Przedmiotem wynalazku jest nowy, cenny srodek chwa¬ stobójczy, zawierajacy jako substancje czynna acetanilidy.Z literatury znane sa chlorowcoacetanilidy o wlasciwos¬ ciach chawastobójczych albo regulujacych wzrost roslin.Szczególne znaczenie maja substancje czynne takie jak 2-chloro-N-izopropyloacetanilid, znany z opisu patento¬ wego RFN 1 014 380 i 2-chloro-2,,6,-dwuetylo-N-metoksy- metyloacetanilid, znany z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki 3 547 620.Poza tym opisane sa chlorowcoacetanilidy z heterocyklicz¬ nymi podstawnikami, na przyklad zwiazki posiadajace przy atomie azotu grupe l,3-dioksolanylo-2-metylowa, ogloszeniowy opis patentowy RFN nr 2 405 510.Przyklady dzialania w przytoczonych publikacjach wskazuja na to, ze wymienione tam 'zwiazki ograniczaja twoje dzialanie na niewielu gatunków traw, na ogól latwo zwalczanych chlorowcoacetanilidami. Ponadto wzglednie wysokie dawkowanie w przypadku niektórych tych znanych substanqi czynnychswiadcza o malej ich aktywnosci.Stwierdzono, ze acetanilidy o wzorze ogólnym', 1, w któ¬ rym R oznacza atom wodoru* grupe alkilowa zawierajaca 1—3 atomów wegla albo grupe metoksylowa, R1 oznacza atom wodoru, atom chloru, grupe alkilowa zawierajaca 1—3 atomów wegla, R2 oznacza atom wodoru, atom chloru, grupe metylowa lub metoksylowa, X oznacza atom chloru lub bromu, a A oznacza grupe pirazolowa, zawierajaca 1—3 takie same lub rózne podstawniki, takich jak grupa alkilowa o 1—3 atomach wegla, grupa acetylowa, fenylowa, metoksy- owa, trójfluorometylowa, atom chloru lub bromu, albo A znacza grupe 1,2,4-triazolowa, zawierajaca 1—2 podsta- 16 IB SO wniki takich jak grupa metylowa lub metylotio, albo grupe 1,2,3-triazolowa, zawierajaca 1—2 podstawniki, takie jak grupa karboksymetoksylowa, karboksylowa lub karbo- ksyalkoksylowa o 2—3 atomach wegla w grupie alkoksylo- wej albo grupe tetrazolowa, albo grupe imidazolowa, zawie¬ rajaca 1—3 takie same luo rózne podstawniki, takie jak grupa alkoilowa o 1—3 atomach wegla, atom chloru lub bromu, albo, w przypadku gdy A oznacza grupe diazolowa lub triazolowa, równiez ewentualnie ich sole z kwasami nie¬ organicznymi lub z kwasami sulfonowymi, wykazuja nie¬ spodziewanie silne i jednoczesnie selektywne dzialanie chwastobójcze.Na podstawie stanu techniki zaskakujacy byl fakt, ze heterocyklicznie podstawione acetanilidy, stanowiace sub- stancje czynna srodka wedlug wynalazku, wykazuja zna¬ komita intensywnosc dzialania wobec szerokiego zakresu niepozadanych roslin. Zaleznie od celu stosowania, nowe substancje czynne odpowiednie sa do calkowitego zwalcza¬ nia wegetacji, do selektywnego usuwania niepozadanych roslin w okreslonych uprawach roslin, skladajacych sie z krzewów albo drzew, albo do regulowania wzrostu przez hamowanie uprawroslin.Zwlaszcza wyrazna selektywnosc miedzy chwastami i ro¬ slinami uzytkowymi wykazuja, nawet przy stosowaniu ma¬ lych ilosci, zwiazki o wzorze ogólnym 1, w którym R i R1 sa podstawnikami pierscienia fenylowego w pozycji 2 i 6 i oznaczaja w kazdym przypadku grupe alkilowa zawierajaca do 5 atomówwegla.Jako oznaczenia dla R, R1, R2 X i A we wzorze ogólnym wchodza w rachube: 104 859104 859 Dla R grupa alkilowa zawierajaca 1—4 atomów wegla, jak grupa metylowa, etylowa, n-propylowa, izopropylowa, n-butylowa, IIrzed. butylowa, izobutylowa, Ill-rzed. bu¬ tylowa, oraz grupa metoksylowa, Dla R1 atom wodoru, atom chloru, grupa alkilowa zawie¬ rajaca 1—3 atomów wegla, jak metylowa, etylowa, n-pro- pylowa, izopropylowa, Dla X atom chloru lub bromu korzystnie chloru, Dla A wchodza w rachube nastepujace ugrupowania: 3 (5)-metylopirazol, 4-metylopirazol, 3 (5)-etylopirazol, 4-etylopirazol, 3 (5)-izopropylopirazol, 4-izopropylopira- zol, 3,5-dwumetylopirazol, 3,5-dwumetylo-4-acetylopi- razol, 3,5-dwumetylo-4-propionylopirazol, 3,4,5-trójme- tylopirazol, 3 (5)-fenylopirazol, 4-fenylopirazol, 3,5-dwu fenylopirazol, 3 (5)-fenylo-5 (3)metylopkazol, 3(5)-chlo- ropirazol, 4-chloropirazol, 4-bromopirazol, 4-jodopirazol, 3,4,5-trójchloropirazol, 3,4,5-trójbromopirazol, 3,5-dwu- metylo-4-chIoropirazol, 3,5-dwumetylo-4-bromopirazol, 4- chloro-3 (5)-metylopirazol, 4-bromo-3 (5)-metylopirazol, 4-metyio-3,5-dwuchloropirazol, 3 (5)-metylo-4,5 (3)-dwu- chloropirazol, 3 (5)-chloro-5 (3)-metylppirazol, 4-metoksy- pirazol, 3 (5)-metylo-5 (3)-metoksypirazol, 3 (5)-metylo- (3)-trójfluorometylopirazol, 3,5-dwu-trójfluorometylo-pi- razol, 4-metoksy-3,5-dwuchloropirazol, 3 (5)-metylo-l,2,4- tiiazol, 3,5-dwumetylo-l,2,4-triazol, 3 (5)-metylotio-l,2,4- triazol, ester etylowy kwasu l,2,3-triazolilo-4 (5)-karbo- ksylowego, ester dwumetylowy kwasu l,2,3-triazolilo-4,5- dwukarboksylowego, 5-metylotetrazol, 5-chlorotetrazol, es¬ ter etylowy kwasu tetrazolilo-5-karboksylowego.Poza tym grupa A, jezeli ewentualnie podstawiony azol zawiera 2 albo 3 atomy azotu, moze byc takze zwiazana jako sól z jednym ze zwyklych silnych kwasów nieorganicznych albo organicznych, takim, jak kwas chlorowodorowy, bromowodowrowy, kwas azotowy, siarkowy, czterofluoro- borowy, fluorosulfonowy, kwas mrówkowy, chlorowcowany kwas karbóksylowy, np. kwas trójchlorooctowy, kwas alka- nosulfonowy, np* kwas metanosulfonowy, chlorowcowany kwas alkanosulfonowy, np. kwas trójfluorometanosulfonowy lub kwas nadfluoroheksanosulfonowy, kwas arylosulfonowy, np. dodecylobenzenosulfonowy.W przypadku pewnych niesymetrycznych podstawionych azoli, jak pirazolu, 1,2,3-triazolualbo 1,2,4-triazolu, na pod¬ stawie tautomerycznej budowy substancji wyjsciowych wystepuja dwa izomery, jak na przyklad pirazolu, co przed¬ stawia schemat 1. W zwiazkach o wzorze ogólnym 1 wys- stepujac wiec w tychprzypadkach dwa izomery, przy czym stosunek izomerów okreslany glównie rodzajem grup B, C i D moze miec wplyw na wlasciwosci chwastobójcze.