Przedmiotem wynalazku jest przekladnia obie¬ gowa z co najmniej jednym, uruchamianym za pomoca kizywki mimosrodowej, kolem obiegowym i z co najmniej jednym centralnym kolem, w któ¬ rej oba kola zazebiaja sie poprzez zamknieta cy- kloide krzywki tarczowej, wykonana na jednym kole i za pomoca wienca krazkowego, wykonanego na drugim kole. którego punkty styku z cykloida krzywki tarczowej okreslaja punkty cykloidy od¬ niesienia cykloidy, której matematyczny wzór jest nastepujacy. x = r • cos a ± e • cos (/? ± a) + q • cos (y ± a) y = r • sin a ± e • sin (/? ± a) — q • sin (y ± a), przy czym cykloida krzywki tarczowej ma odchyl- ny, trochoidalny krzywy przebieg.Znane tego rodzaju przekladnie obiegowe posia¬ dajace co najmniej jedno kolo obiegowe urucha¬ miane za pomoca krzywki mimosrodowej, zazebiaja sie z co najmniej jednym centralnym kolem. W przekladniach tych kolo obiegowe moze byc umieszczone wewnatrz lub zewnatrz centralnego kola.Aby uzyskac polaczenie ksztaltowe, kolu obiego¬ wemu lub kolu osiowemu jest przyporzadkowany kazdorazowo zamkniety ciag cykloidalny, zazebia¬ jacy sie z wiencem krazkowym, przy czym zaze¬ bienie to wystepuje albo pomiedzy lezacym we¬ wnatrz ciagiem epicykloidalnym a usytuowanym na zewnatrz wiencem krazkowym, wzglednie po¬ miedzy lezacym wewnatrz wiencem krazkowym a 10 15 20 25 umieszczonym na zewnatrz ciagiem hipocykloidal- nym.Liczba krazków umieszczonych na zewnatrz wienca krazkowego, wzglednie liczba odcinków krzywkowych usytuowanego na zewnatrz ciagu hi- pocykloidalnego jest wieksza o jednosc w stosun¬ ku do liczby odcinków krzywkowych lezacego we¬ wnatrz ciagu epicykloidalnego lub do liczby kraz¬ ków umieszczonego wewnatrz wienca krazkowego.W celu wyjasnienia zamknietego ciagu cykloi- dalnego dla tarcz krzywkowych na fig. 3 zalaczo¬ nego rysunku przedstawiono wykres, który przed¬ stawia jedna z mozliwosci kinematycznego two¬ rzenia sie krzywych o jednakowych odleglosciach skróconej epicykloidy. Po obwodzie zewnetrznym stalego kola podstawowego o promieniu r toczy sie bezslizgowo kolo odtaczane o promieniu b, przy czym tor a + b = r porusza sie wokól punk¬ tu srodkowego M z predkoscia katowa coa, a kolo odtaczane porusza sie wokól punktu srodkowego B z predkoscia katowa co/3. Punkt C w plaszczyznie kola odtaczanego opisuje z odlegloscia e = BC na stalej plaszczyznie x—y skrócona epicykloide, po¬ niewaz C nie lezy na obwodzie kola odtaczanego.Do tej skróconej epicykloidy tworzy sie równiez krzywa jednakowych odleglosci na stalej plasz¬ czyznie x—y przez normalna n, która przechodzi od punktu C, poprzez kazdy punkt styczny A kola odtaczanego o stalym kole podstawowym, do punk¬ tu N. 118 9903 Punkt tworzenia sie Q krzywych jednakowych odleglosci lezy na normalnym n oraz ma stala od¬ leglosc q od punktu C. Kat przenoszenia y = <£ MAN jest skierowany w obie strony toru MB = r.Ten kat y ma kazdorazowo maksimum wówczas, » kiedy tor MN = e • z i jest prostopadly do n lub kiedy e • z przebiega zawsze równolegle do e.Na fig. 3 jest przedstawiona tylko polowa od¬ cinka krzywkowego od wierzcholka S do punktu dolnegoT. ™ Dobiera sie przy tym stosunek promieni a do b = z, albo stosunek katów /? do a = z w liczbie calkowitej, aby otrzymac zamkniety ciag cyklo- idalny z odcinków krzywkowych o liczbie calko¬ witej. 