PL183684B1

PL183684B1 - Zamknięcie z drążkiem uruchamiającym

Info

Publication number: PL183684B1
Application number: PL97320930A
Authority: PL
Inventors: Horst Brand
Original assignee: Fliether Karl Gmbh & Co
Priority date: 1996-08-08
Filing date: 1997-07-03
Publication date: 2002-06-28
Also published as: DE19632104A1; EP0823521A3; PL320930A1; ATE227000T1; DE59708606D1; EP0823521A2; EP0823521B1; DK0823521T3; ES2181955T3

Abstract

1. Zamkniecie z drazkiem uruchamiajacym umieszczonego od strony skrzydla drzwi glównego zamka posiadajacego rygiel glówny polaczony z drazkiem uruchamiajacym przemieszczanym przez ruch zamka glównego, wzdluz okucia w kierunku przesuwania wspóldzialajacego rygla zatrzaskowego dodatkowego zanika majacego od strony oscieznicy wychylne jarzmo zatrzaskowe, znamienne tym, ze drazek napedowy (7) jest przesuwnie polaczony z suwakiem (33) zatrzasku (16) w kierunku przesunie- cia jego sterujacego czopa (34) do polozenia (A, B, C, D, E) jarzmowej prowadnicy (35) na jej odcin- kach (38, 39, 40, 42, 43, 44), przy czym przy odwo- dzeniu glównego rygla (6) z pierwszego wstepnie zamknietego polozenia, zatrzask (16) dodatkowego zamka (8) jest umieszczony w szczelinie (56) wy- chylnego jarzma zatrzaskowego , a sterujacy czop (34) jest poza sterujacym jarzmem (37), a po drugim przemieszczeniu zamka glównego (2) do przodu i do tylu, jest schowany calkowicie w zamku dodatkowym (8), a sterujacy czop (34) jest ulozy- skowany przesuwnie na sterujacym jarzmie (37). F ig. 3 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zamknięcie z drążkiem uruchamiającym posiadające zamek główny zawierający główny rygiel i drążek uruchamiający przemieszczany przez uruchomienie zamka głównego wzdłuż płyty czołowej i uruchamiający zatrzask zamka dodatkowego, który współpracuje z zamocowanym do ościeżnicy drzwiowej odchylnym jarzmem blokującym.

Zamknięcie z drążkiem uruchamiającym jest znane z DE 3503466 C2, przy czym wysunięcie zatrzasku zamka dodatkowego następuje za pomocą obrotowej gałki, znajdującej się po wewnętrznej stronie drzwi. Do pozycji uwolnienia zatrzask zostaje doprowadzony przez ruch zamykający rygla głównego. Do tego celu na drążku uruchamiającym umieszczona jest trójkątna płytka tworząca powierzchnię ślizgową, która współpracuje z poprzecznie odstającymi sworzniami zatrzasku. Takie ukształtowanie nie pozwala jednak na wprowadzenie zatrzasku od zewnątrz do jego pozycji uchwytowej w odchylnym jarzmie blokującym.

Dalszy rozwój opisanego wyżej zamknięcia z drążkiem uruchamiającym znany jest w technice od 1993 r., przy czym drążek uruchamiający ma ułożyskowaną obrotowo trójkątną krzywkę zamiast trwale zamocowanej płytki. Po wysunięciu głównego rygla zatrzask daje się ponownie wysunąć tylko za pomocą wewnętrznego uchwytu ręcznego, przy czym wystający z boku zatrzasku sworzeń przechodzi przez krzywkę przeciwko działaniu sprężyny. Podczas następującego cofnięcia głównego rygla podparta sprężyną krzywka, zamocowana do drążka uruchamiającego, ślizga się wzdłuż poprzecznie odstającego od zatrzasku sworznia i odchyla się przy tym przeciwko sile sprężyny bez przemieszczania z powrotem zatrzasku. Dzięki temu drzwi mogą być więc, w wyniku wejścia zatrzasku w jarzmo blokujące, otwarte o pewną szerokość szczeliny. Przemieszczenie z powrotem zatrzasku wymaga przyciągnięcia drzwi do ościeżnicy. Potem należy przesunąć do przodu rygiel główny, przy czym drążek uruchamiający przemieszcza się w kierunku do tyłu i za pomocą jego podpartej sprężyną krzywki naciska na wystający poprzecznie sworzeń zatrzasku i przesuwa go z powrotem do położenia zwalniającego. Następnie wysunięty rygiel główny zostaje cofnięty do pozycji otwarcia. Także tutaj występuje niedogodność polegająca na tym, że połączenie zatrzasku z wychylnym jarzmem blokującym nie może nastąpić od zewnętrznej strony drzwi, przy czym do zaryglowania drzwi musi być najpierw wysunięty rygiel główny, a dopiero potem zatrzask za pomocą wewnętrznego uchwytu ręcznego. Jeżeli zatrzask zostanie najpierw doprowadzony do pozycji otwarcia, wtedy podczas wysuwania rygla głównego osadzona na drążku uruchamiającym krzywka przy swoim powrotnym przemieszczaniu nasterowuje zatrzask znowu do jego pozycji otwarcia.

