykorzystuje się kąpiel o całkowitej objętości 320 1. Przyrządza się kąpiel z 3 g/1 indygo i z niezbędną ilością ługu sodowego i podsiarczynu sodowego jako środka redukującego barwnik.

Po napełnieniu obu pojemników kąpieli farbiarskiej 2a i 2b i pojemnika kąpieli farbiarskiej 2c głównej wyżymarki 3b, tego ostatniego z rozcieńczeniem 1:1, wprawia się w obieg kąpiel barwiącą przez układ obiegowy złożony z przewodów obiegowych 12c, 12a i pompy 14.

Ustawienie zaworówjest następujące: zawory 13a, 13c, 13d i 13e są otwarte, zawór 13b jest zamknięty.

Dzięki dużej długości wciągu osnowy (16 m) prędkość farbowania może wynosić do 50 m/min i można ją odpowiednio nastawić.

W tym przykładzie chłodzi się celowo do 15°C kąpiel impregnacyjną dzięki czemu zwiększa się znacznie powinowactwo indygo z przędzą bawełnianą. Poza tym eliminuje się przez to zależne od otoczenia zmiany temperatury wnętrza reaktora farbiarskiego.

Dozowanie przygotowanego uzupełnienia 80 g/1 indygo z potrzebnymi chemikaliami odbywa się proporcjonalnie do ciężaru przechodzącej osnowy. Dozowaniem steruje komputer, który mierzy metry bieżące osnowy, przelicza na ciężar na jednostkę czasu (np. 18 kg/min) i następnie dawkuje proporcjonalnie ilość uzupełnienia kąpieli. W tym przypadku przy 2% farbowaniu przy stężeniu uzupełnienia 80 g/1 indygo dozuje się 4,5 1/min roztworu uzupełnienia.

W razie wybrania najdłuższego wciągu 16 m efektywność barwnika i odporność na pranie mogą być największe.

W przypadku wybrania krótszego wciągu odporność na pranie spada nieznacznie, czego może wymagać pralnica STONE.

Przykład 2

Podczas farbowania barwnikiem siarkowym czarnej lub kolorowej tkaniny „denim” postępuje się w zasadzie tak samo jak w przykładzie 1, z tym wyjątkiem, że pracuje się tu tylko z pierwszym pojemnikiem kąpieli farbiarskiej 2a, a więc następuje zmniejszenie całkowitej objętości kąpieli do 150 + 60 + 30 = 240 1.

Ponadto podgrzewa się kąpiel farbiarską do co najmniej 90°C, a wnętrze reaktora podgrzewa się parą do 100 - 102°C.

Długość wciągu osnowy wynosi celowo 16 m, gdyż długi czas przebywania zapewnia lepszą efektywność barwnika.

185 941

30t

185 941

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sposób ciągłego farbowania przędzy osnowowej, w szczególności przędzy bawełnianej, barwnikiem indy go albo innymi grupami barwników, zwłaszcza barwników siarkowych i kadziowych, w którym, prowadzi się równolegle pasmo nie splecionych nitek osnowy w szczelnie zamkniętym reaktorze farbiarskim, który posiada, co najmniej jeden pojemnik napełniony kąpielą farbiarską, i w którym, po początkowym zanurzeniu w świeżej kąpieli farbiarskiej impregnuje się je i celem wydłużenia czasu przebywania w reaktorze, prowadzi, odpowiednio do pożądanego odcienia barwy, przez kilka cylindrów lub walców oraz rolek zwrotnych znajdujących się w reaktorze, następnie wyciska na wyżymarce, płucze, wygładza i nawija na wał osnowowy, znamienny tym, że pasmo przędzy osnowowej, początkowo zanurza się w świeżej kąpieli farbiarskiej o regulowanej temperaturze, wyciska się w pośredniej wyżymarce (3a) znajdującej się w reaktorze (1) i następnie utrwala w reaktorze (1), w atmosferze bez dostępu tlenu, o regulowanej temperaturze, na wałkach prowadzących i zwrotnych (5a do 5g), bez powtórnego zanurzenia w świeżej kąpieli farbiarskiej, przy czym czas utrwalania reguluje się zależnie od pożądanego odcienia barwy i rodzaju barwnika.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że przędzę osnowową po wprowadzeniu do reaktora farbiarskiego (1), zanurza się w ochłodzonej kąpieli barwnika indygo o objętości poniżej 300 1 i stężeniu 3 g/1, po czym wyciska na pośredniej wyżymarce (3a) do uzyskania stężenia w osnowie zmniejszonego w przybliżeniu do połowy.
3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w przypadku farbowania barwnikiem indygo chłodzenie kąpieli farbiarskiej, czas przebywania pasma osnowy w reaktorze i chłodzenie atmosfery w reaktorze (1) reguluje się tak, że uzyskuje się maksymalną efektywność barwnika i minimalizuje się ilość pojemników farbiarskich lub też ilość powtarzalnych operacji zanurzenia - utleniania.
4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że ustawia się takie stężenie kąpieli w wyjściowym pojemniku z kąpielą farbiarską (2c), że po wyciśnięciu pozostaje na paśmie przędzy osnowowej tylko mała ilość nie utrwalonego barwnika, który następnie wymywa się w następnej kąpieli płuczącej.
5. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że wprowadza się do hermetycznie zamkniętego reaktora farbiarskiego (1) gaz obojętny, korzystnie azot.
6. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w hermetycznie zamkniętym reaktorze farbiarskim (1), wyciska się powietrze znajdujące się we wprowadzanym paśmie przędzy osnowowej, pod kąpielą na początkowej wyżymarce (3c) znajdującej się na wejściu reaktora (1) poza nim.
7. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że znajdujące się w pojemnikach z kąpielą farbiarską (2a, 2b, 2c) barwniki siarkowe albo kadziowe podgrzewa się oraz podgrzewa się parą wodną wnętrze reaktora.
8. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że reguluje się stopień wyciskania przędzy osnowowej na pośredniej wyżymarce (3a) aż do całkowitego przerwania wyciskania.
9. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że doprowadza się równomiernie kąpiel farbiarską o stężeniu wyższym niż kąpiel impregnacyjna, do reaktora (1), za pomocą dopływu (Ha) z poziomym jazem do pierwszego pojemnika z kąpielą farbiarską (2a), natomiast odpływ kąpieli farbiarskiej prowadzi się przez pierwszy przelew (llb) z jazem, z pierwszego pojemnika z kąpielą farbiarską (2a), i że przelew wyciśniętej i zubożonej kąpieli farbiarskiej prowadzi się poprzez znajdującą się poza reaktorem (1) główną wyży markę (3b) i wylot (lid).
10. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że doprowadza się równomiernie kąpiel farbiarską o stężeniu wyższym niż kąpiel impregnacyjna, do reaktora (1), za pomocą dopływu (lla) z poziomym jazem do pierwszego pojemnika z kąpielą farbiarską (2a), natomiast odpływ kąpieli

