Przedmiotem wynalazku jest sposób poprawienia warunków pracy silnika spalinowego czte¬ rosuwowego doladowywanego 1 silnik spalinowy czterosuwowy doladowywany tak wykonany* Wyna¬ lazek odnosi sie zwlaszcza do sposobu przygotowania warunków dzialania silnika spalinowego doladowywanego pracujaoego w cyklu ozterosuwowymt korzystnie z eamoozynnym zaplonem przez sprezanie typu Diesel* Znany jest na przyklad ze zgloszenia na patent europejski EP-A-0 015 791, sposób po¬ prawienia sprawnosci silnika spalinowego ozterosuwowego takiego jak silnik Diesla dolado¬ wywanego o stalym cisnieniu, stalym wyprzedzajacym zamknieciu zaworu ssacego, przy czym rozrzad ma czesciowe pokrywanie sie, stosunkowo wazne, okresów otwarcia odpowiedniego za¬ woru wydechowego i ssacego tego samego cylindra, dla utworzenia rezerwy powietrza albo pro¬ duktów schlodzonych bezposrednio za zaworem wydeohowym i w którym stosujac metode albo sy¬ stem zwany udoskonalonym systemem Millera, zmniejsza sie automatycznie i progresywnie sto¬ sunek objetosciowy albo wspólozynnik efektywnego sprezenia i temperatury koncowej sprezania w silniku w okresie trwajacym od momentu po pierwszym zaplonie (w rozruchu) az do momentu osiagniecia nominalnej mocy, uwzgledniajac naturalna zmiane zaleznosoi miedzy cisnieniem sprezonego powietrza doladowywanego i przeciwcisnieniem gazów wydechowy oh z oylindrów pra¬ cujacych silnika* W wyniku tego, ten znany sposób realizuje wyprzedzajace zamkniecie wlotu powietrza, czesciowe zamkniecie wylotu gazów podczas wiekszej czesci fazy zasysania powie¬ trza albo czesciowe przykryoie wylotu i jego zamkniecie w sasiedztwie dolnego martwego punk¬ tu po zamknieoiu wlotu powietrza* Sposób ten polega wiec na dokonaniu zmiany wspólczynnika albo stopnia wypelnienia kazdego cylindra w zaleznosci od kolejnych cisnien, odpowiednio przy wlocie powietrza i wylocie gazów spalinowych z kazdego cylindra silnika# To znane rozwiazanie teohniozne ma nastepujace zwlaszcza niedogodnosci: poszukiwane po¬ prawienie wspólczynnika wypelniania, zwlaszoza przy srednich obciazeniach wedlug prawa swa-2 140 234 nego prawem linii srubowej, okazalo sie niedostateczne poniewaz nazbyt zalezy od stosunku cisnien, odpowiednio, powietrza zasysanego i gazów wydechowych, który w tym zakresie jest najwiekszy, skad niewystarozajaoo powiekszony nadmiar powietrza spalania i niedostateozne zmniejszenie obciazenia cieplnego silnika, a zwlaszcza temperatury zaworów wydechowych.We wczesniejszym stanie techniki, znany byl sposób wykorzystania przeplywu poohodzaoego od sprezonego powietrza zwlaszcza z utrzymaniem straty dobrze okreslonej cisnienia miedzy ssa¬ niem i wydechem w silniku, umozliwiajacy dzialanie doladowywanej sprezarki (przewaznie z kompresorem odsrodkowym) jako turtiny gazowej, blisko linii niestatecznosci pracy (kolysa¬ nia), a w konsekwencji, ze zwiekszona wydajnoscia.Uruchomienie przeplywu sprezonego powietrza w strefie pracy silnika, gdzie jest on wy¬ korzystywany, prowadzi oczywiscie do zwiekszenia olsnienia wydechowego, znaczniejszego od zwiekszenia olsnienia powietrza, takiego wszakze, zeby to cisnienie wydeohowe nie osiagne¬ lo poziomu cisnienia powietrza. Podstawowa idea wynalazku tkwi szczególnie w nowej kombi¬ nacji ozesciowego zamknieoia zaworu wydechowego podczas wiekszej ozesci suwu ssania, ponow¬ nego, czesciowego otwarcia tego zaworu, nastepnie naturalnego efektu przeplywu wywolanego sprezonym powietrzem* Dzieki tej kombinacji mozliwe jest osiagniecie zwiekszenia ilosoi po¬ wietrza zamknietej