Celem niniejszego wynalazku jest więc opracowanie takiej konstrukcji tego rodzaju zamknięcia z drążkiem uruchamiającym, które może być wytwarzane w prosty technicznie sposób i w którym przy uruchomieniu zamka głównego zatrzask zostaje wprowadzony w pozycję uchwytową odchylanego jarzma blokującego niezależnie od tego, czy proces zamykania wykonuje się od wewnątrz lub od zewnątrz drzwi.

Cel ten został osiągnięty dzięki rozwiązaniu konstrukcyjnemu zamknięcia z drążkiem uruchamiającym umieszczonego na stronie skrzydła drzwi głównego zamka posiadającego rygiel główny połączony z drążkiem uruchamiającym przemieszczanym przez ruch zamka głównego, wzdłuż okucia w kierunku przesuwania współdziałającego rygla zatrzaskowego dodatkowego zamka mającego od strony ościeżnicy wychylne jarzmo zatrzaskowe, które charakteryzuje się tym, że drążek napędowy jest przesuwnie połączony z suwakiem zatrzasku w kierunku przesunięcia jego sterującego czopa do czterech położeń jarzmowej prowadnicy rozmieszczonych na jej sześciu odcinkach, przy czym przy odwodzeniu głównego rygla z

183 684 pierwszego wstępnie zamkniętego położenia, zatrzask dodatkowego zamka jest umieszczony w szczelinie wychylnego jarzma zatrzaskowego, a sterujący czop jest poza sterującym jarzmem, a po drugim przemieszczeniu zamka głównego do przodu i do tyłu jest schowany całkowicie w zamku dodatkowym, a sterujący czop jest ułożyskowany przesuwnie na sterującym jarzmie. ... .

Z zatrzaskiem korzystnie jest połączony przesuwnie napinacz w kierunku jego naprężenia do pozycji zwrotnej i przemieszczania do położenia Blokującego.

Drążek napędowy korzystnie jest połączony poprzez krzywkową prowadnicę jarzmową z zatrzaskiem, aż do położenia zwrotnego napinacza.

Sterujące jarzmo korzystnie jest wykonane jako sprężyście wychylne, a prowadnica jarzmowa korzystnie ma boczny, kulisowy występ, który jest połączony przesuwnie z zatrzaskiem w kierunku jego przesunięcia do przodu, do położenia zamknięcia przy pierwszym przemieszczaniu drążka napędowego i po przejściu przez punkt zwrotny przez napinacz.

Napinacz korzystnie ma dołączony przegubowo do płyty spodniej zamka drążek zamocowany przesuwnie w kierunku ściskania sprężyny, a jego drugi koniec jest połączony z zębatym kołem, które jest zazębione z uzębieniem ogona zatrzasku, przy czym zębate koło korzystnie ma orzech posiadający czworokątny otwór mieszczący trzpień klamki.

Prowadnica jarzmowa korzystnie ma pierwszy, przebiegający równolegle do kierunku przemieszczania drążka napędowego sterujący odcinek i przebiegający ukośnie względem niego drugi sterujący odcinek, do którego dołączony jest po stronie jarzma występ, który poprzez ukośnie wznoszący się odcinek przechodzi w trzeci sterujący odcinek, przebiegający równolegle do kierunku przemieszczenia drążka napędowego.

Sterujące jarzmo korzystnie ma przebiegającą ukośnie do kierunku przemieszczania drążka napędowego sterującą krzywkę stanowiącą prowadzenie sterującego czopa do pierwszego odcinka sterującego, przy czym jeden koniec co najmniej częściowo sprężyście wychylnego sterującego jarzma korzystnie jest oddalony od pierwszego odcinka o przelotowy kanał. Sterujące jarzmo korzystnie ma sprężyście wychylny odcinek, który przechodzi od przeciwległego pierwszego sterującego odcinka do przebiegającego równolegle do kierunku przemieszczania drążka napędowego, trzeciego odcinka sterującego.

Czop sterujący korzystnie jest umieszczony przesuwnie na ukośnej powierzchni jarzma sterującego.

Główka zatrzasku korzystnie jest zamocowana sprężyście w kierunku na zewnątrz względem ogona zatrzasku.

