Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania nowych, podstawionych w pozycji 2 i 4, kwasów 5-tiazolokarboksylowych i ich estrów skutecznych jako czynniki zabezpieczajace przed srodkami chwastobójczymi.Srodki chawastobójcze sa bardzo uzyteczne do zwalczania róznych chwastów w uprawach zbozowych. Jednak wiele srodków chwastobójczych uszkadza rózne rosliny uprawne, zwalniajac ich wzrost i rozwój, jezeli sa stosowane w ilosciach niezbednych dla zniszczenia lub zahamowania prawidlowego rozwoju chwastów. W zwiazku z tym, niektóre zwiazki chwastobójcze nie moga byc uzywane do zwalczania chwastów w niektórych uparawch. Dlatego tez, potrzebny jest srodek zabezpieczajacy, zawierajacy zwiazek chemiczny, który mozna bedzie stosowac do traktowania nasion roslin uprawnych, miejsca wzrostu roslin lub samych roslin, zmniejszajacy uszkodzenia wywolywane srodkiem chwastobójczym, bez równoczesnego oslabiania dzialania chwastobój¬ czego.Wytwarzane sposobem wedlug wynalazku 2 i 4 podstawione kwasy 5-tiazolokarboksylowe i ich estry sa skutecznymi czynnikami zabezpieczajacymi przed szkodliwym dzialaniem srodków chwastobójczych na rosliny.Z opisu patentowego St. Zjedn. Ameryki nr 4 199 506 znane sa 2,4-dwupodstawione kwasy -tiazolokarboksylowe i ich pochodne uzyteczne jako srodki zabezpieczajace.Nowe, wytwarzane sposobem wedlug wynalazku, podstawione w pozycji 2 i 4 kwasy 5- tiazolokarboksylowe i ich estry okreslone sa wzorem ogólnym 1, w którym R oznacza grupe alkilowa o 3-9 atomach wegla, grupe chlorowcoalkilowa o 3-8 atomach wegla, nizsza grupe chlorowcoalkilowa lub grupe o wzorze 2, w którym X i Y niezaleznie od siebie oznaczaja atom wodoru lub chlorowca, nizsza grupe alkilowa lub grupe trójfluorometylowa, a R1 oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1-10 atomach wegla, nizsza grupe alkenylowa, nizsza grupe alkinylowa, nizsza grupe alkoksyalkilowa, nizsza grupe chlorowcoalkilowa, grupe benzylowa, grupe fenylowa ewentualnie podstawiona 1 lub 2 podstawnikami, które niezaleznie od siebie oznaczaja atom chlorowca, nizsza grupe alkilowa lub grupe trójfluorometylowa z tym, ze jesli R1 oznacza grupe alkilowa o 1-10 atomach wegla, to R ma wyzej podane znaczenie z wyjatkiem grupy trójfluorometylowej.2 128 997 Okreslenia „nizsza grupa alkilowa", „nizsza grupa alkoksylowa", „nizsza grupa alkenylowa'4 i „nizsza grupa alkinylowa" dotycza grup zawierajacych do pieciu atomów wegla o lancuchu rozgalezionym lub prostym.Jesli R1 oznacza nizsza grupe alkenylowa, to korzystna jest grupa allilowa, a jesli R1 oznacza nizsza grupe alkinylowa, to korzystna jest grupa propargilowa.Okreslenie „atom chlorowca" dotyczy atomów bromu, chloru, fluoru lub jodu.