Przedmiotem wynalazku jest uklad hamulcowy zabezpieczajacy przed blokowaniem kola pojazdu.Znany uklad hamulcowy ze wspomaganiem za¬ wiera hamulce hydrauliczne dla zwalniania obro¬ tów kola, uruchamiane przez operatora urzadzenie polaczone z hamulcami dla podawania cisnienia hydraulicznego do tych hamulców oraz urzadzenie wspomagajace polaczone z urzadzeniem urucha¬ mianym przez operatora dla podniesienia cisnie¬ nia cieczy podawanego do hamulców do poziomu wiekszego niz cisnienie podawane przez urzadzenie uruchamiane przez operatora.Z brytyjskiego opisu patentowego nr 1372 896 znany jest uklad sterowania hamowaniem, zawie¬ rajacy napedowe urzadzenie wspomagajace wla¬ czone pomiedzy czlon roboczy i cylinder glówny hydraulicznego ukladu hamulcowego pojazdu, przy czym to urzadzenie wspomagajace zawiera tlok napedowy, uruchamiajacy tlok roboczy cylindra glówngo, oraz tlok sterujacy dla regulowania za¬ silania plynu hydraulicznego pod cisnieniem ze zródla cisnieniowego do jednej strony tloka na¬ pedowego dla docisniecia go w kierunku urucha¬ miajacym hamowanie pod wplywem uruchomienia czlonu roboczego, oraz zawór elektromagnetyczny uruchamiany w wyniku sygnalu elektrycznego dla sterowania zasilaniem plynem hydraulicznym pod cisnieniem ze zródla cisnieniowego do przeciwnej strony tloka napedowego dla wyzwolenia cisnienia hamowania w cylindrze glównym.Opisane powyzej rozwiazanie jest dosc skompli¬ kowane, poniewaz zawiera jedne urzadzenie zawo¬ rowe uruchamiane poprzez czujnik poslizgu oraz drugie urzadzenie zaworowe uruchamiane poprzez pedal hamulcowy. Jezeli zatem zostanie uszkodzony zawór uruchamiany poprzez pedal hamulcowy, wówczas istnieje duze niebezpieczenstwo, ze ha¬ mulec w ogóle nie zadziala. Z rozmaitych rozwia¬ zan (np. polskie opisy patentowe nr 91845 i 115032 oraz opis patentowy St. Zjedn. Am. nr 3833097 znane jest stosowanie w ukladach hamulcowych czujników opóznienia hamowanych kól.Celem wynalazku jest opracowanie nieskompli¬ kowanego ukladu hamulcowego niedopuszczajacego do blokady i poslizgu kól pojazdu wskutek nad¬ miernie intensywnego hamowania, przez niwelowa¬ nie efektów rosnacego cisnienia hydraulicznego wytwarzanego przez urzadzenie wspomagajace ukla¬ du hamulcowego.Uklad hamulcowy, wedlug wynalazku charakte¬ ryzuje sie tym, ze ma przerywacz urzadzenia wspo¬ magajacego, polaczony z tym urzadzeniem wspoma¬ gajacym i czujnikiem, reagujacy na sygnalizowane przez czujnik wystepowanie nadmiernej wielkosci opóznienia dla •zmniejszenia cisnienia hydraulicz¬ nego wywieranego przez urzadzenie: wspomagajace.Urzadzenie wspomagajace ma urzadzenie rózni¬ cowe, reagujace na urzadzenie uruchamiane przez operatora dla wywierania róznicy cisnien, a prze¬ rywacz urzadzenia wspomagajacego ma zawór, po¬ laczony z urzadzeniem róznicowym, i reagujacym 134 2533 na czujnik dla zmniejszenia róznicy cisnien wy¬ wieranej przez urzadzenie róznicowe.Urzadzenie wspomagajace zawiera przepone po¬ laczona z urzadzeniem uruchamianym przez ope¬ ratora oraz polaczone z ta przepona urzadzenie róz¬ nicowe do regulowanego wywierania na te przepone róznicy cisnien, a przerywacz ukladu wspomaga¬ jacego ma zawór dla odpowierzania przerywacza, a przez to dla likwidacji róznicy cisnien na prze¬ ponie.Urzadzenie róznicowe ma urzadzenie podcisnie¬ niowe dla wywierania na przepone róznicy cisnien pomiedzy cisnieniem atmosferycznym a nizszym od atmosferycznego, wzglednie ma kompresor dla wy¬ wierania na przepone róznicy cisnien pomiedzy cisnieniem atmosferycznym a wyzszym od atmos¬ ferycznego.Urzadzenie wspomagajace moze tez byc wyposa¬ zone w cylinder wspomagajacy dla wywierania na niego cisnienia hydraulicznego, a przerywacz urza¬ dzenia wspomagajacego ma zawór umieszczony po¬ miedzy urzadzeniem do cyrkulacji cieczy a urza¬ dzeniem wspomagajacym dla zmiany kierunku dzialania cisnienia hydraulicznego wywieranego przez urzadzenie do cyrkulacji cieczy.Przerywacz urzadzenia wspomagajacego moze miec zawór powrotny, przemieszczany pomiedzy polozeniami zamykania i otwierania toru przeply¬ wu recyrkulacyjnego pomiedzy urzadzeniem do cyr¬ kulacji cieczy a cylindrem wspomagajacym dla wy¬ równywania cisnienia wywieranego na cylinder wspomagajacy, wzglednie moze posiadac odwraca¬ jacy zawór, umieszczony pomiedzy urzadzeniem do cyrkulacji cieczy a cylindrem wspomagajacym dla odwrócenia kierunku dzialania róznicy cisnien wy¬ wieranych na cylinder wspomagajacy.Czujnik ma elektryczny przelacznik dla elektry¬ cznego sygnalizowania wystepowania nadmiernej wielkosci opóznienia, a przerywacz urzadzenia wspomagajacego ma zawór sterowany cewka, po¬ laczony elektrycznie i reagujacy na sygnal prze¬ lacznika.Urzadzenie wspomagajace moze tez zawierac przepone polaczona z urzadzeniem uruchamianym przez operatora oraz modulator dla zmniejszenia i zwiekszenia cisnienia cieczy podawanego na ha¬ mulec wskutek wystapienia nadmiernego opóznie¬ nia kola, zas przerywacz jest wówczas polaczony z przepona i modulatora dla zmniejszenia cisnienia wywieranego przez przepone podczas pracy modu¬ latora.Urzadzenie uruchamiane przez operatora ma cie¬ glo hamulca, a cylinder wspomagajacy ma tlok tworzacy kanal wspólpracujacy z koncówka ciegla hamulcowego, zas urzadzenie do cyrkulacji cieczy ma zbiornik cieczy oraz pompe dla powodowania cyrkulacji cieczy ze zbiornika przez tlok, przy czym czesciowe zamkniecie kanalu tloka przez koncówke ciegla hamulcowego powoduje wzrost róznicy cis¬ nien natloku. • Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia czesciowy przekrój ukladu hamulco¬ wego wedlug wynalazku, przystosowany do wspól¬ pracy z podcisnieniowym urzadzeniem wspomaga¬ jacym, fig. 2 — uklad hamulcowy z modulatorem, fig. 3 — uklad hamulcowy zawierajacy nadcisnie- niowe urzadzenie wspomagajace, fig. 4 — przery¬ wacz urzadzenia wspomagajacego z pomocniczym 134 253 4 serwomechanizmem dla akomodacji wiekszej ilosci powietrza, fig. 5 — alternatywne rozwiazanie ukla¬ du wedlug wynalazku, a fig. 6 — zmodyfikowana postac ukladu hamulcowego z fig. 5.Prawie kazdy pojazd samochodowy (niepokaza- ny) na ogól jest wyposazony w hydrauliczny uklad hamulcowy dla hamowania czesci obrotowych ta¬ kich jak czesci kola pojazdu, zawierajacego urza¬ dzenie 11 uruchamiane przez operatora, stanowiace pompe hamulcowa, przeznaczona do wywierania cisnienia cieczy na elementy hamowania kola. Pom¬ pa hamulcowa polaczona jest z urzadzeniem wspo¬ magajacym sluzacym do zwiekszania cisnienia cie¬ czy przesylanego do elementów hamowania 10, przy czym cisnienie to jest wieksze niz cisnienie wywo¬ lane przez pompe hamulcowa. W ukladzie pokaza¬ nym na fig. 1 urzadzenie wspomagajace zawiera przepone 12 sterowana podcisnieniem. Urzadzenie wspomagajace polaczone jest na stale z pompa ha¬ mulcowa i jest czule na cisnienie cieczy wywiera¬ ne na przepone 12. Takie podcisnieniowe urzadze¬ nie wspomagajace dla ukladów hamulcowych sa znane fachowcom z dziedziny projektowania ha¬ mulców pojazdów samochodowych i w zwiazku z tym nie beda omawiane.Za pomoca przewodów oznaczonych ogólnie cy¬ fra 14 umieszczonych pomiedzy przepona 12 a od¬ powiednim zródlem podcisnienia, takim jak kolek¬ tor wlotowy silnika spalinowego, uzyskuje sie re¬ gularne poddawanie przepony 12 dzialaniu rózni¬ cowego cisnienia cieczy w sposób ogólnie znany fachowcom z tej dziedziny.Ponizej zostanie opisany uklad hamulcowy, w któ¬ rym urzadzenie róznicowe 13 stanowi urzadzenie podcisnieniowe dla poddawania przepony 12 dzia¬ laniu róznicy cisnien pomiedzy cisnieniem atmos¬ ferycznym a mniejszym od atmosferycznego. Zna¬ ne jest równiez fachowcom tej dziedziny zastoso¬ wanie urzadzenia róznicowego, które zawiera kom¬ presor dla poddawania przepony 12 dzialaniu róz¬ nicy cisnien pomiedzy cisnieniem atmosferycznym a wyzszym od atmosferycznego.Stosownie do obecnego wynalazku, przerywacz ukladu wspomagajacego oznaczony ogólnie cyfra 15 jest umieszczony na przewodzie 14, przez który plyn hamulcowy o cisnieniu równym róznicy cis¬ nien jest doprowadzony do przepony \2. Przery¬ wacz 15 ukladu wspomagajacego jest przez to sku¬ tecznie polaczony z urzadzeniem wspomagajacym i sluzy do odpowiedniego zmniejszania róznicy cis¬ nien, wywieranej przez urzadzenie wspomagajace, co zostanie wyjasnione w dalszej czesci opisu.Uklad hamulcowy wedlug wynalazku dodatkowo zawiera czujnik 16 sluzacy do sygnalizowania wy¬ stepowania nadmiernych wielkosci opóznienia ha¬ mowanych kól 40 pojazdu. Czujnik 16 zawiera ele¬ ktryczny przelacznik dla elektrycznej, sygnalizacji wystepowania nadmiernych wielkosci opóznienia przez wysylanie sygnalów na odpowiednie przewo¬ dy 17.Przerywacz 15 urzadzenia wspomagajacego we¬ dlug wynalazku jest wyposazony w zawór polaczo¬ ny przepona 12, czuly na sygnal czujnika 16 dla zmniejszenia cisnienia cieczy wywieranego przez przepone 12. W przykladzie przedstawionym na fig. 1, przerywacz 15 wyposazony w zawór jest przy¬ stosowany do pracy z przepona 12 uruchamiana podcisnieniem, o odpowiednio malych wymiarach, jakie spotyka sie w samochodach osobowych. Za-134 253 5 6 wór taki posiada zawieradlo 18 zamontowane we¬ wnatrz obudowy 19 z mozliwym wzajemnym prze¬ mieszczaniem.Zawieradlo 18 ma zamontowana pare tarcz za¬ worowych 20, 21 przy czym kazda z nich wspól¬ pracuje z odpowiednim gniazdem 22, 23. Zawór utworzony przez jedna tarcze zaworowa 21 i wspól¬ pracujace z nia gniazdo 23 jest umieszczony w przewodzie 14 i reguluje przeplyw przez ten prze¬ wód, zas zawór utworzony przez druga tarcze za¬ worowa 20 i wspólpracujace z nia gniazdo 22 w sposób kontrolowany otwiera polaczenie pomiedzy przepona 12 i atmosfera, przez co nastepuje kon¬ trolowane odpowietrzanie urzadzenia wspomagaja¬ cego. Tarcze zaworowe 20, 21 sa sprzegniete ze so¬ ba za pomoca zawieradla 18 w ten sposób, ze gdy jedna tarcza lezy na gniezdzie, to druga jest unie¬ siona.Sprezyna dociskowa 25 normalnie dociska druga tarcze zaworowa 20 do styku