W wyniku takiego rozwiązania konstrukcyjnego zamknięcie z drążkiem uruchamiającym ma większe możliwości zabezpieczenia. Jeżeli np. od wewnętrznej strony drzwi zostanie cofnięty rygiel główny po pierwszym jego wysunięciu, wtedy zatrzask zamka dodatkowego zostaje tym samym przesunięty do pozycji uchwytowej obrotowego jarzma blokującego. Tym samym drzwi będą mogły być otworzone tylko o pewną szczelinę. Dotychczasowa niedogodność polegająca na tym, że przez zapomnienie nie zostanie wysunięty ręcznym uchwytem wewnętrznym zatrzask zamka dodatkowego, obecnie nie może się już więcej przytrafić. Pełne otwarcie drzwi wymaga następnie jeszcze drugiego otwierającego i zamykającego uruchomienia zamka głównego, przy czym zarówno zatrzask jak również rygiel główny zostają całkowicie cofnięte. Następnie możliwe jest, gdy okoliczności tego wymagają, wprowadzenie zatrzasku do pozycji uchwytowej tego zatrzasku od zewnętrznej strony drzwi. Od strony wewnętrznej drzwi dają się otworzyć tylko o pewną szerokość szczeliny. Przypadek taki mógłby zaistnieć np. wtedy, jeśli w mieszkaniu wzgl. w domu pozostawione są na krótko dzieci i drzwi mają się otwierać tylko o pewną szerokość szczeliny. Techniczne korzyści zamykania wynikają z zastosowanych środków polegających na tym, że przewidziany jest oddziaływujący na zatrzask napinacz, który przy każdym uruchomieniu zamknięcia głównego rygla aż do pozycji zwrotnej zostaje napięty, a przy przekroczeniu położenia punktu zwrotnego przeprowadza zatrzask każdorazowo do jego pozycji końcowej. Napinacz powoduje, że zatrzask utrzymuje swoją uprzednio ustaloną pozycję końcową. Przy przesuwającym się do przodu zatrzasku pozycja uchwytowa obrotowego jarzma blokującego jest więc dokładnie utrzymywana. Przemieszczenie drążka uruchamiającego, spowodowane przez zamek główny, zostaje przeniesio183 684 ne na zamek dodatkowy w prosty sposób polegający na tym, że drążek uruchamiający współpracuje z zatrzaskiem poprzez prowadnicę kulisową, która nasterowuje krzywkowo zatrzask aż do punktu powyżej pozycji zwrotnej napinacza. Wtedy może mieć miejsce rozprężenie napinacza przy następnym uruchomieniu procesu zamykania, przy czym zatrzask zostaje każdorazowo przesunięty do swojej pozycji końcowej. Cofnięcie zatrzasku z jego pozycji uchwytowej w obrotowym jarzmie blokującym jest możliwe dzięki temu, że prowadnica kulisowa ma sprężyście wychylane jarzmo sterujące, przez które przechodzi czop sterujący podczas pierwszego ruchu odmykającego głównego zamka. Czop sterujący jest przyporządkowany do prowadnicy kulisowej i połączony z drążkiem uruchamiającym czop. Na jarzmie sterującym czop sterujący ślizga się wzdłużnie podczas drugiego ruchu zamykającego w celu powrotnego przemieszczenia zatrzasku. Urządzenia te oddziaływują w sposób podwyższający bezpieczeństwo polegające na tym, że wychodząc z pozycji otwartej zamknięcia z drążkiem uruchamiającym, zatrzask przy pierwszym przemieszczeniu drążka uruchamiającego przechodzi do położenia w połowie zamkniętego, w którym napinacz przeszedł przez swoją pozycję zwrotną i zatrzask jest zablokowany, który to zatrzask wspomagany siłą sprężyny przy powrotnym przemieszczaniu drążka uruchamiającego całkowicie wychodzi do położenia chwytowego wychylnego jarzma blokującego. Tym samym w pierwszym wysuniętym położeniu rygla głównego także zatrzask znajduje się w pozycji wejściowej do obrotowego jarzma blokującego. Naprężanie napinacza jest powodowane przemieszczaniem zatrzasku. Napinacz posiada zamocowany przegubowo do płyty spodniej zamka obudowy napinany przeciwko sile sprężyny przesuwny drążek, który jest połączony z kołem zębatym, które z kolei zazębia się z uzębieniem ogona zatrzasku. Koło zębate spełnia dodatkową funkcję dlatego, że posiada orzech, zawierający czworokątny otwór dla trzpienia klamki. Niezależnie od uruchomienia zamka głównego, zatrzask można przesunąć od wewnętrznej strony drzwi za pomocą ręcznego uchwytu zamka dodatkowego do wysuniętej lub cofniętej pozycji końcowej. Jest to możliwe dzięki otwartej kulisie, w którą zagłębia się czop sterujący drążka uruchamiającego. W szczególności kulisa posiada pierwszy, przebiegający równolegle do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego odcinek kulisowy, po którym biegnie czop sterujący podczas pierwszego częściowego przemieszczenia głównego rygla. Z tym pierwszym odcinkiem kulisowym łączy się, przebiegający ukośnie do niego drugi odcinek kulisowy, po którym ślizga się czop sterujący, przy jednoczesnym przemieszczaniu głównego rygla do pozycji zamknięcia, aż do połowy pozycji zamknięcia zatrzasku. W tej pozycji czop sterujący znajduje się przed usytuowanym z boku kulisy występem i tym samym ustala w połowie zamknięte położenie zatrzasku.

