Przedmiotem wynalazku jest sposób polimery¬ zacji chlorku winylu lulb mieszaniny monome¬ rów, skladajacej sie glównie z chlorku winylu, w obecnosci inicjatora polimeryzacji, w reaktorze do polimeryzacji, zapobiegajacy odkladaniu sie skoru¬ py polimeru na wewnetrznych sciankach, reakto¬ ra do polimeryzacji, na powierzchni mieszadla i na innych powierzchniach stykajacych sie z mono¬ merem lub monomerami.Znanych jest wiele sposdbów wytwarzania poli¬ merów z polichlorku winylu, takich jak polime¬ ryzacja perelkowa, emulsyjna, polimeryzacja w roztworze, w fazie gazowej oraz polimeryzacja blokowa. Powyzsze, konwencjonalne sposoby poli¬ meryzacji maja te wade, ze na powierzchniach scianek reaktora polimeryzacji i na innych po¬ wierzchniach, takich jak skrzydelka mieszadla, stykajacych sie z monomerem odklada sie skoru¬ pa polimeru, co ^powoduje spadek wydajnosci po¬ limeru i obnizenie mozliwosci chlodzenia reakto¬ ra. Skorupa ta ma tendencje do odpadania od powierzchni, przez co dostaje sie do polimeru, po¬ garszajac jego jakosc. Ponadto po kazdej opera¬ cji polimeryzacji trzeba usuwac tak odlozona sko¬ rupe, co nie tylko pochlania wiele czasu i pra¬ cy, obnizajac ogólna wydajnosc produkcji, ale rów¬ niez stanowi powazne zagrozenie zdrowotne ze wzgledu na rakotwórcze wlasciwosci monomeru chlorku winylu.W celu zapobiezenia tworzeniu sie niepozadanej 10 15 25 30 2 skorupy na wewnetrznych sciankach i na innych powierzchniach w reaktorze, proponowano pokry¬ wac te powierzchnie zwiazikami aminowymi, chi¬ nonowymi, aldehydowymi oraz innymi polarnymi zwiazkami organicznymi ./patrz opis patentowy St.Zjedn. Am. nr 3 669 946/. Sposób ten jednak na¬ daje sie jedynie do polimeryzacji perelkowej, a nie nadaje sie do innych typów polimeryzacji.Ponadto, znany ten sposób, zastosowany do poli¬ meryzacji perelkowej, jest skuteczny wylacznie przy homopolimeryzacji chlorku winylu; efekt za¬ pobiegawczy utrzymuje sie wtedy w ciagu stosun¬ kowo znacznej ilosci powtarzanych operacji.Ogólnie mówiac, znany sposób nie jest korzyst¬ ny do stosowania w nastepujacych przypadkach: — przy kopolimeryzacji chlorku winylu z jed¬ nym lub wiecej kopolimeryzujacym monomerem lub monomerami; — przy dodawaniu do mieszaniny polimeryza- cyjnej emulgatora jako srodka dyspergujacego; — przy stosowaniu jako inicjatora polimeryza¬ cji nadtlenku acylowego, takiego jak nadtlenek benzoilu lub lauroilu, oraz — przy prowadzeniu polimeryzacji w obecnosci niektórych dodatków do procesu, takich jak smary lub stabilizatory, np. kwas laurynowy, stearyno¬ wy, laurylosulfonian, stearylcsulfonian lub ich sole.Celem wynalazku bylo opracowanie sposobu po¬ limeryzacji chlorku winylu lub mieszaniny mono- 107 283I 3 meru lub monomerów, skladajacej sie glównie z chlorku winylu, w obecnosci inicjatora polimery¬ zacji, w reaktorze do polimeryzacji, zapobiegaja¬ cego odkladaniu sie skorupy polimeru na we¬ wnetrznych scianach reaktora polimeryzacji i na innych powierzchniach, stykajacych sie z mono¬ merem lub monomerami, nadajacego sie do kaz¬ dego typu polimeryzacji i umozliwiajacego latwe uzyskanie polimeru chlorku winylu o wysokiej jakosci.Sposobem wedlug; wynalazku uzyskuje sie zy¬ wice z polichlorku winylu lub z kopolimerów, skladajacych