PL175014B1

PL175014B1 - Nowe pochodne taksanu

Info

Publication number: PL175014B1
Application number: PL93301610A
Authority: PL
Inventors: Jerzy Golik; Dolatrai Vyas; John J.(Kim) Wright; Henry Wong; John F. Kadow; John K. Thottathil; Wen-Sen Li; Murray A. Kaplan; Robert K. Perrone
Original assignee: Bristol Myers Squibb Co
Priority date: 1992-12-24
Filing date: 1993-12-22
Publication date: 1998-10-30
Also published as: KR100274373B1; CZ285593A3; DE69328858D1; PL301610A1; ATE193891T1; GR3034312T3; CN1174838A; NO934614D0; MX9308012A; CA2111527C; JP3189140B2; KR100241852B1; EP0604910A1; CA2111527A1; CZ289871B6; FI935821A0; DE69328858T2; NZ250550A; CN1093369A; ES2147739T3

Abstract

1 Nowe pochodne taksanu o ogólnym wzorze 4, w którym R1 oznacza hydroksyl, grupe o wzorze -O CH2(O CH2)mOP(O) (OH)2, grupe o wzorze -OC(O)Rx lub grupe o wzorze -OC(O)ORx, R2' oznacza atom wodoru, a R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupe o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2 lub grupe o wzorze -OC(O)ORx, wzglednie R 2' oznacza atom fluoru, a R2 oznacza atom wodoru, R3 oznacza atom wodoru, hydroksyl acetoksyl, grupe o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2 lub grupe o wzorze -OC(O)ORx, jeden z podstawników R6 i R 7 oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, C1 -C6-al- kanoiloksyl wzglednie R6 i R 7 razem tworza grupe okso, przy czym co najmniej jeden z podstawników R 1 i R2 i R 3 oznacza grupe o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2, m oznacza 0, 1 lub 2, R4 oznacza fenyl, C1 -C6-alkil, R 5 oznacza fenyl, tienyl lub furyl, Rx oznacza C1 -C6-alkil ewentualnie podstawiony 1 - 6 podstawnikami niezaleznie wybra- n ymi z grupy obejmujacej atom chlorowca, C 3-C 6-cykloalkil, C2-C6- alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiazanie lub C1 -C6-alkil, a Ra, Rb i Rc niezaleznie oznaczaja atom wodoru, grupe aminowa, grupe C1 -C6-alkilo-aminowa, grupe di-C1 -C6-alkil oamino- wa, atom chlorowca, C1 -C6-alkil lub C1-C6-alkoksyl, zas p oznacza 0 lub 1, wzglednie jej farmaceutycznie dopuszczalna sól 38. Nowe pochodne taksanu o wzorze 6, w którym R1 b oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, grupe o wzorze -OCH 2SCH3, -OC(O)Rx lub -OC(O)O Rx R2 ' oznacza atom wodoru, a R 2b oznacza atom wodoru, hydroksyl, za b e z p i e c z o n y hydroksyl, -OCH 2SCH3, lub -OC(O)ORx, wzglednie R2 oznacza atom fluoru, a R2 b oznacza atom wodoru R 3b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl acetoksyl, -OCH2SC H 3, lub -OC(O)ORx, jeden z pod- stawników R6b i R7 b oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl C1 -C 6-alkanoiloksyl lub - OCH 2SCH3 , wzglednie R6 b i R7 b razem tworza grupe okso, przy czym co najmniej jeden z podstawników R1 b, R2b, R3b, R6b i R7 b oznacza -OCH2 SCH3, R 4 oznacza fenyl lub C1 -C6-alkil, R 5 oznacza Wzór 4 Wzór 5 Wzór 6 S chem at 1 c.d PL PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku są nowe pochodne taksanu. Związki według wynalazku mają działanie przeciwnowotworowe lub stanowią związki pośrednie do wytwarzania związków o działaniu przeciwnowotworowym.

Paklitaksel (Taxol®) jest naturalnym produktem ekstrahowanym z kory cisu Texus brevifolia. Wykazuje on doskonałe działanie przeciwnowotworowe in vivo w modelach zwierzęcych, a wyniki ostatnich badań wyjaśniły unikalny mechanizm jego działania, polegający na anormalnej polimeryzacji tubuliny i przerwaniu mitozy. Paklitaksel przechodzi obecnie próby kliniczne w Stanach Zjednoczonych i we Francji jako lek przeciw rakowi jajnika, rakowi sutka i przeciw nowotworom innych typów, a wyniki tych prób potwierdzają, że ten związek jest wielce obiecującym środkiem chemioterapeutycznym. Przegląd wyników prób klinicznych paklitakselu podali Rowinsky i Denhower w The Clinical Pharmacology and of Antimicrotubule Agents in Cancer Chemotherapeutics, Pharmac. Ther., 52:35-84, i99i.

Ostatnio stwierdzono, ze półsyntetyczny analog paklitakselu o nazwie Taxotere®, przechodzący próby kliniczne w Stanach Zjednoczonych Ameryki i Europie, wykazuje dobre działanie przeciwnowotworowe w modelach zwierzęcych.

Budowę paklitakselu i Taxotere® przedstawia wzór i, przy czym w przypadku paklitakselu R oznacza fenyl, a R' oznacza acetyl, w przypadku zaś Taxotere® R oznacza t-butoksyl, a R' oznacza atom wodoru.

Jedną z wad paklitakselu jest bardzo mała rozpuszczalność w wodzie, tak więc przy sporządzaniu jego preparatów trzeba stosować niewodne zarobki farmaceutyczne. Jednym z powszechnie stosowanych nośników jest Cremophor EL, który może powodować występowanie niekorzystnych efektów ubocznych u ludzi. Tak więc wiele zespołów badawczych pracuje nad opracowaniem rozpuszczalnych w wodzie pochodnych paklitakselu, a niektóre takie pochodne ujawniono w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4942i84, 5059ó99 i 49ó0790, w europejskim zgłoszeniu patentowym nr 0558959 Ai opublikowanym 8 września I993 r. oraz w Vyas i in., Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, I993, 3:i357 - I3ó0. i Nicolaou i in., Nature, I993, 3ó4:4ó4 - 4óó.

O ile nie podano inaczej, stosowane w opisie określenia mają następujące znaczenia.

175 014

Określenie alkil oznacza prostołańcuchowy lub rozgałęziony nasycony łańcuch węglowy o 1 - 6 atomach węgla, np. metyl, etyl, n-propyl, izopropyl, n-butyl, sec-butyl, izobutyl, t-butyl, n-pentyl, sec-pentyl, izopentyl i n-heksyl. Określenie alkenyl to prostołańcuchowy lub rozgałęziony łańcuch węglowy o co najmniej jednym podwójnym wiązaniu węgiel-węgiel, zawierający 1-6 atomów węgla, np. etenyl, propenyl, izopropenyl, butenyl, pentenyl i heksenyl. Określenie alkinyl to prostołańcuchowy lub rozgałęziony łańcuch węglowy o co najmniej jednym potrójnym wiązaniu węgiel-węgiel, zawierający 1-6 atomów węgla, np, etynyl, propynyl, butynyl i heksynyl.

Określenie aryl to aromatyczna grupa węglowodorowa o 6-10 atomach węgla, np. fenyl i naftyl. Określenie podstawiony aryl to aryl podstawiony co najmniej jednym podstawnikiem wybranym z grupy obejmującej Cj-Cń-alkanoiloksyl, hydroksyl, atom chlorowca, C1-C6-alk.il, trifluorometyl, Ci-Cń-alkoksyl, aryl, C2-C6-alkenyl, Ci-Cń-alkanoil, grupę nitrową, grupę aminową i grupę amidową. Określenie atom chlorowca oznacza atom fluoru, chloru, bromu lub jodu.

Określenie grupa fosfonowa oznacza grupę o wzorze -P(O) (OH)2, a określenie fosfonoksymetoksyl lub eter fosfonoksymetylowy to ogólna nazwa grupy o wzorze OCH₂(OCH2)mOP(O) (OH)2. Określenie (metylotio)tiokarbonyl·' oznacza grupę o wzorze -C(S)SCH3. Określenie metylotiometyl, zwane także w skrócie MTM, to grupa o wzorze -CH2SCH3.

Określenie ugrupowanie taksanu (zwane w skrócie txn) oznacza ugrupowanie zawierające dwudziestowęglowy rdzeń taksanu o wzorze 2, który to wzór przedstawia konfigurację absolutną. Przyjęto numerację pozycji zwykle stosowaną w nomenklaturze związków taksanu. Przykładowo Ci odnosi się do atomu węgla oznaczonego jako 1, C5-C20-oksetan to pierścień oksetanowy utworzony przez atom węgla oznaczone jako 4, 5 i 20 z atomem tlenu, a C9-oksy to atom tlenu przyłączony do atomu węgla oznaczonego 9, przy czym ten atom tlenu może być grupą okso, α- lub β- hydroksylem albo α- lub β-acyloksylem.

Określenie podstawiona grupa 3-amino-2-hydroksypropanoiloksylowa to grupa o wzorze 3, w którym X ma znaczenie inne niż atom wodoru, a X' oznacza atom wodoru lub ma znaczenie inne niż atom wodoru. Stereochemia tej grupy odpowiada stereochemii bocznego łańcucha paklitakselu, a czasem jest ona zwana bocznym łańcuchem C13.

Określenie pochodna taksanu (w skrócie T) to związek zawierający resztę taksanu i boczny łańcuch C13.

Określenie heteroaryl to pięcio- lub sześcioczłonowy pierścień aromatyczny zawierający co najmniej 1, a co najwyżej 4 heteroatomy wybrane z grupy obejmującej atom tlenu, siarki i azotu, np. tienyl, furyl, pirolil, imidazolil, pirazolil, tiazolil, izotiazolil, oksazolil, izoksazolil, triazolil, tiadiazolil, oksadiazolil, tetrazolil, tiatriazolil, oksatriazolil, pirydyl, pirymidyl, pirazynyl, pirydazynyl, triazynyl, tetrazynyl, itp.

Określenie grupa zabezpieczająca grupę fosfonową oznacza grupę, którą można stosować w celu zablokowania czyli zabezpieczenia funkcyjnej grupy fosfonowej. Są to korzystnie grupy, które można usunąć metodami nie wpływającymi w sposób znaczący na resztę cząsteczki. Odpowiednie grupy zabezpieczające fosfonoksyl, jak np. benzyl i allil, są dobrze znane fachowcom.

Określenie grupa zabezpieczająca grupę hydroksylową obejmuje, lecz nie wyłącznie, ugrupowania eterów, takie jak metyl, t-butyl, benzyl, p-metoksybenzyl, p-nitrobenzyl, allil, trityl, metoksymetyl, metoksyetoksymetyl, etoksyetyl, tetrahydropiranyl, tetrahydrotiopiranyl i trialkilosilil, np. trimetylosilil lub t-butylodimetylosilil; ugrupowania estrów, takie jak benzoil, acetyl, fenyloacetyl, formyl, mono, di-trichlorowcoacetyl, np. chloroacetyl, dichloroacetyl, trichloroacetyl i trifluoroacetyl, a także ugrupowania węglanów, takie jak metyl, etyl, 2,2,2trichloroetyl, allil, benzyl i p-nitrofenyl.

Dodatkowe przykłady grup zabezpieczających grupę hydroksylową i fosfonową można znaleźć w innych pracach, takich jak Greene i Wuts, Protective Groups in Organic Synthesis, wyd. 2, 1991, John Wiley & Sons oraz McOmie, Protective Groups in Organic Chemisty, 1975, Plenum Press. W tych podręcznikach podano także sposoby wprowadzania i usuwania tych grup.

175 014

Określenie farmaceutycznie dopuszczalna sól oznacza sól metalu lub aminy kwasowej grupy fosfonowej, której kation nie przyczynia się w znaczącym stopniu do toksyczności lub aktywności biologicznej substancji czynnej. Do odpowiednich soli metali należą sole litowe, sodowe, potasowe, wapniowe, barowe, magnezowe, cynkowe i glinowe. Korzystne są sole sodowe i potasowe. Do odpowiednich soli amin należą sole np. amoniaku, trometaminy (TRIS), trietyloaminy, prokainy, benzatyny, dibenzyloaminy, chloroprokainy, choliny, dietanoloaminy, trietanoloaminy, etylenodiaminy, glukaminy, N-metyloglukaminy, lizyny, argininy i etanoloaminy. Korzystne są sole lizyny, argininy i N-metyloglukaminy.

W opisie i zastrzeżeniach wzór -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2 obejmuje zarówno wolny kwas, jak i farmaceutycznie dopuszczalną sól, o ile z kontekstu nie wynika, że w danym przypadku chodzi wyłącznie o wolny kwas.

Zgodnie z wynalazkiem związkiem o wzorze 4, w którym R¹ oznacza hydroksyl, grupę o wzorze -CH2(OCH2)mOP(O) (OH)2, grupę o wzorze -OC(O)R^X lub grupę o wzorze -OC(O)oR^x; r2 oznacza atom wodoru, a R2 oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę o wzorze -OCH?(OCH2)mOP(O) (OH)2 lub grupę o wzorze -OC(O)OR^X; względnie r2 oznacza atom fluoru, a R2 oznacza atom wodoru; R³ oznacza atom wodoru, hydroksyl, acetoksyl, grupę o wzorze -OCH2(OCH2)_mOP(O) (OH)2 lub grupę o wzorze -OC(O)ORX; jeden z podstawników R⁶ i R⁷ oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, lub C1-C6-alkanoiloksyl; względnie r6 i r7 razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R1 R2 lub R3 oznacza grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2; m oznacza 0, lub liczbę całkowitą od 1do 6; p oznacza 0 lub 1; R⁴ oznacza fenyl lub grupę C1-C6-alkilową, R⁵ oznacza fenyl, furyl lub tienyl, Rx oznacza C1-C6-alkil ewentualnie podstawiony 1-6 podstawnikami jednakowymi lub różnymi wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C3-C6-cykloalkil,C2-C6-alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiązanie lub C1-C6-alkil, a R^a, R^b i R^c niezależnie oznaczają atom wodoru, grupę aminową, grupę Ci-C6-alkiloaminową, grupę di-Ci-C6-alkiloaminową, atom chlorowca, Ci-C6-alkil lub Ci-C6-alkoksyl, zaś p oznacza 0 lub 1, względnie jego farmaceutycznie dopuszczalne sole.

W związkach o wzorze 4 przykładowymi znaczeniami podstawnika Rx są metyl, etyl, n-propyl, izopropyl, n-butyl, izobutyl, chlorometyl, 2,2,2-trichloroetyl, cyklopropyl, cyklobutyl, cyklopentyl, cykloheksyl, etenyl, 2-propenyl, fenyl, benzyl, bromofenyl, 4-aminofenyl, 4metyloamino-fenyl, 4-metylofenyl, 4-metoksyfenyl, itp. Przykładowymi znaczeniami podstawnika R4 są 2-propenyl, izobutenyl, fenyl, naftyl, 4-hydroksyfenyl, 4-metoksyfenyl, 4-fluorofenyl,

4-trifluorometylofenyl, metyl, etyl, n-propyl, izopropyl, n-butyl, izobutyl, t-butyl, etenyl, 2propenyl, 2-propynyl, benzyl, 2-fenyloetyl, 2-fenyloetenyl, 3,4-dimetoksyfenyl, 2-metylopropyl, cyklopropyl, cyklobutyl, cyklopentyl, cykloheksyl, cykloheksylometyl, cykloheksyloetyl, itp. Przykładowymi znaczeniami podstawnika r5 są 3-furyl, 3-tienyl, 2-furyl, 2-tienyl, 2-(2-furanylo)etenyl, itp.

Korzystnymi związkami o wzorze 4 są związki, w których R5 oznacza fenyl, 3-furyl, 3 -tienyl, 2-fuiyd, 2-tienylIub Cj-Cć-cykloalklk

Korzystnymi związkami o wzorze 4, są związki, w których R4 oznacza Ci-C6-alkil, a wówczas p oznacza 1. Korzystniej R4(O)p oznacza t-butoksyl, fenyl, izopropyloksyl, n-propyloksyl lub n-butoksyl.

Korzystnymi związkami o wzorze 4 są związki w których R¹ oznacza grupę o -OCH2(OCH2)_mOP(O) (OH)2. Jeszcze korzystniej R² oznacza hydroksyl, grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (Oh)2 lub -OC(O)RX, a Rx korzystnie oznacza C1-C6-alkil. Korzystnym związkiem jest związek, w którym r3 oznacza hydroksyl lub acetoksyl.

Korzystnymi związkami o wzorze 4 są związki, w których R^z oznacza grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2, R1 oznacza hydroksyl lub grupę o wzorze -OC(O)OR\ a r3 oznacza atom wodoru, hydroksyl, acetoksyl, grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)₂ lub grupę o wzorze -OC(O)ORX, a Rx ma wyżej podane znaczenie. Jeszcze korzystniej R1 oznacza hydroksyl lub grupę o wzorze -OC(O)OR\ a Rx korzystnie oznacza Ci-C6-alkil, R3zaś oznacza hydroksyl lub acetoksyl.

Korzystnymi związkami o wzorze 4 są związki, w których R3 oznacza grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2 R1 oznacza grupę o wzorze -OC(O)ORx, r2 oznacza atom wodoru,

175 014 a R² oznacza atom wodoru, hydroksyl lub grupę o wzorze -OC(O)OR^X, względnie R² oznacza atom fluoru, a R2 oznacza atom wodoru, R^x zaś ma wyżej podane znaczenie. Jeszcze korzystniej R¹ oznacza hydroksyl lub grupę o wzorze -OC(O)Or^x, a R^x korzystnie oznacza CrCfi-alkil. Zgodnie z jeszcze innym korzystniejszym wariantem r2 oznacza hydroksyl.

Korzystnymi związkami są związki, w których m oznacza 0 lub 1 gdy obecna jest grupa fosfonoksylowa przy C7 ugrupowania taksanu.

Korzystnymi farmaceutycznie dopuszczalnymi solami związków o wzorze 4 są sole metali alkalicznych, w tym sole litowe, sodowe i potasowe, oraz sole amin, w tym sole trietyloaminy, trietanoloaminy, etanoloaminy, argininy, lizyny i N-metyloglukaminy. Szczególnie korzystne są sole argininy, lizyny i N-metyloglukaminy.

Najkorzystniejszymi pochodnymi taksanu o wzorze 4 są: (1) 7-fosfonoksymetylopaklitaksel, (2) 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitaksel, (3) 2'-Ofosfonoksymetylopaklitaksel, (4) 2'-7-bis-O-(fosfonoksymetylo)-paklitaksel, (5) 3'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)-3'-(2-furylo)-2'-O-etoksykarbonylo-7-fosfonoksy metylopaklitaksel, (6) 3'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)-3'-(2-tienylo)2'-O-etoksykarbonylo-7-fosfonoksymetylopaklitaksel, (7) 10-deacetylo-3'-N-debenzoilo-3'-N(t-butoksykarbonylo)-10-O-fosfonoksymetylopaklitaksel, (8) 2'-O-fosfonoksymetoksymetylopaklitaksel, oraz ich farmaceutycznie dopuszczalne sole, a zwłaszcza sodowe i potasowe oraz z argininą, lizyną, N-metyloglukaminą, etanoloaminą, trietyloaminą i trietanoloaminą.

Nowe pochodne taksanu o wzorze 6, w którym R^lh oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, grupę o wzorze - OCH2SCH3, -OC(O)Rx lub -OC(O)OR^X, R2 oznacza atom wodoru, a R^2b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OCH2SCH3, lub -OC(O)ORX; względnie r2 oznacza atom fluoru, a R2b oznacza atom wodoru; R³b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl, -OCH2SCH3, lub -OC(O)ORX; jeden z podstawników R⁶b i R^?b oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, Ci-C6-alkanoiloksyl lub -OCH2SCH3; względnie R⁶¹’ i R™ razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R¹’, R, R³’, r6’ i r⁷’ oznacza -OCH2SCH3; R⁴oznacza Ci-C6-alkil, C2-C6-alkenyl, C2-C6-alkinyl lub grupę o wzorze ZR6, w którym Z oznacza bezpośrednie wiązanie, Ci-C6-alkil lub C2-C6-alkenyl a R⁶ oznacza aryl, podstawiony aryl, C3~C6-cykloalkil, R⁵ oznacza grupę o wzorze Z-R6, w którym Z oznacza bezpośrednie wiązanie a r6 oznacza fenyl, C3-C6-cykloalkil, furyl lub tienyl, Rx oznacza Ci-C6-alkil ewentualnie podstawiony 1-6 podstawnikami niezależnie wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C3-C6-cykloalkil, C2-C6-alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiązanie lub Ci-C6-alkil, a Ra, R’, R^c niezależnie oznaczają atom wodoru, grupę aminową, grupę Ci-C6-alkiloaminową, grupę di-Ci-C6-alkiloaminową, atom chlorowca, Ci-C6-alkil lub Ci-C6-alkoksyl, zaś p oznacza 0 lub 1.

A , L

Korzystnymi związkami o wzorze 6 są związki w których, Roznacza grupę o wzorze CH3SCH2OCH2O-, a r2 , r2’, r3’, r⁴, r⁵, r’, R⁷’ j p mają wyżej podane znaczenie.

Nowe pochodne taksanu o ogólnym wzorze 7, w którym R¹® oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl '^u’ grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OCH2R^y)2 lub -OC(O)OrX; r2 oznacza atom wodoru, a R^ oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OCH2OP(O) (OCH2R^y)2 lub -OC(O)ORX; względnie r2 oznacza atom fluoru, a R2c oznacza atom wodoru; r3c oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl, -OCH2OP(O) (OCH2Ry)2 lub -OC(O)ORX; jeden z podstawników R^fic i R™c oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, Ci-C6-alkanoiloksyl lub -OCH2OP(O) (OR^y)2; względnie r6® i R™c razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R¹’, r2’, r6c i r7c oznacza grupę o wzorze -OC.H2OP(O) (OCH2Ry)2, Ry oznacza grupę zabezpieczającą grupę fosfonową, r4 oznacza Ci-C6-alkil, C2-C6-alkenyl, C2-C6-alkinyl lub grupę o wzorze ZR6, w którym Z oznacza bezpośrednie wiązanie, Ci-C6-alkil lub C2-C6-alkenyl a R° oznacza aryl, podstawiony aryl, C3-C6-cykloalkil, r5 oznacza grupę o wzorze Z-R6, w którym Z oznacza bezpośrednie wiązanie a r6 oznacza fenyl, C3-C6-cykloalkil, furyl lub tienyl, RX oznacza Ci-C6-alkil, ewentualnie podstawiony 1-6 podstawnikami niezależnie wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C3-C6-cykloalkil, C2-C6-alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiązanie lub C1-C6-alkil, a Ra, R’ i Rc niezależnie oznaczają atom wodoru,

175 014 grupę aminową, grupę C}-C6-alkiloaminową, grupę di-Ct-Cg-alkilo-aminową, atom chlorowca, Ci-C6-alkil lub Ci-C6-alkoksyl, zaś p oznacza 0 lub 1.

Korzystnymi związkami o wzorze 7 są związki w których Rt oznacza grupę o wzorze -OCH2O CH2OP(O) (OR^y)2, a R², R^2c, R^3c, R⁴, R⁵, r6^c, R^7c, R^y i p mają wyżej podane znaczenie.

Schemat 1 ilustruje wytwarzanie związków o wzorze 8, to jest związków o wzorze 4, w którym m oznacza zero. Procedura użyta w tej sekwencji syntez nadaje się ogólnie do stosowania w celu wytwarzania innych pochodnych taksanu, nie objętych zakresem wzoru 4. Ponadto procedurę ze schematu 1 można modyfikować zgodnie z zawartymi tu informacjami, dzięki czemu fachowiec może wytworzyć pochodne taksanu o wzorze 9, w którym m oznacza 1 lub 2.

Należy rozumieć, że zarówno w odniesieniu do schematu 1, jak i do innych części opisu, określenie grupa zabezpieczająca grupę hydroksylową obejmuje także węglany (-OC(O)0r^x), tak więc gdy jako grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową stosuje się węglan, należy go usunąć w jakimś późniejszym etapie dla otrzymania wolnej grupy hydroksylowej, gdyż inaczej ugrupowanie węglanu pozostanie częścią końcowego produktu.

Na schemacie 1 Ri^a oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OC(O)R^X lub -OC(O)OR^X; r2 oznacza atom wodoru, a R²³ oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl lub -OC(O)ORX; względnie R² oznacza atom fluoru, a R2a oznacza atom wodoru; Ra¹ oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl lub -OC(O)R jeden z podstawników R6a i R7a oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl lub C1-C6-alkanoiloksyl: względnie R6a i R7a razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R, R2 lub R³a i R6a lub R7^a oznacza hydroksyl. R^ oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, grupę o wzorze -OCH2SCH3 -OC(O)RX lub -OC(O)ORX; R² oznacza atom wodoru, a R2^b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OCH2SCH3 lub -OC(O)OR^X; względnie R² oznacza atom fluoru, a R2b oznacza atom wodoru; R3b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl, -OCH2SCH3 lub -OC(O)ORX; jeden z podstawników R6b i R^ oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, C1-C6-alkanoiloksyl lub -OCH2SCH3· względnie R6b i R7b razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R, R^⁵, r3 r65 i r^7!ioznacza -OCH2SCH3. R^u oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl lub grupę o wzorze -OCH2OP(O) (ORy)2, -OC(O)RX lub -0c(O)ORX; R² oznacza atom wodoru, a Rm oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OCH2OP(O) (OR^Y)2 lub -OC(O)ORX; względnie R2 oznacza atom fluoru, a R2c oznacza atom wodoru; R3c oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl, -OCH2OP(O) (ORy)2 lub -OC(O)ORX; jeden z podstawników r6c i R'c oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, C1-C6-alkanoiloksyl lub -OCH2OP(O) (OR^Y)2; przy czym co najmniej jeden z podstawników R1c, r2^c, r3^c, r6c i Rcb oznacza -OCH2OP(O) (ORy)2. r1 oznacza hydroksyl, -OCH2OP(O) (OH)2, -OC(O)RX lub -OC(O)OR^X; r2 oznacza atom wodoru, a R² oznacza atom wodoru, hydroksyl, -OCH2OP(O)(OH)2 lub -OC(O)ORX; względnie R² oznacza atom fluoru, a R² oznacza atom wodoru; R³ oznacza atom wodoru, hydroksyl, acetoksyl, -OCH2OP(O) (OH)2 lub -OC(O)ORX; jeden z podstawników r6 i R⁷ oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, C1-C6-alkanoiloksy lub -OCH2OP(O) (OH, przy czym co najmniej jeden z podstawników R1, R² , R3, r6 i r7 oznacza -OCH2OP(O) (OH)2. R4, R⁵ i R^x mają wyżej podane znaczenie, a Ry oznacza grupę zabezpieczającą grupę fosfonową.

W pierwszym etapie wolną grupę hydroksylową związków o wzorze 10 przeprowadza się w odpowiednie ugrupowanie eteru metylotiometylowego (-OCH 2SCH3). Tę konwersję można przeprowadzić z użyciem jednej z obu procedur: (1a) metody z siarczkiem dimetylowym i (1b) metody z dimetylosulfotlenkiem. Przemianę alkoholi w etery metylotiometylowe pod działaniem siarczku dimetylowego opisali Medina i in. w Tet. Lett., 1988, 3773 - 3776, przy czym pracę tę przytacza się tu jako źródło literaturowe. Metoda dimetylosulfotlenkowajest powszechnie znana jako reakcja Pummerera.

Należy wziąć pod uwagę, iż reaktywność grupy hydroksylowej może być różna w zależności odjej położenia w wyjściowej pochodnej taksanu o wzorze 10. Jakkolwiek zazwyczaj grupa hydroksylowa w pozycji 2'jest reaktywniejsza w reakcjach acylowania od grupy 7-hydroksylowej, która z kolei jest reaktywniejsza od grupy 10-hydroksylowej, stwierdzono że,

175 014 nieoczekiwanie, grupę 7-hydroksylową łatwiej jest przeprowadzić w eter metylotiometyly niż grupę 2'-hydroksylową. Trzeciorzędowa grupa hydroksylowa przy C1 jest zwykle najmniej reaktywna. Różnicę reaktywności grup hydroksylowych można wykorzystać dla kontrolowania miejsca i stopnia metylotiometylowania.

Tak więc w przypadku związku o wzorze 10, w którym R^la i R2^a oznaczają hydroksyle, głównym produktem metylotiometylowania jest odpowiedni eter 7-O-metylotiometylowy. W celu wytworzenia związku o wzorze 6, w którym R^lb oznacza metylotiometoksyl, bez jednoczesnej przemiany 7-hydroksylu, o ile jest on obecny, w eter metylotiometylowy, grupę 7-hydroksylową zabezpiecza się znaną grupą zabezpieczającą grupę hydroksylową, np. trietylosililem. Podobnie, eter 10-metylotiometylowy można wytworzyć bez jednoczesnej przemiany 7- i/lub 2'-hydroksylu, o ile są one obecne, zabezpieczywszy te grupy jednakowymi lub różnymi grupami zabezpieczającymi grupę hydroksylową. Nawet jeśli 7-hydroksyl jest preferencyjnym miejscem metylotiometylowania, korzystnie zabezpiecza się grupę 2'-hydroksylową gdy pożądanym produktem jest monoeter 7-metylotiometylowy.

Ponadto warunki reakcji można dobierać tak, by sprzyjały one powstawaniu eterowych pochodnych bis- lub tris-metylotiometylowych taksanu. Przykładowo w przypadku paklitakselu, wydłużenie czasu reakcji lub zastosowanie większego nadmiaru reagentów metylotiometylujących może spowodować uzyskanie wyższej zawartości eteru 2'-7-bis(metylotiometylowego) paklitakselu w mieszaninie produktów.

Procedura (1a) ze schematu 1 polega na tym, że związek o wzorze 10 poddaje się działaniu siarczku dimetylowego i nadtlenku organicznego, takiego jak nadtlenek benzoilu. Reakcję prowadzi się w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak acetonitryl, chlorek metylenu, itp., w temperaturze umożliwiającej powstawanie produktu. Reakcję prowadzi się zazwyczaj w temperaturze od około -40C do zbliżonej do temperatury pokojowej. Siarczek dimetylowy i nadtlenek benzoilu stosuje się w nadmiarze w stosunku do wyjściowej pochodnej taksanu o wzorze 10, przy czym siarczek dimetylowy stosuje się w nadmiarze w stosunku do nadtlenku benzoilu.

Wzajemny stosunek stosowanych reagentów będzie zależeć od żądanego stopnia metylotiometylowania. Gdy tylko jedną grupę hydroksylową wyjściowej pochodnej taksanu o wzorze 10 chce się przeprowadzić w eter metylotiometylowy, siarczek dimetylowy i nadtlenek benzoilu stosuje się w do dziesięciokrotnym nadmiarze w stosunku do tej wyjściowej pochodnej i korzystnie siarczek dimetylowy stosuje się w od około dwukrotnym do trzykrotnym nadmiarze w stosunku do nadtlenku benzoilu. Gdy związek o wzorze 4 zawiera 2'-hydroksyl i 7-hydroksyl, ilość eteru 2',7-bis(metylotiometylowego) w mieszaninie produktów wzrasta ze wzrostem względnych ilości siarczku dimetylowego i nadtlenku benzoilu. Gdy pożądanym produktemjest eter 2',7-bis(metylotiometylowy), siarczek dimetylowy korzystnie stosuje się w około 15 - 20-krotnym nadmiarze w stosunku do pochodnej taksanu, a nadtlenek benzoilu w około 5 - 10-krotnym nadmiarze w stosunku do pochodnej taksanu o wzorze 10.

Alternatywnie związek o wzorze 6 można wytworzyć drogą reakcji związku o wzorze 10 z dimetylosulfotlenkiem i bezwodnikiem octowym ((metoda (1b)). Ta metoda jest odpowiednia w przypadku konwersji nie-hydroksylowej grupy w pozycji 2' w eter metylotiometylowy. Zgodnie z procedurą (1b) związek o wzorze 10 rozpuszcza się w dimetylosulfotlenku i do mieszaniny dodaje się bezwodnik octowy. Reakcję prowadzi się zazwyczaj w temperaturze pokojowej, przez 18-24 godzin, z wytworzeniem eteru monometylotiometylowego.

W drugim etapie sekwencji reakcji eter metylotiometylowy przeprowadza się w odpowiedni zabezpieczony eter fosfonoksymetylowy. Tę przemianę można zrealizować ogólną metodą omówioną w pracy Veeneman i in. Tetrahedron, 1991, v47, str. 1547 - 1562, przy czym pracę tę przytacza się tujako źródło literaturowe. Tak więc związek o wzorze 6 zawierający co najmniej jedną grupę eteru metylotiometylowego poddaje się działaniu N-jodosukcynimidu i zabezpieczonego kwasu fosforowego, np. fosforanu dibenzylowego. Reakcję prowadzi się w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak tetrahydrofuran lub chlorowcowany węglowodór, np.

1,2-dichloroetan lub chlorek metylenu, ewentualnie w obecności środka odwadniającego, takiego jak sita molekularne. W celu przyspieszenia reakcji można także dodać katalizator, taki jak trifluorometanosulfonian srebrowy. Reakcję prowadzi się w temperaturze od około 0°C do

175 014 temperatury pokojowej, a korzystnie w temperaturze pokojowej. N-Jodosukcynimid i zabezpieczony kwas fosforowy stosuje się w ilości około równomolowej w stosunku do eteru metylotiometylowego o wzorze 6, lecz korzystnie stosuje się niewielki ich nadmiar, np. około

1,3 - 1,5-krotny w stosunku do związku o wzorze 6.