„Grupa cykloalkilowa" zawierajaca 3-8 atomów weglajest grupa cyklopropylowa,cyklobuty- lowa, cyklopentylowa, cykloheksylowa, cykloheptylowa i cyklooktylowa. Korzystne sa grupy zawierajace 5-7 atomów wegla, zwlaszcza cykloheksylowa.Okreslenie „nizsza grupa chlorowcoalkilowa" dotyczy grup zawierajacych do pieciu atomów wegla, w którym co najmniej jeden atom wodoru jest zastapiony atomem chlorowca. Zwlaszcza dotyczy to takich grup alkilowych, w których wszystkie atomy wodoru sa zastapione atomami chlorowca, jak np. grupa trójfluorometylowa.Ponizej podano przykladowo szereg estrów 4-podstawionego kwasu 2-amino-4-tiazolokarbo- ksylowego o wzorze 3, cennych jako pólprodukty do wytwarzania sposobem wedlug wynalazku zwiazków stanowiacych antidotum srodków chwastobójczych o wzorze 1.Ester etylowy kwasu 2-amino-4-izopropylo-5-tiazolokarboksylowego, ester propylowy kwasu 2-amino-4-etylo-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-amino-4-(III-rz.-butylo)-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-amino-4-(p-fluorofenylo)-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-amino-4-(p-chlorofenylo)-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-amino-4-(o-chlorofenylo)-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-amino-4-(m-tolilo)-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-(amino-4)a, a, a-trójfluoro-m-tolilo)-5-tiazolokarboksylowego, ester etylowy kwasu 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolokarboksylowego, ester 2,2,2-trójchloroetylowy kwasu 2-amino-4-trójfluorometylo-5-tiazolokarboksylowego, ester 2-butoksyetylowy kwasu 2-amino-4-trójfluorometylo-5-tiazolokarboksylowego, ester fenylowy kwasu 2-amino-4-trójfluorometylo-5-tiazolokarboksylowego, ester p-chlorofenylowy kwasu 2-amino-4-trójfluorometylo-5-tiazolokarboksylowego, ester propargilowy kwasu 2-amino-4-trójfluorometylo-5-tiazolokarboksylowego, ester allilowy kwasu 2-amino-4-trójfluorometylo-5-tiazolokarboksylowego.Podstawione w pozycji 4 kwasy 2-amino-5-tiazolokarboksylowe i ich pochodne o wzorze 3 mozna otrzymac stosujac opisany ponizej sposób zilustrowany na schemacie 1 na rysunkach. We wzorach wystepujacych w schemacie 1 R i R1 maja wyzej podane znaczenie.W procesie prowadzonym wedlug schematu 1 ketoestry w chloroformie wkrapla sie do jednego równowaznika chlorku sulfurylu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie w ciagu wielu godzin w temperaturze wrzenia, a nastepnie chloroform odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem.Równomolowa ilosc otrzymanego 2-chloro-3-ketoestru dodaje sie do tiomocznika w etanolu i calosc ogrzewa sie w ciagu 16-20 godzin w temperaturze wrzenia. Nastepnie etanol odparowuje sie pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc zobojetnia sie roztworem wodoroweglanu sodowego.W ten sposób otrzymuje sie 4-podstawione kwasy 2-amino-5-tiazolokarboksylowe lub ich estry, czyli zwiazki wyjsciowe o wzorze 3.Otrzymane w podany wyzej sposób 4-podstawione kwasy 2-amino-5-tiazolokarboksylowe i ich pochodne o wzorze 3 sa pólproduktami do wytwarzania sposobem wedlug wynalazku nowych, podstawionych w pozycji 2 i 4, kwasów 5-tiazolokarboksylowych i ich estrów, które skutecznie zmniejszaja uszkodzenia wystepujace u pewnych roslin uprawnych na skutek stosowania srodków chwastobójczych.Sposobem wedlug wynalazku zwiazki o wzorze 1, w których R i R1 maja znaczenie podane uprzednio, bedace czynnikami zabezpieczajacymi, otrzymuje sie metoda zilustrowana schematem 2 na rysunkach. Skrót Ill-rz. wystepujacy we wzorze oznacza III rzedowa grupe butylowa.Zgodnie ze schematem reakcji 2, do równomolarnej mieszaniny azotynu Ill-rz.