w cylindrze, co jest niemozliwe do osiagniecia przy rozrzadzie z zawo¬ rami klasycznymi i towarzyszacym przeplywie wywolanym sprezonym powietrzem.Wynalazek wykorzystuje wiec zjawisko fizyczne zmniejszenia olsnienia zwrotnego miedzy olsnieniem zasysanego powietrza i gazów wydechowych, traktowanego zazwyczaj jako niekor^st- ne, ponie iz jest to cisnienie wydechowe, które ostatecznie okresla stopien wypelnienia cy¬ lindra taki, jaki zostal okreslony powyzej. W wyniku tego, sposób wedlug wynalazku polega wiec na sztucznym poprawieniu naturalnego przeobrazania wspomnianych cisnien w celu dokona¬ nia selektywnej zmiany stopnia wypelnienia cylindra.Przedmiotem wynalazku jest sposób przygotowania warunków praoy silnika spalinowego czterosuwowego doladowywanego, ze stalym zamknieciem wyprzedzajacym ssania 1 z czesciowym pokrywaniem sie okresów otwaroia, kolejno, zaworu wydeohowego i zaworu ssacego tego samego cylindra, jak równiez z ponownym, czesciowym otwarciem wylotu i jego zamknieolem w sasiedz¬ twie dolnego martwego punktu po zamknieciu ssania, polegajacy na dokonaniu zmiany stopnia wypelnienia*w zaleznosci od aktualnyoh olsnien, odpowiednio, na ssaniu 1 na wydechu w kaz¬ dym cylindrze silnika, charakteryzujacy sie tym, ze zamyka sie czesciowo zawór wydechowy podczas wiekszej czesci suwu ssania, zwieksza sie stopien wypelnienia oylindra przez pod¬ wyzszenie cisnienia wydechowego o wartosc wieksza od wartosci cisnienia powietrza, za po¬ moca selektywnego pobierania, w zaleznosci od szybkosci obrotów i/albo aktualnego obciaze¬ nia silnika, przeplywu poohodzaoego od sprezonego powietrza doladowujacego 1 dodania do niego wspomnianych gazów wydeohowych przed ich rozprezeniem wytwarzajacych zuzytkowalna energie.Uzyskuje sie w ten sposób zwlaszcza dzieki zjawisku zwiekszenia olsnienia, wieksza ma¬ se zetknietego w kazdym cylindrze w chwili sprezania i w czasie spalania, a wiec wyzszy stosunek mieszaniny masy powietrza i paliwa (w dalszym olagu zwanym nadmiarem powietrza spalania), oraz wiekszy wydatek sprezonego powietrza, jak równiez wyzszy stosunek olsnie¬ nia doladowania, z ozego wynikaja nastepujace korzystne konsekwencje dla warunków praoy prsv niskim lub srednim oboiazeniu silnika: - polepszenia warunków uruohamiania zimnego silnika; polepszenie sprawnosci spalania, z ozego wynika bardziej ekonomiczne zuzycie pa¬ liwa i w konsekwencji samoczynne, dodatkowe zwiekszenie wspomnianego nadmiaru powietrza; ekróoenie czasu zaplonu i gradientu wzrostu cisnienia, z czego wynika zdolnosc spalania paliw o nizszych liozbaoh oktanowych; anniejezenie wydmuchiwania dymów, zwlaszcza czar¬ nych; obnizenie granicy niestateoznosoi praoy sprezarki powietrza doladowania, zwlaszosa odsrodkowej na mniejszych obrotach silnika; powazna tlumienie glosnosci praoy silnika, e&s&ególnie przy malyoh Obrotaoh i przy malych obciazeniach, dzieki skutecznej kontroli wpól czynnika gazów resztkowyoh, oo poza tym pociaga za soba powazne zmniejszenie wyda¬ lania tlenków azotu na wylooie (amiejszajao w ten sposób zenie ozyszczenia atmosferyczne)*140 234 3 Rozrzad, polaczony z odprowadzeniem sprezonego powietrza, pozwala przy danej predkosci obrotów silnika, niskich lub srednich, na powiekszenie sredniego cisnienia efektywnego, a wiec momentu silnika, który mozna otrzymac z kazdego cylindra, W ten sposób rozszerza sie strefa pracy uzytecznej w kierunku duzyoh momentów i malych predkosci. Korzystnie, w spo¬ sobie wedlug wynalazku, dziala sie na stopien wypelnienia cylindra czystym powietrzem pod¬ czas rozruohu Bilnika poprzedzajacego wstepny zaplon, powiekszajac stosunek cisnienia wy¬ dechowego do cisnienia ssania. W wyniku tegot jest szczególnie korzystne wprowadzenie co najmniej podczas trwania rozruchu, regulowanych strat cisnienia przy ssaniu i/albo przy wydechu* Korzystnie, zamkniecie czesciowe kazdego zaworu wydechowego silnika, odpowiada resztkowemu wzniosowi co najwyzej równemu w przyblizeniu luzowi roboczemu tego zaworu* Ten uklad daje korzysc w postaci unikniecia dodatkowego stuku (a wiec zuzycia) zaworu wydecho¬ wego o gniazdo, który wystepuje w przypadku calkowitego zamkniecia zaworu przed jego ponow¬ nym, czesciowym otwarciem. Ponadto ten resztkowy wznios poprawia chlodzenie zaworu wydecho¬ wego (zgodnie zwlaszcza z dokumentem FR^A- 2 418 332) • Nie stosuje sie resztkowego wzniosu ciaglego bez ponownego otwarcia wiekszego, od przedstawionego za pomoca krzywej Ag^ na fig. 2 europejskiego zgloszenia patentowego EP-A-0 015 791, poniewaz wokól dolnego martwe¬ go punktu tloka przekrój czynny wolnego przeplywu jest niedoetateozny dla uzyskania calko¬ witego efektu zgodnie z zyczeniem, a zreszta resztkowy wznios powiekszylby jeszcze niedo¬ godnosci nadmiernego zasysania gazu w warunkach dzialania takich, jak mala predkosc obro¬ towa albo przejsciowa, gdzie cisnienie gazów wydechowych jest wieksze od olsnienia po¬ wietrza.Przedmiotem wynalazku jest równiez silnik spalinowy czterosuwowy, doladowywany, któ¬ rego kazda krzywka sterujaca zaworem wydeohowym ma garb glówny otwarcia normalnego, garb dodatkowy czesciowego ponownego otwarcia przesuniety do tylu w stosunku do wyzej wymienio¬ nego garbu glównego w kierunku obrotu krzywki, oraz ma przewód odprowadzajacy miedzy prze¬ wodem przetlaczania sprezonego powietrza w kompresorze 1 punktem, co najmniej na jednym albo na kazdym kolektorze wydechowym silnika, charakteryzujacy sie tym, ze krzywka steru¬ jaca zaworem wydeohowym ma garb posredni wzniosu resztkowego zaworu wydechowego, który jest przyporzadkowany w sposób ciagly kolejno, garbowi glównemu i garbowi pomocniczemu, przy czym w przewodzie ssacym powietrze jeat umieszczona chlodnica powietrza. Przedmiot wynalazku jest uwidoozniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig* 1 przedsta¬ wia wykres rozrzadu zaworów ssacych i wyde chowyoh, pokazujaoy zmiane wzglednej wartosci wzniosu H zaworu, odniesiony do wzniosu oalkowitego lub najwiekszego, naniesiona na osi rzednych w funkcji wzglednego polozenia katowego (wyrazonego w stopniach obrotu walu Bil¬ nika naniesionych na osi odcietych) walu korbowego silnika, fig. 2 - krzywke rozrzadu za¬ woru wydechowego o profilu czynnym wedlug wynalazku, w widoku perspektywicznym, fig* 3 - - stanowi funkcjonalny sohemat synoptyczny zespolu silnika Diesla wedlug wynalazku, fig* 4 jest wykresem wartosci wzglednej sredniego cisnienia efektywnego p (w odniesieniu do efektywnego nominalnego cisnienia sredniego) naniesionego na os rzednych w funkcji warto- sol wzglednej ohwilowej predkosci obrotowej H (w odniesieniu do predkosci nominalnej sil¬ nika naniesionej na os odcietych, oraz w funkcji róznych wartos oi wzglednych aktualnej mocy silnika (w odniesieniu do jego mooy nominalnej) wskazana przez rodzine krzywyoh pa¬ rametrycznych, jak równiez krzywa reprezentujaca prawo zwane prawem linii srubowej, zmian sredniego cisnienia efektywnego w funkoji predkosci obrotowej silnika, a fig. 5 - kilka krzywych charakterystycznych parametrów praoy silnika w przypadku pracy wedlug tego prawa.Wykres na figurze 5 