Przedmiotem wynalazku jest przyrzad dodatkowy do pluga, przeznaczony do rozkruszania skib i zageszczania gleby podczas orania. Znane sa przyrzady do rozkruszania skib po ora¬ niu, przeciagane po operacji orania za pomoca ciagnika, maja one jednak kosztowna konstruk¬ cje. Stosowano takze przyrzady z wlasnym napedem, byly one jednak bardzo skomplikowane w wykonaniu i ponadto wymagaly znacznego zuzycia energii.Znane przyrzady maja te wade, ze nie pozwalaja na zaoszczedzenie energii i kosztów, a ponadto znacznie utrudniaja zawracanie ciagnikiem na uprawianym polu. Jesli po zaoraniu istnieje koniecznosc przygotowania gleby do siewu przez rozkruszenie i zageszczenie, aby utrzymac wilgotnosc gleby, niezbednych bylo dotychczas szereg operacji, co wymagalo znacz¬ nych strat energii i czasu. Zadaniem wynalazku jest opracowanie przyrzadu dodatkowego do pluga umozliwiajacego obróbke gleby, a takze zaoszczedzenie energii.Zadanie to zrealizowano dzieki temu, ze w przyrzadzie dodatkowym z czepigami mocujacy¬ mi, czepiga podluzna oraz kilkoma kablakami lozyskowymi z kolami roboczymi, teleskopowo przesuwne czepigi mocujace podtrzymuja czepige podluzna sprezyscie przemieszczalna pionowo za pomoca elementów nastawczych, na której jeden albo kilka kablaków lozyskowych, lozysku¬ jacych obrotowo kola robocze, jest zamocowanych z mozliwoscia pionowych ruchów wychylnych, utrzymywanych w swoim polozeniu roboczym sila sprezystosci za pomoca sprezyn naciagowych i amortyzatorów. Kablaki lozyskowe za pomoca elementów mocujacych i srub sa przesuwnie za¬ mocowane do czepigi podluznej i sa obracane w poziomie oraz ustalane. Przy elementach nas¬ tawczych i przy kablakach lozyskowych sa zamocowane sprezyste elementy pneumatyczne.Przedmiot wynalazku mozna latwo zamontowac na, kazdym dostepnym w handlu plugu dowolnej wielkosci, jak na przyklad na plugu do orki zagonowej, przy czym dla kazdego lemiesza plu¬ ga jest przewidziany jeden kablak lozyskowy z kilkoma kolami roboczymi. Dzidki ukladowi teleskopowych czepig mocujacych w sposób ciagly jest nastawiana odleglosc od poszczególnych;2_ 129 202 ¦ lemieszy pluga do kól roboczych* Ponadto przez odpowiednie nastawienie czepigi; podluznej na j wlasciwa wysokosc jest mozliwe dokladne nastawienie nacisku kól roboczych, a przez to zadana glebokosc zageszczania podloza, natomiast przez obrót w poziomie kablaków lozyskowych moze byc nastawiane polozenie katowe kól roboczych wzgledem lemieszy. Dzieki mozliwosci latwej wy«f jmiany kól roboczych, które na przyklad moga byc zastapione talerzami albo rózrfego rodzaju na¬ rzedziami radialnymi, przyrzad dodatkowy do pluga wedlug wynalazku ma uniwersalne zastosowan: Dalsza korzystna cecha przedmiotu wynalazku polega na tym, ze zamiast mechanicznych ele¬ mentów, nastawiania wysokosci zawsze latwo moga byc zastosowane elementy hydrauliczne albo pneumatyczne, natomiast dla uzyskania lepszego dopasowania do terenu poszczególne kablaki lozyskowe moga byc wyposazone w amortyzatory pneumatyczne albo hydrauliczne. Równiez zamiast mechanicznych sprezyn naciskowych i/albo naciagowych moga byc przewidziane sprezyste elemen ty pneumatyczne. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przyrzad dodatkowy w perspektywicznym widoku z góry, fig. 2 - uklad odchylanego pionowo kablaka lozyskowego z kolami roboczymi, fig. 3 - inny uklad kabla- ka lozyskowego z amortyzatorem.W przyrzadzie wedlug wynalazku obie teleskopowo przesuwne czepigi mocujace 1 1 2 sa za mocowane swoimi plytkami mocujacymi 1a do czepigi podluznej pluga. Na wsuwanych czesciach 1bj czepig sa umieszczone elementy nastawcze 9f które sa wyposazone w gwintowany trzpien 13 i sprezyne naciskowa albo sprezyste elementy pneumatyczne, jak uwidoczniono to na fig. 1.Za pomoca kablaka laczacego 12, którego konce od strony czepigi podluznej 3 dosiegaja ele¬ mentów nastawczych 9» w których sa polaczone z gwintowanymi trzpieniami 13 za pomoca elemen tów gwintowanych, uzyskuje sie mozliwosc nastawiania czepigi podluznej 3 na odpowiednia wysol kosc przy pomocy korby recznej 14. Na czepidze podluznej.3 sa zamocowane kablaki lozyskowe 4J z ich kolami roboczymi 5 za pomoca profilowych elementów mocujacych 7 i srub 8, tak ze posz¬ czególne kablaki lozyskowe 4 moga byc odpowiednio dosuwane do poszczególnych lemieszy pluga i ustalone. * Pionowo odchylne kablaki lozyskowe 4, pokazane na fig. 2, sa umieszczone za pomoca prze-| gubów 15 na plycie obrotoWej 17 polaczonej za pomoca odlaczalnych srub z elementami mocuja¬ cymi li Plyta obrotowa 17 wspiera kablak sprezysty 11 wyposazony w kilka otworów 18, nato¬ miast dalszy kablak sprezysty 19 Jest zamocowany do wahliwego kablaka lozyskowego 4, a po¬ miedzy tymi oboma kablakami sprezystymi 11 i 19 jest zaczepiona sprezyna naciagowa 6. Jesli kablak lozyskowy 4 zostanie odchylony do góry przez niespodziewany opór, na przyklad kamien w glebie, po pokonaniu tej przeszkody bedzie on sciagniety z powrotem w swoje polozenie ro¬ bocze za pomoca sily sprezystosci sprezyny zaciagowej 6. Dzieki temu uzyskano tak korzystne zabezpieczenie przyrzadu przed kamieniami. Aby utrzymac kablaki lozyskowe 4 w ich ukosnym 'polozeniu na kablaku sprezystym 11, przewidziano listwy ograniczajace 20. Kola robocze 5 sa ;ulozyskowane w latwo wymienionych tulejach lozyskowych 21, aby zapewnic mozliwosc zastosowa-| nia dowolnie wykonanych kól roboczych. Sila sprezystosci sprezyn naciagowych 6 nieprzerwanie j dociska kablaki lozyskowe 4 z ich kolami roboczymi 5 podczas operacji roboczej do obrabiane-f ! go podloza wcisniete tak gleboko, na ile jest to wymagane do zageszczenia tego podloza, przy ! czym za pomoca sprezynowania wyrównujacego czepigi podluznej 3 uzyskuje sie swobodne dopaso I wanie do terenu. i W celu dalszego ulepszenia i wykluczenia ewentualnie wystepujacych uszkodzen przedmiotu ! wynalazku na kablakach lozyskowych moga byc dodatkowo umieszczone amortyzatory 10 hydrauli- ! czne albo pneumatyczne, jak na fig. 3* Naprzeciwko kablaków sprezystych 11 jest zamontowany ; kablak mocujacy 22, Jak pokazano to na fig. 3$ a na ramie kablaka lozyskowego 4 w odpowied- j nim miejscu jest zamocowany kolejny kablak mocujacy 23 tak, ze miedzy nimi jest zawieszony j amortyzator 10. Amortyzatory 10 utrzymuja kola robocze 5 w polozeniu roboczym, w przypadku : jazdy przez przeszkody na przyklad kamienie w glebie ornej to nastepuje zwrot tych kól lecz ! w sposób nie uderzeniowy tylko przy pomocy amortyzatorów 10 zwrot ten jest opózniany. Takzel powrót kól roboczych 5 do polozenia roboczego nastepuje poprzez taki ruch opózniany za pornos ¦ ca amortyzatorów 10.) i i \ 129202 JA — Elementy spr^Zys*"-13 Mff^g^^ZOPg ^^oMn^^ y wynal^y.klpm np przyrzadzi** dodatkowym dn pluga I uniemozliwiaja wyjscie pluga z gleby albo przychylenie go w czasie operacji roboczej. Przez zastosowanie te^o przyrzadu znacznie oszczedza