Przedmiotem wynalazku jest sposób odymiania wnetrz pomieszczen i innych ograniczonych prze¬ strzeni w celu zwalczania robactwa, grzybów i oka¬ dzania oraz urzadzenie do odymiania, a zwlaszcza sposób odymiania i urzadzenie umozliwiajace wy¬ wolywanie takiego dzialania w krótkim okresie cza¬ su, np. kilku lub kilkudziesieciu minut.Sposób i urzadzenie wedlug wynalazku sa szcze¬ gólnie przydatne do zwalczania szkodliwych owa¬ dów, takich jak moskity, muchy i karaluchy, szkod¬ liwych dla ludzi, a takze innych owadów, takich jak mszyce, macznik szklarniowy i gasienice, szkod¬ liwych dla roslin uprawnych.Odymianie jest znane jako jeden ze sposobów zwalczania szkodliwych owadów polegajacy na sto¬ sowaniu kompozycji substancji czynnej i materialu ulegajacego spalaniu, który podczas spalania wy¬ dziela cieplo i dymi, przy czym cieplo powoduje wyparowanie substancji czynnej w ciagu krótkiego okresu czasu 1a dym pomaga w przeprowadzaniu 20 substancji czynnej w stan lotny.W celu szybkiego przeprowadzenia w stan lotny duzej ilosci skladnika stanowiacego - substancje czynna, jako materialy ulegajace spalaniu przydat¬ ne w 'srodowiskach do odymiania stosuje sie ma¬ terialy, wydzielajace duzo dymu. Duza ilosc dymu emitowana przez taki palny material ma zwykle ostry zapach i duza toksycznosc, bedac szkodliwa dla ludzi i moze byc ewentualnie wzieta pomylko¬ wo za pozar. Sadze i podobne substancje zawarte 25 30 w dymie maja tendencje do brudzenia mebli i scian pomieszczen. Dlatego ze srodkami do odymiania na¬ lezy obchodzic sie ostroznie.Znane srodki maja ponadto te powazna wade, ze cieplo spalania jednego materialu czesciowo rozkla¬ da substancje czynna srodka i powoduje jej strate, zmniejszajac tym samym wydajnosc przeprowadza¬ nia jej w stan lotny i tym samym zmniejszajac szybkosc i skutecznosc odymiania. Pomiary doko¬ nywane podczas stosowania tego sposobu przy uzy¬ ciu róznych zwiazków o dzialaniu owadobójczym prowadza do skutecznosci odymiania wynoszacej ponizej 10%. Tak wiec, znane srodki do odymiania nie sa dogodne i bezpieczne do stosowania oraz wy¬ kazuja niezadawalajaca skutecznosc.Celem wynalazku jest opracowanie sposobu ody¬ miania, który mozna bezpiecznie stosowac w zasa¬ dzie bez udzialu dymu i bez koniecznosci spalania, oraz urzadzenie do stosowania tego sposobu. Celem wynalazku jest opracowanie sposobu odymiania i urzadzenie do stosowania tego sposobu, zdolnych do skutecznego i szybkiego wytworzenia i par sub¬ stancji czynnej bez powodowania jej strat wskutek rozkladu termicznego. Celem wynalazku jest opra¬ cowanie sposobu odymiania i urzadzenie do ody¬ miania, zdolnego do wydzielania par substancji czynnej jednolicie w calej ograniczonej przestrzeni w ciagu krótkiego okresu czasu dla uzyskania znacznie zwiekszonego dzialania owadobójczego.Sposób wedlug wynalazku polega na posrednim 123 734123 734 3 ogrzewaniu mieszaniny substancji czynnej i czyn¬ nika gazujacego elementem grzejnym w celu ter¬ micznego rozlozenia czynnika gazujacego bez spa¬ lania i przeprowadzenia substancji czynnej w stan lotny. * Urzadzenie do odymiania wedlug wynalazku skla¬ da sie z pojemnika, majacego co najmniej jedna komore mieszczaca mieszanine substancji czynnej i czynnika gazujacego oraz co najmniej jedna ko¬ more, sasiadujaca z poprzednia i mieszczaca ele- 10 ment grzejny, przy czym wnetrze pojemnika po¬ dzielone jest przegroda na te komory, a przegroda stanowi powierzchnie przenoszaca cieplo z elemen¬ tu grzejnego do mieszaniny.W opisie i w'zastrzezeniach okreslenie „ogrzewa- 15 nie posrednie" oznacza ogrzewanie mieszaniny sub¬ stancji czynnej i czynnika gazujacego cieplem wy¬ dzielanym z elementu grzejnego poprzez powierzch¬ nie wymiany ciepla Jub przegrode, znajdujaca sie wpojemniku. 20 Stwierdzono, ze gdy mieszanine substancji czyn¬ nej i czynnika gazujacego ogrzewa sie posrednio elementem grzejnym w celu termicznego rozloze¬ nia czynnika gazujacego z wydzieleniem gazu, moz¬ na przeprowadzic substancje czynna w stan lotny 25 znacznie wydajniej niz w sposobach znanych i bez jej rozkladu termicznego.Sposób odymiania wedlug wynalazku umozliwia emisje i dyfuzje duzej ilosci par substancji czynnej poprzez ograniczona przestrzen bez spalania lub 30 wytwarzania dymu, który mialby ostry zapach i bylby toksyczny, a takze bez strat substancji czyn¬ nej wskutek rozkladu termicznego.Jako substancje czynna w sposobie wedlug wy¬ nalazku stosuje sie substancje czynne uzywane do- w tychczas w srodkach owadobójczych, grzybobójczych i szkodnikobójczych. Do typowych przykladowych substancji czynnych naleza nastepujace zwiazki: I. Substancje owadobójcze: 1) dl^is/trans chryzantemian 3-allilo-2-metylocy- 40 klopenten-2-on-4-ylu-l (dostepny pod nazwa handlowa Pynamin, produkcji Sumitomo Che¬ mical Co., Ltd., Japonia, zwany dalej „allethrin A"); 2) d-cis/trans chryzantemian 3-allilo-2-metylocy- 45 klopenten-2-on-4-ylu-l (dostepny pod nazwa handlowa Pynamin-forte, produkcji Sumitomo Chemical Co., Ltd., Japonia, zwany dalej „alle¬ thrin B"); 3) d-trans-chrazantemian d-3-allilo-2-metylocyklo- 5° penten-2^on-4-ylu-l (dostepny pod nazwa han¬ dlowa Exlin, produkt Sumitomo Chemical Com¬ pany Co., Ltd., Japonia); 4) d-trans-chryzantemian 3-allilo-2-metylocyklo- penten-2-on-4-ylu-l;. 55 5) d,l-cis/trans-chryzantemian N-/3,4,5,6-czterowo- doroftalimido/metylu (dostepny pod nazwa han¬ dlowa „Neopynamin", produkcji Sumitomo Che¬ mical Company, Ltd., Japonia, zwany dalej phtalthrin"); 60 6) d-cis/trans-chryzantemian 5Hbenzylo-3-furylo- metylu (dostepny pod nazwa handlowa „Chrys- ron-forte", produkcji Sumitomo Chemical Co., Ltd., Japonia, zwany dalej „resmethrin"); 7) chryzantemian 5ipropargilo-3-furylometylu; 65 8) 2,2^dwumetylo-3-/2,,2'^dwuchloro/winylocyklo.- propanokarboksylan 3-fenoksybenzylu (dostep¬ ny pod nazwa handlowa „Eksmin", produkcji Sumitomo Chemical Co., Ltd., Japonia, zwany dalej „permethrin"); 9) d-cis/trans chryzantemian 3-fenoksybenzylu (do¬ stepny pod nazwa handlowa Sumithrin, produk¬ cji Sumitomo Chemical Co., Ltd., Japonia, zwa¬ ny dalej „phenothrin"); 10) fosforan 0,0-dwumetylowo-0-/2,2,-dwuchloro/wi¬ nylowy (zwany dalej „DDVP"); 11) metylokarbaminian o-izopropoksyfenylu; 12) fesforotionian 0,0-dwumetylowy 0-/3-metylo-4- -nitrofenylowy; 13) tiofosforan 0,0-dwuetylowo-0-2-izopropylo-4-me- tylopirymidylowy-/6-/; 14) dwutiofosforan 0,0-dwumetylowo-S-/l,2-dwukar- boetoksyetylo); Wsród wymienionych zwiazków o dzialaniu owa¬ dobójczym, najkorzystniejszymi sa allethrin A, alle¬ thrin B, phthalthrin, permethrin, phenothrin i DDVP.II. Substancje grzybobójcze: 1) eter 2,4,4'-trójchloro-2'-hydroiksydwufenyIowy (zwany dalej „IF-1"); 2) 2,3,5,6-czterochloro-4-metylosulfonylopirydyna (zwana dalej „IF-2"); 3) chlorek alkilobenzylodwumetyloamoniowy (zwa¬ ny dalej „IF-3"); 4) chlorek benzylodwumetylo 2-/ /2-/p-l,l,3,3,-czte- rometylobutylofenoksy/etoksy /etylo amoniowy (zwany dalej „IF-4"); 5) N.N-dwuimetylo-N-fenylo-N'-/fluorodwuchloro- metylotio/-sulfonamid (zwany dalej „IF-5); 6) 2-/4'-tiazolilo/benzimidazol (zwany dalej „IF-6"); 7) N-fluorodwuchlorometylotioftalimid (zwany da¬ lej „IF-7"); 8) 6-acetoksy-2,4-dwumetylo-m-dioksyna- (zwana danej „IF-8"); 9) kwas salicylowy; 10) formalina; 11) 4-izopropylotropolon; 12) p-chloro-n-ksylenol; 13) bis-l-tlenekpirydynolanu-2 cynkowego; 14) 1-tlenek pirydynolotiolanu-2 sodowego; 15) sulfondwujodometylowOHp-tolilowy; 16) sulfon p-chlorofenylowo-dwujodometylowy; 17) kwas 2,4^butanodwukarboksylowy; 18) N-trójchlorometylotio-4-cyklohekseno-l,2-dwu- karbonimid; 19) 2,4,5,6-czterochloroizoftalonitryl; 20) p-hydroksybenzoesan butylu; 21) 4-4'-dwuchlorokarbanilid 3-trójfluorometylu; 22) 2,2'-metyleno-bis/ 3,4,6^trójchlorofenol /; 23) dwusiarczek 2-hydroksyetylowy; 24) alkohol a-fenoksyetyIowy; 25) benzendiol-1,3; 26) chlorek l-dodecylo-2-metylo-3-benzyloimidazoli- lowy; 27) chlorowodorek alkilo-dwuaminoetyloenoglicyny; 28) chlorowodorek polimeryzowanego dwuguanidu; 29) eter polioktylowy poliaminoetyloglicyny; 30) szesciowodoro-1,3,5-trans-/3-hydroksyetylo/-S- -triazyna; 31) chlorowodorek poliheksametyileno-dwuguanidu;5 123 734 6 32) ,poli/ dwuchlorek oksyetyleno-/dwumetyloamino/ /etylenu /; 33) alkilobetaina typ S.A.A.; 34) glukonian bis-/p-chlorofenylodwuguanido/-hek¬ sanu; 35) S-bromo-S-nitro-l,3-dio!ksan; 36) mieszanina l,2-foenzoizotiazolinonu-3 czwarto¬ rzedowej soli amoniowej i glikolu propyleno- wego; 37) alkilodwu/aminoetylo/gilLcyna; 38) bromek alkiloizochinoliny; 39) 3,4,4'-trójchlorakarbanilid; 40) dekametylenu^bis-/chlorek-4-aminochinaldino- wy); 41) dehydroksyoctan sodowy; 42) l-hydroksy-3-metylo-4-izopropylobenzen; 43) 2-bromo-2-nitrapropano-diol-l,3; 44) chloroamidek sodowy kwasu p-toluenosulfono- wego; 45) chlorek 1-heksadecylopdrydyniowy; 46) bromek heksadecylotrójmetyloamoniowy; Wsród wymienionych zwiazków o dzialania grzy¬ bobójczym