W trzecim etapie sekwencji reakcji usuwa się grupę zabezpieczającą grupę fosfonową i grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową, o ile są one obecne. Odszczepianie grup zabezpieczających realizuje się znanymi sposobami, np. drogą hydrolizy katalizowanej kwasem lub zasadą, hydrogenolizy, redukcji, itp. Przykładowo metodą hydrogenolizy katalitycznej można usunąć benzylową grupę zabezpieczającą grupę fosfonową, a także benzyloksykarbonylową grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową. Sposoby odbezpieczania znane są z podręczników, np. cytowanej powyżej pracy McOmie.

Sole związków o wzorze 4 z zasadami można wytworzyć znanymi sposobami, poddawszy wolny kwas o wzorze 4 reakcji z zasadą metalu lub aminą. Odpowiednimi zasadami metali są wodorotlenki, węglany i wodorowęgalny sodowe, potasowe, litowe, wapniowe, barowe, magnezowe, cynkowe i glinowe, a odpowiednimi aminami są trietyloamina, amoniak, lizyna, arginina, N-metyloglukamina, etanoloamina, prokaina, benzatyna, dibenzyloamina, trometamina (TRIS), chloroprokaina, cholina, dietanoloamina, trietanoloamina, itp. Sole zasad można poddać dalszemu oczyszczaniu drogą chromatografii, a następnie liofilizacji lub krystalizacji.

Wyżej opisane sposoby można stosować w przypadku dowolnych pochodnych taksanu o wzorze 11, z wytworzeniem związków o wzorze 9. Wiele związków o wzorze 11 omówiono w literaturze, a niektóre z nich to (a) paklitaksel, (b) Taxotere®, (c) 1-deacetylopaklitaksel, (d) pochodne taksanu ujawnione w zgłoszeniu PCT nr 93/0679 opublikowanym 1 kwietnia 1993 r., tojest związków o ogólnym wzorze 12, w którym R1 oznacza -OR6, -SR7 lub -NRsRg; R2 oznacza atom wodoru, alkil, alkenyl, alkinyl, aryl lub heteroaryl; R3 i R4 niezależnie oznaczają atom wodoru, alkil, alkenyl, alkinyl, aryl, heteroaryl lub acyl, pod warunkiem, że gdy jeden z podstawników R3 i R4 oznacza acyl, to wówczas drugi z nich ma inne znaczenie; R5 oznacza -COR10, -COOR10, -COSRjo, -CONR8R9, -SO2R11 lub -POR12R13; R6 oznacza atom wodoru, alkil, alkenyl, alkinyl, aryl, heteroaryl, grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową lub grupę funkcyjną zwiększającą rozpuszczalność pochodnej taksanu w wodzie; R7 oznacza alkil, alkenyl, alkinyl, aryl, heteroaryl lub grupę zabezpieczającą grupę sulfhydrylową; Rs oznacza atom wodoru, alkil, alkenyl, alkinyl, aryl, lub heteroaryl; R9 oznacza grupę zabezpieczającą grupę aminową; R10 oznacza alkil, alkenyl, alkinyl, aryl lub heteroaryl; Rn oznacza alkil, alkenyl, alkinyl, aryl, heteroaryl, -OR10 lub -NRsRu; R12 i R13 niezależnie oznaczają alkil, alkenyl, alkinyl, aryl, heteroaryl, -OR10 lub -NRsRn; R14 oznacza atom wodoru, alkil, alkenyl, alkinyl, aryl lub heteroaryl; R15 i Ri6 niezależnie oznaczają atom wodoru, hydroksyl, niższy alkanoiloksyl, alkenoiloksyl, alkinoiloksyl, aroiloksyl, względnie R15 i Ri6 razem tworzą grupę okso; R17 i Ri8 atom wodoru, hydroksyl, niższy alkanoiloksyl, alkenoiloksyl, alkinoiloksyl, aroiloksyl, względnie Rn i R1 razem tworzą grupę okso; R19 i R20 niezależnie oznaczają atom wodoru, hydroksyl, niższy alkanoiloksyl, alkenoiloksyl, alkinoiloksyl lub aroiloksyl; R21 i R22 atom wodoru, niższy alkanoiloksyl, alkenyloksyl, alkinyloksyl lub aroiloksyl, względnie R21 i R22 razem tworzą grupę okso; R24 oznacza atom wodoru, hydroksyl, niższy alkanoiloksyl, alkenyloksyl, alkinyloksyl lub aroiloksyl; względnie R23 i R24 razem tworzą grupę okso lub metylenową lub też R23 i R24 razem z atomem węgla, do którego są przyłączone tworzą pierścień oksiranowy, lub też R23 i R24 razem z atomem węgla, do którego są przyłączone tworzą pierścień oksetanowy; R25 oznacza atom wodoru, hydroksyl, niższy alkanoiloksyl, alkenyloksyl, alkinyloksyl lub aroiloksyl; lub R26 oznacza atom wodoru, hydroksyl, niższy alkanoiloksyl, alkenyloksyl, alkinyloksyl lub aroiloksyl; względnie R26 i R25 razem tworzą grupę okso; a R27 oznacza atom wodoru, hydroksyl, niższy alkoksyl, alkanoiloksyl, alkenyloksyl, alkinyloksyl lub aroiloksyl; (e) pochodne taksanu ujawnione opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5227400 jako 3'-defenylo-3'-(2-furylo) lub 3'-(2-tienylo)pochodne paklitakselu, Taxotere®; (f) pochodne teksanu ujawnione w europejskim opisie patentowym nr 5347099 opublikowanym 31 marca 1993 r. (pochodne paklitakselu, w których grupy fenylowe w łańcuchu bocznym niezależnie zastąpiono naftylem, styrylem lub podstawionym fenylem; patrz także zgłoszenie PCT 92/09589 opublikowane 11 czerwca 1992 r.); (g) pochodne taksanu ujawnione w europejskim opisie

175 014 patentowym nr 534707 opublikowanym 3i marca 1993 r. (pochodne paklitaksel, w których grupę 3'-N-benzoilową zastąpiono etoksykarbonylem lub metoksykarbonylem; (h) 10-deacetoksy-pochodne paklitakselu iTaxotere® (zgłoszenie PCT 93/0ó093 opublikowane i kwietnia 1993 r., (i) i0-, 7- lub 7,i0-bi-O-(N-podstawione karbamoilowe pochodne taksanu (europejski opis patentowy nr 524093 opublikowany 20 stycznia 1993 r.); (j) 9-a-hydroksy-analog paklitakselu ujawniony w Klein, Synthesis of 9-Dihydrotaxol: A New Bioactive Taxane, Tetrahedron Letters, 1993,34(13):2047 -2500; (k) ^^-β-hydroksy-analog paklitakselu iTaxotere® otrzymany z I4-P-hydtOksy-I0-deacetylobakatyny III (205-ty Kajowy Zjazd ACS w Kolorado, 1993, Med. Chem. Division, Abstract nr 28) i (i) inne taksany, takie jak Ci0-podstawione taksany ujawnione w zgłoszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 08/0ó2ó87 dokonanym 20 maja 1993 r., przytoczonym tu w całości jako źródło literaturowe.

Wolne grupy hydroksylowe lub grupy w pochodnych taksanu można przeprowadzać znanymi sposobami w odpowiednie ugrupowania estrowe lub węglanowe, przykładowo w związkach o wzorze i0 jeden z podstawników R^u, R2¹ lub R³a oznacza -OC(O)ORX lub -OC(O)RX, a Rx ma wyżej podane znaczenie. Tak więc pochodne taksanu o wzorze T-OH można poddać reakcji ze związkiem o wzorze L-C(O)ORX, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się, takim jak chloromrówczan, w obecności zasady, takiej jak III-rzędowa amina, z wytworzeniem odpowiedniego węglanu. Przykładowo paklitaksel reaguje z chloromrówczanem etylowym w obecności diizopropyloetyloaminy z wytworzeniem 2'-O-etoksykarbonylopaklitakselu. Związek o wzorze T-OK można także poddać reakcji z kwasem karboksylowym o wzorze R^XCO2H lub odpowiadającym mu środkiem acylującym (np. bezwodnikiem, aktywnym estrem lub halogenkiem acylowym), z wytworzeniem odpowiedniego estru.

Ponadto pochodne taksanu o wzorze i i można wytworzyć zacylowawszy ugrupowanie taksanu zawierające grupę Ci3-hydroksylową z użyciem odpowiednio podstawionego kwasu

3-amino-2-hydroksypropanowego, odpowiadającego mu środka acylującego lub jego prekursora. Odpowiednimi prekursorami kwasu 3-amino-2-hydroksypropanowego sąnp. azetydynonony o wzorze 13. Przykładem takiej reakcji acylowaniajest sprzęganie bakatyny III o zabezpieczonej grupie hydroksylowej lub 10-deacetylobakatyny III o zabezpieczonej grupie hydroksylowej, co ujawniono np. w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4924011 i opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4924012, a także sprzęganie bakatyny III o zabezpieczonej grupie hydroksylowej i azetydynononu z wytworzeniem paklitakselu i jego pochodnych, co ujawniono w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4175315 i 522952ó.

Sposób ujawniony w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5175315 polega na tym, że 1-benzoilo-3-(1-etoksy))etoksy-4-fenyl-2-azetydynon poddaje się reakcji z 7-O-trietylosililobakatyną III w obecności N,N-dimetyloaminopirydyny i pirydyny w 25°C w ciągu 12 godzin. Paklitaksel otrzymuje się po usunięciu różnych grup zabezpieczających grupy hydroksylowe. Ulepszeniem tego sposobu jest metoda Ojimy i in. (New and Efficient Approaches to the Semisynthesis of Taxol and its C-13 Side Chain Analogs by Means of β-Lactam Synthon Method, Tetrahedron, 1992,48(34): ó985-7012. Metoda ta polega na tym, że najpierw wytwarza się sól 7-trietylosililobakatyny III w reakcji z wodorkiem sodowym, a następnie tę sól poddaje się reakcji z chiralnym i-benzoilo-3-(1-etoksy)etoksy-4-fenyl-2-azetydynonem, z wytworzeniem paklitakselu po usunięciu grup zabezpieczających grupy hydroksylowe. W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 522952ó ujawniono sprzęganie alkoholanu metalu bakatyny III lub jej pochodnej z 2-azetydynonem, z wytworzeniem taksanów zawierających boczny łańcuch C13. Podano, że jest to sposób wysoce stereoselektywny, tak więc można w nim stosować racemiczne mieszaniny 2-azetydynonów stanowiących prekursory bocznego łańcucha. W Ojima i in., A Highly Efficient Route to Taxotere by the β-Lactam Synthon Method, Terahedron Letters, 1993,34(2ó): 4149-4152, opisano sprzęganie alkoholanów metali 7,10-bis-O-(trichloroetoksykarbonylo)-10-deacetylobakatyny III z chiralnym 1-(t-butoksykarbonylo)-4-fenylo-3-(zabezpieczonym-2-a-zetydynonem, z wytworzeniem Taxotere® po odbezpieczeniu. Wszystkie te publikacje cytuje się tu jako źródło literaturowe.

175 014

Sposób z użyciem bakatyny i azetydynononu ilustruje na przykładzie związków o wzorze 10 schemat 2. Dzięki użyciu odpowiednich związków wyjściowych można tym sposobem otrzymać inne pochodne taksanu, nie objęte wzorem 10.

Na schemacie 2 podstawnik R² oznacza atom wodoru, a R2^d oznacza atom wodoru, zabezpieczoną grupę hydroksylową lub -OC(O)ORx; względnie r2 oznacza atom fluoru, a R^2doznacza atom wodoru, R32 oznacza atom wodoru, acetoksyl, zabezpieczoną grupę hydroksylową lub -OC(O)ORx; jeden z podstawników R^ i r72 oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza grupę hydroksylową, zabezpieczoną grupę hydroksylową lub C1-C6-alkanoiloksyl; względnie R⁶¹ i R⁷¹ razem tworzą grupę okso; P oznacza grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową; M oznacza atom wodoru lub metal z grupy IA okresowego układu pierwiastków, taki jak atom litu, sodu lub potasu, a p, R4, r5 i Rx mają wyżej podane znaczenie. Reakcję można prowadzić według procedury podanej w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5175315, zgodnie z którą pochodną bakatyny III o wzorze 14, w którym M oznacza atom wodoru, poddaje się reakcji z azetydynonem o wzorze 13 w obecności zasady organicznej, takiej jak N,N-dimetyloaminopirydyna. Korzystnie jednak pochodną bakatyny III przeprowadza się najpierw w 13-alkoholan podziaławszy na nią mocną zasadą, taką jak wodorki, alkiloamidki i bis(trialkilosililo)amidki metali z grupy IA układu okresowego pierwiastków (patrz opis patentowy Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5229526 i cytowana powyżej praca Ojimy). Jeszcze korzystniej tym 13-alkoholanem jest alkoholan litowy. Sól litową można wytworzyć drogą reakcji związku o wzorze 14, w którym M oznacza atom wodoru z mocą zasadą metalu, taką jak diizopropyloamidek litowy, C1-C6-alkilolit, bis(trimetylosililo)amitek litowy, fenylolit, wodorek litowy, itp.

Reakcję sprzęgania taksanu o wzorze 14 i azetydynonu o wzorze 13 prowadzi się w obojętnym rozpuszczalniku organicznym, takim jak tetrahydrofuran, w obniżonej temperaturze, od około 0°C do około -78°C. Azetydynony o wzorze 13 można stosować w postaci mieszanin racemicznych; sprzęga się je z pochodnymi taksanu w postaci alkoholanów metali o wzorze 14, w którym M oznacza metal z grupy IA układu okresowego pierwiastków. W takim przypadku azetydynon korzystnie stosuje się w ilości co najmniej 2 równoważników w stosunku do reagenta taksanowego, a korzystnie w ilości około 3 - 6 równoważników. Można także stosować chiralne azetydynony, a wówczas może wystarczyć 1 równoważnik azetydynonu, przy czym jednak korzystnie stosuje się niewielki nadmiar azetydynonu w stosunku do pochodnej taksanu, np. do

1,5 równoważnika.

Grupy zabezpieczające grupę hydroksylową mogą być takie same lub różne i można je można dobierać tak, by umożliwić selektywne usuwanie jednej lub większej liczby grup zabezpieczających bez wpływania na pozostałe. Przykładowo w związku o wzorze 15 R*¹ i pO mogą oznaczać grupy trietylosililoksylowe, aR⁷'¹' może oznaczać benzyloksykarbonyl; w wyniku katalitycznej hydrogenolizy w obecności palladu na węglu zostanie usunięta benzyloksykarbonylowa grupa zabezpieczająca, a trietylosililowe grupy zabezpieczające pozostaną. Tak więc grupy zabezpieczające grupy hydroksylowe w związku o wzorze 15 można selektywnie usuwać z wytworzeniem związku o wzorze 10.

Związki o wzorze 14 są albo znane z literatury, jak np. bakatyna III i jej hydroksy-zabezpieczone pochodne, albo można je wytworzyć ze znanych związków znanymi sposobami, np. drogą przemiany grupy hydroksylowej w węglan. Dodatkowe związki o wzorze 14 można wytworzyć z użyciem procedur podanych w przykładach ilustrujących wytwarzanie związków wyjściowych.

Związki o wzorze 13 można wytworzyć ze związku o wzorze 16 ogólnym sposobem ujawnionym w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5175315 i w Ojima i in., Tetrahedron, 48:6985:6985-7012, 1992, co ilustruje schemat 5. Tak więc związek o wzorze 16 najpierw poddaje się działaniu zasady, takiej jak n-butylolit lub trietyloamina, a następnie działa się związkiem o wzorze r4 (O)pCO-L, w którym L oznacza grupę odszczepiającą się, z wytworzeniem związku o wzorze 13.

Związki o wzorze 16 można wytworzyć ogólnym sposobem ujawnionym w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5175315, zgodnie z którym wytwarza się pośredni 3-acetoksy-4-podstawiony-2-azetydynon o wzorze 17; względnie sposobem ujawnionym w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 5229526, zgodnie z którym wytwarza

175 014 się pośredni 3-trietylosililoksy-4-podstawiony~2-azetydynon. Zgodnie z ulepszonym sposobem związek o wzorze 17 można wytworzyć drogą kondensacji chlorku acetoksyacetylowego z bis-iminą, a następnie hydrogenolizy lub rozszczepienia kwasem dla usunięcia grupy N-iminowej, co ilustruje schemat 3, na którym r5 oznacza ewentualnie podstawiony aryl, taki jak furyl lub tienyl. Ten sposób ujawniono w zgłoszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 08/052434 złożonym 23 kwietnia 1993 r., przy czym przytacza się je tu jako źródło literaturowe.

Produktami otrzymanymi w tych reakcjach cykloaddycji są zwykle związki o wzorze 17 w postaci racemicznych mieszanin dwóch cis-azetydynonów. Mieszaninę racemiczną można rozdzielić znanymi sposobami, takimi jak przemiana w diastereizomery, absorpcja różnicowa na kolumnie z chiralnymi adsorbentami lub metoda enzymatyczna. Przykładowo racemiczną mieszaninę związków o wzorze 17 można poddać działaniu enzymu katalizującego hydrolizę estru, np. esterazy lub lipazy, w celu selektywnego odszczepienia grupy 3-acylowej w jednym enancjomerze bez naruszania drugiego (patrz np. BrieVa i in., J. Org. Chem., 1993,58:1068-1075, zgłoszenie patentowe Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 092170 złożone 14 lipca 1993 r. i europejskie zgłoszenie patentowe nr 552041 opublikowane 29 lipca 1993 r.). Alternatywnie mieszaninę racemiczną można najpierw poddać katalizowanej zasadą hydrolizie dla usunięcia grupy 3-acylowej i otrzymania racemicznej mieszaniny odpowiedniego 3-hydroksy-3-laktamu, która następnie poddaje się działaniu enzymu zdolnego do katalizowania zacylowania grupy hydroksylowej. Selektywnie acyluje się grupę hydroksylową jednego z enancjomerów, bez naruszania drugiego. Alternatywnie mieszaninę racemiczną 3-hydroksy-P-laktamu można zacylować z użyciem chiralnego kwasu karboksylowego, a powstałą mieszaninę diastereizomerów można następnie rozdzielić znanymi metodami i chiralną grupę pomocniczą usunąć z wytworzeniem odpowiedniego enancjomeru.

W Ojima i in. w J. Org. Chem., 56:1681:1683, 1991, Tet. Lett., 33:5737-5740, 1992 i Tetrahedron, 48:6985-7012, 1992 donieśli o syntezie pewnej liczby chiralnych azetydynonów o wzorze 16 i/lub odpowiednich analogów N-(p-metoksyfenylowych, w których P oznacza triizopropylosililową grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową, a R5 oznacza 4-metoksyfenyl,

3,4-dimetoksyfenyl, fenyl, 4-fluorofenyl, 5-trifluorometylofenyl, 2-furyl, 2-fenyloetenyl, 2-(2furylo)etenyl, 2-metylopropyl, cykloheksylometyl, izopropyl, 2-fenyloetyl, 2-cykloheksyloetyl lub n-propyl. Inne azetydynony o wzorze 13, których nie ujawniono z nazwy w tych publikacjach można wytworzyć znanymi sposobami.

Związki według wynalazku mają lepszą rozpuszczalność w wodzie niż paklitaksel, a zatem są wygodniejsze jako substancje czynne środków farmaceutycznych. Bez wiązania się jakąkolwiek teorią uważa się, że etery fosfonoksymetylowe według wynalazku są prolekami paklitakselu lub jego pochodnych; ugrupowanie fosfonoksymetylowe ulega odszczepieniu pod działaniem fosfatazy in vivo, z wytworzeniem związku macierzystego.

Dzięki temu jest możliwe stosowanie związków według wynalazku w sposobie inhibitowania nowotworów u ludzi, polegającym na podawaniu cierpiącemu na nowotwór pacjentowi przeciwnowotworowo skutecznej ilości związku o wzorze 9.

Związki o wzorze 9 według wynalazku można stosować w sposób podobny do sposobu stosowania paklitakselu, tak więc onkolog będący fachowcem w dziedzinie leczenia raka będzie w stanie ustalić, beż nadmiernego eksperymentowania, odpowiedni protokół podawania takiego związku. Dawkowanie, drogą podawania i reżim dawkowania związków według wynalazku nie są szczególnie ograniczone i będą się zmieniać dla danego związku. Tak więc związki według wynalazku można podawać dowolną dogodną drogą, korzystnie pozajelitowo, a dawka może wnosić np. około 1 -100 mg/kg wagi ciała lub około 20 - 500 mg/m. Związki o wzorze 9 można także podawać doustnie, przy czym dawka doustna może wynosić około 5 - 500 mg/kg wagi ciała. Rzeczywista dawka będzie zależeć od rodzaju preparatu farmaceutycznego, drogi podawania oraz od miejsca usytuowania i rodzaju leczonego nowotworu oraz od pacjenta. Przy ustalaniu dawkowania należy brać pod uwagę wiele czynników, które mogą zmodyfikować działanie leku, a mianowicie wiek, wagę, płeć, sposób odżywiania się i stan fizyczny pacjenta.

Można stosować środki farmaceutyczne zawierające przeciwnowotworowo skuteczną ilość związku o wzorze 9 w połączeniu z jedną lub większą liczbą substancji pomocnicznych,

175 014 takich jak farmaceutycznie dopuszczalne nośniki, zarobki i rozcieńczalniki. Przykłady metod formułowania paklitakselu i jego pochodnych w preparaty farmaceutyczne można znaleźć np. w opisach patentowych Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4960790 i 4814470. Przykładowo związkom według wynalazku można nadawać formę tabletek, pigułki, proszków, kapsułek, preparatów do iniekcji, roztworów, czopków, emulsji, dyspersji, przedmieszek pokarmowych i innych odpowiednich postaci leku. Można je także wytwarzać w postaci jałowych kompozycji stałych, np. liofilizowanych, ewentualnie w połączeniu z innymi farmaceutycznie dopuszczalnymi zarobkami. Takie stałe kompozycje można roztwarzać w jałowej wodzie, solance fizjologicznej lub mieszaninie wody i rozpuszczalnika organicznego, np. glikolu propylenowego, etanolu, itp., względnie innych jałowych mediach do iniekcji, tuż przed podaniem pozajelitowym.

Typowymi farmaceutycznie dopuszczalnymi nośnikami są np. mannitol, mocznik, dekstrany, laktoza, skrobia ziemniaczana i kukurydziana, stearynian magnezowy, talk, oleje roślinne, poliglikole alkilenowe, etyloceluloza, poliwinylopirolidon, węglan wapniowy, oleinian etylowy, mirystynian izopropylowy, benzoesan benzylowy, węglan sodowy, żelatyna, węglan potasowy, kwas krzemowy, itp. Preparaty farmaceutyczne mogą także zawierać nietoksyczne substancje pomocnicze typu emulgatorów, konserwantów zwilżaczy, itp., jak np. monolaurynian sorbitanu, oleinian trietanoloaminy, monostearynian polioksyetylenowy, tripalmitynian gliceryny, dioktylosulfobursztynian sodowy, itp.

Związki według wynalazku badano jako nowe środki przeciwnowotworowe. Reprezentatywne związki o wzorze 9 oceniano pod kątem ich toksyczności in vitro oraz działania przeciwnowotworowego in vivo w modelach zwierzęcych.

Próba cytotoksyczności in vitro.

Związki według wynalazku cytotoksyczność in vitro wobec komórek raka ludzkiej okrężnicy HCT-116 i HCT-116/VM46. Komórki HCT/116/VM46, to komórki uprzednio wybrane jako oporne na teniposide i wykazujące fenotyp oporności wielolekowej, w tym oporności na paklitaksel. Cytotoksyczność wobec komórek raka ludzkiej okrężnicy HCT-116 oceniano w próbie z XTT (wodorotlenkiem 2,3-bis(2-metoksy-4-nitro-5-sulffenylo)-5-[(fenyloamino)karbonylo]-2H-tetrazoliowym), według D. A. Scudiero i in., Evaluation of soluble tetrazolium/formazan assay for cell growth and drug sensitivity in culture using human and other tumor cell lines, Cancer Res., 48:4827-4833, 1988. Komórki naniesiono na płytki w ilości 4000 komórek/zagłębienie (płytki do mikromiareczkowania o 96 zagłębieniach) i po 24 godzinach dodano leki i rozcieńczono je seryjnie. Komórki inkubowano w 37°C przez 72 godziny, po czym dodano barwnik tetrazoilowy XTT. Enzym dehydrogenaza w żywych komórkach redukuje XTT do postaci absorbującej światło o długości fali 450 nm, co można zanalizować ilościowo drogą spektrofotometryczną. Im wyższa jest absorbancja, tym większa jest liczba żywych komórek. Wyniki wyrażono w wartościach IC50, stężenia leku potrzebnego dla zahamowania proliferacji komórek (to jest wystąpienia absorbancji przy 450 nm) o 50% w stosunku do kontrolnej próbki komórek nie traktowanych lekiem. Wartości IC50 dla związków ocenianych w tej próbie przedstawiono w tabeli 1.

Tabela 1

Badany związek	IC50 (μΜ)
HCT-116	HCT-116/VM46¹1
Taxotere®	0,004	0,213 (53)
paklitaksel	0,002	0,44 (124)
związek z przykładu XVI	0,020	1,30(66)
związek z przykładu XVIII	0,266	6,67 (25)
związek z przykładu XIX	0,044	5,36 (122)

Wartości w nawiasach to średnia oporność w porównaniu z wartościami dla komórek HCT-116

175 014

W tej próbie badano także cytotoksyczność 7-O-metylotiometylopaklitakselu (przykład XVI (A)) i stwierdzono, że wartość IC50 wynosi dlań 0,003 μΜ w przypadku HCT-116 i 0,025 μΜ w przypadku HCT-116/VM46.

Próba działania przeciwnowotworowego in vivo

Myszom mieszańcom Balb/c x DBA2 F1 (CDFi) wszczepiono podskórnie (sc) 0,1 ml 2% (wag./objęt.) homogenizatu tkankowego raka płuc M109 (W. Rose, Evaluation of Madison 109 Lung Carcinoma as a Model for Screening Antitumor Drugs, Cancer Tratment Reports, 65, nr 3 - 4, str. 299 0 312 (1981 r.)). Badane związki i związek wzorcowy (paklitaksel) podano dożylnie różnym grupom myszy, przy czym każda grupa otrzymała inną dawkę związku, a dla każdego związku zbadano 3 lub 4 różne dawki. Przeżycie myszy śledzono codziennie do chwili śmierci lub przez około 75 dni po wszczepieniu nowotworu, w zależności od tego co nastąpiło. W każdym doświadczeniu jednej grupy nie traktowano i służyła ona jako grupa kontrolna. Raz lub dwa razy w tygodniu dokonywano pomiarów guzów i ich wymiary w mm służyły do oceny wagi guza według procedury zaleconej w powyższej publikacji.

Średni czas przeżycia (T) myszy porównano ze średnim czasem przeżycia w kontrolnej grupie myszy (C). Stosunek tych dwu wartości dla każdej traktowanej lekiem grupy myszy mnożono przez 100 i wyrażano jako wartość procentową (% T/C). Wartości te dla reprezentatywnych związków według wynalazku podano w tabeli 2. Oprócz tego w tabeli 2 przedstawiono wartości średniego czasu przyrostu wagi guza o 1 g w grupach traktowanych i w grupie kontrolnej, co wyrażono jako T-C w dniach. Im wyższa jest wartość T-C, tym większe jest opóźnienie wzrostu pierwotnego guza. Związki wykazujące % T/C > 125% i/lub T-C > 4 dni uważane są za aktywne w modelu M109 sc.

Tabela 2

Badany związek	Maksymalny efekt	Optymalna dawka
% T/C	T-C (dni)	(mg/kg/iniekcję)
Związek z przykładu XV!	131	14,0	45a)
paklitaksel	134	14	48/24a),^c)
Związek z przykładu XVIII	160	18,8	24^)b
paklitaksel	151	15	18^b)

Związek podawano dożylnie raz dziennie w dniach 4, 5, 6, 7 i 8 po implantacji nowotworu. Związek podawano dożylnie raz dziennie w dniach 5,6,7, 8 i 9 po implantacji nowotworu.

^c) Wyższe dawki zapewniły maksymalny wzrost czasu przeżycia, a niższe dawki powodowały maksymalne opóźnienie wzrostu guza.

Związek z przykładu XVIII (w postaci soli z trietanoloaminą) zbadano dodatkowo w celu oceny jego działania w mysich i ludzkich modelach wszczepów heterogenicznych (M109, ludzki rak jajnika oporny na cisplatin A2780/cDDP i ludzki rak okrężnicy HCT-116). Model 2780/cDDP opisali Rose i Basler w In Vivo, 1990,4:391 - 396, model HCT-116 opisali Rose i Basler w In Vivo, 1989, 3:249-254. M109 pasażowano sc co dwa tygodnie (myszy Balb/C) i wszczepiano sc myszom CDF1 dla oceny działania przeciwnowotworowego. A2780/cDDP i HCT-116 hodowano w myszach atymicznych do obu pasaży (co 2-3 tygodnie) i dla celów doświadczalnych (badanie terapii). Związek z przykładu XVIII podawano dożylnie w wodzie lub doustnie w wodzie wraz z paroma kroplami Tween 80, natomiast paklitaksel podawano w postaci suspensji w wodzie plus Tween 80 albo w postaci roztworu w cremophore/etanolu (50%/50%) rozcieńczonego solanką. Reżim dawkowania w próbach M109 sc ustalono na raz dziennie w ciągu 5 kolejnych dni począwszy od czwartego dnia po wszczepieniu nowotworu. W przypadku wszczepów heterogenicznych ludzkich nowotworów związki podawano raz dziennie co drugi dzień, ogółem pięć razy począwszy od dnia, w którym guz osiągnął wagę 50 -100 g.

W jednym z doświadczeń z M109 związek z przykładu XVIII podany dożylnie wykazał maksymalną wartość % T/C 155 (T-C = 19 dni) przy 36 lub 18 mg/kg/iniekcję. W tym samym

175 014 doświadczeniu związek z przykładu XVIII podany doustnie wykazał maksymalną wartość % T/C 158 (T-C = 22,8 dnia) w dawce 160 mg/kg/zabieg, a paklitaksel przy tej samej dawce (najwyższej badanej) w postaci suspencji w wodzie i Tween 80 nie wykazał aktywności. W innym doświadczeniu z M109 związek z przykładu XVIII podany dożylnie wykazał maksymalną wartość % T/C 170 (T-C = 17 dni) przy 46 mg/kg/iniekcję (paklitaksel wykazał maksymalną wartość % T/C 167 (T-C = 14 dni) przy 48 lub mg/kg/iniekcję. W tym samym doświadczeniu związek z przykładu XVIII podany doustnie wykazał maksymalną wartość % T/C 172 (T-C = 17 dni) w dawce 200 mg/kg/zabieg, a paklitaksel przy dawce 60 mg/kg/iniekcję w postaci roztworu w cremophore/etanolu/solance nie wykazał aktywności. W tym doświadczeniu paklitakselu w postaci roztworu w cremophore/etanolu/solance nie można było podać w dawce wyższej niż 60 mg/kg/iniekcję ze względu na ograniczenia podyktowane rozpuszczalnością i toksycznością.

W doświadczeniu z A2780/cDDP związek z przykładu XVIII podany dożylnie wykazał maksymalną wartość T-C = 29,8 dnia przy dawce 36 mg/kg/iniekcję (T-C = 26,3 dnia dla paklitakselu w dawce 36 mg/kg/iniekcję). W tym samym doświadczeniu związek z przykładu XVIII podany doustnie wykazał maksymalną wartość T-C = 20 dni w dawce 160 mg/kg/zabieg/ W doświadczeniu z HCT-116 paklitaksel podany dożylnie w dawce 24 - 36 mg/kg/iniekcję spowodował uzdrowienie odpowiednio 6 z 7 i 6 z 8 myszy, a związek z przykładu XVIII podany doustnie w dawce 160 i 240 mg/kg/zabieg spowodował uzdrowienie odpowiednio 6 i 7 z 8 myszy. Uzdrowienie oznacza brak nowotworu w 80 dniu od jego wszczepienia.

W poniższych przykładach dane z analizy metodą jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR) podano jako wartości przesunięć chemicznych (δ) wyrażone w częściach na milion (PPM) w odniesieniu do tetrametylosilanu (TMS) jako wzorca. Względna powierzchnia podawania dla różnic przesunięć w widmach NMR odpowiada liczbie atomów wodoru danej grupy funkcyjnej w cząsteczce. Krotność sygnałów wyrażono następująco: szeroki singlet (ds), szeroki dublet (bd), szeroki triplet (bt), szeroki kwartet (bq), singlet (s), multiplet (m), dublet (d), kwartet (q), triplet (t), dublet dubletów (dd), dublet tripletów (dt) i dublet kwartetów (dq). Widma NMR sporządzono z użyciem takich rozpuszczalników jak deuterowany aceton (aceton-d^), perdeuterowany dimetylosulfotlenek (DMSO-d6), deuterowana woda (D2O), deuterochloroform (CDCI3) i inne znane deuterowane rozpuszczalniki. Celit (Celite®) to ziemia okrzemkowa produkcji Johns-Manville Products Corporation.