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku o wzorze ogólnym 1 wytwarza sie w ten sposób, ze 2-chlorowco-N- chlorowcometyloacetanilidy o wzorze ogólnym 4 poddaje sie reakcji z lH-azolem o wzorze H-A wedlug schematu 2r przy czym podstawniki R, R1, R2, X i A maja wyzej podane znaczenie.Niektóre 2-chlorowco-N-chlorowcometyloacetanilidy o wzorze ogólnym 4 znane sa z opisu patentowego RFN 1 542 950, a inne wytwarza sie w analogiczny sposób przez reakcje odpowiednich azometyn z halogenkiem chlorowco- acetylu. lH-azol stosuje sie korzystnie w co najmniej molowej ilosci, w przeliczeniu na 2-chlorowco-N-chlorowcometylor acetanilid.Wydzielajacy sie podczas reakcji chlorowcowodór wy¬ chwytuje sie korzystnie odpowiednimi srodkami wiazacymi, jak organicznymi zasadami, na przyklad trzeciorzedowymi aminami, albo nieorganicznymi zasadami, jak na przyklad weglanami lub wodoroweglanami metali alkalicznych albo metali ziem alkaliczyych. Srodki wiazace chlorowcowodór stosuje sie w co najmniej molowej ilosci w stosunku do uzytego lH-azolu.Reakcje prowadzi sie korzystnie w rozpuszczalniku obo¬ jetnym wobec 2-chlorowco-N-chlorowcometyloacetanili- dów. Odpowiednie sa tu zwlaszcza weglowodory, jak np. eter naftowy, ligroina, cykloheksan, toluen i ksylen:; etery, io jak np. eter dwuetylowy, eter dwuizopropylowy, dwume- toksyetan, czterowodorofuran, dioksan i anizol; chlorowco¬ wane weglowodory, jak np. dwuchlorometan, chloroform, 1,2-dwuchloroetan, czterochlorek wegla i chlorobenzen; ketony, jak np. aceton, metyloetyloketon; estry, jak np. octan etylu, octan butylu; sulfony, jak np. dwumetylosulfo- tlenek, 1,1-dwutlenek czterawodorotiofenu. Mozna stoso¬ wac równiez mieszaniny tych rozpuszczalników.Reakcje prowadzi sie w temperaturze powyzej 0°C, a w celu przyspieszenia jej korzystnie w temperaturze wrzenia rozpuszczalnika wzglednie mieszaniny rozpuszczalników, najkorzystniej w temperaturze powyzej 200 °C. Stosuje sie zwlaszcza temperature 50—150°C. Po zakonczeniu reakcji mieszanine reakcyjna saczy sie, a produkt, ewentualnie po uprzednim przemyciu, wyodrebnia sie z przesaczu W zwy- kly sposób. W przypadku stosowania rozpuszczalnika mieszajacego sie z woda korzystnie usuwa sie go po prze¬ saczeniu droga oddestylowania i zastepuje rozpuszczalni¬ kiem nie mieszajacym sie z woda.Poza tym acetanilidy o wzorze ogólnym 1 wytwarza sie droga reakcji 2-chlorowco-N-chlorowcometyloacetanilidów o wzorze ogólnym 4 z sola azolu o wzorze M+ A~~, wedlug schematu 3. Podstawniki R, R1, R2, X i A posiadaja przy tym wymienione wyzej znaczenia, a M+ oznacza jon srebra, jon metalu alkalicznego albo równowaznik jonu metalu ziem alkalicznych.Sole azolu i metalu alkalicznych, metali ziem alkalicznych wzglednie srebra M+A~~wytwarza sie w znany sposób przez reakcje lH-azolu o wzorze H-A z metalami alkalicznymi albo silnymi zasadami, takimi jak wodorotlenek, alkoholan, 40 amidek albo wodorek metalu alkalicznego, albo wodoro¬ tlenek srebra, z uwolnieniem wody, alkoholu wzglednie amoniaku.Reakcje soli M+A~ z 2-chlorowco-N-chlorowcometyIo- acetanilidami o wzorze ogólnym 4 prowadzi sie korzystnie 45 w polarnych rozpuszczalnikach aprotycznych, jak n trylach, np. acetonitrylu, amidach, np. dwumetyloformamidzie, polieterach, np. eterze dwumetylowym glikolu dwuetaleno- wego lub eterze dwumetylowym glikolu trójetylanowego, w sulfonach, np. 1,1-dwutlenku czterowodorotiofenu, w sul- 50 fotlenkach, np. dwumetylosulfotlenku,' w ketonach, np. acetonie, metyloetyloketonie lub dwuizopropyloketonie, w temperaturze —30—+50°C, zwlaszcza w tempera¬ turzepokojowej.Substancje wyjsciowe stosuje sie korzystnie w stosunku 55 równomolowym. Produkty reakcji wyodrebnia sie w zwykly sposób, ewentualnie po oddzieleniu utworzone) soli nie¬ organicznej M+X~ i ewentualnie po wymianie polarnego rozpuszczalnika aprotycznego na rozpuszczalnik nie miesza* jacy sie z woda. 60 Acetanilidy o wzorze ogólnymi, w którymR,RSR2 iX; maja wyzej podane znaczenie, a A oznacza polaczony przez atom azotu pierscienia azol o 2 albo3 atomach azotu wpier¬ scieniu, który ewentualnie podstawiony jak wyzej podano, wytwarza sie w ten sposób, ze wedlug schematu 4 poddaje 95 sie reakcji podstawione anilidy o wzorze ogólnym 5 z chlo-104 889 rowcowodorkiem, zwlaszcza chlorowodorkiem, chlorowco- metyloazolu o wzorze ogólnym X-CH3-A i utworzona drugorzedowa aniline o wzorze ogólnym 6 poddaje sie dal¬ szej reakcji z halogenkiem chlorowcoacetylu o wzorze ogólnym X-CO-CHa—X, przy czym podane symbole ma¬ ja wyzej podane znaczenie.Jako chlorowcometyloazole korzystnie stosuje sie chloro- metyloazole. Chlorowodorek chlorometylopirazolu i jego wytwarzanie znane sa z J. Chem. Soc. 1960, 5272—3. Inne chlorometyloazole mozna wytwarzac w analogiczny sposób.W przypadku niesymetrycznie podstawionych chloro- metyloazoli, których azolem jest pirazol, 1,2,3-triazol albo 1,2,4-triazol, na podstawie tautomerycznej budowy wyste¬ pujarówniez dwa izomery.Obydwa sposoby wytwarzania wymagaja obecnosci srodka wiazacego chlorowcowodór, przy czym w pierwszym sposobie mozna stosowac trzeciorzedowa amine organiczna, jak trójetyloamine, etylodwuizopropyloamine, dwuazabi- cyklo- (2,2,2)«oktan, dwuetylocykloheksyloamine, pirydyne, lub alkilopirydyne, albo zasade nieorganiczna, jak weglany wzglednie/wodoroweglany metali alkalicznych albo metali ziem alkalicznych, albo podstawiona aniline o wzorze 5, natomiast w sposobie drugim wchodza w rachube tylko wpierw wymienione zasady, a nie podstawiona anilina.Obydwie reakcjekorzystnie prowadzisie w polarnym roz¬ puszczalniku wprotycznym takim, jak nitryle, np. aceto- nitryl^asiidy, np. dwumetyloformamid, polietery, np. eter dwumetylowy glikolu dwuetylenowego lub eter dwumetylo- wy glikolu trójetylenowego, sulfony, np. 1,1-dwutlenek czterowodorotiofenu, sulfotlenki, np. dwumetylosulfo- tlenek, ketony, np. aceton, metyloetyloketon lub dwuizo- propyloketon.Reakcje do drugorzedowej aniliny o wzorze 6 prowadzi sie w temperaturze 20—150°C, a dalsza reakcje z halo¬ genkiem chlorowcoacetyluw temperaturze —20— -f-100°C.Substanqe wyjsciowe korzystnie stosuje sie w danym przypadku w równomolowym stosunku. Aniline drugorze¬ dowa o wzorze 6 mozna ewentualnie bez wyodrebniania poddac dalszej reakcji z halogenkami chlorowcoacetylu.Acetanilidy o wzorze ogólnym 1, w którym R, R1, R2, X i A maja wyzej podane znaczenie, poza tym wytwarza sie przez reakcje 2-chlorowco-N-chlorowcometyloacetanilidów o wzorze 4 z azydkiem metalu alkalicznego i dalsza reakcje tak otrzymanego 2-chlorowco-N-azydometyloacetanilidu o wzorze 7 z acetylenem, w którymatomy wodoru moga byc zastapione przez grupy wymienione wyzej jako podstawniki grupy triazolilowej.Reakcja przebiega wedlug schematu 5, a R, R1, R2 i X maja wymienione wyzej znaczenia, M+ oznacza jon metalu alkalicznego, a R3 i R4, jednakowe albo rózne, oznaczaja wodoru, grupe fenylowa, alkilowa, zawierajaca do 4 atomów wegla, karboksylowa, karboalkoksylowa zawierajaca do 4atomów wegla w grupiealkoksylowej albo grupe alkanoilo- wa zawierajaca do 4 atomów wegla. . 