uwidaoznia w funkcji oboiazenia lub aktualnej mooy rzeczywistej i aktualnego wzglednego cisnienia efektywnego silnika (naniesionych na csi odcietyoh), od¬ powiednie zmiany wzglednej ilosci odprowadzanego sprezonego powietrza (w odniesieniu do jego najwiekszej ilosci), cisnienia absolutne wzgledem cisnienia powietrza dolotowego p, i spalin p^ (wyrazonyoh w barach), nadmiar powietrza a , wspólczynnik r+ i temperature T zaworu wydeohowego (wyrazona w °C) naniesionych na osi rzednych. Powolujac sie na przy¬ klad wykonania przedstawiony na fig. 1, który uwidaoznia krzywa E wzniosu zaworu wydecho-4 140 234 wego i krzywa A wzniosu zaworu esaoego w czasie jednego cyklu pracy czterosuwowego silnika, kreskowana linia prosta pozioma Bf nieco powyzej osi odcietych, przedstawia skompensowana wielkosc luzu pracy zaworów w ten sposób, ze oznacza rzeczywiste polozenie wzniosu zerowego, to znaczy calkowite zamkniecie zaworów. Postepujac na tym wykresie od lewej strony do pra¬ wej widzimy nastepujace ruchy zaworów: Krzywa S zaworu wydechowego ma poczatek otwarcia tego zaworu w punkcie EQ z wyprzedze¬ niem okolo 55° wzgledem dolnego martwego punktu PMB tloka, stopniowe otwieranie az do cal¬ kowitego otwarcia w punkcie E f wystepujacego okolo 50° po dolnym martwym punkcie PMB i utrzy¬ mujacego sie az do punktu Bp ma okolo 100°, stopniowe zamykanie zaczynajace sie w punkcie Eg, okolo 30° przed górnym martwym punktem PMH tloka i trwajaoe po nim az do czesciowego zamknie¬ cia, lub resztkowego otwarcia, do którego doohodzi w punkcie E,, okolo 60 po górnym martwym punkoie PMH i utrzymanego az do punktu B. na okolo 60°. Tej resztkowy wznios zaworu wydecho¬ wego odpowiada dokladnie luzowi roboczemu tego zaworu. Nastepnie zaczyna sie ponownie otwar¬ cie czesciowe w punkcie E., okolo 60° przed dolnym martwym punktem PMB tloka i postepujace stopniowo na okolo 40° az do wartosoi maksymalnej w punkcie B5, na przyklad 20%, umieszozo- nej w odleglosci okolo 20° od dolnego martwego punktu PMB, po ozym zaczyna sie stopniowe za¬ mykanie od najwiekszej wartosci w punkcie B,-, zeby zakonczyc sie zamknieciem oalkowitym w punkcie Eg, okolo 25° za dolnym martwym punktem PMB tloku* Krzywa A wzniosu zaworu ssacego ma poczatek otwarcia w punkcie AQ, okolo 40° przed gór¬ nym martwym punktem PMH, nastepnie stopniowo podnoszenie az do calkowitego otwarcia osiag¬ nietego w punkcie A,., okolo 65° za górnym martwym punktem PMH tloka. Nastepnie zaczyna sie ruoh zamykania poczynajac od najwyzszego podniesienia w punkcie A. az do zamkniecia calko¬ witego w punkcie Ap, które nastepuje okolo 5° przed dolnym martwym punktem. Jak z powyzszego wynika, odpowiednie zawory wydeohowe i ssace posiadaja, kazdy, wyprzedzenie przy otwaroiu.Zawór ssaoy posiada wyprzedzenie przy zamknieciu, podczas gdy zawór wydechowy posiada opóz¬ nienie przy zamknieciu. Nalezy zaznaczyc, ze wyzej podane wartosci katowe sa tutaj dane je¬ dynie jako przyklady i moga zamieniac sie w zaleznosci od typu silnika.Krzywe obu zaworów, odpowiednio wydechowego E i ssacego A przecinaja sie lub krzyzuja wzajemnie w punkcie C. i C2, okreslajac w ten sposób czesciowe pokrywanie sie odnosnych okresów otwarcia przedstawione na fig. 1 polem zakreskowanym ograniczonym prosta pozioma B z jednej strony i liniami AcC^EJB.CgAg z drugiej strony. Strefa AQCJI, odpowiada fazie wy¬ dalania spalin z cylindra, leoz moze byc skasowana lub zmniejszona na korzysc na przyklad pokrywania sie E^C^Ap dla k0m<^r spalania nie pozwalajacych na wazne czesciowe pokrywanie