Stosowane skróty są powszechnie przyjęte, a niektóre z nich to: MS (spektrometria masowa), HRMS (wysokorozdzielcza spektrometria masowa), Ac (acetyl), Ph (fenyl), FAB (szybkie bombardowanie atomamii), NOBA (alkohol (m-nitrobenzylowy), NIS (N-jodosukcynimid), BOC (t-butoksykarbonyl), CBZ (benzyloksykarbonyl), Bn (benzyl), Bz (benzoil), TES (trietylosilil), DMSO (dimetylosulfotlenek) THF (tetrahydrofuran) i HmDs (heksametylodisilazan).

Poniższe przykłady I - XV ilustrują wytwarzanie związków wyjściowych służących do wytwarzania związków według wynalazku, natomiast przykłady XVI - XXVI ilustrują wytwarzanie reprezentatywnych związków według wynalazku. Fachowiec z łatwością dokona adaptacji opisanych w nich sposobów, co pozwoli na wytworzenie innych związków według wynalazku, nie ujawnionych tu z nazwy, bez potrzeby zbędnego eksperymentowania.

Przykład I. 10-Deacetoksypaklitaksel o wzorze 19 (a) 2'-7-O-Bis(2,2,2-trichloroetoksykarbonylo)-10-deacetylopaklitaksel

10-Deacetylopaklitaksel (140 mg, 0,173 mmola) w bezwodnych dichlorometanie (3,5 ml) poddano w 0°C działaniu pirydyny (0,028 ml, 0,346 mmola) i chloromrówczanu trichloroetylowego (0,0724 ml, 0,260 mmola). Po upływie 1 godziny w tej temperaturze usunięto łaźnię chłodzącą i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez noc. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (30 - 50% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci piany (92,3 mg, wydajność 46%). Po dalszej elucji otrzymano nieprzereagowany związek wyjściowy (35 mg, wydajność 25%) i 2',10-O-bis(2,2,2-trichloroetoksykarbonylo)10-deacetylopaklitaksel z wydajnością 16%.

175 014 (b) 2',7-O-Bis(2,2,2-tnch]oroetoksykai'bonylo)-10-deacetoksy-11,12-dihydropaklitakselo-10,12(18)-dien

Produkt otrzymany w etapie (a) (92,3 mg, 0,079 mmola) w bezwodnym dichlorometanie (2 ml) poddano w temperaturze pokojowej działaniu 1,1,2-trif]uoro-2-chlorotrietyloaminy (0,0384 ml, 0,238 mmola). Roztwór mieszano przez noc. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej (25% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białego proszku (42,8 mg, wydajność 47,3%).

(c) H^0^]^D^iu^t^t^t^l^_tss^^11,12-dihydropak]itakselo-10,-12(18)-dien

Produkt otrzymany w etapie (b) (39 mg, 0,034 mmola) rozpuszczono w metanolu (0,5 ml) i kwasie octowym (0,5 ml), a następnie poddano działaniu przemytego kwasem pyłu cynkowego (66,4 mg, 1,020 mmola). Zawiesinę ogrzewano w 40°C przez 1 godzinę, a potem przesączono i przesącz odparowano. Pozostałość poddano chromatografii (60% octan etylowy w heksanie) i otrzymano związek tytułowy w postaci piany (22, mg, wydajność 81%).

(c) 10-Deacetoksypaklitaksel

Produkt otrzymany w etapie ((c) (22 mg, 0,028 mmola) w octanie etylowym (0,7 ml) uwodorniono pod ciśnieniem atmosferycznym w obecności palladu na węglu drzewnym (10%, 14,7 mg, 0,014 mmola Pd). Po upływie 5,5 godziny w temperaturze pokojowej mieszaninię reakcyjną przesączono, przemyto octanem etylowym i odparowano. Pozostałość poddano chromatografii (60% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci piany (15,0 mg, 68%).

Przykład II. 7-Deoksy-7a-fluoropaklitaksel o wzorze 20 (a) 2'-O-Benzyloksykarbonylo-7-deoksy-7a-fluoropaklitaksel

Trifluorek dietyloaminosiarki (DAST, 18,7 μΐ, 0,141 mmola) rozpuszczono w bezwodnym dichlorometanie (0,5 ml) i ten roztwór ochłodzono do 0°C. Dodano rr 2'-O-(benzyloksykarbonylo)pakłitakselu (71 mg, 0,072 mmola)) w dichlorometanie (1 ml) i powstały roztwór utrzymywano w 0°C przez 30 minut, a potem w temperaturze pokojowej przez 4 godziny. Do mieszaniny reakcyjnej dodano wody w celu przerwania reakcji i powstałą mieszaninę zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano 61 mg (wydajność 85,7%) mieszaniny (1:1) związku tytułowego i 2'-O-benzyloksykarbonylo-8-demetylo-7,8-cyklopropapaklitakselu.

(b) 7-Deoksy-7a-fluoropaklitaksel

Mieszaninę produktów z etapu (a) (89 mg) rozpuszczono w octanie etylowym (3 ml) i mieszaninę mieszano w atmosferze wodoru pod ciśnieniem nieco wyższym od atmosferycznego w obecności palladu na węglu drzewnym (10%, 29 mg, 0,027 mmola Pd). Po upływie 12 godzin rozpuszczalnik usunięto, a pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (67,7 mg) oraz 8-demetylo-7,8-cyk]opropapak]itaksel.

W celu rozdzielenia 7-deoksy-7a-fluoropaklitakselu i 8-demetylo-7,8-cyklopropapaklitakselu zastosowano następującą metodę HPLC.

Wyposażenie

Pompa: PE Seria 4

Kolumna: Shandon Hypercarb (grafityzowany węgiel)· 7 μ· 100 x 4,6 mm, nr 59864750 (informacje na temat kolumn do preparatywnej HPLC są dostępne w Keystone Scientific, Bellefonte, PA)

Inżektor: PEISS-K0

Detektor: HP-104OM

Warunki

Faza ruchoma: 85:15 chlorek metylenu:heksm

Rozdzielenie końcowe 80:19:1 chlorek metylenu:heksan:izopropanol

Prędkość przepływu: 2,5 ml/minutę Detektor: 22154 nm

Rozcieńczalnik: próba rtz^f^is^^zc^z^c^iia w chlorku metylenu

175 014

Przykład III. 7-Deoksy-7a-fluorobakatyna III o wzorze 21

Do suchej kolby w atmosferze gazu obojętnego dodano 2 -O-(benzyloksykarbonylo)paklitakselu (4 g, 4 mmole) i bezwodnego toluenu (80 ml). Zawiesinę mieszano w temperaturze pokojowej, wkraplając bezwodny tetrahydrofuran (16 ml) do otrzymania bezbarwnego roztworu. Ten roztwór ochłodzono do -78°C na łaźni suchy lód/aceton, a potem poddano działaniu trifluorku dietyloaminosiarki (DAST, 1,2 ml, 2,5 równoważnika). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 16 godzin, a następnie stopniowo ogrzano ją do temperatury pokojowej. Powstałą suspensję przesączono i przesącz rozcieńczono octanem etylowym (30 ml) i przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego, a potem solanką. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i zatężono, w wyniku czego otrzymano surowy produkt w postaci białej piany. Surowy produkt częściowo oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (10% acetonitryl w CH2CI2), w wyniku czego otrzymano 1,45 g mieszaniny 2'-O-(benzyloksykarbonylo)-7-deoksy-7a-fluoropaklitakselu i 2'-O-(benzyloksykarbonylo)-8demetylo-7,8-cyklopropapaklitakselu (mieszanina 82:18 według *H NMR).

Powyższą mieszaninę (1,45 g) roztworzono w octanie etylowym (60 ml) i poddano działaniu palladu na węglu drzewnym (300 mg). Całość wytrząsano przez 4 godziny pod ciśnieniem wodoru 344,75 kPa, po czym mieszaninę reakcyjną odgazowano i przesączono przez niską warstwę żelu krzemionkowego, a następnie zatężono. Otrzymano mieszaninę żądanego produktu, 7-deoksy-7a-fluoropaklitakselu i 8-demetylo-7,8-cyklopropapaklitakselu, w postaci białej piany (1,24 g, wydajność 99%, mieszanina 90:10 według Ή NMR). Tę mieszaninę roztworzono w bezwodnym chlorku metylenu (30 ml) i poddano działaniu borowodorku tetrabutyloamoniowego (745 mg, 2,9 mmola, 2 równoważniki), po czym całość mieszano przez 6 godzin. Reakcję przerwano przez dodanie kwasu octowego (1 ml), mieszanię reakcyjną rozcieńczono dodatkową ilością chlorku metylenu (30 ml) i przemyto ją nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i zatężono. Surowy produkt, mieszaninę nasyconych rdzeni taksanu, częściowo oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (10% acetonitryl w CH2Cl2), w wyniku czego otrzymano mieszaninę 90:10 (według ^lH NMR) 7-deoksy-7a-fluorobakatyny III i 8-demetylo7,8-cyklopropabakatyny III (510 mg, wydajność 60%) w postaci białej piany. Tę pianę poddano krystalizacji z gorącego izopropanolu, w wyniku czego otrzymano 7-deoksy-7a-fluorobakatynę III w postaci małych białych igieł (410 mg) o t.t. = 234 - 236°C (rozkład).

Przykład IV. 10-Deacetoksy-7-deoksy-7a-fluoropaklitaksel o wzorze 22 (a) 2^/-O-Benzyloksykarbonylo-10-deacetoksypaklitaksel

10-Deacetoksypaklitaksel (27 mg, 0,034 mmola) w dichlorometanie poddano działaniu chloromrówczanu benzylowego (0,0146 ml, 0,102 mmola), a potem diizopropyloetyloaminy (0,0177 ml, 0,102 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 45 minut, a potem w temperaturze pokojowej przez 12 godzin. Po odparowaniu rozpuszczalnika pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanie) i otrzymano 25,5 mg (wydajność 81%) związku tytułowego w postaci piany.

(b) 10-Deacetoksy-7-deoksy-7 α-fluoropaklitaksel

Produkt otrzymany w etapie (a) (25,5 mg, 0,028 mmola) w dichlorometanie (0,8 ml) poddano w 0°C działaniu DAST (0,0071 ml, 0,055 mmola). Po 45 minutach w 0°C reakcję prowadzono przez 5 godzin w temperaturze pokojowej. Po odparowaniu rozpuszczalnika i chromatografii otrzymano 2'-O-benzyloksykarbonylo-70-deoksy-7a-fluoropaklitaksel w postaci surowej piany. Ten związek rozpuszczono w octanie etylowym (1 ml) i mieszano w atmosferze wodoru pod ciśnieniem nieco wyższym od atmosferycznego w obecności palladu na węglu drzewnym (10%, 8,9 mg) i w temperaturze pokojowej przez 12 godzin. Katalizator odsączono, a produkt oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym i otrzymano 10 mg (wydajność 40% z dwóch etapów) związku tytułowego w postaci piany.

Przykład V. 10-Deacetylo-7-deoksy-7a-fluoropaklitaksel o wzorze 23

Roztwór 2/,10-O-bis(2,2,2-trichloroetoksykarbonylo)-10-deacetylopaklitakselu (120 mg, 0,103 mmola) w dichlorometanie (2 ml) ochłodzono do 0°C i poddano działaniu DAST (0,0266 ml, 0,207 mmola). Roztwór mieszano w 0°C przez 30 minut, a potem w temperaturze pokojowej przez 4 godziny. Reakcję przerwano przez dodanie wody (0,05 ml). Mieszaninę reakcyjną

175 014 zatężono i oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (30% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano 81 mg (wydajność ó8%) 2'-i0-O-bis(2,2,2trichloroetoksykarbonylo)-7-deoksy-7a-fuoropaklitakselu w postaci piany. Ten związek (ó3 mg, 0,054 mmola) rozpuszczono w metanolu (0,5 ml) i kwasie octowym (0,5 ml) i poddano działaniu pyłu cynkowego (104 mg, 1,ó2 mmola) w ciągu 90 minut w 45°C. Mieszaninę reakcyjną przesączono i przesącz zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (40% heksanu w ó0% octanie etylowym), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (3ó mg, wydajność 8ó%).

Przykład Vl. 7-Deoksybakatyna ΠΙ o wzorze 24 (a) 7-O-[(Metylotio)tiokarbonylo]bakatyna III

Bakatynę III (750 mg, 1,278 mmola) rozpuszczono w bezwodnym tetrahydrofuranie (20 ml) i w jednej porcji dodano imidazolu (8,7 mg, 0,128 mmola). W temperaturze pokojowej dodano wodorku sodowego (50% w oleju mineralnym, 77 mg, 1,597 mmola). Gdy przestał się wydzielać gaz (10 minut) dodano w jednej porcji disiarczku węgla (4,ó ml). Po upływie 3 godzin w temperaturze pokojowej żółty roztwór poddano działaniu jodku metylowego (0,238 ml, 3,835 mmola) i całość mieszano przez noc. Po obróbce octanem etylowym i wodą otrzymano związek tytułowy w postaci surowego oleju.

Sposób alternatywny

Bakatynę III (394 mg, 0,ó72 mmola) rozpuszczono w tetrahydrofuranie (5 ml) i disiarczku węgla (1 ml). Do tego roztworu dodano wodorku sodowego (ó0%, 40,3 mg, 1,009 mmola), a następnie katalityczną ilość imidazolu. Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 1,7 godziny, a następnie dodano jodku metylowego (122,8 gl, 2,01ó mmola). Po upływie 40 minut rozpuszczalnik usunięto pod próżnią i pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (20%-50%-ó0% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (2ó0 mg, wydajność 57,2%) wraz z 7-epi bakatyną (98,5 mg, wydajność 25%).

(b) 7-O-[(Metylotio)tiokarbonylo]-13-O-trietylosililobakatyna III

Produkt otrzymany w etapie (a) w postaci surowego oleju rozpuszczono w bezwodnym dimetyloformamidzie (5 ml) i poddano działaniu imidazolu (870 mg, 12,78 mmola) i chlorku trimetylosililowego (2,10 ml, 12,78 mmola) w temperaturze pokojowej w ciągu 15 godzin. Dodano wody, a następnie całość wyekstrahowano octanem etylowym. Fazę organiczną przemyto obficie wodą, a następnie · wysuszono i oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (20% octan etylowy w heksanach). Otrzymano związek tytułowy w postaci szklistej substancji stałej (209 mg, wydajność z dwóch etapów 20%).

Sposób alternatywny

Produkt otrzymany w etapie (a) (193,4 mg, 0,28ó mmola) rozpuszczono w bezwodnym dimetyloformamidzie (2,8ó ml). Do roztworu dodano imidazolu (77,9 mg, 1,14 mmola), a potem chlorku trimetylosililowego (192 gl, 1,14 mmola). Mieszaninię reakcyjną mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Po upływie 12 godzin mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylowym (150 ml) i fazę organiczną przemyto wodą (3 x 10 ml) i solanką (1 x 10 ml), wysuszono i zatężono pod próżnią. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (20% octan etylowy w heksanach) i otrzymano związek tytułowy (1ó3 mg, wydajność 72,0%).

(c) 7-Deoksy-13-O-trietylosililobakatyna III

Produkt otrzymany w etapie (b) (182 mg, 0,230 mmola) w bezwodnym benzenie (5 ml) ogrzano do 80°C w obecności wodorku tributylocyny (0,310 ml, 1,150 mmola) i 2,2'-azobisizobutyronitrylu (AIBN, 1- mg). Po upływie 3 godzin pozwolono by roztwór ostygł i rozpuszczalnik odparowano pod próżnią. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (20% octan etylowy w heksanie) otrzymano związek tytułowy w postaci oleju.

(d) 7-Deoksybakatyna III

Produkt otrzymany w etapie (c) rozpuszczono w tetrahydrofuranie (5 ml) i poddano działaniu fluorku tetrabutyloamoniowego (1M roztwór w tetrahydrofuranie, 0,50 ml, 0,50 mmola) w ciągu 2 godzin w temperaturze pokojowej. Całość rozcieńczono octanem etylowym

175 014 i przemyto wodą i solanką, a następnie oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (1:1 octan etylowy/heksan) i otrzymano związek tytułowy w postaci białej szklistej substancji stałej (63 mg, wydajność 58% z dwóch etapów).

Przykład VII. 10-Deacetoksybakatyna III o wzorze 25 (a) 10-Deacetylo-10-O-pentafluoiOfenoksy)tiokarbonylo-7-O-trietylosilllobakatyna III

7-O-Tnetylosilllo-10-deacetylobakatynę III (patrz Greene i in., J. Am. Chem. Soc., 110, str. 5917,1988) (319 mg, 0,485 mmola) rozpuszczono w bezwodnym tetrahydrofuranie (5 ml), ochłodzono do -40°C i poddano działaniu t-butylolitu (1,58M roztwór w heksanach, 0,384 ml, 0,606 mmola). Po upływie 40 minut w tej temperaturze dodano z użyciem strzykawki czystego chlorotionomrówczanu pentafluorofenylowego (0,086 ml, 0,536 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano w -20°C przez 90 minut, a potem reakcję przerwano przez dodanie nasyconego roztworu chlorku amonowego i całość wyekstrahowano octanem etylowym. Fazę organiczną wysuszono i zatężono, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci piany (320 mg, wydajność 74%).

(b) 1O-Deacetoksy-7-O-trietylosililobakatyna III

Produkt otrzymany w etapie (a) (119 mg, 0,135 mmola) rozpuszczono w bezwodnym toluenie (3 ml) i poddano działaniu 2,2'-azobisizobutyronitrylu (2 mg). Roztwór odgazowano bezwodnym azotem i dodano wodorku tributylocyny (0,055 ml, 0,202 mmola). Roztwór ogrzewano w 90°C przez 1 godzinę. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci bezbarwnej piany (87 mg, wydajność 99%).

(c) 10-Deacetoksybakatyna III

Produkt otrzymany w etapie (b) (120 mg, 0,187 mmola) rozpuszczono w acetonitrylu (3,5 ml) i roztwór ochłodzono do -10°C. Dodano stężonego kwasu solnego (36%, 0,060 ml) i roztwór mieszano przez 30 minut. Mieszaninę rozcieńczono octanem etylowym (75 ml) i przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego i solanką, wysuszono i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (70% octan etylowy w heksanie) i otrzymano 10-deacetoksybakatynę III w postaci piany (75 mg, wydajność 76%).

Przykład VIII. 10Deacetoksy-7-deoksybakatyna III o wzorze 26 (a) 7-O-[(Metylotio)tiokarbonyloJ-10-deacetoksybakatyna III

10-Deacetoksybakatynę III (75 mg, 0,142 mmola) rozpuszczono w bezwodnym tetrahydrofuranie (2 ml) i disiarczku węgla (0,5 ml). Dodano wodorku sodowego (60% w oleju mineralnym, 8,5 mg, 0,123 mmola) i mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Dodano jodometanu (0,026 ml, 0,426 mmola) i reakcję prowadzono przez noc. Roztwór usunięto, apozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (50-70% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci piany (46,4 mg, wydajność 53%).

(b) 10-Deacetoksy-7-deoksybakatyna III

Produkt otrzymany w etapie (a) (36 mg, 0,058 mmola) ogrzewano w atmosferze argonu w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin w benzenie (1 ml), w obecności 2,2'-azobisizobutyronitrylu (2 mg) i wodorku tributylocyny (0,079 ml, 0,290 mmola), przez 3 godziny. Mieszaninę reakcyjną zatężono i oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanach), a następnie związek tytułowy oddzielono od innych składników rozdzielono metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Otrzymano związek tytułowy w postaci piany (16,8 mg, wydajność 56%).

Sposób alternatywny

Do roztworu I-O-Kmetylotio^arbonotioiloJ-U-O-trietylosililobakatyny III. (produkt z etapu (b) przykładu I, 416,3 mg, 0,527 mmola) w bezwodnym toluenie (10,5 ml) dodano katalityczną ilość 2,2'-azobisizobutyronitrylu i powstały roztwór odgazowano bezwodnym azotem w ciągu 5 minut. Dodano wodorku tributylocyny (708,6 gl, 2,63 mmola) i mieszaninę reakcyjną ogrzewano w 100°C przez 2 godziny, a następnie dodano jeszcze wodorku tributylo175 014 cyny (425,3 μ], 1,581 mmola). Mieszaninę reakcyjną ogrzewano przez 5,5 godziny w 100°C, a następnie pozwolono by ochłodziła się do temperatury pokojowej. Po chromatografii na żelu krzemionkowym (20% octan etylowy w heksanach) otrzymano 7-deoksy-10-deacetoksy-13-O(trietylosililo)bakatynę III (320 mg, wydajność 97%).

Produkt otrzymany w powyższym etapie (160 mg, 0,226 mmola) rozpuszczono w bezwodnym tetrahydrofuranie (2 ml) i w temperaturze pokojowej dodano fluorku tetrabutyloamoniowego (766 μ^ 1M, 0,766 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 1 godzinę w temperaturze pokojowej. Rozpuszczalnik usunięto, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (50 - 70% octan etylowy w heksanach), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (115 mg, wydajność 87,9%).

Przykład IX. (3R,4S)-1-t-Butoksykarbonylo-4-fenylo-3-trietylosililoksy-2-azetydynon o wzorze 27

W trakcie mieszania w 0°C i w atmosferze argonu do roztworu (3R,4S)-4-fenylo-3-trietylosililoksy-2-azetydynonu (2,200 g, 7,92 mmola) w bezwodnym tetrahydrofuranie (25 ml) dodano diizopropyloetyloaminy (1,65 ml, 9,510 mmola, 1,2 równoważnika). Roztwór mieszano przez 5 minut, a potem dodano diwęglanu di-t-butylowego (2,080 g, 9,510 mmola), 1,2 równoważnika) i 4-dimetyloaminopirydyny (193,6 mg, 1,581 mmola, 0,20 równoważnika). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 60 minut, apotem rozcieńczono octanem etylowym (25 ml). Roztwór przemyto solanką, 10% NaHCO3 i 10% HCl, wysuszono (MgSOą) i zatężono, w wyniku czego otrzymano surowy związek (olej), który oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (15% octan etylowy w heksanie). Otrzymano związek tytułowy w postaci, białej substancji stałej (2,4 g, wydajność 83%).

Przykład X. (±)-cis-3-Acetoksy-4-fenylo-2-azetydynon o wzorze 28 (a) Wjednolitrowej trójszyjnej okrągłodennej kolbie wyposażonej w termometr, mieszadło magnetyczne i wkraplacz umieszczono hydrobenzoamid (30,00 g, 100,5 mmola) i octan etylowy (150 ml). W trakcie mieszania mieszaninę reakcyjną ochłodzono do 5°C i dodano trietyloaminy (16,8 ml, 121 mmola). W ciągu 90 minut wkroplono roztwór chlorku acetoksyacetylowego (12,4 ml, 116 mmoli) w octanie etylowym (300 ml) i po 16 godzinach w tej temperaturze pozwolono by mieszanina reakcyjna ogrzała się do 20°C (1,5 godziny), po czym przeniesiono ją do rozdzielacza. Fazę organiczną przemyto nasyconym wodnym roztworem NHąCl (150 ml, 100 ml), nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu soldowego (120 ml) i solanką (120 ml). W celu ustalenia danych fizykochemicznych związek tytułowy można wyodrębnić na tym etapie przez wysuszenie fazy organicznej nad MgSOą, przesączenie i usunięcie rozpuszczalnika pod próżnią. W ten sposób otrzymano (±)-cis-3-acetoksy-1-[(fenylo)(benzylidenoimino)metylo]-4fenylo-2-azetydynon (jako surowy produkt z wydajnością ilościową) w postaci czerwonej szklistej substancji stałej.

(b) Roztwór związku z etapu (a) w octanie etylowym (500 ml) ostrożnie przeniesiono w atmosferze argonu do dwulitrowej kolby Parra zawierającej 6,00 g 10% palladu na węglu drzewnym. Mieszaninę reakcyjną poddano działaniu wodoru (41,2 kPa) w ciągu 20 godzin. Katalizator odsączono drogą przesączenia przez celit, a placek filtracyjny roztworzono w octanie etylowym (200 ml), całość mieszano przemyto 10 minut, a następnie przesączono. Placek filtracyjny przemyto octanem etylowym (100 ml) i przesącze połączono. Fazę organiczną przemyto 10% HCl (300 ml) i obie fazy przesączono przez lejek ze szkła spiekanego dla usunięcia wytrąconej białej substancji stałej (chlorowodorek dibenzyloaminy), którą przemyto octanem etylowym (100 ml). Rozdzielono warstwy i fazę organiczną przemyto 10% HCl (jeszcze 200 ml). Kwasowe ciecze z przemywania połączono i poddano reekstrakcji octanem etylowym (200 ml). Połączone ekstrakty organiczne przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego (300 ml) i solanką (250 ml). Fazę organiczną wysuszono (MgSOą), przesączono i zatężono pod próżnią do objętości 75 ml. Tę mieszaninę ochłodzono do 4°C i wytrąconą substancję odsączono i przemyto heksanem (200 ml). Otrzymano 16,12 g (wydajność całkowita w przeliczeniu na hydrobenzoamid 78,1%) związku tytułowego w postaci białych igieł ot.t. = 150-15^.

175 014

Przykład XI. (±)-cis-3-Trietylosililoksy-4-(2-furylo)-N-t-butoksykarbonylo-2-azetydynon o wzorze 29 (a) Zastosowano tok postępowania z etapu (a) przykładu X, z tym wyjątkiem, ze zastosowano hydrofuroamid (2-furylo-CH-N=(CH-2-furyl)2), zamiast hydrobenzoamidu i reakcję prowadzono na skalę 18,6 mmola, a nie 100 mmoli. Z użyciem hydrofuroamidu (5,00 g, 18,6 mmola), trietyloaminy (3,11 ml, 22,3 mmola) i chlorku acetoksyacetylowego (2,30 ml, 21,4 mmola, orrzymano (±z)-cis-3-acetok.sy-1-[(2-furylol (2-unylometylenoimino)metylo]-4i (2-furylo)-2-azetydynon w postaci bladoczerwonego syropu.

(b) Zastosowano tok postępowania z etapu (b) przykładu X, z tym wyjątkiem, że produkt wyodrębniono metodą preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej prowadzonej w skali 2,7 irnmOaa w ppzzheczmu na wyrścCowyhyy2ofuroamid. Tak więc surowy ppoOukt z dappi ,ηΙ powyżej ponownie rozpuszczono w octanie etylowym (50 ml) i dodano 10% palladu na węglu drzewnym (150 mg). Surowy produkt oczyszczono metodą preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej (2 mm żelu krzemionkowego, elucja 1:1 octanem etylowym/heksanem) i otrzymano 386 mg (skorygowana wydajność całkowita w przeliczeniu na hydrofuroamid 65,8%) (±)-clS]3-(acetoksy)-4-(2-furylo)-2-azetydynoau w postaci żółtej substancji stałej, którą poddano rekrystalizacji z octanu etylowego/heksanu (t.t. = 118 - 119°C).

Produkt otrzymany w etapie (b) (3,78 g, 19,4 mmola) w 60 ml metanolu mieszano z K2CO3 (20 mg, 0,14 mmola) przez 90 minut, po czym roztwór zobojętniono z użyciem żywicy Dowex 50W-X8 i przesączono. Przesącz zatężono, a pozostałość rozpuszczono w 80 ml bezwodnego tetrahydrofuraau i mieszano w 0°C z imidazolem (1,44 g, 21,2 mmola) i TESCl (3,4 ml,

20.2 mmola) przez 30 minut. Roztwór rozcieńczono octanem etylowym i przemyto solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (3:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 4,47 g (wydajność 86 %) (±)-cis-3trietyiouililoksy-4-(2-furylo)-2-azetydynoau w postaci bezbarwnego oleju.

(d) ProduPtot2zymanywp'irpiy 1c1(2, 0c g, 7,7 mmol a) w3P ml dicaloIΌmalooaπtiesz amo w 0°C z N,N-diizopropyloetylopmena (1,5 ml, 8,6 mmola) i diwęglanem di-t-butylowyw (2,0 g,

9.2 imaokO soza ΟζΙ^Ιυ^^ i ilźcią dimalyraopWeao(eoddⁿy SI^PMz^i^). ΚοζΕνΌΐ' IΌζ.zieńńzono dichlorometanawi i przemyto solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (8:1 heksan/octan etylowy) i otrzymano 2,0 g (wydajność 70%) związku tytułowego w postaci woskowatej substancji stałej).

Racemiczną mieszaninę otrzymaną w etapie (b) można zastosować jako substrat w enzymatycznej hydrolizie z użyciem lipazy, takiej jak PS-30 z Pseudomoaau sp. (Amano ^ιο^^^ιΙ Co.), z wytworzeniem (3R,4R)-3-hydΓoksy-4-(2-furyio)-2-αzetydynonu. Tę metodę enzymatycznej hydrolizy z użyciem lipazy PD-30 i innych enzymów ujawniono w zgłoszeniu patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 092170 złożonym 14 lipca 1993 o.

Zastosowano tok postępowania z etapów (c) i (d) z użyciem (3R,4R)-3-hydrokuy-4-(2-furyio)-2-Pzetydyaonu, w wyniku czego otrzymano (3R,4R)-N-(t-butoksykαrboaylo)-3-trietyloSllilokuy]4-(2-furylo)-2-αzetydynoa.

Przykład XII. (±)-ciu-3-Trietylosililoksy-4-(2-tienylo)-N-t-butokuykarbonylo-2-pzetydynon o wzorze 30

Zastosowano tok postępowania z etapu (a) przykładu X, z tym wyjątkiem, że zamiast hydrobenzoawidu zastosowano hydrotienoαmed (2-tienyio-CH-(N=CH-2-tienyl). Tak więc z użyciem hydrotleaoαwldu (30 g, 94,7 mmola), toietyloawiny (15,84 ml, 114 mmola) i chlorku acetokuracetyiowego (11,6 ml, 114 mmola) otrzymano (±)-cis-3-acetoksy-1-[2-tienyio) (2trieaylowetylenolmiao)metylo]]4-(2-tienylo)-2-azetydyaon.

(b) W trakciemCeszania dn pozopoou wooduPro uetepu ta( u O,P31 g, 1, 03 mmok) w dichlorometanie (2,93 ml) dodano w 25°C, w jednej porcji, 70% wodny roztwór kwasu octowego (0,35 ml lodowatego kwasu octowego i 0,15 ml wody). Mieszaninę reakcyjną mieszano i ogrzewano w temperaturze wożenia w warunkach powrotu skroplin przez 2,5 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 50 ml dichlorometanu i przemyto (2 x 75 ml) nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego, a potem 50 ml nasyconej solanki. Ekstrakt organiczny zatężono pod próżnią i otrzymano brązowy olej, który oozpuszczono w minimalnej ilości dichlorometanu, a następnie umieszczono w kolumnie z żelem krzemionkowym (10,16 x 1,27 cm).

175 014

Elucję prowadzono gradientowo z użyciem 10 - 60% octanu etylowego w heksanie, w wyniku czego otrzymano mniej polarne produktu uboczne, a potem (±)-cis-3-acetoksy-4-(2-tienylo)-2azetydynon (0,154 g, wydajność 75%) w postaci białej substancji stałej.

(c) Produkt otrzymany w etapie (b) (2,5 g, 11,8 mmola) rozpuszczono w metanolu (10 ml) i poddano działaniu nasyconego wodnego roztworu NaHCO3 (10 ml), a powstałą zawiesinę mieszano w temperaturze pokojowej przez 3 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono następnie octanem etylowym (20 ml) i przemyto wodą (15 ml). Fazy wodne poddano kilkakrotnie reekstrakcji octanem etylowym i połączone ekstrakty organiczne wysuszono (MgSO4) i zatężono, w wyniku czego otrzymano żółtą substancję stałą (1,7 g). Surowy produkt rozpuszczono w bezwodnym tetrahydrofuranie (20 ml) i roztwór ochłodzono do 5°C w łaźni lód/woda. Dodano imidazolu (752 mg, 1,1 równoważnika), całość mieszano przez 5 minut, a następnie wkroplono trietylochlorosilan (1,85 ml, 1,1 równoważnika). Powstałą zawiesinę mieszano przez 3 godziny w tej temperaturze, a następnie substancję stałą odsączono. Fazę organiczną przemyto wodą (2 x 20 mi), a następnie wysuszono (MgSOą) i zatężono. Surowy produkt oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (heksany/octan etylowy, 7:3), w wyniku czego otrzymano (±)-cis-3-trietylosililoksy-4-(2-tienylo)-2-azetydynon w postaci bezbarwnej substancji stałej (1,5 g, wydajność 45%) o t.t. = 70 - 71°C.

Sposób alternatywny

Produkt otrzymany w etapie (b) (2,0 g, 9,37 mmola) w 40 ml metanolu mieszano z K2CO3 (60 mg, 0,43 mmola) przez 30 minut, po czym roztwór zobojętniono z użyciem żywicy Dowex 50W-X8 i przesączono. Przesącz zatężono, a pozostałość rozpuszczono w 50 ml bezwodnego tetrahydrofuranu i mieszano w 0°C z imidazolem (0,85 g, 11,3 mmola) i TESCl (1,9 ml,

12,5 mmola) przez 30 minut. Roztwór rozcieńczono octanem etylowym i przemyto solanką, wysuszono (MgSOą) i zatężono. Pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (3:1 heksan/octan etylowy) i otrzymano 2,13 g (wydajność 86%) związku tytułowego w postaci bezbarwnego oleju.