15 Z fig. 3 daje sie wyprowadzic wzór matematycz¬ ny krzywki nastepujaco: x = r • cos a ± e •.' cos (/? ± a) ± q • cos (y ± a) y = r • sin a ± e •¦¦ sin (/? ± a) — q • sin (y ± a) Kat przenoszenia y wprowadza sie nastepujaco. M y = arc tg [sin /? (1) m + cos /?] Obowiazuje tu dla stosunku skrócenia: m = 2 (z ± ± 1) r. Kazdorazowo obowiazuje równiez przy tym górny znak (+) dla epicykloidy (fig. 3), dolny znak (—) obowiazuje* dla hipocykloidy, dla wy- t5 tworzenia której kolo odtaczane toózy sie po ob¬ wodzie wewnatrz kola podstawowego.Z tego wzoru matematycznego nalezy uwzgled¬ nic kinematyczne znaczenie trzech parametrów r, e iq. 30 Aby móc lepiej wyjasnic wspóldzialanie krzywki tarczowej z odpowiednim wiencem krazkowym, nalezy spojrzec na fig. 4 zalaczonego rysunku. Po lewej stronie jest tu narysowana epicykloida, od¬ powiadajaca danemu wiencowi krazkowemu oraz 35 jest przedstawiona jej krzywa jednakowych odle¬ glosci, a po prawej stronie jest uwidoczniona hi- pocykloida z jej krzywymi jednakowych odleglosci, odpowiadajaca takiemu samemu wiencowi krazko¬ wemu. Kola podstawowe obu krzywych sa z kolei 40 oznaczone litera a lub a', a ich kola krazkowe sa oznaczone literami b lub b'. Srodek wienca kraz¬ kowego stanowi liczba O, srodek krzywych ma oznaczenie M, srodek kól krazkowych ma ozna¬ czenie B, a srodek krazków jest oznaczony litera 45 *,. Tor MO jest równy e, a mimosrodowosc lub wykorbienie sa tak samo dlugie i równolegle do toru BC = e.Predkosc katowa co/3, wprowadzona poprzez wy¬ korbienie e w przegubie O, wytwarza w przegu- 50 bie M wektor predkosci, który ma taki sam kie¬ runek jak sila styczna F, która oznacza wprowa¬ dzony moment obrotowy (wprowadzone momenty obrotowe).Wskutek tego krzywka, opierajaca sie o staly 55 wieniec krazkowy obraca sie w kierunku coa lub toc? wokól jej punktu srodkowego M. Przenoszenie glly moze odbywac sie tylko zwykle w stosunku eto stykajacych sie powierzchni. Normalna n cy- kloidy musi jednak przechodzic w znany sposób eo przez punkt styku A lub A' kola krazkowego i ko¬ la zasadniczego. Te normalne n sa utworzone przez proste CA lub CA', których przedluzenia spoty¬ kaja sie w chwilowym srodku obrotu N lub .N'.Z uwagi na to, ze krazki wienca krazkowego ss 990 4 maja w miejscu C ich punkty srodkowe, a ich pro- • mienie odpowiadaja stalym odleglosciom krzywej jednakowych odleglosci q = CQ wzglednie q'= C'Q, przeto te normalne n musza takze przechodzic jed¬ noczesnie przez punkty Q.Na fig. 3 przedstawiono jeden z krazków linia kreskowana. Punkty Q sa z jednej strony punkta¬ mi tworzacymi krzywki tarczowej, a z drugiej strony, sa punktami styku krzywki tarczowej z krazkami wienca krazkowego i Wyznaczaja tym samym w kazdym rodzaju przekladni kinematycz¬ nie dwa ciagi krzywek. Stwierdzenie, ze punkty styku krazków opisuja równiez ciag cykloidalny, nie jest dotychczas spotykane w stanie techniki.Ciag matematyczny krzywych jednakowych od¬ leglosci skróconej cykloidy, przyporzadkowany cia¬ gowi krzywki tarczowej, oznacza sie jako cykloide krzywki tarczowej, a ciag matematyczny jednako¬ wych odleglosci skróconej cykloidy, rozciagajacy sie na punkty styku krazków