sie, dla otwaroia zaworów wydechowych i ssacyoh kolo górnego martwego punktu PMH tloka.Punkt C1 znajduje sie na przyklad okolo 15° za górnym martwym punktem PMH i odpowiada pod¬ niesieniu na przyklad okolo 58*t podczas gdy punkt C2 znajduje sie na przyklad 38° przed dolnym martwym punktem PMB tloka i odpowiada podniesieniu na przyklad okolo 19*.Na wykresie na figurze 1, wartosc luzu zaworu przedstawiona przez rzedna prostej pozio¬ mej B odpowiada na przyklad okolo 2,5% oalkowitego wzniosu H, na skutek ozego wznios reszt¬ kowy w Ej - E^ zaworu wydechowego jest rzedu 1,5JL oalkowitego wzniosu H. To ponowne czescio¬ we otwaroie przedstawione ozescla B^^^c krzywej B odpowiada fazie uzupelniajacego wypel¬ niania kontrolujao samoczynnie polaczenie miedzy kolektorem wydechowym 1 cylindrem za pomoca zaworu wydechowego, który ponownie zamyka sie nieoo za dolnym martwym punktem PMB tloka, jednak w chwile po zamknieciu zaworu ssacego. Figura 2 przedstawia krzywke 1 zaworu wydecho¬ wego umozliwiajaca zrealizowanie krzywej E wzniosu zaworu wydechowego przedstawiona na fig. 1.Krzywka 1, stale wspólpracujaoa z krazkiem 2 popyohacza dzwigni zaworu, zawiera idac promie¬ niowo od wystepu zewnetrznego do jego obwodu podstawy 3; zwykly garb glówny 4 zapewniajacy calkowity wznios H zaworu wydechowego, wedlug czesci E^^-JSp-E, krzywej B; garb poswdni 5 umieszczony za garbem glównym H w kierunku obrotu krzywki (przeciwnym do kierunku obrotu wskazówek zegara) i laczaoy sie z tym ostatnim, przy czym garb posredni 5 zapewniajacy utrzy¬ manie resztkowego wzniosu l^ zaworu wydechowego jest na czesci E,-*^ krzywej E wspólosiowy z kolem podstawy 3 w oelu utrzymania stalego podniesienia i garb dodatkowy 6 usytuowany za140 234 5 posrednim garbem 5 w wyzej wspomnianym kierunku obrotu krzywki i laczacy sie z tym ostat¬ nim. Garb dodatkowy 6 o punktowym szczycie zapewnia ponowne otwarcie czesciowe odpowiada¬ jace wzniosowi hp równemu na przyklad 20% oalkowitego wzniosu H (wartosc przy braku luzów zaworowych), na czesci E.J^, krzywej B zaworu wydechowego i lac^r sie swym tylnym za¬ konczeniem z obwodem 3 podstawy krzywki odpowiadajacym okresowi calkowitego zamkniecia za¬ woru wydechowego. Fig* 5 uwidacznia przyklad praktycznego zastosowania urzadzenia wedlug wynalazku w silniku spalinowym o tlokaoh posuwisto zwrotowych, takim jak silnik wysoko¬ prezny 7, z oylindrami w rzedzie, w ilosci na przyklad 6. Naturalnie, silnik móglby posia¬ dac kilka rzedów cylindrów, na przyklad dwa rzedy cylindrów ustawionych w ksztalcie lite- zy V, w którym to przypadku byloby korzystnie posiadac po jednym zespole sprezarkowym do¬ ladowania dla kazdego rzedu cylindrów. Tam, gdzie kazdy rzad cylindrów posiada jeden ko¬ lektor 9 powietrza wlotowego oraz oo najmniej jeden kolektor 10 wylotowy spalin, w przy¬ padku rzedu czterech do dziesieciu cylindrów, bedzie korzystnie przewidziec po jednym ko¬ lektorze na rzad cylindrów, typu modularnego, znanego jako przetwornik impulsów. Ten sil¬ nik daje moc uzyteczna na wale 11 przeznaozonym do napedzania urzadzenia odbiorczego 12 stanowiacego oboiazenie silnika.Silnik 7 pracuje z doladowaniem za pomoca turbosprezarki 139 jedno lub wielostopnio¬ wej, posiadajacej sprezarke powietrza 14, zwlaszoza odsrodkowa, polaczona bezposrednio mechanicznie poprzez wal posredni 15 z turbina napedzajaca 16, korzystnie osiowa, nape¬ dzana spalinami silnika. Otwór wylotowy sprezarki jest polaczony przewodem przetlaczaja¬ cym 17 z kolektorem wlotowym 9 silnika 7 poprzez wymiennik ciepla 