(d) Produkt otrzymany ^w etapie (c) (425,7 mg, 1,48 mmola) rozpuszczono w dichlorometanie (10 ml) i ochłodzono do 5°C na łaźni lód/woda. Mieszaninę reakcyjną poddano działaniu katalityczną ilość dimetyloaminopirydyny, a potem N,N-diizopropyloetyloammy (TESCl, 0,25 ml, 1,0 równoważnik), a naatęppie węglanu dii--fc^utt.yl^we^o (338,4 mg, 1,2 równowtanikaa. Caaośó mieszano przez 2 godziny w tej temperaturze, po czym reakcje przerwano przez dodanie nasyconego wodnego roztworu NaHCOj (5 ml). Fazę organiczną przemyto wodą (5 ml), wysuszono (MgSO.j) i przesączono przez niską warstwę żelu krzemionkowego, a następnie zatężono i otrzymano żądany produkt w postaci bezbarwnego oleju (525,3 mg, wydajność 93%).

Tok postępowania z przykładu IX, XI(d) i XII(d) można odpowiednio zaadaptować w celu wytworzenia N-podstawionych azetydynonów użytecznych w wytwarzaniu związków według wynalazku (schemat 4). Przykłady takich azetydynonów przedstawiono w tabeli 3, w której P oznacza grupę zabezpieczającą grupę hydroksylową, taką jak trietylosilil, triizopropylosilil i etoksyetyl.

Tabela 3

L	R4(O)p	R⁵
1	2	3
Cl	Ph	4-CH3O-Ph- 3,4-diCH3O-Ph- Ph- 4-F-Ph- 4-CF3-Ph- 2-furżoyI 2--ieuyI PhCH=CH- 2-furylo-CH=CH- (CH3)2CHCH2- C6H11-CH2-

175 014

cd tabeli 3
1	2	3
		(CH3)2CH- PhCH2CH2- C6H11-CH2CH2- CH3CH2CH2- 4-Cl-Ph- 2- F-Ph- 3- F-Ph- 4- CH3-Ph-
Cl	4-CH₃O-Ph-	3,4-diCH3O-Ph- 4-CF3-Ph- 2-furanyl PhCH=CH- (CH3)2CHCH2- C6H11-CH2- PhCH2CH2-
(CH3)3COCO2-	(CH3)3CO-	4-CH3O-Ph- 4-F-Ph- 4-CF3-Ph- PhCH=CH- (CH3)2CH- PhCH2CH2- C6H--CH2CH2- (CH3CH2CH2-
Cl	CH3	4-CH3O-Ph- Ph 4-F-Ph- 2-furyl 2-furylo-CH=CH- PhCH2CH2- C6H--CH2CH2- CH3CH2CH2-

Przykład XIII. 10-Deoksytaksoter o wzorze 31

10-Dracetoksy-7-O-trietylosili]obakatynę III (100 mg, 0,156 mmola) umieszczono w kolbie w atmosferze argonu i rozpuszczono w bezwodnym tetrahydrofuranie (1,5 ml). Po ochłodzeniu do -40°C wkroplono t-butylolit (1,45M roztwór w heksanach, 0,119 ml, 0,170 mmola), a następnie (3R,4S)-1-t-butoksykarbonylo-4-fenolo-3-trietylosililoksy-2-azetydynon (94,2 mg, 0,25 mmola) w tetrahydrofuranie (0,5 ml) w ciągu 2 minut. Mieszaninę natychmiast ogrzano do 0°C i mieszano ją przez 45 minut, a następnie reakcję przerwano przez dodanie nasyconego roztworu chlorku amonowego (3 ml). Mieszaninę wyekstrahowano octanem etylowym, wysuszono i zatężono, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (30% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano 10-deoksy-2', 7-bisO-(tnetylosililo)taksoter w postaci piany (125 mg, wydajność 76%). Ten związek (100 mg, 0,098 mmola) natychmiast rozpuszczono w acetonitrylu (2 ml) w -5°C i poddano działaniu kwasu solnego (0,037 ml, 36%, 12M). Mieszaninę mieszano przez 2 godziny w -5°C, a potem reakcję przerwano przez dodanie wodnego roztworu NaHCOa i mieszaninę reakcyjną wyekstrahowano octanem etylowym i wysuszono. Rozpuszczalnik odparowano, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (75% octan etylowy w heksanie), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci piany (80,5 mg, wydajność 80%).

Tok postępowania z przykładu XIII można odpowiednio zaadaptować w celu wytworzenia innych związków o wzorze 10 z użyciem odpowiednich pochodnych bakatyny III i azetydynonu. Przykłady innych związków o wzorze 10, to jest związków o wzorze 32, przedstawiono w tabeli 4. Należy rozumieć, że jakkolwiek te związki przedstawiono z wolnymi grupami hydroksylowymi,

175 014 odpowiednio wybrane grupy zabezpieczające grupy hydroksylowe w pozycjach 2', 7 i 10 można selektywnie usuwać bez naruszania innych obecnych grup zabezpieczających.

Tabela 4

r2	R2a	_R3a	R4(O)p	R⁵
1	2	3	4	5
H	OH	AcO	Ph	4-CH3O-Ph- 3,4-diCH3O-Ph- Ph- 4-F-Ph- 4-CF4-Ph- 2-furyl- 2-tienylo- PhCH=CH- 2-furylo-CH=CH- (CH3)2CHCH2- C6H11-CH2- (CH3)2CH- PhCH2CH2- C6H11-CH2CH2- CH3CH2CH2- 4-Cl-Ph 2- F-Ph 3- F-Ph 4- CH3-Ph
H	OH	OH	(CH3)3CO	4-CH3O-Ph- Ph 4-F-Ph- 4-CF3-Ph- 2-furylo- 2-tienylo- PhCH=CH- C6H11-CH2- (CH3)2CH- PhCH2CH2-
	OH	H	Ph	4-CH3O-Ph- 3,4-diCH3O-Ph- 4-F-Ph- 4-CF3-Ph- 2-furylo- 2-tienylo- PhCH=CH- 2-furylo-CH=CH- (CH3)2CHCH2- C6H11-CH2- (CH3)2CH- PhCH2CH2- C6H11-CH2CH2- CH3CH2CH2-
	H	H	(CH3)3CO	4-CH3O-Ph- 3,4-diCH3O-Ph- Ph- 4-F-Ph- 4-CF3-Ph- 2-furylo- 2-tienylo- PhCH=CH- 2-furylo-CH=CH-

175 014

cd tabeli 4
1	2	3	4	5
				(CH 3)2CHCH2C6H11-CH2(CH 3)2CHPhCH2CH 2C 6H11-CH 2CH 2CH3CH2CH2-
H 1 i	OH	AcO	2-naftylo 4-OH-Ph 4-CH3O-Ph 4-F-Ph (CH3)3CO- CH3- (CH3)2CH- CH2-CHCH2 4-Cl-Ph	Ph
i F	H	AcO	(CH3)3CO-	Ph
F	H	OH	Ph	Ph
H 1	H	AcO	Ph	4-CH3O-Ph- 3,4-diCH3O-Ph- Ph- 4-F-Ph- 4-CF3-Ph- 2-furylo- 2-tienylo- PhCH=CH-CH- 2-furylo-CH=CH- (CH3)2CHCH2- CóHii-CH2- (CH3)2CH- PhCH2CH2- Có;Hii-CH2CH2- CH3CH2CH2-

Przykład XIV. Eter bis(metylotiometylowy) o wzorze CH3SCH2OCH2SCH3

Do roztworu eteru bis(chlorometylowego) 3,0 g, 26,3 mmola) w acetonie (100 ml) dodano w 0°C jodku sodowego (8,23 g, 55,23 mmola) i mieszaninę mieszano w tej temperaturze przez 20 minut. Następnie w czterech porcjach dodano tiometanolanu sodowego (1,84 g, 5,23 mmola) i powstały roztwór mieszanojeszcze przez 1 godzinę. Heterogeniczny roztwór przesączono przez celit i przesącz zatężono pod próżnią. Olej stanowiący pozostałość rozdzielono między octan etylowy i nasycony wodny roztwór NaHCO3. Fazę wodną usunięto i poddano reekstrakcji octanem etylowym. Połączone ekstrakty organiczne poddano działaniu mieszaniny (1:1 objętościowo) nasyconego wodnego roztworu NaHCO3 i 5% wodnego roztworu tiosiarczanu sodowego. Fazę organiczną przemyto solanką, wysuszono (Na2SOą) i zatężono pod próżnią. Oleistą pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (20:1 heksany/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 1,9 g żółtego oleju, który poddano destylacji z użyciem chłodnicy kulkowej (120 - 130°C, 2666 Pa). Otrzymano 1,5 g (wydajność 45%) związku tytułowego w postaci bezbarwnego oleju.

1H NMR (300 MHz, CDO3) δ 4,73 (4H, s), 2,15 (6H, s).

Przykład XV. Fosforan dibenzylowo-metylotiometylowy o wzorze CH 3SCH2O P(O) (OBn)2

Do roztworu eteru bis(metylotiometylowego) (30 mg, 2,34 mmola) i sit molekularnych (300 mg) w tetralhydrofuranie (100 ml) dodano w temperaturze pokojowej fosforanu dibenzylowego (2,74 g, 9,85 mmola), a potem N-jodosukcynimidu (608 mg, 2,71 mmola) i roztwór mieszano przez 4 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylowym i przesączono

175 014 przez warstwę celitu. Przesącz poddano działaniu roztworu (1:1 objętościowo) nasyconego wodnego roztworu NaHCO3 i 5% wodnego roztworu tiosiarczanu sodowego. Bezbarwny ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono (Na2SOą) i zatężono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano 600 mg (wydajność 69%) związku tytułowego.

’Η NMR (300 MHz, CDCb) δ 7,35 (10H, s), 5,29 (2H, d, J = 12,2 Hz), 5,08 (4H, dd, J = 8,0, 1,0 Hz), 4,68 (2H, s), 2,10 (3H, s).

Przykład XVI. 7-O-Fosfonoksymetylopaklitaksel i jego sól monosodowa (a) Wytwarzanie 7-O-metylotiometylopaklitakselu o wzorze 33

Nadtlenek benzoilu (0,98 g, 4 mmole) dodano w trakcie intensywnego mieszania w 0°C do mieszaniny paklitakselu (0,85 g, 1 mmol) i siarczku dimetylowego (0,72 ml, 8 mmola) w bezwodnym acetonitrylu (10 ml), po czym mieszanie kontynuowano przez 2,5 godziny w 0°C. Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) na żelu krzemionkowym (toluenżaceton, 2:1 objętościowo, Rf tax = 0,38, Rf produktu = 0,64), a gdy zaobserwowano powstanie bardziej polarnych produktów, reakcję przerwano przez odparowanie rozpuszczalników w wyparce obrotowej w 30°C. Analiza TLC mieszaniny reakcyjnej wykazała obecność pewnej ilości nieprzereagowanego 2',7-O-bis(metylotiometylo)paklitakselu. Związek tytułowy wyodrębniono z mieszaniny reakcyjnej drogą chromatografii rzutowej (żel krzemionkowy Silica Gel 60 (40 - 63 μm) EM Science (100 ml), średnica kolumny 5,08 cm, octan etylowy/heksan, 1: 1 objętościowo, Rf produktu = 0,34). Produkt (552 mg, wydajność 60%) wyodrębniono z frakcji nr 12 - 18 (każda po około 20 ml).

MS (FAB/matryca NOBA, NaI, KI): [M + H]+, m/z 914; [M + Na]+, m/z 936; [M + K]⁺, m/z 952.

Analiza elementarna: C: 64,28 (obliczono 64,39), H: 5,85 (obliczono 6,07), N: 1,46 (obliczono 1,53).

UV (MeOH): Xmax = 226 nm, E (1%/1 cm) = 150, A = 0,2653.

IR (KBr): 3432,3066,2940,1726, 1668,1602,1582,1514,1484,1452,13Π2., 1242, 1178, 1142, 1108, 1068, 1026, 990, 916, 884, 852, 802, 774, 710, 608, 570, 538, 482 cm¹.

’H NMR (CDCb) δ: 1,15 (3H, s), 1,19 (3H, s), 1,73 (3H, s), 1,79 (h, s), 1,90 (3H, d), 2,09 (3H, s), 2,16 (3H, s), 2,29 (2H, d), 2,35 (3H, s), 2,77 (H, m), 3,70 (H, d), 3,83, (H, d), 4,17 (H,

d), 4,26 (H, m, rozkłada się z H, d), 4,63 (2H, t), 4,77 (H, dd), 4,91 (H, d), 5,65 (H, d), 5,77 (H, dd), 6,16 (H, dd), 6,48 (H, s), 7,07 (H, d), 7,29 - 7,50 (10H, m), 7,57 (H, m), 7,73 (2H, d), 8,08 (2H, d).

(b) Wytwarzanie 7-O-dibenzylofosfonoksymetylopaklilakselu o wzorze 24

Roztwór N-jodosukcynimidu (45 mg, 0,2 mmola) i fosforanu dibenzylowego (55 mg, 0,2 mmola) w bezwodnym lelrahydrofuranie (4 ml) dodano do mieszaniny 7-O-metylotiometylopaklitakselu (119 mg, 0,13 mmola) i sproszkowanych sit molekularnych 4A (około 120 mg) w bezwodnym 1,2-dichloroetanie (5 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 16 godzin. Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) na żelu krzemionkowym (toluen/aceton, 2:1 objętościowo, Rf produktu = 0,48), po czym sita molekularne odsączono przez Celite 545 i przesącz wyekstrahowano chlorkiem metylenu (100 ml). Fazę organiczną przemyto 1 % roztworem tiosiarczanu sodowego (około 100 ml) i 0,5M NaHCO3 (100 ml), a następnie solanką. Ekstrakt przesączono przez rozdzielacz faz Whatmana i rozpuszczalniki odparowano. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym 60 (chlorek metylenu/octan etylowy, 2:1 objętościowo) i otrzymano 7-O-dibenzylofosfonooksymetylopaklitaksel (41,5 mg).

(c) Wytwarzanie 7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu o wzorze 35 i jego soli monosodowej

7-O-Dibenzylofosfonoksymetylopaklitaksel (41,5 mg) rozpuszczono w octanie etylowym (5 ml) i dodano 10% palladu na węglu drzewnym (20 mg). Uwodornienie prowadzono pod ciśnieniem 275,8 kPa w temperaturze pokojowej w ciągu 1 godziny. Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) na żelu krzemionkowym (chloroform/metanol/woda, 120:45:8 objętościowo. Surowy produkt oczyszczono metodą preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej (płytka z żelem krzemionkowym 20x20x0,05 cm) i otrzymano 7-O-fosfonoksymelylopaklitaksel (26 mg, wydajność 75%).

170 014

Ze względu na rozkład 7-O-dibenzylofosfonoksymetylopaklitakselu podczas oczyszczania na żelu krzemionkowym zmodyfikowano procedurę uwodorniania. Surowy ekstrakt 7-Odibenzylofosfonoksymetylopaklitakselu uwodorniono bez dalszego oczyszczania pod ciśnieniem 400 kPa w ciągu 24 godzin.

7-O-Fosfonoksymetylopaklitaksel (70 mg) rozpuszczono w 5 ml acetonu-wody (1:1) i roztwór rozcieńczono wodą do 50 ml. Dodano bezwodnego NaHCO3(18 mg, 1,2 równoważnika) aceton odparowano w temperaturze pokojowej w wyparce obrotowej. Wodny roztwór poddano liofilizacji. Surową sól monosodową 7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu oczyszczono metodą chromatografii na Cis z odwróconymi fazami z użyciem układu rozpuszczalnikowego woda/acetonitryl (70:30 objętościowo). Elucję monitorowano drogą analitycznej HPLC (15 cm, kolumna Jons 18,1 ml/minutę, 1 = 230/270 nm) w układzie acetonitryl/0,05M octan amonowy jako bufor (45:55 objętościowo), pH = 7, Rt = 2,09 minuty. Frakcje zawierające żądany produkt połączono, acetonitryl odparowano i wodny roztwór stanowiący pozostałość poddano liofilizacji. Otrzymano sól monosodową I-O-fosfonoksymetylopaklitakselu (112 mg).

MS (FAB): [M + HJ+, m/z 986; [M + NaJ+, m/z 1008.

UV (MeOH): Xmax = 230 nm, E (1%/1 cm) = 248.

IR(KBr): 3430,3066,2948,1724, 1602,1580,1518,1486, 1452,1372,1316,1246,

1178, 1154, 1108, 1070, 1000, 982, 946, 856, 802, 776, 710, 628, 538, cm⁴.

*H NMR (aceton-d6/D2O) δ: 8,05 (2H, d), 7,92 (2H, d), 7,65 (1H, dd), 7,58 - 7,35 (9H, m, rozkłada się), 7,23 (1H, dd), 6,38 (1H, s), 6,08 (1H, t), 5,65 (1H, d), 5,60 (1H, d), 5,10 (1H, br s), 4,99 (1H, d), 4,97 (1H, br s), 4,80 (1H, d), 4,28 (1H, dd), 4,11 (2H, s), 3,79 (1H, d), 2,94 (1H, m), 2,35 (3H, s), 2,35 - 2,10 (1H, m), 2,13(3H, s), 1,95 (3H, s), 1,84 (1H, m), 1,67 (3H, s), 1,13 (6H, s, nakłada się).

Przykład XVII. Alternatywny sposób wytwarzania 7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu (a) Wytwarzanie 2'-O-(beznyloksykarbonylo)paklitakselu o wzorze 36

W trakcie mieszania do roztworu paklitakselu (150 mg, 0,176 mmola) i N,N-diizopropyloetyloaminy (93 gl, 0,534 mmola, 3 równoważniki) w bezwodnym chlorku metylenu (4 ml) dodano w temperaturze pokojowej chloromrówczanu benzylowego (75 gl, 0,525 mmola, 3 równoważniki). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 3 godziny, a potem zatężono ją do objętości 2 ml i poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (octan etylowy/heksan 1:1). Otrzymano związek tytyłowy w postaci białego proszku (150 mg, wydajność' 86%) o t.t. = 140 - 150°C (rozkład).

(b) Wytwarzanie 2'-O-(benzyloksykarbonylo)-7-O-metylotiometylopaklitakselu o wzorze 37

Do ochłodzonego (suchy lód/CCl,, temperatura łaźni -30°C) roztworu 2'-O-(benzyloksykarbonylo)paklitakselu (4,935 g, 5,0 mmola) w bezwodnym acetonitrylu (80 ml) dodano kolejno siarczku dimetylowego (3,6 ml, 40 mmoli) i nadtlenku benzoilu (4,9 g, 20,247 mmola). Po 10 minutach w -30°C usunięto łaźnię chłodzącą i mieszaninę reakcyjną mieszano intensywnie przez godziny w temperaturze pokojowej, a następnie rozcieńczono ją octanem etylowym do objętości 200 ml i przemyto wodą i solanką. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalnik odparowano. Pozostałość utrzymywano pod próżnią przez 18 godzin dla usunięcia wszelkich śladów dimetylosulfotlenku, który stanowił uboczny produkt reakcji. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (octan etylowy/heksan (1:2) dla usunięcia mniej polarnych zanieczyszczeń, a potem octan etylowy/heksan (1:1)), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci piany. Pianę roztarto z bezwodnym eterem dietylowym i całość przesączono. Otrzymano związek tytułowy w postaci puszystej substancji stałej (5,0 g, wydajność 95%) o t.t = 120 - 122°C.

MS (FAB): [MHJ+, m/z 1048; [M + NaJ+, m/z 1070; [M + KJ+, m/z 108.

IR (KBr): 3440, 3066, 1750, 1722, 1664, 1602, 1583, 1538 cm⁴.

NMR (CDCb) δ: 1,177 (3H, s), 1,236 (3H, s), 1,745 (3H, s), 2,023 (3H, s), 2,121 (3H, s), 2,162 (3H, s), 2,436 (3H, s), 3,887 (H, d), 4,134 (H, d), 4,197 (H, d), 4,295 (H, m), 4,964 (H, d), 5,161 (2H, d), 5,450 (H, d), 5,703 (H, d), 5,981 (H, dd), 6,257 (H, t), 6,541 (H, s), 6,920 (H, d, NH), 7,322 - 8,22 (15H, m).

175 014

Tytułowy związek można także wytworzyć następującym alternatywnym sposobem:

Do roztworu 2'-O-(beozyloktykarbooylś)paklitakselu (2,0 g, 2,0263 mmola) w bezwodnym dlme-ylosuIfo-Ieoku (10 ml) wkroplono 10 ml bezwodnika octowego. Powstałą mieszaninę mieszano przez 18 godzin w temperaturze pokojowej i w atmosferze azotu, a potem rozcieńczono ją octanem etylowym (100 ml) i przemyto dokładnie zimnym 6% roztworem NaHCO3 (6x30ml), zimną wodą (6x30 ml) i solanką. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalnik odparowano, w wyniku czego otrzymano pozostałość, którą oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (chlorek metylenu, chlorek metylenu-5% acetool-ryI i chlorek me-yleou-10% acetonitryl). Otrzymano związek tytułowy (1,86 g, 87,7%) identyczny z otrzymanym metodą z użyciem siarczku dimetylowego i nadtlenku benzoilu.

(c) Wytwarzanie 2'-O-(beozyloksykżrbooyIo)-7-O-dibeozyIofosfoooksyme-yIopaklltakselu o wzorze 38

Do roztworu 2'-O-(beozyloktykarbooylo)-7-O-metylotlome-ylopakIi-akseIu (5,0 g, 5,5396 mmola) w bezwodnym 1,2-dichIoroe-aoie (120 ml) dodano zaktywowanych sproszkowanych sit molekularnych 4A (5,0 g). Do tej mieszaniny wkroplono w temperaturze pokojowej roztwór mieszaniny N-jodosukcynimidu (1,61 g, 7,1632 mmola) i fosforanu dibenzylowego (1,97 g, 7,16332 mmola) w bezwodnym tetrahydrofurauie (90 ml). Całość mieszano io-eosywoie przez 30 minut w temperaturze pokojowej, a potem mieszaninę reakcyjną przesączono przez celit i przesącz odparowano do sucha, w wyniku czego otrzymano czerwoną pozostałość. Tę pozostałość roztworzono w octanie etylowym (100 ml) i przemyto zimnym 6% NaHCO3 (2x50 ml), zimnym 6% NaHCO3 (2x50 ml) i solanką (50 ml). Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalnik odparowano, w wyniku czego otrzymano stałą masę, którą roztarto z bezwodnym eterem dietylowym i przesączono. Otrzymano związek tytułowy w postaci substancji stałej o barwie kości słoniowej (5,9 g, wydajność 97%) i t.t. = 124 - 127°C.

MS (FAB): [MH]+, m/z 1278; [M + Na]+, m/z 1301; [M + K]+, m/z 1316.

IR (KBr): 3430, 3066, 3032, 1750, 1726, 1664, 1582, 1532 cm⁴.

NMR (CDCB) δ: 1,160 (3H, s), 1,703 (3H, s), 1,985 (3H, s), 2,164 (3H, s), 2,420 (3H, s), 3,854 (H, d), 4,151 (H, d), 4,216 (H, m), 4,298 (H, d), 4,873 (H, d), 5,043 (6H, m), 5,140 (2H, d), 5,417 (H, d), 5,670 (H, d), 5,971 (H, dd), 6,241 (H, t), 6,317 (H, s), 6,912 (H, d, NH), 7,280-8,115 (25H, m).

(d) Wytwarzanie 7-O-fosfoooksymetylopakli-akselu

Do roztworu 2'-O-(beozyIoksykarbooylo)-7-O-dibeozyIofotfoooksyme-ylopaklitakseIu (6,0 g, 4,7095 mmola) w octanie etylowym (120 ml) dodano 10% palladu na węglu drzewnym (6,0 g) i mieszaninę uwodorniono pod ciśnieniem 400 kPa w ciągu 24 godzin. Mieszaninę reakcyjną przesączono przez celit i rozpuszczalnik odparowano, a surową pozostałość (4,07 g) oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (krótka kolumna, elucja chloroformeim'10%, 20% i 40% metanolem), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej substancji stałej (3,2 g, wydajność 71%) o t.t. = 155 - 158°C.

Ten produkt miał taką samą wartość Rf (TLC) i czas retencji (HPLC) jak próbka wzorcowa.

MS (FAB): [MH]+, m/z 964; [M + Na]+, m/z 986; [M + K]+, m/z 1002: [M + K+ + Na+ H]+, m/z 1024; [M + 2K - H]+, m/z 1040.

UV (MeOH): Xmax = 230 nm, E (1%/1 cm) = 252,5.

IR (KBr): 3432,3066,2992,1722, 1^^, 1602, 1580, 1522,1488,1452, 1372,1316,1246, 1178, 1154, 1110, 1070, 1000, 980, 946, 854, 802, 776, 710, 628, 538 cm⁴.

*HNMR (żcetoo-d6/D2O) δ: 1,08 (3H, s), 110 (3H, s), 1,63, (3H, s), 1,88 (3H, s), 1,96 (H, m), 2,13 (3H, s), 2,32 (3H, s), 2,89 (H, m), 3,76 (H, d), 4,19 (H, m), 4,89 (H, dd), 5,09 (H, dd), 5,55 - 5,60 (2H, nakładające się d), 6,04 (H, t), 6,32 (H, s), 7,20 (H, t), 7,34 - 7,67 (10H, nakładające się m), 7,87 (2H, dd), 8,02 (2H, dd).

Przykład XVIII. Wytwarzanie 2'-O-(etoktykarbooylo)-7-O-fosfoooksyrgetyIopaklitakselu (a) Wytwarzanie 2'-O-3e-oktykżrbooyIo)pakIitakseIu o wzorze 39

Do roztworu paklitakselu (4,35 g, 5,1 mmola) w bezwodnym chlorku metylenu (51 ml) dodano N,N-diizopropyloetyloaminy (2,67 ml, 15,3 mmola), a potem chIoromrówczao etylowego (1,46 ml, 15,3 mmola). Mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 2 godziny, a następnie

175 014 w temperaturze pokojowej jeszcze przez 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylowym (400 ml), fazę organiczną przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego (2x30 ml) i solanką (30 ml), a fazę organiczną wysuszono (MgSO4). Otrzymano surowy związek tytułowy (wydajność 93%), który zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

MS (FAB/NOBA, NaI, KI): [M + H]⁺, m/z 926; [M + Na]+, m/z 948; [M + K]+, m/z 964.

HRMS (FAB/NOBA, CsI/Gly wzorzec zewnętrzny): [M + H]+ m/z 926,3588 stwierdzono, C50H56NO16, wartość obliczona: 926,3599 (odchylenie Δ = 1,2 ppm).

Ή NMR (CDCls) δ: 1,13 (3H, s), 1,23 (3H, s), 1,30 (3H,t), 1,67 (3H, s), 1,92 (3H, s), 2,21 (3H, s), 2,37 (H, d), 2,45 (3H, s), 2,54 (H, m), 3,80 (H, d), 4,15 - 4,32 (4H, nakładające się m),

4,43 (H, dd), 4,96 (H, d), 5,42 (H, d), 5,68 (H, d), 5,98 (H, dd), 6,28 (2H, nakładające się m), 7,00 (H, d), 7,34 - 7,59 (11H, nakładające się m), 7,74 (2H, d), 8,12 (2H, d).

Sposób alternatywny

Paklitaksel (5,40 g, 6,324 mmola) w bezwodnym dichlorometanie (63 ml) ochłodzono do 0°C i poddano działaniu czystej N,N-diizopropyloetyloaminy (3,30 ml, 3 równoważniki), a następnie czystego chloromrówczanu etylowego (1,81 ml, 3 równoważniki), który wkroplono w ciągu 5 minut. Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) na żelu krzemionkowym (50% octan etylowy w heksanie). Po upływie 2 godzin w 0°C i 16 godzin w temperaturze pokojowej reakcja zaszła do końca i żółtopomarańczowy roztwór rozcieńczono octanem etylowym (300 ml) nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego, i przemyto (3x75 ml) i solanką (75 ml), a potem wysuszono (MgSO4) i odparowano. Surowy produkt strącono w ten sposób, że dodano dichlorometanu (około 100 ml), a potem całość ochłodzono i dodano heksanu (około 60 ml) do punktu zmętnienia. Po kilkugodzinnym chłodzeniu na lodzie odsączono substancję stałą (5,17 g, wydajność 88%).

Sposób alternatywny

W wysuszonej płomieniem jednoszyjnej kolbie (3 litry) rozpuszczono paklitakselu (99,0 g, 115.9 mmola) w 1,350 ml bezwodnego chlorku metylenu, w atmosferze argonu. Roztwór ochłodzono do -10°C i powoli dodano (w ciągu około 3 minut) N,N-diizopropyloetyloaminy, a potem ClCO2Et (31,45 g, 289,8 mmola), czas dodawania około 15 minut). Powstałą mieszaninę mieszano przez noc (16 godzin) w -4°C. Gdy TLC wykazała, że reakcja zaszła do końca, dodano jeszcze N,N-diizopropyloetyloaminy (2,62, g, 20,28 mmola), a potem ClCO2Et (2,20 g, 20,28 mmola) i mieszanie kontynuowano przez 3 godziny w -4°C. Gdy w TLC nie wykryto już związków wyjściowych zimną mieszaninę rozcieńczono octanem etylowym (1,5 litra) i całość przeniesiono do rozdzielacza, a następnie przemyto 5% KHSO4 (2x500 ml), wodą (500 ml), 5% KHSO4 (500 ml) wodą (500 ml), nasyconym roztworem NaHCOa (2x500 ml) i solanką (2x500 ml), wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalniki usunięto pod próżnią. Otrzymano 147 surowego produktu, który rozpuszczono w gorącym chlorku metylenu (800 ml, temperatura łaźni 42°C) i w trakcie mieszania wkroplono heksany (530 ml), utrzymując tę temperaturę. Krystalizującą mieszaninę odstawiono na 3 godziny w temperaturze pokojowej, a potem w 0°C na noc. Ciężkie białe kryształy odsączono i przemyto heksanami/CfLCb (1:1 objętościowo, 2x200 ml). Po suszeniu pod ciśnieniem pompki wodnej w ciągu 1 godziny produkt wysuszono pod próżnią (około 133,3 Pa) w ciągu nocy i otrzymano 95,7 g (wydajność 89%) związku tytułowego (wskaźnik jednorodności według HPLC = 98,5).

(b) Wytwarzanie 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-metylotiometylopaklitakselu o wzorze 40

Do roztworu 2'-O-(etoksykarbonylo)paklitakselu (4,38 g, 4,7 mmola) w bezwodnym dimetylosulfotlenku (12,5 ml) dodano bezwodnika octowego (12,5 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 24 godziny w temperaturze pokojowej, a następnie rozcieńczono ją octanem etylowym (500 ml) i przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego (3x40 ml) i wodą (2x40 ml). Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalniki odparowano pod próżnią do sucha. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanach) i otrzymano związek tytułowy (4,39 g, wydajność 94%).

MS (FAB/NOBA, NaI, KI): [M + H]⁺, m/z 986; [M + Na]+, m/z 1008; [M + K]+, m/z 1024.

175 014

HRMS (FAB/NOBA, CsI/Gly wzorzec zewnętrzny): [M + H]+ m/z 986,3646, (wartość obliczona: 986,3633 (odchylenie Δ = 1,3 ppm).

¹H NMR (CDCh) δ: 1,18 (3H, s), 1,20 (3H, s), 1,30(3H, s), 1,75 (3H, s), 1,84 (H, m), 2,09 (3H, s), 2,11 (3H, s), 2,16 (3H, s), 2,24 (H, d), 2,37 (H, d), 2,45 (3H, s), 2,80 (H, m), 3,68 (H, d), 4,08 - 4,33 (5H, nakładający się m), 4,65 (2H, s), 4,96 (h, d), 5,43 (H, d), 5,69 (H, d), 5,98 (H, dd), 6,26 (H, t), 6,55 (H, s), 7,00 (H, d), 7,32 - 7,61 (11H, nakładający się m), 7,73 (2H, dd), 8,11 (2H, dd).

Sposób alternatywny

Do ooztwozu 2'-O-(etoksykaobonylo)ppklltpkseld (2,260 g, 2,4406 mmola) w bezwodnym dimetylosulfotlenku (6 ml) dodano w jednej porcji, w temperaturze pokojowej, bezwodnika octowego (6 ml). Postęp reakcji śledzono metodą HPLC (aaalitycznp kolumna C18; 60% acetoaitoyl-40% DmnM bufor (fosforan amonowy), pH). Po upływie 30 godzin roztwór rozcieńczono octanem etylowym (250 ml) i przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego (trzykrotnie), wodą i solanką, p potem wysuszono (MgSO4) i przesączono. Surowy produkt poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (40% octan etylowy w heksanie) i otrzymano związek tytułowy w postaci białej piany (2,030 g, wydajność 91%) o czystości 90% według HPLC. Część poddano dalszemu oczyszczaniu w drugiej kolumnie (5% acetonitryl w dichlorometanie) i otrzymano materiał o czystości 97% według HPLC.