-butylu i chlorku miedziowego w acetonitrylu, dodaje sie w przyblizeniu równomolowa ilosc wyjsciowego 2-aminotiazolu o wzorze 3. Reakcje zwykle prowadzi sie w temperaturze pokojowej, to znaczy w128 997 3 temperaturze okolo 25°C. Temperatura nie jest jednak parametrem krytycznym i reakcje prowa¬ dzic w wyzszej lub nizszej temperaturze.Otrzymany produkt reakcji mozna wydzielac przy uzyciu typowych sposobów. Np., miesza¬ nine reakcyjna mozna saczyc i otrzymany produkt bezposrednio ucierac z odpowiednia objetoscia 6 n kwasu solnego. Nastepnie mieszanine ekstrahuje sie odpowiednim rozpuszczalnikiem organi¬ cznym, np. eterem etylowym, ekstrakt suszy sie i zateza.Dalsze szczególy dotyczace otrzymania omawianych zwiazków podano w ponizszych prz\ kla¬ dach, przy czym przyklady I—VII dotycza wytwarzania zwiazku wyjsciowego o wzorze 3 a przy¬ klady VIII-X dotycza wytwarzania zwiazku o wzorze 1.Przyklad I. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-etylo-5-tiazolokarboksylowe- go.Ester etylowy kwasu 2-chloro-3-ketobutanokarboksylowego otrzymywano z estru etylowego kwasu 3-ketobutanokarboksylowego i chloru sulfurylu, stosujac sposób opisany przez Sankow- skiego i wsp. w Rocz. Chem.49, 1899(1971). Mieszanine9,2g(0,0515mola)estruetylowegokwasu 2-chloro-3-ketobutanokarboksylowego, 3,92 g (0,515 mola) tiomocznika i 30 ml etanolu, ogrze¬ wano w ciagu 17 godzin w temperaturze'wrzenia, po czym odparowano rozpuszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem a do pozostalosci dodano 300 ml nasyconego roztworu wodoroweglanu sodowego. Wytracony osad odsaczono i otrzymano 11,2 g bialego, stalego produktu o temperatu¬ rze topnienia 165-170°C. Po rekrystalizacji z etanolu otrzymano 7,7 g (75%) estru etylowego kwasu 2-amino-4-etylo-5-tiazolokarboksylowego w postaci bezbarwnych slupków o temperaturze topnie¬ nia 177-179°C.Analiza elementarna: obliczono dla C8H12N2O2S: C — 47,97, H — 6,04, N — 13,99; znaleziono: C — 47,92, H — 6,04, N — 14,00. , Przyklad II. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-III-rz.-butylo-5-tiazolokar- boksylowego.Powtarzajac postepowanie z przykladu I i stosujac ester etylowy kwasu 2-chloro-4,4- dwumetylo-3-ketobutanokarboksylowego, otrzymano ester etylowy kwasu 2-amino-4-Ill-rz.- butylo-5-tiazolokarboksylowego o temperaturze topnienia 99,0-100,8°C.Analiza elementarna: obliczono dla C10H16N2O2S: C — 52,60, H — 7,06, N — 12,27; znaleziono: C — 52,66, H — 7,06, N — 12,21.Przyklad III. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-(p-fluorofenylo)-5-tiazolo- karboksylowego.Mieszanine 10,5 g (0,05 mola) p-fluorobenzoilooctanu etylu, 6,7 g (0,05 mola) chlorku sulfu¬ rylu i 30 ml chloroformu, ogrzewano w ciagu 18 godzin w temperaturze wrzenia. Po ochlodzeniu roztwór przemyto woda, szuszono nad siarczanem magnezu i zatezono pod zmniejszonym cisnie¬ niem. Pozostalosc destylowano i otrzymano 10,8 g (88%) estru etylowego kwasu 2-chloro-(p- fluoro)-benzoilooctowego w postaci oleju. Produkt ten w ilosci 10,8 g (0,0441 mola) wraz 3,36 g (0,0441 