2-chlorowco-N-chlorowcometyloacetanilidy o wzorze o- gólnym 4 poddaje sie reakcji z co najmniej molowa iloscia azydku metalu alkalicznego, korzystnie azydku sodowego, w polarnym rozpuszczalniku aprotycznym, w zakresie temperatur —30 |-50oC, zwlaszcza w temperaturze pokojowej.Jako polarne rozpuszczalniki aprotyczne wchodza w ra¬ chube zwlaszcza trzeciorzedowe amidy, jak dwumetylofor¬ mamid, N,N-dwumetyloacetamid, nitryle, jak acetonitryl, sulfony, jak 1,1-dwutlenekczterowodorotiofenu, dwumetylo- sulfotlenek. 6. 2-chlorowco-N-azydometaloacetanilid o wzorze ogólny^n 7 poddaje sie reakcji korzystnie w postaci surowej z co naj¬ mniej molowa iloscia acetylenu wzglednie pochodnej acetylenu, w rozpuszczalniku obojetnym wobec skladników reakcji i tak otrzymuje sie 2-chlorowco-N-(1,2,3-triazolilo- -l-metalo)-acetanilid. Korzystnie przed reakcja wymywa sie woda obecny jeszcze azydek metalu alkalicznego.Reakcje z acetylenem wzglednie pochodnymi acetylenu prowadzi sie, zaleznie od reaktywnosci skladników reakcji, w zakresie temperatur 0—150 °C; ewentualnie pod cisnieni- niem. Jako rozpuszczalniki stosuje sie obojetne wobec skladników reakcji niepolarne rozpuszczalniki aprotyczne, jak chlorowane weglowodory alifatyczne i aromatyczne, na przyklad dwuchlorometan, czterochlorek wegla, 1,2-dwu- chloroetan, chlorobenzeny, etery, na przyklad eter dwuetylo- wy, diokasn, czterowodorofuran albo anizol.Sole acetanilidów o wzorze ogólnym 1, w którym A oznacza azol o 2 albo 3 atomach azotu, zwlaszcza pirazol, 1,2,3-triazol albo 1,2,4-triazol, wytwarza sie w znany sposób z acetanilidów o wzorze ogólnym 1, wytwarzanych wedlug jednego z wyzej opisanych sposobów, przez dodanie co najmniej molowej ilosci silnych kwasów nieorganicznych albo organicznych takich, jak kwas chlorowodorowy, bro- mowodorowy, azotowy, siarkowy, czterofluoroborowy, fluórosulfonowy, kwas mrówkowy, chlorowcowane kwasy karboksylowe, np. kwas trójchlorooctowy, kwasy alkaho- sulfonowe, np. kwas metanosulfonowy, chlorowcowane kwasy alkanosulfonowe, np. kwas trójfluorometanosulfo- nowy i kwas nadfluoroheksanosulfonowy, kwasy arylosul- fonowe, np. kwas dodecylobenzenosulfonowyi Nastepujace przyklady objasniaja blizej sposób wytwa¬ rzania substancji czynnych srodka wedlug wynalazku i ich soli. W przykladach czesci wagowe i czesci objetoscio- we maja sie do siebie jak kilogram do litra.Przyklad I. 16,5 czesci wagowych 2-chloro-2,,6'- dwumetylo-N-chlorometyloacetanilidu i 9,3 czesci wago¬ wych 1,2,4-triazolu w 60 czesciach objetosciowych suchego czterowodorofuranu ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 8 godzin. Po ochlodzeniu saczy sie mie¬ szanine reakcyjna, przesacz zateza pod zmniejszonym cisnieniem i pozostalosc rozpuszcza w 60 czesciach objeto¬ sciowych chloroformu. Roztwór chloroformowy przemywa sie trzy razy woda, stosujac kazdorazowo 40 czesci objetos¬ ciowych i suszy nad siarczanem sodowym. Po oddestylo¬ waniu rozpuszczalnika pod zmniejszonym cisnieniem wyodrebnia sie 21fi czesci wagowych 2-chloro-2,,6*-dwu- metylo-N- (l,2,4-triazolilo-l-metyló)-acetanilidu o tem¬ peraturze topnienia 115—118°C, który po przekrystalizo- waniu z etanolu topnieje w temperaturze 120°C.C13H15 C1N40 (ciezar molowy 279) wyliczono: C56,0 H5,4 N20,l znaleziono: C56,2 H5,6 N 19,7. 55 Przykladll. 43,9 czesci wagowych 2-chloro-2,,6'- dwumetylo-N-chlorometaloacetanilidu i 25,8 czesci wago¬ wych pirazolu miesza sie przez 7 godzin w temperaturze 90°C w 120 czesciach objetosciowych toluenu. Po ochlo¬ dzeniu saczy sie mieszanine reakcyjna, przesacz przemywa w trzy razy woda, stosujac kazdorazowo 50 czesci objetoscio¬ wych, i suszy nad siarczanem sodowym. Po oddestylowaniu rozpuszczalnika i rozdrobieniu pozostalosci na paste z 50 czesciami objetosciowymi eteru naftowego otrzymuje sie 39,1 czesci wagowych 2-chloro-2,,6,-dwumetylo-N-(pira- •5 zolilo-l-metylo)-acetanilidu o temperaturze topnienia 81 °C«104 85* 8 C14H16C1N30 (ciezar molowy 278) wyliczono: C60,5 H5,8 N15,l znaleziono: C60,7 H5,8 N14,7 Przyklad III. 68,5 czesci wagowych 2-chloro-2,,6'- dwuetylo-N-chlorometyloacetanilidui 50,4 czesci wagowych 3,5-dwumetylopirazolu w 100 czesciach objetosciowych toluenu miesza sie przez 8 godzin w temperaturze 90—95 °C.Mieszanine reakcyjna ochladza sie do temperatury pokojo¬ wej, saczy i przesacz przemywa trzy razy woda, stosujac kazdorazowo 100 czesci objetosciowych, po czym suszy nad siarczanem sodowym. Po oddestylowaniu rozpuszczal¬ nika pod zmniejszonym cisnieniem i zarobieniu pozostalosci na ciasto z 70 czesciami objetosciowymi eteru naftowego otrzymuje sie 42,5 czesci wagowych 2-chloro-2',6'dwuetylo- (3,5-dwumetylopirazolilo'l-metylo)-acetanilidu o tempera¬ turze topnienia 107—109 °C.CnH^ClNaO (ciezar molowy 334) wyliczono: C 64,8 H7,2 N12,6 znaleziono: 064,6 H7,2 N12,5 Przyklad IV. 21,4 czesci wagowych 2-chloro-2'- matylo-6'^etylo-N-chlorometyloacetanilidu i 20,2 czesci wagowych 4-chloro-3,5-dwumetylopirazolu w 100 czesciach objetosciowych eteru dwumetylowego glikolu etylenowego ogrzewa sie w ciagu 10 godzin do wrzenia pod chlodnica zwrotna. Mieszanine reakcyjna ochladza sie do tempera¬ tury 0°C i saczy, a przesacz zateza do 23,8 czesci wagowych - i saczy go przez 50 czesci wagowych zelu krzemionkowego z 600 czesciami objetosciowymi chloroformu. Z zatezonego przesaczu chloroformowego wyodrebnia sie 20,4 czesci wagowych 2-chloro-2,-metylo-6'-etylo-N- (4-hloro-3^- dwumetylopirazolilo-l-metylo)-6,-etylo-N-(4-chloro-3,5- dwumetylopirazolilo-l-metylo)-acetanilidu w postaci oleju, który po roztarciu z 50 ml eteru naftowego krystalizuje.Temperatura topnienia 66 °C, po krystalizacji z eteru naf¬ towego.