Alternatywny sposób wytwarzania 2'-O-(etokuykarbonylo)-7-O-metylotiometylo paklitakselu

2'-O-(Etoksykarbonylo)paklitPksel (4,170 g, 4,503 mmola) rozpuszczono w bezwodnym acetonitrylu (68 ml) w -40°C i dodano sipoczkd dimetylowego (3,2 ml, 44,10 mmola), a potem nadtlenku benzoilu (4,400 g, 18,24 mmola). Mieszaninę zeakcyjną umieszczono na łaźni lodowej i mieszano w 0°C, śledząc postęp reakcji metodą TLC (40% octan etylowy w heksanie). Po 3 godzinach nie było już związków wyjściowych i roztwór poddano obróbce pozez dodanie octanu etylowego (250 ml) i nasyconego wodnego roztworu NpHCO3 (100 ml). Fazę organiczną przemyto NaHCO3, wodą i solanką, wysuszono (MgSO4) i przesączono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (4% pcetoaitoyl w dichlorometanie) i otrzymano związek tytułowy w postaci białej piany (2,571 g, wydajność 58%). Czystość tej próbki według HPLC wynosiła ponad 97%. Widmo NMR było identyczne z wyżej podanym.

Alternatywny sposób wytwarzania 2'-O-(etokuykzrbonyio)-7-O-metylotlometylo paklitakselu

2'-O-(Etokuykarboaylo)paklltaksel (49,3 g, 53,2 mmola) umieszczono w wysuszonej płomieniem jedaoszyjnej jednolitoowej kolbie i rozpuszczono go w bezwodnym acetonitrylu (500 ml) w temperaturze pokojowej. Szybko dodano z użyciem strzykawki siarczku metylu (39,1 ml, 0,532 mola) i w trakcie mieszania mieszaninę reakcyjną ochłodzono do -16°C na łaźni lód/sól. Do mieszaniny dodano w jednej porcji nadtlenku benzoilu (51,6 g, 0,213 mola - dla zajścia reakcji do końca potrzebne było użycie pełnych 4 równoważników), a potem mieszanie kontynuowano przez 30 minut, a w tym czasie temperatura wzrosła do około -10°C. W tym okresie czasu mieszanina reakcyjna pozostała niejednorodna (nadtlenek benzoilu nie rozpuścił się do końca). Łaźnię chłodzącą zastąpiono łaźnią lód/woda, w wyniku czego temperatura wzrosła do 0°C, przy czym reszta nadtlenku benzoilu rozpuściła się w ciągu około 5 minut po ogrzaniu. Gdy TLC wykazała, że reakcja zaszła do końca (po mieszaniu w 0°C przez 2,5 godziny), objętość roztworu zmniejszono do około 200 ml przez odparowanie rozpuszczalnika w wyparce obrotowej, po czym roztwór przeniesiono do rozdzielacza, w któoym przemyto go heptanem (5x500 ml). Warstwę acetonitoylową rozcieńczono octanem etylowym (1,5 litra) i przemyto meeszzainą (3:1) nasyconego roztworu NaHCO3/5% K2CO3 (objętościowo, 2x500 ml), nasyconym roztworem NaHCO3 (2x500 ml), półaαuyconym roztworem solanki (500 ml) i solanką (500 ml), wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalniki odparowano pod próżnią. Otrzymano 67,0 g surowego produktu, który rozpuszczono w acetonie (200 ml), ogrzano do 40°C na łaźni wodnej i w trakcie mieszania wkooplono heksany do punktu zmętnienia (400 ml). Krystalizującą mieszaninę odstawiono w temperaturze pokojowej na 3 godziny, a potem umieszczono ją w 0°C na noc (16 godzin). Utworzył się gruby placek, który odsączono i przemyto heksanami/acetonem (3:1 objętościowo,

175 014

3x50 ml). Otrzymano białe kryształy, które suszono pod ciśnieniem pompki wodnej przez 1 godzinę, a potem pod próżnią (około 66,6 Pa) przez noc. Otrzymano 47,5 g (wydajność 91%) związku tytułowego o wskaźniku jednorodności według HPLC = 94,8%.

(c) Wytwa^^^za-O- (ct(Osye^aksyi^;^'rb)-7-C^-^(^i7-O^:^^^^,b^ln^sfl^r^(ossono^tyy^^pel^litalasciuo wzorze 41

Roztwór N-jodosukcynimidu (1,953 g, 8,65 mmola) i fosforanu dibenzylowega (2,41 g, 8,65 mmola) w tetrahydrofuranie dodano do mieszaniny C'-O-(etokyykarbo7ylo)s7-O-melyla^ liomelylopa01itakselu (5,677 g, 5,76 mmola) i sit molekularnych 4A (5,7 g) w chlorku metylenu (100 ml) w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 40 minut w temperaturze pokojowej. Gdy TLC wykazała, że reakcja zaszła do końca, mieszaninę reakcyjną przesączono przez celit i przesącz zatężono pod próżnią. Brażowawą pozostałość rozcieńczono octanem etylowym (800 ml) i fazę organiczną przemyto 1% Na2SO3 (2x80 ml) i 5% solanką (2x50 ml). Fazę organiczną zatężono pod próżnią i wysuszono, a pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (50 - 60% octan etylowy w heksanach) i otrzymano związek tytułowy (6,23 g, 89%).

MS (FAB/NOBA, NaI, KI): [M + Na]+, m/z 1238; [M + K]+, m/z 1254.

HRMS (FAB/NOBA, CsI/Gly wzorzec zewnętrzny): [M + Na]+ m/z 1216, 4291 (C65H71NO20P, wartość obliczona: 1216,4307; (odchylenie Δ = 1,3 ppm).

’H NMR (CDCl₃) δ: 1,18 (3H, s), 1,21 (3H, s), 1,30 (3H, t), 1,67 (6H, s), 1,80 (H, s), 1,93 (H, m), 1,99 (3H, d), 2,18 (3H, s), 2,23 (H, m), 2,38 (H, m), 2,45 (3H, s), 2,80 (H, m), 3,86 (H, d), 4,14 - 4,32 (5H, nakładające się m), 4,88 (H, d), 5,00 - 5,07 (4H, nakładające się m), 5,42 (H, d), 5,68 (H, d), 5,96 (H, dd), 6,26 (H, t), 6,33 (H, s), 6,95 (H, d), 7,30 - 7,61 (11H, nakładające się m), 7,75 (2H, dd), 8,12 (2H, dd).

Sposób alternatywny

Do roztworu 2'-O-(eloksykarbo7ylo)-7-O-metylotiomelylopaklitakselu (350 mg, 0,355 mmola) w bezwodnym telrahydroSura7ie (8 ml) dodano roztworu N-jodosukcynimidu (120 mg, 0,532 mmola) i fosforanu dibe7sylowega (148 mg, 0,532 mmola) w tetrahydrofuranie (5 ml). Postęp reakcji śledzono metodą HPLC (analityczna kolumna C18; 70% acetonitryl-30% 10mM bufor (fosforan amonowy), pH 6). Po upływie 2 godzin wykryto mniej niż 5% materiału wyjściowego i mieszaninę reakcyjną poddano obróbce. Roztwór rozcieńczono octanem etylowym (75 ml) i przemyto 1% roztworem tiosiarczanu sodowego (2x50 ml) i solanką (50 ml), szybko wysuszono (MgSOą) i przesączono, a przesącz odparowano. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej w kolumnie z żelem krzemionkowym (45% octan etylowy w heksanie) w wyniku czego otrzymano związek tytułowy w postaci białej piany (281 mg, wydajność 65%) o czystości około 95% według HPLC).

Sposób alternatywny

Pokruszone sita molekularne 4A umieszczono w wysuszonej płomieniem jednoszyjnej jednolitrowej kolbie, którą połączono z przewodem próżniowym (około 66,6 Pa). Sita ogrzewano płomieniem przez około 10 minut, wytrząsając je ręcznie. Po ochłodzeniu pod próżnią w atmosferze argonu wprowadzono do kolby 2'-O-(eloksykarbo7fΊo)-7-O-melflaliaIPelylopaklitaksel (37,5 g, 38,03 mmola), a potem dodano fosforanu dibenzylowego (14,8 g, 53,24 mmola) i tetrahydrofuranu (400 ml). Niejednorodną mieszaninę mieszano intensywnie przez 15 minut w temperaturze pokojowej z użyciem mieszadła magnetycznego. W oddzielnej wysuszonej płomieniem kolbie N-jodosukcynimid (10,7 g, 47,54 mmola) rozpuszczono w tetrahydrofuranie (50 ml) w atmosferze argonu. Podczas sporządzania roztworu N-jodosukcynimidu, przenoszenia cieczy i w czasie trwania reakcji naczynia reakcyjne były przykryte folią aluminiową dla ochrony przed światłem. Następnie roztwór dodano powoli (w ciągu 10 minut) z użyciem strzykawki do mieszaniny reakcyjnej. Kolbę zawierającą N-jodosukcynimid przemyto 5 ml THF i jej zawartość przeniesiono do mieszaniny reakcyjnej, którą następnie mieszano przez 2 godziny w temperaturze pokojowej. Gdy TLC wykazała brak materiału wyjściowego roztwór o głęboko czerwonym zabarwieniu przesączono przez celit bezpośrednio do poddawanej intensywnemu mieszaniu mieszaniny dwufazowej zawierającej octan etylowy (500 ml), 10% wodny roztwór tiosiarczanu sodowego (300 ml) i nasycony roztwór NaHCOj (200 ml). Czerwone zabarwienie zniknęło w ciągu paru sekund i otrzymano bezbarwny roztwór. Warstwę celitu przemyto octanem etylowym

175 014 (około 100 ml) i obie ciekłe warstwy przeniesiono do rozdzielacza. Fazę organiczną rozcieńczono 1 litrem octanu etylowego, rozdzielono warstwy i fazę organiczną przemyto mieszaniną nasyconego wodnego roztworu NaHCO3 i 5% K2CO3 (3:1 objętościowo, 2x500 ml), a następnie nasyconym wodnym roztworem NaHCO3 (2x500 ml) półnasyconym roztworem solanki (500 ml) i solanką (500 ml). Ekstrakt wysuszono (MgSO4) i przesączono, a przesącz poddano działaniu 5,0 g obojętnego Noritu (węgiel drzewny) i całość mieszano w temperaturze pokojowej przez 15 minut, a potem przesączono przez celit. Rozpuszczalnik usunięto pod zmniejszonym ciśnieniem i otrzymano 52 g surowego produktu, który rozpuszczono w toluenie/chlorku metylenu (280 ml/25 ml). Wkroplono heksany (20 ml), całość odstawiono na 3 godziny w temperaturze pokojowej, po czym krystalizującą mieszaninę odstawiono na noc w 0°C. Na ściankach kolby wytrąciła się żółta substancja stała. Po zdekantowaniu roztworu macierzystego pozostałość roztarto z toluenem (50 ml), przesączono, przemyto toluenem i suszono pod ciśnieniem pompki wodnej przez 30 minut. Produkt przeniesienia do eksykatora zawierającego Drient.e®i suszono go dalej pod próżnią (około 66,6 Pa) przez 4 godziny. Otrzymano 24,4 g (wydajność 53%) związku tytułowego o wskaźniku jednorodności według HPLC = 95,9%. Roztwór macierzysty odparowano do sucha i pozostałość roztarto z toluenem (100 ml), przesączono, przemyto toluenem i suszono pod ciśnieniem pompki wodnej przez 30 minut, a następnie w eksykatorze jak wyżej. Otrzymano 12,5 g (wydajność 27%) tego samego produktu o wskaźniku jednorodności według HPLC = 97,1%.

(d) Wytwarzanie 2/-O-(etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu o wzorze 42 i jego soli: monosodowej, monopotasowej i z trietyloaminą, argininą, lizyną, etyloamina, N-metyloglukaminą i trietanoloaminy.

Do roztworu 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-dibenzylofosfonoksymetylopaklitakselu (1,23 g, 1,01 mmola) w bezwodnym octanie etylowym (40 ml) dodano 10% paaladu na węglu (428 mg, 0,404 mmola). Mieszaninę reakcyjną poddano uwodornieniu pod ciśnieniem 400 kPa, w trakcie wytrząsania, w ciągu 24 godzin. Otrzymano substancję stałą, którą odsączono przez celit, po czym celit przemyto kilkakrotnie octanem etylowym. Przesącz zatężono i otrzymano wolny kwas związku tytułowego (1,01 g, czystość 80% według HPLC). Zanieczyszczenia usunięto w następnym etapie drogą preparatywnej chromatografii kolumnowej Cis.

MS (FAB/NOBA, NaI, KI): [M + Na]+, m/z 1058; [M + K]+, m/z 1074; [M + 2Na - H]⁺, m/z 1080; [M + Na + K - H]+, m/z 1096; [M + 2K - H]+, m/z 1112.

HRMS (FAB/NOBA, CsI/Gly wzorzec zewnętrzny): [M + Na]+ m/z 1058,3163 (C5iHs8NO2oPNa, wartość obliczona: 1058,3188; (odchylenie Δ = 2,3 ppm).

*HNMR(aceton-d6/D2O) δ: 1,13 (3H,s), 1,21 (3H, s), 1,66 (3H,s), 1,87 (H,m), 1,93 (3H, s), 2,14 (3H, s), 2,18 (H, m), 2,44 (3H, s), 2,95 (H, m), 3,81 (H, d), 4,12 (2H, s), 4,15 - 4,27 (3H, nakładające się m), 4,92 - 4,99 (2H, szerokie nakładające się m), 5,15 (H, br s), 5,48 (H, d), 5,61 (H, d), 5,84 (H, dd), 6,07 (H, t), 6,36 (H, s), 7,25 (H, t), 7,28 - 7,69 (10H, nakładające się m),

7,89 (2H, dd), 8,08 (2H, dd), 8,86 (H, d).

Sposób alternatywny:

2'-O-(Etoksykarbonylo)-7-O-(dibenzylofosfonoksymetylo)paklitaksel (490 mg, 0,402 mmola) w octanie etylowym (20 ml) poddano uwodornieniu pod ciśnieniem 400 kPa w kolbie Parra, w obecności 10% palladu na węglu drzewnym (150 mg). Gdy po 26 godzinach nie wykryto już materiału wyjściowego ani związku pośredniego (prawdopodobnie fosforanu monobenzylowego) suspensję przesączono przez celit i odparowano do sucha. Otrzymano produkt o czystości 88 - 92% według HPLC.

Sposób alternatywny

Sól 2/-O-(etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu i trietyloaminy opisaną poniżej (5,4 g, 4,75 mmola) rozdzielono, w trakcie intensywnego mieszania, między octan etylowy (100 ml) i 5% NaHSO4 (45 ml), przy czym mieszanie prowadzono w 0°C przez 30 minut. Fazę wodną oddzielono i wyekstrahowano octanem etylowym (20 ml). Połączone ekstrakty organiczne w octanie etylowym przemyto półnasyconym roztworem solanki (25 ml) i solanką (2x25 ml), wysuszono (Na2SO4), wysuszono (Na2SO4) i przesączono, w wyniku czego otrzymano roztwór kwasu (około 4,75 mmola) w octanie etylowym (około 150 ml). Ten roztwór

175 014 zatężono do sucha w wyparce obrotowej i otrzymano 3,75 g związku tytułowego w postaci wolnego kwasu (wydajność 95%) o wskaźniku jednorodności według HPLC = 96,1%.

Sól monosodową można wytworzyć następująco:

Próbkę 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu (1,6 g, 1,55 mmola) rozpuszczono w acetonitrylu (30 ml) drogą sonifikacji. Roztwór rozcieńczono wodą (30 ml) i dodano 1,1M roztworu NaHCO3 (2,11 ml, 2,32 mmola), stosując na przemian sonifikację i wytrząsanie (5 - 20 minut). Nieco mleczny roztwór naniesiono na kolumnę Ci8 i przemyto wodą o objętości odpowiadającej podwójnej objętości kolumny, po czym sól monosodową wyeluowano 25% acetonitrylem w wodzie. Odpowiednie frakcje połączono, acetonitryl odparowano, a fazę wodną poddano liofilizacji. Otrzymano sól monosodową związku tytułowego (850 mg, wydajność około 50%) o wskaźniku jednorodności według HPLC = 97%.

MS (FAB/NOBA, NaI, KI): [M + NaJ+, m/z 1180.

HRMS (FAB/NOBA, CsI/Gly wzorzec zewnętrzny): [M + NaJ+ m/z 1080,2968 (C5iH57NO20PNa2, wartość obliczona: 1080,3007; (odchylenie Δ = 3,6 ppm).

Analiza elementarna: C 52,65 (obliczono 56,72), H: 5.06 (obliczono 5,23), N: 1,20 (obliczono 1,30), Na: 2,74 (obliczono 2,12).

IR(KBr): 3430,3066,2988,1746,1722, 1660,1602,1582, 1526,1488,1452,1374,1246, 1178, 1150, 1108, 1070, 1052, 1026, 1002, 966, 912, 834, 792, 776, 710, 628, 538 cm’¹.

’H NMR (DMSO-d,, D2O, aceton-d,) δ: 1,10 (6H, s) 1,23 (3H, t), 1,64, (3H, s), 1,70 (H, m),

1,90 (3H, i), 1,S^ UH, m), 2,14 I3H, i), 2,37 I3H, i), 2,98 IH, m), 3,74 IH, d), 4,07 (2H, i), 4,13 - 4,26 (3H, nakładające się m), 4,80 (H, br dd), 4,97 (H, d), 5,09 (H, br t), 5,44 (H, d), 5,55 (H, d), 5,99 (H, t), 6,34 (H, s), 7,22 (H, t), 7,43 - 7,69 (10H, nakładające się m), 7,92 (2H, dd), 8,06 (2H, dd).

Sól sodową można także wytworzyć następująco:

Surowy 2'-O-(etoksykarbonylo)~7-O-fosfonoksymetylopaklitaksel (89%, 70 mg, 0,060 mmola) w octanie etylowym (2 ml) poddano działaniu roztworu etyloheksanianu sodowego (87,5mM roztwór w octanie etylowym, 1,0 ml, 0,0875 mmola) w trakcie mieszania w temperaturze pokojowej. Całość mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę, a potem dodano heksanu (1,2 ml) do uzyskania zmętnienia. Całość przechowywano przez 2 godziny w -20°C, po czym drobny bezpostaciowy proszek odsączono (z pewnymi trudnościami, bardzo wolno) na gęstym sączku. Otrzymano 45 g (wydajność 70%) soli sodowej o czystości 95,2% według HPLC, zawierającej nieco kwasu etyloheksanowego (według NMR).

Sól trietanoloaminy można wytworzyć następująco:

2'-O-(Etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitaksel jako surowy produkt uwodornienia (89% według HPLC, 0,69 g, 0,593 mmola po korekcie na zanieczyszczenia) rozpuszczono w octanie etylowym (10 ml) i powoli mieszano w trakcie wkraplania roztworu trietanoloaminy (0,11 M roztwór w octanie etylowym, zużyto 5,1 ml, 0,95 równoważnika). Mleczny roztwór odstawiono w 0°C na 2 godziny pod wyciąg, a następnie przesączono przez gęsty sączek i odsączoną substancję przemyto zimnym octanem etylowym. Otrzymano 499 mg (wydajność 80%) bezpostaciowego, drobnego, nieelektryzującego się proszku, który wysuszono pod próżnią przez noc. HPLC wykazała, że czystość produktu wynosiła 96,6% (Ci8, 45% 5mM Qi2 + DmM fosforan amonowy o pH 6,55% acetonitrylu). Widmo NMR (D2O, aceton/DMSO) wykazało obecność śladów octanu etylowego i brak innych łatwych do odcięcia zanieczyszczeń. Analiza wykazała, że był to di/trihydrat.

Sól trietanoloaminy o mniejszej czystości otrzymaną w innym doświadczeniu poddano dalszemu oczyszczaniu według następującej procedury. Sól trietanoloaminy (około 2 g) rozpuszczono w około 30% wodnym roztworze acetonitrylu. Rozpuszczalnik wyeluowano gradientowo pod niewielkim ciśnieniem azotu w kolumnie C=18 (Bakerbond) 20% do 40% acetonitrylem w wodzie. Zebrano frakcje zawierające żądaną sól trietanoloaminy i acetonitryl usunięto w wyparce obrotowej pod zmniejszonym ciśnieniem. Roztwór wodny zamrożono i poddano liofilizacji w ciągu nocy, w wyniku czego otrzymano 1,4 g soli trietanoloaminy o czystości 97,5%.

175 014

Sól trietanoloaminy można także wytworzyć następująco:

Sól trietyloaminy i 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu (3,0 g, 2,ó4 mmola) rozdzielono między octan etylowy (ó0 ml) i 5% NaHSO4 (30 ml) w trakcie intensywnego mieszania w 0°C przez 15 minut. Fazę wodną oddzielono i wyekstrahowano octanem etylowym (10 ml). Połączone warstwy organiczne przemyto solanką (15 ml), wysuszono (Na2SO4) i przesączono, w wyniku czego otrzymano roztwór kwasu (około 2,ó4 mmola) w octanie etylowym (około 70 ml). Do tego roztworu wkroplono w temperaturze pokojowej, w trakcie intensywnego mieszania, N(CH2CH2OH)3 (0,35 ml, 2,ó4 mmola) w ciągu 5 minut. Otrzymano zawiesinę, którą mieszano jeszcze przez 1 godzinę, a następnie przesączono ją, przemyto octanem etylowym (15 mlx2) i wysuszono pod próżnią. Otrzymano 2,8 g soli trietanoloaminy (wydajność 89%) o wskaźniku jednorodności według HPLC = 98,7% i t.t. ponad 157°C (rozkład).

Analiza elementarna obliczona dla C56H73N2O23P-2,0 H2O · 0,3 EtOAc: C 55,ó0; H ó,48; N 2,27; KF (H2O), 2,92.

Stwierdzono: C 55,94; H ó,59; N 2,43; KF (H2O) 3,50.

Sól trietyloaminy można wytworzyć następująco:

Do roztworu 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-dibenzylofosfonoksymetylopak.litakselu (10 g, 8,23 mmola) w octanie etylowym (350 ml) dodano w temperaturze pokojowej 10% palladu na węglu drzewnym (2 g, zawartość 20%). Otrzymaną suspensję odgazowano przez odprowadzenie powietrza i przepłukanie argonem. Ten proces powtórzono jeszcze dwukrotnie. Powstałą suspensję mieszano intensywnie pod ciśnieniem wodoru z balona (około 13,79 - 20,ó85 kPa) i w temperaturze pokojowej przez ió godzin. Wodór odprowadzono i przeprowadzono trzykrotne płukanie argonem. Otrzymaną suspensję przesączono przez celit, a do jednorodnego przesączu dodano powoli trietyloaminy (8,23 mmola, 1,14 ml) w ciągu 5 minut, w trakcie intensywnego mieszania. Otrzymaną białą drobną suspensję mieszano jeszcze przez 30 minut, a potem przesączono jąprzez lejek ze szkła spiekanego (wielkość porów E). Placek filtracyjny wysuszono pod próżnią (133,3 Pa) w ciągu ió godzin i otrzymano 8,22 g tytułowej soli trietyloaminy (wydajność 88%) o wskaźniku jednorodności według HPLC = 97,4% i t.t. ponad 178°C (rozkład).

Analiza elementarna obliczona dla C57H73N2O2oP-4,5 H2O: C 5ó,19; H ó,79; N 2,30; KF (H2O), ó,ó5. Stwierdzono: C 5ó,33; H ó,87; N 2,32; KF (H2O), 7,9ó.

Alternatywny sposób wytwarzania soli trietyloaminy:

2'-O-(Etoksykarbonylo)-7-O-dibenzylofosfonoksymetylopaklitaksel (5,ó7 g, 4,óó mmola) umieszczono w 250 ml kolbie i rozpuszczono w octanie etylowym (150 ml). Kolbę połączono z trójdrożnym zaworem z przyłączem próżniowym i przyłączem argonu. Z użyciem zaworu kolbę częściowo odgazowano, a następnie przepłukano argonem i procedurę tę powtórzono jeszcze dwukrotnie. Do kolby dodano 10% palladu na węglu drzewnym (0,85 g) i przyłącze argonu zastąpiono balonem z wodorem. Z użyciem zaworu kolbę częściowo odgazowano, a następnie przepłukano argonem i procedurę tę powtórzono jeszcze czterokrotnie. Mieszaninę mieszano przez noc w atmosferze wodoru z balona i w temperaturze pokojowej. Po 17 godzinach uwodorniania TLC wykazała brak materiału wyjściowego, a wówczas balon z wodorem zastąpiono przyłączem argonu. Z użyciem zaworu kolbę częściowo odgazowano, a następnie przepłukano argonem i procedurę tę powtórzono jeszcze dwukrotnie. Zawartość kolby przesączono pod próżnią przez celit. Celit przemyto octanem etylowym (2x10 ml). Przesącz w trakcie mieszania poddano działaniu trietyloaminy (0,ó50 ml, 4,óó mmola). Otrzymaną suspensję mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny, po czym objętość mieszaniny zmniejszono do około 150 ml w wyparce obrotowej. Substancję stałą odsączono, przemyto octanem etylowym (2x10 ml) i wysuszono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano 4,7ó g (wydajność 90%) soli trietyloaminy w postaci białego proszku o wskaźniku jednorodności według HPLC = 9ó,ó%.

Drugie doświadczenie z wytwarzaniem soli trietyloaminy przeprowadzono następująco:

2'-O-(Etoksykarbonylo)-7-O-dibenzylofosfonoksymetylopaklitaksel (5,17 g, 4,25 mmola) umieszczono w 250 ml kolbie i rozpuszczono w octanie etylowym (150 ml). Kolbę połączono z trójdrożnym zaworem z przyłączem próżniowym i przyłączem argonu. Z użyciem zaworu kolbę częściowo odgazowano, a następnie przepłukano argonem i procedurę tę powtórzono

175 014 jeszcze dwukrotnie. Do kolby dodano 10% palladu na węglu drzewnym (0,86 g) i przyłącze argonu zastąpiono balonem z wodoru. Z użyciem zaworu kolbę częściowo odgazowano, a następnie przepłukano argonem i procedurę tę powtórzono jeszcze pięciokrotnie. Mieszaninę mieszano przez noc w atmosferze wodoru z balona i w temperaturze pokojowej. Po 16 godzinach uwodorniania TLC wykazała brak materiału wyjściowego, a wówczas balon z wodorem zastąpiono przyłączem argonem. Z użyciem zaworu kolbę częściowo odgazowano, a następnie przepłukano argonem i procedurę tę powtórzono jeszcze dwukrotnie. Zawartość kolby przesączono pod próżnią przez celit. Celit przemyto octanem etylowym (4x10 ml). Przesącz w trakcie mieszania poddano działaniu trietyloaminy (0,590 ml, 4,25 mmola). Otrzymaną suspensję mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę, po czym objętość mieszaniny zmniejszono do około 140 ml w wyparce obrotowej. Substancję stałą odsączono, przemyto octanem etylowym (10 ml) i wysuszono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano 4,46 g (wydajność 92%) soli trietyloaminy w postaci białego proszku o wskaźniku jednorodności według HPLC = 96,7%.

Sól lizyny można wytworzyć następująco:

2^/-O-(Etoksykarbony]o)-7-O-dibenzylofosfonoksymetylopaklitaksel (15,0 g, 12,34 mmola) dodano w porcjach do suspensji 10% palladu na węglu drzewnym (zawartość 20%, 3 g) w etanolu (600 ml, 200 proof) w 0°C. Otrzymaną suspensję odgazowano przez odprowadzenie powietrza i przepłukanie argonem. Ten proces powtórzono jeszcze dwukrotnie. Następnie azot zastąpiono wodorem, po takiej samej procedurze odgazowania w trakcie intensywnego mieszania. Otrzymaną mieszaninę mieszano w 0°C przez 2 godziny, po czym usunięto łaźnię chłodzącą i roztwór reakcyjny mieszano w temperaturze pokojowej jeszcze przez 4,5 godziny. Mieszaninę reakcyjną odgazowano przez odprowadzenie wodoru i trzykrotne przepłukanie argonem. Mieszaninę reakcyjną przesączono w atmosferze argonu celit i do przesączu powoli (w ciągu 5 minut) dodano, w trakcie intensywnego mieszania, roztworu lizyny (1,63 g, 0,94 równoważnika) w mieszaninie (1:1) wody i etanolu (20 ml, 200 proof.) Do powstałej białej suspensji dodano wody destylowanej (110 ml) i całość mieszano przez 30 minut, a potem mieszaninę reakcyjną ogrzano do około 55°C. Otrzymano jednorodny roztwór, który utrzymywano na łaźni olejowej o temperaturze 50°C, a następnie powoli ochłodzono do temperatury pokojowej w ciągu 16 godzin, a potem do 4°C w ciągu 3 godzin. Po przesączeniu i wysuszeniu pod ciśnieniem pompki wodnej w ciągu 16 godzin otrzymano 11,8 g (wydajność około 80%) soli lizyny o wskaźniku jednorodności według HPLC = 99,0% i t.t. ponad 170°C (rozkład).

Analiza elementarna obliczona dla C57H'2N3O22P-8,0 H2O: C 51,62; H 6,69; N 3,17; KF (H2O), 10,87. Stwierdzono: C 51,76; H 6,57; N 3,48; KF (H2O) 11,42.

Sól etanoloaminy można wytworzyć następująco:

Sól trietyloaminy i 2'-O-(etoksykarbony]o)-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu (3,0 g, 2,64 mmola) rozdzielono międzyocttrn etytawy (650 m) i 55% NiHSO4 w trakce intensywnego mieszania w 0°C, w ciągu 15 minut. Fazę wodną oddzielono i wyekstrahowano octanem etylowym (15 ml). Połączone warstwy octanowe przemyto solanką (15 ml), wysuszono (N2SO4) i przesączono. Otrzymano wolnego kwasu (około 2,64 mmola) w octanie etylowym (około 70 ml). Do tego roztworu wkroplono w trakcie intensywnego mieszania w temperaturze pokojowej roztwór H2NCH2CH2OH (0,15 ml, 2,64 mmola) w octanie etylowym (5 ml) w ciągu 5 minut. Otrzymano suspensję, którą mieszano jeszcze przez 1 godzinę, a potem przesączono j ą, przemyto octanem etylowym (15 ml x 2) i wysuszono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano 2,6 g i.ytułowsr iob elanoloaminy iwydajnooć 88^^%) o wskaźnikuj ednorodności według HPLC = 97,8% i t.t. powyżej 130°C (rozkład).

Analiza elementarna obliczona dla C53He5N2O2iP-2,5 H2O: C 55,73; H 6,18; N 2,45; KF (H2O) 3,94. Stwierdzono: C 55,76; H 6,39; N 2,45; KF (H2O) 6,00.

Sól argininy można wytworzyć następująco:

2'-O-(Etoksykarbony]o)-7-O-dibenzy]ofosfonoksymetylopaklitakse] (30,0 g, 24,69 mmola) dodano w porcjach do suspensji 10 % palladu na węglu drzewnym (zawartość 20 %, 6 g) w etanolu (900 ml, 200 proof) w 0°C. Otrzymaną suspensję odgazowano przez odprowadzenie powietrza 1 przepłukanie argonem. Ten proces powtórzono jeszcze dwukrotnie. Następnie azot zastąpiono wodorem, po takiej samej procedurze odgazowania w trakcie intensywnego mieszania. Otrzymaną mieszaninę mieszano w 0°C przez 2 godziny, po czym usunięto łaźnię chłodzącą

175 014 i roztwór reakcyjny mieszano w temperaturze pokojowej jeszcze przez 24 godziny. Mieszaninę reakcyjną odgazowżoo przez odprowadzenie wodoru i trzykrotne przepłukanie argonem. Mieszaninę reakcyjną przesączono w atmosferze argonu przez celit. Przesącz podzielono na dwie równe porcje i do każdej porcji dodano etanolu (190 ml, 200 proof). Do jednej porcji (około 630 ml) powoli (w ciągu 5 minut) dodano, w trakcie intensywnego mieszania, roztworu arginmy (2,0 g, 0,94 równoważnika) w mieszaninie (1:1) wody i etanolu (20 ml, 200 proof). Do powstałej białej suspensji dodano wody destylowanej (100 ml) i całość mieszano przez 30 minut, a potem mieszaninę reakcyjną ogrzano do około 60°C. Po przesączeniu na gorąco przesącz utrzymywano na łaźni olejowej o temperaturze 50°C, a następnie powoli ochłodzono go do temperatury pokojowej i pozostawiono w temperaturze pokojowej na 2 godziny i w 4°C na 2 godziny. Po przesączeniu i wysuszeniu pod ciśnieniem! pompki wodnej w ciągu 16 godzin otrzymano 12,95 g (wydajność około 86%) soli argmmy o wskaźniku jednorodności według HPLC = 96,7%.

Ten materiał (12,95 g) rozpuszczono w mieszaninie 15% wody i etanolu (około 700 ml) w 55°C. Roztwór ochłodzono i utrzymywano w 30°C przez 3,5 godziny, a potem w temperaturze pokojowej przez 16 godzin i w 4°C przez 3 godziny. Powstałe kryształy odsączono, przemyto zimnym 2% roztworem wody w etanolu (50 mlx2), suszono pod ciśnieniem pompki wodnej przez 4 godziny, a następnie pod próżnią (133,3 Pa) w ciągu 16 godzin, w wyniku czego otrzymano 10,2 g (wydajność około 80%) tytułowej soli argininy o wskaźniku jednorodności według HPLC = 98,5% i t.t. ponad 176°C (rozkład).

Analiza elementarna obliczona dla C57H72N5O22P· 6,4 H2O: C 51,65; H 6,45; N 5,28; KF (H2O) 8,7. Stwierdzono: C 51,86; H 6,65; N 5,53; KF (H2O) 8,72.