sie glównie z chlorku . winylu, ze znacznie wieksza wydajnoscia niz w dotychczas znanych sposobach. ,; Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze wewnetrzne sciany reaktora i inne powierzchnie stykajace sie z monomerem lub monomerami po¬ wleka sle materialem powlekajacym, zawieraja¬ cym co najmniej jeden zwiazek o charakterze do¬ nora elektronów i co najmniej jeden zwiazek o charakterze akceptora elektronów i ze prowadzi sie polimeryzacje w tak powleczonym reaktorze polimeryzacji Sposób wedlug wynalazku w zasadzie eliminuje odkladanie sie skorupy polimeru na wewnetrznych scianach reaktora, skrzydelkach mieszadla i in¬ nych powierzchniach, stykajacych sie z monome¬ rem lub monomerami.Dodatkowa korzyscia jest fakt, ze sposób ten nadaje sie do wszelkich typów polimeryzacji, ta¬ kich jak polimeryzacja perelkowa, emulsyjna, w roztworze lub blokowa, a takze zarówno do ko- polimeryzacji mieszaniny monomerów, skladajacej sie glównie z chlorku winylu, jak i do homopoli- meryzacji chlorku winylu.Uwaza sie, ze sposób wedlug wynalazku za¬ pobiega odkladaniu sie skorupy polimeru dzieki wytworzeniu sie specyficznego mechanizmu pole¬ gajacego na tym, ze w mieszaninie zwiazku o cha¬ rakterze donora elektronów i zwiazku o charak¬ terze akceptora elektronów powstaje kompleks przenoszacy ladunek. Dzieki temu mechanizmowi uzyskuje sie zamierzony efekt, wyraznie rózniacy sie od efektów uzyskiwanych przy zastosowaniu znanych powlok z takich zwiazków jak aminy, chinony czy aldehydy.Seiile mówiac, powierzchnia dzieki pokryciu jej tak wytworzonym kompleksem przenoszacym la¬ dunek przestaje absorbowac czasteczki, wytwarza¬ jace skorupe, które sa obecne w mieszaninie po- limeryzacyjnej.Zwiazki o charakterze donorów elektronów, sto- sowane w sposobie wedlug wynalazku obejmuja zwiazki oddajace elektrony *, elektrony 6 i elek¬ trony n, takie jak Nigrosine Base, dwuaminonaf- Ulen, Oil Scarlet SN, etylenodwuamtna, zielen malachitowa, czern spirytusowa, induUna, azulen, tiofenol, Sudan Black B, etanoloamina i morfo- lma. • zwiazki o charakterze akceptorów elektronów w sposobie wedlug wynalazku obejmuja zwiazki pobierajace elektrony jt oraz elektrony o, takie jak Oil Searlet 308, Rhodamina Base, nigrozyna, Acid Brown GR, ChTome Black PB, p*enzochinon, 7283 4 Amaranth, Opras Red RR, Uwufenylochinon, Senói i kwas dwufenylowy.Zgodnie ze sposobem wedlug wynalazku miesza sie co najmniej jeden zwiazek o charakterze do- 5 nora elektronu i co najmniej jeden zwiazek o cha¬ rakterze akceptora elektronu przez rozpuszczenie lub zdyspergowanie ich razem w odpowiednim srodowisku. Mozna równiez rozpuszczac lub dysper¬ gowac te zwiazki osobno, a nasftpnie mieszac 10 dwa roztwory lub zawiesiny. Operacje rozpusz¬ czania lub dyspergowania prowadzi sie zwykle w temperaturze pokojowej lub, czasami, w tempera¬ turze ponizej 0°C lub powyzej 50°C, ewentualnie naswietlajac swiatlem. Stosuje sie zazwyczaj 15 swiatlo widzialne lub promieniowanie utlrafiole- towe z lampy fluorescencyjnej lub rteciowej.Przykladami srodowisk, w których rozpuszcza sie lub dysperguje zwiazki-donory i akceptory elek¬ tronów sa: woda, -etery jak czterowodórofuran i 20 eter dwuizopropylowy; alkohole, jak metanol, eta¬ nol i Dropanol; estry, jak octan metylu i etylu; ketony, jak aceton i metyloetyloketon; weglowo¬ dory, jak benzen, toluen, ksylen i heksan; chlo¬ rowane weglowodory, jak chilorek metylenu, czte- 25 rochlorek wegla i trójchloroetylen; oraz rozpusz¬ czalniki aprotyczne, jak dwumetyloformamid, dwu- metyloacetamid, dwiimetylosulfotlenek i acetoni- tryl. Rozpuszczalniki te mozna stosowac pojedyn¬ czo lub w mieszaninach. 