- GuH^OaNsO (ciezar molowy 354) wyuczono: C57,6 H6,0 Nll,9 znaleziono: €57,8 H6,0 Nll5 Przyklad V. 28,5 czesci wagowych 2-chloro-N-2'- metylo-ó^etylo-N-chlorometyloacetanilidu i 17,4 czesci wagowych 3 (5)-metylo-l,2,4-triazolu w 150 czesciach objetosciowych suchego czterowodorofuranu ogrzewa sie do wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 6 godzin. Po ochlodzeniu do temperatury 0°C saczy sie mieszanine re¬ akcyjna. Pozostalosc po zatezeniu przesaczu pod zmniejszo¬ nym cisnieniem rozciera sie dokladnie z 200 czesciami objetosciowymi wody, saczy pod zmniejszonym cisnieniem i suszy. Tak otrzymuje sie 20,5 czesci wagowych 2-chloro- 2,-metylo-6,-etylo-N- [3 (5)-metylo-l,2,4-triazolilo-l-mety- lo] acetaniliduwpostaci krystalicznego proszkuotemperatu rze topnienia 89-91 °C, który po przekrystalizowaniu z mieszaniny toluen/eter naftowy w stosunku 3:3 topnieje w temperaturze 90—93 °C i wykazuje stosunek izomerów podstawienia 3 (5)w triazolu3:1.C15H19C1N40 (ciezar molowy 306,5) wyliczono: C58,7 H6,2 N 18,3 znaleziono: C58,8 H6,3 N17,9 Przyklad VI. Roztwór 3,5 czesci wagowych 1,2,4- triazolu w 88 czesciach wagowych 30% roztworu metano- lanu sodowego zateza sie do sucha pod zmniejszonym cis¬ nieniem w temperaturze 50 °C. Krystaliczna pozostalosc dodaje sie porqami podczas mieszania w temperaturze po- 45 50 55 kojowej do roztworu 13,0 czesci wagowych 2-chloro—2*- metylo-ó^etylo-N-chlorometyloacetariilidu w 80 czesciach objetosciowych suchego acetonitrylu. Po 24 godzinach od¬ sacza sie nierozpuszczone czesci i zateza pod zmniejszonym cisnieniem.Pozostalosc saczy sie z 300 czesciamiobjetoscio¬ wymi chloroformu przez 60 czesci wagowych zelu krzc- miankowego, a eluat zateza i tak otrzymuje sie 8,0 czesci wagowych 2-chloro-2,-metylo*6,-etylo-N-(1,2,4-triazolilo- l-metylo)-acetanilidu o temperaturze topnienia 84CC.M C14H17C1N40 (ciezar molowy 293) wyliczono: znaleziono: C57,4 C57,9 H5,9 H6,0 N-19,1 N18,6 65 Przyklad VII. Do roztworu 26,1 czesci wagowych 2-chloro-2'-metylo-6'-etylo-N-chlorometyloacetanilidtt w 100czesciachobjetosciowych suchego dwumetyloformamidu dodaje sie porcjami w temperaturze 25—30°C 6,5 czesci wagowych azydku sodowego i miesza dalej przez 2 godziny.Po dodaniu 200 czesci objetosciowych wody oddziela sie faze organiczna, która przenosi sie do 200 czesci objetosco~ wych chlorku metylenu, przemywa trzy razy woda, sto¬ sujac kazdorazowo 50 czesci objetosciowych, i suszy nad siarczanem sodowym. Po przesaczeniu wkrapla u^ 14,2 czesci objetosciowych estru dwumetylowego kwasu acety- lehodwukarboksylowego, przy czym temperatura wzrasta do 30°C. Po 2 godzinach zateza sie pod zmniejszonym cis¬ nieniem. Pozostalosc rozciera siez metanolem i takotrtymu- je sie 21,5 czesci wagowych 2-chloro-2*-metylo-6,-etyio-N- (4,5-dwu)karbometoksy (^l,2,3-triazolilo-l-metylo)-acetaiii- lidu o temperaturze topnienia 103-^105 °C.Przyklad VIII. 10,0 czesci wagowych 2-chloro-2'- metylo-6'-etylo-N-(l,2,4-triazolilo-l-metylo)-acetanilidu rozpuszcza sie w 50 czesciach objetosciowych mieszaniny suchego dwuchlorometanu i eteru w stosunku 1:1. Nastep¬ nie do roztworu tego wprowadza sie przy chlodzeniuw ciagu minut suchy chlorowodór gazowy i wkrapla dalsze 55 czesci objetosciowych suchego eteru. Wytworzone krysztaly odsacza sie pod zmniejszonym cisnieniem. Tak otrzymuje sie 7,5 czesci wagowych chlorowodorku 2-chloro-2'-metyio- ó^tylo-N-fl^^-triazolilo-l-metylo^cetanilidu o tempe¬ raturzetopnienia 148 °C.CuHiaOaNtO (ciezar molowy 329) obliczono: C51,l H5,5 N17,0 znaleziono: C51,4 H5,6 N17,0 W odpowiedni sposób wytwarza sie nastepujace zwiazki: Zwiazek o wzorze ogólnym. 1, którego podstawniki R, R1, R2, X i A podane sa w tabeli I, Srodek wedlug wynalazku stosuje sie na przyklad w po¬ staci dajacych sie bezposrednio rozpylac roztworów, pro¬ szków, suspensji, równiez wysokoprocentowych wodnych* olejowych albo innych suspensji albo dyspersji, emulsji, dyspersji olejowych, past, srodków do opylania, srodków do posypywania albo granulatów przez opryskiwanie, rozpyla¬ nie mglawicowe, opylanie, posypywanie albo polewanie.Zastosowane postacie zaleza calkowicie od celu stosowania i w kazdym przypadku powinny zapewniac mozliwie jak najlepsze rozprowadzenie substancji czynnych srodka wedlug wynalazku.W celu wytworzenia odpowiednich do bezposredniego rozpylania roztworów, emulsji, past i dyspersji olejowych stosuje sie frakcje oleju mineralnego o temperaturze wrze¬ nia od sredniej do wysokiej, jak nafte swietlna, albo olej do silników Diesla, dalej oleje ze smoly weglowej, itd., jak równiez oleje pochodzenia roslinnego albo zwierzecego. r104 859 9 10 Tabela I 1 Nr ~1 1 2 3 4 6 7 8 9 11 12 13 14 16 17 18 19 21 22 23 24 26 27 28 29 31 32 33 34 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 . 50 51 52 .' 53 - 54 55 56 57 R 2 H 2-CH3 2-C2H5 2-CH(CH3)2 2-CH3 2-C2H5 2-C2H5 6-CH3 2-CH(CH3)2 2-CH3 2-CH3 H H H H 2-CH3 2-CH3 H H H H 2-GH3 2-C2H5 2-CH(CH3)2 2-CH3 2-C2H5 2-C2H5 6-CH3 2-CH(CH3)2 2-CH3 2-CH3 H H H H 2-CH3 H H H 2-CH3 2-CH3 2-C2Hs 2-C2H5 2-CH(CH3)2 H 2-CH3 2-C2H5 2-CH(CH3)2 2-CH3 2-CH3 2-C2H5 H 2-CH3 2-CH3 2-C2Hs 2-CH3 2-CH3 R1 3 H H H H 6-CH3 1 6-CH3 6-C2H5 2-CH(CH3)2 6-CH(CH3)2 6-CH3 6-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 3-CH3 H 3-C1 3-C1 3,4-(CH2)3 3,4-(CH2)3 H H H 6-CH3 6-CH3 6-C2H5 2-CH(CH3)2 6-CH(CH3)2 6-CH3 6-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 3-GH3 2-CH3 3-CH3 334-(CH2)3 6-CH3 6-C2Hs H 2-C2Hs H H H H H 6-CH3 6-C2H5 6-C2H5 H 6-CH3 6-C2H5 6-C2H5 6-C2H5 6-CH3 R2 4 H H H H H H H H H 4-CH3 3-CH3 3-CH3 4-CH3 -CH3 4-CH30 4-CH30 -C1 H -C1 H H H H H H H H 4-CH3 3-CH3 3-CH3 4-CH3 -CH3 4-CH30 4-CH30 -C1 H H H H H H H H H H H H H H H H H H H X ~~ Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl A 6 wzór 9 a 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 wzór 9 33 33 33 3J wzór 10 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 wzór 11 33 33 33 33 wzór 13 33 33 33 33 wzór 14 33 wzór 15 33 33 33 wzór 16 1 wzór 17 Tempera¬ tura topnienia °C 7 98 olej olej 54 81 56 68 91 132 92 84 102 olej olej 100 olej olej 125 126 olej 90 94 121 129 126 89—91 107- 9 131 128 100 98 129 lepka masa 86 olej 138 138 102 105 63—66 olej olej 90—94 olej 114 82 78 143 olej 143 85 115 150 132 99 145 104 |104 850 li li c.d. tab. 1 f ~\ 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 | 118 2 | 2-CH3 2-C2H5 2-CH3 2-CH3 2-C2H5 H 2-CH3 2-CH3 2-C2Hs 2-CH3 H 2-C2H5 2-CH (CH3)2 2-CH3 2-C2H5 2-C2H5 6-CH3 2-CH(CH3)2 2-CH3 2-CH3 H H H 6-CH3 2-CH3 H H H H H 2-CH3 2-CH3 2-C2H5 2-C2H5 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 1 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-C2H5 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-C2H5 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH, 3 ! 