PL156620B1

PL156620B1 - Sposób przeksztalcania izomerów piretroidu PL PL PL PL PL PL

Info

Publication number: PL156620B1
Application number: PL1988273060A
Authority: PL
Inventors: John W Ager
Original assignee: Fmc Corp
Priority date: 1987-06-15
Filing date: 1988-06-14
Publication date: 1992-03-31
Also published as: KR920000954B1; CN1020598C; EG18587A; OA09150A; GT198804306A; CZ412488A3; CA1314559C; IL86630A; CN88103528A; YU47467B; DE3854299D1; EP0363428B1; EP0363428A1; JPH02500913A; TR26525A; UA15925A1; ES2006979A6; CZ283821B6; NZ224804A; YU107588A

Description

Przedmiotem wynalazku Jest sposób przekształcenia izomerów piretroidu w izomery bardziej aktywne szkodnikobójczo niż wyjściowe izomery.

Piretroidy. z którymi zwięzany Jest sposób według wynalazku sę zdolnymi do krystalizacji estrami., majęcymi co najmniej Jeden asymeeryczny atom węgla, do którego przyłączony jest proton zdolny do epimeeyzzajj. Bardziej aktywne szkodnikobójczo piretroidy zawieraję dodatkowo co najmniej Jeden, a zwykle dwa lub więcej innych asy^^erycznych atomów węgla i dlatego sę mieszaninami izomerycznymi, w których Jeden lub więcej izomerów Jest bardziej aktywnych szkodnikobójczo niż pozostałe. Przykładowymi pii-etmidami sę estry cć -cyjanobenzylowe o wzorze pyzedsrawionya na rysunku, w którym R^ oznacza atom chlorowce, grupę chlorowcoalkioowę, alkenyoowę lub chlirowcoalkenylowę, każdy R oznacza niezależnie atom chlorowca, grupę alkioowę, chlorowcoalkilowę, alkoksylowę, fenylowę, fenoksylowę, fenyloalkdowę, podstawioną fenylowę lub podstawionę fenyloal.kl.L^wę, w których podstawnikami sę Jeden lub więcej takich podstawników Jak grupa alkioowa, etom chlorowca, grupa chlorowcoalkiiowa, nilowa, hydroksylowa i cyjanowa, a n jest liczbę 0-5, korzystnie 1-3. W powyższym wzorze asymetryczne atomy węgla sę oznaczone 1, 3 i «/ . Wszyytkie podstawniki grupy podstawowej mogę być takie same, albo mogę być różne. Grupy alkiow^a i alkoksyoowa mogę zawierać 1-8 atomów węgla, korzystnie 1-4 atomów węgla. Grupa alkeny^wa może zawierać 2-8 atomów węgla, korzystnie 2-4 atomów węgla. Atomami chlorowca mogę być fluor, chlor lub brom. Typowę grupę fenyloalkdowę jest grupa benzylowa. Podstawione grupy fenylowe to tolil, ksyyil, trcchlorofenyl i trfflorommetylofenyl. Podstawione grupy fenyl^alkiowwe obejmuję aetylobenzyZ, tnchlorobenzyl i tnftluorametyiobenzyl.

Omi^ó^wone wyżej i inne piretroidy sę dobrze znane, a opisano je na przykład w następuJęcej literaturze: Kirk-Othner, Encyclopedia of /Κβπϋεβΐ Ttchnoligz, wydanie drugie, tom 13, strony 456-458, opisy patentowe St. Zjedn. Ameeyki nr nr 4 024 163, 4 133 826, 4 136 195,

213 916, 4 287 208, 4 308 279, 4 427 598, 4 152 931, 4 544 508, 4 544 510, 4 560 515,

582 646, 4 670 464, 4 681 969 i następujęce publikacje patentowe PCT WO 86/04215 i WO 86/ 042216.

Korzystnymi piretiOddami zdolnymi do przekształcenie w bardziej aktywne izomery s^posobem wedłu^g wynalazku sę ^piretroidy o wzorze ^przedstawionya na r^ysun^ku, w Ittórym R¹ oznacza grupę ilchioiowcooinyiowę lub tetrβchioiopiopenzlowę, R oznacza grupę ftioksziowę a n jest 1. Bardziej Itorz^tne sę ^piretroidy o powyższym w^c^rze^, w ^którym n Jest ^r1 oznacza grupę iichioiowcooinyiowę lub tetrachiyiowcopropenzlooę, a R oznacza grupę fenoksylowę i te, w którycfi we wzorze n Jest 2^, R¹ oznacza gyuρ^{ę i}ic^hioiowcoolnyⁱow^ę lut> tetrachⁱoiowcopropenylowę, jeden R oznacza atom fluoru, natomast drugi oznacza grupę fenikszlooę. Te ostatnie korzystne zwięzki sę mieszaninami izomerycznymi o wspólnej nazwie cyflutryna, gdy R we wzorze oznacza dichliriwlnyl, n Jest 2 a Jeden z podstawników R oznacza atom fluoru.

156 620

2 Gdy we wzorze R oznacza grupę dichlorowinylo/.ę, n jest 1, a R oznacza grupę fenoksyiowę, to mieszaniny maję wspólnę nazwę cypermetryna.

Cypermetryna obejmuje 4 izomery cis i 4 izomery trans oznaczone numerami I-VI1I jak na stępuj e :

Izomery cis

I IR, cis-3-/2,2-dichloroetenylo/-2,2-dirnetylocyklopropanokarboksylan /5/ J aj -cyjano/ /3-fenoksyfenylo/metylu /skrót IR, cis S/

II 1S , cis-3-/2,2-dichlorfetyl-/-2,2-dfmytylycyOloyropanokarboksylan /R/ /ot-cy^Jann/ /3-fenoksy-enylo/metylu /skrót 1S, cis R/

III 1S, c1S-3-/2,2-dichloroetayylo/-/,--dimetylocyOlopropanokarboksylan /S/ / -cyjany/ /3-fenoksy-enylnZ-metylu /skrót 1S. cis S/

IV IR, Cls-3-/2,--dlchloroetanylo/-2---dimetylocyniopropnookarboksylan /R/ / yC -cyjany/ /3-fenoksy-enyln/-detylu /skrót IR, cis R/

Izomery trans

V I izomer trans /skrót IR, trans S/

VI II izomer trans /skrót 1S, trans R/

VII III izomer trans /skrót 1S, trans S/

VIII IV izomer trans /skrót IR, trans R/.

Cyftutryna i inne piretroidy, których dotyczy sposób według wynalazku stannwię meszpniny izomeryczne.

Wip-ymo, że najbardziej aktywnymi izomerami spnśró- ly-pnycC wyżej yśmiu izomerów sę I i V p pary enancjomeryczne I/II /skrót cis-2/ i Y/V1 /skrót trans-2/ sę bardziej aktywne nwadobójczn niż pary eaJaljomerów HI/IV /skrót cis-1/ i VII/VIII /skrót trans -1/. Jest wybitnie trudne i niepraktyczne technicznie oddzielanie bardziej aktywnych izomerów, takich jak I i V, z kndpleksnwncC m.eszρala izomerycznych wytwarzanych w zwykłej syntezie piretroldów. Zgodnie z tym skupiony wysiłki na technikach wytwarzania aktywnych szkn-niknbójczo piretroidów przez przekształcanie mniej aktywnych izomerów znaj-ujęcych się w mieszaninach bę-ęcych pro-ukeem syntezy w bardziej aktywne izomery, czyli wzbogacaniu mieszanin izomerycznych w bar-ziej aktywne izomery, w ten spysób unikajęc kompleksowego rnzdzielpnia i strat wynikajęcych z n-rzucpnia izomerów miej aktywnych. Tym nie mniej , nawet Jeżeli mieszaniny izomeryczne sę przekształcane p nie roz-zielene, tn sρrsybn przekształcania nie były praktyczne techniczne z pnwn-u niskiej wydapności, zwykle z pywy-u tworzenia się mapożędanego pry-uktu ubocznego, częsty zawierajęcegn tyle izomerów, co wytwarzany prn-ukt, jak również z powo-u wielu etapów, zabierajęcych -uzn czasu, wysokich temperatur i/uub knnlelzaoścl n-zyskiwana kosztownych reagentów. W przypp-ku lnlθrdetrnan głównym produkeem ubocznym jest us- i trans-3-/2,2-dlhhloroetnnylo/-2-l-dlmetyłocyrloproaanok8rboksnlan /R ,S/-2~oksoy1,2bis/3-^^nyksy-enyrli^/e^t^^l.u, -pny izomer mieszaniny, zwany zwykle benzomowym pro-ukeem ubocznym. Po-obne pro-ukty uboczne napotyka się w syntezie innych piretrolóów, takich jak cyflutryna. Przykładami zaJanch sposobów przekształcana mieszanin izomerycznych w izomery bar-ziej aktywne sę sposoby ujawnione w opisach patentowych St. ZJe-n. Ameryki nr nr 4 213 916,

306 279, 4 544 510, 4 544 508, 4 512 931, 4 427 598, 4 670 646 i 4 681 969 i. w -wóch publikacjach patentowych PCT cytowanych wyżej.