Jeżeli z tej pozycji podparcia czop sterujący zostanie podczas powrotnego przemieszczania zatrzasku wysunięty, to przesuwa się on do trzeciego odcinka kulisowego, przebiegającego równolegle do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego, który powoduje, że wspomagany napinaczem zatrzask może się wysunąć całkowicie do położenia uchwytowego obrotowego jarzma blokującego, podczas gdy rygiel główny zostaje przy tym cofnięty. Cofnięcie całkowicie wysuniętego zatrzasku odbywa się wtedy w ten sposób, że czop sterujący przy uruchamianiu zamykania głównego zamka uderza w przebiegającą ukośnie do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego krzywkę sterującą i przesuwa się wzdłuż tej krzywki sterującej, przy czym zatrzask zostaje przemieszczony z powrotem aż poza położenie zwrotne napinacza, a następnie przez napinacz cofnięty do swojej pozycji końcowej, przy czym czop sterujący wchodzi do pierwszego odcinka kulisowego. Z punktu widzenia technicznego zamknięcie jest optymalne, gdy rygiel główny jest zamykany dwoma obrotami, przy czym po pierwszym obrocie dwuobrotowego wysuwania rygla głównego cofnięcie tego rygla powoduje całkowite wysunięcie zatrzasku, a drugie wysunięcie rygla o jeden obrót powoduje pełne cofnięcie zatrzasku. Należy przy tym zaznaczyć, że jeden koniec co najmniej częściowo sprężyście odchylanego jarzma sterującego jest oddalony od pierwszego odcinka kulisowego o wielkość, tworzącą kanał przelotowy. Tak więc czop sterujący przemieszcza się, przy ponownym wysunięciu głównego rygla o jeden obrót, w obszar pierwszego odcinka kulisowego, tak że wtedy po cofnięciu rygla głównego ustala się pozycja wyjściowa czopa sterującego, w której to pozycji zarówno zatrzask jak również rygiel główny zostają cofnięte. Wtedy jarzmo

183 684 sterujące swoim sprężyście odchylanym odcinkiem sięga do trzeciego odcinka kulisowego, przebiegającego równolegle do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego usytuowanego naprzeciwko pierwszego odcinka kulisowego, tak że czop sterujący przy przejściu przez trzeci odcinek kulisowy przechodzi następnie, zgodnie z ustalonym procesem, przez sprężyście wychylane jarzmo sterujące. Ruch odchylający jarzma sterującego wynika z możliwości sterowania przez ukośną powierzchnię. Taką powierzchnię ukośną może mieć czop sterujący. W danym przypadku taką samą ukośną powierzchnię może mieć także jarzmo sterujące. W końcu jest także możliwe zaopatrzenie zarówno jarzma sterującego jak również czopa sterującego w ukośne powierzchnie. Jak tylko zatrzask przemieszcza się do swojej prawidłowej pozycji uchwytowej w obrotowym jarzmie blokującym, to niezależnie od szczeliny drzwiowej pomiędzy wrębem przylgowym tych drzwi a ościeżnicą, główka zatrzasku jest wsparta sprężyną względem ogona tego zatrzasku. Przesuwający się do przodu zatrzask dotyka wtedy zawsze swoją podpartą sprężyną główką do blachy zamykającej, do której jest zamocowane obrotowe jarzmo blokujące. Znajdujący się na główce zatrzasku rowek wchodzi do podłużnej szczeliny obrotowego jarzma blokującego.

Przykład wykonania wynalazku zostanie poniżej objaśniony w oparciu o rysunek, na którym fig. 1 przedstawia widok wykonanego zgodnie z wynalazkiem zamknięcia z drążkiem uruchamiającym w pozycji, gdy rygiel główny i zatrzask są przemieszczone do tyłu, fig. 2 - widok z przodu na zamknięcie z fig. 1, fig. 3 - zamknięcie jak na fig. 1, przy czym rygiel główny jest całkowicie zamknięty, a zatrzask jest zamknięty w połowie, fig. 4 - widok zamknięcia jak na fig. 3 po cofnięciu głównego rygla z pierwszego położenia zamknięcia do położenia tylnego, przy czym zatrzask zamka dodatkowego jest w pozycji chwytowej wychylnego jarzma blokującego, fig. 5 -widok zamknięcia jak na fig. 4, kiedy zatrzask jest przesunięty w tył do połowy położenia zamknięcia, fig. 6 - widok zamka dodatkowego z odjętą pokrywą odpowiednio do położenia według fig. 1, fig. 7 - widok jak na fig. 6 przy wykonywaniu drugiego obrotu głównego rygla podczas jego pierwszego zamykania, przy czym czop sterujący drążka uruchamiającego ślizga się wzdłuż drugiego odcinka kulisowego przy przemieszczeniu zatrzasku, fig. 8 - zamek dodatkowy w pozycji po całkowitym wyłączeniu głównego rygla, w którym to położeniu czop sterujący znajduje się przed występem od strony kulisy, fig. 9 - stan zamka dodatkowego w położeniu, które odpowiada pozycji oznaczonej linią kropka-kreska na fig. 4, a więc po cofnięciu zamknięcia o jeden obrót i z zupełnie wysuniętym ryglem w wyniku działania napinacza, przy czym czop sterujący przechodzi przez podparte sprężyną jarzmo sterujące, fig. 10 - pozycja zamka dodatkowego według fig. 4, a więc przy całkowicie cofniętym ryglu głównym i całkowicie wysterowanym zatrzasku w którym czop sterujący przeszedł przez jarzmo sterujące i znajduje się w górnym obszarze kulisy, fig. 11 - kolejny widok z fig. 10, a mianowicie podczas ponownie wykonywanego pierwszego obrotu rygla głównego przy którym podczas przechodzenia czopa sterującego przez krzywkę jarzma sterującego zatrzask zostaje przemieszczony w tył odpowiednio do punktu zwrotnego napinacza, fig. 12 - w powiększonej skali przekrój wzdłuż linii ΧΠ-ΧΙΙ na fig. 8, fig. 13 - przekrój wzdłuż linii XIIIXIII na fig. 9 podczas przechodzenia czopa sterującego przez jarzmo sterujące, oraz fig. 14 w powiększonej skali prowadnicę kulisową wraz z przynależnym czołem sterującym.

