Opis patentowy opublikowano: 27.02.1982 CZYTELNIA Int. Cl.2 B61H 13/30 B60T 8/22 Twórca wynalazku: Uprawniony z patentu: Werkzeugmaschinenfabrik Oerlikon-Buhrle AG., Zurych (Szwajcaria) Hamulec pneumatyczny dzialajacy posrednio w zaleznosci od obciazenia Wynalazek dotyczy hamulca pneumatycznego dzialajacego posrednio, w zaleznosci od obciaze¬ nia, w szczególnosci dla kolei zelaznych.Znany jest tego rodzaju hamulec nip. z czeskie¬ go opisu patentowego Nr 86K44, który jest zasila¬ ny sprezonym powietrzem w zaleznosci od cieza- * ru udzwigu przez zawór sterujacy znajdujacy sie ponad przelacznikiem sprezonego powietrza, przy czym przy uruchamianiu hamulca zarówno w pojezdzie pustym jak i czesciowo zaladowanym, w cylindrze hamulca zostaje wytworzone cisnie¬ nie Wlotowe do pokonania sil sprezyny odciaga¬ jacej, a przelacznik cisnienia posiada dzwignie wagi, która jest obciazona na jednym koncu nad tlo¬ kiem przez cisnienie sterujace, na innym koncu nad drugim tlokiem przez cisnienie cylindra ha¬ mulca i w przeciwnym kierunku ponad trzecim tlokiem przez ciesnienie sterujace i przez spre¬ zyne.W tego rodzaju hamulcu niemozliwe jest wy¬ laczenie dzialania trzeciego tloka na dzwignie wagi po pokonaniu sil siprezyny odciagajacej.Znany jest równiez hamulec pneumatyczny te¬ go rodzaju, na przyklad opisu patentowego Szwajcarii CH^PS 540 800, przyporzadkowany na przelaczniku cisnienia tloka pierscieniowego, któ¬ ry jest obciazany przez sprezyne. Tldk jest jed¬ nakze unoszony przez trzeci tlok za pomoca sily sprezyny. W tego rodzaju urzadzeniu jest rów¬ niez niemozliwe wyeliminowanie dzialania tloka pierscieniowego na dzwigni wagi po pokonaniu sil sprezyny odciagajacej.Wynalazek ma na celu stworzenie pneumatycz¬ nego hamulca eliminujacego wyzej wymieniane 5 wady i niedogodnosci, za pomoca którego moze zostac zahamowane cisnienie wlotowe i wyelimi¬ nowane dodatkowe dzialanie przy nastepujacym hamowaniu podstawowym.Hamulec pneumatyczny wedlug wynalazku jest L0 znamienny t#m, ze drugi tlok obciazony przez cinsienie cylindra hamulcowego w kierunku ob¬ ciazenia cisnienie cylindra hamulcowego wspiera sie na tloku pierscieniowym, który opiera sie na trze¬ cim tloku nad wymieniona sprezyna i ze prze- 15 suw tloka pierscieniowego w kierunku obciaze¬ nia cisnienia cylindra hamulcowego i przesuw trzeciego, tloka w przeciwnym kierunku ograni¬ czane sa przez zderzaki.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony przy¬ kladowo na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬ wia schematycznie hamulec pneumatyczny w otT wartym stanie, fig. 2 — czesc hamulca pneuma¬ tycznego przedstawionego na fig. 1 podczas zaha¬ mowania i fig. 3 — te sama czesc hamulca pneu¬ matycznego jak fig. 2 podczas hamowania pod¬ stawowego.Wedlug fig. 1, zawór sterujacy 11, dzialajacy posrednio — blizej nieprzedstawiony na rysunku — przylega do glównego prowadzacego przewodu powietrznego 10 przez caly ciag. Zawór steru- 20 112 529112 529 3 jacy 11 jest z Jednej strony polaczony z pomoc¬ niczym zbiornikiem powietrza 12, a z drugiej strony z przelacznikiem cisnienia 13, który przedstawia w zakropkowanym prostokacie umieszczone czes¬ ci. Przelacznik cisnienia 13 jest przylaczony do pomocniczego zbiornika powietrza 12 jak równiez do cylindra, hamulcowego 14. Cylinder hamulca 14 jest polaczony z klockiem hamulcowym przez niepokazany na rysunku, zespól dzwigni. Przela¬ cznik cisnienia 13 posiada pierwszy cylinder 15, który jest podzielony przez dwa tloki 16 i 17 w