mola) tiomocznika, 20 ml wody i 10 ml etanolu ogrzewano w ciagu 3 godzin w temperaturze wrzenia. Etanol odparowano pod zmniejszonym cisnieniem a pozostalosc zalkalizowano nasyco¬ nym roztworem wodoroweglanu sodowego. Osad odsaczono, przemyto woda i rekrystalizowano z etanolu otrzymujac 8,9 g (76%) estru etylowego kwasu 2-amino-4-(p-fluorofenylo)-tiazolokarbo- ksylowego w postaci bialych slupków o temperaturze topnienia 205-208°C.Analiza elementarna: obliczono dla C12H11FN2O2S: C — 54,11, H — 4,16, N — 10,52; znaleziono: C — 54,12, H — 4,16, N — 10,52.Przyklad IV. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-(p-chlorofenylo)-5-tiazolo- karboksylowego.Do ochlodzonej do temperatury 5°C mieszaniny 121,87 g (0,936 mola) acetylooctanu etylu, 314 ml benzenu i 626 ml wody dodano podczas silnego mieszania 41,25 ml 33% roztworu wodorot¬ lenku sodowego. Nastepnie do powyzszej mieszaniny wkroplono jednoczesnie w ciagu 2 godzin , 177.0 g (1,01 mola) chlorku p-chlorobenzoilu i 188,8 ml 33% roztworu wodorotlenku sodowego.Otrzymano ciastowata mieszanine, która ogrzewano w ciagu 1 godziny w temperaturze 25°C,4 128 997 ochlodzono i przesaczono. Otrzymano 170,0g soli sodowej estru etylowego kwasu 2- benzoiloacetylooctowego. 150 g tej soli dodano do mieszaniny 39,0 g (0,729 mola)chlorku amono¬ wego i 78ml zatezonego wodorotlenku amonowego w 780ml wody. Calosc mieszano wciagu 3 godzin w temperaturze 40-50°C i nastepnie chlodzono w lazni lodowej. Wytracony osad odsaczono i otrzymano 115,5 g zóltego osadu, który nastepnie destylowano pod wysokim bardzo obnizonym cisnieniem i otrzymano 76,0 g (38% w stosunku do wyjsciowego acetylooctanu etylu) surowego p-chlorobenzoilooctanu etylu.Mieszanine 40,0g (0,165 mola) surowego p-chlorobenzoilooctanu etylu, 24,2 g (0,18 mola) chlorku sulfurylu i malej ilosci chloroformu ogrzewano w ciagu 6 goidzin w temperaturze wrzenia, po czym ochlodzono i zatezono, otrzymujac 49,0 g surowego 2-chloro-p-chlorobenzenoilooctanu etylu. Z kolei, mieszanine 46g (0,174 mola) powyzszego produktu, 13,25g (0,174 mola) tiomo¬ cznika oraz 174ml etanolu ogrzewano w ciagu 2 godzin w temperaturze wrzenia. Po ochlodzeniu odsaczono wytracony osad i zobojetniono nasyconym roztworem wodoroweglanu sodowego* Nierozpuszczony osad odsaczono i otrzymano 37,0 g (80%) estru etylowego kwasu 2-amino-4-(p- chlorofenylo)-5-tiazolokarboksylowego o temperaturze topnienia 198-200°C.Analiza elementarna: obliczono dla C12H11CIN2O2S: C — 50,96, H — 3,92, N — 9,90; znaleziono: C — 50,88, H — 3,92, N — 9,90.Przyklad V. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-(o-chlorofenylo)-5-tiazolo- karboksylowego.Do ochlodzonej do temperatury 5°C mieszaniny 55,0 g(0,423 mola)acetylooctanu etylu, 70 ml benzenu, 18,3 ml 33% roztworu wodorotlenku sodowego i 141 ml wody, dodano podczas silnego mieszania w ciagu jednej godziny jednoczesnie 80.0 g (0,457 mola) chlorku o-chlorobenzolu i 76 ml 33% roztworu wodoroweglanu sodowego. Wodny roztwór soli sodowej o-chlorobenzoiloacetylo- octanu etylu mieszano w ciagu 18 godzin z 22,5 g (0,424 mola) chlorku amonowego, po czym wysycono 25.0 g chlorku