30 Korzystnie sposobem wedlug wynalazku miesza sie zwiazek — donor elektronu i zwiazek — akcep¬ tor elektronu w stosunku wagowym 1:20—20:1, zwlaszcza 1:5—5:1.Ilosc mieszaniny zwiazków o charakterze dono- 35 rów i akceptorów elektronów, nakladane na we¬ wnetrzne iciany reaktora polimeryzacji i na inne czesci stykajace sie z monomerem lub monomera¬ mi, sa takie same jak w znanych sposobach, sto¬ sujacych konwencjonalne powloki. Wystarczajacy 40 efekt zapobiegania odkladaniu sie skorupy osiaga sia przy nakladaniu na powierzchnie powloki w ilosci co najmniej 0,001 g/m* pokrywanej powierz¬ chni. Wskazane jest jednak mycie tak pokrytych powierzchni woda w celu usuniecia wszelkich nad- 45 miarów powloki, które ewentualnie moglyby od¬ pasc i dostac sie do gotowego polimeru.Efekt zapobiegawczy w stosunku ^o odklada¬ nia sie skorupy mozna podwyzszyc przez doda¬ nie do mieszaniny polimeryzacyjnej jednej tób 50 wieeej substancji alkalicznych, jak tlenki, wodo¬ rotlenki, weglany, fosforany, kwasne weglany, krzemiany i karboksylany metali alkalicznych, ziem alkalicznych lub amonowe. Dodatki takie do¬ daje sie korzystnie w ilosci zawsze mniejszej niz 55 l*/t wagowo w stosunku do ilosci monomeru lub monomerów, tak aby nie powodowac depolime- ryzacji tworzacego sie polimeru i nie zaklócac pro¬ cesu polimeryzacji.Sposób wedlug wynalazku jest skuteczny dla so prowadzenia wszystkich typów polimeryzacji eh]Lor- ku winylu, obejmujacych polimeryzacje perelko¬ wa, emulsyjna, w roztworze 1 blokowa. Ponadto, sposobu wedlug wynalazku nie ograniczaja warun¬ ki polimeryzacji, takie jak temperatura lub spo- 15 sóto mieszania, ani rodzaj dodatków do mieszani-M 282 ny polimetyzacyjnej, jak srodki dyspergujace, np. czesciowo zmydlony alkohol poliwinylowy i mety¬ loceluloza, emulgatory anionowe, jak siarczan lau- rylu, dodecylofoenzenosulfonian sodowy i dwuokty- losulfofoursztynian sodowy, emulgatory niejonowe jak monoester laurynowy sorbitolu i eter alkilowy poliglikolu, srodki sluzace do przenoszenia lancu¬ cha, takie jak trójchloroetylen i merkaptany oraz inicjatory, jak dwuizopropylonadtlenodwuweglan, nadtlenek lauroiiu i dwumetylowaleronitryl.Efektywnosc sposobu wedlug wynalazku nie ob¬ niza sie wskutek obecnosci .pewnych dodatków do procesu, takich jak wypelniacze, np. weglan wapnia lub dwutlenek tytanu, stabilizatory, np. trójzasadowy siarczan olowiu, stearynian wapnia i laurynian dwufoutylocyny, smary, np. wosk ryzo¬ wy i kwas stearynowy oraz plastyfikatory, np. ftalan dwuakrylu lub dwubutylu.Sposobem wedlug wynalazku osiaga sie dosko¬ nale efekty nie tylko przy homopolimeryzacji chlorku winylu, ale takze przy kopolimeryzacji chlorku winylu z jednym lub wiecej monomerów, kepolimeryzujacych z chlorkiem winylu, np. z estrami winylowymi, eterami winylowymi, akrylo¬ nitrylem, kwasem akrylowym, estrami kwasu akrylowego, kwasem metakrylowym, estTami kwasu metakrylowego, kwasem maleinowym, jego estra¬ mi i bezwodnikiem, kwasu fumarowym, jego estra¬ mi, aromatycznymi monomerami winylowymi, ha¬ logenkami winylu innymi niz chlorek winylu, ha¬ logenkami winylidenu i olefinami.Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja przed¬ miot wynalazku.Przyklad I. Sporzadzono rózne roztwory po¬ wlekajace przez zmieszanie zwiazków o charakte¬ rze donorów elektronów i akceptorów elektronów w rozpuszczalnikach. Skladniki roztworów zesta¬ wiono w tablicy I. Roztwory sporzadzono w tem¬ peraturze pokojowej, mieszajac w ciagu 3 godzin i nastepnie filtrujac tak, aby osiagnac stezenie lf/§ wagowo w odniesieniu do ilosci rozpuszczalnika.Kazdy z otrzymanych roztworów nakladano na powierzchnie wewnetrznych scian 1000-litrowego reaktora do polimeryzacji ze stali nierdzewnej, w ilosci 0,1 g/m*, w przeliczeniu na substancje stala.Tak potraktowane powierzchnie nastepnie suszo¬ no i przemywano woda.Nastepnie, do reaktora polimeryzacji wprowadzo¬ no 500 k£ wody dejonizowanej, 0,5 kg hydroksy- propylometylocelulozy, 0,5 kg monoestru kwasu laurynowego i sorbitolu, 200 g dwumetylowalero- nitrylu i 200 kg chlorku winylu, po czym pro¬ wadzono polimeryzacje w temperaturze 57°C w ciagu 10 godzin. Po zakonczeniu polimeryzacji o- znaczono ilosc skorupy polimeru odlozonej na po¬ wierzchniach. Wyniki podano w tablicy I.Przyklad II. Sporzadzono roztwór powle¬ kajacy mieszajac Sudan Black B jako donor elek¬ tronów i nigrozyne jako akceptor elektronów. Sto¬ sowano rózne proporcje wagowe, w okreslonych rozpuszczalnikach i warunkach, zestawionych w tablicy II, nastepnie filtrowano tak, aby uzyskac stezenie l*/e wagowo w odniesieniu do rozpusz¬ czalnika. Kazdy z otrzymanych roztworów nakla¬ dano na powierzchnie wewnetrznych scian 1000 li is 35 40 45 50 55 Próba Nr 1* 2* 3* 4* j i 6 1 8 7 8 | 0 10 11 12 13 14 13 1* 17 18 19* 1 20* 21* 22# 23* 24* * Kpn ** Stos T Donor elektronu Nigrosine Base Dwuamino- naftalen — — Nigrosine Base Oit Scarlet SN Dwuamino- naftalen Etyleno- (Jwuamina Zielen malachitowa Blekit spirytusowy Induline Azulene Nigrosine Base Tiofenol Sudan Black B/ etyleno- dwuamina ** Dwuamino- naftalen/ etanoloaml- na** , Nigrosine , Base Nigrosine Base Nigrosine Base/ Sudan Black B ** Dwuamino- naftalen/ morfolina ** — — ~~~ I Induline/czern spirytusowa •* trolna unek mieszania ablica I 1 Akceptor elektronu — — Oll Scarlet 308 Rhodamine Base Nigrosine Nigrosine Acid Brown GR Chrome Black PB Oil Scarlet 308 p*Jtenzo* chinon Amaranth Rhodamine Base Opras Red RH Nigrosine Nigrosine Nigrosine Dwufenylo- chinon/ fenol** Oil Scarlet 308 ^~ 1 ^~ i Rhodamine Base Nigro¬ sine** Opras Red RR/ kwas dwufenowy **| p-toenzochi- \ non/ Aeid Brown GR ** — 1:1 wagowo Roz- pusz- czai- nik (a) (b) (b) W (b) (b) (b) (b) (O (b) (b) (W (W (b) (W 1 (d) (b) . Cb)' (b) | Xb) <*» | Sko¬ rupa (g/m) 260 810 300 410 0 0 0 0 0 0 0 0 0 p 0 0 p 0 1 280 260 320 Z50 m 300 |107 283 8 Rozpuszczalnik: /a/: Mieszaniny rozpuszczalnik toluen i me¬ tanol /Ib/: Metanol /c/: dwumetyloformamid . l./di/: chlorek metylenu litrowego reaktora polimeryzacji ze stali nierdzew¬ nej i na lopatki mieszadla w ilosci 0,1 g/m2, w