18, tworzacy chlodnice koncowa powietrza, dla chlodzenia sprezonego powietrza doladowania silnika, przy czym dro¬ ga przejscia plynu goracego, który ma byc oohlodzony w tym wymienniku oiepla zamontowanym seryjnie w przewodzie 17 przetlaczajacym, podczas gdy droga przeplywu plynu zimnego jest polaczona z obiegiem plynu ohlodzaoego, jest polaczony z obiegiem plynu ohlodzaoego.Otwór wlotowy gazu turbiny 16 jest polaozony przewodem 19 z otworem wylotowym kolektora wydechowego 10 silnika.Natezenie przeplywu sprezonego powietrza moze byc ewentualnie pobierane przed chlodze¬ niem powietrza sprezonego za pomoca przewodu 20 odprowadzajacego sprezone powietrza, któ¬ rego górny koniec jest odgaleziony od przewodu 17 przetlaczajacego powietrze przed chlod¬ nica 18 powietrza sprezonego, a dolny koniec jest polaczony z oo najmniej jednym punktem kolektora wydechowego, lub jak na przyklad w przedstawionym przypadku, z górnym koncem ko¬ lektora wydeohowego 10, a mianowicie w taki sposób, zeby ilosc odprowadzanego sprezonego powietrza byla wdmuchiwana do punktu o najnizszym chwilowym cisnieniu spalin. To miejsoe recyrkulacji powietrza sprezonego na górnym koncu kolektora wydechowego jest korzystne, poniewaz pierwszy cylinder moze ewentualnie zassac plyn. Natezenie przeplywu sprezonego powietrza, doladowywanego jego regulowane i moze byc przerwane lub zatrzymane w szczegól¬ nosci w przypadku pracy silnika na poziomie praoy wystarczajaco wysokim dla dobrej wydaj¬ nosci turbosprezarki. W tym celu przewód odprowadzajacy 20 jest zaopatrzony w zespól pray- mykajacy, dlawiaoy i regulujacy selektywnymi zm1 anaml wolny przekrój przeplywowy przewodu, zasuwa 21 sterowana, lub podobna, na przyklad typu "otwarty-zamkniety", lub o stopniowym zamykaniu oraz otwieraniu (dla umozliwienia lepszego powiekszenia ilosci odprowadzonego sprezonego powietrza ze zmniejszajaca sie predkoscia obrotowa silnika 7). Sterowanie tej zasuwy moze byc automatyczne, za pomooa odpowiedniego urzadzenia automatyoznego* Dla unikniecia jakiejkolwiek zmiany kierunku przeplywu sprezonego powietrza w przewo¬ dzie odprowadzajacym 20, konieczne jest, zeby cisnienie spalin w kolektorze wydechowym 10 bylo nizsze od cisnienia sprezonego powietrza w przewodzie odprowadzajacym 20. Zeby auto¬ matycznie przeszkodzic takiej inwersji strumienia gazu korzystnie jest zamontowac w prze¬ wodzie odprowadzajacym 20, szczególnie przed zasuwa 21, zawór bezpieczenstwa natezeniowy lub zawór przeciwzwrotny 22. Ponadto korzystnie jest, przewidziec do regulacji, zespól ste¬ rowany selektywnie postepowo, o przekroju poprzecznym swobodnego przelotu przewodu, taki jak klapa, zasuwa, przepustnloa, lub podobny, odpowiednio w miejscu 23 naprzeciw wejscia6 140 234 kazdego kolektora wlotowego i/lub w miejscu 24 naprzeciw wylotu kazdego kolektora wyloto¬ wego. Szczególnie korzystnie bedzie, jezeli zamontuje sie klape lub przepustnioe w prze¬ wodzie wylotowym 25 spalin z turbiny 16. Klapy 23f 24 nie sa konieczne.Figura 4 uwidacznia w postaci wykresu korzystny zakres stosowania urzadzenia wedlug wynalazku. Na tym rysunku przedstawiono krzywe nastepujacych wielkosci wzglednych: na osi odcietych: stosunek S- predkosci obrotowej aktualnej N silnika do jego predkosci nominal- n P nej N; na osi rzednych, stosunek fj££_ sredniego cisnienia efektywnego pme cyklu do nomi- nalnego sredniego cisnienia efektywnego pBe oyklu i po lewej stronie krzywa 1^, u góry krzywa Lp oraz prosta pionowa L, po prawej, które przecinaja sie kolejno u góry i posia¬ daja ukosne