Stwierdzono obecnie, ze z-ntne -y krystalizacji izomery pirytroUu mogę być przekształ cone w izomery bardziej aktywne szkodnikobójczn przez krntpktowpnie zawiesiny w rozpuszczalniku węglowo-mowym wyjściowej mieszaniny izomerów z zasa-ę i katalizanoeem, pnlegajęce na tym, że przygotowuje się zawiesinę mieszaniny wyjściowej w cie^m® środowisku zawierajcyyy jako zasadniczy skła-nk obojętny rozpuszczalnik węglowodorowy, w którym wytwarzane izomery sę praktycznie nierozpuszczalne, kontaktuje się tę zawiesinę z zasp-ę i katalizatorem, praktycznie rozpuszczalnym w ne^m® śry-ywisku, -obranym spośró- clwartolZldowθgrt zwrięzku amony· wegy i eteru koronowego, miesza się ntzzmrnarię mieszaninę w temperaturze właściwej Ho

156 620 przekształcenia i odzyskuje się otrzymane, krystaliczne, bardziej aktywne izomery.

Pojedyńcze, mniej aktywne izomery przekształca się w pojedyńcze, bardziej aktywne izomery, albo mniej aktywne mieszaniny diastereozoorneryczne przekształca się w pojedyńcze, bardziej aktywne izomery albo mieszaninę wyjściową bardziej aktywnych i mniej aktywnych par enancjomerów przekształca się we wzbogaconą meszaninę pary rnanljoorrów, czyli w mieszaninę wzbogaconą w bardziej aktywne pary enancjomaryczne·

Wyjściowy mieszaniny izomeryczny może być mieszanina wszystkich par rnancjooerylznylh cypermetryny lub cyflutryny, ich pojedyńcze pary lub dowolna kombinacja takich par. Jak pary cis-1 i cis-2 i pary trans-1 i trans-2, natomiast otrzmmane według wynalazku zawierajy większe udziały bardziej aktywnych par enencjomerycznych.

Sposobem według wynalazku nieczynne szkodnikobójczo lub mniej aktywne izomery lub enancjomery sy prreksrtalcanr w izomery lub enancjomery aktywne lub bardziej aktywne a mieszaniny zarówno bardziej aktywnych i mniej aktywnych izomerów lub enancjomerów zostaję wzbogacone w izomery lub enancjomery bardziej aktywne. Proces jest skuteczny w zakresie tempero^ry pokojowej i przy zastosowaniu rozpuszczalników, które sy użyteczne w uprzedniej reakcj estryfikacjj, w której tworzy się piretroidy, co stwarza możliwość uniknięcia wymiany rozpuszczalnika. Poza tym, reagenty do przekształcania sy tanie, a w procesie tworzenie się produktu ubocznego Jest ograniczone, z czego wynika większa wydajność bardziej aktywnego produktu. Dlatego tez sposób według wynalazku Jest wybitnie przydatny do zastosowania w technice .

Powstawanie produktu ubocznego Jest znacznie ograniczone przez stosowanie jako zasady słabo a lka lcz nnego zwiyzku, takiego jak sól metalu alkaUznnego słabego kwasu, a Jest bardziej skuteczne ograniczane przez dodanie zmiβtαJza aldehydu do zawiesiny reakcyjnej zawieΓaJyJeJ zasadę. Uważa się, ze zmltaJr aldehydu hamuje tworzenie się produktu ubocznego, estru benzoinowego, przez reakcję z aldehydami, które Jak się sydzi sy obecne Jako pośrednie zwięzki estrów benzoinowych.

Chociaż ^^^tępujycy opis akcentuje stosowanie sposobu według wynalazku do izomerów cypermetryny i cyflutryny, to winno być zrozumiałe, ze może on mieć zastosowanie do dowolnej krystalizacji izomeru lub mieszaniny izomerycznej piretroidu, czyli do zdolnych do krystalizacji zwiyzków pirerroioowych, ma^cych co najmniej jeden αsyoerryJrny atom węgla, maycy zdolny do epimeryzaali proton. Jednak sposób według wynalazku Jest spe^alnie przystosowany do obróbki zdolnych do krystalizacji piretmóów ma^cych proton zdolny do ^me^zaac i przy asymetrycznym atomie węgla i wiele asymerycznych atomów węgla. Takie piretroidy składają się zwykle z mieszaniny wielu obejmujących pary enancJooerycrne, takie jak osiem izomerów /cztery pary enancjomeryczne/ cypermetryny i cyflutryny, które opisano wyżce. Jak wspomniano poprzednio, tym trudniejsze i bardziej kosztowne jest otrzymanie bardziej aktywnych izomerów lub meszamn wzbogaconych w te izomery, im więcej izomerów zawiera piretroid.

W niniej^m opisie określenie Izomery κπυη i obejmuje zarówno pary enancJomerąJrne Jak i pojedyńcze izomery i maszertiny izomerów.

Zgodnie z tym Maerieł wyjściowy stosowany w sposobie według wynalazku może być albo surowym maronałem, takim jak nieoczyszczona mieszanina reakcyjna zawierajęca zdolne do krystalizacji izomery piretroidu, albo μΙθ^θ! wyjściowy może być tak oczyszczony, zęby zawierał znane izomery w znanych stosunkach. Mimo, że prczętkooo matnał wyjściowy może być w stanie ciekłym, to dla korzystnej realizacji sposobu według wynalazku jest konieczne, zęby krystalizacja została zapoczątkowana w środowisku nelUm· tak, aby μιοπο! był w postaci zawieśmy, kiedy zostanie zamknięty i zmieszany z zasadę i katalrzaroreo. Tak więc maaeriał wyjściowy może być albo całkowicie ciarem stałom albo może być ciekłę mieszaninę, w której zostaje zαillcro»lanl nrłJtαlrzaJJa przez zaszczepienie co najmniej jednym lub większę Uczbę kryształów bardziej aktywnych izomerów, Jakie zamierza się produkować. Korzystnie matriał wyjściowy jest całkowicie stały.

środowisko wodne, w którym tworzy się zawiesinę, składa się zasadniczo z obojętnego, ^spolemego rozpuszczalnika węglowodorowego, w któ^m wytwarzane izomery sę praktycznie

156 620 nierozpuszczalne. Takimi obojętnymi węglowodorami sę węglowodory alifatyczne lub cykloalifatyczne, które sę cieczami w zakresie temperatur otoczenia dla procesów zachodzących w roślinach, np. około 5-35°C, korzystnie 1O-25°C. Zwykle węglowodory te zawierają około 5-15 atomów węgla, korzystnie 6-8 atomów węgla, a więc są to prostołaóuuchowe i rozgałęzione pentany, heksany, heptany, oktany, ich odpowiednnki pierścieniowe i dowolne ich mieszaniny. Inne rocpuszcyclnlkl mogę być używane z w^<^^owl(^or0ml w środowisku ciekłym pod warunkiem, że nie będę one obecne w takich Uościach, które będę obniżały lub niweczyły skuteczność obróbki. Na przykład, chociaż pewna ^ość wody lub ciekłego rozpuszczalnika polarnego, takiego Jak acetonUryl może być obecna w ciekom środowisku, to stwierdzono, że checze polarne maję tendencję hamowanie procesu, czynięc pintroidy bardziej rozpuszczalnymi i w ten sposób obniżając wydajność wytwarzanych, bardziej aktywnych izomerów. Woda w większych loościach jest również iieplzędaia, gdyż obniża to wydajność przez zwiększenie ilości produktu ubocznego. Podobnie rozpuszczalnik węglowodorowy może zawierać ilości aromatycznych węglowodorów. Z znów takie składniki obniżaję wydajność użytecznego produktu, głównie przez zwiększenie rozpuszczcinoścy, hamujęc tę drogę krystalizację. Ciekłe środowisko zawiesiny musi więc dlatego głównie składać się z obojętnego rozpuszczalnika węglowodorowego dobranego pod kętem niezdolności rozpuszczania wytwarzanych izomerów.

Rozpuuzczzanik stosuje się w ilości, która stanu, płynne środowisko dla procesu przekształcania i takiej, żeby środowisko to mogło być łatwo mieszane. Około 1-10 części wago wych rozpuszczalnika na 1 część wagowę pirθtlOl0lwegl maeriału wyJŚclOWθgo będzie zwykle odpowiedmę proporcję, ale może ona się zmieniać w zależności od Maeriału wyjściowego. Korzystnym stosunkom jest około 2-4 części wagowych rozpuszczalnika na 1 część wagowę piret roidu.