korzystne sa zwiazki IF-1 — IF-8.III. Substancje dezynfekujace: 1) aldehyd a-bromocynamonowy; 2) N,N-dwumetylo-N-fenylo-NVfluorodwuchloro- metylotio/^sulfamid; IV. Substancje o dzialaniu grzybobójczym stoso¬ wane w rolnictwie: 1) mieszanina dwusiarczku bis-/dwumetylotiokar- bamoilu/, dwumetylodwutiokarbaminianu cynku i dwumetylodwutiokarbaminianu metyloarseno- wego^ 2) dwuizopropylofosforotionian S-benzylu; 3) dwufenylofosforodwutionian o-etylu; 4) 4,4'-o-fenyleno-bis-/3-tioallofanian/dwuetylowy; 5) 4,4'-o-fenyleno^bis-/3-tioallofanian)dwumetylo- wy; 6) N-/trójchlorometylotio/-4-cyklohekseno-l,2- -dwukarbonimid; 7) N-/l,l,2,2-czterochloroetylotio/-4-cyklohekseno- -1,2-dwukarbonimid; 8) dwutioweglan S,S-metylóchinoksalinylenu-2,3; 9) pieciochloronitrobenzen; 10) l-/butylokarbamoilo/-2-benzimidazolokarbami- nian metylu; 11) 2,4-dwuchloro-6-/o-chloroanilino/-l,3,5-triazyna; 12) 2,3-dwucyjano-l,4rdwutia-l,4-dwuwodoroantra- chinon; 13) 3-hydro„ksy-5-metyloizoksazbl; 14) streptomycyna; 15) polioksyna; 16) blastycydyna; 17) kasugamycyna; 18) walidamycyna; 19) 4,5,6,7-czterochloroftalid; 20) N-/dwuchlorofluorometylotio/-N',N'-dwumety- lo-N-fenylosulfamid; 21) czterochloroizoftalonitryl; 22) 2,4-dwuchloro-6-/o-chloroanilino/-l,3,5-triazyna; 23) p,p'-dwuchlorobenzylan etylu; / 24) etyleno-bis-/dwutiokarbaminian/ cynku; 25) etylenobis/dwutiokarbaminian/ manganu; 26) kompleks etyleno-bis-/dwutiokarbaminianów/ cynku'i manganu; 27) bis/dwumetylodwutiokaminiano/etyleno-bis/ dwutiokarbaminian/dwucynku; 28) dwusiarczek ibis/dumetylotiokarbamoilu); 29) izomeryczna mieszanina reakcyjna krotonianu 1 2,6-dwunitro fenylu.Sposród wymienionych zwiazków o dzialaniu grzybobójczym korzystne sa zwiazki oznaczone nu¬ merami 21—29.V. Zwiazki regulujace wzrost roslin 10 1) kwas 4-chlorofenoksy octowy; 2) gibberellin; 3) N-/dwumetyloamino/sukcynamid; 4) a-naftyloacetamid.VI. Zwiazki o dzialaniu chwastobójczym: 15 1) sól sodowa 2,4-D; 2) 3,4^dwuchloroanilid kwasu propionowego.VII. Zwiazki odpedzajace szkodniki: 1) 2,3,4,5-bis/24utyleno/czterowodorofurfural; 2) bursztynian dwu-n^butylowy. 20 Sposród wymienionych substancji czynnych, naj¬ lepiej do stosowania w urzadzeniu wedlug wyna¬ lazku nadaja sie zwiazki o dzialaniu owadobójczym.Wymienione substancje czynne mozna stosowac wraz z dowolnymi zwykle stosowanymi srodkami 25 synergicznymi, srodkami zwiekszajacymi lotnosc, dezodorantami, perfumami itd.Przykladowymi korzystnymi srodkami synergicz¬ nymi sa butanolan piperonyilu, N-propylo isome, MGK-264 (produkt firmy McLaughlin Gormley King 80 Co., St.Zj. Ameryki), Cynepirin-222 i Cynepirin-500 (produkty firmy Yoshitomi Pharmaceutical Indu¬ stries Ltd. Japonia), Dethane 384 (produkt firmy Rohm and Haas Company, St.Zj. Ameryki), IBFA (produkt firmy Nippon Fine Chemical Co., Ltd., Ja- 38 ponia), S-421 (produkt firmy Sanyo Chemical In- dustriel Ltd., Japonia).Korzystnymi srodkami zwiekszajacymi lotnosc sa izotiocyjanian fenetylu, ester dwumetylowy kwasu hymowego itd. Do korzystnych dezodorantów nale- 40 za metakrylan laurylu (LMA) itd., a korzystnymi stosowanymi perfumami sa cytral i cytronal.Czynnik gazujacy, który stosuje sie wspólnie z substancja czynna i, ewentualnie, z nosnymi do¬ datkami, stanowi dowolny czynnik gazujacy ogól^ 45 nego uzytku, zdolny do wydzielania -podczas roz¬ kladu gazu, glównie azotu. Korzystnie stosuje sie zwiazki wydzielajace gaz w-temperatur ze 70—300°C.Zwiazki o temperaturze rozkladu z wydzieleniem gazu znacznie nizszej niz 70°C maja tendencje &ó w samozaplonu podczas przechowywania, a zwiazki o temperaturze rozkladu znacznie powyzej 300°C prawdopodobnie nie ulegaja rozkladowi pod wply¬ wem ciepla wydzielanego przez element grzejny, w zwiazku z tym nie sa one korzystne. Przyklado- 56 we typowe czynniki gazujace zestawiono w tabeli I.Sposród czynników gazujacych wymienionych w tabeli I korzystne sa AC, DSM, DPT, AIBN, i ACHC ze wzgledu na ich udzial w zwiekszaniu lotnosci substancji czynnej. Zwlaszcza AC znacz- 60 nie zwieksza lotnosc substancji czynnej, wydziela gaz nietoksyczny i pozbawiony ostrego zapachu i dlatego jest szczególnie uzyteczny.Czynnik gazujacy mozna' stosowac z dodatkami, obnizajacymi temperature jego rozkladu. Korzyst- 65 nymi przykladami takich dodatków sa: Dyhos123 734 8 Tabela I Czynnik gazujacy azodwukarbonamid benzenosulfonylo- hydrazyd p-toluenosulfonylo- hydrazyd p,p'-hyd roksybisben- zenosulfonylohydra- zyd/ dwunitrozopieciome- tylenoczteroamina N,N'-dwunitrozo- N,N'-dwumetylotere- 1 ftalamid r trójhydrazynotriazyna I azobisizobutyronitryl 1 kwas 4,4'-azobiscyja- npwalerianowy IIlTzedbutyloazofor- j mamid 1 2,4-bis-/azosulfónylo/ I toluen 1 2,2'.-azobisizobutylo- amid 2,2'-azobisizomaslan- I metylu J 2-/karbamoilazo/izo- I butyronitryl 1 l,l'-azobiscykloheksa- no-1-karbonitryl Nazwa skrócona AC BSH TSH OSH DPT DDTP DHT AIBN ACVA BAFA 2,4-TSH AZ-A AZ-B CIB ACHC Tempera¬ tura roz¬ kladu z wydzie¬ leniem gazu (°C) 200—210 100—160 110 140—160 190—205 90—105 235—290 95—105 120 147—149 108—109 92 85 105 115 20 25 35 i Tribase (produkty firmy National Lead, Co., Ltd., St-Zj. Ameryki), OF-14 i OF-15 (produkty firmy A4eca Argus Co., Ltd., jSt.Zj. Ameryki), KV-68A .(produkt firmy Kyodo Yakukin Co., Ltd., Japonia), Mark. 553 (produkt firmy Argus Chemie. Co., Ltd., St.Zj. Ameryki), Sciostab 60 i Sciostab 61 (produk¬ ty firmy G. Siegle and Go., St.Zj. Ameryki), steary- ¦ pian kadmu, stearynian wapnia, stearynian cynku, Jisptanokarboksylan cynku, ZnO, maleinina cyny, ZnCo3, mocznik, chromian olowiawy, sadze itd.Wedlug wynalazku ilosc czynnika gazujacego w stosunku do substancji czynnej okresla sie w za¬ leznosci od stosowania powstalej kompozycji. Zwyk¬ le korzystnie stosuje sie co najmniej jedna czesc wagowa czynnika gazujacego na jedna czesc wa¬ gowa substancji czynnej. Skutecznosc przeprowa¬ dzania w stan lotny wzrasta stopniowo ze wzrostem ilosci czynnika gazujacego, jednak stosowanie go w zbyt duzej ilosci nie daje znacznej poprawy wy¬ ników.Korzystnie na jedna czesc wagowa substancji czynnej stosuje sie 1—20 czesci wagowych czyn¬ nika gazujacego. Substancje czynna i czynnik gazu¬ jacy miesza sie tylko razem otrzymujac mieszanine 40 45 50. 65 pewnienia wydajnego wytwarzania i latwosci sto¬ sowania, mieszanine taka sporzadza sie korzystnie w postaci proszku, granulatu, tabletek, inaczej uksztaltowanych kawalków, pasty itp. lub miesza¬ nine taka umieszcza sie w torebce z dajacej sie topic, niepalnej zywicy. Mieszanine mozna umiesz¬ czac takze w otwieranych woreczkach z aluminium.W sposobie wedlug wynalazku mieszanine sub¬ stancji czynnej i czynnika gazujacego ogrzewa sie w posrednio elementem grzejnym w celu spowodo¬ wania termicznego rozkladu czynnika gazujacego bez spalania mieszaniny. Stosowac mozna dowolny element grzejny, zdolny do posredniego podgrza¬ nia mieszaniny do takiej temperatury, w której czynnik gazujacy ulega rozkladowi z wydzieleniem gazu, bez spalenia mieszaniny. Korzystnymi ele¬ mentami grzejnymi sa 1) substancje egzotermiczne, zdolne do wydzielania ciepla przy zetknieciu z wo¬ da, 2) substancje zdolne do wydzielania ciepla przy zetknieciu z powietrzem, i 3) srodki zdolne do wy¬ dzielania ciepla pod wplywem pradu elektrycznego.Przykladowymi typowymi substancjami egzoter¬ micznymi wydzielajacymi cieplo pod wplywem-wo¬ dy, sa tlenek wapnia, chlorek magnezu, chlorek glinu, chlorek wapnia i chlorek zelazowy, przy czym szczególnie korzystny jest tlenek wapnia, poniewaz przy hydrolizie wydziela wystarczajaca ilosc ciepla, aby podwyzszyc temperature do 400°C bez wytwa¬ rzania szkodliwych substancji i korodowania po¬ jemnika, zawierajacego ten zwiazek.W celu najskuteczniejszego wydzielania ciepla pozadane jest, aby tlenek wapnia znajdowal sie w postaci kawalków lub ziarn o rozmiarach 1—20 mesh. Reakcje pomiedzy tlenkiem wapnia i woda korzystnie inicjuje sie nie natychmiast po jej do¬ daniu, ale po przeniknieciu dodanej wody w spo¬ sób jednolity i dostateczny do tlenku wapnia.W celu opóznienia zainicjowania reakcji egzoter¬ micznej gdy tlenek wapnia zetknie sie z woda, ka¬ walki lub ziarna tlenku wapnia mozna powlec co najmniej jednym olejem mineralnym, olejem lub tluszczem roslinnym, wyzszym alkoholem, alkoho¬ lem wielowodorotlenowym, wyzszym kwasem tlusz¬ czowym lub ich pochodnymi. Ilosc stosowanej wo¬ dy korzystnie wynosi 0,2—3 ilosci stechiometrycz- nej, np. 0,2—3 moli wody na mol tlenku wapnia.Gdy stosuje sie czynnik gazujacy wydzielajacy gaz w niskiej temperaturze, do substancji egzotermicz¬ nej, w celu regulowania czasu ogrzewania i tem¬ peratury uzyskiwanej dzieki cieplu wydzielanemu przez te substancje, mozna dodawac ziemie okrzem¬ kowa, kwasna glinke, zeolit itp.Przykladami substancji egzotermicznych wydzie¬ lajacych cieplo pod wplywem powietrza sa zwiazki wydzielajace, cieplo podczas utleniania tlenem za¬ wartym w powietrzu, zwlaszcza mieszanina siarcz¬ ku sodu z weglikiem zelaza i/lub sadza, która to mieszanina jest szczególnie korzystna. Zawiera ona korzystnie 40—60% wagowych siarczku sodu.Przykladem przydatnych elementów grzejnych dzialajacych pod wplywem pradu elektrycznego sa drutowe przewody grzejne, takie jak zwykle druty niklowochromowe, weglowe elementy grzejne takie jak wytwarzane przez firme Matsushita Electric Industrial Co., Ltd., Japoma, pólprzewodniki takie9 123 734 10 jak termistory o dodatnim wspólczynniku tempe¬ raturowym itd.W sposobie wedlug wynalazku mieszanine sub¬ stancji czynnej i czynnika gazujacego podgrzewa sie posrednio elementem grzejnym, korzystnie jed¬ nym z wymienionych poprzednio elementów 1—3.W celu posredniego ogrzewania mieszaniny umie¬ szcza sie ja w odpowiednim pojemniku, na zew¬ natrz którego umieszcza sie element grzejny. Ko¬ rzystnie mieszanina i element grzejny umieszczone sa w pojemniku i oddzielone od siebie przegroda, zapewniajaca powierzchnie wymiany ciepla. Pojem¬ nik wykonany jest z materialu termoodpornego, ta¬ kiego jak plytki zelazne. Mieszanine i element grzejny mozna umiescic w pojemniku w dowolnym usytuowaniu. Mozna wyróznic trzy zasadnicze typy takiego usytuowania: 1) usytuowanie, w którym mieszanina umieszczo¬ na jest nad elementem grzejnym i oddzielona od niego w zasadzie pozioma przegroda; 2) usytuowanie, w którym mieszanina i element grzejny sa oddzielone od siebie w zasadzie piono¬ wa przegroda i 3) usytuowanie, w -którym mieszanina i element grzejny sa oddzielone od siebie w zasadzie poziomo i pionowo.W usytuowaniach 2 i 3 korzystnie jest umiescic oba skladniki koncentrycznie (w widoku z góry), jeden wewnatrz drugiego. W przypadku takiego usytuowania mieszanina moze byc rozmieszczona w licznych oddzielnych komorach. W komorach mozna umieszczac odpowiednio kilka rodzajów mie¬ szanin o róznej skutecznosci. • Komora do pomieszczenia mieszaniny ma otwarty górny koniec, który moze byc uszczelniony do czasu uzycia urzadzenia. Gdy do uszczelnienia komory sto¬ suje sie material taki jak polietylen, polipropylen, poliamid lub podobny material, który topi sie lecz nie ulega spaleniu pod wplywem ciepla wydzielane¬ go przez element grzejny, nie ma potrzeby recznego usuwania uszczelnienia podczas stosowania urzadze¬ nia ani tez innego podobnego kontaktu rak obslugi z mieszanina, co jest wygodne i bezpieczne.Uszczelnienie ulegajace stopieniu moze byc przy¬ kryte inna folia lufo plyta w celu wzmocnienia.Plyta lub. folia przykrywajaca ma liczne otwory i moze byc wykonana z metalu takiego jak zelazo, aluminium lub ich stopy, a takze z zywicy synte¬ tycznej lub papieru.Element grzejny umieszczony jest w komorze przylegajacej do komory zawierajacej substancje czynna i czynnik gazujacy. Komora zawierajaca element grzejny moze byc otwarta lub zamknieta, zwykle jest jednak zamknieta w celu wyeliminowa¬ nia strat ciepla. Korzystnie, pojemnik rma scianki zewnetrzne izolowane termicznie aby zmniejszyc straty ciepla i zapewnic bezpieczenstwo podczas pracy urzadzenia.Gdy jako element grzejny stosuje sie substancje egzotermiczna, stosuje sie zamknieta komore z do¬ prowadzeniem wody do substancji egzotermicznej.Np. doprowadzenie wody ma postac co najmniej jednego otworu do wlotu wody w górnej czesci i/lub dolnej czesci zamknietej komory lub stanowi zbior¬ nik wody, który mozna otwierac z zewnatrz.Zbiornik wody wykonany jest z folii lub latwo pekajacego materialu takiego jak aluminium lub folia z zywicy syntetycznej.Do korzystnych elementów do otwierania zbior- 5 nika wody z zewnatrz naleza: 1) linka polaczona ze zbiornikiem wody i przystosowana do wyciagania z zewnatrz w celu rozerwania czesci zbiornika, do której jest przylaczona; 2) igla przystosowana do przebicia zbiornika wodnego po wepchnieciu do zbiornika z zewnatrz; 3) nóz umieszczony w pojem¬ niku, poruszany z zewnatrz w celu przeciecia zbior¬ nika wody; 4) jeden z elementów 1—3 tak umiesz¬ czony, by powodowac zetkniecie substancji egzoter¬ micznej z czescia wody zawartej w zbiorniku i po¬ zwalajacy na stopienie i rozerwanie folii ulegajacej topieniu, tworzacej zbiornik wody, pod wplywem powstajacego ciepla. Jako folie ulegajace topieniu stosuje sie wymienione poprzednio materialy usz¬ czelniajace.Gdy stosuje sie element 2 lub 3, zamknieta ko¬ mora wyposazona jest w odpowiednie zabezpiecze¬ nie, zapobiegajace przypadkowemu przemieszczaniu igly lub noza.Korzystnie wode styka sie 1 substancja egzoter¬ miczna w taki sposób, ze woda umieszczona w den¬ nej czesci pojemnika wprowadzona jest przez otwo¬ ry wlotu wody w dolnej czesci pojemnika, do war¬ stwy przepuszczajacej wode umieszczonej w zam¬ knietej komorze, z której woda wchodzi w kontakt z substancja egzotermiczna. Warstwa przepuszcza¬ jaca wode, o ile jest stosowana, pozwala na jedno¬ lite doprowadzenie wody do substancji egzotermicz¬ nej na duzej powierzchni w celu wydajnego wy¬ dzielania ciepla. Szybkosc przesaczania wody przez warstwe dopasowuje sie odpowiednio zmieniajac gestosc, grubosc i material warstwy.Gdy taka warstwa przepuszczajaca wode tworzy dno zamknietej komory, wode mozna doprowadzac do substancji egzotermicznej bez koniecznosci two¬ rzenia w dnie otworów doprowadzajacych wode.Alternatywnie, w zamknietej komorze mozna umiescic warstwe przepuszczajaca wode nasycona woda i uszczelniona folia ulegajaca topieniu ko¬ rzystnie w polaczeniu z jednym z elementów otwie¬ rajacych 1—3 opisanych poprzednio.Warstwa przepuszczajaca wode ma liczne drobne otwory jak w materialach gabczastych o otwartych porach i matach z materialów wlóknistych. Moze ona byc wykonana z dowolnego materialu przepusz¬ czajacego wode. Przykladowymi, przydatnymi ma¬ terialami sa: tkane i nietkane tkaniny z wlókien polietylenowych, polipropylenowych, wlókien z po¬ lichlorku winylydenu lub z podobnych wlókien syntetycznych badz z mieszaniny takich wlókien syntetycznych i bawelny, maty z welny szklanej, azbestu, welny zuzlowej lub podobnych wlókien nieorganicznch, filtry papierowe lub podobny pa¬ pier wytwarzany z pulpy itd.Substancja egzotermiczna wypelniajaca zamknie¬ ta komore pecznieje przy dostepie wody i równiez podnosi wewnatrz temperature w komorze na sku¬ tek wydzielania ciepla tak, ze cisnienie wewnatrz pojemnika wzrasta do bardzo duzej wartosci, W zwiazku z tym w sciance ograniczajacej zamknieta 15 20 25 30 35 40 45 50 5511 123 734 12 komore mozna utworzyc*otwór do utrzymywania cisnienia wewnatrz komory w równowadze z cis¬ nieniem atmosferycznym. *-* - Gdy stosuje sie elektryczne elementy grzejne, umieszcza sie je korzystnie w taki sposób aby czesc elementu wydzielajaca cieplo znajdowala sia w bezposrednim kontakcie z czescia lub caloscia prze¬ grody stanowiacej powierzchnie wymiany ciepla, tj. ze scianka pojemnika mieszczacego mieszanine, lub aby przylegala do scianki z plyta wydzielajaca cieplo umieszczona pomiedzy przegroda a scianka.Zaleta elektrycznego elementu grzejnego jest to, ze daje on z latwoscia odpoweidnia ilosc ciepla w kaz¬ dej pozadanej chwili po zwyklym polaczeniu go ze zródlem mocy. W zwiazku z tym elektryczny ele¬ ment grzejny stosuje sie powtarzalnie do odymia¬ nia wraz z wymiennym ladunkiem, zawierajacym podgrzewana przez ten element mieszanine i który moze równiez sluzyc jako pojemnik mieszaniny.Gdy stosuje sie element grzejny wydzielajacy cieplo w zetknieciu z powietrzem, uzywa sie go w postaci czastek, iziarn, arkuszy lub plyt lub w in¬ nej odpowiedniej postaci, umieszczony w odpowied¬ niej czesci urzadzenia. Element grzejmy an/usi byc przed uzyciem urzadzenia zabezpieczony przed ze¬ tknieciem z powietrzem, np. byc utrzymywany w hermetycznym zamknieciu lub w atmosferze gazu obojetnego, natomiast podczas pracy urzadzenia musi byc utrzymywany w kontakcie z powietrzem.Mozna to latwo uzyskac przez umieszczenie elemen¬ tu grzejnego w torebce z materialu takiego jak fo¬ lia aluminiowa, nieprzepuszczalnego dla powietrza lecz latwego do otwarcia, albo przez umieszczenie elementu grzejnego w otwartej komorze urzadzenia i uszczelnienie otworu folia aluminiowa.W tym ostatnim przypadku korzystnie element grzejny umieszcza sie w komorze w atmosferze azo¬ tu lub innego gazu obojetnego. Tak umieszczony element grzejny moze byc wystawiony na dzialanie powietrza przez otwarcie torebki lub uszczelnienia przykrywajacego otwór komory.Gdy element grzejny wydziela cieplo, ogrzewa ono posrednio przez przegrode mieszanine zawiera¬ jaca substancje czynna, rozkladajac czynnik gazu¬ jacy i intensywnie przeprowadzajac substancje czynna w stan lotny.Sposobem wedlug wynalazku substancje czynna mozna bardzo latwo i skutecznie przeprowadzic w duzej ilosci w stan lotny w krótkim okresie czasu, np. kilku lub kilkudziesieciu minut, przypuszczal¬ nie ze wzgledu na to, ze czynnik gazujacy zmie¬ szany z substancja czynna rozkladajac sie wydziela gaz, zmuszajac substancje czynna z wnetrza mie¬ szaniny do przejscia bezzwlocznie w stan lotny oraz, ze substancja czynna jako taka nie ulega rozklado¬ wi powodowanemu spalaniem.Sposób wedlug wynalazku, umozliwiajac bardzo wydajne, szybkie uwalnianie duzej ilosci par sub¬ stancji czynnej jest przydatny do zwalczania szkod¬ liwych owadów, takich jak muchy, moskity, pchly, pluskwy, kleszcze i karaluchy, które sa szkodliwe dla ludzi, jak równiez mszyc, macznika szklarnio¬ wego, gasienic i innych owadów, szkodliwych dla roslin, a* takze sluzy do zwalczania grzybów i oka¬ dzania.Ponadto sposób wedlug wynalazku jest w tych zastosowaniach bardzo wygodny i bezpieczny, nie powodujac spalania pociagajacego za soba powsta¬ wanie toksycznego dymu o ostrym zapachu. 