ze wspólpracujacym gniazdem zaworowym 22, uszczelniajac przed od¬ powietrzaniem przepone 12 i zezwalajac na nor¬ malne dzialanie urzadzenia wspomagajacego, w któ¬ rym ustalone jest polaczenie przez przewód 14 po¬ przez glówny kanal 26 wewnatrz obudowy 19.Pozycja zawieradla 18 jest dodatkowo regulowa¬ na przez cewke zawierajaca uzwojenie 28 i wspól¬ pracujacy rdzen 29. Uzwojenie 28 jest elektrycznie polaczone z przewodami 17 czujnika 16 dla rea¬ gowania na elektryczny sygnal z czujnika 16 przy wystapieniu nadmiernej wielkosci opóznienia ha¬ mowania kól przez uniesienie zawieradla 18 i tarcz zaworowych 20, 21 wbrew sile sprezyny docisko¬ wej 25. Przez to uniesienie normalnie odsunieta tarcza zaworowa 21 jest szczelnie docisnieta do wspólpracujacego gniazda 23, podczas gdy normal¬ nie spoczywajaca w gniezdzie tarcza 20 zaworowa — jest odsuwana od wspólpracujacego gniazda 22.Tym samym przepona 12 jest odpowietrzana do atmosfery przez glówny kanal* 26 i kanal odpowie¬ trzajacy 30 przechodzacy przez obudowe 19.W celu kontrolowania wielkosci zmniejszenia efektów wspomagania i dla zabezpieczenia przed przypadkowym wtargnieciem obcej substancji do wnetrza obudowy 19, jest zastosowany zawór zwrotny 31 umieszczony pomiedzy atmosfera a ka¬ nalem odpowietrzajacym 30. Zawór zwrotny 31 sklada sie z zawieradla 32 poruszajacego sie wzgle¬ dem kanalu wlotowego 34 wbrew sile sprezyny 35 w zakresie ograniczonym poprzez zderzak 36. Gwin¬ towane oslony nastawcze 38, 39 sluza do odpowied¬ niego wyregulowania sprezyny 35 i zderzaka 36, dla uzyskania odpowiedniego ustawienia zarówno wiel¬ kosci odpowietrzania przepony 12 jak i cisnienia w odpowietrzanej przeponie. Przez regulacje na¬ prezenia sprezyny 35 i zakresu do jakiego jest ot¬ warty kanal odpowietrzajacy przez ustawienie zde¬ rzaka 36, reguluje sie wielkosc i stopien zmniej¬ szenia natezenia hamowania.Na fig. 2 jest pokazany przyklad ukladu hamul¬ cowego wedlug wynalazku, który zawiera modu¬ lator, przy czym jedna specyficzna wersja modu¬ latora oznaczona jest generalnie cyfra 50. Budowa modulatora 50 i jego zadania beda wyjasnione bli¬ zej na podstawie dalszego opisu, jednakze dla fa¬ chowców oczywiste bedzie zastosowanie innych roz¬ wiazan modulatorów i ich dzialanie w ukladzie wedlug wynalazku.Elementy ukladu z fig. 2 odpowiadajace elemen¬ tom ukladu z fig. 1 sa oznaczone tymi samymi oznaczeniami numerowanymi z dodatkowa litera a.Modulator 50 reaguje w odpowiedzi na sygnal czujnika 16a, tak jak przerywacz 15a urzadzenia wspomagajacego. Najdogodniej jest, aby pobudzenie modulatora 50 i przerywacza 15a moglo nastepo¬ wac jednoczesnie, ale mozliwe sa tez róznice w budowie czujnika i/lub obwodu elektrycznego, po¬ zwalajace na pobudzenie modulatora 50 i przery¬ wacza 15a w dowolnym ustalonym czasie wzgled- dem siebie odpowiednio do odebrania sygnalu nad¬ miernego opóznienia kola. Modulacji ulega zatem cisnienie hamowania podawane bezposrednio na elementy hamulcowe lOa, tak aby uzyskac opty¬ malny efekt hamowania. Cisnienie to jest modu¬ lowane sygnalem z czujnika 16a.Fig. 3 pokazuje przyklad ukladu hamulcowego wedlug wynalazku, w którym urzadzenie wspoma¬ gajace stanowi przepona 12b typu nadcisnieniowe- go zasilana przez kompresor 51. Elementy fig. 3 takie same jak elementy pokazane na