Zasadami stosl^lanym. w procesie mogę być zarówno mocne jak i słabe zasady nieorganiczne, z których następujące sę reprezentatywne : tlenki, loddloleenkl, węglany, wodorowęglany, cyjanki, cyjaniny, octany i borany imisIi alkalicznych lub misU ziem alkalycznych i fluorki meali alkalcc^nych, taku jak KF. Innymi zasadami sę aminy organiczne, takie jak ^ιβυίΐοamina, w której grupy aUion zawieraję 1-8 atomów węgla, w tym zarówno grupy o łańcuchu prostym jak i rocgαłęzlonym, takie Jak tiletylammlna i związki N-haterncykliczne , takie jak pirydyna, chinolina, pirol, pirazol, piroliyyna i podobne. Korzystnie zasady sę zasadowymi solami kwasów organicznych lub nieorganicznych, takimi jak węglan, wodorowęglan, octan i cyjanek sodu lub potasu i sól potasowa kwasu 3-/2,2-dychloloelθnylo/22,2ddlmetylyłyllρplopanl karboksylowego. Zasady mogę być używane pojelyńycl lub w dowolnych mieszaninach dwóch lub większej lcczby zasad. Zasady dodaje się korzystnie do środowiska z węglowodorowego rozpuszczalnika, jako ciało stałe. Można stosować wodne roztwory jednej lub kilku z poprzednio podanych zasad, ale ioość wody wprowadzona z tym rodanm do ciekłego środowiska nie może być taka, żeby przeszkadzała procesowi, albo cmniejscała wydajność k ry s t a lcznego produktu, jak wspomniano nyzee. Korzystnie stosuje się zawiesinę praktycznie bezwodną. Ilość zasady może zmieniać się w celeznlścl od mocy zasady i ekonomicznych cech procesów, np. czasu trwania procesu. Słabsze zasady mogę wymagać dłuższego czasu działania niż silrnejsze zasady, a monej· sze ilości molniβJscyyh mogę czynić czas ^βΙαοκΜίβ równoważnym temu, który jest potrzebny przy stosowaniu słabszych zasad. Zwykle dla zasady maaęcej pK około 9-11, około 1 część wagna zasady na 10 części wagowych pi rotlolllwegl Maeriału ^^jśco^s^ego będzie skuteczna, a dla zasady maięcej pKg ponad 11 będzie odpowiednia mniej niż 1 część wagowa zasady na 10 części wagowych piratroidu.

W celu dalszego zimnejszenia ilości ubocznych produktów beπzlιnolyyh korzystne jest dodanie zmiatacza aldehydu do zawiesiny reakcyjnej, albo bezpośrednio albo pośrednio przez zmieszanie z zasadę, żeby rugował z aldehydami, o których sędzi się. ze sę obecna jako znęzki prcejέcllwl do ileplżęlinyyh produktów ubocznych typu estru blizolnolego. ΟόροκΊθόηιM zmiataczami aldehydu sę pirosiarczyny, wϋdorosiαrccyΓιy i uwodnione siarczyny metalu alkalycznego₎ takie jak pirosiarczyn sodu, uwodniony siarczyn sodu i wodorosierczyn sodu. Zmiatacze aldehydu sę stosowane w stosunkach wlgolłyh wobec zasady od około 2:1 do 1:2, korzystnie około 1:1. Korzystnymi parami zasada/zmiatayc aldehydu dla lptłmmiiz0cyi tłumienia tworzenia

156 620 się ubocznych produktów aldehydowych sę cyjanek potasu/pirosiarczyn sodu, cyjanek sodu/ wodorosiarczyn sodu, cyjanek sodu/zewodniony siarczyn sodu i cyjanek potasu/pirosiarczyn potasu .

Użytecznymi katalizatorami sę czwartorzędowe zwięzki amoniowe i etery koronowe różne od zasady. Odpowiednimi zwięzkami czwartorzędowymi sę dostępne w handlu zwięzki, albo używana pojedyńczo albo w mieszannrne: chlorek metγΙο/Οθ-Οιθ tΓlalkilo/amontlwy, chlorek benzylotnibutylommoniowy, chlorek benzylotmetylommoniowy, chlorek benzyloetimetyto8mon^owy, bromek ce tyło trimetylamBΊon iowy, jodek metylotmUutylommotiowy, bromek mirystylot rimetyloomoniowy, bromek fenylotrimetylomm/ilowy, ζό^ζπ^ fenylotrimeyylommoniowy, bromek tetrabuty jtoam/nl/wy, chlorek tetrabutytoim/tiowy, wodorosiarczan tetaabutylommoniowy , wodotrtlenek tetoabutytoimoilowy, bromek tetaaetytommonlowy, chlorek tetoametytoamonlowy, plęctow/dny fUuorek tttoamttyto3monlowy, częściofluorofosforan tetoaietytoamonlowy, wodorotlenek tetrametyloamoniowy, czterofluoooboran tetaametytoamonlowy, chlorek tetαβetylαimonlowy, chlorek ttlOpptylimetytoimonlowy, trSs/3.6ddlokoaheptyto/ailna.

Można stosować inne halogenki obok tych, które zestawiono wyżee, takie jak bromki, chlorki i pewne jodki.. Katalizator można również reagować z zasadę, tworzęc zwięzek nedejęcy się do działania w procesie. Typowymi zwięzku tego typu sę fenolan emOaptytmmetytoai/nlowy, raatanolan tmOaptylime tytαmmonlowy, wodorotlenek lenzyl/tmιnetytommonlowy, metanolan btnzylotΓimetytaimotlowy, w^doot^tlenek eetαaet ylommon:towy i cyjanek tetrabuyy0om/nlowy.

□ ako, ze crwareorzędole katalizatory o krótszym łańcuchu /C-C,/ sę miej rozpuszczalne w rozpuszczaluku węglowodorowym niz zwięzki czwartorzędowe o dłuższym łańcuchu, wskazane jest rozpuszczenie czwartorzędoweg/ katolizatora o krótszym łańcuchu w oprotycznym rozpuszczalniku organicznym, ^kim jak cyjanek organiczny /ecetomtryl, propionntryl i podobne/, przed dodaniem katalizatora do środowiska reakcyjnego. Ilość opr/tyczπeg/ rozpuszczalnika będzie w przybliżeniu róltowozno lag/wo katalizatorowi. Zbyt dużo rozpuszczalnika może rozpuszczać teściowe izomery piretroidu i w ten sposób przeciwdziała fori/w8nlu się zawiesiny reakcyjnej niezbędnej dla pozędanne , wysokiej konwltr,Jl w bardziej aktywne izomery.

Etery koronowe obejmuję eter 18-k/rotowy-6 i inne Jego odmiany, «kie jak benzo-15koronowy-5, , 15-koronowy-5, dlbetro-18-k/rotowy-6, di^benzo-24-kor^onowy-8, dlcyktoheksan/-lβ-totonowy-6 i podobne. Wymienione wyżej i inne etery koronowe sę w handlu, o ich przegięć jest dostępny w l^eas^^e, takiej jak Hokel and Durst, Crown Ether Chemistry: Principles and Applications, Aldmchimica Acta, 9 /1/, 3-12 /1976/.

Etery korcnt^we i zwięzki czwartorzędowe o krótszym łańcuchu /w tym i ich addukty zasadowe/ maję tendencję do utraty skuteczności w środowisku wodnym. Dlatego też te katalizatory sę korzystnie używane wtedy, gdy ciekłe śΓ/d/wlsk/ rozpuszczalnika węglow/l/Γowtg/ jest bezwodne. Korzystnymi katallzatoJθml sę chlorek trOaOaprylmπlety/oymonlowy, chlorek tetrabutyloοβοπι^ lub chlorek tetoaeyyloimonoowy w oc^ tonn t ryłu , t ris33,6-dios Jahθptylo/ailnle i eterze l8-kotonowyy-5. Korzystnym śr/d/wlsktθm ciętym Jest bezwodny heptan. Korzystnę zasadę jest cyjanek sodu.

Odρowlednle ilości katolizatora sę około 0,1-1,0 części wagowych katolizatora no 10 części wagowych pirettolOlweg/ maoenołu wyJŚctoweg/, korzystnie około 0,2-0,5 części wagowych katalizotora no 10 części piretroidu. Katalizator może być dodany do zawiesiny piretroldu w jednej porcji albo narastojęco, czyli około połowę dodaje się no początku, o resztę po kilku, np. 3-8 godzinach.

Kolejność dodawania reagentów do środowiska ciekłego zwykle nie jest krytyczno. Dowolny z reagentów, w tym i plrot/olOowy yjeriai wyjściowy, może być od poczętku, olbo może być dodony póżnnej . Pozo tyy zasada i katalizator mogę być dodane jako wcześniej przygotowany oddukt, co jest korzystne albo obie te substancje mogę być dodane oddzielnie. W przypadku odduktu zasaddakaoaOizator korzystne jest dodawanie seopntowtι, takie Jak dodanie około połowy no poczętku, o drugiej połowy później po około 3-8 godzinach. Kolejność dodowanio ilości i proporcje reagentów mogę być jednak dopasowywane tok, żeby zminimalr/ować tworzenie niepożędonego produktu ubocznego, jak estry benzoln/we. Korzystnę kolejnościę dodawania Jest mieszanie pirθr/QidlWθgo zwięzku wyjścoowego ze ziiotaczem aldehydu w rozpuszczalniku przez około

156 620 godziny.a następnie dodanie do mieszaniny zasady i katalizatora.