6-C2H5 6-C2H5 6-CH3 6-C2Hs 6-C2H5 H 6-CH3 6-C2Hs 6-C2H5 6-CH3 H H H 6-CH3 6-CH3 6-C2H5 2-CH(CH3)2 6-CH(CH3)2 6-CH3 6-CH3 2-CH3 2-CH3 2-CH3 3-CH3 3-CH3 2-CH2 3-C1 3-C1 3-C1 3,4-(CH2)3 6-CH3 6-C2H5 6-C2H5 6-C2H5 6-CH5 6-C2H5 6-C2H5 6-C2H5 6-C.H5 6-C2H5 6-C2H5 6-C2H5 6-CH3 6-C.H5 6-CH3 6-C2H5 6-C2H5 6-CH3 6-CH3 6-C2H5 6-CH3 6-CH3 6-C2Hs 6-C2H5 6-C2H5 6-CH3 6:C2H5 2-CH3 6-C2H5 6-CH3 6-CaH5 4 H H H H H H H H H H H H H H H H H H 4-CH3 3-CH3 3-CH, 4-CH3 S-CH, 4-CH30 4-CH3O -C1 H 4-C1 -C1 H H H H H H H H 1 H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H 1 Cl Cl Cl 1 Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl , Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl 1 Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl a 6 1 33 33 wzór 18 33 33 wzór 19 33 33 33 wzór 20 wzór 22 33 33 33 wzór 32 33 wzór 32 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 wzór 23 33 33 wzór 24 wzór 25 wzór 26 wzór 27 wzór 28 wzór 29 wzór 30 wzór 31 wzór 32 wzór 33 33 wzór 34 wzór 34 wzór 35 33 wzór 36 33 wzór37 wzór 38 33 33 wzór 39 wzór 40 33 wzór 41 33 wzór 42 33 7 94 111 .102 80 113 111 105 63—66 88 olej 139 94 116 120 84 114 129 126 90 105 118 ciagliwa masa 88 114 01 122 107 146 151 124 158 90—93 122—24 71—73 103—104 olej 162 103—105 94 148 145 133—135 58 67 118 94 94 108—112 127 106 116 95 88 104 162 170 165 114 100 161 11213 10485$ U 1 ' 119 120 121 2 2~CH3 2-CH3 2-CH3 3 | 6-CH3 6-C2H5 6-CH3 4 1 H H H | Cl Cl Cl 6 x | wzór 43 wzór 44 c. d. tab.I 7 1 168 170 168 | weglowodory alifatyczne,cykliczne 1 aromatyczne, na przy¬ klad benzen, toluen, ksylen, parafine, czterowodoronaftalen alkilowane naftaleny albo ich pochodne, na przyklad me¬ tanol, etanol, propanol, butanol, chloroform, czterochlorek wegla, cykloheksanol, cykloheksanon, chlorobenzen, izo- forn, itd., silnie polarne rozpuszczalniki, jak np. dwumetylo- formamid, dwumstylosulfotlenek, N-metylopirolidon, wo¬ de itd.Wodne postacie zastosowac mozna przygotowywac przez dodanie wody do koncentratów emulsyjnych, past albo proszków zwilzalnych (proszków natryskowych) lub dyspersji olejowych. W celu wytworzenia emulsji, past albo dyspersji olejowych mozna substancje jako takie albo rozpuszczone w oleju lub rozpuszczalniku homogenizowac w wodzie przy uzyciu srodków zwilzajacych, zwiekszajacych przyczepnosc, dyspergujacych albo emulgujacych. Jednak mozna równiez wytwarzac koncentraty odpowiednie do rozcienczania woda, skladajace sie z substancji czynnej, srodka zwilzajacego, zwiekszajacego przyczepnosc, dys¬ pergujacego albo emulgujacego i ewentualnie rozpuszczalni¬ ka lub oleju.Jako Substancje powierzchniowo czynne stosuje sie: sole metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych oraz amono¬ we kwasu ligninosulfonowego, kwasów naftalenosulfono- wych i kwasu fenolosulfonowego, alkiloarylosulfoniany, siarczany alkilowe, alkanosulfoniany, sole metali alkalicz¬ nych i metali ziem alkalicznych kwasu dwubutylonaftaleno- sulfonowego, siarczanowany oksyetylenowany alkohol laury- lowy, siarczany alkoholi tluszczowych, sole metali alkalicz¬ nych i metali ziem alkalicznych, z kwasami tluszczowymi, sole siarczanowanych heksadekanoli, heptadekanoli i okta- dekanoli, sole siarczanowanego oksyetylenowanego alkoholu tluszczowego, produkty kondensacji sulfonowanego nafta¬ lenu i pochodnych naftalenu z formaldechydem, produkty kondensaqi i naftalenu wzglednie kwasów naftalenosulfo- nowych z fenolem i formaldechydem, polioksyetylenowany oktylofenol, etoksylowany izooktylofenol, oktylófenol i no- nylofenol, polioksyetylenowane alkilofenole, polioksyetyle¬ nowany trójbutylofenpl* alkiloarylopolieteroalkohole, al¬ kohol izotridecylowy, produkty kondensacji alkoholi tlu¬ szczowych z tlenkiem etylenu, etoksylowany olej rycynowy, etery alkilowe polioksyetylenu, etoksylowany polioksypro- pylen, acetal monoeteru laurylowego poliglikolu, estry sor¬ bitu, lignine, lug. posiarczynowe i metyloceluloze. i produkty roslinne, jak maki zbozowe, maczke z kory drzewnej, drewna i lupin orzecha, sproszkowana celu¬ loze i inne stale nosniki.Preparaty zawieraja 0,1—95%wagowych, zwlaszcza 0,5—90% wagowych, substancji czynnej.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku mozna stosowac w mieszaninach z licznymi przedstawicielami innych grup substancji czynnych o dzialaniu chwastobój¬ czym albo regulujacym wzrost roslin.Przykladowo jako skladniki mieszanin wchodza w rachube diazyny, benzotiadiazynony, 2,6-dwunitroaniliny, N-fenylo- karbaminiany, dwukarbaminiany, tiolokarbaminiany, kwasy chlorowcokarboksylowe, triazyny, amidy, moczniki, etery dwufenylowe, triazynony, uracyle, pochodne benzofuranu i inne. Kombinacje takie sluza do rozszerzenia zakresu dzialania i prowadza czasem do efektu synergetycznego.Ponizej podany jest przykladowo szereg substancji czynnych, które razem z substancjami czynnymi srodka wedlug wynalazku daja pomyslowe mieszaniny do najrózno- rodniejszych zakresów stosowania.Zwiazek o wzorze ogólnym 48, które podstawniki R, R1 i R2 przedstawione sa w tabeli II 40 45 Tabela II 1 R C6H, QHS wzór 49 wzór 50 wzór 50 wzór 51 | QH5 R1 NH3 NH3 NH3 -N(CH3)3 -NHCH3 -NHCH3 -N(CH3)3 R2 | Cl Br Cl Cl Cl Cl ci 1 Zwiazek o wzorze ogólnym 52, którego podstawnik R, R1, R2 i R3 podane sa w tabeli III TabelaIII Proszki, srodki do posypywania i opylania wytwarza sie przez zmieszanie albo wspólne zmielenie substanqi czyn¬ nych ze stalym nosnikiem.Granulaty, np. granulaty w otoczkach, nasycane i jedno¬ rodne, wytwarza sie przez naniesienie substancji czynnych na stale nosniki. Jako stale nosniki stosuje sie na przyklad ziemie mineralne, jak silikazel, kwasy krzemowe, zele krze¬ mionkowe, krzemiany, talk, kaolin, glinke Attaclay, wapien, krede, glinke bolus, less, gline, dolomit, ziemie okrzemkowa, siarczan wapniowy i magnezowy, tlenek magnezowy, zmielone tworzywa sztuczne, nawozy, jak np. siarczan amonowy, fosforan amonowy, azotan amonowy, moczniki R H H -CH3-OCH3 zwiazek 0 wzorze 53 izo-CaHy izo-C3H7 izo-C,H7 H H H i H albo sole tego zwiazku CH3 albo solctego zwiazku H albo sole tego zwiazku albo sole tego zwiazku | zwiazeko wzorzeogólnym54, którego podstawniki R, R1, R2, R3 i R4 podane sa w tabeli IV* 104 8= 1 1 15 40 45 50 60104 859 Tabela IV 1 R H H H H H H3C H 1 H R1 F3C F3C F3C S02NH2 F3C H3C F3C H3C R2 H H H H H H NH2 H R3 C2H5 n-C3H7 -CH2-CH2C1 n-C3H7 n-C3H7 H n-C3H7 n-C3H7 R4 C4H9 n-C3H7 n-C3H7 n-C3H7 wzór 55 -CH(C2H5)2 n-C3H7 n-C3H7 | zwiazek o wzorze ogólnym 56, którego podstawniki R, i R2 przedstawione sa w tabeli V.R1 1 R C6H5 wzór 57 wzór 57 wzór 57 QH5.