fig. 1 i 2 sa oznaczone tymi samymi oznaczeniami numero¬ wanymi z dodatkiem litery b.Na fig. 4 jest pokazana zmodyfikowana postac przerywacza 15 urzadzenia wspomagajacego, uzy¬ wanego w pneumatycznych urzadzeniach wspoma¬ gajacych o wiekszej objetosci, przy czym elementy identyczne z elementami opisanymi powyzej w od¬ niesieniu do fig. 1 sa oznaczone podobnymi oznacz- nikami, stanowiacymi liczbe o 100 wieksza. Róz¬ nica pomiedzy przerywaczem 15 urzadzenia wspo¬ magajacego z fig. 1, a przerywaczem 115 z fig. 4 polega na tym, ze cewka utworzona przez uzwo¬ jenie 128 i twornik 129 steruje zawieradlem 118, które z kolei steruje zaworem wspomagajacym za¬ wierajacym zawieradlo 140 z tarczami 141, 142 wspólpracujacymi z odpowiednimi gniazdami 144, 145. Zawór wspomagajacy jest sterowany przez to samo zródlo podcisnienia, które zasila cisnienie la¬ dowania ukladu hamulcowego pojazdu. Dzialanie przerywacza 115 urzadzenia wspomagajacego stero¬ wanego zaworem wspomagajacym jest podobne do dzialania opisanego powyzej przerywacza 15, po¬ budzonego bezposrednio za pomoca cewki.Zasilenie uzwojenia 128 powoduje uniesienie twor- nika 129 wbrew dzialaniu sprezyny powrotnej 125, przesuwajac zawieradlo 118 wewnatrz obudowy 119 az do zmiany ulozenia tarcz 120, 121 wzgledem wspólpracujacych gniazd 122, 123. Glówny kanal 126 bedzie wówczas odciety od normalnego pola¬ czenia z atmosfera, a zmniejszone cisnienie w prze¬ wodzie 114 bedzie doprowadzone do przestrzeni 146, w której oddzialywuje na membrane 148, której druga powierzchnia znajduje sie pod dzialaniem cisnienia atmosferycznego. Róznica cisnien na mem¬ branie 148 powoduje uniesienie wspomagajacego zawieradla 140 do zmiany tarcz 141, 142 w stosun¬ ku do wspólpracujacych gniazd 144, 145. Uniesienie tarcz 141, 142 zaworu wspomagajacego powoduje polaczenie z atmosfera czesci przewodu 144, pro¬ wadzacej do przepony urzadzenia wspomagajacego (niepokazanej).W rozwiazaniu pokazanym na fig!; 4 zastosowano czlon zaworowy 132 zamontowany .na czesci nas- tawczej 138 w celu sterowanego umieszczenia czlo¬ nu zaworowego wzgledem "kanalu wlotowego 134.Regulacja polozenia czlonu zaworowego 132 wzgle¬ dem kanalu wlotowego 134 powoduje zmiane szyb¬ kosci, z która wzrost sily hamowania uzyskiwanej przez uzycie urzadzenia wspomagajacego bedzie7 134 253 8 zmniejszony przez dzialanie przerywacza 115 urza¬ dzenia wspomagajacego.Na fig. 5 i 6 przedstawiono bardziej szczególo¬ wo zastosowanie obecnego wynalazku do ukladu hamulcowego, w którym efekty wspomagania sa uzyskiwane przy uzyciu ukladu hydraulicznego obiegu cieczy. Elementy ukladów z fig. 5 i 6 od¬ powiadajace elementom pokazanym na fig. 1 sa oznaczone jednakowymi oznaczeniami z liczba o 200 lub 300 wieksza. Urzadzenie wspomagajace w pos¬ taci cylindra wspomagajacego 250, 350 jest umiesz¬ czone pomiedzy cylindrem glównym 211, 311 a u- rzadzeniem 251, 351 sluzacym do poruszania cy¬ lindra glównego 211, 311 przez operatora, pokaza¬ nym w postaci pedalu hamulcowego.Jak pokazano na fig. 5, pompa 252 pobiera odpo¬ wiedni plyn hamulcowy ze zbiornika 254 i dostar¬ cza go do cylindra wspomagajacego 250. Przeplyw odbywa sie przez kanal 255 w tloku 256, stano¬ wiacym czesc cylindra wspomagajacego 250 i poru¬ szajacym sie wewnatrz niego, tak ze plyn pompo¬ wany ze