wienca krazkowego, oznacza sie jako cykloide odniesienia.W zwiazku z tym w przekladni z epicykloidami lub z hipocykloidami, cykloida krzywki tarczowej lezy wiec wewnatrz lub na zewnatrz cykloidy od¬ niesienia.Przy rozwazaniu matematycznym przekladni i przy zalozeniu, ze nie uzgadnia sie takich czynni¬ ków, jak na przyklad tolerancji wykonania, ela¬ stycznosci i rozszerzalnosci cieplnej, fe dwa ciagi krzywych, a wiec cykloida krzywki tarczowej i cy¬ kloida odniesienia, a tym samym i ich parametry, sa identyczne.W zwiazku z tym parametry cykloidy odniesie¬ nia, zastosowane do utworzenia cykloidy krzywki tarczowej, która ma byc zastosowana w praktycz¬ nej przekladni, nie sa przydatne.Z tego Wzgledu spotykano dotychczas taka ko¬ rekte cykloidy krzywki tarczowej w sposób empi¬ ryczny, która polegala na tym, ze w porównaniu z epicykloida odniesienia konstruowano zmniejszo¬ na cykloide krzywki tarczowej lub w porównaniu z hipocykloida odniesienia konstruowano zwiek¬ szona cykloide krzywki tarczowej, po czym tak skonstruowana cykloide przenoszono w zasieg punktów wierzcholków i punktów dolnych (patent niemiecki nr 464 992, dodatek do patentu niemiec¬ kiego nr 459 025).Opisane wyzej korektury prowadza jednak w praktycznym stosowaniu przekladni do nastepuja¬ cych wad, z których pierwsza polega na tym, ze tylko jeden lub dwa krazki zewnetrzne stykaja sie, wskutek przeniesionych lub skorygowanych czesci ciagu krzywych, w czasie jednego obrotu mimosrodu, z ciagiem cykloidalnym. Styk ten jest wywolywany dzieki temu, ze w kierunku obwodu poszczególnych odcinków krzywej nie istnieja ta¬ kie same odleglosci w stosunku do kazdorazowych krazków zewnetrznych. W zwiazku z tym ograni¬ czony maly tor calego ciagu krzywej musi przy¬ jac kazdorazowo pelna sile.Druga wada polega na tym, ze wywolywany jest nierównomierny przebieg pracy z wzbudzaniem drgan, zwlaszcza przy wiekszych predkosciach obrotowych, dzieki temu, ze chwilowy srodek obro¬ tu N cykloidy krzywki tarczowej i cykloidy od-5 niesienia powoduje w czasie pracy przekladni ki¬ nematyczne odchylenia, wynikajace ze swej cen- troidy bieznej o promieniu e • z i ze swej centroi- dy stalej o promieniu e • (z ± 1).Trzecia wada polega na tym, ze po przekrocze¬ niu punktu wierzcholkowego S, przy zazebiania sie odcinka krzywkowego z krazkiem, nastepuja szkodliwe uderzenia.Czwarta wada polega na tym, ze wystepuja tu duze luzy przy zmianie kierunku obrotu, które nie sa do wyznaczenia wstepnego.Zadaniem wynalazku jest przeto skonstruowanie takiej, przekladni, w której mogloby byc wyelimi¬ nowane w daleko idacy sposób niedogodnosci i wa¬ dy znanych przekladni. 5 Wychodzac z przekladni obiegowej z co naj¬ mniej jednym kolem obiegowym uruchamianym za pomoca krzywki mimosrodowej i z co najmniej jednym, centralnym kolem oraz zakladajac, ze oba te kola zazebiaja sie poprzez zamknieta cykloide, utworzona na jednym kole za pomoca wienca kraz¬ kowego, wykonanego na drugim kole, a punkty styku tego zazebienia opisuja cykloide krzywki tarczowej punkty cykloidy odniesienia.Zadanie to rozwiazuje sie wedlug wynalazku 25 dzieki temu, ze wartosc parametru q dla cykloidy krzywki tarczowej jest wieksza niz wartosc dla cykloidy odniesienia, a wartosc