185 941 farbiarskiej prowadzi się przez drugi przelew (lic) z jazem, z drugiego pojemnika z kąpielą farbiarską (2b), i że przelew wyciśniętej i zubożonej kąpieli farbiarskiej prowadzi się poprzez znajdującą się poza reaktorem (1) główną wyżymarkę (3b) i wylot (lid).
11. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że obieg kąpieli impregnacyjnej i barwiącej prowadzi się w rurowym układzie hydraulicznym, przy czym za pośrednictwem zaworów (13a, 13b, 13c) dobiera się wielkość objętości kąpieli, a zubożoną kąpiel farbiarską doprowadza się do głównej wyżymarki (3b) przewodem obiegowym (12d) z regulowanym zaworem (13d).
12. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że wyrównuje się stężenie kąpieli farbiarskiej wymaganą ilością barwników i chemikaliów, przez to, że dozuje się uzupełnienie o większym stężeniu za pomocą przewodu dopływowego uzupełnienia (16) z zaworem (13e) i pompą dozującą (17).
13. Urządzenie do ciągłego farbowania bawełnianej przędzy osnowowej barwnikiem indygo albo innymi grupami barwników, zwłaszcza barwników siarkowych i kadziowych, w szczelnie zamkniętym reaktorze farbiarskim, który ma postać zbiornika zamkniętego od góry pokrywą i wyposażony jest w co najmniej jeden pojemnik napełniony kąpielą farbiarską jak również w kilka cylindrów lub walców oraz rolek prowadzących i zwrotnych, znamienne tym, że znajdujące się na dolnym końcu reaktora farbiarskiego (1) pojemniki kąpieli farbiarskiej (2a, 2b, 2c), tworzą dno reaktora, przy czym wystające poza ścianki boczne reaktora farbiarskiego (1) boczne pojemniki kąpieli farbiarskiej (2a i 2c) stanowią jednocześnie wraz z wałkami prowadzącymi i zwrotnymi (4a, 4b, 4c) i bocznymi ściankami reaktora, zamek wodny, uszczelniający reaktor względem otoczenia, przy czym pojemniki kąpieli farbiarskiej (2a, 2b), są dwuścienne i są wyposażone w urządzenia do ogrzewania i chłodzenia kąpieli farbiarskiej, oraz, że w reaktorze farbiarskim (1) znajduje się pośrednia wyżymarka (3a) o nacisku regulowanym aż do całkowitego jego zredukowania wraz z wałkami prowadzącymi i zwrotnymi (5a do 5g), przy czym pod reaktorem farbiarskim (1) znajduje się rurowy układ hydrauliczny do zasilania reaktora kąpielami farbiarskimi, a także, że reaktor jest wyposażony w urządzenia do ogrzewania i chłodzenia.
14. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że wałki prowadzące i zwrotne (5a do 5g) są przestawne pionowo.
15. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że wałki prowadzące i zwrotne (5a do 5g) są w postaci walców żebrowanych.
16. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że w reaktorze farbiarskim (1) są umieszczone nastawne pary rolek (Aj, A2) wyciskających, korzystnie w postaci powleczonych teflonem drążków.
17. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że dna (7a, 7b) pojemników (2a, 2b) kąpieli farbiarskiej są wyposażone w urządzenia do ogrzewania i chłodzenia.
18. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że górna pokrywa (8) reaktora farbiarskiego (1) jest nachylona i wyposażona w urządzenie grzejne, a we wnętrzu reaktora (1) umieszczona jest rura pierścieniowa (9) parowa.
19. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że reaktor farbiarski (1) jest wyposażony w komin (10) z regulatorem nadciśnieniowym.
20. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że rurowy układ hydrauliczny składa się z przewodów obiegowych (12a, 12b, 12c, 12d) z umieszczoną na nich pompą obiegową (14) i zaworami (13a, 13b, 13c, 13d) oraz, z przewodu dopływowego uzupełnienia (16) z umieszczoną na nim pompą dozującą (17) i zaworem (13e).
21. Urządzenie według zastrz. 13, znamienne tym, że na całej szerokości reaktora farbiarskiego rozmieszczone są na dopływie (lla) i przelewach (llb, lic) poziome jazy.

* * *