Wykonane zgodnie z wynalazkiem zamknięcie z drążkiem uruchamiającym posiada zamek główny 2, osadzony na płycie czołowej 1. Zamek główny 2 zawiera przechodzącą przez czołową płytę 1 zapadkę 3, która za pomocą orzecha 4 jest odciągana po wewnętrznej stronie drzwi. W tym położeniu zapadka 3 jest odciągana za pomocą klucza. Do tego celu zamek główny ma w swoim dolnym obszarze, poniżej orzecha 4, cylinder zamykający 5, za pomocą którego główny rygiel 6 jest zamykany dwoma obrotami.

Podczas zamknięcia głównego rygla 6, zostaje przemieszczony przylegający do wewnętrznej strony płyty czołowej 1 drążek uruchamiający 7, który łączy zamek główny 2 z umieszczonym powyżej niego zamkiem dodatkowym 8. Zamek dodatkowy 8 jest zamocowany również na płycie czołowej 1.

Zamek dodatkowy 8 zawiera połączoną z czołową płytą 1 podstawę 9 i rozciągającą się równolegle do niej pokrywę 10, która osadzona jest na umieszczonych po stronie płyty

183 684 spodniej zamka śrubach odległościowych 11 i 12. W ich wewnętrzne gwinty wkręcane są śruby mocujące 13, przechodzące przez pokrywę 10 zamka.

Na żebrach 14, 15 płyty spodniej 9 zamka, rozstawionych prostokątnie do płyty czołowej 1, prowadzony jest zatrzask 16. Zatrzask 16 składa się z prostokątnego w zarysie ogona zatrzaskowego 16' i sprężyście względem niego osadzonej główki zatrzaskowej 16. Główka zatrzaskowa 16 wystaje z kątowego suwaka 17, który ślizga się w poprzecznym rowku 18 ogona zatrzaskowego 16' i obciążony jest naciskiem sprężyny 19 w kierunku na zewnątrz. Suwak 17 ma czop zderzakowy 20, który zagłębiony jest we wzdłużnej szczelinie 21 ogona zatrzaskowego 16' i tym samym ogranicza przemieszczenie się główki zatrzaskowej 16 w kierunku na zewnątrz.

Dolna pozioma krawędź ogona zatrzaskowego 16' jest wyposażona w uzębienie 22 w rodzaju zębatki, które zazębia się z kołem zębatym 23, ułożyskowanym w płycie spodniej 9 zamka i pokrywie 10 tego zamka. Orzech 25 ma czworokątny otwór 24 mieszczący po wewnętrznej stronie drzwi obrotowy uchwyt ręczny 26. Posiada on naprzeciw siebie umieszczone skrzydła w ten sposób, że skrzydła te w położeniu otwarcia są usytuowane poziomo. Jest jednak możliwe umieszczenie ręcznego uchwytu 26 w ten sposób, że jego skrzydła w położeniu otwarcia są usytuowane pionowo. Orzech 25 jest wyposażony w odstające ramię uruchamiające 27. Posiada ono czop sprzęgający 28, na którym jest osadzony obrotowo koniec przesuwnego drążka 29. Drugi koniec przesuwnego drążka 29 jest ukształtowany w postaci prowadnicy 30, w której zgodnie z pozycją odciąganego zatrzasku równolegle do drążka uruchamiającego przebiega szczelina 31. W szczelinę 31 wchodzi sworzeń 11, o który opiera się włożona w tę szczelinę sprężyna naciskowa 32. W ten sposób utworzony jest napinacz K w postaci przesuwnego drążka 29, którego długość jest skierowana przeciwko sprężynie. Na fig. 6 zostało uwidocznione, że czop sprzęgający 28 znajduje się po prawej stronie linii zwrotnej T - T, która przebiega przez punkt obrotu orzecha 25 i przez znajdujący się z boku spodniej płyty zamka punkt połączenia przegubowego przesuwnego drążka 29. Tym samym zatrzask 16 zostaje przesunięty do swojej przedniej pozycji końcowej.