| C6H5 T R1 H H H H H H a b e 1 a V 1 R2 izo-C3H7 -CH(CH3)-C-CH -CH2-C = CH2C1 izo-C3H7 -CH (CH3)-CO-NH-C2Hs -N= C(CH3)2 | R wzór 59 C6HS | C6H5 R1 H H CH3 R2 CH3 C2H5 CH3 zwiazek o wzorze ogólnym 60, którego podstawniki R, R1 i R2 podane sa w tabeli VII Tabela VII 1 R izo-C3H7 izo-C3H7 n-C3H7 wzór 49 II rzed. C4H9 n-C3H7 izo-C4H9 wzór 61 R1 izo-C3H7 izo-C3H7 n-C3H7 C2H5 II rzed. C4H9 n-C3H7 izo-C4H9 C2HS R2 -CH2-CC1 =CC12 -CH2-CC1= CHC1 C2H5 C2H5 QHS n-C3H7 C2H5 C2H5 zwiazek o wzorze ogólnym 62, którego podstawnik R ozna¬ cza -CH2-CC1= CHC1 -CH2-CC1-CC12 zwiazek o wzorze ogólnym 63, w którym podstawniki R, X YiR1 sa okreslone w tabeli VIII zwiazek o wzorze ogólnym 58, którego podstawniki R, R1 30 i R2 podane sa w tabeli VI.Tabela VI 40 45 50 55 60 65 16 Tabela VIII 1 R CH3 wzór 64 wzór 65 Cl wzór 66 wzór 67 C2H5 wzór 68 wzór 68 wzór 69 wzór 70 X Cl Cl H Cl H H Cl H H H H Y Cl H H Cl CH3 CH3 Cl CH3 CH3 CH3 CH3 Ri Na CH3 H albo sole tego zwiazku Na CH3 QH5 Na izo-C3H7 CH3 -CH2-CII(CH3)2 " Na zwiazek o wzorze ogólnym 71, w którym podstawniki R, R R2, R3 i X maja znaczenie podane w tabeli IX Tabela IX R H H H H H H H H H H H H H R1 Illrzed. C4H9 izo-C3H7 izo-C3H7 CH3 izo-C3H7 izo-C3H7 C2H5 C2H5 izo-C3H7 izo-C3H7 wzór 72 C2H5 C2H5 R2 H H H H H H H H H H H H H R3 C2H5 izo-C3H7 QH5 izo-C3H7 C2H5 wzjór 105 C2H5 wzór izo-C3H7 izo-C3H7 wzór 73 -CH(CH3)-CH2-OCH3 -CH(CH3)-C CH X SCH3 SCH3 SCH3 SCH3 Cl Cl Cl Cl Cl OCH3 Cl Cl ci 1 zwiazek o wzorze ogólnym 74, którego podstawniki R, R1 i R2 maja znaczenie podane w tabeli X Ta R CH3 wzór 75 C2H5 HC = C-C(CH3)2 wzór 79 bela X R1 CH3 H C2H5 H H R2 -CH(C6H5)2 wzór 76 wzór 77 wzór 7 CH3 zwiazek o wzorze ogólnym 80, którego podstawniki R, Rx R2 i R3 maja znaczenie podane w tabeli XI R IIIrzed.H9C4HN-CO wzór 81 wzór 82 wzór 83 wzór 50 wzór 84 wzór 85 wzór 83 wzór 86 wzór 87 wzór 88 | wzór 80 Tabe R1 H H H H H H H H H H CH3 la XI R2 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 H R* CH3 H CH3 CH3 OCH3 OCH3 OCH3 OCH3 CH3 -CH2-CH(CH3)2 CH3 |104 859 17 zwiazek o wzorze 90, którego podstawniki Ra R1, RJ i maja znaczenie podane w tabeli XII 18 R N02 Cl Cl 1 H R1 CF3 CF3 Cl CF,-- Tabe R2 H H H Cl la XII R3 H albo sole lub estry COOH tcgo zwiazku -COOCH3 zwiazek o wzorze ogólnym 91, w którym podstawniki R, R1 i R2 maja znaczenie przedstawione w tabeli XIII 1 R Tabela XIII 1 R1 III rzed. C4H9 1 C6HS NH2 NH2 R2 SCH3 CH3 j R3 Poza tym korzystne jest stosowanie srodka wedlug wyna¬ lazku samego albo w kombinacji z innymi srodkami chwasto¬ bójczymi razem jeszcze z dalszymi srodkami ochrony roslin, na przyklad ze srodkami do zwalczania szkodników albo grzybów fitopatogennych wzglednie bakterii. Ponadto korzystne jest mieszanie srodka wedlug wynalazku z roztworami substancji mineralnych, które stosuje sie w celu zlikwidowania niedoborów substancji odzywczych* albo mikroelementów.Wplyw na wzrost roslin niepozadanych i pozadanych róznych przedstawicieli substancji czynnych srodka wedlug wynalazku w porównaniu ze znanymi, chemicznie podo¬ bnymi substancjami czynnymi przedstawiony jest w poniz¬ szych doswiadczeniach. Serie doswiadczen przeprowadzano w cieplarni oraz na polu. zwiazek o wzorze ogólnjTn 92, w którym podstawniki R R1, R2 i R3 maja znaczenie podane w tabli XIV Tabela XIV 1 R H H H 1 H R1 CH3 CH3 CH3 -(CH2)3 R2 Br Cl Cl R3 | -CH(CH3)-QH5 III rzed. C4H9 wzór 93 \ wzór 49 | zwiazek o wzorze ogólnym 94, w którym podstawniki R i R1 maja znaczenie podane w tabeli XV T a b e 1 a XV 1 R - -ch; -N(CH3)2 -N(CH3)COOCH3 R1 | QH5 g2h5 .C2H5 | zwiazek ó wzorze 95 zwiazek o wzorze 96 zwiazek o wzorze 97 zwiazek o wzorze ogólnym 98, w którym podstawniki R R1, R2 i R3 maja znaczenie podane w tabeli XVI Tabela XVI 1 R H ¦ Na R1 n-C3H7 n-C3H7 R2 -Grl2-Cri'= CH2 -CH2-CH= CH2 R3 | CH3 CH3 zwiazek o wzorze 99 albo jego sole lub estry zwiazek o wzorze 100 zwiazek o wzorze 101 zwiazek o wzorze 102 zwiazek o wzorze 103 zwiazek o wzorze 104 albo jego sole, estry lub amidy zwiazek o wzorze 105 albo jego sole, estry lub amidy zwiazek o wzorze 106 albo jego sole, estry lub amidy zwiazek o wzorze 107 zwiazek o wzorze 108 zwiazek o wzorze 109 albo jego sole zwiazek o wzorze 110 zwiazek o wzorze 111 albo jego sole 40 '1. Doswiadczenia w cieplarni.Doniczki plastikowe o pojemnosci 300 cm3 wypelniono gleba gliniasto-piaszczysta zawierajaca okolo 1,5% substan¬ cji humusowych i zasiano plytko nasiona roslin doswiadczal¬ nych podanych w tablicy 1, oddzielnie wedlug gatunków.W przypadku Cyperus esculentus uzyto podkielkowane bulwy. Bezposrednio po tym nanoszono substancje czynne na powierzchnie gleby, czyli stosowano traktowanie przed- wschodowe. Substancje czynne rozpraszano albo emulgo¬ wano w wodzie jako srodku rozprowadzajacym i opryski¬ wano nimi za pomoca subtelnie rozdrabniajacych dysz.Po naniesieniu srodków naczynia lekko zraszano, aby spo¬ wodowac kielkowanie i wzrost roslin,a jednoczesnie zakty- wowac chemiczne srodki. Nastepnie przykryto naczynia przezroczysta folia plastikowa az do wzrostu roslin. Folia ta powodowala równomierne kielkowanie roslimn doswiad¬ czalnych, o ile nie zostaly one uszkodzone przez srodki chemiczne, i zapobiegala odparowywaniu latwo lotnych substancji.Traktowanie powschodowe roslin prowadzono dopiero wówczas, gdy rosliny w naczyniach doswiadczalnych osiagnely wysokosc 3—10 cm. Przykrycia nie stosowano.Naczynia doswiadczalne ustawiono w cieplarni z tym, ze gatunki roslin klimatu cieplego w obszarze temperatur —40 °C, a rosliny klimatu umiarkowanego w obszarze —30 °C. Doswiadczenia trwaly 4^6 tygodni i w tym czasie rosliny uprawiano oraz oceniano ich reakcje na po¬ szczególne traktowania. W ponizszych tablicach podane sa 45 badane substancje, kazdorazowo ich dozowanie w kg/ha substancji czynnej oraz rodzaje roslin doswiadczalnych.Oceny dokonywano wedlug skali 0—100, przy czym O oznacza brak uszkodzenia albo normalne wzejscie roslin, a 100 brak wzejscia roslin albo calkowite zniszczenie przy- 50 najmniej nadziemnych czesci pedów. 