Sól N-metyloglukaminy można wytworzyć następująco:

2'-O-(E-oksykarbooylo)-7-O-dibeozylofosfonoksymetylopaklitaktel (30,0 g, 24,69 mmola) dodano w porcjach do suspensji 10% palladu na węglu drzewnym (zawartość 20%, 6 g) w etanolu (900 ml, 200 proof) w 0°C. Otrzymaną suspensję odgazowano przez odprowadzenie powietrza i przepłukanie argonem. Ten proces powtórzono jeszcze dwukrotnie. Następnie azot zastąpiono wodorem, po takiej samej procedurze odgazowania w trakcie intensywnego mieszania. Otrzymaną mieszaninę mieszano w 0°C przez 2 godziny, po czym usunięto łaźnię chłodzącą i roztwór reakcyjny mieszano w temperaturze pokojowej jeszcze przez 24 godziny. Mieszaninę reakcyjną odgazowano przez odprowadzenie wodoru i trzykrotne przepłukanie argonem. Mieszaninę reakcyjną przesączono w atmosferze argonu przez celit. Przesącz podzielono na dwie równe porcje i do każdej porcji dodano etanolu (190 ml, 200 proof). Do jednej porcji (około 630 ml) powoli (w ciągu 5 minut) dodano, w trakcie intensywnego mieszania, roztworu N-metyloglukaminy (2,24 g, 0,94 równoważnika) w mieszaninie (1:1) wody i etanolu (20 ml, 200 proof). Do powstałej białej suspensji dodano wody destylowanej (100 ml) i całość mieszano przez 30 minut, a potem mieszaninę reakcyjną ogrzano do około 49°C. Przejrzysty jednorodny roztwór utrzymywano na łaźni olejowej o temperaturze 50°C, a następnie powoli ochłodzono go do temperatury pokojowej i pozostawiono w temperaturze pokojowej na 2 godziny i w 4°C na 2,5 godziny. Po przesączeniu, przemyciu 3% roztworem wody w etanolu (100 ml) i suszeniu w temperaturze pokojowej przez 16 godzin otrzymano 10,2 g (wydajność około 64%) tytułowej soli Nmetyloglukammy o wskaźniku jednorodności według HPLC = 96,4%.

Ten materiał (9,65 g) rozpuszczono w mieszaninie 15% wody i etanolu (około 450 ml) w 52°C. Roztwór ochłodzono i utrzymywano w 28°C przez 3,5 godziny, a potem w temperaturze pokojowej przez 16 godzin i w 4°C przez 3 godziny. Powstałe kryształy odsączono, przemyto zimnym 2% roztworem wody w etanolu (50 ml x 2), suszono pod ciśnieniem pompki wodnej przez 4 godziny, a następnie pod próżnią (133,3 Pa) w ciągu 16 godzin, w wyniku czego otrzymano 7,5 g (wydajność około 80%) tytułowej soli N-glukaminy o wskaźniku jednorodności według HPLC = 98,6% i t.t. ponad 154°C (rozkład).

Analiza elementarna obliczona dla C5(H75N2O25P·5,0 H2O: C 52,72; H 6,48; N 2,12; KF (H?O) 6,82. Stwierdzono: C 53,09; H 6,50 ; N 2,08; KF (H2O) 7,12.

Przykład XIX. 2'-O-(Fosfooooksyme-yIo)pakIitakseI (a) Wytwarzanie 2'-O-(metyIotlome-yIo)-7-O-(trie-yIosililo)pakIi-żkselu o wzorze 43

Do zimnego (od 0°C do -5°C) roztworu 7-0-(-rietylosililo)pakIitakseIu (2,46 g, 2,5439 mmola) w bezwodnym acetooitryIu (100 ml) dodano siarczku dime-yloweoo (1,348 g, 1,59 ml, 21,6976

175 014 mmola), a potem nadtlenku benzoilu (2,628 g, 10,8488 mmola). Niejednorodną mieszaninę mieszano w 0°C przez 1 godzinę, a potem utrzymywano w 5°C przez 18 godzin. Powstał żółty roztwór, który odparowano do sucha. Pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (octan etylowy/heksan 1:4, 1:3 i 1:2), w wyniku czego otrzymano - związek tytułowy (1,0 g, wydajność 38%), który zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania.

MS: [M + H]+, m/z 1028; [M + Na]⁺, m/z 1050; [M + K]+, m/z 1066.

(b) Wytwarzanie 2^/-O-(metylotiometylo)paklitakueld o wzooze, 44 .

Do zimnego ooztwoou (-15°C) produktu z etapu (a) (1,0 g, 0,9737 mmola) w bezwodnym acetonitrylu (30 ml) wkooplono 0,5N kwasu solnego (3 ml). Roztwór mieszano w -15°C pOzez 18 godzin, a potem rozcieńczono go octanem etylowym (20 ml) i przemyto zimnym 6% NpHcO3 i solanką, wysuszono (MgSO4) i odparowano do sucha. Pozostałość poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (płytka, chlorek metylenu^/z acetonitryl) i otrzymano czysty związek tytułowy (280 mg, wydajność 31,4%).

IR (KBr): 3446, 3064, 2940, 1726, 1666, 1582, 1516, 1486.

¹H NMR (CDClj) δ: 1,118 (s, 3H) 1,229 (s, 3H), 1,662 (s, 3H), 1,689 (s, 3H), 1,871 (s, 3H), 2,209 (s, 3H), 2,450 (s, 3H), 3,800 (d, H), 4,119 (d, H), 4,305 (d, H), 4,413 (m, H), 4,563 (d, H), 4,703 (d, H), 4,940 (d, H), 4,958 (dd, H), 5,667 (d, H), 5,822 (dd, H), 6,263 (m, 2H), 7,019 (d, NH), 7,293 - 8,127 (m, 15H).

MS: [M+H]+, 914; [M+Na]⁺, 936; [M+K]+, 952.

HRMS: [MH]+914,3394 (obliczono: 914,3422).

(c) Wytwarzanie 2'-O-dibeauyiofosfoaooksymetylo)pakiitakseid o wzooze 45

W trakcie mieszania roztworu produktu z etapu (b) (0,89 g, 0,9748 mmola) w bezwodnym

1,2-dichloroetanie (12 ml) dodano sproszkowanych sit molekularnych 4A (1,0 g), p potem wkooplono roztwóo mieszaniny N-jodoudkcyalmidd (0,33 g, 1,4622 mmola) i fosforanu dibenzylowego (0,41 g, 1,4622 mmola) w bezwodnym tetrzhydrofdoaaie (8 ml). Mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 1 godzinę, a potem przesączono ją pozez celit. Przesącz odparowano do sucha, p czerwoną pozostałość roztworzono w octanie etylowym (50 ml) i przemyto zimnym 6% NaHSO3, zimnym 6% NaHCO3 i solanką, a potem wysuszono (MgSO.-;) i odparowano, w wyniku czego otrzymano pianę. Tę pianę poddano chromatogoafii na żelu krzemionkowym (płytka, chlorek metylenu/20% acetonitryl) i otrzymano czysty produkt (0,77 g, wydajność 69%).

IR (KBr):3854, 3744, 3362, 3066, 1960, 1722, 1602, 1580.

^!H NMR (CDClj) δ 1,075 (s, 3H), 1,167 (s, 3H), 1,651 (s, 3H), 1,799 (s, 3H), 2,209 (s, 3H), 2,296 (s, 3H), 2,464 (m, H), 3,686 (d, H), 4,121 (d, H), 4,240 (d, H), 4,293 (m, H), 4,808

- 4,957 (m, 6H), 5,006 (m, H), 5,565 - 5,649 (m, 2H), 6, 034 (t, H), 6,194 (3, H), 7,100 - 8,132 (m, 26H).

MS: [M+H]+, 1144; [M+Np]⁺, 1166; [M+K]+, 1182.

(d) Wytwarzanie 2'-O-(fosfonoksymetylo)pakiitakuelu o wzooze 46

Mieszaninę produktu z etapu (c) (0,9 g, 0,7874 mmola) i 10% palladu np węglu drzewnym (1,0 g) w octanie etylowym (20 ml) poddano uwodornieniu pod ciśnieniem 400 kPa w ciągu 24 godzin. Mieszaninę reakcyjną pozesączono przez celit i przesącz odparowano do sucha. Pozostałość poddano chromatogoafii na żelu krzemionkowym (płytka, chlorek metylenu: 40% metanol), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (0,254 g, wydajność 33,4%) o t.t. = 202

- 205°C (rozkład).

IR (KBo): 3438, 3066, 2942, 1722, 1652, 1602 cm⁴.

¹H NMR (aceton-ds/DiO) δ: 1,081 (s, 6H), 1,571 (s, 3H), 1,847 (s, 3H), 2,115 (s, 3H), 2,357 (s, 3H), 3,707 (d, H), 4,08 (m, 2H), 4,275 (m, H), 4,941 - 5,085 (m, 4H), 5,231 (t, H), 5,430 (d, H), 5,544 (d, H), 5,970 (t, H), 6,376 (s, H), 6,961 - 8,017 (m, 16H).

MS: [M+Na]⁺, 986; [M+K]+, 1002; [M+2Na-H]⁺, m/z 1008; [M+Na+K-H]⁺, 1024; [M+2K-H]+, 1040.

HRMS: MNa+ 986,2955 (obliczono = 986,2976).

175 014

Przykład XX. Wytwarzanie soli sodowej C',7-O-bis(SosSonoksymetylo)paklilakselu (a) Wytwarzanie 2'-7-O-bis(melyloliomelylo)paklitaSselu o wzorze 47

W trakcie mieszania do roztworu paklitakselu (0,853 g, 1 mmol) i siarczanu dimetylowego (1,465 g, 20 mmoli) w acetonitrylu (20 ml) dodano w 0°C stałego nadtlenku benzoilu (1,995 g, 8 mmoli). Mieszaninę reakcyjną mieszano intensywnie w 0°C przez 3 godziny. Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) na żelu krzemionkowym (heksan/octan etylowy, 1: 1 objętościowo, Ritax = 0,24, Rspro^uSlu = 0,60). Gdy TLC wykazała, że nie ma już materiału wyjściowego (po około 3 godzinach) reakcję przerwano przez odparowanie rozpuszczalników do sucha w 25°C i pod próżnią. Suchą pozaylałość rozdzielono drogą chromatografii rzutowej (EM Science, 40 - 63 μm), 100 ml suchego żelu krzemionkowego, średnica kolumny 5,08 cm, octan etylowy^ieksan, 3 : 2 objętościowo). Produkt (0,515 g, wydajność 53%) wyodrębniono z frakcji nr 15 - 19 (każda po około 25 ml).

MS (FAB/matrycaNOBA,NaI, KI): [M+H]+, m/z 974; [M+Na]+, m/z 996; [M+K]+, m/z 1012.

UV (MeOH): λma.x = 204 nm, E(1%/cm) = 243,45, Xmax = 228 nm , E11 %/1 cm) = 313,99.

IR (KBr): 3440,3064,2926,1724,1668,1602,1582,1514,1484,1452,13^72^, 1314,1266, 1242, 1178, 1142, 1068,1026, 990, 916, 886, 848, 800, 774, 710, 646, 606, 570, 540,480 cm⁴.

¹H NMR (CDCb) δ 1,17 (3H, s) 1,20 (3H, s), 1,68 (3H, s), 1,74 (3H, s), 1,84 (H, dd), 2,04 (3H, d), 2,09 (3H, s), 2,15 (3H, s), nakłada się z (H, m), 2,37 (H, dd), 2,51 (3H, s), 2,79 (H, ddd), 3,78 (H, d), 4,18 (H, d), 4,28 (H, m), 4,31 (H, d), 4,53 - 4,74 (4H, dwa nakładające się m Ab), 4,93 (H, d), 4,95 (H, d), 5,68 (H, d), 5,82 (H, dd), 6,24 (H, dd), 6,54 (H, s), 7,05 (H, d), 7,28 7,59 (10H, nakładające się m), 7,57 (H, m), 7,76 (2H, d), 8,09 (2H, d).

(b) Wytwarzanie 2', 7-O-bis(dibenzytfrosfonoksymetylo)paklllakselu o wzorze48

Roztwór N-jodosukcynimidu (135 mg, 0,5 mmola) i fosforanu dibenzylowego (167 mg,

0,5 mmola) w bezwodnym lelrahydrofura7ie (8 ml) dodano do mieszaniny 2,7'-biy(metylaliometylo)paklilakselu (198 mg, 0,2 mmola) i sit molekularnych 5A (około 200 mg) w chlorku metylenu (12 ml) w temperaturze pokojowej. Mieszaninę reakcyjną, przez 1,5 godziny, a potem sita molekularne odsączono przez celit, przemyto chlorkiem metylenu (10 ml) i rozpuszczalniki odparowano do sucha w temperaturze pokojowej i pod próżnią. Pozostałość rozpuszczono w octanie etylowym (100 ml) i przemyto w rozdzielaczu 1 % roztworem tiosiarczanu sodowego (50 ml), 0,5M NaHCO3 (50 ml) i dwukrotnie wodą (2x50 ml). Fazę organiczną wysuszono (MgSOą), odparowano do sucha i ponownie rozpuszczono w octanie etylowym (1 ml). Produkt strącono w 50 ml eteru dietylowego/heksanu (1:1) i przemyto dwukrotnie tym samym układem rozpuszczalników (2x50 ml). Surowy produkt (18 mg, wydajność 74%) w postaci jego roztworu w chlorku metylenu (3 ml) poddano chromatografii na żelu krzemionkowym (1,9 x 2,54 cm, elucja chlorkiem metylenu/octanem etylowym, 3:1), w wyniku czego otrzymano związek tytułowy (172,7 mg, wydajność 59,3%).

MS (FAB, matryca NOBA/NaI, KI): [M+Na]+, m/z 1456; [M+K]+, m/z 1472.

UV (MeCN): λmax = 194 nm, E(1%/1 cm) = 1078,36; Źmax = 228 nm, E(1%/1 cm) = 311,95.

IR (KBr): 3430,3066,3032,2958,1744, 1726, 1664, 1602,1582,1532,1488, 1456, 1372, 1270, 1244, 1158, 1108, 1068, 1016, 1000, 952, 886, 800, 776, 738, 698, 604,498 cm⁴.

’H NMR (CDCb) δ 1,12 (3H, s), 1,14 (3H, s), 1,56 (H,m), 1,67 (3H, s), 1,84 (3H, d), 1,90 (H, m), 2,17 (3H, s), 2,29 (3H, s), 2,73 (H, m), 3,73 (H, d), 4,08 (H, d), 415 (H, m), 4,20 (H, d), 4,77 (H, m), 4,79 (H, d), 4,91 - 5,04 (10 H nakładające się m), 5,25 (H, dd), 5,38 (H, dd), 5,54 - 5,64 (2H, nakładające się m), 5,99 (H, br dd), 6,25 (H, s), 7,11-7,14 (2H, m), 7,24 - 7,64 (28H, nakładające się m), 7,94 (2H, dd), 8,04 (2H, dd), 8,30 (H, d).

(c) Wytwarzanie soli sodowej C'7-O-biy-(fasSo7aksymetylo)paklitakselu o wzorze 49

Próbkę 2',-7-O-bis(dibenzylofoySonoksymetylo)paklitakselu (112 mg, 0,078 mmola) rozpuszczono w octanie etylowym (7 ml) i w obecności 10% palladu na węglu drzewnym (50 mg) poddano uwodornieniu pod ciśnieniem 400 kPa i w temperaturze pokojowej w ciągu 2 godzin. Katalizator odsączono przez celit, który przemyto octanem etylowym (10 ml). Przesącz poddano działaniu stałego NaHCO3 (20 mg, 3 równoważniki), po czym rozpuszczalnik odparowano do sucha. Suchą pozostałość rozpuszczono w 5 ml wody/acetonu (4:1 objętościowo) i oczyszczono drogą chromatografii kolumnowej z odwróconymi kolumnami Cis (55 - 105 μ Cis, Waters, 50

175 014 ml bezwodnego Ci8, średnica 1,9 cm, woda/aceton, 4:1 objętościowo). Eluat monitorowano w analitycznej kolumnie HPLC Jones C-18 (15 cm, 1 ml/minutę, λ = 230 nm, acetonitryl/bufor fosforanowy o pH 6, 50:50 objętościowo, z dodatkiem koktailu par jonowych Q12 (Regis), Rt = 4,7 minuty). Frakcje zawierające produkt tytułowy połączono, aceton odparowano pod próżnią w 20°C i roztwór poddano liofilizacji. Otrzymano związek tytułowy (44,2 mg, wydajność 58,8%).

MS (FAB, matryca NOBA/NaI, KI): [M + H]+, m/z 1118; [M + Na]+, m/z 1140.

UV (MeCN): λmax = 192 nm, E (1%/1 cm) = 129,73; λmax = 230 nm, E (1%/1 cm) = 26,43.

IR(KBr): 3430, 3066,2956, 1724, 1658,1604,1582,1520,1486, 1452, 1374,1316,1256, 1152, 1110, 1070, 1026, 966,914, 802, 772,710, 538 cm'¹.

¹HNM^(aceton-d₆/D₂O) δ: 0,97 (3H, s), 1,02 (3H, s), 1,47 (H, m), 1,54 (3H, s), 1,70 (H, m), 1,75 (3H, s), 1,85 (H, m), 2,11 (3H, s), 2,30 (3H, s), 2,88 (H, m), 3,64 (H, d), 4,03 (H, m), 4,06 (H, d), 4,16 (H, d), 4,74 (H, m), 4,86 (H, m), 5,11 (H, br t), 5,22 (H, d), 5,42 (H, d), 5,90 (H, br t), 6,21 (H, s), 7,06 (H, br t), 7,32 - 7,69 (10H, nakładające się m), 7,80 (2H, d), 7,93 (2H, d).

Przykład XXI. 7-O-Metylotiometylobakatyna III o wzorze 50

Do roztworu 2/-O-etoksykarbonylo-7-O-metylotiometylopaklitakselu (związek z przykładu XVII (b), 27 g, 27,4 mmola) w 100 ml THF i 500 ml metanolu dodano świeżo zmielonego K2CO3 (2,7 g, 19 mmoli). Roztwór mieszano przez 30 minut, a potem zobojętniono go żywicą IR-120 (H+), przesączono i zatężono. Surowy przesącz rozpuszczono w 200 ml dichlorometanu i całość mieszano przez 24 godziny z wodorowęglanem tetrabutyloamoniowym (10 g). Roztwór rozcieńczono dichlorometanem, przemyto wodą, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego i solanką. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (1:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 9,4 związku tytułowego (wydajność 53%) o t.t. = 269°C.

FABMS (NOBA) M+N obliczono dlaC33H43SOn 647. Stwierdzono: 647.

IR (KBR) 3474, 1746, 1724, 1712, 1270, 1240, 1070 cm⁴.

*H NMR (CDCl3, 300 MHz) δ (d, J = 7,1 Hz, 2H), 7,58 (t, J = 7,5 Hz, 1H), 7,45 (t, J = 7,8 Hz, 2H), 6,55 (s, 1H), 4,94 (d, J = 8,1 Hz, 1H), 4,83 (br q, J = 5,1 Hz, 1H), 4,66 (ABq, J = 14,7,

12,3 Hz, 2H), 4,30 (m, 2H), 4,13 (d, J = 8,,4 Ifc, 1IH, 3,91 (d, J = 6,6 Hz, 1H), 2,79(m, 1Η\ 2,22 (s, 3H), 2,25 (m, 2H), 2,19 (s, 3H), 2,16 (s, 3H), 2,10 (s, 4H), 1,81 (m, 1H), 1,72 (s, 3H), 1,61 (m, 2H), 1,16 (s, 3H), 1,03 (s, 3H).

^!iC NMR (CDCl3, 75,5 Hz): δ 202,3, 170,8, 169,3, 167,0, 144,2, 132,6, 132,1, 130,1,

129,4, 128,6, 83,9, 80,9, 78,7, 75,7, 73,9, 67,9, 57,6, 47,6, 42,7, 38,3, 26,7, 22,6, 21,0, 20,1,

15,2, 15,0, 10,8.

Przykład XXII. Sól trietanoloaminy i 3^/-N-debenzoilo-3^/-defenylo-3^,-^I^-(t-but.oksykarbonylo)-3'-(2-furylo)-2'-O-etoksykarbonylo-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu (a) Wytwaryania3'-N(debenzoilo-Zl-de-'3nyIo-3'-N--^bι:toksykarbonylo)-3y(2-furylof7-O-metylotiometylopaklitakselu o wzorze 51

Do roztworu HMDS (0,40 ml, 1,90 mmola) w 15 ml tetrahydrofuranu dodano roztworu n-BuLi (0,75 ml, 2,5M roztwór w heksanach, 1,88 mmola) i całość mieszano przez 5 minut w -55°C. Do tego roztworu dodano 7-MTM bakatyny III (związek z przykładu XXI, 1,03 g, 1,59 rn^m^^a w 1 Hπm lelrahydroturaaui c alość n^eezznnprzzel 1 minntprzzdddoaniem 1 Hnm roztworu (3R,4R)-1 -(t-butyloksykarbony lo)-4-(2 - fu ryl o)-3-(triety! o-siiil oksy)-2-az.ety dy nonu (883 mg, 2,40 mmola). Łaźnię chłodzącą usunięto i zastąpiono łaźnią o temperaturze 0°C, a następnie mieszaninę reakcyjną mieszano przez 30 minut. Roztwór rozcieńczono octanem etylowym i nasyconym roztworem NH4CI, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym, (2,5:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 1,5 g produktu sprzęgania, 3/-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(tbttokzykarbonylo)-3'-(2-fuayio)-7-O-metylotiometylo-2'-O-tπetyiosiliiopakiitakzeiu (wydajność 93%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla C50H7iNSSiOi₆ 1036.

Stwierdzono: 1036.

IR (błona) 1720, 1368, 1242, 1166, 1144, 1124, 1066 cm 1

175 014 ' H NMR (CDCl,, 300 MHz) δ 8,07 (d, J = 7,2 Hz, 2H), 7,56 (m, 1H), 7,46 (t, J = 7,5 Hz, 2H), 7,36 (m, 1H), 6,56 (s, 1H), 6,33 (m, 1H), 6,20 (m, 2H), 5,67 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 5,29 (br s, 2H), 4,94 (d, J = 7,8 Hz, 1H), 4,75 (s, 1H), 4,65 (s, 2H), 4,28 (m, 2H), 4,16 (d, J = 8,1 Hz, 1H), 3,89 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 2,80 (m, 1H), 2,46 (s, 3H), 2,37 (m, 1H), 2,22 (m, 1H), 2,16 (s, 3H), 2,10 (s, 3H), 2,04 (s, 3H), 1,84 (m, 1H), 1,74 (s, 3H), 2,04 (s, 3H), 1,84 (m, 1H), 1,74 (s, 3H), 1,65 (m, 1H), 1,33 (s,9H), 1,20 (s, 3H), 1,19 (s, 3H), 0,81 (t,J = 7,8 Hz, 9H),0,47(m, 6H).

1³C NMR (CDCI3, 75,5 Hz): δ 202,0, 171,2, 170,3, 169,3, 167,1, 155,3, 152,0, 141,9,

133,6, 132,9, 130,2, ^20,2, 128,7, 110,7, 107,3, 84,0, δΜ , 80,2, 78,7, 764 , 75,7 , 74,7, 744,

72,4,71,1, 57,4, 52,8,47,143,3, 35,2, 33,^, 28,1,26,3,22,^, 21,:2,210,15,0,14,5, 10,9, 6,5,4,3.

Do roztworu eteru 2'-trietylosililowego otrzymanego powyżej (330 mg, 0,35 mmola) w 7 ml tetrahydrofuranu dodano fluorek tetrabutyloamoniowy (0,35 ml, 1,0M roztwór w tetrahydrofuranie, 0,35 mmola) i całość mieszano przez 10 minut. Roztwór rozcieńczono octanem etylowym, przemyto solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono, a następnie pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (2:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 301 mg związku tytułowego (wydajność 95%).

FABMS (NOBA) M+H obliczono dla C45H58NO16S 900.

Stwierdzono: 900.

IR (błona) 3442, 1720, 1242, 1066, 1026 cm'¹.

’H NMR (CDCb, 300 MHz) δ 8,07 (d, J = 7,3 Hz, 2H), 7,57 (t, J = 7,3 Hz, 1H), 7,45 (t, J = 7,8 Hz, 2H), 7,38 (s, 1H), 6,53 (s, 1H), 6,34 (d, J = 3,2 Hz, 1H), 6,29 (d, J = 3,2 Hz, 1H), 6,17 (t, J = 8,1 Hz, 1H), 5,65 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 5,29 (m, 2H), 4,92 (d, J = 8,0 Hz, 1H), 4,70 (m, 1H), 4,64 (d, J = 4,6 Hz, 2H), 4,29 (m, 2H), 4,14 (d, J = 8,3 Hz, 1H), 3,86 (d, J = 6,8 Hz, 1H), 3,37 (d, J = 5,8 Hz, 1H), 2,77 (m, 1H), 2,38 (z, 3H), 2,32 (m, 2H), 2,16 (s, 3H), 2,10 (s, 3H), 2,02 (s, 3H), 1,77 (m, 3H), 1,73 (s, 3H), 1,33 (s, 9H), 1,17 (s, 3H), 1,12 (s, 3H).

ⁿC NMR (CDCls, 75,5 Hz): δ 202,0, 172,6, 170,3, 169,2, 167,0, 155,2, 151,3, 142,4, 140,4, 133,2, 130,2, 1294 , 128,7, 110,7, 107,4, 83,9, , 80,5 , 78,6, 76,5, 764 , 75,4, 74,6,

74,0, 72,5, 71,8, 57,4, 51,7, 47,2, 43,2, 35,2, 28,1, 26,4, 22,6, 20,9, 15,2, 14,6, 10,9, 8,3.

(b) Wytwarzanie 3'-N-debenzoilo-3^/-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)-3'-(2-furylo)2^/-O-etok)ykarbonylo-7-O-metylotiometylopaklitak)elu o wzorze 52

Do roztworu produktu z etapu (a) (864 mg, 0,96 mmola) w 50 ml dichlorometanu dodano w 0°C diizopropyloetyloaminy (2,0 ml, 11,5 mmola) i chloromrówczanu etylowego (0,50 ml, 5,25 mmoki) i całoćć mieszano przze 4 godziny. Roztwór rozzieńczooo dichlorometanem, przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego, wysuszono (MgSO,) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (1:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 884 mg (wydajność 95%) związku tytułowego w postaci 2'-węglanu etylowego.

FABMS (NOBA) M+H obliczono dla C48H62NO18S 972,3688.

Stwierdzono: 972,3654.

IR (błona) 1752, 1720, 1370, 1244, 1196, 1176, 1064 cm⁴.

H NMR (CDCI3, 300 MHz) δ 8,09 (d, J = 7,8 Hz, 2H), 7,57 (t, J = 7,5 Hz, 1H), 7,46 (t, J = 7,8 Hz, 2H), 7,38 (s, 1H), 6,55 (s, 1H), 6,35 (m, 1H), 6,27 (m, 1H), 6,22 (t, J = 7,8 Hz, 1H), 5,67 (d, J = 7,2 Hz, 1H), 5,51 (d, J = 9,9 Hz, 1H), 5,34 (d, J = 2,4 Hz, 1H), 5,25 (d, J = 10,2 Hz, 1H), 4,95 (d, J = 8,1 Hz, 1H), 4,65 (s, 2H), 4,30 (m, 2H), 4,22 (m, 2H), 3,88 (d, J = 7,2 Hz, 1H), 2,81 (ua, 111), 2,44 ( s, 3H), 2,36- 2,22 (m, 2H), 2,11(s, 3H), 241 (s, 3H), 2,00(s, 3H), 1,83 3m, 1H), 1,74 (s, 3H), 1,67 (s, 1H), 1,59 (s, 1H), 1,34 (s, 9H), 1,29 (t, J = 7,2 Hz, 3H), 1,20 (s, 3H),

1,18 (s, 3H).

^l3C NMR (CDCb, 75,5 Hz): δ 202,1, 169,9, 169,1, 167,6, 167,0, 154,0, 150,1, 142,6, 141,0, 133,6, 132,9, 130,2, 129,2, 128,7, 110,7, 107,5, 83,9, 81,1, 80,7, 78,7, 76,0, 75,7, 74,7, 74,2,71,8,65,1,57,4,49,7,47,1,43,2, 35,0, 33,0, 28,1,26,3,22,6,214,20,9, 15,1, 14,5, Kb 10,9.

(c) Wytwarzanie 3'-N-Zebeozoilo-3'-Zsfenylo-3'-N-(t-butoksykarbooylo)-6'-(2-furylo)2'-O-etyloksyknrbonylo-7-O-Zlbeozylofosfoooksymstylopnklitakselu o wzorze 53

Do roztworu produktu z etapu (b) (230 mg, 0,236 mmola) w 10 ml bezwodnego tetrahydrofuranu dodano 300 mg sit molekularnych 4 A, fosforanu dlbeozylowego (270 mg, 0,98 mmola)

175 014 i poddanego rekrystalizacji NIS (ó2 mg, 0,28 mmola). Do tego roztworu dodano trifluorometanosulfonianu srebrowego (45 mg, 0,17 mmola) i całość mieszano przez 3 godziny. Roztwór przesączono przez celit, rozcieńczono octanem etylowym, przemyto 10% NaSoOs, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego i solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (15% acetonitryl/chloroform), w wyniku czego otrzymano 219 mg fosforanu dibenzylowego związku tytułowego (wydajność 77%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla C6iH72NPO22Na 1224.

Stwierdzono: 1224.

IR (błona) 3422 (br), 1750, 1722, 1370, 1244, 1ió0, 103ó, 10ió, 1000, 97ó, 944 cm⁴.

¹H NMR (CDCl3, 300 MHz) δ 8,08 (d, J = ó,99 Hz, 2H), 7,58 (t, J = 7,2 Hz, 1H), 7,4ó (t, J = 7,8 Hz, 2H), 7,39 (s, 1H), 7,31 (m, 10), ó,35 (m, 2H), ó,28 (s, 1H), ó,21 (t, J = 7,8 Hz, 1H), 5,ó4 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 5,50 (d, J = 10,5 Hz, 1H), 5,39 (¢^, J ·= 6,(6 Hz, 11H, 5,32 (d, J = 2,-4 Hz, 1H), 5,25 (d, J = 9,9 Hz, 1H), 5,01 (dd, J = 8,1,6,3 Hz, 5H), 4,8ó (d, J = 8,4 Hz, 1H) 4,29 - 4,09 (m, 4H), 3,85 (d, J = ó,9 Hz, 1H), 2,77 (m, 1H), 2,40 (s, 3H), 2,30 (m, 2H), 2,ió (s, 3H), 1,99 (s, 3H), 1,94 (m, 1H), 1,70 (s, 3H), 1,ó7 (s, 1H), 1,54 (s, 1H), 1,34 (s, 9H), 1,28 (t, J = 7,2 Hz, 3H), 1,20 (s, 3H), 1,17 (s, 3H).

i³C NMR (CDCla, 75,5 Hz): δ 201,8, 169,9, 1ó9,2, 1ó7,7, 167,0, 155,1, 154,0, 150,0, 142,74, 141,1, 133,7, 132,9, 130,2, 129,1, 128,7, 128,5, 128,4, 128,0, 110,7, 107,ó, 93,8, 84,1, 81,ó, 80,8, 80,7,78,8,7ó,3, 75,1,74,6, 71,8, ó9,3, ó9,2, ó5,1, 57,0,49,7,4ó,7,43,2, 35,0, 28,1, 2ó,4, 22,6, 21,2, 20,8, 14,6, 14,1, 10,5.

(d) Wytwarzanie aoli trielanoloaminyi 3!N-d^l3enz^ilo-zo-c^efe'-yk3-3'-N-(3'^lbt^-(tŁ:but karbonylo)-3'-(2-furylo)-2'-O-etyloksykarbonylo-7-O-fosfonoksymetylopaklitakselu o wzorze 54

Do roztworu produktu z etapu (c) (311 mg, 0,259 mmola) w 25 ml octanu etylowego dodano ó0 mg 10% palladu na węglu drzewnym i roztwór mieszano w atmosferze wodoru przez 30 minut. Katalizator odsączono przez celit, a przesącz zatężono pod próżnią. Pozostałość rozpuszczono w 3 ml octanu etylowego i dodano trietanoloaminy (2,3 ml, 0,1M roztwór w octanie etylowym, 0,23 mmola). Roztwór zatężono i pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na Cis (40% acetonitrzl/woya), a następnie poddano liofilizacji, w wyniku czego otrzymano 205 mg soli fosforanu i trietanoloaminz (wydajność ó7%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla C-pHóoHPOjjNa 1044.

Stwierdzono: 1044.

IR (błona): 3432 (br), 1752, 1722, 1372, 124ó, 1158, 1108, 109ó, 1070, 1002 cm¹.

*H NMR (aceton-dó/DzO, 300 MHz) δ: 8,09 (d, J = 7,2 Hz, 2H), 7,ó2 (m, 2H), 7,52 (t, J =

7,5 Hz, 2H), ó,48 (d, J = 3,3 Hz, 1H), ó,42 (m, 2H), ó,1ó (t, J = 8,7 Hz, 1H), 5,ó5 (d, J = ó,9 Hz, 1H), 5,4ó (d, J = 3,ó Hz, 1H), 5,30 (d, J = 3,ó Hz, 1H), 5,17 (br s, 1H), 5,01 (br d, J = 9,0 Hz, 1H), 4,19 (br s, 1H), 4,18 (m, 5H), 3,95 (m, óH), 3,87 (d, J = ó,9 Hz, 1H), 3,ó8 (s, 7H), 3,50 (br t, J = 4,8 Hz, óH), 2,95 (m, 1H), 2,44 (s, 3H), 2,41 (m, 2H), 2,1ó (s, 3H), 1,9 (s, 3H), 1,94 (m, 1H), 1,ó8 (s, 3H), 1,34 (s, 9H), 1,24 (t, J = ó,9 Hz, 3H), 1,17 (s, óH).