sodowego. Wytracilo sie nieco osadu, który wedlug przeprowadzonej analizy zawieral glównie sól sodowo o-chlorobenzoiloacetylooctanu etylu.Powyzsza sól i wodny przesacz zakwaszono razem rozcienczonym kwasem solnym. Wydzie¬ lony olej ekstrahowano eterem etylowym i roztwór eterowy suszono nad siarczanem magnezu, po czym zatezono pod zmniejszonym cisnieniem. Pozostalosc destylowano pod bardzo obnizonym cisnieniem i otrzymano 30,0 g oleistego produktu zawierajacego glównie o-chlorobenzoiloacetylo- octan etylu. Produkt ten i 7,2g chlorku amonowego, Mml stezonego wodorotlenku amonowego oraz 150 ml wody, mieszano i nastepnie przerabiano w sposób opisany w przykladzie IV. Otrzy¬ mano 16,6 g (15%) surowego o-chlorobenzoilooctanu etylu o czystosci okolo 92%. Mieszanine ,0g (0,065 mola) tego produktu, 9,5g (0,070 mola) chlorku sulfurylu i 20ml chloroformu, ogrzewano w ciagu 6 godzin w temperaturze wrzenia i nastepnie zatezono otrzymujac 17,3 g surowego 2-chloro-o-chlorobenoilooctanu etylu.Mieszanine 17,0 g (0,065 mola) 2-chloro-o-chlorobenzoilooctanu etylu, 4,94 g (0,065 mola) tiomocznika i 65 ml etanolu ogrzewano w ciagu 2 godzin w temperaturze wrzenia i nastepnie przerabiano w sposób opisany w przykladzie IV.Otrzymano 15.0 g osadu o temperaturze topnienia 114-136°C. Po dwukrotnej rekrystalizacji powyzszego osadu z etanolu otrzymano 5,8 g (31%) estru etylowego kwasu 2-amino-4-(o-chlorofenylo)-5-tiazolokarboksylowego o temperaturze topnienia 165-166°C.Analiza elementarna: obliczono dla C12H11CIN2O2S: C — 50,96, H — 3,92, N — 9,90; Cl — 12,54 znaleziono: C — 50,96, H — 3,96, N — 9,91, Cl — 12,54 Przyklad VI. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-(m-tolilo)-5-tiazolokarbo- ksylowego.Do ochlodzonej do temperatury 5°C mieszaniny 137,5g (1,05 mola) acetylooctanu etylu, 176 ml benzenu, 325 wody i 45,8 ml 33% roztworu wodorotlenku sodowego dodano jednoczesnie 221,05 g (1,430 mola) chlorku m-toluoilu i 190 ml 33% roztworu wodorotlenku sodowego, tak jak128 997 5 to opisano w przykladzie IV. Wody roztwór soli sodowej m-toluoiluacetylooctanu etylu mieszano w ciagu nocy z 56,3 g chlorku amonowego a nastepnie przerabiano w sposób opisany w przykladzie IV. Po destylacji prózniowej otrzymano 38,0 g (17%) surowego m-toluoilooctanu etylu o tempera¬ turze wrzenia 95-98°C (okolo 6,67 Pa).Mieszanine 20,6g (0,1 mola) surowego m-toluoilooctanu etylu, 13,6g (0,105 mola) chlorku sulfurylu i 30 ml chloroformu ogrzewano w ciagu 6 godzin w temperaturze wrzenia i nastepnie przerabiano w sposób opisany w przykladzie IV. Otrzymano 25,0 g 2-chloro-m-toluoilooctanu etylu, który stosowano bezposrednio do dalszej syntezy. Mieszanine 22,5 g (0,1 mola) 2-chloro-m- toluoilooctanu etylu, 7,6 g (0,11 mola) tiomocznika oraz 100 ml etanolu ogrzewano w ciagu 2 godzin w temperaurze wrzenia i nastepnie przerabiono jak w przykladzie IV. Otrzymano 23,0 g osadu, z którego po rekrystalizacji z etanolu, uzyskano 11,6g (44%) estru etylowego kwasu 2-amino-4-(m-tolilo)-5-tiazolokarboksylowego o temperaturze topnienia 185-187°C.Analiza elementarna: obliczono dla C13H14N2O2S: C — 59,52, H — 5,38, N — 10,68; znaleziono: C — 59,55, H — 5,42, N — 10,68.Przyklad VII. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-amino-4-izopropylo-5-tiazolokarbo- ksylowego.Stosujac postepowanie opisane w przykladze I, mieszanine 1,97 g (0,01 mola) estru etylowego kwasu 2-chloro-4-metylobutanokarboksylowego, 0,76 g (0,01 mola) tiomocznika i 30 ml etanolu ogrzewano 18 godzin w temperaturze wrzenia. Etanol odparowano pod zmniejszonym cisnieniem i pozostalosc krystalizowano z heksanu. Wytracony osad rozpuszczono w eterze etylowym, roztwór przemyto woda, suszono nad siarczanem magenzu i zatezono pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostalosc rekrystalizowano z mieszaniny benzenu i eteru etylowego, otrzymuja 0,85 g (39,6%) estru etylowego kwasu 2-amino-4-izopropylo-5-tiazolokarboksylowego o temperaturze topnienia 173-176°C.Analiza elementarna: obliczono dla C9H14N2O2S: C — 50,44, H — 6,58, N— 6,58; znaleziono: C — 50,47, H — 6,61, N — 13,07.Przyklad VIII. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-chloro-4-izopropylo-5-tiazolokar- boksylowego.Do dokladnie mieszanych 12,36g (0,12 mola) azotynu Ill-rz.-butylu, 12,90 g (0,0963 mola) CuCb i 320 ml acetonitrylu dodano porcjami 16,7 g (0,078 mola) estru etylowego kwasu 2-amino-4- izopropylo-5-tiazolokarboksylowego w ciagu 40 minut. Calosc najpierw mieszano w temperaturze pokojowej w ciagu 1 godziny a nastepnie ogrzano do temperatury 65°C. Mieszanine reakcyjna przesaczono i przesacz wylano do 400 ml 6n roztworu HC1. Mieszanine reakcyjna poddano ekstrakcji eterem. Ekstrakty eterowe suszono (MgSO^ i odparowano otrzymujac 17,0 g oleju, który destylowano z deflegmacja pod cisnieniem l,999Xl02Pa otrzymujac 15,7g (86%) estru etylowego kwasu 2-chloro-4-izopropylo-5-tiazolokarboksylowego, n25D= 1,5145.Analiza elementarna: obliczono dla C9Hi2ClN02S: C — 46,24, H — 5,18, N — 5,99; znaleziono: C — 46,40, H — 5,22, N — 6,06.Przyklad IX. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-chloro-4-III-rz.-butylo-5-tiazolokar- boksylowego.Do dokladnie mieszanych 38,62 g (0,375 mola) azotynu Ill-rz.-butylu, 43,3 g(0,3 mola) CuCl2 i 300 ml acetonitrylu dodano w ciagu 1 godziny 57,0 g (0,25 mola) estru etylowego kwasu 2-amino- 4-III-rz.-butylo-tiazolokarboksylowego. Mieszanine reakcyjna obrabiano w sposób opisany w przykladzie VIII, przy czym otrzymano 55,9 g surowego oleju, który destylowano 1,333 X 102Pa otrzymujac pierwsza frakcje 4,4 g o temperaturze wrzenia 90°C, n25D= 1,5008 i druga frakcje 47,6 g (79%) o temperaturze wrzenia 110°C, n25D= 1,5160, zidentyfikowano jako ester etylowy kwasu 2-chloro-4-III-rz.-butylo-5-tiazolokarboksylowego.Analiza elementarna: obliczono dla C10H14CINO2S: C — 48,48, H — 5,70, N — 5,56; znaleziono: C —48,41, H — 5,73, N — 5,62.6 128997 Przyklad X. Wytwarzanie estru etylowego kwasu 2-chloro-4-p-chlorofenylo-5-tiazolokar- boksylowego.Do dokladnie mieszanych 14,6 g (0,142 mola) azotynu Ill-rz.