sie energie, jak na przyklad paliwo oraz czas obróbki. Stosunkowo prosta konstrukcja, umozliwiajaca poza tym zamontowanie przedmiotu wynaH lazku na kazdym ;zwyklym, dostepnym w handlu plugu, pozwala na uzyskanie niskich kosztów wytwarzania* W celu lepsz/ej obróbki gleby kablaki lozyskowe 4 moga byc wykonane jako znacznie szerszej albo mozna zastosowac szersze powierzchnie robocze za pomoca nasadzanych dalszych kablaków lozyskowych, które moga byc dodatkowo zamocowane z boku do kablaków lozyskowych 4. Zamiast zwyklych kól roboczych 5 w kablakach lozyskowych moga byc osadzone kola robocze wykonane jako spiralne, albo walcowe. Rozszerzenie kablaków lozyskowych byloby szczególnie istotna zaleta, zwlaszcza w przypadku plugów pólzawieszanych. Przy stosowaniu plugów pólzawieszanyclj na przyrzadzie dodatkowym do pluga sa przewidziane korzystnie sterowane kola podporowe.Zastrzezenia patentowe 1. Przyrzad dodatkowy do pluga, wyposazony w czepigi mocujace, czepige podluzna oraz kilka kablaków lozyskowych z kolami roboczymi, znamienny tym, ze teleskopowo przesuwne czepigi mocujace /1, 2/ podtrzymuja czepige podluzna /3/ sprezyscie przemieszczal na pionowo za pomoca elementów nastawczych /9/f na której Jeden ewentualnie kilka kablaków lozyskowych /k/9 lozyskujacych obrotowo kola robocze /5/, jest zamocowanych z mozliwoscia pionowych ruchów wahliwych i utrzymywanych w swoim polozeniu roboczym sila sprezystosci za pomoca sprezyn naciagowych /6/ i amortyzatorów /10/, natomiast kablaki lozyskowe A/~za po¬ moca elementów mocujacych liI i srub /&/ sa przesuwnie zamocowane do czepigi podluznej /3/ i sa obracane w poziomie oraz ustalane, przy czym w elementach nastawczych /9/ i przy kabla¬ kach lozyskowych A/ sa umieszczone sprezyste elementy pneumatyczne, 2. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czepigi mocujace /1, 2/ na swych wolnych koncach maja plyty mocujace /la/ i maja co najmniej dwie wsuwane teleskopo we Jedna w druga czesci czepigowe. 3. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czepiga podluzna /3/ jest polaczona z czepigami mocujacymi /1, 2/ sprezyscie-pionowo z mozliwoscia nastawiania za po¬ moca gwintowanego trzpienia /13/. 4. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kablaki lozyskowe /U/ z kolami roboczymi/5/ sa zamocowane na czepidze podluznej /3/ przesuwnie w kierunku podluznym. 5. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kablaki lozyskowe A/ sa odchylne w plaszczyznie pionowej. 6. Przyrzad wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze kablaki lozyskowe /U/ sa utrzymywane w swoim polozeniu roboczym za pomoca sily sprezystosci sprezyny naciagowej /6/. 7. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kablaki lozyskowe /k/ sa obrotowe w poziomie i sa ustalane. 8. Przyrzad wedlug zastrz. 1, albo 3, znamienny t y m, ze czepiga podluzna /3/ ma hydrauliczne albo pneumatyczne elementy /9/1 do nastawiania wysokosci i pneumatyczne ele¬ menty sprezyste do sprezynowania wyrównujacego. 9. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze poszczególne kablaki lo¬ zyskowe /k/ sa wyposazone w pneumatyczne albo hydrauliczne amortyzatory /10/. 10. Przyrzad wedlug zastrz. 9f znamienny tym, ze amortyzatory /10/ sa umieszczone miedzy wychylnymi w pionie kablakami lozyskowymi /4/ a stalymi kablakaml sprezystymi /11/.129 202 FIG.1 U4 ^p FIG.2 .FIG.3 PiacowniLPoUgraflczna UP PRL. Naklad 100 egz.Cent 100 zl PL