zbiornika 254 moze byc do niego zawró¬ cony. Koncówka 258 o ksztalcie stozka scietego na ciegle hamulca 259 polaczonym z pedalem hamul¬ cowym ogranicza przeplyw plynu przez kanal 255 wskutek nacisku operatora na pedal hamulcowy, co prowadzi do uzyskania efektu wspomagania, wskutek wystapienia na powierzchni tloka 256 cis¬ nienia hydraulicznego wytwarzanego przez pompe 252.Przerywacz 215 Urzadzenia wspomagajacego hy¬ draulicznego ukladu hamulcowego z fig. 5 ma pos¬ tac sterowanego zaworu umieszczonego pomiedzy urzadzeniem do cyrkulacji cieczy 252, 254 a cylin¬ drem wspomagajacym 250 w celu zmiany kierunku sil cisnienia cieczy wywieranych przez urzadzenie do cyrkulacji cieczy. Przerywacz 215 z fig. 5 po¬ siada powrotny zawór 218 normalnie usytuowany w polozeniu otwartego toru przeplywu dzieki dzia¬ laniu sprezyny 255. W tym polozeniu kanaly w powrotnym zaworze 218 stanowia odpowiednie prze¬ dluzenie przewodów urzadzenia do cyrkulacji cie¬ czy 252, 254 i cylindra wspomagajacego 250, umo¬ zliwiajac przeplyw plynu do cylindra wspomaga¬ jacego 250. i*o zasileniii uzwojenia 228 i odpowiednim przesu¬ nieciu twornika 229, powrotny zawór 218 jest prze¬ suwany do polozenia umozliwiajacego bezposredni przeplyw plynu ód pompy 252 do zbiornika 254.W tym samym czasie zostaje wyrównana róznica cisnien na tloku 256 cylindra wspomagajacego 250 i efekt wspomagania zaniku.W odróznieniu od ukladu z fig. 5, uklad z fig. 6 posiada w przerywaczu 315 urzadzenia wspomaga¬ jacego odwracajacy zawór 318. Kanaly w odwra¬ cajacym zaworze 318 umozliwiaja odwrócenie kie¬ runku dzialanfa : róznicy cisnien, wywieranej na tlok 356. W tym przypadku, efekt wspomagania bedzie nie tylko znoszony podczas pobudzania Ukladu, ale pompa 152 bedzie wspóldzialac przy wytwarzaniu sily, dzialajacej przeciwko sile na¬ cisku operatora na pedal hamowania, gdy czujnik opóznienia kól zasygnalizuje, ze kolo jest bliskie zablokowania. .Urzadzenie regulujace przeplyw zdolne regulo¬ wac wielkosc i miare zmniejszenia lub odwrócenia efektów wspomagania moze byc zastosowane do hydraulicznych ukladów hamulcowych z fig. 5 i 6 tak jak do hydraulicznych ukladó\r hamulcowych z fig. 1 do 4. W najprostszym ukladzie, jest zas¬ tosowana pojedyncza pompa hamulcowa z poje¬ dynczym urzadzeniem wspomagajacym i przery¬ wacz urzadzenia wspomagajacego, który reaguje na pojedynczy czujnik polaczony na stale z jed¬ nym lub wiecej kolem pojazdu.Bardziej zlozone uklady moga zawierac wieksza ilosc urzadzen wspomagajacych, które wspóldzia¬ laja z przerywaczem, przy czym przerywacz urza¬ dzenia wspomagajacego moze byc sterowany jed¬ nym czujnikiem lub wiecej.Mozna tez zaprojektowac uklad, w którym wszyst¬ kie kola sa wyposazone w czujniki opózniania, a przednie i tylne osie posiadaja przerywacz urza¬ dzenia wspomagajacego. Jeszcze inny uklad moze byc wyposazony w indywidualny czujnik opóznia¬ nia i przerywacz urzadznia wspomagajacego dla kól tylnych podczas gdy kola przednie posiadaja wlas¬ ny czujnik opóznienia i przerywacz ukladu wspo¬ magajacego. Mozna tez stosowac jeden modulator dla calego ukladu wzglednie dla kazdego kola.Zastrzezenia patentowe 1. Uklad hamulcowy zabezpieczajacy przed blo¬ kowaniem kola pojazdu, majacy hamulce hydrau¬ liczne dla zwalniania obrotów kola, uruchamiane przez operatora