górnej komorze 18, srodkowej komorze 19 i w dolnej komorze 20. Oba tloki 16 i 17 sa ze soba polaczone przez tloczysko 21, które opiera sie na koncu dzwigni wagi 22.Górna komora 18 pierwszego cylindra 15 jest polaczona z zaworem sterujacym 11 przez prze¬ wód 23, a srodkowa komora 19 jest polaczona przez przewód 24, elektropneumatyczny zawór 25 i przewód 26 ze srodkowa komora 19. Przy wzbu¬ dzonej cewce 27 znajduje sie talerz zaworowy 28 elektropneumatycznego zaworu w pokazanym po¬ lozeniu,, a obie komory 18 i 19 sa jedna od dru¬ giej oddzielone, przy czyim STodkowa komora 19 jest polaczona z atmosfera przez przewód 26 i komore 29. Kiedy zwój 27 nie jest pobudzany, talerz 28 udaje sie do swojego dolnego gniazda zaworu, a obie komory 18 i 19 lacza sie ze soba, przy czyim srodkowa komora 19 nie laczy sie ni¬ gdy wiecej z atmosfera. Dolna komora 20 jest polaczona przez otwór 30 na stale z atmosfera. tldk 17. Dzwignia wagi 22 opiera sie na kamie¬ niu slizgowym 31, który jest ulozyskowany prze¬ suwnie i polaczony przez drag 32 z tlokiem 33.Tlok 33 przedziela cylinder 34 na dwie komory 35 i 36.Komora 35 posiada sprezyne 37, która z jednej strony wspiera sie na cylindrze 34, a z drugiej strony na tloku 33, i która przesuwa tlok, we¬ dlug fig. 1, na prawo. Inna komora 36 jest pola¬ czona z, niepokazanym na rysunku, zaworem gló¬ wnym przez przewód 38, przez co w komorze 36 panuje stale zalezne ód obciazenia cisnienie. Im wieksze jest obciazenie pojazdu tym wieksze jest cisnienie w komorze 36, tym bardziej jest scis¬ kana sprezyna 37, a kamien slizgowy 31 przesu¬ wany w lewo.Na innym koncu dzwigni wagi 22 wspiera sie wydrazone tloczysko 39, na którym jest umoco¬ wany tlok pierscieniowy 40. Ten tlok 40, wspól¬ nie z tlokiem pierscieniowym 41, przedziela cy¬ linder 42 na górna komore 43 i srodkowa komore 44. Inny tlok 45, który jest ulozyskowany prze¬ suwnie na tloczysku 39, oddziela srodkowa ko- nnore 44 od dolnej komory 46. Ta dolna komora 46 jest polaczona przez przewód 47 i 23 z zawo¬ rem sterujacym 11. Górna komora 43 jest pola¬ czona przez przewód 48 z -cylindrem ha¬ mulcowym 14, a srodkowa komora 4 przez otwór 49 na stale polaczona z atmosfera. Do tlo¬ ka 45 jest zamocowany cylinder 50, który posiada sprezyne 51, która wspiera sie z jednej strony na cylindrze 50, a z drugiej strony na pierscieniu 52.Ta sprezyna 51 usiluje naciskac zarówno pier- 4 scien 52 do zderzaka 53 cylindra, jak i do kol¬ nierza 54 tloka pierscieniowego 41. Tlok 40 znaj¬ duje sie w wyibraniu tloka pierscieniowego 41.Na tloku 40 i na tloku pierscieniowym 41 lezy membrana uszczelniajaca.Talerz zaworu 56, który lezy w gniezdzie za¬ woru 57, odgranicza górna komore 43 cylindra 42 od komory zaworowej 58, która jest - polaczona przez przewód 59 z pomocniczym zbiornikiem po¬ wietrza 12. Talerz zaworu 56 jest oddzielany od gniazda zaworu 57 przez wydrazone tloczysko 39.W pokazanym na rysunku polozeniu talerza zaworu 56 i wydrazonego tloczyska 39 komora 43 jest odpo¬ wietrzana przez tloczysko 39 w atmosfere, a ko¬ mora zaworowa 58 jest oddzielona od górnej ko¬ mory43. ' Pierwszy zderzak 60 ogranicza przesuw tloka pierscieniowego 41 do dolu,, a drugi zderzak 61 ogranicza przesuw tloka 45 w góre. Na fig. 2 i 3 jest przedstawiony, .pokazany na fig. 1, cylinder 42 w innych (dalszych) polozeniach, przy czym je¬ go budowa jest taka sama i dlatego nie mus; byc blizej opisana. Te same czesci sa oznakowa¬ ne tymi samymi liczbowymi oznacznikami./ Sposób dzialania opisanego