5 Przedmiot wynalazku zostal uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunkach, na których fig. 1 przedstawia urzadzenie wedlug wynalazku zaopatrzone w substancje egzotermiczna w prze¬ kroju wzdluznym, fig. 2 — pojemnik urzadzenia 10 wedlug fig. 1 w widoku z dolu, fig, 3, 4, 5, 5A, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 12A — urzadzenie wedlug wynalaz¬ ku majace otwory w dnie w przekrojach wzdluz¬ nych i poprzecznych, fig. 13, 14, 15, 16, 17, 18 — 1 urzadzenie wedlug wynalazku, majace otwory w 15 czesci górnej, w przekrojach wzdluznych i poprzecz¬ nych, fig. 19, 20, 21, 22, 23, 24 — urzadzenie wedlug wynalazku zaopatrzone w rure doprowadzajaca wo¬ de, w przekrojach wzdluznych i poprzecznych, fig. - —23^26, 27, 28 — urzadzenie wedlug wynalazku, w 21 którym pojemnik zawiera zbiornik na wode, w prze¬ kroju wzdluznym, fig. 29, 30, 31, 32, 33, 34 — urza¬ dzenie wedlug wynalazku w którym woda jest do¬ prowadzana do substancji egzotermicznej przez warstwe przepuszczalna, w przekroju wzdluznym, 25 fig. 36, 36 — przedstawia urzadzenie zaopatrzone w elementy umozliwiajace zamocowanie pojemnika na scianie lub slupie, w przekrojach wzdluznych i poprzecznych, fig. 37 — urzadzenie, w którym ko¬ mora mieszczaca skladnik czynny jest zamknieta 30 przy pomocy folii, fig. 38, 39, 40, 42 — urzadzenie zaopatrzone w rozkladane pudelko, w przekroju wzdluznym, fig. 41 — pudelko w rozwinieciu, fig. 43, 44, 45 — urzadzenie przystosowane do doprowa¬ dzania do substancji grzejnej ograniczonej ilosci 35 wody w przekroju wzdluznym, fig. 46, 47, 48 — urza¬ dzenie zaopatrzone w elektryczny element grzejny, w przekroju wzdluznym, fig. 49, 50, 51, 52 — urza¬ dzenie zaopatrzone w element grzejny wytwarza¬ jacy cieplo przy zetknieciu z powietrzem, w prze- 40 kroju wzdluznym.Urzadzenie do odymiania zawiera pojemnik 1, w którego sciance dennej la sa wykonane otwory 5 (fig. 1—12). Element grzejny stanowi substancja egzotermiczna wydzielajaca cieplo przy zetknieciu 45 z woda.Pojemnik 1 (fig. 1, 2) miesci mieszanine B sub¬ stancji czynnej oraz czynnika gazujacego w górnej komorne 2 oraz substancje egzotermiczna C w dol¬ nej, zamknietej komorze 3, oddzielonej od miesza¬ no niny B przegroda L W rozwiazaniach przedstawio¬ nych na fig. 3, 4, 5, 5A mieszanina B jest oddzielo¬ na od substancji C przegroda pionowa, natomiast w rozwiazaniach przedstawionych na fig. 6, 7, 8, 9 mieszanina B umieszczona powyzej substancji C W jest od niej oddzielona przegroda pozioma oraz przegroda pionowa.W rozwiazaniach przedstawionych na fig. 10, 11, 12, 12A, mieszanina B jest rozmieszczona w kilku otwartych komorach 2 pojemnika 1 oddzielonych w od siebie tak, ze mozliwe jest zastosowanie mie¬ szanin B o róznym skladzie i skutecznosci.Po zanurzeniu dna pojemnika 1 w wodzie a (fig. 1 — 12A), woda przedostaje sie do zamknietych ko¬ mór 3 przez otwory 5 do zetkniecia z substancja w egzotermiczna C, co powoduje wydzielanie sie cie/p-13 123 734 14 la. Mieszanina B ulega posredniemu ogrzewaniu w otwartej komorze 2 pojemnika 1 poprzez przegrode 4, powodujac rozklad czynnika gazujacego miesza¬ niny B oraz gwaltowne ulatnianie sie substancji czynnej.Substancja egzotermiczna C pecznieje, pochlania¬ jac wode i wydziela cieplo, zwiekszajac cisnienie wewnetrzne w zamknietej komorze 3. Pecznienie substancji egzotermicznej oraz wzrost cisnienia ogranicza doplyw wody przez otwory 5 powodujac nierównomierne wytwarzanie ciepla. Aby temu za¬ pobiec w sciance bocznej Ib lub w sciance górnej 1C pojemnika 1 wykonuje sie otwór 6 laczacy wne¬ trze komory 3 wraz z otoczeniem.Scianke denna la mozna odlaczyc od pojemnika 1 (fig. 1, 4) umozliwiajac napelnianie substancja egzotermiczna. Otwory 5 doprowadzajace wode mo¬ ga byc wykonane zarówno w sciance dennej la jak i w dolnej czesci scianki bocznej Ib pojemnika 1 (fig. 9).W przykladach wykonania wynalazku wedlug fig. 13, 14, 15, 16 pojemnik 1 ma co najmniej jeden otwór 5 do doprowadzania wody wykonany w gór¬ nej czesci .komory 3. Otwór ten zapewnia równiez wyrównanie cisnienia wzgledem otoczenia. W gór¬ nej czesci pojemnika 1 znajduje sie zbiornik 7 wo¬ dy, w którego dnie jest wykonany otwór 5.Przegroda 4 rozdzielajaca komory 2 i 3 ma ko¬ rzystnie ksztalt zakrzywiony w czesci dolnej, lub nachylone boczne scianki (fig. 17, 18).W przykladach wykonania wynalazku przedsta¬ wionych na fig. 19—24 otwór 5 doprowadzajacy wo¬ de jest polaczony z rura 8, dostarczajaca wode w poblizu dna pojemnika 1 do substancji egzotermicz¬ nej C wypelniajacej komore 3 pojemnika 1. W roz¬ wiazaniu tym mozliwe jest rozpoczecie wytwarza¬ nia ciepla w dolnej czesci pojemnika.W przypadku doprowadzania wody (fig. 13, 14) przez otwór 5 w górnej czesci pojemnika 1 wytwa¬ rzanie ciepla zostaje zapoczatkowane w górnej war¬ stwie substancji egzotermicznej, powodujac straty wody, która ulega czesciowemu odparowaniu, przy czym substancja egzotermiczna w dolnej czesci po¬ jemnika 1 moze nie ulec rozlozeniu. Zastosowanie rury 8 zapewnia calkowity rozklad substancji egzo¬ termicznej polaczony z wydzielaniem ciepla bez strat.W rozwiazaniach przedstawionych na fig. 25—28 zbiornik 9 wody jest usytuowany wewnatrz komo¬ ry 3 pojemnika 1. Zbiornik sTUSfwiera ilosc wody zapewniajaca rozlozenie calej substancji egzoter¬ micznej C.Linka 10 wystajaca na zewnatrz (fig. 25, 26) umoz¬ liwia zerwanie zbiornika 9 w miare potrzeby. Moz¬ liwe jest równiez uzycie igly 11 (fig. 27, 28), w celu przebicia zbiornika 9, utrzymywanej w polozeniu spoczynku przy pomocy zawleczki 12. Po wyjeciu zawleczki 12 przechodzacej przez otwór wykonany w igle 11 moze Ona przemieszczac sie w kierunku pionowym.Otwór 6 zapewniajacy wyrównanie cisnien jest korzystnie wykonany przy górnym obrzezu pojem¬ nika 1 (fig. 26).-W rozwiazaniach przedstawionych na fig. 29—34 woda jest doprowadzana do substancji egzotermicz¬ nej C przez warstwe przepuszczalna 13. Woda do¬ prowadzana przez otwory 5 (fig. 29—31) przesacza sie przez warstwe przepuszczalna 13 na calej jej powierzchni zapewniajac efektywne^ wytwarzanie ciepla przy zetknieciu z substancja ezotermiczna C.Gdy otwory 5 doprowadzajace wcde sa wykona¬ ne w sciance dennej la lub w dolnej czesci scianki Ib pojemnika 1 (fig. 29—31), warstwa przepuszczal¬ na 13 oddziela substancje egzotermiczna C od otwo¬ rów 5, zapobiegajac przedostawaniu sie jej przez otwory 5, co umozliwia zastosowanie otworów 5 o wie!kszej srednicy.W rozwiazaniach przedstawionych na fig. 32—34 woda jest doprowadzana ze zbiornika 9 na war¬ stwe przepuszczalna 13. Zgodnie z fig. 32 korpus pojemnika 1 przesuwa sie do dolu, po wyjeciu za¬ wleczek 21 aby rozerwac zbiornik 9 doprowadzajacy wode do warstwy przepuszczalnej 13. W rozwiaza¬ niach wedlug fig. 33, 34 wyciagniecie linki 10 roz¬ rywa zbiornik 9.W przykladach wykonania wedlug fig. 35, 36 po¬ jemnik 1 przystosowany do zawieszania na slupie, stojaku, sciance lub u sufitu zawiera wystep 15 majacy otwór 14 do zaczepienia haka.W przykladzie wykonania wedlug fig. 37 komora mieszczaca mieszanine B ma otwarty koniec zaslo¬ niety latwotopliwa folia 16. Folia 16 ulega stopieniu pod wplywem ciepla wydzielanego w trakcie roz¬ kladu substancji egzotermicznej C oraz ciepla gazu uwalnianego z substancji czynnej mieszaniny B. W rozwiazaniu tym wyeliminowano koniecznosc zdej-* mowania oslony mdesizaniny przed uzyciem pojem¬ nika.Figury 38—42 przedstawiaja pudelka mieszczace urzadzenia A wedlug wynalazku, w których otwory 5 doprowadzajace wode sa wykonane w sciance dennej la pojemnika 1. Po otwarciu pudelka 17, 23 sluza jako zbiorniki na wode.Zgodnie z fig. 38, 39 pokrywa 18 jest zdejmowana z pudelka 17, umozliwiajac wlanie wody. Po napel¬ nieniu woda pokrywe 18 ponownie zaklada sie na pudelko 17. Otwór^ 19 umozliwia odprowadzanie par powstajacych w komorze 2.Przestrzen 20 pomiedzy pudelkiem 17 a urzadze¬ niem A chroni pudelko 17 przed cieplem wydziela¬ nym, z substancji egzotermicznej C.Na dnie pudelka 17 znajduja sie promieniowe wy¬ stepy 22 o niewielkiej szerokosci. Wystepy te pod¬ trzymuja urzadzenie A tworzac