Z drążkiem uruchamiającym 7 sprzęgnięty jest suwak 33. Suwak 33 ma na swoim odcinku znajdującym się w położeniu zakrywającym ogon zatrzaskowy 16', zamocowany czop sterujący 34, który wchodzi w prowadnicę kulisową 35, otwartą od strony suwaka 33. Czop sterujący 34 ma skierowaną ku górze ukośną powierzchnię 36, przeznaczoną do współpracy ze sprężyście wychylanym, elastycznym jarzmem 37.

Prowadnica kulisowa 35 ma w zasadzie mniej więcej kształt butelki, postawionej na główce. W położeniu wyjściowym według fig. 6, a więc przy odciągniętym do tyłu zatrzasku 16, czop sterujący 34 znajduje się w górnym lewym narożniku prowadnicy kulisowej 35 i w tej pozycji sąsiaduje z pierwszym odcinkiem kulisowym 38, przebiegającym równolegle do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego. Ukośnie do niego przylega drugi odcinek kulisowy 39, który dochodzi do szyjki 40 butelki. Jego szerokość jest dopasowana do średnicy czopa sterującego 34. W sąsiedztwie szyjki 40 butelki znajduje się, po przeciwnej stronie ogona 16' zatrzasku, boczny kulisowy występ 41. Przechodzi on przez ukośnie wzrastający, rozbieżnie przebiegający odcinek 42 tworzący drugi odcinek kulisowy do trzeciego odcinka kulisowego 43, przebiegającego z kolei równolegle do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego. Górne obszary pierwszego i trzeciego odcinka kulisowego 38, 43 są ze sobą połączone przebiegającą poziomo boczną stroną 44 kulisy. Jarzmo sterujące 37 posiada krzywkę sterującą 45, przebiegającą ukośnie do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego. Krzywka sterująca 45 jest utworzona przez górną krawędź sprężyście odchylanego odcinka 46 jarzma sterującego, przebiegającego ukośnie do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego, który to odcinek 46 sięga aż do trzeciego odcinka kulisowego 43, przebiegającego także równolegle do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego i usytuowanego naprzeciwko pierwszego odcinka kulisowego 18. Dolne zakończenie jarzma sterującego 37, zwrócone do pierwszego odcinka kulisowego 38, przechodzi w odcinek 47 wystający do prowadnicy kulisowej 35, przy czym odcinek 47 ze swej strony jako jednolity materiałowo wychodzi z ogona 16' zatrzasku. Wymieniony odcinek 47 w powiązaniu z pierwszym i drugim odcinkiem 38, 39 kształtuje przelotowy kanał 48 dla czopa sterującego 34.

183 684

Odchylany odcinek 46 sterującego jarzma 17 wychodzi od mmiej więcej prostokątnej w zarysie płytki 49, która jest prowadzona w dopasowanym kształtowo otworze 50 ogona 16' zatrzasku. Obiegające ze wszystkich stron płytkę 49 obrzeże 51 nachodzi w tylnym uchwycie na stopień 52 połączonego z otworem 50 wybrania 51 w ogonie 16' zatrzasku. Sprężynowanie płytki 49 a tym samym sprężystego odcinka 46 sterującego jarzma 37 następuje przez sprężynową poduszkę wzgl. podkładkę 54, która jest wsparta o podstawę 9 zamka.

Ustalone są następujące cykle działania: zgodne z wynalazkiem zamknięcie z drążkiem uruchamiającym może być z pozycji otwarcia całkowicie zamknięte za pomocą znajdującego się po wewnętrznej stronie drzwi ręcznego uchwytu 26 zatrzasku 16. W tym przypadku orzech 25 zostaje obrócony o 90°. Tym samym poprzez koło zębate 23 i uzębienie 22 ogona 16', zatrzask 16 zostaje całkowicie zamknięty, przy czym rowek 55, obiegający główkę 16 zatrzasku, przesuwa się w położeniu uchwytowym do szczeliny 56 obrotowego jarzma blokującego 57. Z kolei jarzmo zatrzaskowe 57 jest za pomocą czopa 8 zamocowane obrotowo na płycie 59, osadzonej na ościeżnicy drzwiowej. Tym samym więc drzwi posiadające zamknięcie z drążkiem uruchamiającym mogą być otworzone na szerokość szczeliny, przy czym obrotowe jarzmo zatrzaskowe 57 zostaje odchylone. Długość szczeliny 56 określa przy tym stopień otwarcia drzwi. Przy takim ręcznym zamykaniu zatrzasku 16, czop sterujący 34 zajmujący pozycję A według fig. 14, przemieszcza się na drugi koniec poziomego boku 44 kulisy. Dwuskrzydełkowy obrotowy uchwyt ręczny 26 pokazuje użytkownikowi, w jakiej pozycji znajduje się w danym momencie zatrzask 16.