Zawiesinę zawierającą izomery piretroidu, zasadę i katalizator mesza się w takim czasie i w takiej temperaturze, zęby wywołać przekształcenie w pozędane izomery. Jednę z zalet sposobu według wynalazku jest możliwość prowadzenia przekształcenia w zwykłych warun^kach temperaturowych otoczenia, ta^kich ^jak temperatura o^ko^ło 5-35°C, ^korzystnie oltoło 10-25°C. Zwykle meszarirę reakcyjnę miesza się przez około 2 do około 10 godzin, korzystnie około 3-8 godzin, po czym produkty krystalćczne mogę byc odzyskane dowolnymi znanymi metodami, takimi Jak sęczenie, odparowanie, dekantacja, wirowanie albo dowolne ich kombinacje.

Mimo, że meszaninę reakcyjnę można ochłodzić przed przesęczeniem, to korzystne Jest utrzymy wanie takiej temperatury podczas procesu, a to dlatego, żeby ograniczyć możliwość okludowarna się nie pożędanych zanieczyszczeń w strukturze krystalicznej produktu. W razie potrzeby produkt można raz lub kilkakrotnie rekrystalizować w celu uzyskania wysokiej czystości.. Uważa się, ze dla prowadzania procesu kluczowe znaczenie ma rozpuszczalnik węglowodorowy, gdyż jek stwierdzono, bardziej aktywne izomery sę słabiej w nim rozpuszczalne od izomerów o mniejszej aktywności, co porównano z rozpuszczalnościami o samej zasadzie, takiej jak treet^lornimia lub inny rozpuszczalnik. Tak więc, w stanie równowagi faworyzowane Jest tworzenie się bardziej aktywnych izomerów, a wspomagane dodatkowo eliminację ciała stałego, czyli bardzo ak^wnych izomerów, w marę Jak się tworzę. Zgodnie z tym, przez użycie węglowodoru jako głównego rozpuszczalnika w procesie, równowaga reakcji Jest przesuwana ku tworzeniu się bardziej aktywnej pary cis-2 kosztem mniej aktywnej pary cis-1. Podobne zasady sę uważane za aktualne dla innych mieszanin izomerycznych, np. przekształcenia mniej aktywnej pery trans-1 w bardziej aktywnę parę trans-2.

W procesie prowadzonym sposobem według wynalazku wyjściowa mieszanina izomeryczna, zawierająca wszystkie cztery pary erarcJoieróo cypermetryny lub cyflutryny, np. około 15-25% wagowych pary cis-2 i około 15-25% wagowych pary trans-², pozostałość do 100%, która będzie podzielona pomiędzy pary cis-1 i trans-1, może być przekształcona w mieszaniny o dominujęcej zn^aatości par cis-2 i trans-2, np. co najmniej około 30% wagowych każdej pary, korzystnie co najmniej około 40% każdej takiej pary. Ponadto, wyjścoowe mieszaniny par enarcjomθryczrych cis-1 i cis-2, np. około 20-80% wagowych cis-1 i 80-2C% wagowych cis-2, mogę być przekształcone o mieszaniny zawierające zwiększone Hośn bardziej aktywnej pary cis-2, np. 30-91% wagowych lub więcej . Podobnie, wyjścoowe mieszaniny par erancJlierycznych trans-1 i trans-2, np. około 20-^£^C% wagowych trars-1 i 80-2(% wagowych transA sę przekształcane w meszsniny o zwiększonej za^aUKSci bardziej aktywnej pary trans-2, np. około 30-9(% wagowych lub więcej

Korzystnie zgodnie ze sposobem według wynalazku stosuje się meszaninę wyjściowę, zawierającę bardziej aktywne i mniej aktywne enancjomery 3-/2,2-dlbroioettnrto/-2,2-dlmetylocyklopropanooaarbokylaar/cytann/ZS-fenoksyfenylo/metylu, przy czym otrzymuje się produkt krystaliczny zawierajęcy głównie bardziej aktywne erancJomery. Również korzystnie stosuje się meszaninę wyjśrnowę zawierającę izomery IR, ns S i IR , ns R 3-/2,2-dbb t enylo/^ ,2dime ty locyk lop ropa noka rbok sy la nu/cyjano//3-fenk syf e nylo/me e ylu , przy czym otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie izomer IR, cis S.

Korzystnie zgodnie ze sposobem według wynalazku stosuje się w/jśc^^wę meszaninę zawie rającę tnancjomerylzne pary cypermetryny cis-l i cis-2, co najmniej jeden alllatlczny lub lyklo^lllatyczπy węglowodór o 5-16 atomach węgla jako rozpuszcze^ik, zasadowę sól kwasu organicznego lub nieorganicznego Jako zasadę i chlorek trilaptylimetylomfflonlowy jako katalizator, przy czym korzysinym rozpuszczalnikom jest heptan, a zasadowę solę jest metalu alklllzrneg/.

Korzystne zgodne ze sposobem według oynalazku, stosuje się oyjśnowę meszaninę zlwierajęcg cztery erarcjomeryczne pary cypermeeryny, co najmniej jeder alilatlczny lub cyklo· alllatlczny węglowodór o 5-16 atomach węgla jako rozpuszczalnik, zasadowę sól koasu organicznego lub nieorganicznego jako zasadę i chlorek trkaaprylmmeyylomrnoriowy jako katalizator, przy czym podobnie jak p/prztdn/ Jako rozpuszczalnik korzystnie stosuje się heptar, a Jako zasadowę sól stosuje się oęglar mtalu alkaloznego.

156 620

Korzystnie stosuje się mieszaninę wyjściową zawierającą enancjomeryczne pary cyperrnetryny trans-1 i trans-2, co najmniej jeden alifatyczny lub cykloalifatyczny węglowodór o 5-16 atomach węgla Jako rozpuszczalnik i chlorek trikaprylorneii^lomnomowy jako katali^zator, przy czym korzystnie jako rozpuszczalnik stosuje się heptan a jako zasadową sól stosuje się węglan metalu alkalccznego·

W przypadku przekształcania mieszaniny wyjściowej zawierającej enancjomery trans-1 i trans-2 cyper^^tryny lub cyflutryny stosuje się korzystnie cyjanek metalu alkklyzznego, korzystnie cyjanek potasu jako zasadą, a jako katalizator stosuje się halogenek tetra/Cj-C^/ alkilkomorlowr w aprotycznym rozpuszczalniku organicznym, korzystnie rozpuszczony w cyjanku organicznym, a jako zo^tacz aldehydu stosuje sią korzystnie pirosiarczyn metalu alkal-czzi^ego.

Następujące przykłady dokładniej ilustrują sposób według wynalazku. W przygodach określania cis, trans, cis-1, cis-2, trans-1 i trans-2 dotyczą izomerów i par enancjomerycznych lub cyflutryny określonych powyżej. W każdym przypadku nazwa związku nastąpująca po chromaac^graficznej analizie cieczowej /% powierzchni/ jest dalej skracana Jak nastąpuje: C^para enancjomeryczne cis-1, C2pera enancJomθΓrycrα cis-2, T^-para enancjoοβ^^ trans-1, T₂»para enaπcjooerrccna trans-2, B^opara enancjomeryczna benzoinowego produktu ubocznego cis-1, B₂«para erarcjooerryzna benzoinowego produktu ubocznego cis-2, B^opara enarcjooeryczπa benzoinowego produktu ubocznego trans-1 i B^opara enancjomaryczna benzoinowego produktu ubocznego trans-2.

Przykład 1· z użyciem wodnego roztworu Na₂C0₃ mieszaniny wzbogaco nej w parą jrancjomerryzną cis-2 cyperoetryny· Do mieszaniny 10,0 g /0,024 mola/ cis-3-/2,2dichloroetenyoo/-2,2-dlmerylocykloρroprookarboksykanu /R,S/-cyjario/3-fenoksyfenylo/metylu /C,=53,8, 0-=42,0, T,=2,8 i T_=l,2/ w 20 g r-htatanu dodano podczas mieszania 0,1 g /0,00025 oola/ chlorku crlkapryloeeryloomonrowegr /Aliquat <7, Aldnch Charnocal Co./ i 10 ol wodnego,

10% roztworu węglanu sodu· Całość mieszano 5 godzin w temperaturze pokojowej· Dodano dodatkowe 0,1 chloru crlkarryloeθryloomonrowegr i całość mieszano 13 godzin w temperaturze pokojowej. Mieszaniną reakcyjną przesączono otrzymując 8,37 g pary enancjomerycznej cis-2, cis-3-/2,2dlchloroetenyro/-2,2-dleθtylocykloproprrokθrboksyk8nu /RS/-/cyjano//3-ennoksyfenylo/me tylu /^=4,0, C₂ = 94,0, B -1,1, B2«0,6/.