przestrzen 21 mie¬ szczaca wode doprowadzana do urzadzenia A przez otwory 5 w jego dnie. Nachylone krawedzie 22a wystepów 22 zapewniaja koncentryczne ustawienie urzadzenia A w pudelku 17.Pudelko 23 (fig. 40—42) zawiera pudelko, zew¬ netrzne 23a otaczajace pudelko wewnetrzne 23b.W rozwinieciu (fig. 41) pudelko zewnetrzne 23a za¬ wiera pokrywki 25. polaczone z zewnetrznymi kra¬ wedziami przeciwleglych scianek bocznych 23a' i oddzielone od nich liniami zagiecia 24. Jedna z pokrywek 25 laczy sie z plytka mocujaca 27, od¬ dzielona od niej linia zagiecia 26.Przy uzyciu urzadzenia wedlug wynalazku po¬ krywki 25 zostaja, odgiete od polozenia przedstawio¬ nego na fig. -42. W tym polozeniu pomiedzy prze- 10 15 lt 25 30 35 40 15 50 5* 60li ciwleglymi pokrywkami 25 powstaja otwory 28, przez które wydostaja sie pary powstajace w urza¬ dzeniu. Aby zapewnic lepsza dyfuzje par w jednej z pokrywek 25 wykonane sa otwory 29 (fig. 41). W celu utrzymania pokrywek 25 w polozeniu odgie¬ tymi jedna z nich jest zaopatrzona w wystep 30 zas druga w wyciecie 31, w które wchodzi wystep 30.Pudelko wewnetrzne 23b (fig. 40) zawiera oslone 32 zamykajaca je od góry, która zdejmuje sie przed uzyciem urzadzenia.W rozwiazaniach przedstawionych na fig. 43—45 mozliwe jest doprowadzenie do substancji egzoter¬ micznej okreslonej ilosci wody.Zgodnie z fig. 43 pojemnik 1 zawiera zbiornik 33 .wody usytuowany z boku. W bocznej sciance 33a pojemnika jest wykonany otwór przelewowy 34.Dolny koniec zbiornika jest polaczony z komora 35 usytuowana pod dnem pojemnika 1, w którym sa wykonane otwory 5. W miejsce polaczenia zbior¬ nika 33 z komora 35 znajduje sie przegroda 36 otwierana po wlaniu wody do zbiornika 33. Prze¬ grode 36 wykonuje sie korzystnie z materialu roz¬ puszczalnego w wodzie.Gdy poziom wody przekroczy poziom otworu 34 jej nadmiar odplywa przez otwór przelewowy 34.Po otwarciu przegrody 36 woda przedostaje sie do pojemnika 1 przez otwory 5 polaczone z komora 35.Warstwa 14 z materialu o odpowiednio dobranej przepuszczalnosci umieszczona na dnie pojemnika 1 (fig. 4) spelnia podobna role jak przegroda 36.Zgodnie z fig. 45 pojemnik 1 zawiera w górnej czesci zbiornik 7 majacy w sciance bocznej otwór przelewowy 34 ograniczajacy ilosc wlanej wody.Otwór 5 doprowadzajacy wode jest zamkniety prze¬ groda 37, usuwana po nalaniu do zbiornika 7 okres¬ lonej ilosci wody.Yf przykladach wykonania wynalazku wedlug fig. 46—48 zastosowano elektryczne elementy grzej¬ ne. Zgodnie z fig. 46 mieszanina substancji czynnej oraz czynnika gazujacego jest oddzielona od ele¬ mentów grzejnych poziomo i w pionie, natomiast zgodnie z fig. 47 i 48 mieszanina jest usytuowana nad elementami grzejnymi. Zastosowano elementy grzejne w postaci drutu zarowego (fig. 46), wegla (fig. 47) oraz termistora o dodatnim wspólczynniku temperaturowym (fig. 48).Kazdy z elementów grzejnych 101 wydziela cieplo po podlaczeniu do zródla zasilania za posrednictwem zacisków 103 usytuowanych w komorze 162 oraz przewodu 104 wyprowadzonego przez scianke ko¬ mory 102 (fig. 46), lub za posrednictwem wtyczki 105 osadzonej w sciance komory 102 (fig. 48). Ze. wzgle¬ dów bezpieczenstwa element grzejny otacza sie ply¬ ta izolacyjna 106. Pomiedzy komora 108 mieszcza¬ ca mieszanine B a elementem grzejnym 101 umiesz¬ cza sie przewodzaca plyte 107 zapewniajaca rów¬ nomierne przenoszenie ciepla.W rozwiazaniu wedlug fig. 46, 47 komora 108 mieszczaca mieszanine B jest umieszczona w górnej czesci komory 102 mieszczacej element grzejny 101 tak, ze komore 108 mozna wymieniac wraz z mie¬ szanina B.W rozwiazaniu wedlug fig. 48 komora 108 miesz¬ czaca mieszanine B jest zamocowana w górnej czes¬ ci komory 102 mieszczacej element grzejny 101 tak, 734 16 ze scianki komory 108 spelniaja role plyty przewo¬ dzacej. Urzadzenie jest przystosowane do powta¬ rzalnego uzycia po wymianie mieszaniny B. Komo¬ ra 108 mieszczaca mieszaniine B jest zamykama top- 1 liwa folia (fig. 47), topiaca sie pod wplywem ciepla * emitowanego przez element grzejny 101. Scianka zewnetrzna komory mieszczacej element grzejny jest korzystnie wykonana z materialu izolacyjnego.W rozwiazaniach przedstawionych na fig. 49—52 element grzejny wydziela cieplo przy zetknieciu z powietrzem. Element grzejny 101 (fig. 49) w po¬ staci wypraski znajduje sie w komorze 102. Pojem¬ nik tworzacy komore 108 mieszczaca mieszanine B jest osadzony w górnej czesci komory 102. Element grzejny 101 wedlug fig. 50 ma postac ziaren umier szczanych w cylindrycznej komorze 102, osadzonej koncentrycznie w .komorze 108 mieszczacej miesza¬ nine B.¦ W rozwiazaniu wedlug fig. 51 cylindryczny po¬ jemnik zawiera podwójne scianki. Element grzejny 101 w postaci wydrazonego cylindra otacza komore 10S mieszczaca mieszanine B. W rozwiazaniu we¬ dlug fig. 52 element grzejny 101 przylega do scia- 2_ nek bocznych i dna komory 108 mieszczacej mie¬ szanine B.W rozwiazaniach wedlug fig. 49—52 komora 102 mieszczaca element grzejny 101 jest oslonieta folia 109 nie przepuszczajaca powietrza i umozliwiajaca 38 latwiej dostep do komory. W dolnej czesci komory x 102 znajduji sie otwory 110 a dno pojemnika jest zakryte folia 109 od zewnatrz (fig. 52) lub tez folia 109 zakrywa komore 10£ od góry (fig. 50, 51). Ele¬ ment grzejny 101 wydziela cieplo po zdjeciu folii, 35 podgrzewajac posrednio mieszanine B poprzez po¬ wierzchnie przewodzaca w postaci dna lub scianki bocznej komory 108.Wynalazek jest blizej wyjasniony w ponizszych przykladach, w których skutecznosc przeprowadza- 4* nia substancji czynnej w stan lotny okreslono, przeprowadzajac substancje czynna w zamknietym pojemniku w stan lotny, przepuszczajac powietrze z pojemnika przez rozpuszczalnik calkowicie roz¬ puszczajac substancje czynna, taki jak benzen, ace- 45 ton, woda, chloroform lub dwuchlorometan, powoT dujac absorpcje w rozpuszczalniku par substancji czynnej zawartych w powietrzu, zatezenie rozpusz¬ czalnika i podobnie koncentratu chromatografi ga¬ zowej. Wydajnosc przeprowadzenia w stan lotny 50 wyrazono stosunkiem procentowym ilosci substan¬ cji czynnej do ilosci substancji czynnej poczatkowo zmieszanej z czynnikiem gazujacym.Przyklad I. Mieszanine zwiazku o dzialaniu owadobójczym i czynnika gazujacego, wyniienio- * nych w tabeli 2, umieszcza sie w urzadzeniu wer dlug wynalazku, stosujac 100 g tlenku wapnia (w kawalkach o rozmiarach 1—5 mesh), przedstawio¬ nym na fig. 29. Urzadzenie wprowadza sie w kon¬ takt z woda i przez otwory wlotowe w dnie do •• komory mieszczacej tlenek wapnia wplywa 40 g wo¬ dy, ogrzewajac mieszanine do temperatury 300— 350°C wydzielonym cieplem, co powoduje rozklad termiczny czynnika gazujacego w celu przeprowa¬ dzenia zwiazku o dzialaniu owadobójczym w stan •• lotny. Otrzymane wyniki przedstawiono w tabeli II.123 734 17 18 Tabela II.Próbka nr 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym 2 allethrin B DDVP DDVP DDVP allethrin A allethrin A allethrin A allethrin A allethrin B allethrin B allethrin B allethrin A DDVP 1 allethrin A allethrin B allethrin B resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin phthalthrin phenothrin permethrin DDVP resmethrin allethrin B Ilosc (g) 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 • 1 1 Czynnik gazujacy 4 AIBN TSH 2,4-TSH OSH AZ-A AZ-B CIB ACHC AC AC AC AZ-B OSH CIB AC AC AC AC AC AC AC DPT AC AC AC AC AC AZ-B AC AIBN Ilosc (g) 5 5 10 10 10 10 * 10 10 10 1 3 5 10 10 10 1 2 5 2 4 5 10 1,5 5 5 5 4 1 1 1 1 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny 6 * ' j 69,4 61,1 63,0 74,2 69,1 65,6 61,6 63,2 65,3 74,9 86,7 63,0 70,1 60,5 60,8 72,9 83,4 • 75,0 | 84,0 82,3 79,8 80,8 63,0 75,5 78,1 78,2 65,2 68,1 W celu przeprowadzenia prób porównawczych bójczym lub ze zwiazkiem o dzialaniu owadobój- postepuje sie jak opisano poprzednio, z ta róznica, czym i czynnikiem gazujacym wymienionym w ta- ze nie stosuje sie czynnika gazujacego. Otrzymane beli IV doprowadza sie 40 g wody jak wpisano wyniki podano w tabeli III. poprzednio w celu okreslenia osiagniecia skutecz- Tabela III Próbka nr 29 30 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym resmethrin allethrin B Ilosc (g) 1 1 Czynnik gazujacy — Ilosc (g) Skutecznosc przepros^ i wadzenia w stan lotny 0,3 . 1 , 0,7 . . ' W dalszych próbach porównawczych, do pojem- nosci przeprowadzenia zwiazku o dzialaniu owado- nika z jedna komora, zaweirajaca 100 g tlenku wap- bójczym w stan lotny. Otrzymane wyniki podano nia wraz z samym zwiazkiem o dzialaniu owado- w tabeli IV.Tabela IV Próbka nr 31 32 33 34 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym resmethrin allethrin B resmethrin allethrin B Ilosc (g) 1 1 1 1 Czynnik gazujacy AC AC Ilosc (g) 5 5 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny (%) 0,2 0,3 4,2 5,119 123 734 20 W kolejnych próbach porównawczych mieszaniny o skladzie podanym w tabeli V, z których kazda sklada sie ze zwiazku o dzialaniu owadobójczym i materialu palnego stosowanego w znanych srod¬ kach do odymiania, sipala sie w celu odymiania.Skutecznosc przeprowadzenia substancji czynnej w stan lotny podano w tabeli V.Przyklad III. Postepuje sie jak w przykla¬ dzie I z ta róznica, ze do substancji czynnej dodaje sie srodek o dzialaniu synergicznym (do próbek nr 42—46), dezodorant lub iperfmmy (do próbek 47 i 48) lub srodek polepszajacy skutecznosc przeprowadza¬ nia w stan lotny (do próbek nr 49 i 50), jak podano w tabeli VII, w której przedstawiono takze uzys- Tabela V Próbka nr 35 36 37 ? 