-butylu, 15,3 g (0,113 mola) CuCI2 i 100 ml suchego acetonitrylu dodano w ciagu 30 minut 24,75 g (0,0875 mola) estru etylowego kwasu 2-amino-4-p-chlorofenylo-5-tiazolokarboksylowego. Temperature mieszaniny reakcyjnej utrzymuje sie na poziomie 45°C za pomoca lazni lodowo-wodnej. Mieszanine reakcyjna mieszano minut i saczono. Nierozpuszczalny osad przemyto rozcienczonym roztworem HC1 i skrystali¬ zowano z mieszaniny etanolu-chloroformu otrzymujac 14,1 g bialego osadu o temperaturze top¬ nienia 117-119°C, który destylowano pod cisnieniem l,333Xl02Pa, otrzymujac 13,8g estru etylowego kwasu 2-chloro-4-p-chlorofenylo-5-tiazolokarboksyIowego o temperaturze topnienia 120-121,5°C. Pierwotny przesacz acetonitrylowy wylano do 20% roztworu HC1, zebrano osad i poddano go destylacji z deflegmacja pod cisnieniem 1,333 X 102 Pa, otrzymujac 7,0 g bialego osadu, który mieszano z heksanem-chloroformem i odsaczono, otrzymujac dodatkowo 4,7 g produktu, przy czym calkowita wydajnosc wynosila 70%.Analiza elementarna: obliczono dla C12H9CI2NO2S: C — 47,70, H — 3,00, N — 4,64; znaleziono: C — 47,71, H — 2,97, N — 4,55.Zgodnie z postepowaniem opisanym w przykladach VHI-X otrzymane zwiazki o wzorze 1, których podstawniki i wyniki analizy elementarnej zostaly zestawione w tabeli 1.Tabela wzór 1 R -C2F5 -C3F7 -CCIj -CF3 -CF3 -CF3 -C6H4F -C6H4CH3 -C6H5 -C6H5 -CsHs R1 -C2H5 -C2H5 -C2H5 H -C6H5 -CH2CH = -C2H5 -C2H5 H -CH3 -C3H7 n d 1,4460 1.4352 — — 1,5389 =CH21,4816 — — — — 1,5868 Temperatura topnienia °C — — 42,5^3.5 131-131.5 — — 113-114 41-42 170-171 55-57 — Wzór empiryczny C8H5C1F5N02S C*H3C1F7N02S C7H5CI4N02S C5HCIF3N02S C,iH5ClF3N02S CgH5ClF3N02S Ci2H9CIFN02S Ci3H12CIN02S CioH6ClN02S CnHgClN02S Ci3H12ClN02S Procent C obli- znale- czono ziono 31,03 30,62 27,80 27,42 27,18 27,27 ,92 26,07 42,94 42,97 ,37 35,50 50,44 50,42 55,42 55,38 50,11 50,06 52,07 52,02 55,41 55,35 Procent H obli- znale- czono ziono 1,63 0,87 1,62 0,47 1,64 1,86 3,17 4,29 2,52 3,17 4,29 1,18 0,87 1,66 0,52 1,67 1,93 3,18 4,33 2,55 3,21 4,30 Procent N obli- znale- czono ziono 4,52 4,05 4,53 0,05 4,55 ,16 4,90 4,97 ,84 ,52 4,97 ,08 4,03 4,53 6,10 4,58 ,22 4,90 4,99 ,84 ,50 4,95 Procent Cl obli- znale- czono ziono — — ' 45,86 ,31 — — — 12,58 — — — — — 45,89 ,64 — — — 12,53 — — — Przyklad XI. Wytwarzanie estru 2-(n-butoksy) etylowego kwasu 2-amino-4-III-rz.- butylo-5-tiazolokarboksylowego.Postepujac jak opisano w przykladzie I, ester 2-(n-butoksy)-etylowy kwasu 4,4-dwumetylo-3- keto-pentanokarboksylowego traktowano najpierw chlorkiem sulfurylu a nastepnie tiomoczni¬ kiem w 2-butoksy-etanolu, otrzymujac ester 2-(n-butoksy)-etylowy kwasu 2-amino-4-IH-rz. butylo-5-tiazolokarboksylowego.Analiza elementarna: obliczono dla C14H24N2O3S: znaleziono: C —59,12, H — 8,51, N — 9,85.Przyklad XII. Wytwarzanie kwasu 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolokarobksylowego.Roztwór 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolokarboksylanu etylu i wodorotlenku sodu w wod¬ nym roztworze etanolu mieszano w ciagu 3-5 godzin, zatezano pod zmniejszonym cisnieniem, zakwaszano rozcienczonym kwasem solnym i ekstrahowano eterem. Ekstrakt eterowy przemy-128997 7 wano woda, suszono (CaS04) i zatezano pod zmniejszonym cisnieniem otrzymujac kwas 2-amino- 4-cykloheksylo-5-tiazolokarboksylowy.Analiza elementarna: obliczono dla C10H14N2O2S: znaleziono: * C — 53,08, H — 6,24, N — 12,38.Przyklad XIII. Wytwarzanie estru propyn-2-yl-l-owego kwasu 2-amino-4-cykloheksylo- -tiazolokarboksylowego.Kwas 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolokarboksylowy ogrzewano z nadmiarem chlorku tio- nylu, az w zasadzie do ustania wydzielania sie gazu. Roztwór zatezano pod zmniejszonym cisnie¬ niem do pozostalego chlorku kwasowego dodawano nadmiar propyn-2-olu-l. Roztwór ogrzewano na lazni parowej w ciagu 1 godziny, chlodzono i zatezano pod zmniejszonym cisnieniem. Do pozostalosci dodawano eter i mieszanine ekstrahowano woda. Warstwe eterowa suszono (CaS04) i zatezano pod zmniejszonym cisnieniem otrzymujac ester propyn-2-yI-l-owy kwasu 2-amino-4- cykloheksylo-5-tiazolokarboksylowego.Analiza elementarna: obliczono dla C13H16N2O2S: znaleziono: C — 59,07, H — 6,10, N — 10,60.Przyklad XIV. Wytwarzanie estru 2,2,2-trójfluoroetylowego kwasu 2-amino-4-c\ klohe- ksylo-5-tiazolokarboksylowego.Postepowano jak w przykladzie XIII z ta róznica, ze zamiast propyn-2-olu-l stosowano 2,2,2-trójfluoretanol i dluzsze ogrzewanie roztworu trójfluoroetanolowego, otrzymujac ester 2,2,2- trójfluoroetylowy kwasu 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolokarboksylowego.Analiza elementarna: obliczono dla C12H15F3N2O2S: znaleziono: C — 46,75, H — 4,90, N — 9,09.Przyklad XV. Wytwarzanie estru benzylowego kwasu 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolo- karboksylowego.Postepowano jak w przykladzie XIV, stosujac alkohol benzylowy zamiast trójfluoroetanolu, i otrzymujac ester benzylowy kwasu 2-amino-4-cykloheksylo-5-tiazolokarboksylowego.Analiza elementarna: obliczono dla C17H20N2O2S: znaleziono: C — 64,53, H — 6,37, N — 8,85.Zastrzezenie patentowe Sposób wytwarzania nowych, podstawionych w pozycji 2 i 4 kwasów 5-tiazolokarboksylo- wych i ich popochodnych o wzorze 1, w którym R oznacza grupe alkilowa o 3-9 atomach wegla, grupe cykloalkilowa o 3-8 atomach wegla, nizsza grupe chlorowcoalkilowa lub grupe o wzorze 2, w którym X i Y oznaczaja niezaleznie od siebie atom wodoru lub chlorowca, nizsza grupe alkilowa lub grupe trójfluorometylowa a R1 oznacza atom wodoru, grupe alkilowa o 1-10 atomach wegla, nizsza grupe alkenylowa, nizsza grupe alkinylowa, nizsza grupe alkoksyalkilowa, nizsza grupe chlorowcoalkilowa, grupe benzylowa, grupe fenylowa ewentualnie podstawiona 1 lub 2 podstawni¬ kami, które niezaleznie od siebie oznaczaja atom chlorowca, nizsza grupe alkilowa lub trójfluoro¬ metylowa, znamienny tym, ze zwiazek o wzorze 3, w którym R i R1 maja wyzej podane znaczenie, z tym, ze jesli R1 oznacza grupe alkilowa o 1-10 atomach wegla, to R ma wyzej podane znaczenie z wyjatkiem grupy trójfluorometylowej, poddaje sie reakcji z azotynem Ill-rz.-butylu i chlorkiem miedziowym w obecnosci acetonitrylu.128 997 9 o R-OOC-OR1 R^C-C-C-OR1 ii i i v v i i Cl NH2 Wzór1 Wzór 3 R-C- CHZ- C-OR1' ^ R-C-CH-C-OR1 ó ó 5°^ 6 ii 6 s H^-CNHZ 0 R-C=C-C-OR1 i l N s V Schemat/ ^ ^ 9 f R-OC-C-OR1 N S I-t^BuONO,QjCIz V "chxn—~ 9 f i 3 R-C-C-C-OR1 NH2 *l mór3 V Cl Schemat 2 Wzór 1 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PL