przeliczeniu na substancje stala. Tak potraktowa¬ ne powierzchnie nastepnie suszono i przemywa¬ no woda.Nastepnie do reaktora polimeryzacji wprowa¬ dzono 500 kg wody dejonizowanej, 0,5 kg czescio^ wo zmydlonego alkoholu poliwinylowego, 100 g dwuizopropylonadtlenodwuweglanu i 200 kg chlor¬ ku winylu, po czym prowadzono polimeryzacje w temperaturze 57°C w ciagu 10 godzin, mieszajac z szybkoscia 100 obr./min. l^o zakonczeniu poli¬ meryzacji oznaczono ilosc odlozonej skorupy na po¬ wierzchniach; wyniki zestawiono w tablicy II.Tablica II Próba Nr 25* 26* 27* 28 29 30 31 32 33 34 1 35 36 37 : 38 \ 39 Sudan Black B 100 — 100 100 100 100 100 100 100 100 5 20 50 100 Nigro- sine — 100 100 100 100 100 100 5 20 50 100 100 100 100 Rozpusz¬ czalnik Metanol Metanol Metanol Metanol Metan ,1 Metanol Metanol Metanol Metanol Metanol Metanol Metanol Metanol Etyleno- dwuamina Warunki per-se per-se per-se (a) (b) (c) (d) (e) (a) (a) (a) (a) (a) (a) (f) Skorupa (g/m2) 1310 420 460 0 0 18 5 0 85 . 15 0 1 60 12 0 : 0 10 15 20 25 30 35 40 * Kontrolna.** Ten rozpuszczalnik sluzyl równiez jako donor elektronów.Warunki: /a/: Oba zwiazki rozpuszczono razem w roz¬ puszczalniku, mieszajac 3 godziny^ w temperaturze pokojowej. ,/b/: Takie same jak /a 0°C. /c/: Takie same jak /a/, ale w temperaturze 90°C. /di/: Kazdy zwiazek rozpuszczono osobno w rozpuszczalniku, mieszajac w ciagu 3 go¬ dzin w temperaturze pokojowej, po czym zmieszano razem dwa roztwory. r/e/: Takie same jak /a/, ale z dodatkowym naswietlaniem promieniowaniem ultra¬ fioletowym./£/: Takie same jak /a/, ale z mieszaniem w ciagu 1 godziny.Przyklad III. Roztwór powlekajacy z próby nr 28 z przykladu II nalozono na powierzchnie wewnetrznych' scian 1000 litrowego reaktora poli- meryzacyjnego ze stali nierdzewnej i na powierz¬ chnie mieszadla, zaopatrzonego w skrzydelka typu lopatek o wewnetrznej srednicy 600 mm, w ilosci 0,1 g/m2, w przeliczeniu na substancje stala. Tak potraktowane powierzchnie nastepnie wysuszono i przemyto woda.Nastepnie do reaktora polimeryzacyjnego wpro¬ wadzono 100 kg chlorku winylu, 200 kg wody dejonizowanej, okreslona ilosc dodatków do pro¬ cesu razem z okreslona iloscia inicjatora polime¬ ryzacji i srodka dyspergujacego, które zestawiono w tablicy III, po czym prowadzono polimeryzacje w temperaturze 57°C w ciagu 10 godzin, mieszajac z szybkoscia 100 obr./min. Po zakonczeniu polime¬ ryzacji oznaczono ilosc odlozonej na powierzch¬ niach skorupy. Wyniki przedstawiono w tablicy III w rubryce „Sposób wedlug wynalazku".Dla porównania powtórzono powyzsze operacje stosujac do powlekania roztwór samej Nigrosine Base; oznaczone ilosci odlozonej skorupy przedstaw wiono w rubryce „Próba kontrolna".Równiez dla porównania przeprowadzono próbe nr 52, w podobny sposób, ale bez stosowania roz¬ tworu powlekajacego. Wynik, w postaci ilosci od¬ lozonej w. tej próbie skorupy polimeru, podano w tablicy III w rubryce „Skorupa, g/m2".Tablica III Próba Nr 1 ¦ 40 41 42 43 44 45 46 47 .' Inicjator /kg/ 2 DVN /0,03/ DV!N /0,03/ DVN /0,03/ DVN /0,03/ DVN i/0,03/ DVN /0,03/ LPO /0,5,/ BPO /0,7/ Srodek dyspergujacy i/kg/ 3 PVA /0,1/ PVA ,/0,l/ PVA /0,1/ PVA /0,1/ PYA /0,1/ HPMC ,/0,l/ PVA i/0,l/ PYA /0,1/ Dodatelq/tky do procesu /kg/ 4 kwas