Przykład II. Wydarzanie z użyceso stałego Νβ₂^3 mieszaniny wzbogaconej w parą enαnyjooeryczną cis-2 cype^oeryny.

Surowy roztwór mieszaniny reakcyjnej określono metodą chrornoacoraaii cieczowej jako zawierającą 30,88% c is-3-/2,2-dich lo ro e ten-y^lo/-? , 2-dioe t yloc yk o ιορι nof^anoka rboks y J^anu /R,S/-/ cyjano-ZS--eenoksyfenyloZ-metylu w mieszanych heptanach. Rozpusscczknll z mieszanych heptanów usunlęco z 32,4 g próbki roztworu, otrzymując 9,96 g izomerów cis ^paroBe ryny, które oznaczono metodą chromatograf ii cieczowej jako zawierające ^stąpające izomery 0^=52,56, C₂=4,55, Tj=2,6 i T₂=2,7· Inną 32,4 gramową próbką tego roztworu zaszczepiono kryszta-taoi crajrmetrrrr o wysokiej zawaatości izomeru cis /co najmniej 50%/ i mieszano w temperaturze pokojowej przez około 18 godzin w celu krystalizacc j. Mieszaniną tą trasowano 0,1 g /0₍00025 oola/ chlorku t nkapryromj tyryί^ooolowerr i 0,5 g stałego węglanu sodu· Mieszaniną tą imieszano 4 godziny w tampe ra tu rz e pokojowej w któro to czasie dodano dodatkowe 0,1 g chlorku t nkep Γγ^ο^ ty losmoniowego,, Zawiesiną reakcyjną mieszano przez dalsze 3,0 godziny w temperaturze pokojowoe· Zawiesiną reakcyjną rozcieńczono 15 ol wodnego roztworu zawierającego 2,0 g stężonego kwasu solnego w celu zoboj ętnienie NagCO^ i mieszano 10 minut· Mieszaniną tą przesączono, otrzymując 7,06 g eraιιcJroerryznej pary cis-2 cis-3-/2,2-dichloroetjnylo/-2,2-diOθtyloyyklopropθnr/ karboksyłanu /R,S/-/cyk^no/»/3-rnnoksyfenrlo/mjtrlu jako ciało stałe /0^4,0, C2=95,0, T2=0,6, B2=0,3/ ·

Przyk ład III. Wydarzanie mieszaniny wzbogaconej w pary jnancjomθΓrczne cis-2 i trans-2 cyp®rmetryny·

Mieszaną mieszaniną 10,0 g n-heptanu i 10,0 g wodnego 10% roztworu wodnego węglanu sodu ochiłodzono do temperatur 10^oC· Dodano zaszczepia^jące lirształy cis-³-/2^f2-^dic^hloroete^lo/156 620

2.2- dimetylocyklopropanokarboksylanu /fi, a no/-/3 - f enok sy f eny 1 o/rne t y lu /0^=54,

C₂ = 42, 1^=3, T₂=l/. Podczas cięgłego utrzymywania temeratury 1O°C dodano kroplami, w cięgu 12 godzin, w celu otrzymania zawiesiny, roztwór zawierajęcy 10,0 g /0,024 mola/ cis, t ranS-3-/2,2-dichloloetenylo/22 ^-doeetylocyklopropnnokarboksylanu /R,S/-/cyjano//3-fenoksyfenylo/matylu /0^=26,7, C2nlS,9, Τ^=23,0, ^“lS i 02»O,6/ i 0,2 g /0,005 mooa/ chlorku trkapdtylomθtylommonlowegl w 10,0 g n-heptanu. Po zakończaniu dodawania zawiesinę mieszano w temperaturze 1O°C przez około 18 godzin. Mieszaninę tę przesączono, otrzymując 7,6 g par enancjomerycznych cis-2 i trans,2, cis, trans-3-/2,2-dCchldlmetrnylo/-2,2-dimetylpdlrpanykarboksylanu /R,S/-/cypnno//--feooksyfenylo/metylu jako ciało stałe /^=7, C2»41, T^„7,

T₂»32, B1-4,6. B2=2.6 i 83=3.8/.

Przykład IV. Wytwarzanie meszaniny wzbogaconej w parę enancomerycznę trans-2 cypermetryny.

Zawiesinę 10,0 g /0,024 ιηο^/ tΓans-3-/2.2-dichloroθtθnylo/-2,2-diιtetylotykloplOpanokarboksylanu /R,S/-/typnoo//3-fθnoktytnnylo/metylu/Cj+C₂»l.1, Τ^=55,4 i ^=43,5/, 0,1 g /0.0(0)25 roda/ chlorku trkaprcylmmetylomnoniowego 1 1,0 g w^c^lLanu sodu w 20 g n-heptanu mieszano 3 godziny w temperaturze pokojowej Dodano dalsze 0,1 g chlorku trka^pr^y^h^metyloamoniowego 1 całość mieszano przez dalsze 3 godziny. Mieszaninę reakcyjną rozcieńczono 10 ml wody i mieszano 15 minut. Otrzymaną mieszaninę przesączono. Placek filtracyjny przemyto n-heptanem, otrzymując 9,17 g pary enancjomerycznej trans-2 trans-3-/2,2-dichloroetenylo/2.2- dimetyloayklokαrblksylanu /R ,S/-/3-tenoksyfenyly/metylu /T^ = 1,7 i T2=97,5/.

Przykład V. Wytwarzanie z użyciem stałego K^^CO-j mieszaniny wzbogaconej w parę eraπcjomeryazrę cis-2 cypeΓmetryny.

Zawiesinę 10,0 g /0,024 ιηο^/ stałego cis-3-/2,2-dachloioetβnylo/-2 )2ddlΠletyloaykloproραrlkarboksylaru /R,S/-/cyjano//3-fnooksyfenylo/metylu /C₁=51,7, C₂=46,8 i T^+T2=l,5/,

0,25 g /0,00095 mola/ eteru 18-koronootgo-6 i 1,0 g /0,0072 mola węglanu potasu w 20,0 g nheptanu m-eszara około 18 godzin w temperaturze pokojowej Do mieszaniny reakcyjnej dodano rozcieńczony kwas solny w celu z^ooętnierna węglanu potasu. Mieszaninę te mieszano 2 dni w temperaturze pokojowej Mieszaninę przesączono i placek -iltrccyjny otrzymując

8,72 g pary enancjomerycznej cis-2 ais-3-/2-2-dachioioetenylo/-2,2-dimetylocyklodiPpanokarboksylanu /R ,S/-/cyj ano/33-f n^key e enylo/me tylu /^=3,8 1 C₂=94,9/.

Przykład VI. Wytwarzanie mieszaniny wzbogaconej w parę mnanayomedyczną cis-2.

Zawiesinę 5,0 g /0,012 mola/ stałego cis-3-/2)2-dachloloetenylo/22)3-ddmttyloaykll3 propankadblksylanu /R ,S/-/cyJano//4-fllOΓO/3-fnioksyfenylo/mmtylu /C₁«49,2 1 ^«δΟ,ε/, 0,5 g /0,0047 nda/ węglanu sodu i 0,05 g /0,00012 mola/ chlorku tΓlkaρrolometylomonnlowegl w 10,0 g n-heptanu mieszano 4 godziny w temperaturze pokojowee. Dodano dalsze 0,05 g chlorku trikaprylo metyloamlrlowegl 1 całość m.mszαnl około 13 godzin w tempera turze pokojowoe. Zasadową mieszaninę reakcyjną zobojętniono rozcteńczonym kwasem solnym 1 mieszano około 30 minut. Mieszaninę odsączono 1 placek -iltrccyjny suszono, otrzymując 4,45 g pary mnancyomeryczney cis-2 cis-3/2 ,2-dlahlldoetmnylo/-2, 2-dime tylocyk ^p^pa noka rboksylanu /R,S/-/cyja^//4--luoro-3--enoksyty lu /C^O.l 1 C₂ = 99,8//.

Przyk ład VII. Wytwarzanie z użyciem tnet yloβmlny mieszaniny wzbogaconej w parę trancyomeΓycznę cis-2-cypermetryny.