38 39 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym resmethrin allethrin B phtalthrin phenothrin permethrin Ilosc (g) 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Material palny nitroceluloza (30%) 5 »» ,» Ilosc (g) 30 30 30 30 30 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny (%) 6,3 1,7 7,2 8,1 8,6 Wyniki podane w tabelach II—V wskazuja, ze sposobem wedlug wynalazku przy uzyciu stosowa¬ nego urzadzenia mozna osiagnac lepsza skutecznosc przeprowadzenia-substancji w stan lotny.Przyklad II. Postepuje sie jak w przykladzie I z ta róznica, ze stosuje sie czynnik gazujacy za- kane wyniki. Wyniki podane w tabeli VII wskazuja, ze stosujac substancje czynna z dodatkiem uzysku¬ je sie równe dobre wyniki jak podane w tabeli II.Przyklad IV. Postepuje sie jak w przykla- T a be la VI Próbka nr 40 41 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym resmethrin resmethrin Ilosc (g) 1 0,5 Czynnik gazujacy Cellmic CAP* Cellmic AN ** Ilosc (g) 5 5 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny (%) 86,8 87,5 * Cellmic CAP jest czynnikiem gazujacym typu AC,wytwarzamym przez firme Sankyo Kasei Co., Ltd., Ja¬ ponia.** Ceilmic AN jest czynnikiem gazujacym jwytwarza-nym przez te sama firme i sitamowiacym mieszanine 50% DPT i 50% mocznika jako dodaitiku.Tabela VII 'Próbka nr 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Zwiazek o dziala¬ niu owadobój¬ czym resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin Ilosc tg) 1 1 1 1 1 0,5 0,5 0,5 0,5 Dodatek S-421 butanolan piperonylu Lethane 384 Cynepirine 222 Cynepirine 500 citral LMA izotiocyanian 2-feinyloetylu ester dwumetylowy kwasu hymowego Ilosc te) 2 3 3 3 3 0,1 0,1 1 1 Czynnik gazujacy AC AC AC AC AC AC AC Cellmic AN Cellmic AN Ilosc (g) 3 5 5 5 5 2 1 5 5 Skutecznosc 1 przeprowadzenia w stan lotny % 79,4 85,8 85,5 97,7 86,2 82,4 78,1 90,3 89,6 wierajacy dodatek, jak podano w tabeli VI.Wyniki w tabeli VI wskazuja, ze stosujac czyn¬ nik gazujacy z dodatkiem uzyskuje sie równie do¬ bre wyniki jak podane w tabeli II. 65 dzie I z ta róznica, ze do tlenku wapnia dodaje sie srodek regulujacy wydzielanie ciepla wymieniony w tabeli VIII. Uzyskane wyniki podano równiez w tabeli VIII.21 123 734 Tabela VIII 22 Próbka nr 51 52 | 53 Zwiazek o dziala¬ niu owadobój¬ czym resmethrin resmethrin resmethrin Ilosc (g) 1 1 1 Czynnik gazujacy AC AC AC Ilosc (g) 5 5 5 Srodek regulujacy wydzielanie ciepla zeolit kwasna glinka ziemia okrzemkowa Ilosc (g) 5 10 10 Skutecznosc przeprowadzania w stan lotny % 87,4 88,5 88,2 Urzadzenie wedlug wynalazku badano pod katem ilosci wydzielanego dymu, toksycznosci i skutecz¬ nosci dzialania owadobójczego.Ilosc wydzielanego dymu (metnosc). Urzadze*nie wedlug wynalazku, zawierajace mieszanine jak po¬ dano w próbce nr 20, isto.suje sie w komorze o wy¬ miarach 90X90X90 cm, przeprowadzajac substancje czynna w stan lotny. Dla porównania w takiej sa¬ mej komorze spalano srodek do odymiania, sklada¬ jacy sie z 30 g materialu palnego i 1,5 g DDVP.Komora jest przezroczysta w górnej czesci i oswietlona zródlem swiatla fluoroscencyjnego (20 W) umieszczonym w srodku górnej czesci ko¬ mory. W komorze umieszczona jest poziomo plytka znacznikowa, dajaca sie przesuwac w pionie. Plytke znacznikowa stanowi bialy plastykowy krózek o srednicy 35 mm. Na krazku wykreslone sa cztery czarne linie o grubosci 0,5 mm w taki sposób, ze dwie pary linii przecinaja sie pod katem prostym w srodku krazka, przy czym dwie linie z kazdej z par sa równolegle wzgledem siebie i oddalone o 1,0 mm. Krazek taki mozna przesuwac pionowo, mierzac odleglosc h pomiedzy wierzcholkiem komo¬ ry i krózkiem w chwili, gdy wyraznie widoczne sa na krózku nieuzbrojonym okiem cztery linie. W ten sposób oblicza sie metnosc wewnatrz komory, sto¬ sujac nastepujacy wzór: h (cm) w metnosc (%) = 9Q (cm) X 100 Oznaczenie dla kazdej próbki powtarza sie pie¬ ciokrotnie, otrzymujac wyniki podane w tabeli IX.Tabela IX 10 15 20 25 wedlug wynalazku [ w próbie, porównawczej Odleglosc (cm) 67 16 Metnosc (%) 74,4 17,8 40 Otrzymane wyniki wskazuja, ze ilosc dymu emi¬ towana z urzadzenia wedlug wynalazku jest nie¬ znaczna.Toksycznosc (oznaczana iprzez wystawienie na dzialanie par odymiajacych).Badanie toksycznosci prowadzi sie w nastepuja¬ cych warunkach: Urzadzenie: A urzadzenie wedlug wynalazku za¬ wierajace próbke nr 18; B urzadzenie wedlug wy¬ nalazku zawierajace próbke nr 20.Stosuje sie komory o wymiarach 1X1X1 m (1 m8).Badania prowadzi sie na pieciotygodniowych my¬ szach JCL:ICR. Piec mesikich lub zenskich osobni¬ ków myszy umieszcza sie w komorze, której wne¬ trze odymia sie jednym z dwóch urzadzen A lub B i pozostawia zwierzeta w komorze w ciagu 2 go¬ dzin. Nastepnie zwierzeta umieszcza sie w zwyklej klatce i podaje im pokarm i wode. Otrzymane wy¬ niki podano w tabelach X i XI.Próbki nr 18 i 20, stosowane w próbach toksycz¬ nosci nie wykazuja toksycznosci, a zwierzeta pod¬ dane próbom pozostaja przy zyciu po 10 dniach po odymianiu. Jak podano w tabeli X, duze bezpie¬ czenstwo przy uzyciu urzadzenia wedlug wynalaz¬ ku zapewnione jest przy stezeniu substancji czynnej w stanie lotnym 30-krotnie przewyzszajacym jej stezenie, przy którym osiaga sie zadawalajace wy¬ niki owadobójcze.W tabeli XI podano zmiany ciezaru ciala zwie^ rzat, które przezyly próbe.Wyniki podane w tabeli XI wskazuja, ze próbki wedlug wynalazku nie wywieraja szkodliwego dzia¬ lania na szybkosc wzrostu ciezaru ciala zwierzat badanych i ze sa one w zasadzie pozbawione tok* sycznosci. Ilosc pokarmu spozywanego przez zwie¬ rzeta jest nieco zmniejszona tylko pierwszego dnia po próbie, ale pózniej nie obserwuje sie zadnych zmian.Dzialanie owadobójcze* Próbki wedlug wynalazku bada sie pod katem dzialania owadobójczego w i|a- Tabela X Próba 1 2 1 ' a Urzadzenie A (jedno) B (jedno) B (dwa) Liczba myszy padlych natychmiast po odymianiu osobniki meskie 0 0 0 osobniki zenskie 0 0 0 w jeden dzien po odymianiu osobniki meskie 0 0 0 osobniki zenskie 0 0 0 ' w dwa dni po odymianiu osobniki meskie 0 0 0 osobniki zenskie 0 0 023 123 734 Tabela XI 24 Próba 1 2 3 Plec zwie¬ rzecia meska zenska meska zenska meska zenska przed próba 26,2 22,2 24,8 22,4 25,4 22,0 Zmiany ciezaru 1 dzien po próbie 27,3 22,4 26,2 22,6 23,4 22,0 2 dni po próbie ' 26,2 21,6 25,6 21,8 28,2 21,4 ciala zwierzat (srednio ^ 4 dni po próbie 29,6 23,0 28,4 24,0 31,0 22,8 6 dni po próbie 29,4 23,4 27,0 23,8 31,4 23,4 w g) 8 dni po próbie 29,6 22,4 • 28,4 24,4 31,8 23,6 10 dni po próbie - 31,4 23,2 29,8 24,6 34,0 24,4 stepujacych warunkach. Do badan uzywa sie do¬ roslych prusaków. Badania dzialania owadobójcze¬ go prowadzi sie, stosujac naczynia laboratoryjne (srednica wewnetrzna 24 om, wysokosc 6,5 cm) za¬ wierajace 25 badanych owadów, które umieszcza sie w kazdym rogu zamknietego pokoju o wymia¬ rach 3X4X3 m, to znaczy -o kubaturze 36 m3 — wne¬ trze pokoju odymia sie próbka, umieszczona po srodku pokoju. Okresla sie porazenie owadów po okreslonym uplywie czasu od chwili rozpoczecia odymiania. W dwie godziny po odymianiu badane owady przenosi sie do komory inkubatora i okresla smiertelnosc w % po 24 i 48 godzinach. W komorze inkubatora owadom podaje sie polkami i wode. Wy¬ niki podano w tabeli XII.Tabela XII Próbka nr Porazenie % Smiertel- | nosc % 30 minut 60 minut 90 minut 120 minut 24 godzin 48 godzin 11 55 99 100 100 78 100 24 51 96 98 100 66 100 25 46 84 95 100 97 100 20 1 53 100 100 100 80 100 | Wyniki podane w tabeli XII wskazuja, ze uzycie urzadaemia wedlug wynalazku w zamknietym po¬ mieszczeniu prowadzi do zwalczania robactwa.Próbki wedlug wynalazku poddaje sie dalszym badaniom pod katem dzialania owadobójczego w symulowanym pokoju mieszkalnym. Do badan uzy¬ wa sie doroslych prusaków i doroslych karaluchów amerykanskich.Sposób prowadzenia badan. Biurko o wysokosci 76 cm z czterema szufladami usytuowanymi jedna nad druga umieszcza sie w jednym roigu pokoju o szerokosci 3m, dlugosci 4m i wysokosci 3m, to znaczy o kubaturze 36 m3. W drugim rogu pokoju umieszcza, sie drewniane pudelko o wymiarach 45X41X37 cm w odleglosci 2 cm od sciany z otwo¬ rem umieszczonym naprzeciw sciany. Na pólce, za¬ mocowanej na wysokosci 150 cm posrodku jednej z podluznych scian poikoju umieszcza sie blisko sciany zamkniete pudelko o