Przykład XXIII. Wytwarzanie soli trieta3oloaminz i 3'-N-debenzoiło-3'-yefe3zlo-3'-N(t-butyloksykiaZκeiylo)-3'-(2-tienylo)-2'-O-etylokrykazbonylo-7-O-fosfonokrymetzloρaklStakrelu (a) Wytwarzania za-N-debenzoiio-3'-defenylo-e^,-N--3-betoksykarbonylo)-3Z(0)-ienylo)7-O-metzlotiometylopaklitakrelu o wzorze 55

Do roztworu HMDS (0,5 ml, 2,4 mmola) w 18 ml THF w -55 C dodano n-BuLi (0,85 ml, 2,5M roztwór w heksanach, 2,1 mmola). Po 10 minutach wkroplono 7-MTM bakatynę III (1,15 g, 1,78 nnnc^li^a w 18ml ttetahydroeuranu i caaość miesszno w niskiej ttmperaatirzz przzz 10 minnt. Dodano (+)nas-l(t-butoksykarbo3ylo)-4-(2-tienylo)-3-(triejyklsiilioksyZ-2- azetydynon (2,80 g, 7,3 mmola) w 18 ml tetrahydrofuranu i pozwolono by łaźnia chłodząca ogrzała się powoli do 0°C w ciągu 30 minut. Roztwór rozcieńczono octanem etylowym, przemyto nasyconym roztworem NH4CI, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (5:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego wyodrębniono 1,87 g laktamu (3:1 heksan/octan etylowy), a następnie otrzymano 1,44 g produktu sprzęgania, e'-N-yebenzoSlo-3'-yefenylo-3'-N-(t-butokrykazbonzlo)fe'-(2-tienylo)-7-O-metylotiometylo-2'-O-tι-ietylorililop aklitakrslu (wydajność 78%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla Ci₅H7iNOi5S2SiNa 1052.

175 014

Stwierdzono: 1052.

IR (błona) 3442 (br), 1720, 1490, 1368, 1270, 1242, 1162, 1110, 1064, 1024, 984,754 cm'1 ¹H NMR (CDCl3, 300 MHz), δ 8,09 (d, J = 7,2 Hz, 2H), 7,57 (t, J = 7,6 Hz, 1H), 7,47 (t,

J = 7,8 Hz, 2H), 7,22 (m, 1H), 6,95 (m, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,21 (t, J = 9,3 Hz, 1H), 5,68 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 5,49 (br d, 1H), 5,39 (br d, J = 9,6 Hz, 1H), 4,94 (d, J = 7,8 Hz, 1H), 4,65 (s, 2H), 4,57 (s, 1H), 4,28 (m, 2H), 4,17 (d, J = 8,4 Hz, 1H), 3,88 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 2,80 (m, 1H), 2,46 (s, 3H), 2,37 (m, 1H), 2,20 (m, 1H), 2,17 (s, 3H), 2,10 (s, 3H), 2,03 (s, 3H), 1,84 (m, 1H), 1,74 (s, 3H), 1,68 (s, 1H), 1,62 (s, 1H), 1,31 (s, 9H), 1,20 (s, 6H), 0,84 (t, J = 7,8 Hz, 9H), 0,50 (m, 6H).

¹³C NMR (CDCl3,75,5 Hz), δ 201*9,171,1,170,7,170,1,167,0, 155,1,142,8,140,9,

133.6, 132,9, 130,2, 129,2, 128,7, 126,9, 124,6, 83,9, 81,2, 80,1, 78,8, 77,4, 76,0, 75,7, 75,2,

74,8,74,1, 71,3,57,4, 54,8, 47,0,40,3,33,3,553,33 ^3,i2^1,3, 23,0,20,3,20,9, 14,91 44,41 44,9,

6.6, 4,45

Do roztworu eteru 2'-trietylosililowego otrzymanego powyżej (1,41 g, 1,37 mmola) w 14 ml tetrahydrofuranu dodano fluorku tetrabutyloamoniowego (1,4 ml, 1,0M roztwór w tetrahydrofuranie, 1,4 mmola). Roztwór mieszano przez 30 minut, a potem rozcieńczono go octanem etylowym, przemyto solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (1:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 1,16 g związkktyUtłowegg o wyyałnorć 9 9%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla (C^NO^SiNa 938.

Stwierdzono: 938.

IR (błona): 3440 (br), 1720, 1767, 1242,1168, 1106, 1066,710 cm'1 *H NMR (CDCls, 300 MHz) δ 8,08 (d, J = 7,2 Hz, 2H), 7,59 (m, 1H), 7,47 (t, J = 7,8 Hz, 2H), 7,24 (m, 1H), 7,07 (m, 1H), 6,99 (m, 1H), 6,53 (s, 1H), 6,18 (t, 8,1 Hz, 1H), 5,66 (d, 6,9 Hz, 1H), 5,49 (d, J = 9,6 Hz, 1H), 5,32 (d, J = 9,6 Hz, 1H), 4,92 (d, J = 7,8 Hz, 1H), 4,63 (m, 3H), 4,28 (m, 2H), 4,15 (d, J = 8,4 Hz, 1H), 3,86 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 2,80 (m, 1H), 3,47 (d, J = 5,4 Hz, 1H), 2,78 (m, 1H), 2,36 (s, 3H), 2,34 (, 2H), 2,17 (s, 3H), 2,10 (s, 3H), 2,00 (s, 3H), 1,83 (m, 1H), 1,74 (s, 3H), 1,72 (s, 1H), 1,61 (s, 1H), 1,33 (s, 9H), 1,21 (s, 3H), 1,18 (s, 3H).

¹³C NMR (CDCl3, 75,5 Hz): δ 201,9, 172Λ 170,3, 169,2, 167,0, 154,0, 141,5, 140,2, 133,7, 133,3, 130,2, 1291· 128,7, 127,0, 125,4, 83,9, 813, 80,4, 78,6, 761, 75,4, 74,5,

74,0, 73,4, 72,5, 57,5, 52,8, 47,2, 43,2, 35,3, 32,9, 28,2, 26,4, 22,6, 20,9, 15,1, 14,7, 10,8.

(b) Wytw'arzanie3'tN-d3benzoilo-3kliere7yke3^/iN-lt0:>utoksyktϊraonylo)-3'-(2-t'3nyk))r 2^/-O-rtyloksykarbonylo-7-O-metylotiometylwpaklitakselu o wzorze 56

Do roztworu produktu z etapu (a) (621 mg, 0,677 mmola) w 35 ml dichlorometanu dodano w 0°C diizopropyloetyloaminy (1,20 ml, 6,98 mmola) i chloromrówczanu etylowego (0,35 ml, 3,7 mmola) i całość mieszano przez 1 godzinę. Po usunięciu łaźni chłodzącej roztwór mieszano przez 2 godziny, a następnie rozcieńczono dichlorometanem, przemyto nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego, wysuszono (MgSO,) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (1:1 heksan/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 528 mg związku tytułowego (wydajność 79%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla C4₈H6iNO17S2Na 1010.

Stwierdzono: 1010.

IR (błona) 3510, 3440, 1752, 1720, 1370, 1244, 1197, 1170, 1026, 487, 756 cm'. ^lH NMR (CDCls, 300 MHz) δ 8,09 (d, J = 7,2 Hz, 2H), 7,58 (m, 1H), 7,48 (t, J = 7,8 Hz,

2H), 7,26 (m, 1H), 6,99 (, 2H), 6,55 (s, 1H), 6,23 (t, J = 9,0 Hz, 1H), 5,68 (d, J = 6,9 Hz, 2H), 5,33 (d, J = 9,9 Hz, 1H), 5,25 (d, J = 2,4 Hz, 1H), 4,94 (d, J = 7,8 Hz, 1H), 4,65 (s, 2H), 4,33 4,08 (m, 5H), 3,88 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 2,80 (m, 1H), 2,40 (s, 3H), 2,40 - 2,20 (m, 2H), 2,16 (s, 3H), 2,11 (s, 3H), 2,07 (s, 3H), 1,83 (m, 1H), 1,74 (s, 3H), 1,69 (s, 1H), 1,60 (s, 1H), 1,33 (s, 9H), 1,31 (t, J = 7,2 Hz, 3H), 1,20 (s, 3H), 1,19 (s, 3H).

OC NMR (CDCla, 75,5 Hz): δ 202,0, 169,7, 169,1, 167,5, 167,1, 154,0, 140,9, 133,6, 132,9, 130,2, 129,2, 128,7, 127,2, 125,4, 125,,, 83,9 , 81,2 , 80,6, 78,8, 76,9, 76,0, 75,7, 74,7,

74,2, 7^,^, 72,0, 65.2, 57,4, 550,9, 47,1, 4^,^, 35,1, 3^,,^, 28,1, 26,4, 22.,7, 21,2, 20,9,11,1 1^,^,

14,1, 10,9.

175 014 (c) Wytwarzanie 3'-N-debeozoiIo-3'-defenylo-3'-N-(t-bu-oksykabonylo-3'-(9-tieoyIo)2'-O-e-ylśksykarbonylo-7-O-dibeozyIofosfoooksyme-ylopakli-akselu o wzorze 57

Do roztworu produktu z etapu (b) (516 mg, (516 mg, 0,522 mmola) w 15 ml bezwodnego -etrahydrśfuraou dodano 539 mg sit molekularnych 4 A, fosforanu dibenzylowego (576 mg, 2,09 mmola) i poddanego rekrystalizacji NIS (136 mg, 0,604 mmola). Do tego roztworu dodano -rlfluśrśmetaośsulfooiauu srebrowego (50 mg, 0,194 mmola) i całość mieszano przez 1 godzinę. Roztwór przesączono przez celit, rozcieńczono octanem etylowym, przemyto 10% NaSzOs, nasyconym roztworem wodorowęglanu sodowego i solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono. Pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na żelu krzemionkowym (15% żce-ooi-ryI/chIoroform), w wyniku czego otrzymano 535 mg związku tytułowego (wydajność 84%).

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla C61H72N OuPSNa 1240.

Stwierdzono: 1240.

IR (błona) 3424 (br), 1750, 1722, 1370, 1244, 1016. 1000, 944 cm⁴.

’H NMR (CDCB, 300 MHz), δ 8,08 (d, J = 7,0 Hz, 2H), 7,58 (m, 1H), 7,47 (t, J = 7,5 Hz, 2H), 7,28 (m, 11H), 6,99 (m, 2H), 6,33 (s, 1H), 6,22 (t, J = 7,8 Hz, 1H), 5,66 (m, 2H), 5,39 (t, J = 6,6 Hz, 1H), 5,34 (d, J = 12 Hz, 1H), 5,22 (d, J = 2,4 Hz, 1H), 5,01 (dd, J = 8,1, 6,0 Hz, 5H), 4,86 (d, J = 7,8 Hz, 1H), 4,29 - 4,08 (m, 5H), 3,85 (d, J = 6,6 Hz, 1H), 2,76 (m, 1H), 2,39 (s, 3H), 2,35 - 2,18 (m, 2H), 2,16 (s, 3H), 1,97 (s, 4H), 1,69 (s, 4H), 1,33 (s, 9H), 1,30 (t, J = 7,2 Hz, 3H), 1,20 (s, 3H), 1,17 (s, 3H).

^,3C NMR (CDCB, 75,5 Hz): δ 197,4, 165,4, 164,9, 163,3, 162,7, 150,6, 149,7, 136,7,

136,0, 119,,1, 128,6, 125,9, 124,7, 114,3, 114,2, 114,1, 123,6, 122,9, 1111, 121,0, 89,4, 79,8,

77.3, 76,3, 74,-4,72,0, 70,7, 70,3, 67,7, 64,9, 64,9, 60,9, 52,-7,46,5,42,3, 38,9, 30,7, 23,8, 22,0,

18.3, 17,0, 16,4, 10,3,9,8, 6,2.

(d) Wytwarzanie soli -rietaośloamioy i 3'-N-debeozoilo-3'-defeoyIo-3'-N-(--butoksykćarbouykś)-3'-(3-tienylo)-2'-O-etyloksykżrbśnyio-7-O-fosfoooksymetyIopaklitżkselu o wzorze 58.

Do roztworu produktu z etapu (c) (512 mg, 0,42 mmola) w 30 ml octanu etylowego dodano 53 mg 10% palladu na węglu drzewnym i roztwór mieszano w atmosferze wodoru przez 3 godziny. Katalizator odsączono przez celit, a przesącz zż-pżouo pod próżnią. Pozostałość rozpuszczono w 2 ml octanu etylowego i dodano trietaooIoamioy (4,0 ml, 0,1M roztwór w octanie etylowym, 0,40 mmola). Roztwór zż-pżooo i pozostałość oczyszczono drogą chromatografii na Ck (40% żcetooi-ryI/woda), a następnie poddano liofilizacji, w wyniku czego otrzymano 280 mg soli fosforanu i -rie-żoolożmloy (wydajność 56%). Analiza metodą HPLC wykazała, że czystość otrzymanej soli wynosiła 96%.

FABMS (NOBA) M+Na obliczono dla C47H60NO21PS 1060.

Stwierdzono: 1050.

’H NMR (d6 żce-oo/D2O, 300 MHz) δ: 8,06 (d, J = 7,2 Hz, 2H), 7,63 (t, J = 7,2 Hz, 1H), 7,52 (t, J = 7,8 Hz, 2H), 7,38 (d, J = 4,2 Hz, 1H), 7,16 (d, J = 3,5 Hz, 1H), 7,01 (dd, J = 5,1, 3,6 Hz, 1H), 6,37 (s, 1H), 6,11 (t, J = 8,7 Hz, 1H), 5,61 (d, J = 6,9 Hz, 1H), 5,60 (s, 1H), 5,26 (d, J =

4,5 Hz, 1H), 5,14 (d, J = 6,6 Hz, 1H), 5,00 (d, J = 8,4 Hz, 1H), 4,86 (dd, J = 12,0, 6,3 Hz, 1H), 4,17 (m, 15H 4,001(, 1ΗΧ 1,92 1(t 1 = 4,8 Hz, 1Η\ 1,84 (d, 1 = 1,9 Hz, ΙΗΧ 1,48 1( 1 = 1,4 Hz, 6H), (m, 1H), ,Λ, (s, 3H), 2,36 (m, 1H), 9,97 (m, 1H), 2,15 (s, 3H), 1,95 (s, 4H), 1,66 (s,

3H), 1,30 (s, 9H), 1,23 (t, J = 7,2 Hz, 3H), 1,14 (d, 6H).

Przykład XXIV. 10-Deacetylo-3'-N-debenzoślo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)-1-O(fosfoośksymetylo)pżkIi-żkseI (a) Wytw Wynier0-dea1e-dlo-10-O-bnozyloksykaśbsnkló-7-Olśr-e-yloriti-yksybakktybż III o wzorze 59

Do suchej kolby zawierającej 7-O--rietylosililo-10-deace-ylobakżtyoę III (2,03 g, 3,177 mmola) dodano w atmosferze argonu bezwodnego THF (30 ml) i całość ochłodzono do -70°C, a następnie wkroplono 1,6M o-butyIoIi-u I9,38 ml, 3,81 mmola). Po mieszaniu przez 15 minut wkropIooś chlśromrówczżou benzylowego (0,91 ml, 6,35 mmola). Powstającą mieszaninę reakcyjną mieszano przez 3 godziny ze stopniowym ogrzaniem do temperatury pokojowej. Reakcję przerwano przez dodanie ,5 ml nasyconego roztworu NHCl i mieszaninę reakcyjną przemyto solanką i wysuszono (MgSO,). Po chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym

175 014 (30-45% octan etylowy/heksan) otrzymano 2.24 g (wydajność 89%) związku tytułowego w postaci białej piany.

¹H NMR (300 MHz, CDCl3) δ 8,10 (d, J = 8,0, 2H), 7,63 - 7,58 (m, 1H), 7,47 (t, J = 8,0, 2H), 7,41 - 7,26 (m, 5H), 6,29 (s, 1H), 5,61 (d, J = 7,0 1H), 5,20 (q, J = 12,2, 2H), 4,96 (d, J = 9,0, 1H), 4,87 - 4,84 (m, 1H), 4,48 (dd, J = 6,7, J = 10,4, 1H), 4,30 (d, J = 8,5, 1H), 4,14 (d, J =

8,5, 1H), 3,84 (d, J = 7,^, 1H), 2,58 - 2,48 (m, 1H), 2,29 (m, 4H), 2,20 (s, 3H), 2,03 (d, J = 5,0, 1H), 1,92 - 1,83 (m, 1H), 1,68 (s, 3H), 1,17 (s, 3H), 1,04 (s, 3H), 0,91 (t, J = 7,5, 9H), 0,57 (q, J = 7,4, 6H).

(b) Wytwarzanie 10-deacetylo-10-O-beazyloksykarbonylo-3'-N-debeazoilo-3'-N-(tbdtoksykαoboaylo)-2', 7-biu-O-trietyloulliloksypaklltpkselu o wzorze 60

Do suchej kolby zawierającej produkt z etapu (a) (3,50 g, 4,24 mmola) dodano małą ilość toluenu i roztwór zatężono pod próżnią. W atmosferze argonu dodano 100 ml bezwodnego tetrahydoofuraau. Zawartość kolby ochłodzono do -70°C i wkooplono 1,0M hekuametyiodiuiiazydku litowego (6,19 ml, 6,19 mmola). Całość mieszano przez 20 minut, p następnie wkooplono roztwór (3R,4S)-1-(t-bdtoksykarbonylo)]4-fearlo-3-trietylosililoksy-2-azetydynond (2,58 g, 7,07 mmola) w 10 ml bezwodniego THF., Micszanmęrcakcyjną mieszano przez 3,5 godziny ze stopniowym ogrzewaniem do temperatury pokojowej. Reakcję przerwano przez dodanie 70 ml nasyconego roztworu NH4C1, po czym mieszaninę reakcyjną przemyto solanką i wysuszono (MgSO4). Po chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym (5-15% octan etylowy/heksany) otrzymano 5,12 g (wydajność 99%) związku tytułowego w postaci białej piany.

*H NMR (300 MHz, CDCI3) δ 8,11 (d, J = 8,0, 2H), 7,60 - 7,58 (m, 1H), 7,48 (t, J = 8,0, 2H), 7,24 - 7,26 (m, 10H), 6,32 - 6,26 (m, 2H), 5,69 (d, J = 7,0, 1H), 5,47 (bd, J = 9,7,1H), 5,31 - 5,10 (m, 3H), 4,94 (d, J = 8,5, 1H), 4,56 (s, 1H), 4,46 (dd, J = 6,9, J = 10,6, 1H), 4,31 (d, J = 8,:3, 1H), 4,17 (d, J = 8,:3,1H), 3,81 (d, J = 7,0, 1H), 2,53 (s, 3H), 2,48 - 2,33 (m, 1H), 2,22 - 2,17 (m, 1H), 2,09 (s, 3H), 1,95 - 1,86 (m, 1H), 1,70 (s, 3H), 1,65 (s, 1H), 1,52 (s, 1H), 1,30 (s, 9H),

1,26 - 1,19 (m, 6H), 0,94 - 0,87 (m, 9H), 0,80 - 0,75 (m, 9H), 0,61 - 0,53 (m, 6H), 0,48 - 0,30 (m, 6H).

(c) Wytwarzanie 10]deacetyio-3'-N-debeazoiio-3^/-N-(t-bdtoksykaoboaylo)]7]O-trietyiosililopαklitakseld o wzorze 61

Produkt z etapu (b) (5,12 g, 4,40 mmola) rozpuszczono w 100 ml octanu etylowego, przeniesiono do kolby Pazza i w atmosferze argonu dodano 10% palladu na węglu drzewnym (2,4 g), po czym mieszaninę reakcyjną uwodorniano w aparacie Paooa (379,225 kPa) w ciągu 8 godzin. Mieszaninę reakcyjną przesączono pozez celit i zatężono. Po chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym (15-20% octan etylowy/heksan) otrzymano 3,24 g (wydajność 79%) związku tytułowego w postaci białej piany. Hydroliza grupy 2'-toietylosililowej produktu z etapu (b) zussZapoO wy(ywym śladdwyrh relutekkwysu w aporaace Pproa.

’H NMR (300 MHz, CDCI3) δ 8,10 (d, J = 8,0, 2H), 7,63 - 7,58 (m, 1H), 7,49 (d, J = 8,0, 2H), 7,39 - 7,26 (m, 5H), 6,27 - 6,17 (m, 1H), 5,64 (d, J = 7,2), 5,42 (d, J = 9,4, 1H), 5,28 - 5,25 (m, 1H), 5,12 (s, 1H), 4,92 (d, J = 8,6, 1H), 4,62 (bs, 1H), 4,38 - 4,28 (m, 3H), 4,17 (d, J = 8,5, 1H), 3,85 (d, J = 6,7, 1H), 3,36 (d, J = 5,:3, 1H), 2,49 - 2,40 (m, 1H), 2,36 (s, 3H), 2,25 (bd, J =

8,7, 2H), 1,,)9 -1,91 (im, IH), 1,85 (s, 3H), 1,74 (s, 3H), 1,69 (s, 1H), 1,67 (s, 1H), 1,35 (s, 9H), 1,22 (s, 3H), 1,11 (s, 3H), 0,93 (t, J = 7,5, 9H), 0,61 - 0,49 (m, 6H).

(d) Wytwarzanie 10-deacetylo-2'-O-beazyiokuykarboaylo-3'-N-debenzollo-3'-N-(t-butylokuykpoboaylo)-7-O-trietylosililopaklitakselu o wzooze 62

W suchej kolbie zawierającej produkt z etapu (c) (3,24 g, 3,51 mmola) dodano 30 ml bezwodnego dichlorometanu. Kolbę umieszczono w atmosferze aogonu i ochłodzono do 0°C, po czym dodano diizopropyloetylopmiay (1,22 ml, 7,02 mmola), p następnie wkooplono chlooomzówczpad benzylowego (1,00 ml, 7,02 mmola). Całość mieszano przez 15 minut, po czym usunięto łaźnię chłodzącą i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperatuoze pokojowej przez 7 godzin. Reakcję przezwano przez dodanie 30 ml nasyconego roztworu NH4O i mieszaninę reakcyjną przemyto solanką, a następnie wysuszono (MgSO4). Po chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym (7-20% octan etylowy/heksan) otrzymano 3,24 g (wydajność 89%) związku tytułowego w postaci białej substancji stałej.

175 014

H NMR (300 MHz, CDCb) δ 8,10 (d, J = 8,0, 2H), 7,62 - 7,57 (m, 1H), 7,48 (t, J = 8,0, 2H), 7,40 - 7,26 (m, 10H), 6,33 - 6,27 (m, 1H), 5,66 (d, J = 7,0, 1H), 5,49 - 5,42 (m, 1H), 5,66 (d. J = 7,10,1H), 5,49 - 5,42 (m, 2H), 5,31 (s, 1H), 5,22 - 5,13 (m, 3H), 4,93 (d, J = 9,4, 1H), 4,38 (dd, J = 6,5, J = 10,7,1H), 4,34 - 4,28 (m, 2H), 4,18 (d, J = 8,:3,1H), 3,90 (d, J = 6,7, 1H), 2,52 - 2,30 (m, 4H), 2,24 - 2,20 (m, 1H), 1,97 - 1,87 (m, 3H), 1,74 (s, 3H), 1,59 (s, 3H), 1,32 (s, 9H),

1,26 (s, 3H), (,11 (s, 33^0,99 - 0,88(m, 9HH 0,61 - 0,48(m, 6EH (e) Wytwarzanie 10-deacetylo-2'-O-bdnzylokzykaabonylo-3'-N-debenzoilo-3/-N-(t-butylokzykarbonylo)-10-O-(dlbenzylofosfonoksymdtylo)-7-O-trietylosililopaklitakseluo wzorze 53

Produkt z etapu (d) rozpuszczono w atmosferze argonu w 13,5 ml (54%) DMSO, 8,75 ml (35%) bezwodnika octowego i 2,75 ml (11%) lodowatego kwasu octowego. Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 56 godzin, a następnie rozcieńczono ją octanem etylowym do objętości 60 ml. Roztwór przemyto nasyconym roztworem NaHCO3 aż do zobojętnienia (według papierka wskaźnikowego), a następnie solanką. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i zatężono. Po chromatografii rzutowej (15-20% octan etylowy/heksan) otrzymano 3,12 g w postaci surowej białej piany zawierającej acetal tiometylowy to jest H0-deacetylo-2'-O-benzylokzykaabonylo-3'N-aebenzoiio-3^/-N-(t-butyloksyknrbonylo)-10-O-(metylotiometylo)-7-O-trietylosililopaklitak sel (czystość 70% według NMR).

Powyższą surową mieszaninę rozpuszczono w atmosferze argonu w 1 ^-dichloroetanie (61 ml) i dodano sproszkowanych sit molekularnych 4 A (3,12 g), a potem powstałą niejednorodną mieszaninę poddano intensywnemu mieszaniu. Następnie dodano roztworu poddanego rekrystalizacji N-jodosukcynimCau (0,830 g, 3,69 mmola) i fosforanu dibenzylowdgo (1,027 g, 3,69 mmola) w bezwodnym tetrnyyaroUuranld (46 ml), przy czym dodawanie prowadzono przez zgłębnik. Powstałą mieszaninę mieszano przez 5 godzin, po czym przesączono ją przez celit i rozcieńczono do objętości 250 ml octanem etylowym. Mieszaninę reakcyjną przemyto (2 x 125 ml) zimnym 2% NaHSO3, zimnym 6% NaHCO3 (2 x 125 ml) i solanką. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i zatężono. Po chromatografii rzutowej na żelu krzemionkowym (25-35% octan etylowy/heksan) otrzymano 1,52 g (wydajność 40%) związku tytułowego w postaci białej substancji stałej.

*H NMR (CDCb, 300 MHz) δ 8,08 (d, J = 7,0, 2H), 7,59 - 7,55 (m, 1H), 7,46 (t, J = 7,2, 2H), 7,38 - 7,25 (m, 20H), 6,30 (t, J = 8,5, 1H), 5,65 (d, J = 6,8, 1H), 5,49 - 5,39 (m, 4H), 5,32 (s, 1H), 5,18 - 4,19 (m, 4H), 4,93 (d, J = 9,2, 1H), 4,44 (dd, J = 6,6, J = 10,2, 1H), 4,31 (d, J =

8,4, 111), 4,11 ¢, J = 8 Λ 1 D, 3,88 )dI J = 6 U1 D, 2259- 2,39(m, 4H), 2,33 3 2,22 3m, 3H), 2,03 ((s 33^)) (,90 ((, J = (1,6, ΙΗ (,68 - 1,63 (m, 6IH 1,28 (( W (1,1 - kl1 (m, ÓD 0,,^3 (t, J = 7,4, 9H), 0,55 (q, J = 8,8, 6H).

¹³C NMR (CDCb, 75,5 MHz): δ 204,1, 160,7, 167,9, 167,1, 151,1, 140,7, 135,7, 193,6,

130.2, 129,2, 188,0, 128,8, 128,7, ^,,, 128,4, 128,3, 128,2, 128,0, 127,8, m,,, 90,4,

84.2, 81,1, 80,4, 79,3, 78,8, 74,9, 72,8, 72,0, 70,5, 69,2, 69,1, 69,0, 58,1,4^,^, 43,2, 37,1, 35,0, 28,1, ,,Λ 22,8, 21,0, 14,1, 10,0, 6,9, 5,5.

M. S. (FAB) m/z+: 1345.

(f) Wytwarzanie 10-deacetyio-2/-O-bdnzyloksykarbonylo-3'-N-debenzoiio-3'-N-(t-buty'ioksyknabonylo)-10-O-(dibenzylofosfonoksymdtylo)paklitakselu o wzorze 64

Roztwór produktu z etapu (e) (50,8 mg, 0,038 mmola) w bezwodnym tetrahydrofuranie ochłodzono do -40°C w atmosferze argonu. Do tego roztworu wkroplono fluorku tetrabutyloamoniowego (0,057 ml, 0,057 mmola) w tetrahydaoUUranie (1,0M). Mieszaninę reakcyjną mieszano przez 1,5 godziny ze stopniowym ogrzewaniem do -20°C. Reakcję przerwano przez dodanie 15 ml nasyconego roztworu NH,Cl i mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 30 ml octanu etylowego. Fazę organiczną przemyto (2x15 ml) NaHCO3 i solanką. Mieszaninę reakcyjną wysuszono (MgSO,) i zatężono. Po preparatywnej TLC na żelu krzemionkowym (50% octan etylowy/heksan) otrzymano 36 mg (wydajność 77%) związku tytułowego w postaci białego proszku.

*H NMR (CDCI3, 300 MHz) δ 8,10 (d, J = 8,5, 2H), 7,60 - 7,55 (m, 1H), 7,49 - 7,44 (m, 2H), 7,98 - 7,18 (m, 20H), 6,27 - 6,22 (m, 1H), 5,78 (s, 1H), 5,67 (d, J = 7,0, 1H), 5,44 -= 5,34 (m, 3H), 5,27 (d, J = 2,2, 1H), 5,24 - 5,05 (m, 5H, 5,01 - 4,91 (m, 4H), 4,39 - 4,28 (m, 2H), 4,17

175 014

M. S. (FAB) m/z+: 1231.

(g) WytwMyaniesolitriotanoloa7anyii7-deaί0-ylo-3l-N-debenzoblo-Z'-N-·(3-bu-ylo]ksyl karbo7flo)-10-O-(foyfo7oksymetylo)paklilakselu o wzorze 65

W kolbie Parra o pojemności 500 ml umieszczono 10-deacetylo-2'-O-benzyloksykarbo7ylos3'-N-debe7zoilo-3'-N-(l-butyloksykarbo7ylo)-10-O-(dibe7zyCoSosfo7oksymetyk>)paklilakyeC (264,9 mg, 0,215 mmola) i octan etylowy (20 ml). Kolbę przepłukano argonem i dodano 10% palladu na węglu drzewnym (318 g). Powstałą mieszaninę umieszczono w aparacie Parra pod ciśnieniem wodoru 379,225 kPa. Postęp reakcji śledzono metodą HPLC (70 : 30 CHjCN/Q8 bufor pH 6,0,1,00 ml/minutę, kolumna Zorbax C-18 25,0 cm, λ = 230 nm) do zaniku materiału wyjściowego (12,5 godziny). Mieszaninę przesączono przez celit, który przemyto octanem etylowym i małą iCaścią dichlorometanu. Przesącz zatężono, a pozostałość roztworzono w dichlorometanie (5 ml). Po dodaniu heksanu wytrącił się biały osad, 140,3 mg wolnego kwasu (o czystości 80% według HPLC). Ten materiał zayloyawa7o bezpośrednio w następnym etapie.

Do kolby zawierającej powyższy wolny kwas (140 mg, 0,153 mmola) dodano dichlorometanu (10 ml). Powstały roztwór poddano działaniu 0,1M roztworu lrietanolaaminy w octanie etylowym (1,16 ml, 0,116 mmola), w wyniku czego roztwór zmętniał. Dodano około 2 ml heksanu i mieszaninę odstawiono na noc w -20°C. Wytrąconą substancję odsączono przez lejek ze szkła spiekanego 4,0 - 5,5 μm. Substancję stałą wyodrębniono i umieszczono pod próżnią na 4 godziny, w wyniku czego otrzymano 69,9 mg (42%) tytułowej soli lrietanolaami7y w postaci szarego proszku o czystości 95 - 96% według HPLC (Tr = 2,05 minut, 70 : 30 CHsCN/Q8 bufor pH 6,0, 1,00 ml/minutę, Zorbax C-18 25,0 cm, λ = 230 nm).

Ή NMR (d6-acelo7/DcO, 300 MHz) δ: 8,03 (d, J = 7,4, 2H), 7,65 (t, J = 7,3, 1H), 7,54 (t, J = 7,6, 2H), 7,42 - 7,33 (m, 5H), 7,21 (t, J = 7,0, 1H), 6,09 (t, J = 9,0, 1H), 5,81 (s, 1H), 5,59 (d, J = 7,0, 1H), 5,12 (bs, 2H), 4,93 (d, J = 8,4, 2H), 4,56 (d, J = 4,9, 1H), 4,31 - 4,26 (m, 1H), 4,11 (s, 2H), 3,41 - 3,37 (m, 6H), 2,42 - 2,32 (m, 5H), 2,15 (bs, 1H), 1,97 (s, 3H), 1,77 - 1,64 (m, 2H), 1,58 (s, 3H), 1,13 (s, 9H), 1,15 - 1,07 (m, 6H).

13z-, xth in z,i „—nn tc z S ni c izz n 1 cz c. m o nc 1 10 a n n 1 λ

C NMR (d6-aceton, D2O, 75,6 MHz): δ 171,6,166,9, 156,6, 141,8, 135,1, 134,2, 131,0,

HRMS: MNa+, 940,3142 (Obliczono dla C44H56NOi₈PNa = 940,3133.