Zawiesinę 10,0 g /0,024 1^8/ ais-/-/2,2 .-dichloooe te^yio322 ^-miecy ylctiklpdipρanl3 kαdbyisyl3nu /R,S/-/cyJano//3-feliksytenylo/mttylu /Ci=53,8, C₂=42,O, ^=2,8, T2«l,2/, 0,1 g /0,0(0)25 mola/ chlorku tΓikaprylometoloaooniowegl i 8,0 g /0,079 mole/ trtetylaaminy w 20 g n-heptanu mieszano 5,5 godzin w temperaturze pokojowej Dodano dalsze 0,1 g chlorku trkkaprylomθtyioamoniooego 1 całość mieszano przez dalsze 17 godzin. Zawiesinę przesączono i placek -iltrccyjny przemyto n-heptanem. Placek -iltrccyjny osuszono i otzzymaro 7,78 g pary enai^c^.^omerycznej cis-2 als-3-/2)2-dichloroetenyl-/-2,d~dirnetylocyllooropnooaabboksylanu /R,S/-/cyjano//3-tenoksyfenylo/metylu /C1=3,6, ^=9 1.0, ^«0,9/.

156 620

Przykład WII. Wytwarzanie mieszaniny wzbogaconej w parę enancjomerycznę trans-2-cyflutryny.

Zawiesinę 5,0 g /0,012 mola/ stałego trans-3-/2,2-dcchloroetenylo/-2,2-dimetylocyklopropanokarboksylanu /R,S/-/cyjano/-4-fluoro-3-fenoksyfenylo/metylu /Tg=71,0, T,=2i3,O/, 0,5 g /0,0036 mola/ węglanu potasu i 0,05 g /0,00012 mola/ chlorku tnkkpprylmrnetylommoniowego w 10,0 g n-heptanu mieszano około 17 godzin w temperaturze pokojowej. Alkaliczną meszaninę zobojętniono rozcieńczonym kwasem solnym i mieszano około 30 minut. Mieszaninę przesączono i placek filtrccyjny osuszono, ltrzymując 4,82 g parę enancjomθryczną trans-2 trans-3-/2,2dichloroetenylo/-2 ,2-dimetylocykloplopanokarblksrIanu /R,S/-/cyjano/-/4-fll0l033-lnnoksyflnyll/metylu /Tg=4,6, T2«94,0/.

Przykład IX. Wytwarzanie mieszaniny wzbogaconej w analog IR, cis S bron izomeru I crplrletrrnr z mieszaniny dlsieleoilomeróo.

Roztwór 9,4 g /0.019 mola/ IR, CIS-3-/2,2-dibromoetenylo/-2,2-dlmtylocyklopropanokarboksylanu /R.SZ-Zcjk800/33-fnooksyfenylo/metylu /IR,cis S=44,0%, IR,cis R=52,0%/ w 18 g n-heptanu mieszano w tempera turze pokojowej do czasu utworzenia zawiesiny. Do tej zawiesiny dodano 0,2 g /0Ό0076 mola/ eteru 18-koronowlgl-6 i 1,0 g /0>0072 węglanu potasu.

Całość mieszano około 20 godzin w temperaturze pokojowej. Próbka cuła stałego poddana chromaaograficznej analizie gazowej wykazała, ze zawiera 87,£% IR, cis-3-/2,2-dlblomoetenyro/-2,2 dnetylocykoopoopanokarboksylanu /S/-/cyJrno//3-fθOlSs-lenylo/mltylu i &,£% izomeru IR, cis R.

Przykład X. Wytwarzanie pary lnancjlmerycznlj cis-2 cis-3-/2,2-dichloroltJnylo/22,--dlmetylocyklopΓoaalokaΓboksrlanu /R,S//cyJano//3-lnnoksyfenrlo/-metylu z użyuem fluorku potasu i chlorku triJoprylmlJetylolmonlowego.

Zawiesinę 10,0 g /0,024 mola/ cis-3-22,--dichloreetnrylo/-2,2-illetylorlklρplopanokarboksrlanu /R ,S//cyJano//3-lenoksyfenyło/lθtrlu /Cg=53,9, C2 = 44,4, Tg i T2»1,7/, 0,1 g /00 0(0525 mola/ chlorku tnJopryllmetylolmonlowegl i 1,0 g /0,02 mo^,/ fluorku potasu w 20 g n-heptanu m.eszam 2 godziny w temier^turze pokojowej. Mieszaninę reakcyjnę zobojętniono rozcieńconnym kwasem solnym i mieszam około 30 minut. Mieszaninę przesączono i placek filtra cyjny przemyto, otrzymujęc 8,84 g pary lnancylmerycznej cis-2 lls-3-/2,2-dlchloioetenylo/2,2-dime ty ^cyk^r ro js noka rbok sy la nu /R , S/-/cjj a 00/3--f n okksy i emyJ-o/me ty lu /0g«7,0, C2=9C,0/.

Przykłady Xl-L. Następujące tabele ilustrują inne warunki skuteczne przy praktycznej realizacji wynalazku. Tabela 1 zestawia warunki i wyniki procesu prowadzonego podobnie jak w przykładzie I ze wskazanymi w tej tabeli zmianami. Tabele 2 i 3 dotyczę w taki sam sposób odpowiednio orzykJalom III i IV. Benzoina oznacza w tabelach opisany w opisie blrιzlxnowr produkt uboczny. NR oznacza nie określony.

Tabela 1 ^Wytwarzanie uszamn wzbogaconych w parę enancjoicrycznę lls~2-cyoltmetrynr

Numer	Katalizator a	Rozpusz
proy- ¹			¹czalnik
kładu i 1	typ	i /9/	¹ τ b ,^Typ
1			1
1 '	2	• 3	i 4
i X¹ 1 i	A	ⁱ °Ί	I i A ł
1 XII ¹	A	' 0,1	1 ¹ A
XIII ,	A	, 0,1	i B
XIV i	A	i 0.2	i C
XV ·	A	• 0.2	' A

Zaskdk	•Czas	Anal123	ATM
T^/p⁰	i rekk	- ¹ mter«>	/9/
	.cJ.	wyj sen-
	/9°-	1 wago ’
	dżin t - -	y/i____i.
5	6	i 7 i	B

A	' 2.0	₁ A ₁	i
	' 4,0	f I	i
	' 6,0	i i	i
	' 8^,0	i i	8,9
B	,18.0	1 B 1	8,7
C	'10,0	₁ B ₁	8.9
D	*17^,5	l C i	7.7
E	,17,0	1 C '	8,5

Analiza produktu /% obszaru HPLC/

C¹	•T t i	C2	,Ogółem t rans i	1 Ogółem , benzoina i ł
9	i	10	i 11	• 12 r
17,8	i i	80,0	1 . 2,3	i i 1 NR 1
9,8	ł	87,6	, 2.6	_i NR ,
7,3	i	90,4	. 2,3	i NR ,
6,7		92,3	i NR	l NR l
6,2		92,6	1 0,5	1 NR ¹
5.8		92,2	, 0,5	. nr _l
3.9		86,0	i 1.2	i 1.2 i
4.0		93,5	1 2,0	1 NR 1

156 620

Tabele 1 - c.d.

1

¹ 2

3

4 ,

c

1

6

1

7

8 '

9

i 10 i t a

11 i a

12

XVI

•patrz

zasada

A i

F

1

5.5

t

C

t

- '

26,0

l 71,0 ,

NR ,

NR

1

11,0

t

- '

22,0

i 75,0 ·

NR (

1.3

1 I

1

23.0

a

8.4 J

5.0

« 92,0 '

NR '

2.6

XVII

i A I

0,2

A 1

G

1

18,0

o

C

9.1 i

7.1

' 89.2 ¹

NR '

2.5

XVIII

• A ·

0.2

A

H

1

17,5

a

c

8.1 ·

5,0

: 92.0 ^!

0.8 ,

NR

XIX

' B '

0,5

A i

C

1

18,0

a

0

8.4 J

6,0

• 93.7 »

NR l

0.2

XX

l B ₁

0,5

A '

A

1

18.0

a

0

8.9 ,

6,6

• 92,4 ‘

NR ‘

0.3

XXI

• B ·

0,5

1 A |

I

1

18,0

a

0

8,4 ·

19.0

1 ®0·5 1

NR ,

NR

XXII

1 1 B

0,5

A ·

0

1 |

18,0

t a

0

8.9 l

5.8

' 93.6 '

NR ·

NR

XXIII

_i ^c «

0.5

A ‘

c

1

18.0

t

0

8.1 i

22.0

¹ 77,0 '

NR ‘

NR

XXIX

i C i

0.5

A ‘

A

a

18,0

a

0

8,5 »

18,0

: ®o*^e :

NR J

NR

XXI

¹ C '

0,5

A ,

K

1

20.0

a

0

8,0 ¹

7.0

i 89.0 ,

NR ,

2.0

XXVI

1 1 0

0.4

A 1

L

1 o

8,0

a a

0

9.9

19,8

• 71,8 ·

0.6 »

NR

XXVII

• E '

0.2

1 ^A (

L

t

24.0

t

c

7.8 '

5,0

, 92,6 ,

1.4 i

NR

XXVIII

¹ F ¹

0.4

A i

L

a

19,0

a

c

8^,3 '