wymiarach 30X30X30 cm z 8 otworami w górnej czesci o srednicy 7 mm.W róznych miejscach pokoju umieszcza sie na- 15 20 25 30 35 40 45 czynia laboratoryjne o srednicy 24 cm, wysokosci 6,5 cm, z których kazde zawiera 20 doroslych pru¬ saków i 10 dojrzalych karaluchów amerykanskich.Wnetrze pokoju odymia sie (próbka umieszczona po¬ srodku pokoju, i pozostawia sie owady w zamknie¬ tym pomieszczeniu w ciagu jednej godziny. Nastep¬ nie owady umieszcza sie w inkubatorze i podaje im pokarm i wode. Smiertelnosc w % okresla sie po 24 i 48 godzinach od rozpoczecia próby. Naczynia umie¬ szcza sie w pokoju w nastepujacych miejscach: Pj — w otwartym pudelku P2 — w zamiknietyim pudelku P3 — w najwyzszej zamknietej szufladzie biurka P4 — w drugiej od góry szufladzie biurka, wysu¬ nietej o 1 cm P6 — w najnizszej szufladzie biurka wysunietej o 2 om.Do badan stosuje sie próbke nr 20. Wyniki otrzy¬ mane w odniesieniu do prusaków podano w tabeli XIII a w odniesieniu do karaluchów amerykanskich — w tabeli XIV.Tabela XIII Smiertelnosc po okreslonym czasie Czas (godz.) 24 48 Miejsce Pi 50 100 P2 35 95 P3 50 100 P4 40 100 P5 , 35 100 Tabela XIV Smiertelnosc po okreslonym czasie Czas (godz.) 24 48 Miejsce Pi 10 90 P2 20 60 P8 30 100 P4 10 80 P5 200 100 1 Wyniki podane w tabelach XIII i XIV wskazuja, ze urzadzenie wedlug wynalazku jest bardzo sku¬ tecznym wobec owadów znajdujacych sie w róznych miejscach.Przyklad V. Postepuje sie jak w przykladzie I stosuje sie takie same urzadzenie, zawierajace zwiazek o dzialaniu grzybobójczym i czynnik gazu¬ jacy jak podano w tabeli XV, podajacej takze uzys¬ kane wyniki.25 123 734 Tabela XV 26 Próbka nr 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 Zwiazek o dzialaniu grzybobójczym IF-2 IF-2 IF-2 IF-8 IF-8 IF-8 IF-7 IF-7 IF-7 IF-6 IF-3 IF-2 IF-1 IF-4 IF-3 Ilosc (g) 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1 Czynnik gazujacy AIBN AC AZ-A AZ-B AIBN ACHC AZ-B AC CIB DPT AZ-A AIBN AIBN AIBN 1 AZ-A AZ-B Ilosc (g) 5 5 , 10 10 5 5 5 5 5 1,5 3 10 5 5 2 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny «) , 60,1 71,3 66,7 66,8 68,4 57,8 57,9 70,8 54,0 68,4 88,8 71,3 71,5 54,0 56,4 Dla porównania postepuje^ sie jak opisano po¬ przednio, stosujac zwiazki o dzialaniu grzybobój¬ czym wymienione w tabeli XVI, lecz bez uzycia czynnika gazujacego. Uzyskane wyniki podano w tabeli XVI.Tabela XVI Próbka nr 69 70 71 72 Zwiazek o dzialaniu grzybobój¬ czym IF-5 IF-8 IF-7 IF-2 Ilosc (g) 1 1 1 1 Skutecznosc przeprowa¬ dzania w stan lotny (%) 6,5 8,9 18,0 10,8 II 15 Wyniki podane w tabelach XV i XVI wskazuja, ze zastosowanie wraz ze zwiazkiem o dzialaniu grzybobójczym czynnika gazujacego umozliwia prze- 20 prowadzenie zwiazku o dzialaniu grzybobójczym w stan lotny ze skutecznoscia dziesieciokrotnie wyz¬ sza niz skutecznosc uzyskiwana z ta sama iloscia zwiazku grzybobójczego w tej samej temperaturze.Przyklad VI. Mieszanine zwiazku o dzialaniu owadobójczym i czynnika gazujacego o skladzie po¬ danym w tabeli XVII umieszcza sie w urzadzeniu wedlug wynalazku, zawierajacym przewód grzejny z drutu, przedstawionym na fig. 46. W celu posred¬ niego ogrzania mieszaniny do temperatury ponad 300°C przy pomocy wydzielanego ciepla, oo powo¬ duje termiczny rozklad czynnika gazujacego i prze¬ prowadzenie zwiazku o dzialaniu owadobójczym w stan lotny, pTzewód laczy sie ze zródlem pradu elektrycznego. Oznacza sie skutecznosc przeprowa¬ dzenia zwiazku o dzialaniu owadobójczym w stan lotny.Opisany sposób postepowania powtarza sie z ta róznica, ze stosuje sie mieszanine zwiazku o dzia¬ laniu owadobójczym, dodatku i czynnika gazujace¬ go, jak przedstawiono w tabeli XVIII. Otrzymane wyniki podano w tabelach XVII i XVIII.Tabela XVII Próbka nr | 1 54 55 56' 57 58 59 60, 61 62 63 64 1 65 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym 2 allethrin B DDVP DDVP DDVP allethrin A allethrin A allethrin A allethrin A allethrin B allethrin B allethrin B allethrin B Ilosc (g) 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Czynnik gazujacy 4 AIBN TSH 2,4-TSH OS» AZ-A AZ-B CIB ACHC AC AC AC AC Ilosc (g) 5 5 10 10 10 10 . 10 10 10 1 3 5 10 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny (%) 6 75,6 66,5 68,6 74,6 ' 63,4 60,2 67,1 68,7 60,0 69,3 80,2 79,0 |^r 2g cd. tabeli XVII 1 66 67 68 69 70 71 72 73 74 .75 76 77 78 i | 79 1 m 2 yesmethrin yesmethrin yesmethrin yesmethrin yesmethrin yesmethrin yesmethrin yesmethrin phthalthrin phenothrin phenothrin permethrin permethrin DDVP • 3 ' 1 1 ,1 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1 0,5 1 0,5 1 0,5 4 AC AC AC AC AC AC AC DPT AC AC AC AC AC AC 5 1 3 5 2 4 5 10 1,5 5 5 5 5 5 5 6 | 62,0 74,1 76,5 68,8 77,0 75,5 \ 73,2 77,3 60,2 69,2 71,6 1 71,6 69,4 79,3 [ Tabela XVIII Próbka nr 80 81 82 83 84 85 m \ 87 88 Zwiazek o dziala¬ niu owadobój¬ czym resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin Ilosc (g) 1 1 1 1 1 0,5 0,5 0,5 0,5 Dodatek S-421 butanolan pijperonylu Lethane 384 cynepirine 222 cynepirine 500 citral LMA izótiocyjanian-2-fany- loetylu ester dwumetylowy kwasu hymowego Ilosc (g) 1 2 3 3 3 3 0,1 0,1 1 1 Czynnik gazujacy AC AC AC AC AC AC AC Cellmic AN Cellmic AN Ilosc (g) 3 5 5 .5 5 2 1 5 5' Skutecznosc przeprowadzenia w stan lotny (%) 72,8 78,7 78,4 80,4 79,0 75,5 70,0 82,8 82,2 Dla celów porównawczych, w celu odymiania spa¬ la sie mieszaniny zwiazku o dzialaniu owadobój¬ czym i materialu palnego .stosowanego w znanych srodkach do odymiania, o skladzie podanym w ta¬ beli XX, w której podano równiez uzyskana sku¬ tecznosc przeprowadzenia w stan wolny.Wyniki podane w tabelach XVII—XX wskazuja, ze sposób wedlug wynalazku przy uzyciu urzadze¬ nia wedlug wynalazku znacznie zwieksza skutecz¬ nosc przeprowadzania substancji czynnej w stan lot¬ ny.P.rzyklad VII. Mieszanine zwiazku o dziala¬ niu owadobójczym i czynnika gazujacego, o skla¬ dach podanych w tabeli XXI, umieszcza sie w we¬ wnetrznej komorze 108 urzadzenia wedlug wyna¬ lazku przedstawionego na fig. 49. Element grzejny (20g) w postaci mieszaniny 4 czesci wagowych siarczku sodowego i 6 czesci wagowych wegliku ze¬ laza doprowadza sie do zetkniecia z powietrzem, usuwajac uszczelnienie 109 w celu ogrzania komory do temperatury okolo 300°C cieplem powstalym na zewnatrz komory, co powoduje termiczny rozklad czynnika gazujacego i przeprowadzenie zwiazku o dzialaniu owadobójczym w stan lotny. Oznacza sie uzyskana skutecznosc przeprowadzenia zwiazku o dzialaniu owadobójczym w stan lotny. Wyniki przedstawiono w tabeli XXI.Wyniki przedstawione w tabeli XVII wskazuja, ze sposób wedlug wynalazku znacznie zwieksza sku- 40 tecznosc przeprowadzania substancji czynnej w stan lotny.Próbke nr 71 bada sie pod katem ilosci wydziela¬ nego dymu (metnosc), toksycznosci i dzialania owa¬ dobójczego jak opisano poprzednio. Wyniki tych 45 prób sa w zasadzie takie same jak wyniki z próbka nr 20. Okreslajac blizej wyniki z próbka nr 71 wy¬ kazuja, ze próbka ta (1) w zasadzie nie emituje dy¬ mu, (2) nie jest toksyczna, i (3) skutecznie zwalcza szkodliwerobactwo. 50 Dla porównania, postepujac jak opisano poprzed¬ nio z ta róznica, ze nie stosuje sie czynnika gazu¬ jacego. Otrzymane wyniki podano w tabeli XIX.Tabela XIX Próbka nr 89 90 91 92 Zwiazek o dzialaniu owadobój¬ czym resmethrin allethrin B phenothrin permethrin Ilosc (g) 1 1 1 1 Skutecznosc przeprowa¬ dzania w stan lotny (%) 0,6 2,9 1,3 0,9123 734 29 30 Próbka nr 93 94 95 96 97 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym resmethrin allethrin B phthalthrin phenothrin permethrin Tab Ilosc (g) 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 ela XX Material palny nitroceluloza (30%) nitroceluloza (30%) nitroceluloza (30%) nitroceluloza (30%) nitroceluloza (30%) Ilosc (g) 30 30 30 30 30 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny ' % 6,3 1,7 7,2 8,1 8,6 Próbka nr 98 99 100 101 102 " 103 104 105 106 107 108 109 110 Zwiazek o dzialaniu owadobójczym allethrin B DDVP CDVP allethrin B allethrin A allethrin A allethrin B allethrin A resmethrin resmethrin resmethrin resmethrin phthalthrin Tabe Ilosc (g) 1 1 .1 , 1 1 1 1 1 1 1 1 0,5 0,5 la XXI Czynnik gazujacy AIBN TSH 2,4-TSH AC AZ-A AZ-B AC ACHC AZ-B AC AC DPT AZ-A Ilosc (g) 5 10 10 3 10 10 5 10 10 3 5 1,5 10 Skutecznosc przepno- 1 wadzenia w stan lotny % 69,3 60,5 61,8 73,5 63,5 61,0 80,5 66,0 60,3 70,2 75,6 78,6 60,4 1 Przyklad VIII. Mieszanine zwiazku o dzia¬ laniu grzybobójczym i czynnika gazujacego, wymie¬ nione w tabeli XXII, umieszcza sie w cylindrycz¬ nej komorze 108 urzadzenia przedstawionego na fig. 46. Komora jest ogrzewana z zewnatrz przewodem lu termicznego rozlozenia czynnika gazujacego i tym samym przeprowadzenia w stan lotny zwiazku o dzialaniu grzybobójczym. Oznacza sie osiagnieta skutecznosc przeprowadzenia zwiazku o dzialaniu grzybobójczym w stan lotny. Otrzymane wyniki po¬ dano w tabeli XXII.Siz.ejn.yiii