parametru (r) w przypadku uksztaltowania cykloidy krzywki tar¬ czowej jako epicykloidy jest wieksza, natomiast 30 w przypadku wykonania cykloidy krzywki tarczo¬ wej jako hipocykloidy wartosc parametru (r) jest mniejsza niz wartosc dla cykloidy odniesienia.Przez takie uksztaltowanie wedlug wynalazku cykloidy krzywki tarczowej w stosunku do cykloi- 35 dy odniesienia, która wyraza sie w wydluzeniu za¬ rysu krzywej, osiaga sie znaczne zwiekszenie od¬ cinka przyporu, który moze wynosic wielokrotnosc znanego dotychczas ukladu.W praktyce osiaga sie, krótko po ustawieniu 40 w punkcie wierzcholkowym lagodny przypór po¬ miedzy kazdorazowym odcinkiem krzywkowym, a lezacych naprzeciwko niego krazkiem, przy czym przypór ten powoduje w czasie dalszego obrotu równomierne dzwiganie prawie na calej powierz- 45 chni nosnej krzywki pomiedzy wierzcholkiem, a dolem.To równomierne dzwiganie pozwala na rozpo¬ znanie, ze prawie polowa wszystkich krazków za¬ zebia sie w sposób przenoszacy obciazenie z przy¬ naleznymi powierzchniami nosnymi krzywki. Tor przyporu przedluza sie przeto dzieki temu, ze do odpowiedniej liczby powierzchni nosnych przylega odpowiednia liczba krazków w zasiegach styku, przesunietych nieznacznie od jednego odcinka 55 krzywki do drugiego jej odcinka. Mozna to wy¬ jasnic równiez przez rzutowanie wszystkich stref styku rolek, znajdujacych sie jednoczesnie w przy¬ porze na powierzchnie nosna krzywki, co jest uwi¬ docznione na fig. 5 i 6 zalaczonego rysunku. W Jest oczywiste, ze pomiedzy zazebiajacymi sie wzajemnie krazkami, a odcinkami krzywki istnieje pewien luz i zilustrowane stosunki przenoszenia obciazenia daja sie ustawic po odlozeniu kata obrotu nawrotnego. •¦ 990 Znaczne zwiekszenie toru przyporu w stosunku do stanu techniki doprowadza do tego, ze prze¬ kladnia o takiej samej wielkosci moze przeniesc znacznie wieksze momenty obrotowe lub ze prze¬ kladnia przeznaczona dla praktycznie takich sa¬ mych zadan, zajmuje w uksztaltowaniu wedlug wynalazku bardziej oszczedna przestrzen.Próby praktyczne wykazaly, ze tor przyporu moze byc zwiekszony w stosunku do wartosci do¬ tychczasowej pieciokrotnie, co oznacza, ze prze¬ kladnia wedlug wynalazku moze miec znacznie mniejsze wymiary konstrukcyjne.Przekladnia cykloidalna pracuje wiec spokojniej i znacznie lepiej, kiedy dopuszcza sie równomierny ruch okrezny chwilowych punktów obrotu obu cykloid. Chwilowe punkty obrotu znanych prze¬ kladni leza wzglednie blisko siebie i wylamuja sie z okreslonych uprzednio torów obrotu.Jakkolwiek przy pomiarze parametrów wedlug wynalazku chwilowe srodki obrotu obu cykloid sa najpierw dalej oddalone od siebie niz w zna¬ nych przekladniach, to jednak srodki te praktycz¬ nie zbiegaja sie po wylaczeniu luzu nawrotnego i wykonuja ruch okrezny w tym polozeniu po ko¬ listej centroidzie stalej. Równiez z tego powodu rozwazanie staje sie oczywiste, ze otrzymuje sie bardziej równomiernie i spokojniej pracujaca prze¬ kladnie. Na ten sposób rozwazania zwraca uwage niemiecki opis patentowy nr DT-PS 1087 865.Pomiar parametrów wedlug wynalazku pozwala ponadto na takie ciagle ksztaltowanie wlotu po- szczególnych krazków, ze praktycznie wyelimino¬ wane sa tu uderzenia, jakie byly obserwowane do¬ tychczas