4.0

i 79,0 i

NR i

NR

XXIX

₁ 0 i

0.2

0 1

M

t

22,0

a

E

NR ,

8,8

¹ 86,0 ¹

2,0 '

2,2

XXX

1 0 1

0.2

9 0

N

a

4.0

a

E

NR l

11,6

ⁱ ®2.0 '

2.²

3.1

XXXI

1 0 *

0.2

0 1

I

a

22,0

a

E

NR '

9.3

i 82.0 ,

2.1 i

4,8

XXX u

1 1 0

0.4

A i

0

a a

21,0

a a

F

NR ,

8,6

• 88.0 '

2.1 '

0.1

XXHII

₁ D ₁

0.1

0 ¹

P

1

7.0

a

E

NR i

10,4

' 83.8 '

2^,6 |

2.3

XXXIV

' 0 '

0.2

0 ,

Q

a

18,0

a

E

NR '

9.0

, 86,0 ,

2.0 ,

2,0

XXXV

' D 1

0.2

0 1

R

a

18,0

t

E

NR ‘

10.0

l 84,0 i

2,0 t

2.3

XXXVI

₁ E ₁

0,28

0 ’

P

a

18,0

a

E

NR ,

9.8

' 86,0 '

1.9:

1.1

XXXVII

i 0 1

0,2

1 0 (

s

a

17,0

a

E

NR '

17,0

i 80,0 ,

2.0 ,

NR

XXXXIII

| ł G

0.2

o

P

t a

18,0

1 t

E

NR ,

9.0

• 88.0 ·

2.0 '

NR

XXXIX

G i

0.2

D '

T

a

46,0

a

E

NR l

8.2

' 87.0 '

2,o:

NR

XL

1 0 1

0.2

0 _i

T

a

24,0

t

E

NR 1

7.7

i 89,0 ,

2,1 ,

0,1

XLI

' D ' 1 1

0.2

0

u

t t

26,0

1 t

E

NR i

9.0

' 85.0 ·

2.1 ·

3.0

XLII

i 0 i

0.2

0 '

w

1

18,0

t

E

NR '

10,8

I 86^,0 J

2^,4 ^J

0,5

XLIII

' D 1

0.2

0 1

X

t

18,0

a

E

NR '

9.0

l 86.0 1

1.7 i

1.8

Objaśnienia do tabeli 1

a. Katalizator

A «> chlorek triaapryOometyOoarnoniowy

B · eter 18-ioronowy-6

C tns/3 ,6-dloisoheptylo/βoino

O « chlorek tetrb^utylaooooiowy/acetonitryl Oniesan^naa 50/50/ E chlorek tθtobUutylooιloolowy

F chlorek terobbutylooιnonlowr/mitanll ^oif^^j^enni^a 50/50/

G · chlorek titoabυtyOo30onnowyr/ocioontryl /tniesaannnθ 50/50/

b. RozpuusccaOnii

A « n-heptan /20 g/

B = n-oitan /20 g/

C » n-pentan /20 g/

O n-heptan /10 g/

c. Zasada /1.0 g o ile nie zaznaczono inaczej A » stały cyjanek potasu

156 620

Β » stały wodorotlenek wapnia

C stały węglan potasu β wodny, 1C% roztwór węglanu sodu /10 ml/

E « wodny, 10% roztwór węglanu sodu/wodorowęglan sodu - pH 9,5 /10 ml/

F b katalizator /związek zasadowy: fenolan trikapyylornetyloaoioniowy /0,1 g/ G b stały cyjanek sodu

H b roztwór buforu boranowego - pH 10 /VWR/ /10 O,/

I b octan potasu b cyjanek potasu

K = fenolan potasu

L b stały węglan sodu

Μ β stały octan sodu /0,5 g/

N b stały cyjanek potasu /0,5 g/ β cyjanek potasu /2,2 g/Zpirosaacczyn sodu /1,0 g/

P b stały cyjanek sodu /0,5 g/

Q b cyjanek sodu /0,5 g/siarczyn sodu /0,5 g/

R = cyjanek sodu /0,5 g//wodorowęglan sodu /0,5 g/

S b cyjanek sodu /0,5 gZ/wodorostarczyn sodu /0,5 g/

T b cyjanek sodu /0,5 g//piroskarczyn sodu /0,5 g/

V b sól potasowa kwasu 3-/2,2-dichloΓOθtetylo/-2,d-Olmetrlocykloppopanoaarroktylowegr /0,5 g/

V b stały octan potasu /0,5 g/

X

o cyjanek	sodu /0,5	g//podsiarczyn sodu /0,5 g/
cyjanek	sodu /0,5	g/y^^aarc^an sodu /0,5 g/
Materiał	wyjściowy	- % obszaru HPLC /10,0 g mat^ri-ału
XI-XXVII1	:. 5,0 g w	przykładach XXIX - XI_III/
Cj-54,1,	02=44,2	Ti+T2b1,7
C^b52 ,9	C2°45,1	^T1*^T2“2'°
Ci = 53 ,B	0-2=42,0	T₁₊T2-4,0
0^51,7	C2»46,8	T^Tg.1,5
C_l»51.9	C2»47.1	Ti+T2»2 ,0
Tak eaoo	Jak E, ale	użyto 10 g o8terlałs wyjścoowego

e. Gazowe analiza chromatograficzna /% obszaru/ a nie HPLC

Tabela 2

XLIV i	0,2
X..V '	0,2
1 XLVI \|	0,4
XLVIJ;	0.4

i

Wywarzanie mieszanin wzbogaconych w pary enancjooeryczne cis~2 i trans-2 cyperoetryny

- - -I - - ^Numer ₍ Kataprzy- , lizakładu tor ^a ₁ /9/

i Rozpuszczalnik

^b i

Zasa-

'Czas ¹

Analiza¹

AMT

Analiza produktu /% obszaru i

1

—

·—¹

dac

reakcji

imaer.

/9/

hplc

znormalizowane/

, Typ

ł

/9/

1 1

‘/godz./’ 1 1

wyj έci-owe-

'c₉ ’ TA ' T2

Ogółem

(

1

| I

go ^d

• benzoina¹

V ~ · *

Tl

U - - - «1

i A

l

5

1

A

^{: 40}

A

NR

17.4

¹ 27,9 ’ 12,0 ’ 27,6

¹ 15,1 ¹

' B

1

20

1

A

i 17 1

A

NR

15,4

i 26,6 ( 13,1 ₍ 28^,3

ⁱ 1⁶«6 ,

C

1

20

1

B

’ 72 ’

B

9,64

5,0

i 41.0 , 3,0e 47.7

i 1.5 i

i C

1

20

1

C

’ 18 ’

B

NR

5,8

'41,0 ’ 3.6 ’ 47,6

’ 0,5 '

Λ ~ «

1 1 1

1 i

Objaśnienia do tabeli 2

a. Katalizator: chlorek trlkaproroeretyldmmonlowy /przykłady XLIV, XLV/ chlorek tetrabutyroaooniowy/aaetonltryl, 50/50 /przykaady XVI, XVU./

b. Rozpuszzczaniki A β n-penian

B » 19,0 g n-pentanu i 1,0 g metanolu C b n-heptan

156 620

c. Zasady: A » wodny, 10% roztwór węglanu sodu /10 ml/ - 1,0 g

B » cyjanek potasu /1,0 g//pioosiacczyn sodu /1.0 g/

C cyjanek potasu /1,0 g//pi.n^s^^n^:^y^n potasu /1,2 g/

d. Analiza /1% obszaru według HPLC/ 10,0 g Mteri.alu wyjściowego użyto w przykładzie XLI,

12,6 g w przykładzie XLII, 10,0 g w przykładach XLV1 i XLVII.

Przykłady XLII i XLI.

AbCj-26,7, C2“18,9 T^»23,0, Τ₂«16,Ο, Benzoiny ogółem 0,6 Przykłady XLVI i XLVII

B-CC-26,6, C₂-22,7 ^-27,6 T₂-20,7

Tabela 3

Wytwaazanie mieszanin wzbogaconych w pary enancjomerycznę trans-2 cypermetryny

Γ--- Numer , Przy¹ kładu

i Kata-i •^liza;i

Rozpuuszi czalnikh,

Zasada

r--- 'Czas ¹i reakcji

1 Analiza ¹*

AMT /9/

¹Anaaiza • HPLCC

produktu

obszaru

Ί

.t°r , : ;

/9/ ' 1

Typ

j /9/

,/godz./ i i

wego ® i

¹ ogółem ¹ cis

^-2:

Ogółem benzoine

r ^{- -}

- - - -

.1 - _ . _

l X^VIII 0,4 ·

40 ·

A

• l·⁰

• 18 '

A '

18,3

' NE

: 7·¹: i 9.0 i

90.1 *

1.4

' XLIX

¹ 1,0 ¹ 1 t

200 ' |

B

» 10

1 1 . 13 .