Po pierwszym ruchu zamykającym głównego rygla 6, przesuwa się on po wykonaniu jednego obrotu do pozycji według fig. 1, oznaczonej linią kropka-kreska. W związku z tym czop sterujący 34, w wyniku przemieszczenia do tyłu drążka uruchamiającego, przesuwa się wzdłuż pierwszego odcinka kulisowego 38. Podczas wykonywania drugiego obrotu głównego rygla 6 czop zostaje zabrany, a przy dalszym przemieszczaniu się do tyłu drążka uruchamiającego 7, czop sterujący 34 ślizga się wzdłuż ukośnie przebiegającego drugiego odcinka kulisowego 39 w połączeniu z częściowym przemieszczaniem zatrzasku 16, co uwidocznione zostało na fig. 7 i w pozycji B na fig. 14. Poprzez uzębienie 22 ogona 16' zatrzasku zostaje obrócone koło zębate 23, a tym samym orzech 25. Czop sprzęgający 28 przekracza wtedy linię punktu zwrotnego T-T przy równoczesnym naprężeniu napinacza K. Napinacz K nie może się jednak rozprężyć, ponieważ ogon 16' zatrzasku jest zablokowany czopem sterującym 34, który podczas wykonywania drugiego obrotu głównego rygla 6 wchodzi do szyjki 4θ butelki. W bocznym występie kulisowym 41 znajduje się podparcie, co zostało uwidocznione na fig. 8 i w pozycji C na fig 14. Zatrzask 16 jest tym samym zamknięty tylko częściowo. Jego główka ryglująca 16 wchodzi wtedy swoim zewnętrznym końcem w szczelinę 56 odchylnego jarzma blokującego, co zostało uwidocznione na fig. 8. Przy odmykaniu głównego rygla 6 o jeden obrót, rygiel ten zostaje przesunięty do pozycji oznaczonej linią kropka-kreska na fig. 4. Następnie przez przemieszczanie do przodu drążka uruchamiającego 7, a tym samym czopa sterującego 34, czop ten opuszcza szyjkę 40 butelki, co zostało uwidocznione w pozycji B na fig. 14. W wyniku przejścia czopa sprzęgającego 28 przez położenie zwrotne T-T, napinacz K może się obecnie rozprężyć i obrócić orzech 25 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara przy całkowitym zamknięciu zatrzasku 16, co zostało uwidocznione na fig. 9. Czop sterujący 34 zostaje przy tym przemieszczony przez odcinek 42 na trzeci odcinek kulisowy 43. Podczas drugiego powrotnego obrotu zamykającego głównego rygla 6, czop sterujący 34 przechodzi przez sprężyście odchylany odcinek 46 sterującego jarzma 37 i przemieszcza go do poduszki wzgl. podkładki 54, co zostało uwidocznione na fig. 13 i na przedstawionym linią kreska-kropka czopie sterującym 34 na fig. 9. Po zakończeniu dwuobrotowego odmykania głównego rygla 6 powstaje pozycja, uwidoczniona na fig. 4 i 10. Czop sterujący przyjmuje wtedy pozycję pokazaną na fig. 14. Rygiel główny 6 jest całkowicie odciągnięty do tyłu, podczas gdy zatrzask 16 przyjmuje pozycję uchwytową w wychylnym jarzmie blokującym, w której to pozycji rowek 55 główki 16 zatrzasku pokrywa się ze szczeliną 56 wychylnego jarzma zatrzaskowego 57. W tym położeniu czop sterujący 34 znajduje się z prawej strony pod poziomym bokiem 44 kulisy. Z tego położenia możliwe jest, od wewnętrznej strony drzwi, przemieszczenie z powrotem zatrzasku 16 za pomocą obrotowego uchwytu ręcznego 26.

183 684

Przemieszczanie z powrotem zatrzasku jest jednak także możliwe przez uruchomienie zamykania głównego zamka 2. Przy zamierzonym uruchomieniu procesu zamykania głównego rygla 6 o jeden obrót, drążek uruchamiający 7, a tym samym czop sterujący 34 przemieszczają się w kierunku do dołu. Czop sterujący 34 uderza w krzywkę sterującą 45, przebiegającą ukośnie do kierunku przemieszczania drążka uruchamiającego, i przesuwa w wyniku tego zatrzask 16 z powrotem, co zostało uwidocznione na fig. 5, 11 i w pozycji F na fig. 14. W związku z tym w wyniku przemieszczającego się z powrotem zatrzasku 16 orzech 25 zostaje, stosownie do napędu zębatego, obrócony w kierunku ruchu wskazówek zegara, przy czym czop sprzęgający 28 naprężającego się przy tym napinacza K przechodzi przez punkt zwrotny T-T, tak że po zakończeniu pierwszego obrotu ponownego zamykania rygla głównego napinacz K powoduje wspomagane sprężyną przemieszczenie z powrotem zatrzasku 16 w jego położenie końcowe. Czop sterujący 34 przechodzi przy tym do stałego odcinka 47 jarzma sterującego 37 i następnie w wyniku wspomaganego napinaczem przemieszczenia powrotnego udaje się aż do pierwszego odcinka kulisowego 38. Obecnie uruchomiony kluczem główny rygiel 6 może być, przez wykonany uprzednio pierwszy obrót, przesunięty do tyłu przy jednoczesnym przesunięciu drążka uruchamiającego 7 w dół, a tym samym czopa sterującego 34 do położenia końcowego, co zostało uwidocznione na fig. 1 i 6. Przemieszczanie zatrzasku 16 wyłącznie za pomocą głównego zamka 2 pozwala na zamknięcie lub odemknięcie tego zatrzasku także od zewnętrznej strony drzwi.