zakreskowania po ich zewnetrznych stronach, T* trzy krzywe przedstawiaja gra¬ nice normalnej pracy silnika w wewnetrznej strefie ograniczonej tymi liniami; piec krzy¬ wych równej mocy ¥„., Wp, W,, W., IV odpowiadajacych odpowiednio speoyficznym mooom sta¬ lym w kazdym cylindrze - 20%, 40%, 60%, 80% i 100%, od dolu do góry, mocy nominalnej; krzywa E zaznaozona linia kropka-kreska przedstawiajaca zmiane sredniego oisnienia efek¬ tywnego w funkcji predkosoi obrotowej silnika, zgodnie z prawem linii srubowej (wedlug którego teoretycznie srednie olsnienie efektywne jest proporojonalne do kwadratu predko¬ soi obrotowej, podczas gdy moc silnika jest proporcjonalna do trzeciej potegi predkosci obrotowej); strefe zakreskowana liniami pionowymi ograniczona liniami a b c d e a okres¬ lajaoa zf§)n*es, w którym niniejszy wynalazek umozliwia uzyskanie wskazanyoh ulepszen.Stwierdza sie, ze ten zakres jest umieszczony w przyblizeniu pomiedzy 10 i 80% mocy nominalnej silnika, i ze ulepszenie spowodowane zastosowaniem wynalazku zwieksza sie od prawej strony ku lewej w kierunku strzalki, to znaczy wyraznie równolegle do wszystkich krzywych równych mooy, przy zmianie predkosoi obrotowej silnika* Figura 3 przedstawia ko¬ rzystne wyniki techniozne uzyskane przez zastosowanie wynalazku w warunkach pracy zgod¬ nych z prawem linii srubowej. Ha tym rysunku sa przedstawione nastepujace wielkosci i p krzywa: na osi odcietych moc wzgledna, która jest stosunkiem -£— aktualnej mooy silni- n ka P do jego mocy nominalnej Pn wedlug skali nieliniowej, i srednie cisnienie efektywne wzgledne, które jest stosunkiem m, sredniego aktualnego cisnienia efektywnego PmA n oyklu do sredniego olsnienia efektywnego P oyklu, wedlug skali liniowej; na osi rzed- n nyoh: po lewej stronie odpowiednie olsnienie absolutne P* powietrza dolotowego i spalin P. wyrazone w barach, jak równiez nadmiar powietrza spalania ac u dolu i wspólczynnik napel¬ nienia r^ u góry; po prawej stronie stopien wzglednego otwarcia, który jest stosunkiem aktualnego otwarcia zasuwy 21 na przewodzie 20 odprowadzenia powietrza do jego najwiek¬ szego otwarcia dQ u dolu, oraz u góry temperatura T zaworu wylotowego, która jest raozej temperatura miejsca podparoia zaworu, którym styka sie on ze swym gniazdem, - wyrazona w °C.Na tym wykresie krzywe wyrysowane liniami ciaglymi z oznaoznikami P, P,f P^, a , r , d, T przedstawiaja efekt uzyskany bez odprowadzenia sprezonego powietrza doladowania (to znaczy bez przewodu 20 odprowadzenia powietrza, przez zastosowanie systemu rozrzadu wedlug zgloszenia na patent europejski Nr EP^A-1 5791 za zamknieciem w kazdym oylindrze silnika zaworu ssacego przed dolnym martwym punktem tloka i z ponownym czesciowym otwarciem zaworu wylotowego; natomiast krzywe wyrysowane liniami przerywanymi z oznaoznikami P* P', P', a', r^, d', T' przedstawiaja wynik, uzyskany przez komblnaoje wedlug wynalazku tego rozrzadu z uzyciem wspólistniejacego odprowadzenia sprezonego powietrza doladowania, przez zastoso¬ wanie pr^wodu 20 odprowadzajacego powietrze, którego stopien otwarcia jest przedstawiony krzywa d? Postepujac od dolu do góry natrafiamy na nastepujace krzywe: krzywe d i d* przedstawia¬ jace stopien wzglednego otwarcia (odniesiony do najwiekszego otwarcia dQ), przy czym linia pozioma odpowiada soisle osi odcietych; krzywe P. i P' przedstawiajace przebieg cisnienia140 234 7 spalin; krzywe P* i Pi przedstawiajaoe przebieg olsnienia powietrza dolotowego* krzywe ac i a' przedstawiajace nadmiar powietrza