po przekroczeniu punktu wierzcholkowego przez krazki. Równiez i to przyczynia sie do spo¬ kojniejszego biegu przekladni i do przedluzenia jej zywotnosci.Nalezy tu podniesc jeszcze znaczne zmniejsze¬ nie sirat tarcia jakie wystepuje w znanych prze¬ kladniach cykloidalnych.Istniejacy zawsze luz nawrotny obrotowy daje sie wyrazic jako kat d lub równiez w postaci to¬ rów Au, jakie wystepuja pomiedzy krazkami, a ich kazdorazowymi punktami styku na krzywce tar¬ czowej.Istota 1. zastrzezenia patentowego daje sie tym samym wyrazic równiez matematycznie przez moz¬ liwosc wzajemnego obrotu kola obiegowego i kola osiowego w torach Au jako funkcja kata krazko¬ wego /? wedlug nastepujacego stosunku liczbowego: Aq — Ar • cos y gdzie: ^u = tor skrecania, jak wspomniano to juz wy¬ zej, Aa = róznica wartosci dla parametru q (patrz równiez zastrz. 3), At = róznica wartosci dla parametru r (patrz takze zastrz. 3), sin /? Y = arc-tg 1/m + cos/? W dalszym uksztaltowaniu wynalazku mozna po¬ stepowac w ten sposób, ze cykloide krzywki tar¬ czowej wykonuje sie o wiekszej wartosci parame-tum tm * niz eykloiga odniesienia. Wskutek tego moz¬ na kompensowac luzy lozyskowe i elastyczne od¬ ksztalcenia walu napedowego.W zalecanej postaci wygnania przy pomiarze wartosci r i q postepuje sie w teii sposób, ze róz¬ nica wartosci parametru r ma sie do róznicy war¬ tosci —parametru q jak -^i-fm1 — 1 do 1 — y Il m*, przy stosunku skrócenia m = e/b.Pod pojeciem róznicy wartosci parametrów r i q nalezy tu rozumiec róznice na przyklad pomiedzy wartoscia parametru r cykloidy odniesienia, a war¬ toscia parametru r ^cykloidy krzywki tarczowej, przy czym dla q obowiazuje taki sam sposób roz¬ wazania.Dalsza istotna odmiane otrzymuje sie przez mozliwosc minimalizacji luzu nawrotnego obrotu wedlug nastepujacego stosunku liczbowego: d = f[l ± 1 (z), arc cos (—m) — aro cos (mi)] gdzie m = stosunek skrócenia cykloidy odniesienia, mi = stosunek skrócenia cykloidy krzywki tarczo¬ wej.Wreszcie istnieje równiez mozliwosc, w sensie mozliwie malego docisku, takiego wyznaczenia war¬ tosci parametrów, które zwlaszcza z punktu wi¬ dzenia stosunku skrócenia m i krzywych jednost¬ kowych odleglosci wynosi q.Taka samoistna mozliwosc zmniejszenia docisku polega na zalecanej postaci wykonania, w której krzywka jednakowych odleglosci q jest taka sama jak najmniejszy promien krzywizny cykloidy od¬ niesienia, który wystepuje w poblizu punktu zwrot¬ nego krzywizny powierzchni bocznej krzywki, a tym samym znajduje sie w zasiegu najwiekszego docisku. Zamiast cykloidy odniesienia moze tu byc odkladana równiez cykloida krzywki tarczowej, poniewaz odchylenia sa tu tylko bardzo male.Wynalazek jest wyjasniony blizej na zalaczonym rysunku schematycznym, na którym fig. 1 i 2 przedstawia przekladnie, w przekroju podluznym i w przekroju poprzecznym, fig. 3 — schemat roz¬ winiecia ciagu epicykloidy, fig. 4 — uklad pomie¬ dzy wiencem krazkowym, a epicykloida, z jednej strony oraz pomiedzy wiencem krazkowym a hi- pocykioida z drugiej strony, fig. 5 — kilka po¬ wierzchni nosnych krzywej epicykloidy o wartos¬ ciach parametrów r i q, zmienionych w stosunku do cykloidy odniesienia, fig. 6 — takie same po¬ wierzchnie nosne krzywej jak na fig. 