urzadzenie polaczone z hamulca¬ mi dla podawania cisnienia hydraulicznego do tych hamulców oraz urzadzenie wspomagajace polaczo¬ ne z urzadzeniem uruchamianym przez operatora dla podniesienia cisnienia cieczy podawanego do hamulców do poziomu wiekszego niz cisnienie po¬ dawane przez urzadzenie uruchamiane przez ope¬ ratora, oraz czujnik do sygnalizowania wystepo¬ wania nadmiernej wielkosci opóznienia hamowa¬ nego kola, znamienny tym, ze ma przerywacz (15, 15a, 215, 315) urzadzenia wspomagajacego (12, 12a, 250, 350) polaczony z tym urzadzeniem wspomaga¬ jacym (12, 12a, 250, 350) i czujnikiem (16, 16a) i re¬ agujacy na sygnalizowane wystepowanie nadmier¬ nej wielkosci opóznienia dla zmniejszenia cisnienia hydraulicznego wywieranego przez urzadzenie wspomagajace (12, 12a, 250, 350). 2. Uklad hamulcowy wedlug zastrz. 1, znamien¬ ny tym, ze urzadzenie wspomagajace ma urzadze¬ nie róznicowe (13) reagujace na urzadzenie (11) uru¬ chamiane przez operatora dla wywierania róznicy cisnien, a przerywacz (15) urzadzenia wspomaga¬ jacego ma zawór (18, 20, 21, 22, 23, 25, 26, 28, 29), polaczony z urzadzeniem róznicowym (13) i reagu¬ jacy na czujnik (16) dla zmniejszenia róznicy cis¬ nien wywieranej przez urzadzenie róznicowe ft3). 3. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze urzadzenie wspomagajace zawiera przepone (12) po¬ laczona z urzadzeniem (11) uruchamianym przez operatora oraz polaczone z ta przepona (12) urza¬ dzenie róznicowe (13) do regulowanego wywiera¬ nia na te przepone (12) róznicy cisnien, a przery¬ wacz (15) ukladu wspomagajacego ma zawór (18, 20, 21, 22, 23, 25, 26, 28, 29) dla odpowietrzania przerywacza (15) a przez to dla likwidacji róznicy cisnien na przeponie (12). 4. Uklad wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze urzadzenie róznicowe (13) ma urzadzenie podcis¬ nieniowe dla wywierania na przepone (12) róznicy cisnien pomiedzy cisnieniem atmosferycznym a niz¬ szym od atmosferycznego. 5. Uklad wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze urzadzenie róznicowe (13) ma kompresor (51) dla wywierania na przepone (12) róznicy cisnien po-9 134 253 10 miedzy cisnieniem atmosferycznym a wyzszym od atmosferycznego. 6. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze urzadzenie wspomagajace ma cylinder wspomaga¬ jacy (250, 350) dla wywierania na niego cisnienia hydraulicznego, a przerywacz (215, 315) urzadzenia wspomagajacego ma zawór umieszczony miedzy urzadzeniem do cyrkulacji cieczy (252, 254, 352, 354), a cylindrem wspomagajacym (250), (350) dla zmia¬ ny kierunku dzialania cisnienia hydraulicznego wywieranego przez urzadzenie do cyrkulacji cie¬ czy (252, 254), 352, 354). 7. Uklad wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze przerywacz (215) ma zawór powrotny (218, 225, 228, 229) przemieszczalny pomiedzy polozeniami zamy¬ kania i otwierania toru przeplywu recyrkulacyjnego pomiedzy urzadzeniem do cyrkulacji cieczy (252, 254) a cylindrem wspomagajacym (250) dla wyrów¬ nywania cisnienia wywieranego na cylinder wspo¬ magajacy (250). 8. Uklad wedlug zastrz: 6, znamienny tym, ze przerywacz (315) zawiera odwracajacy zawór (318, 325, 328, 329) umieszczony pomiedzy urzadzeniem do cyrkulacji cieczy (352, 354) a cylindrem wspo¬ magajacym (350) dla odwrócenia kierunku dziala¬ nia róznicy cisnien wywieranych na cylinder wspo¬ magajacy (350). 9. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czujnik (16) ma elektryczny przelacznik dla ele¬ ktrycznego sygnalizowania wystepowania nadmier¬ nej wielkosci opóznienia, a przerywacz (15) urza¬ dzenia wspomagajacego ma zawór (18, 20, 21) ste¬ rowany cewka, polaczony elektrycznie i reagujacy na sygnal przelacznika. 10. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze urzadzenie wspomagajace zawiera przepone (12) po¬ laczona z urzadzeniem (11) uruchamianym przez operatora, oraz urzadzenie róznicowe (13) polaczo¬ ne z ta przepona (12) dla wywierania na przepone (12) róznicy cisnien, zas przerywacz (15) jest po¬ laczony z ta przepona (12) i czujnikiem (16) i za¬ wiera zawór sterowany cewka, reagujacy na sygnal wystapienia nadmiernej wielkosci opóznienia. 11. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze urzadzenie wspomagajace ma cylinder wspomaga¬ jacy (250, 350) polaczony z urzadzeniem (251, 351) uruchamianym przez operatora oraz urzadzenie do cyrkulacji cieczy (252, 254), (352, 354) polaczone z cylindrem wspomagajacym (250, 350) dla podawa¬ nia do niego cisnienia hydraulicznego, zas przery¬ wacz (215, 315) urzadzenia wspomagajacego jest polaczony z cylindrem wspomagajacym (250, 350) i czujnikiem (16) i zawiera zawór (218, 318) stero¬ wany cewka, reagujacy na sygnalizowane wyste¬ powanie nadmiernych wielkosci opóznienia dla zmiany kierunku dzialania cisnienia hydraulicz¬ nego wywieranego przez urzadzenie do cyrkulacji cieczy (252, 254, 352, 354). 12. Uklad wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze urzadzenie (251, 351) uruchamiane przez operatora ma cieglo hamulca (259, 359), a cylinder wspoma¬ gajacy, (250, 350) ma tlok (256, 356) tworzacy ka¬ nal (255, 355) wspólpracujacy z koncówka (258, 358) ciegla hamulcowego (259, 359), a urzadzenie do cyrkulacji cieczy (252, 254, 352, 354) ma zbiornik (254, 354) na pomieszczenie cieczy oraz pompe (252, 352) dla powodowania cyrkulacji cieczy ze zbior¬ nika (254, 354) przez tlok (256, 356). 13. Uklad wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze przerywacz (215) zawiera powrotny zawór (218) po¬ laczony z pompa (252) i zbiornikiem (254), prze¬ mieszczalny w sposób kontrolowany pomiedzy pompa (252) a cylindrem wspomagajacym (250) dla zamykania i otwierania przeplywu recyrkulacyj¬ nego cieczy z pompy (252) do zbiornika (254). 14. Uklad wedlug zastrz. 11, znamienny tym, ze przerywacz (315) ma odwracajacy zawór (318) po¬ laczony z pompa (352) i zbiornikiem (354) prze¬ mieszczalny w sposób kontrolowany pomiedzy pom¬ pa (352) a cylindrem wspomagajacym (350) dla odwracania kierunku przeplywu cieczy ze zbiorni¬ ka (354)przez tlok (356). 15. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze urzadzenie wspomagajace zawiera przepone (12a) polaczona z urzadzeniem (lla) uruchamianym przez operatora, oraz ma modulator (50) dla zmniejszenia i zwiekszenia cisnienia cieczy podawanego na ha¬ mulce (lOa) wskutek wystapienia nadmiernego opóznienia kola (40a), zas przerywacz (15a) jest polaczony z przepona (12a) i modulatorem (50) dla zmniejszenia cisnienia wywieranego przez przepo¬ ne (12a) podczas pracy modulatora (50).134 253134 253134 253 25Z- 22 —Czg^ó Cena 100,— zl ZG Znin 4249-1500-85 90 PL