8 .

89,2

, NR

91.0,

NR

, L

i 1.0 i

200 ,

B

' 10

i 13 i

B i

94,5

l NR

i 2,8 '

96,3·

NR

ir - - -

.1- - _ u

. - B. - U

i___

---J

1

1 1

♦

a. K^at^lizator: chlorek trikaptyimmetyloamoniowy

b. Rozpuuzzczanik» n-heptan

c. Zasada:

A wodny roztwór węglanu sodu i wodorowęglan sodu, pH 9,0 - 9,5, 10 ml

B b stały węglan sodu

d. Analiza Ma^rl.ału wyjściowego

A b 20,0 g, ogółem cissNR, T^b£>5,1, Τ₂·41,Ο

B b 100,0 g, ogółem cisbI.I, T^b55,4

156 620

Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz Cena 3000 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Sposób przekształcania wyjściowej mieszaniny zdolnych do krystalizacji izomerów piretroidu w izomery bardziej aktywne szkodnikobójczo, znamienny tym, że przygotowuje się zawiesinę mieszańiny wyjściowej w ciekłym środowisku zawierającym Jako zasadniczy składnik obojętny rozpuszczalnik węglowodorowy, w którym wytwarzane izomery sę praktycznie nierozpuszczalne, kontaktuje się tę zawiesinę z zasadę i katalizatorem, który Jest praktycznie rozpuszczalny w ciekom środowisku, a Jest dobrany spośród czwartozęędowego zwięzku amoniowego i eteru koronowego, miesza się otrzmmanę mieszaninę, utrzymujęc podczas mieszania temperaturę właściwą dla przekształcenia 1 odzyskuje się otizm^anr krystaliczne izomery.
2. Sposób według zastrz.l, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjściową zawierającą bardziej aktywne 1 mniej aktywne enancjomery cypermeeryny, a otrzymuje się produkt krystaliczny zawierający głównie bardziej aktywne man^^ery.
3. Sposób według zastrz.2, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą cztery pary enancjomeryiznr CłpeΓmerryny, a otrzymuje się produkt krystaHczny zawierający głównie man^ame^c^e pary cis-2 i trans-2.
4. Sposób według zastrz.2, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą rnancjomerycznr pary cypermatryny cls-1 i cis-2, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie rnancjomeryizną parę cis-2.
5. Sposób według zastrz.2, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą enancjomeryczne pary cypermstryny trans-1 i trans-2, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie enancjoorrycznę parę trans-2.
6. Sposób według z^strrt,i, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą bardziej aktywne i mniej aktywne man^^ery cyflutryny, a otrzymuje się produkt krystaHczny zewie rający głównie bardziej aktywne enancjomery.
7. Sposób według zastrz.6, znamienny tym, Ze stosuje się mieszaninę wyjściową zawierającą cztery pary rnancjomθrycine cyflutryny, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie rnancjomeryiznr pary cis-2 i trans-2.

6. Sposób według zastrz.6, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą enancjomeryiine pary cyflutyyny cls-1 i cis-2, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie parę cis-2.
9. Sposób według zastrz.6, znamienny tym. Ze stosuje się meszamnę wyjścoową zawierającą enancjomeryczne pary cyflutcyny trans-i i trans-2, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie rnanijomerłciną parę trens-2.

U. Sposób według zastrz.1, znamienny tym. Ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą bardziej aktywne i mniej aktywne enancjomery 3-/2^-diboomoetmylo/2 ^-dime tylocykOoptopentkarbtksylan /cyJano/^-f enoksyfmylo/mee ylu , a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie bardziej aktywne mancjomery.
11. Sposób według zastrz^O, znamienny tym, ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą izomery IR, cis S i IR, cis R 3-/2,2^^γοοοθ^πυΠ/-2^-dimetylocyklopropanokarboksylenu /cyjano//3-rnιtokβyfenylo/oetłlu, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający głównie izomer IR, cie S.
12. Sposób według zastrz.!, znamienny tym. Ze Jako zasadę stosuje się zasadową sól kwasu organicznego lub nieorganicznego.
13. Sposób według zastrz.12, znamienny tym, ze Jako zasadę stosuje się wodny roztwór zasadowej soli kwasu organicznego lub nieorganicznego.

156 620
14. Sposób według zastrz.12, z n arn i e postaci ciała stałego.
15. Sposób według zastrz.1, znamię bezwodną zawiesinę.

t y m, ze stosuje się zasadę w t y m, ze stosuje się praktycznie
16. Sposób według zastri^.il, znamienny tym, ze jako zasadę stosuje się stały tlenek, wodorotlenek, węglan, wodorowęglan, cyjanek, cyjanian, octan lub boran Mtalu alkalCzzeego lub metalu ziem alkalicznych, wodny roztwór Jednego lub więcej spośród tych związków albo triakkiloaminę.
17. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, ze przed skontaktowaniem zawiesiny z zasadę i katolloatoemπι wytwarza się addukt zasady i katalizatora.
18. Sposób według zastrz.l, znamienny - tym, ze stosuje się wyjścoową mieszaninę zawierejącę inancjoneryizzi pary cypermetryny cis-1 i cis-2, co najmniej jeden aliaatyczny lub cykloaHaatyczny węglowodór o 5-16 atomach węgla jako rozpuszczalnik, zasadowę sól kwasu organicznego lub nieorganicznego jako zasadę i chlorek tnikiapir^roomet:yloamoniowy jako katalizator.
19. Sposób według zastrz.18, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje się heptan, a jako zasadową sól stosuje się węglan meealu olkolycznego.
20. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, ze przygotowuje się zawiesinę przez zaszczepienie roztworu mieszaniny wyjściowej co najmniej jednym lrysztaiem wytwarzanych izomerów.
21» Sposób według zastrz.1, znamienny tym, że stosuje się meszaninę wyjścoowę zawierajęcą cztery enancjomeryczne pary cypermetryny, co najmniej jeden alifatyczny lub cykloallfatyczny węglowodór o 5-16 atomach węgla jako rozpuszczalnik, zasadową sól kwasu organicznego lub nieorganicznego jako zasadę i chlorek tr^ep^lo-eyyloemonoowy jako katalizator.
22. Sposób według zastrz.21, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik stosuje się hepten a jako zasadową sól stosuje się węglan metalu alkalćcnnego.
23. Sposób według zaszi-z.!., znamienny tym, ze stosuje się «eszaninę wyjścoową zawierającą ena-cjomaryczne pary ctpepoetpyny trans-1 i trans--2, co najmniej jeden allfatyczny lub cykloθllfatyczny węglowodór o 5-16 atomach węgla jako rozpuszczalnik i chlorek tΓlkpptylometyloorto.otowy jako katalizator.
24. Sposób według c8strc.23, znamienny tym, ze jako rozpuszczalnik stosuje się heptan, a jako zasadową sól stosuje się węglan mtalu alkalczznego.
25. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, że stosuje się mieszaninę wyjściową zawierejącę cztery enancjooeΓyccze pary cypermetryny lub cyflutryny, w której ilości każdej pary inancjomeΓyyczej 0.3-2 i trans-2 zawarte są w zakresie od 15 do 25% wagowych, a otrzymuje się produkt kpystaliczny zawierający co najmniej 30% wagowych każdej z par enancjo meryycntch cis-2 i trans-2.
26. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, że stosuje się mieszaninę wyjściową zawierającą 20-80% wagowych par enancjomerycznych cis-1 i 80-20% cis-2 cypermetryny lub cyflutryny, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający co najmniej 30-30% wagowych pary i:is-2.
27. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, ze stosuje się mieszaninę wyjścoową zawierającą 20-8C% wagowych ezanyjooerów trans-1 i 80-2C% wagowych trans·»² enancjo merów cypermetryny lub cyflutryny, a otrzymuje się produkt krystalcczny zawierający co najmniej 30-9C% wagowych pary trans-2,
28. Sposób według zastrz.l, znamienny tym, ze zawiesinę zawierającą zasadę i katalizator kontaktuje się ze zmistaczem aldehydu.

156 620
29. Sposób według zastrz.28, znamienny tym, ze jako zmiatacz aldehydu stosuje się pirosiarczyn, wodooosiarczyn lub uwodniony siarczyn alkalCzznago.
30. Sposób według zastrz.29, znamienny tym, zt Jako zasadę stosuje się cyjanek metalu alkalćzznego a jako katalizator stosuje się halogenek tetra/Cj-C₄/alkiloamoniowy w aprotycznym rozpuszczalniku organicznym.
31. Sposób według zastrz.28, znamienny tym, że jako zasadę stosuje się cyjanek potasu, jako katalizator stosuje się halogenek tetaa/Ci-C^/akkiloamoniowy rozpuszczony w cyjanku organicznym, a Jako zmiatacz aldehydu stosuje się pirosiarczyn metalu elkalczznego.

* * *