5, lecz po przejsciu luzu nawrotnego obrotu, a fig. 7 i 8, wykresy dla wyjasnienia zaleznosci: Aq ^ At • cos y Au = '¦-• '-j .' . sin y Jak wynika z fig, l i 2, na wale ^ który jest ulozyskowany centralnie w obudowie dwuczescio¬ wej #, 5 lub na wale 6 za pomoca lozysk kulko- k wych 2, 3, sa umieszczone dwie biegnie mjmosro- dowe 7, 3 o mlmpprodowpsci e ^ OM lub $ = OM', w sposób wzajemnie przestawny pod katem 180u.Za pomoca lozysk tocznych 9, 10 na biezniach mimosrodowyeh 7, 8 sa ulozyskowane krzywki tar¬ czowe 13, 14, wyposazone w zamkniete ciagi cy- kloidalne 11, 12, które siegaja poprzez krazki 15 do sworzni 16, zamocowanych wspólsrodkowo wo¬ kól osi glównej O —O obudowy 4.W krzywkach fcarczowyeh 13, U sa wykonane wspólsrodkowo do osi obrotowej M—M lub !WT—W otwory 17 lub 18, w które wchodza krazki 20, ulo- zyskowane na sworzniach 19, przy czym krazki 20 ¦ sa zamocowane w kolnierzu 21 walu 6, wspólsrod¬ kowo wofeól jego osi obrotowej O-^O. Wal $ jest ulozyskowany za pomoca Jozysk kulkowych 22, 2? w czesci 5 obudowy dwuczesciowej, ObCidowa, skladajaca sie % dwóch czesci 4 i 5, *• jest zamknieta w 2nany sposób przez pokrywy 24, 25 oraz jest uszczelniona na zewnatrz za pomoca elementów uszczelkowych 2$, 27. Do ustalania obu czesci 4, 5 obudowy sluza sruby 28. Do ustalania przekladni moga natomiast sluzyc otwory 29. ^ w W zaleznosci od tego, jaki cel ma byc osiagniety za pomoca "przekladni, mozna napedzac jedna lub dwie czesci 1, 6, 4, 5 tej przekladni.W przypadku stosowania przekladni, uwidocznio^ nej na fig. 2, przez wspólny, chwilowy srodek » pbrotu N dla krazków pólokregu jest zaznaczony, co powinno byc osiagniete przez pomiar wedlug wynalazku parametrów r i q. Jak juz wspomniano, po przejsciu przez luz nawrotny obrotu, chwilowe srodki obrotu obu cykloid zbiegaja sie ze soba M i przechodza wspólnie przez kolista centroide stala.Figury 3 i 4 zostaly juz wyjasnione przy uza¬ sadnianiu zasadniczych pojac. iNa figurze 5 jest przedstawionych kilka powierz¬ chni nosnych epicykloid, których rozwiniecie od- » powiada epicykloidom, uwidocznionym na fig. 3.Cykloida odniesienia ma parametr r, e i q. Znaj¬ duje ona zastosowanie w wypraktykowanej prze¬ kladni jako miejsce geometryczne dla punktów styku wienca krazkowego z przyporzadkowana mu M cykloida krzywki tarczowej, przy czym wszystkie , punkty styku sa rzutowane na jedna powierzchnie nosna.Na figurze 5 jest ponadto przedstawiona po¬ wierzchnia nosna cykloidy, która jest korygowana ** w znany sposób, co mozna wyrazic mniej wiecej przez zmniejszenie wartosci parametrów rf i qt w porównaniu z wartosciami parametrów r i q cy¬ kloidy odniesienia.Oznaczenia na tej znanej powierzchni nosnej 4* krzywki maja symbol 2. Mozna spostrzec, ze chodzi tu o intensywnie zakrzywiony, stromy profil tej powierzchni nosnej.Jako trzecia krzywa jest podany tu uksztalto¬ wany wedlug wynalazku profil powierzchni nosnej, *• któref oznaczenia maja symbol 1, Dla kazdej cykloidy jest podanych kilka punk¬ tów, na przyklad wspólny punkt srodkowy M, punkty wierzcholkowe S; St, Si, punkty dolne T, Ti, Ti, punkty srodkowe kól odtaczanych », Bi, W Bi, punkty tworzenia skróconej cykloidy c, Ci, Ot, punkty tworzenia dla krzywej jednakowych odle¬ glosci