stearynowy ,/0,l/ stearynian wapnia /0,1/ oleinian cynku /0, ty 2-etyloheksylosulfobursztynian sodu /0,1/ Skorupa /g/m2/ Sposób wedlug wynalazku I 5 0 0 0 0 0 0 0 0 Próba kontrolna 6 310 300 230 170 130 330 330 300107 283 9 Vt 1 48 49 50 51 52 2 IPP /0,02/ IPP /0.02/ IPP ,/0,02/ DVN /0,03/ DVN /0,03/ 3 PVA yO,l/ PVA /Q,l/ PVA /0,1/ S.L.S. /1,0/ PVA /0,1/ l 4 trójzasadowy stearynian olowiu /12/ weglan wapnia /3,Q/ DOP /2,0/ kwas stearowy /0,5/ stearynian wapnia /OJ/ dwutlenek tytanu /1,5/ dwuzasadowy stearynian olowiu /0,7/ trójzasadowy stearynian olowiu /W wosk polietylenowy /0,5/ stearynian olowiu /1,4/ stearynian baru /0,2y kwas stearynowy /0,1/ stearynian wapnia /1,Q/ wosk ryzowy /1,2/ oktylomerkaptyd /0,7/ wosk polietylenowy /0,1/ — — 5 0 0 0 27 — 6 360 410 390 450 1200 Uwagi: /l/ w próbie nr 43 uzyto mieszanine maonomeru, zlozona z 85 'kg chlorku winylu i 15 kg octanu winylu, zamiast chlonku winylu, jak w innych próbach, /2/ w próbie nr 44 uzyto mieszanine monomeru, zlozona z 95 kg chlorku winylu i 5 ikg octanu winylu, /3/ w próbie nr 51 szybkosc mieszania byla 30 obr./miru; /4/ w tablicy U zastosowano nastepujace oznaczenia: DVN — dwumetylowaleronitryl LPO — nadtlenek lauroilu BPO — nadlenek benzoilu IPP — dwuizopropylonadtlenodwuweglan PVA — czesciowo zmydlony alkohol poliwinylowy HPMC — hydroksypropylometyloceluloza S.L.S. — laurylosiarczan sodowy CA. — alkohol cetylowy DOP — ftalan dwuoktylu.Przyklad IV. Roztwór powlekajacy z próby nr 28 z przykladu II nalozono na powierzchnie wewnetrznych scian 5 litrowego reaktora polime¬ ryzacji ze stali nierdzewnej i na powierzchnie skrzydelek mieszadla w ilosci 0,1 g/m2, nastepnie powierzchnie te wysuszono i przemyto woda.Nastepnie do reaktora polimeryzacji wprowadzo¬ no 1,800 g chlorku winylu, 2,700 g wody dejoni- zowanej, 0,1 g czesciowo zmydlonego alkoholu po¬ liwinylowego, 0,1 g stearynianu sodu i 0,03 g dwumetylowaleronitrylu. Polimeryzacje przeprowa¬ dzono w temperaturze 57°C w obecnosci pewnej substancji alkalicznej, dodawanej w ilosciach i w okresach czasu przedstawionych w tablicy IV. W tym samym reaktorze powtarzano kolejne operacje polimeryzacji tak dlugo, az stwierdzono, ze gru¬ bosc odlozonej skorupy polimeru przekracza I g/m2 albo jest widoczna golym okiem. Kazdo¬ razowo obliczano ilosc operacji poprzedzajacych te, w której stwierdzono lub zauwazono skorupe.Wyniki zestawiono w tablicy IV.Przyklad V. Roztwór powlekajacy z próby nr 28 z przykladu II nalozono na powierzchnie wewnetrznych scian dwóch reaktorów polimery¬ zacji, z których jeden stanowil 2 litrowy reaktor ze stali nierdzewnej typu pionowego, a drugi 4 litrowy reaktor ze stali nierdzewnej typu pozio- Tablica IV Próba Nr 53 54 55 56 57 58 59 60 Substancja alkaliczna Wodorotlenek sodu » f » Octan sodu » Wodorotlenek wapnia Ilosc, # wa¬ gowy 0,01 0,01 0,01 0,1 0,1 0,1 0,05 Czas do¬ dawania godziny* 0 2 4 0 0 2 0 Liczba operacji 2 6 5 3 12 9 7 10 55 * — Ilosc godzin po rozpoczeciu polimeryzacji. i mego oraz na powierzchnie innych czesci styka¬ jacych sie z monomerem, w ilosci 0,1 g/m8. Pokry¬ te powierzchnie suszono i przemyto woda. eo Nastepnie, do pierwszego, 2 litrowego reaktora zaladowano 800 g chlorku winylu i 0,4 g dwume¬ tylowaleronitrylu, po czym prowadzono polimery¬ zacje w temperaturze 60°C przy szybkosci mie¬ szania 9 65 mieszanine polimeryzacyjna przeniesiono do dru-10? 