Przykład XXV. Wytwarzanie 2'-O-fasSo7oksymetoksymetylopaklilakyelu (a) Wytwiuzynie 2NO-emety(oPoml0nkspmatyly)-etf>trie-ylo5ihtyptSil[ilakaslu o wzuioe 66 Do roztworu 7-O-lrietylosililopaklilakyelu (70,0 mg, 72,2 mmola), eteru bis(metylotiometylowego) (90 mg, 72,2 mmola), sit molekularnych (70 mg) i N-jodosukcynimidu (160 mg,

72,2 mmola) w tetrahydrofuranie (2,0 ml) dodano w temperaturze pokojowej lrifluoromela7osuCSonia7u srebrowego (5,0 mg, 19,5 mmola) i powstały roztwór mieszano przez 2 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylowym i przesączono przez złoże celitu. Przesącz przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego, a potem mieszaniną nasyconego wodnego roztworu wodorowęglanu sodowego i 5% wodnego roztworu tiosiarczanu sodowego (1:1 objętościowo) i wreszcie solanką. Fazę organiczną wysuszono (Na2SO4) i zatężono pod próżnią. Powstały olej oczyszczono drogą chromologroSii rzutowej (3:1 heksany/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 22,0 mg (wydajność 29%) związku tytułowego w postaci białej substancji stałej.

br ντάλγτ zonn wu·, rnri/i Son π nn zi cu τ λί nu u τ_οη c. λ 1 zi u

Ή NMR (300 MHz, CDCI3) δ 8,12 - 7,20 (15H, m), 7,04 (1H, d, J = 8,9 Hz), 6,41 (1H, s), 6,25 (1H, m), 5,81 (1H, dd, J = 8,9, 2,4 Hz), 5,68 (1H, d, J = 7,0 Hz), 4,93 (1H, d, J = 8,0 Hz), 4,79 (2H, m), 4,71 (1H, d, J = 2,4 Hz), 4,45 (1H, dd, J = 10,5, 6,6 Hz), 4,30 (1H, d, J = 8,3 Hz), 4,28 (1H, d, J = 11,7 Hz), 4,17 (1H, d, J = 8,3 Hz), 4,04 (1H, d, J = 11,7 Hz), 3,80 (1H, d, J = 6,9 Hz), 2,48 - 1,13 (25H, m, w tym singlety przy 2,51, 2,13, 2,05, 2,01, 1,69, 1,19, 1,16), 0,98 - 0,85 (9H, m), 0,65 - 0,50 (6H, m).

175 014 (b) Wytwarzanie 2'-O-(Zibeozylofosfonoksymetoksymetylo)-7-trietylosllilopaklltnkselu o wzorze 67

Do roztworu produktu otrzymanego w etapie (a) (15 mg, 0,0141 mmola) i sit molekularnych (15 mg) w tetrnhydrofuraoCe dodano w temperaturze pokojowej fosforanu ^benzylowego (20,0 mg, 0,089 mmola), a potem N-joZosukcynlmidu (4,2 mg, 0,0187 mmola) i roztwór mieszano przez 1 godzinę. Analiza TLC mieszaniny reakcyjnej wykazała w tym czasie obecność jedynie materiału wyjściowego. Następnie dodano w trzech porcjach, w ciągu 3 godzin, trifluorzmstaoo)ulofooiaou srebrowego (5,0 mg, 0,019 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano jeszcze przez 1 godzinę. Missznoiyę reakcyjną rozcieńczono octanem etylowym i powstały roztwór przesączono przez złoże celitu. Przesącz poddano działaniu nasyconego wodnego roztworu wodorowęglanu sodowego i 5% wodnego roztworu tiosiarczanu sodowego (1:1 objętościowo). Ekstrakt organiczny przemyto solanką, wysuszono (Na2SO4) i zatężono pod próżnią. Powstający olej oczyszczono drogą chromatografii rzutowej (1:1 heksany/octan etylowy), w wyniku czego otrzymano 5,0 mg (wydajność 33%) związku tytułowego.

’h NMR (300 MHz, CDCb) δ 8,08 - 7,16 (25H, m), 7,18 (1H, d, J = 8,8 Hz), 6,41 (1H, z), 6,21 (1H, m), 5,82 (1H, dd, J = 9,0, 3,1 Hz), 5,66 (1H, d, J = 7,0 Hz), 5,01 - 4,65 (10H, m), 4,56 (1H, dd, J = 14,7, 5,6 Hz), 4,43 (1H, dd, J = 10,4, 6,7 Hz), 4,29 (1H, d, J = 8,3 Hz), 4,16 (1H, d, J = 8,3 Hz), 3,78 (1H, d, J = 7,0 Hz), 2,60 - 1,13 (22H, m, w tym singlety przy 2,49, 2,15, 1,93, 1,66, 1,15, 1,13, 3H każdy), 0,95 - 0,84 (9H, m), 0,63 - 0,45 (6H, m).

(c) Wytwarzanie 2'~O~fosfoooksymetoksypnklltnkselu o wzorze 68

Produkt z etapu (b) poddano działaniu fluorku tetrαbutylzαmoyiowego według sposobu opisanego w przykładzie XXIV (f) w celu usunięcia zabezpieczającej grupy 7-O-trietylosililzwej. Otrzymany związek poddano katalitycznemu uwodornieniu według sposobu opisanego w poprzednich przykładach, w wyniku czego otrzymano tytułowy związek.

Przykład XXVI. Wytwarzanie 2'-O-fosfonok)ymetoksymetylopaklitakselu (sposób alternatywny) (a) Wytwarzanie 2'-O-trietylosililopaklitak)elu o wzorze 69

Do roztworu paklitakselu (20,0 g, 0,0234 mmola) i imidazolu (3,59 g, 0,52 mmola) w 150 ml DMF (dimetyloformamid) dodano w 0°C, w ciągu 20 minut, chlorku tristylosililowego (6,0 ml, 0,053 mmola) w porcjach po 2 ml. Mieszaninę reakcyjną mieszano w 0°C przez 1 godzinę, a następnie rozcieńczono ją octanem etylowym i nasyconym wodnym roztworem NH4CI. Fazę organiczną oddzielono, przemyto solanką, wysuszono (Na2SO4) i zatężono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano żółty olej. Surowy produkt oczyszczono drogą chromatografii rzutowej (heksany/octan etylowy 1:3, a potem 1:1), w wyniku czego otrzymano 21,07 g (wydajność 98%) żądanego związku tytułowego w postaci białej substancji stałej.

’h NMR (300 MHz, CDCI3) δ 8,15 (2H, m), 7,70 (2H, m), 7,65 - 7,30 (11H, m), 7,15 (1H, d, J = 8,9 Hz), 6,30 (1H, s), 6,25 (1H, m), 6,70 - 6,10 (2H, m), 4,94 (1H, d, J = 7,9 Hz), 4,67 (1H, d, J = 2,0 Hz), 4,40 (1H, m), 4,29 (1H, d, J = 8,4 Hz), 4,18 (1H, d, J = 8,4 Hz), 3,81 (1H, d, J = 7,1 Hz), 2,65 - 1,10 (22H, w tym singlety przy 2,55, 2,20, 1,88, 1,69, 1,22, 1,13, 3H każdy).

(b) Wytwarzanie 2'-O-trietylo)ililo-7-O-benzyloksykarbooylopaklitakselu o wzorze 70

Do roztworu 2'-O-trietylosililopaklCtakselu (22,3 g, 24,1 mmola) w tetrahydrofuraoie (250 ml) ochłodzonego do -50° C wkroplono w ciągu 10 minut butylolitu (1,6M roztwór w heksanach,

12,9 mil 8,06 mmola). Roz.twór mieszano precz 20 minut, ut^ΐr^J^ym^ιj^<ct^tm^^{<^}t^ra^^^^^<ę od ,50° C do -35° C. Następnie mieszaninę reakcyjną ochłodzono do -50° C i wkroplono w ciągu 5 minut chloromrówczaou benzylowego (5,08 ml, 29,8 mmola). Mieszaninę reakcyjną utrzymywano w temperaturze -40° C przez 30 minut, a następnie wyrówooważono do 0°C w ciągu około 30 minut. Mieszaninę rozcieńczono octanem etylowym i nasyconym wodnym roztworem NH4CI, a powstającą fazę organiczną przemyto solanką, wysuszono (Na2SO4) i zatężono pod próżnią. Analiza *H NMR surowej mieszaniny reakcyjnej wykazała obecność żądanego 2'-O-trietylo)ililo-7-O-benzylzksykarbooylopaklitak)elu oraz 2'-O-tristylosilllo-7-epihyZrok)ypaklitak)elu (w stosunku 3:1). Tę mieszaninę produktu zastosowano w następnym etapie bez dalszego oczyszczania, a następnie rozdzielono izomery. Próbkę analityczną

175 014 głównego produktu, 2'-O-trietylosililo-7-O-benkylwksykarbonylopaklitakselu, oczyszczono drogą chromatografii rzutowej.

’H NMR (300 MHz, CDCl,) δ 8,12 (2H, m), 7,72 (1H, m), 7,65 - 7,27 (1H, d, J = 7,7 Hz), 6,41 (1H, m), 6,20 (1H, m), 5,72 - 5,65 (2H, m), 5,52 (1H, m), 5,24 (1H, d, J = 12,3 Hz), 5,16 (1H, d, J = 12,3 Hz), 4,95 (1H, d, J = 8,7 Hz), 4,69 (1H, s), 4,35 (1H, d, J = 8,3 Hz), 4,25 (1H, d, J = 8,3 Hz), 3,94 (1H, d, J = 6,8 Hz), 2,70 - 1,12 (22H, w tym singlety przy 2,54, 2,14, 2,01, 1,80, 1,20, 1,15, każdy 3H), 0,81 - 0,73 (9H, m), 0,55 - 0,31 (6H, m).

(c) Wytwarzanie 7-O-benky]wksykarbwnylopaklitakselu o wzorze 71

Do roztworu produktu z etapu (b) (24,0 g, 22,6 mmola) w acetonitrylu (250 ml ochłodzonego do 0°C dodano kwasu solnego (6N, 1,0 ml, 6,0 mmola). Analiza TLC (heksany/octan etylowy 1:1) wykazała po 10 minutach, że reakcja zaszła do końca. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodowego, a następnie octanem etylowym, a potem fazę organiczną oddzielono i przemyto solanką, wysuszono (NźrSOI i zatężono pod próżnią. Olej stanowiący pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej (heksany/octan etylowy 1:3, a następnie 1:1) w wyniku czego otrzymano 11,4 g (wydajność 48% z dwóch etapów) związku tytułowego i 4,8 g (wydajność 20%) 7-epihydroksypaklitakselu.

'HNMR (300 MHz, CDCla) δ 8,09 (2H, m), 7,71 (2H, m), 7,65 - 7,27 (16H, m), 7,10 (1H, d, J = 8,9 Hz), 6,39 (1H, s), 6,16 (1H, m), 5,81 (1H, d, J = 8,9 Hz, 2,4 Hz), 5,65 (1H, d, J = 6,9 Hz), 5,49 (1H, dd, J = 10,6, 7,2 Hz), 5,20 (1H, d, J = 11,9 Hz), 5,12 (1H, d, J = 11,9 Hz), 4,91 (1H, d, J = 8,4 Hz), 4,78 (1H, m), 4,30 (1H, d, J = 8,4 Hz), 4,15 (1H, d, J = 8,4 Hz), ,,,, (1H, d, J = 6,8 Hz), (1H, d, J = 4,9 Hz), 2,65 - 1,10 (22H, w tym singlety przy 2,3,, 2,17, 1,81, 1,75, 1,21, 1,15, każdy 3H).

(d) Wytwarzanie 2'-O-(metylotiometoksymetylo)-7-O-benzyloksykarbonylopaklitakselu o wzorze 72

Do roztworu 7-O-benzyloksykarbonylopaklitakselu (5,53 g, 5,71 mmola), eteru 1,1'-ditiometylodimetylowego (7,8 g, 57,1 mmola), N-jodosukcynimidu (6,35 g, 28,3 mmola) i wysuszonych w piecu sproszkowanych sit molekularnych (5,0 g) w tetrahydrofuranie (110 ml) dodano w temperaturze pokojowej trifluorometanosulfwnianu srebrowego (300 mg, 1,17 mmola). Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (heksany/octan etylowy 1:1) i po 2, minutach stwierdzono, że około 40% materiału wyjściowego uległo przemianie w szybciej poruszający się produkt. Dodano jeszcze trifluoromrtanosulfonianu srebrowego (150 mg, 0,585 mmola) i postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej. Po 30 minutach reakcja zaszła w około 65%. Mieszaninę rozcieńczono octanem etylowym (100 ml), przesączono przez warstwę celitu i przesącz wlano do rozdzielacza zawierającego 200 ml nasyconego wodnego roztworu wodorowęglanu sodowego i 50 ml 5% wodnego roztworu tiosiarczanu sodowego. Fazę organiczną oddzielono, przemyto solanką, wysuszono (N2SO4) i zatężono pod próżnią. Olej stanowiący pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej (elucja gradientowa heksan-mi/octanem etylowym od 4:1 do 3:2), w wyniku czego otrzymano 3,0 g (wydajność 54%) związku tytułowego w postaci bladożółtej substancji stałej.

’HNMR (300 MHz, CDCla) δ 8,10 (2H, m), 7,74 (2H, m), 7,66 - 7,25 (18H, m), 7,05 (1H, d, J = 8,9 Hz), 6,40 (1H, s), 6,26 (1H, m), 5,77 (1H, dd, J = 8,7, 2,5 Hz), 5,71 (1H, d, J = 6,9 Hz), 5,51 (1H, dd, J = 10,6, 7,1 Hz), 5,21 (1H, d, J = Π,, Hz), 5,14 (1H, d, J = U,, Hz), 4,92 (1H, m), 4,79 (2H, m), 4,68 (1H, d, J = 2,5 Hz), 4,31 (1H, d, J = 11,8 Hz), 4,30 (1H, d, J = 8,5 Hz), 4,16 (1H, d, J = 8,5 Hz), 4,10 (1H, d, J = 11,8 Hz), ,,,, (1H, d, J = 6,9 Hz), 2,65 - 1,10 (25H, w tym singlety przy 2,50,2,15, 2,05,1,74, 1,72, 1,20, 1,15, każdy 3H).

(e) Wytwarzanie 2'-O-(dibenzylofosfonoksymetoksymetylo)-7-O-benzyloksy karbonylopaklitakselu o wzorze 73

Do roztworu 2'-O-(metylotiometoksymetylo)-7-O-benzyloksykarbonylopaklitakselu (1,06 g, 1,07 mmola) i wysuszonych w piecu sproszkowanych sit molekularnych (1,0 g) w THF (20 ml) dodano w temperaturze pokojowej fosforanu dibenzylowego (1,49 g, 5,30 mmola), a natychmiast potem N-jodosukcynimidu (2,65 g, mmola). Postęp reakcji śledzono metodą chromatografii cienkowarstwowej (heksany/octan etylowy 1:1) i po 2,5 godziny stwierdzono, że reakcja zaszła w około 60%. Dodano N-jodosukcynimidu (175 mg, 0,78 mmola) i mieszaninę reakcyjną mieszano jeszcze przez 30 minut, śledząc postęp reakcji metodą chromatografii

175 <Η4 cienkowarstwowej. Po 30 minutach reakcja zaszła do końca. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono octanem etylowym (50 ml), przesączono przez warstwę celitu i przesącz wlano do rozdzielacza zawiezająago i00 ml nasyconego wodnego roztworu wodorowęglanu sodowego i ' 20 ml 5% wodnego roztworu tiosiarczanu sodowego. Fazę organiczną oddzielono, przemyto solanką, wysuszono (Na2SO4) i zatężono pod próżnią. Olej stanowiący pozostałość oczyszczono drogą chromatografii rzutowej (elucja gradientowa heksanami/octanem etylowym od 3:1 do 1:1), w wyniku czego otrzymano 750 mg (wydajność ó2%) żądanego związku tytułowego w postaci białej substancji stałej

8h NMR (3ó0 MHz, CDCl·,) δ 8,10 (2H, m), 7,79 (2H, m), 7,ó5 - 7,24 (2óH, m), 7,10 (1H, m), ó,41 (1H, s), ó,20 (1H, m), 5,79 (1H, dd, J = 8,8, 3,ó Hz), 5,ó5 (1H, d, J = 7,0 Hz), 5,52 (1H, m), 5,20 (1H, d, J = 11,8 Hz), 5,11 (1H, d, J = 11,8 Hz), 5,04 - 4,85 (6H, m), 4,75 - 4,ó0 (4H, m), 4,30 (1H, d, J = 8,4 Hz), 4,15 (1H, d, J = 8,4 Hz), 3,92 (1H, d, J = 7,0 Hz), 2,ó5 - 1,10 (22H w tym singlety przy 2,48, 2,19, 1,95, 1,80,1,20, 1,10, każdy 3H).

(f) Wytwarzanie soli trietanoloaminy i 2'fO-forfonoksymetokrymetylopaklitakrelu

10% Pallad na węglu drzewnym dodano do roztworu ŻZObdibenzylofosfo nok.rymstoksymetylo)-7-O-be3zyloksykarbonylopaklitakselu (500 mg, 0,382 mmola) w octanie etylowym (40 ml) w kolbie Parna. Kolbę umieszczono w aparacie Parna i mieszaninę reakcyjną poddano uwodornieniu pod ciśnieniem 344,75 kPa. Mieszaninę reakcyjną wytrząsano przez ó,5 godziny, a potem przesączono ją przez lejek ze szkła spiekanego. Do przesączu dodano trietanoloaminy (0,1N roztwór w octanie etylowym, 4,0 ml) i powstały roztwór zatężono pod próżnią. Surowy produkt przeprowadzono w stan sureensJS w około 5,0 ml octanu etylowego i rozpuszczalnik zdekantowano. Ten proces powtórzono trzykrotnie i otrzymano tytułową sól trietanoloaminy (300 mg) o czystości 87% według HPLC. Poprzez dalsze oczyszczanie tego związku drogą chromatografii C18 (woda/aaetoninStzzl, 3:1) otrzymano żądany związek tytułowy (120 mg, wydajność 34%) o czystości 95% według HPLC.

ii NMR (300 MHz, CD3COCD3, D2O) δ 9,05 (1H, d, J = 8,7 Hz), 8,15 - 7,12 (21H, m), ó,40 (1H, m), ó,05 (1H, m), 5,ó9 - 5,55 (2H, m), 5,01 - 4,85 (6H, m), 4,35 (1H, m), 4,14 (2H, m), 3,9ó - 3,85 (6H, m), 3,25 (1H, d, J = 7,1 Hz), 3,30 - 3,15 (6H, m), 2,50 - 1,04 (22H, w tym singlety przy 2,49, 2,i5, 2,05, 1,81, 1,ó0, każdy 3H).

175 014

RCONH_O

P^^pO¹¹¹^ HÓ

HO fAcO PhC(O)O

Wzór 1

Χ-ΝΗ O

X ³ Γ¹0X

0Ί

Wzór 2

RŚOjCOąH o

R⁵'©'

R¹

Wzór 4

Wzór 3

R³ ,^R^Z

HO /AcO OCOPh

Ό'

R^c

R^b

R^c

Wzór 5

T -j OCH/OCHg_mOKq)(OH^ Wzór 9

T- [OH],

Wzór 11

Wzór 16

175 014 cd Schematu 1

13) odszczepianie grupy zabezpieczającej grupę fosfonową i grupy zabezpieczającej grupę hydroksylową, jeśli jest obecna

R^Ł(0)_pC0NH o

RR'

Schemat 1

Wzór 10 <.aiSMe₂/(PhC00)₂iub iibi Ac₂0/DMS0

R⁴(0)_pC0NH o

R· lb

Schemat 1 c d

175 014 c d Schematu 2

PQ ,R ©

R^ć(0)_pC0NH o

R'

PO

O

AjO)_p R‘

O

związek o wzorze 10

Schemat 2

Schemat 2 c d

175 014

Schemat 4

175 014

PO, ,R⁵

J-Ah

O

Wzór 16

Wzór 19

ÓCOPh

Wzór 20

OCOPh

Wzór 21

175 014

PhC(0)0

Wzór 25

HO | AcO

PhC(O)O

Wzór 26 (c₂H₅)₃Sią /h

Ot Bu

CH₃C(0)Q Th

Wzór 28

Wzór 27

175 014

PhC(O)O

Wzór 31

Wzór 33

OH ^iV'° ^H0 / AcO

OCOPh

Wzór 35

175 014

PhCONH θ

PhCH₂OC(O)O

AcO o

Z AcO OCOPh

Wz0r 36

PhCONH ₀ ^ACC\J OCH₂SCH₃

Ph γ^ΟιPhCH₂OC(O)Ó

Wzór 37

HO AcO OCOPh

PhCONH ₀

Ph^Y^Oif

PhCH,OC(O)Ó ^AcQ O OCH₇OP(O)(OCH₂Ph)₂

HO γ AcO OCOPh

PhCONH

Wzór 38

AcO O OH

Ph γ O

CH₃CH₂OC(O)5 ho^z/acÓ' OCOPh

Wzór 39

175 014

PhCONH₀

Ph^Y^Oi ch₃ch₂oc(o)5 ^Ac0 O och₂sch₃

HO^-'AcÓ

OCOPh

Wzór 40

Wzór 41

PhCONH ₀ ^VOCH₂OP(O)(OH)₂Ph

CH₃CH₂OC(O)O

AcO

OCOPh

Wzór 42

Wzór 43

175 014

PhCONH o Ph^^-OhCH₃SCH₂O

HO IacO

PhC(O)O

Wzór AA

PhCONH o Ph' (PhCH₂O)₂P(O)OCH₂O

Wzór A5

PhCONH₀Ph

AcO O OH

(HO)₂P(O)OCH₂O _HCf

PhC(O)O

Wzór A6

PhCONH o

CH₃SCH₂O ^Ac°\ P OCH,SCH

HO Ξ OAc PhC(O)O

Wzór A7

175 014

PhCONH ₀

AcO o

OAc

0CH₇0P0(0CH₂Ph)₂

PhC(O)O

Wzór 48

PhCONH ₀

Ph^^r^OH ^Ac°V/z° OCH₂OPO(OH)₂-2Nq (H0)₂0P0CH,0

PhC{0)0

Wzór 49

OAc

AcO θ OCH₂SCH₃

HO =ÓBz

Wzór 50

AcO i? QCH₂SCH₃

HO OAc OBz

Wzór 51

AcO i? OCH₂SCH₃

OCO₂Et

HO i ^0AcÓBz

Wzór 52

175 014

Η

175 014

Wzór 58 ^CBZPt P OT ES

HOli

HO Ξ

An OAc ÓBz

Wzór 59 ^CBZ0, ° OT ES

OBz^OAc

Wzór 60 ^CBZ0\ zp OTES

OBz

Wzór 61

175 014

Wzór 65

175 014

PhCONH ₀

Ph Y Oh CH₃SCH₂OCH₂Ó

AcO O OSi(CH_?CH

HO |AcO

PhC(O)O

Wzór 66

2^' ’3'3

AcO o

2^' ’3'3

0Si(CH₇CH

PhCONH q

Ph^V^0' (OBn)₂(O)POCH₂OCH₂Ó _μο' j sV0

PhCIOlÓ ^Ac°

Wzór 67

Ph (H0)₂P(0)OCH₂0CH₂0

PhCONH ₀

Wzór 68

Wzór 70

175 014

Wzór 72

PhCONH ₀

Ph' _ O

Q

O (ΒηΟ),Ρθ'

BzO

Wzór 73

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 6,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Nowe pochodne taksanu o ogólnym wzorze 4, w którym R¹ oznacza hydroksyl, grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2, grupę o wzorze -OC(O)R^X lub grupę o wzorze -OC(O)OR^X; r2 oznacza atom wodoru, a R² oznacza atom wodoru, hydroksyl, grupę o wzorze -OCH₂(OCH2)mOP(O) (OH)2 lub grupę o wzorze -OC(O)ORX; względnie r2 oznacza atom fluoru, a r2 oznacza atom wodoru; R³ oznacza atom wodoru, hydroksyl, acetoksyl, grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2 lub grupę o wzorze -OC(O)ORX; jeden z podstawników R⁶ i R⁷ oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, C1-C6-alkanoiloksyl: względnie R⁶ i R7 razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R1i R² i R³oznacza grupę o wzorze -OCH2(OCH2)mOP(O) (OH)2; m oznacza 0, 1 lub 2, R⁴ oznacza fenyl, C1-C6-alkil, R⁵ oznacza fenyl, tienyl lub furyl, Rx oznacza C1-C6-alkil ewentualnie podstawiony 1 - 6 podstawnikami niezależnie wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C3-C6-cykloalkil, C2-C6-alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiązanie lub C1-C6-alkil, a R^a, R^bi R^c niezależnie oznaczają atom wodoru, grupę aminową, grupę C1-C6-alkilo-aminową, grupę di-C1-C6-alkiloaminową, atom chlorowca, Cn-Ck-alkil lub Ct-Cfi-aakoksyl, zaś p oznacza 0 lub 1, względnie jej farmaceutycznie dopuszczalną sól.
2. Związek według zastrz. 1, w którym r2 oznacza atom wodoru, a r2 oznacza grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OH)2, względnie jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
3. Związek według zastrz. 2, w którym R1 oznacza hydroksyl lub grupę o wzorze -OC(O)ORX, w którym Rx ma znaczenie podane w zastrz. 1.
4. Związek według zastrz. 3, w którym Rx oznacza C1-C6-alkil.
5. Związek według zastrz. 3, w którym r3 oznacza atom wodoru, hydroksyl lub acetoksyl.
6. Związek według zastrz. 3, w którym R4(O)p oznacza fenyl lub t-butoksyl.
7. Związek według zastrz. 3, w którym r5 oznacza fenyl, 2-furyl lub 2-tienyl.
8. Związek według zastrz. 1, którym jest 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-fosfonoksymetylopaklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
9. Związek według zastrz. 8 w postaci soli sodowej.
10. Związek według zastrz. 8 w postaci soli trietanoloaminy.
11. Związek według zastrz. 8, w postaci soli trietyloaminy.
12. Związek według zastrz. 8 w postaci soli argininy.
13. Związek według zastrz. 8, w postaci soli lizyny.
14. Związek według zastrz. 8, w postaci soli etanoloaminy.
15. Związek według zastrz. 8, w postaci soli N-metyloglukaminy.
16. Związek według zastrz. 1,7-O-fosfonoksymetylopaklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
17. Związek według zastrz. 16, w postaci soli sodowej.
18. Związek według zastrz. 13'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)-3'(2-furylo)-2'-O-etoksykarbonylo-7-fosfonoksymetylopaklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
19. Związek według zastrz. 18 w postaci soli trietanoloaminy.
20. Związek według zastrz. 13'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)-3'(2-tienylo)-2'-O-etoksykarbonylo-7-fosfonoksymetylopaklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
21. Związek według zastrz. 20, w postaci soli etanoloaminy.
22. Związek według zastrz. 1, w którym R1 oznacza grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OH)2, względnie jego farmaceutycznie dopuszczalna sól. _t
23. Związek według zastrz. 22, znamienny tym, że r2 oznacza atom wodoru, r2 oznacza atom wodoru, hydroksyl lub -OC(O)ORX, a Rx ma znaczenie podane w zastrz. 1.

175 014 □
24. Związek według zastrz. 23, w którym R oznacza atom wodoru, hydroksyl lub acetoksyl.
25. Związek według zastrz. 23, w którym R⁴(O)p oznacza fenyl lub t-butoksyl.
26. Związek według zastrz. 23, w którym R⁵ oznacza fenyl.
27. Związek według zastrz. 12'-O-fosfonoksymetylopaklitaksel lubjego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
28. Związek według zastrz. 1, w którym R¹ i R² oba oznaczają grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OH)2, względnie jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
29. Związek według zastrz. 12',7-O-bis(fosfonoksymetylo)paklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
30. Związek według zastrz. 29, w postaci soli sodowej.
31. Związek według zastrz. 1, w którym R1 oznacza grupę o wzorze -OCH2OCH2OP(O) (OH)2, względnie jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
32. Związek według zastrz. 12'-O-fosfonoksymetoksymetylopaklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
33. Związek według zastrz. 32, w postaci soli trietanoloaminy.
34. Związek według zastrz. 1, w którym R³ oznacza grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OH)2, względnie jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
35. Związek według zastrz. 1, 10-deacetylo-3'-N-debenzoiio-3'-N-(t-butoksykarbonylo)1O-O-(fosfonoksymetylo)paklitaksel lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól.
36. Związek według zastrz. 35, w postaci soli trietanoloaminy.
37. Związek o wzorze 15 lub jego C13-alkoholan metalu.
38. Nowe pochodne taksanu o wzorze 6, w którym R^lb oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, grupę o wzorze -OCH2SCH3, -OC(O)R^X lub -OC(O)OR^X, R2 oznacza atom wodoru, a R2b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OCH2SCH3, lub -OC(O)OR^X; względnie r2 oznacza atom fluoru, a R2b oznacza atom wodoru; R3b oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl, -OCH2SCH3, lub -OC(O)OR^X; jeden z podstawników Rbb i r7 oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, C1-C6-alkanoiloksyl lub -OCH2SCH3; względnie R⁶b i R™ razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników R, R2b, R^?b, r6> j R7b oznacza -OCH2SCH3; r4 oznacza fenyl lub C1-C6-alkil, r5 oznacza fenyl, furyl lub tienyl, Rx oznacza C1-C6-alkil ewentualnie podstawiony 1-6 podstawnikami niezależnie wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C3-C6-cykloalkil, C2-C6-alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiązanie lub CC-C<5~alkil, a R^a, Rb i R^c niezależnie oznaczają atom wodoru, grupę aminową, grupę C1-C6-alkiloaminową, grupę di-C1-C6-alkilo-aminową, atom chlorowca, C1-C6-alk.il lub C1-C6alkoksyl, zaś p oznacza 0 lub 1.
39. Związek według zastrz. 38,7-O-metylotiometylopaklitaksel.
40. Związek według zastrz. 38, 2'-O-(benzyloksykarbonyio)-7-O-metylotiometylopaklitaksel.
41. Związek według zastrz. 38, 2'-O-(etoksykarbonylo)-7-O-metylotiometylopaklitaksel.
42. Związek według zastrz. 38, 2'-O-(metylotiometylo)-7-O-(trietylosililo)paklitaksel.
43. Związek według zastrz. 38, 2'-O-(metylotiometylo)-paklitaksel.
44. Związek według zastrz. 38, 2',7-O-bis(metylotiometylo)paklitaksel.
45. Związek według zastrz. 38, 3'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)3'-(2-furylo)-7-O-metylotiometylopaklitaksel.
46. Związek według zastrz. 38, 3'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)3'-(2-furylo)-2'-O-etoksykarbonylo-7-O-metylotiometylopaklitaksel.
47. Związek według zastrz. 38, 3'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)3'-(2-tienylo)-7-O-metylotiometylopaklitaksel.
48. Związek według zastrz. 38, 3'-N-debenzoilo-3'-defenylo-3'-N-(t-butoksykarbonylo)3'-(2-tienylo)-2'-O-etoksykarbonylo-7-O-metylotiometylopaklitaksel.
49. Związek według zastrz. 38 o wzorze 6, w którym R^lb oznacza grupę o wzorze CH3SCH2OCH2O-, a r2 , R2^b, R3^b, r4, r5, R^6b, R^7b i p mają znaczenie podane w zastrz. 38.

175 014
50. Związek według zastrz. 49, 2'-O-(metylotiometoksymetylo)-7-O-trimetylosililopaklitaksel.
51. Związek według zastrz. 49, 2'-O-(metylotiometoksymetylo)-7-O-benzyloksyk;&rb(o nylopaklitaksel.
52. Nowe pochodne taksanu o ogólnym wzorze 7, w którym R^lc oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl lub grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OCH2R^y)2 lub -OC(O)OR^X; R²oznacza atom wodoru, a R2c oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, -OCH2OP(O) (OCH2R^y)2 lub -OC(O)OR^X; względnie r2oznacza atom fluoru, a R2c oznacza atom wodoru; R³c oznacza atom wodoru, hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, acetoksyl, -OCH2OP(O) (OCH2R^y)2 lub -OC(O)OR^X; jeden z podstawników R⁶c i R'^c oznacza atom wodoru, a drugi z nich oznacza hydroksyl, zabezpieczony hydroksyl, Ci-Có-alkanoiloksyl lub -OCH2OP(O) (ORyb; względnie R⁶*³ i R⁷c razem tworzą grupę okso; przy czym co najmniej jeden z podstawników Rl R^2b, r6c i R7c oznacza grupę o wzorze -OCH2OP(O) (OCH2Ry)2, Ry oznacza grupę zabezpieczającą grupę fosfonową, R⁴ oznacza fenyl lub Ci-Có-alkil, R⁵ oznacza fenyl, furyl lub tienyl, Rx oznacza Ci-Có-alkil ewentualnie podstawiony 1-6 podstawnikami niezależnie wybranymi z grupy obejmującej atom chlorowca, C3-Cć-cykloalkil, C2-Có-alkenyl i rodnik o wzorze 5, w którym D oznacza wiązanie lub Ci-Có-alkil, a R^a , Rb i R^c niezależnie oznaczają atom wodoru, grupę aminową, grupę Ci-Có-alkilo-aminową, grupę di-Ci-Có-alkilo-aminową, atom chlorowca, Ci-Có-alkil lub Ci-Có-alkoksyl, zaś p oznacza 0 lub 1.
53. Związek według zastrz. 52 o wzorze 7, w którym Ri^c oznacza grupę o wzorze -OCH₂OCH₂OP(O) (OR^y)2, a R²', R²c, r3c, r4, r5, róc, r7c, Ry i p mają znaczenie podane w zastrz. 52.