Q, Qt, Qi, jak równiez kazdorazowo, chwi¬ lowe srodki obrotu N, N*, Ni- iFigura 6 przedstawia profile powierzchni nosnej, M opisane przy omawianiu fig. 5 w ich ukladzie po przejsciu przez luz nawrotny obrotu, co jest przed¬ stawione jako obrót ^wokólr punktu M o kacie zwrotnym obrotu S. W tym przypadku wychodzi sie z tego, ze w wypraktykowanej przekladni epi* 65 cykloidalnej profil powierzchni nosnej cykloidy118 OM 9 10 odniesienia jest przyporzaHkowany wiencowi kraz¬ kowemu i pozostaje na plaszczyznie x—y w takim samym ksztalcie i w takim samym polozeniu.Oba inne profile powierzchni nosnej sa przypo¬ rzadkowane dwóm róznym krzywkom tarczowym, które ze wzgledu na wymagane tolerancje wyko¬ nania musza byc wykonane z luzem i dopiero po przekroczeniu luzu obrotowego zazebiaja sie z cy- kloida odniesienia. Jak juz podano przy omawia¬ niu /fig. 5, jedna cykloida krzywki tarczowej jest tu znana, a druga cykloida jest uksztaltowana we¬ dlug wynalazku.Przy obrocie obu wspomnianych powierzchni nosnych krzywki wokól kata nawrotnego obrotu d, chwilowy srodek obrotu Ni cykloidy wedlug wy¬ nalazku wedruje do chwilowego srodka obrotu N cykloidy N2 krzywki tarczowej, wykonanej w zna¬ ny sposób, oddala sie jeszcze bardziej od chwilo¬ wego srodka obrotu ~ cykloidy odniesienia niz jest to uwidocznione na fig. 5 — zanim nastapi odlo¬ zenie kata nawrotu obrotu S od N.Wszystkie trzy profile powierzchni nosnej sty¬ kaja sie w zasiegu ich punktów przegiecia, przy czym znany, stromy profil powierzchni nosnej ma krótki tor przyporu fi, wspólny z profilem po¬ wierzchni nosnej odniesienia.[Profil powierzchni nosnej, uksztaltowany wedlug wynalazku, pokrywa sie natomiast z profilem po¬ wierzchni nosnej odniesienia na calkiem znacznie dluzszym torze przyporu fi.Na wstepie zaznaczono, ze mysl wynalazcza da sie przedstawic równiez inaczej, a mianowicie przez podanie danych toru Au, które wystepuja pomiedzy krazkami, a ich kazdorazowymi punkta¬ mi styku na krzywej tarczowej.W zwiazku z tym powstaje stosunek: Au = Aa— Ar • cos y sin y Figury 7 i 8 przedstawiaja te zaleznosc toru skrecania ^du poprzez kat przechylenia §, a mia¬ nowicie przy zmianie parametrów Aa i Ar. Dla uproszczenia rysunku wychodzi sie tu z zalozenia, ze u podstaw tego ukladu leza raz rózne wartosci Ar przy stalej Aa i odwrotnie przy stalej Ar leza rózne wartosci Aa, przy czym z punktu widzenia cykloidy odniesienia zmienia sie tu kazdorazowo oba paramtery.Z uwagi na to, ze parametry Aa i Ar sa dla przypadku cykloidy odniesienia kazdorazowo ze¬ rem, przeto dla ^u powstaje wartosc zero, a od¬ cieta dotyczy tym samym stosunków cykloidy od¬ niesienia.IZ tego wynika, ze odcinki przebiegajace równo¬ legle do odcietej, które stanowia stale tory skrece¬ nia w stosunku do cykloidy odniesienia, gwaran¬ tuja równomierny przebieg wzglednie malo obcia- zalnej przekladni. Jezeli stosuje sie w tym zasiegu wieksze obciazenie, to wówczas daje sie uwzgled¬ nic rozklad obciazenia, który móglby wystapic na cykloidzie odniesienia.Rozdzial sily wzdluz cykloidy odniesienia nie jest bowiem staly oraz ma wielokrotnie wartosc ma¬ ksymalna, która lezy mniej wiecej w zasiegu 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 punktu przegiecia pomiedzy