hamulca pneumaty¬ cznego jest nastepujacy: Przy otwartym hamul¬ cu znajduja sie wszystkie czesci urzadzenia ha¬ mujacego w pokazanym 'polozeniu na fig. 1 W glównym przewodzie powietrznym 10 panuje ci¬ snienie robocze. Pomocniczy zbiornik powietrza 12 jest wypelniony, cylinder hamulcowy 14 jest odpowietrzany przez przewód 48, komore 43 i wydrazone tloczysko 39. W pustym pojezdzie znajduje sie kamien slizgowy 31 w jego prawym koncowym polozeniu. Przyjmujac, ze cewka 27 elektropneumatycznego zaworu 25 bylaby wzbudza¬ na, komora 19 jest odpowietrzana i pusta komora 18 jest polaczona z zaworem sterujacym 11 przez przewód 23. Tak dfcugo dopóki hamulec jest ot¬ warty w komorze 18 nie panuje zadne cisnienie.Do hamowania cisnienia w .glównym przewodzie powietrznym 10 zostaje Obnizana, zadziala zawór sterujacy 11 i wytwarza cisnienie wlotowe wy¬ noszace okolo 0,6 kg/cm* w komorze 18 powyzej tloka 16 i w komorze 46 'ponizej tloka 46. W przypadku, jak powyzej przyjeto,, gdy kamien sliz¬ gowy 31 znajduje sie w jego prawym koncowym polozeniu, zostaje wywierana tylko nieznaczna si¬ la na wydrazone tloczysko 39 przez tlok 16 ponad tloczyskiem 21 i dzwignie wagi 22. Natomiast ci¬ snienie wlotowe jest w stanie podniesc nagle tlok 45 w jego górne polozenie w jakim znajdu¬ je sie przy zderzaku 61; przy tym zostana pod¬ niesione do górnego polozenia, tlok pierscieniowy 41 i tlok 40 przez sprezyne 51 i kolnierz 54. To polozenie trzech tloków 45, 41 i 40 jest widoczne na fig. 2. To nagle przesuniecie trzech tloków 45, 41 i 40 jest mozliwe, gdyz w górnej komorze 43; i w srodkowej komorze 44 — jak wyzej wspo¬ mniano, panuje cisnienie atmosferyczne. Jak wi¬ dac z fig. 2, talerz zaworu 56 zostaje przesunie¬ ty z gniazda zaworu 57 przez przesuniecie tloka 40, przez co sprezone powietrze moze przeplywac z pomocniczego zbiornika powietrza 12 poprzez 13 15 20 25 30 35 40 45 50 55 69112 529 komore zaworu 58 do górnej komory 43 i przez przewód 48 do cylindra -hamulcowego 14.W górnej komorze 43 wyitwarza sie w zwiazku z tym cisnienie, które jeist w stanie przesunac na dól do zderzaka 60 tlok pierscieniowy 41 i przy tym zacisnac sprezyne 51. To polazenie trzech tloków 45, 41 i 40 jest widoczne na fig. 3. Cis¬ nienie w komorze 43 i tym samym w cylindrze hamulcowym 14 jest * teraz, to znaczy gdy tloki 45 i 41 znajduja sie w polozeniu pokazanym na fiig. 3, zalezne od stosunku powierzchni obu tlo¬ ków 16 i 40 i od polozenia kamienia slizgowego 31. Zanim jednak otrzyma sie polozenie obu tlo¬ ków 45 i 41 z fig. 3, musi powstac w komorze 43 i 46 cisnienie, które jest w stanie zacisnac spre¬ zyne 51.Odpowiednio do wyboru cisnienia wlotowego w komorze 46 i sily sprezyny 51, jest mozliwe wytworzenie w cylindrze hamulcowym 14 cisnie¬ nia wlotowego, 'które zalezne jest od Obciazenia pojazdu, tzn. od polozenia kamienia slizgowego 31. Dzieki temu osiaga sie, ze we wszy&tkich wa¬ gonach pociagu, niezaleznie od ich obciazenia, wytwarza sie w cylindrze (hamulcowym 14, naj¬ mniejsze cisnienie wlotowe. Stosunek przelacza¬ nia przelacznika cisnienia 13 moze byc zmniej¬ szony, kiedy zostanie wylaczony prad do efek- tropneumatycznego zaworu 25. Kiedy cewka 27 nie jest wzbudzana, zostaje utworzone polaczenie pomiedzy obydwoma komorami 18 i 19 zaworu.Z obu stron tloka 16 panuje zatem to samo cis¬ nienie i tlok 16 przestaje dzialac. Cisnienie ste- 15 25 30 6 rujace dziala zatem tylko na mniejszy tlok 17; przez co sila dzialania hamulca zostaje zmniej¬ szona. PL PL PL PL PL PL PL