2. Doswiadczenia na polu.Doswiadczenia prowadzono na malych dzialkach na glebie gliniasto-piaszczyst^j, o pH 5—6, zawierajacej 55 1—1,5% substancji humusowych. Traktowanieprzedwscho- dowe substancjami czynnymi prowadzono w kazdym przy¬ padku bezposrednio najwyzej do 3 dni po wysiewie. Ro¬ sliny uprawne wysiewano w kazdym przypadku w rzedach.Chwasty wystepowaly oczywiscie w najróznorodniejszym 60 skladzie gatunków, zaleznym od pory roku i czesciowo od rodzaju roslin uprawnych, np. kielkowanie wiosenne, kielkowanie letnie. Substancje czynne kazdorazowo emulgo¬ wano albo rozpraszano w wodzie jako nosniku i srodku rozprowadzajacym i nanoszono za pomoca napedzanego 65 silnikiem opryskiwacza zmontowanego na nosniku narzedzi.104 859 19 W przypadku braku naturalnych opadów zraszano sztucznie w celu zapewnienia kielkowania i wzrostu roslin uprawnych i chwastów. Wszystkie doswiadczenia prowadzo¬ no przez kilka tygodni, podczas których w pewnych odste¬ pach czasu dokonywano oceny wedlug skali 0—100.Wyniki: w tablicach 2—15 podane sa wartosci liczbowe uzyskane podczas doswiadczen.Niektóre substancje czynne srodka wedlug wynalazku juz przy bardzo malych dawkach wykazywaly wobec nie¬ pozadanych roslin zadziwiajaco rozlegle i gwaltowne dzia¬ lanie chwastobójcze, co podaje tablica 2 i 10. Poza tym zas¬ kakujace bylo wzmocnione dzialanie substancji czynnych srodka wedlug wynalazku wobec niepozadanych roslin szerokolistnych. Równiez w tym zakresie wystepowala wyrazna korzysc nowych substancji czynnych w porównaniu ze znanymi, tablica 3,4, 5, 9 i 10.Róznice miedzy skutecznoscia chwastbójcza z jednej strony a tolerancja przez rosliny uprawne z drugiej strony byly wystarczajace na to, aby stosowanie srodka wedlug wynalazku uznac za selektywne, tablica 3,5,6,7,8,9,10, 12,13,14 i 15.Przy traktowaniu powschodowym, zaleznie od stosowanej dawki, mozna bylo spowodowac calkowite obumarcie roslin, tablica 4. Jednak przy dawkach subtelnych wystepowaly zahamowania wzrostu, które wedlug fenotypu zasluguja na uwage dla tych zakresów, gdzie pozadane jest jedynie pewne dzialanie regulujace wzrost roslin niepoza¬ danych, a nie zniszczenie ich, jak na przyklad na skarpach ulicznych, zalesianych terenach albo trawnikach.Substancje czynne srodka wedlug, wynalazku wykazuja wystarczajaco intensywne dzialanie chwastobójcze, aby przy dawkowaniu wiekszym niz do selektywnego zwalcza¬ nia zniszczyc calkowicie jakikolwiek wzrost zielonych roslin. Otwieraja sie tu mozliwosci stosowania srodka wedlug wynalazku do usuwania niepozadanej wegetacji w uprawach krzewów i drzew oraz na drogach, placach, terenach przemyslowych i torowiskach.W tablicach przykladów podane jest stosowanie przed- wschosdowe i powschodowe. Mozna oczywiscie razem z traktowaniem powierzchniowym stosowac wrabianie srodka w glebe przy czym wrabianie mozna prowadzic w przypadku roslin uprawnych przed zasianiem, po za¬ siewie albo miedzy juz rosnacymi roslinami uzytkowymi.Dalsza metoda stosowania jest opryskiwanie pod liscie polegajace na tym, ze strumien oprysku skieruje sie tak, aby w miare mozliwosci nie trafial na liscie rosnacych wrazliwych roslin uprawnych, natomiast aby trafial na po¬ wierzchnieglebyalboniskorosnacerosliny niepozadane.Ze wzgledu na wielostronnosc metod stosowania *§rodki wedlug wynalazku albo mieszaniny zawierajace je mozna uzywac do usuwania albo regulowania wzrostu niepozada¬ nych roslin jeszcze w dalszej duzej liczbie roslin uprawnych, poza wymienionymi w tablicach. Zaleznie od celu zastoso¬ wania dawki srodka wedlug wynalazku wynosza 0,1—15 kg/ha albo wiecej. Wchodzace w rachube rosliny uzytkowe przedstawione sa w tabeli XVII.Tabela XVII | Nazwa botaniczna 1 1 Alliumcepa Nazwa polska 2 cebula zwyczaj¬ na Nazwa angielska 3 ¦. j onions c.d.tab.XVll 1 Ananas comosus Arachis hypogaea Asparagus offici- nalis Avenasativa Beta vulgaris spp altissima Beta vulgaris spp. rapa Beta mlgaris spp. esculenta Brassica napus var. napus Brassica napus var. napobrassica Brassica napus var. rapa Brassica rapa var. silvestris Camellia sinensis Carthamus tincto- rius Citruslimon Citrus maxima 1 Citrus reticulata Citrus sinensis Coffea arabica (Coffea canephora, l Coffea liberica) Cucumismelo Cumunis sativus Cynodon dactylon Daucus carota Elaeis guineensis Fragaria vesca Glycinemax Gossypium hirsu- tum (Gossypium arboreum, Gossy¬ pium herbaceum, Gossypium vitifo- lium) Helianthus annuus Helianthus tubero- sus Hevea brasiliensis Hordeum vulgare Humulus lupulus Ipomoea batatas Lactuca sativa Lens culinaris Linum usitatissimum 2 ananas orzech ziemny szparag owies burak cukrowy burak pastewny burak czerwony rzepak brukiew biale buraki rzepak krzew herbaty szafran polny cytryna greipfrut mandarynka pomarancza krzew kawowy melon ogórek zwy¬ czajny placzyca marchew olejowiec poziomka soja bawelna \ slonecznik slonecznik bul¬ wowy drzewo kau¬ czukowe jeczmien zwy¬ czajny chmielzwyczaj¬ ny powój karto- flowy salata glowiasta soczewica len pospolity ' 3 ¦ : pineapple peanuts (groundnuts) asparagus ' cats sugarbeets fooder beets tablebeets, red beets rape turnips teaplants safflower lemon grapefruits orangetrees coffee plants melons cucumber Bermunda- grass in turfs and law carrots oil palms strawberires scybeans cotton sunflowers rubber plants barley hop sweet potato lettuce lentils flax21 " 104 859 c.d. tab. XVII 22 c.d, tab. XVII 1 1 Lycopersicon lycopcrsicum Malusspp Manihot esculenta Medicago sativa Mentha piperita Musa spp Nicotiana tabacum (N. rustica) Oleaeuropaea Oryzasativa Panicum miliaceum Phaseolus lunatus Phaseolus mungo Phaseolus vulgaris Pennisetum glaucum Petroselinum crispum spp. tuberosum Piceaabies 1 Abiesalba Pinusspp Pisum sativum Prunusavium Prunus domestica' | Prunis persica 2 pomidory jablko maniok lucerna mieta pieprzo¬ wa banan tyton oliwka ryz proso fasola ksiezy¬ cowa fasola mungo fasola zwyczaj¬ na proso perlowe pietruszka zwyczajna jodla, swierk jodla pospolita (biala) sosna groch zwyczajny czeresnia sliwa ' brzoskwinia 3 tomato apple trees cassava alfalfa (lucer¬ na) peppermint banana plants tabacco olive trees rice limabeans mungbeans snapbeans, green beans, dry beans parsley Norwayspruce fire pine trees English peas cherry trees plum trees peach trees | 55 1 l Pyrus communis Ribes sylvestre Ribes uva-crispa Ricinus communis Saccharum officinarum Secale cereale Sesamum indicum Solanum tuberosum Sorghum bicolor J (s. vulgare) Sorghum dochna Spinacia oleracea Theobroma cacao Trifoliumpratense Triticumaestivum Vaccinium corymbosum Vaccinium vitis- idaea