spalania; krzywe r^ i r^ przedstawiajace przebieg wspólczynnika napelnienia cylindrów i krzywe Ti T' przedstawiajace temperature zaworu wy¬ lotowego. Rozwazania przeprowadzone nad tymi krzywymi prowadza do naetepujaoych stwierdzen: przez zastosowanie przeplywu sprezonego powietrza doladowania, to znaczy gdy zasuwa 21 jest przynajmniej czesciowo otwarta i dziala przewód 20 odprowadzenia powietrza, przyrost cis¬ nienia PA spalin jest wiekszy od przyrostu P* powietrza dolotowego, z czego wynika: wzrost wspólczynnika napelnienia cylindra z r. na r. i nastepnie zwiekszenie nadmiaru powietrza spalania z a do a' z obnizeniem temperatury T do T'zaworu wydechowego, która to tempera¬ tura jest reprezentatywna dla teohnioznego stanu silnika* Stwierdza sie korzystny wplyw w ozasie zmniejszenia mooy, któremu towarzyszy równiez obnizenie temperatury, podczas gdy, pod nieobeonosc srodków wedlag wynalazku temperatura podwyzsza sie z obnizeniem obciazenia lub mocy (oo jest szkodliwym zjawiskiem w morskich silnikaoh wysokopreznych praoujacych z wysokim doladowaniem i napedzajacych srube napedowa o stalym skoku)• Zastrzezenia patentowe 1. Sposób poprawienia warunków pracy ozterosowowego silnika spalinowego, doladowywane¬ go ze stalym zamknieciem wyprzedzajacym ssanie i z ozesoiowym pokrywaniem sie okresów otwaroia kolejno, zaworu wydechowego i zaworu ssacego tego samego cylindra, jak równiez z ponownym ozesoiowym otwarciem wylotu i jego zamknieoiem w sasiedztwie dolnego martwego punktu po zamknieciu ssania, polegajaoy na dokonaniu zmiany stopnia wypelnienia w zalezno¬ sci od aktualnych olsnien odpowiednio, na ssaniu i na wydeohu w kazdym cylindrze silnika, znamienny tym, ze zamyka sie czesciowo zawór wydechowy podczas wiekszej oze- sci suwu ssania, zwieksza sie stopien wypelnienia oylindra przez podwyzszenie cisnienia wydechowego za pomoca selektywnego pobierania, w zaleznosci od szybkosci obrotów i/albo aktualnego obciazenia silnika, przeplywu pochodzacego od sprezonego powietrza doladowuja¬ cego i dodania do niego wspomnianych gazów spalinowych przed ich rozprezeniem wytwarzaja¬ cym energie uzytkowa. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podczas rozruchu silnika poprzedzajacym wstepny zaplon, dziala sie na stopien wypelnienia cylindra za pomoca czy¬ stego powietrza. 3* Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czesciowe zamknieoie kaz¬ dego zaworu wydechowego odpowiada resztkowemu wzniosowi co najwyzej równemu w przyblize¬ niu luzowi roboozemu wymienionego zaworu. 4. Silnik spalinowy czterosuwowy, doladowywany, którego kazda krzywka sterujaca zawo¬ rem wydechowym ma garb glówny otwarcia normalnego, garb dodatkowy ozesoiowego ponownego otwarcia przesuniety katowo do tylu w stosunku do wyzej wymienionego garbu glównego w kie¬ runku obrotu krzywki, oraz ma przewód odprowadzajacy miedzy przewodem przetlaczania spre¬ zonego powietrza w kompresorze i punktem oo najmniej jednym albo na kazdym kolektorze wy¬ dechowym silnika, znamienny tym, ze krzywka sterujaoa (1) zaworu wydechowe¬ go ma garb posredni (5) wzniosu resztkowego zaworu wydechowego (1), który jest podporzad¬ kowany w sposób ciagly kolejno garbowi glównemu (4) 1 garbowi pomocniczemu (6). 5. Silnik spalinowy wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze w przewodzie (17) ssaoym powietrze ma chlodnioe powietrza (18)*140 234 [Bi h140 234 JF+glE ^m^a u 17. 13 I ,16 18-1 r25 ,-24 » * • 0—?- 20 I—i- rm cl 23-'' 8 8 8 L ¦19 r10 2-1 8 8 8 t_J UJ LU LJ l_J Uli -J .12140 234140 234 J^TB 0,25 PL PL