283 11 12 feiego, 4 litrowego reaktora, do którego wczesniej wprowadzono 800 g chlorku winylu i 0,4 g dwu- metylowaleronitrylu; dalsza polimeryzacje prowa¬ dzono w temperaturze 57°C w ciagu 10 godzin przy szybkosci mieszania 100 obr./min.W tablicy V podano ilosc odlozonej skorupy po¬ limeru w kazdym z reaktorów.Dla porównania, przeprowadzono podobne pró¬ by bez uzycia roztworu powlekajacego lub z uzy¬ ciem roztworu zawierajacego tylko Nigrosine Base.Wyniki przedstawiono równiez w tablicy V.Tablica V Próba Nr 61 62 63 Roztwór powlekajacy Taki sam jak w próbie nr 28 Nigrosine Base Ilosc skorupy (g/ma) 1 Pierwszy reaktor 0 1400 70 Drugi | reaktor 0 2040 80 | Zastrzezenia patentowe 1. Sposób polimeryzacji chlorku winylu lub mie¬ szaniny monomerów, skladajacej sie glównie z chlorku winylu, w obecnosci inicjatora polimery¬ zacji, w reaktorze do polimeryzacji, znamienny tym, ze wewnetrzne sciany wymienionego reakto¬ ra do polimeryzacji oraz inne powierzchnie sty¬ kajace sie z monomerem lub monomerami powleka sie materialem powlekajacym, zawierajacym co najmniej jeden zwiazek o charakterze donora elektronów, wybrany z grupy Nigrosine Base, dwuaminonaftalen, Oil Scarlet SN, etylenodwuami- na, zielen malachitowa, czern spirytusowa, indu- lina, azulen, tiofenol, Sudan Black B, etanolo- amina i morfolina oraz co najmniej jeden zwiazek 10 15 20 25 35 40 o charakterze akceptora elektronów, wybrany z grupy Oil Scarlet 308, Rhodamina Base, nigrozy- na, Acid Brown GR, Chrome Black PB, p-benzo- chinon, Amaranth, Opras Red RR, dwufenylochi- non, fenol i kwas dwufenylowy i prowadzi sie polimeryzacje mieszaniny polimeryzacyjnej w tak powleczonym reaktorze polimeryzacji. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie material powlekajacy zawierajacy zwia¬ zek o charakterze donora elektronów i zwiazek o charakterze akceptora elektronów w stosunku wagowym 1:20—20:1. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie material powlekajacy zawierajacy zwia¬ zek o charakterze donora elektronów i zwiazek o charakterze akceptora elektronów w stosunku wa¬ gowym 1:5—5:1. 4. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie material powlekajacy w ilosci co naj¬ mniej 0,001 g/mf, w przeliczeniu na substancje stala. 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako material powlekajacy stosuje sie roztwór zwiazku o charakterze donora elektronów i zwiaz¬ ku o charakterze akceptora elektronów w rozpusz¬ czalniku, takim jak woda, alkohole, estry, ketony, weglowodory, chlorowane weglowodory i rozpusz¬ czalniki aprotyczne. 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako mieszanine polimeryzacyjna stosuje sie zawie¬ sine monomeru lub monomerów w wodnym sro¬ dowisku zalkalizowanym przez dodanie substancji alkalicznej. 7. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie mieszanine polimeryzacyjna zawieraja¬ ca co najmniej jeden dodatek do procesu. 8. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze powleczona powierzchnie wewnatrz reaktora poli¬ meryzacji przed polimeryzacja myje sie woda. filtk 379/80 r. 90 egz. A4 Cena zl 45 PL