183 684

25

183 684

Έ&7 τ

Κ

Τ

183 684

FZ&a

κ

Τ

183 684

Fia-ία

183 684

ΈΠΓ·1&

C

183 684

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zamknięcie z drążkiem uruchamiającym umieszczonego od strony skrzydła drzwi głównego zamka posiadającego rygiel główny połączony z drążkiem uruchamiającym przemieszczanym przez ruch zamka głównego, wzdłuż okucia w kierunku przesuwania współdziałającego rygla zatrzaskowego dodatkowego zamka mającego od strony ościeżnicy wychylne jarzmo zatrzaskowe, znamienne tym, że drążek napędowy (7) jest przesuwnie połączony z suwakiem (33) zatrzasku (16) w kierunku przesunięcia jego sterującego czopa (34) do położenia (A, B, C, D, E) jarzmowej prowadnicy (35) na jej odcinkach (38, 39, 40, 42, 43, 44), przy czym przy odwodzeniu głównego rygla (6) z pierwszego wstępnie zamkniętego położenia, zAtrzask (16) dodatkowego zamka (8) jest umieszczony w szczelinie (56) wychylnego jarzma zatrzaskowego (57), a sterujący czop (34) jest poza sterującym jarzmem (37), a po drugim przemieszczeniu zamka głównego (2) do przodu i do tyłu, jest schowany całkowicie w zamku dodatkowym (8), a sterujący czop (34) jest ułożyskowany przesuwnie na sterującym jarzmie (37).
2. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że z zatrzaskiem (16) jest połączony przesuwnie napinacz (K) w kierunku jego naprężenia do pozycji zwrotnej (T-T) i przemieszczania do położenia blokującego.
3. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że drążek napędowy (7) jest połączony poprzez krzywkową prowadnicę jarzmową (35) z zatrzaskiem (16), aż do położenia zwrotnego (T-T) napinacza (K).
4. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że sterujące jarzmo (37) jest wykonane jako sprężyście wychylne.
5. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że prowadnica jarzmowa (35) ma boczmy, kulisowy występ (41), który jest połączony przesuwnie z zatrzaskiem (16) w kierunku jego przesunięcia do przodu, do położenia zamknięcia przy pierwszym przemieszczaniu drążka napędowego i po przejściu przez punkt zwrotny (T-T) przez napinacz (K).
6. Zamknięcie według zastrz. 5, znamienne tym, że napinacz (K) ma dołączony przegubowo do płyty spodniej (9) zamka drążek (29) zamocowany przesuwnie w kierunku ściskania sprężyny (32), a jego drugi koniec jest połączony z zębatym kołem (23), które jest zazębione z uzębieniem (22) ogona (16') zatrzasku (16).
7. Zamknięcie według zastrz. 6, znamienne tym, że zębate koło (23) ma orzech (25) posiadający czworokątny otwór (24) mieszczący trzpień klamki.
8. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że prowadnica jarzmowa (35) ma pierwszy, przebiegający równolegle do kierunku przemieszczania drążka napędowego sterujący odcinek (38) i przebiegający ukośnie względem niego drugi sterujący odcinek (39), do którego dołączony jest po stronie jarzma występ (41), który poprzez ukośnie wznoszący się odcinek (42) przechodzi w trzeci sterujący odcinek (43), przebiegający równolegle do kierunku przemieszczenia drążka napędowego.
9. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że sterujące jarzmo (37) ma przebiegającą ukośnie do kierunku przemieszczania drążka napędowego (7) sterującą krzywkę (45) stanowiącą prowadzenie sterującego czopa (34) do pierwszego odcinka sterującego (38).
10. Zamknięcie według zastrz. 9, znamienne tym, że jeden koniec co najmniej częściowo sprężyście wychylnego sterującego jarzma (37) jest oddalony od pierwszego odcinka (38) o przelotowy kanał (48).
11. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że sterujące jarzmo (37) ma sprężyście wychylmy odcinek (46), który przechodzi od przeciwległego pierwszego sterującego odcinka (38) do przebiegającego równolegle do kierunku przemieszczania drążka napędowego, trzeciego odcinka sterującego (43).

183 684
12. Zamknięcie według zastrz. 9, znamienne tym, że czop sterujący (34) jest umieszczony przesuwnie na ukośnej powierzchni jarzma sterującego (37).
13. Zamknięcie według zastrz. 1, znamienne tym, że główka (16) zatrzasku jest zamocowana sprężyście w kierunku na zewnątrz względem ogona (16’) zatrzasku.