iwi Próbka nr 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 1 vilt Lciiipcictuuiy jjuw^zjcj o Zwiazek ó dzialaniu owadobójczym IF-2 IF-2 IF-2 IF-8 IF-8 tF-8 IF-7 IF-7 IF-7 IF-6 IF-3 IF-2 IF-1 IF-4 IF-7 Tabe Ilosc (g) 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1 iidiiu1 w uaucii La XXII Czynnik gazujacy AIBN AC AZ-A AZ-B AIBN ACHC AZ-B AC CIB DPT AZ-A AIBN AIBN AIBN AZ-A AZ-B Ilosc (g) 5 5 10 10 5 5 5 5 5 1,5 3 10 5 5 2 2 Skutecznosc przepro¬ wadzenia w stan lotny % | 61,4 71,3 60,7 61,3 57,8 62,3 61,0 65,0 56,9 72,1 81,5 71,3 75,3 55,4 1 57,9123 734 31 Dla porównania, postepuje sie jak opisano po¬ przednio, stosujac zwiazki o dzialaniu grzybobój¬ czym wymienione w tabeli XXIII z ta róznica, ze nie stosuje sie czynnika gazujacego. Otrzymane wy¬ niki podano równiez w tabeli XXIII.Wyniki prób porównawczych wskazuja, ze przy stosowaniu zapalania zapalkami mieszanin zawie¬ rajacych zwiazki wydzielajace gazy osiaga sie sku tecznosc przeprowadzenia w stan lotny ponizej 10,4% jedynie.Tabela XXIII Próbka 'nr 126 127 128 129 Zwiazek o dzialaniu grzybobój¬ czym IF-5 IF-8 IF-7 IF-2 Ilosc (g) 1 1 1 1 Skutecznosc przeprowa¬ dzenia w stan lotny (%) 7,0" 9,0 2,0 11,0 Wyniki przedstawione w tabelach XXII i XXIII wskazuja, ze zastosowanie wraz ze zwiazkiem o dzia¬ laniu grzybobójczym czynnika gazowego umozliwia przeprowadzenie zwiazku o dzialaniu grzybobój¬ czym w stan lotny ze skutecznoscia kilkunasto do kilkudziesieciokrotnie wieksza niz skutecznosc osia¬ gana dla tej samej ilosci-zwiazku o dzialaniu grzy¬ bobójczym, gdy jest on ogrzewany sam w tej samej temperaturze.Przyklad I3C. Dla porównania wyników uzys¬ kanych sposobem wedlug wynalazku oraz znanymi sposobami mieszaniny wymienione w tabeli XXIV, skladajace sie z substancji owadobójczej i zwiazku chemicznego wydzielajacego gaz, umieszczono w cy¬ lindrycznym pojemniku jednokomorowym i ogrze¬ wano je bezposrednio przez zapalenie zapalka. Przez podpalenie i spalenie tych mieszanin powodowano ^przeprowadzenie substancji owadobójczej w stan pary. Skutecznosc przeprowadzenia substancji owa¬ dobójczej w stan lotny podano w tabeli XXIV.Tabela XXIV Ht pró- | by po¬ rów¬ nawczej C-l C-2; C-3 C-4 1 C-5 ¦ C^6 Substancja owadobój¬ cza (g) resmethrin (1) permethrin (1) resmethrin (1) permethrin (1) resmethrin ' (1) permethrin (1) Zwiazek wy¬ dzielajacy gaz Cg) azotan amonu (6) azotan amonu (6) azotan amonu (5,4) + chro¬ mian potasu (0,6) azotan amonu (5,4) + chro¬ mian potasu (0,6) azotan guani¬ dyny (6) azotan guani¬ dyny (6) Skutecz¬ nosc prze¬ prowadze¬ nia w stan lotny (%) 9,6 9,0 8,6 8,5 10,3 10,4 10 15 20 25 30 40 45 50 55 Zastrzezenia patentowe 1. Sposób odymiania (mieszanina substancji czyn¬ nej i czynnika gazujacego ulegajacego rozkladowi w ipodwyzszonej temperaturze, znamienny tym, ze jako czynnik gazujacy stosuje sie substancje pod¬ legajaca rozkladowi w temperaturze od okolo 70°C do okolo 300°C z wytwarzaniem glównie gazowego azotu i powoduje sie rozklad tego czynnika przez posrednie ogrzewanie mieszaniny, czynnika gazuja¬ cego i substancji czynnej, przy wykorzystaniu ele¬ mentu grzejnego. 2. Sjposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stasuje sie element grzejny utworzony z substancji czynnej egzotermicznej zdolnej do wydzielania cie¬ pla przy zetknieciu z woda. 3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje egzotermiczna stosuje sie tlenek wapnia. 4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie element grzejny zdolny do wydzielania ciepla pod wplywem pradu elektrycznego. 5. Sposób wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze jako element grzejny stosuje sie drut, weglowy ele¬ ment grzejny lub termistor o dodatnim wspólczyn¬ niku temperaturowym. 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie element grzejny utworzony z substancji egzotermicznej zdolnej do, wydzielania ciepla przy zetknieciu z powietrzem. 7. Sposób wedlug zastrz. 6, znamienny tym, ze jako substancje egzotermiczna stosuje sie miesza¬ nine siarczku sodu i co najmniej weglik zelaza lub sadze. 8. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako czynnik gazujacy stosuje sie azodwukarbona- mid. 9-. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna stosuje sie srodek owado¬ bójczy. 10. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna stosuje sie srodek grzybo¬ bójczy. 11. Urzadzenie do odymiania mieszanina substan¬ cji czynnej i czynnika gazujacego ulegajacego roz¬ kladowi w podwyzszonej temperaturze, znamienne tym, ze zawiera pojemnik (1) posiadajacy co naj¬ mniej jedna* komore (2) mieszczaca mieszanine sub¬ stancji czynnej i czynnika gazujacego ulegajacego rozkladowi w temperaturze od okolo 70°C do okolo 300°C z wytworzeniem glównie gazowego azotu i co najmniej jedna przylegajaca do niej komore (3) mieszczaca element grzejny, przy czym wnetrze po¬ jemnika jest podzielone na komory (2, 3) przegroda (4), zapewniajaca powierzchnie przewodzenia ciepla wydzielanego przez element grzejny do mieszaniny. 12. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze komora (2) mieszczaca mieszanine ma górny otwór uszczelniony folia ulegajaca stopieniu.123 734 33 34 13. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze element grzejny jest utworzony z substancji egzotermicznej zdolnej przy zetknieciu z woda do wydzielania ciepla. 14. Urzadzenie wedlug zastrz. 13, znamienne tym, ze zawiera element grzejny utworzony z tlenku wapnia. 15. Urzadzenie wedlug zastrz. 13, znamienne tym, ze komora (3) mieszczaca egzotermiczna substancja jest zamknieta. 16. Urzadzenie wedlug zastrz. 15, znamienne tym, ze zamknieta komora (3) jest wyposazona w dopro¬ wadzenie wody do substancji egzotermicznej. 17. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze doprowadzenie wody stanowi co najmniej jeden otwór wlotowy (5) wody w górnej czesci zamknie¬ tej komory (3). 18. Urzadzenie wedlug zastrz, 17, znamienne tym, ze zamknieta komora (3) wyposazona jest w górnej czesci w zbiornik (7) wody posiadajacy w dnie otwór wlotowy (5) wody. , 19. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze doprowadzenie wody stanowi co najmniej jeden otwór wlotowy (5) w dolnej czesci zamknietej ko¬ mory (3). 20. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze doprowadzenie wody stanowi zbiornik (9) wody umieszczony w zamknietej komorze (3) wyposazo¬ nej w element (10, 11) do otwierania zbiornika (9) z zewnatrz. 21. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze zamknieta komora (3) ma otwór (6) do utrzymy¬ wania cisnienia wewnatrz zamknietej komory (3) w równowadze z cisnieniem na zewnatrz. 10 25 30 35 22. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze w zamknietej komorze (3) ma warstwe przepusz¬ czajaca wode umozliwiajaca kontakt wody z do¬ prowadzenia wody z substancja egzotermiczna. 23. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze pojemnik (1) wyposazony jest w element (15) do zawieszenia na pionowej scianie lub slupie albo su¬ ficie. 24. Urzadzenie wedlug zastrz. 16, znamienne tym, ze pojemnik wyposazony j est w doprowadzenie okreslonej ilosci wody do komory (3) mieszczacej substancje egzotermiczna. 25. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze ma element grzejny utworzony z substancji egzo¬ termicznej zdolnej do wydzielania ciepla przy ze¬ tknieciu z powietrzem. 26. Urzadzenie wedlug zastrz. 25, znamienne tym, ze zamknieta komora (3) mieszczaca substancje eg¬ zotermiczna ma otwór uszczelniony dajaca sie zdej¬ mowac folia z materialu nie przepuszczajacego po¬ wietrza. 27. Urzadzenie wedlug zastrz. 25, znamienne tym, ze ma element grzejny z substancji egzotermicznej stanowiacej mieszanine siarczku sodu i co najmniej wegliku zelaza lub sadzy. 28. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze ma element grzejny zdolny do wydzielania ciepla pod wplywem pradu elektrycznego. 29. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze jako czynnik gazujacy zawiera azbdwukarbona- mid. 30. Urzadzenie wedlug zastrz. 28, znamienne tym, ze jako element grzejny zawiera drut, weglowy ele¬ ment grzejny lub termistor o dodatnim wspólczyn¬ niku temperaturowym.F;g.5 F.-i.i F*2 p'M u ¦u123 734 F;i6 Ft17 -L VlL. frs.l Ift S F;q. 13 o o o o J o o o o i ^ Fij.i* Ftj.lb z ,7 L_j ? j - / Ns123 734 F;j./7 Fi$.t8 .<&: F'l*o & 2 Hn mvi- t W. m xa A H* B ( ^1 1 ^ Fij.*s F;s.?6 ^7 * s F;«28123 734 ftq.5\ Fil 2(1 t-'\KJ IN N N N H_ ¦fcrs..^ ^y 1 'ffl .i Nr N ih"3 LJLc ^c y NJ ~ RH«. 1 V x^Tve^-tzie I Ol 15 la' 57 F,i30 z s F;g 32 'M41 tt: kr ^Vv'\^\wsyw 4 q ^SM tv^ XXXVL /'TT—fcw ¦¦¦'.¦ :. o 1 *a.*t F,3 &*.F/|.40 ?i 5 ^^123 734 Fil *1 F;«42 htM Pif. U 104- JOL JOt JOl Fi$.47 -^ ^fOs ////,'h//./;;. ry-yf \ 105 104- Fif. 48 102- iot^vr Fif-M -fc foS -h M^l^^m L V 110 /Ol Hf •* ¦10! fot to9 tol m Fit. SI 108 +- d ¦w f /o9 'A—102 ////////ymr. fOl fOl F/f. 52 PL PL PL