dolem a wierzchol¬ kiem powierzchni nosnej.' Jezeli powiekszy sie w tym zasiegu tor skrecenia, to wówczas musza wy¬ stepowac w sposób wymuszony zasiegi sasiednie, to znaczy krazki, sasiadujace w kierunku obwodu, dzwigaja wspólnie wieksza czesc obciazenia cal¬ kowitego. Wskutek tego powstaje mozliwosc bar¬ dziej równomiernego rozdzialu obciazenia na po¬ wierzchnie nosne lub jednoczesnie na kilka kraz¬ ków.Z podanych przebiegów krzywych wynika za¬ chowanie sie wartosci u. Nalezy uwzlednic, ze znane dotychczas przekladnie cykloidalne nie po¬ siadaja rozdzialów obciazenia, obowiazujacych dla cykloidy odniesienia. Obciazenia sa w znanych przekladniach jeszcze bardziej ograniczone do wa¬ skiego zasiegu powierzchni nosnej.Grupy krzywych, podane jedynie przykladowo wykazuja, ze w ramach wynalazku istnieje mozli¬ wosc dostosowania rozwiazania do wymaganych kazdorazowo warunków wspomnianych uprzednio, korzystnym rozdziale sily lub ó równomiernej, cichej pracy przekladni swiadcza luzy nawrotne obrotu i tym podobne srodki, ujete w ramach za¬ strzezen patentowych.Zastrzezenia patentowe 1. Przekladnia obiegowa z co najmniej jednym, uruchamianym za pomoca krzywki mimosrodowcj kolem obiegowym i z co najmniej jednym cen¬ tralnym kolem, w której oba kola zazebiaja sie poprzez zamknieta cykloide krzywki tarczowej, wykonana na jednym kole i za pomoca wienca krazkowego, wykonanego na drugim kole, którego punkty styku z cykloida krzywki tarczowej okre¬ slaja punkty cykloidy odniesienia cykloidy, której— matematyczny wzór jest nastepujacy: x = r • cos a ± e • cos (/? ± a) + q • cos (y ± a), y =~r • sin a ± e • sin (fi ± a) — q • sin (y ± a), przy czym cykloida krzywki tarczowej ma odchyl-, ny, trochoidalny krzywy przebieg, znamienna tym, ze wartosc, parametru (q) dla cykloidy krzywki tarczowej jest wieksza niz dla cykloidy odniesienia, a wartosc parametru (r) w przypadku uksztalto¬ wania cykloidy krzywki tarczowej jako epicykloidy jest wieksza, natomiast w przypadku uksztaltowa¬ nia cykloidy krzywki tarczowej jako hipocykloidy wartosc parametru (r) jest mniejsza niz dla cykloi¬ dy odniesienia. 2. Przekladnia wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze cykloida krzywki tarczowej ma wieksza wartosc parametru (e) niz cykloida odniesienia. 3. Przekladnia wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze róznica wartosci parametrów (r) do róznicy war¬ tosci parametrów (q) jest w takim samym stosun¬ ku jak (Y 1 + m2 — 1) do (1 — rf 1—m2), przy zachowaniu stosunku skrócenia (m = e/b). 4V Przekladnia wedlug zastrz. 1 albo 2, znamien¬ na tym, ze minimalizacja luzu nawrotnego obrotu jest okreslana nastepujacym wzorem: d = i[l ± 1 (z) • arc cos (—m) — arc cos (—mi)],s przy czym (m) jest stosunkiem skrócenia cykloidy11 118 990 12 odniesienia, a (mi) jest stosunkiem skrócenia cy- k^idy krzywki tarczowej. 5. Przekladnia wedlug zastrz. 1 albo 3, znamien¬ na tym, ze krzywa jednakowych odleglosci (q) jest mniej wiecej równa mniejszemu promieniowi krzywizny, który wystepuje w poblizu punktu przegiecia krzywizny powierzchni nosnej krzywki cykloidy odniesienia.Fig. 1 9 A 27 25 0 v6118 990 Fig. 211S 900 Fig. k118 090 Fig. 5 Fig. 6 lN=Ni118 990 Au(mm) Fig. 7 150, P118 900 PL PL PL