Viciafabe Vigna sinensis (V.ungiculata) Vitis vinifera Zeamays 2 grusza pospoli¬ ta czarne jagody agrest racznik trzcina cukro-. wa zyto pospolite sezam ziemniaki sorgo sorgo cukrowe szpinak drzewo kakaowe koniczyna czerwona pszenica borówka borówka brusznica bób krowia fasola winorosl kukurydza 3 . - peartrees red currants sugarcane rye sesame Irish potatoes grain sroghum spinach cacao plants red clover wheat blueberry cranberry tick beans cow peans grapes Indian corn, sweet corn, maize | Tabela XVIII Intensywnosc dzialania chlorowcoacetanilidów na niektóre rosliny doswiadczalne przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 112 Substan¬ cja czynna znana 1 znana 40 6 26 1 7 1 43 Podstawniki R QH5 CH3 CH3.CH3 CH3 CH3 CH3 QH$ CA R1 QH5 CH3 CH3 CH3 CH3 C,H5 C,H5 QH5 CA A -OCH3 wzór 113 wzór 9 wzór 11 wzór 10 wzór 9 wzór 10 wzór 9 wzór 11 Stosowana ilosc kg/ha 0,125 0,25 0,25 0,5 0,125 0,25 0,25 0,125 0,25 0,125 0,25 0,125 0,15 0,25 0,25 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Amar. re¬ tro 72 75 * 82 100 98 100 75 100 88 90 100 95 100 Bro- mus spp 50 80 88 90 90 ' 95 100 95 100 95 80 100 100 Cyp diff 65 70 65 80 100 100 — 100 100 100 100 Chrys. seget. 0 100 — __ 100 - Euph. gen. 60 100 — _ 80 0 Poa anuua ' 80 98 0 100 100 — 100 100 100 100 Sola¬ num ni- grum 50 80 100 - — — 100 95 98 Sorgh halep 40 38 50 50 95 ¦' 95 95 70 95 75 60 60 85 75 O = brak uszkodzenia 100 = calkowite zniszczenie104 859 23 24 Tabela XIX Usuwanie niepozadanych roslin w rzepaku chlorowcoacetanilidami przy stosowaniu przedwscbodowym na polu Zwiazek o wzorze 112 Subst. czynna nr 26 6 73 99 znana Podstawniki R CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 QH5 R1 CH3 C2H5 CH3 QH5 QH5 C2H5 C2H5 A wzór 9 wzór 10 wzór 10 wzór 9 wzór 22 wzór 31 -OCH3 Stosowana ilosc kg/ha 2,0 1,0 2,0 0,5 1,0 2,0 4,0 2,0 4,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Brassica napus 7,5 0 7,5 22,5 Alopec. myosur. 95 50 80 70 85 68 80 65 Anth./ Matric. 100 90 100 100 65 53 53 Lamium spp 100 60 100 95 100 45 90 40 85 — Stellaria media 100 68 88 80 95 24 49 18 45 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone T a b e1 a XX Dzialanie chwastobójcze chlorowcoacetanilidów przy stosowaniu powschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 112 Subst. czynna nr znana 41 98 90 Podstawniki R C2H5 CH3 CH3 C2H5 C2H5 C2H5 R1 C2H5 CH3 "chT CH3 CH3 CH3 A -OCH3 wzór 9 wzór .:0 wzór 11 wzór 30 wzór 23 Stoso¬ wana ilosc 1,0 2,0 1,0 . 2,0 1,0 2,0 1,0 2,0 1,0 2,0 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Alopec. myosur. 60 60 80 90 — 90 90 70 70 70 90 Avena fat. 50 70 90 92 70 .90 90 90 60 60 75 75 Caper. escul. 42 55 70 72 80 80 85 85 65 65 50 65 Chrys. seget. •15 98 98 — 40 50 0 40 Matric. spp. 50 50 95 95 — 80 80 60 50 95 Setaria spp. 68 68 82 85 85 85 90 95 80 85 85 85 Stell, med. 0 95 98 100 100 60 60 0 40 0 40 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny n;e wzeszly albo calkowicie zniszczone Tabela XXI Dzialanie chwastobójcze i tolerowanie przez rosliny uprawne chlorowcoacetanilidów przy stosowaniu przedwschodowym na polu Zwiazek o wzorze 112 Substancja czynna nr znana Podstawniki R CH3 C2H5 R1 CH3 C2H5 A wzór 9 -OCH3 Stosowana ilosc kg/ha 0,5 1,0 0,1 1,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia 1 Glyc. max. 0 4 0 0 Amar. retro 100 100 80 Chenop. spp. 69 85 . 10 13 Echin. cg. 100 100 65 73 Gains. spp. 91 100 55 0 = brak uszkodzenia 100 = rosl'ny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone104 859 26 Tabela-XXII Tolerowanie niektórych chlorowcoacetanilidów przez soje i bawelne przy dobrym dzialaniu chwastobójczym przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 112 Substancja czynna nr znana 41 98 . 90 74 91 Podstawniki R C2H5 C2H5 C,H5 C2H5 C2H5 C2H5 R1 C2H5 CH3 CH3 CH3 C2H5 C2H5 A -OCH3 wzór 11 wzór 30 wzór 23 wzór 22 wzór 23 Stosowana ilosc kg/ha 0,5 1,0 2,0 0,25 1,0 2,0 035 1,0 2,0 0,5 1,0 2,0 0,5 1,0 2,0 0,5 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Glyc. max 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Go- ssyp. hirs. 0 40 0 0 0 0 0 Amar. retro 100 100 100 95 100 100 95 95 95 100 100 95 100 100 85 95 100 Cy- per. escul. 40 50 60 65 80 80 50 60 80 55 75 75 40 70 80 40 65 70 E- chin. e.g. 65 90 95 95 95 95 90 95 95 95 95 95 95 100 100 80 95 100 Euph. genie. 45 100 60 75 90 95 95 60 90 90 60 60 100 50 55 Seta- ria spp 60 90 100 95 100 100 75 95 100 90 95 100 85 95 100 75 90 100 Sola- num ni- grum 95 100 100 1 95 100 100 | 95 95 | 95 100 100 | 100 100 100 1 50 95 95 | 0 = brak uszkodzenia 100 = calkowite zniszczenie Tabela XXIII Selektywne dzialanie chwastobójcze chlorowcoacetanilidów przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 121 Sub. czynna nr 1 27 znana Podstawnik A wzór 10 -OCH3 Stosowana ilosc kg/ha 0,25 0,5 10 2,0 0,25 0,5 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Glyc. max 0 0 0 0 . 0 0 0 0 Go- ssyp hirs. 0 8 8 9 6 45 Amar. retro 73 97 100 100 68 81 88 92 Cen- chr. ech. 90 92 100 100 92 95 1 100 100 1 Cyp. diff. 100 100 100 65 70 78 100 E- chin. c.g. 95 100 100 100 45 75 90 95 Ipom. spp 50 90 Lept. spp 95 95 95 95 100 100 100 100 Pe¬ nie. virg. 85 85 100 100 45 92 100 Sida spin. 45 90 70 So- lan. nigr. 70 90 98 100 50 73 90 90 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone Tabela XXIV Tolerowanie dalszego chwastobójczego chlorowcoacetanilidu przez rózne oliwki w cieplarni Substancja czynna nr 72 Budowa wzór 114 Stosowana ilosc 0,5 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Brassica napus 0 0 0 Glyc*) max 0 0 0 Arach, hypog. 1 ° 0 Carth. tinct. 0 0 Amar. retro 82 95 100 Seta spp 95 100 100 Solan. nigrum 1 70 90 100 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone *) odmiana: Dare, Lee 68, SRF 450104 859 27 28 i ¦8 O I N Ul Di 3 % X ^ O * '2 £ j: d cd o .O cd * o N O 3 .o o co 1 cd "3 (U N T3 3 sO O^ (U J3 13 N -d cd 'S dos Id ••00 o Ph ana * o o ^ 00 vniki cd dst o Ph cd 'CJ a « a .O 3 W vi ^ w 3 bo Fr1 u ** o 13 CO J5 rt S Oh 3 E LO 00 O *n « & & .d 3 13 w W ° CJ -o cd u < * < 3 V3 .tj <3^ » cd 3 S ;u jS ^ "m — ^ < L * cd d 3 tj £. a N ° O O cn r* o o en ^ o o r- on o o m oo in o r-t en m o On O i-H o o o o o o OO 00 o o "* 00 o o o o rH CN m CN l/^ o" o en 1—1 i-H u -o N £ w tn X u m X U cd 0 cd s O I O t o o 1—1 o o\ o in o o ^ o o o o i-H o 00 o i-H in CN o i-H O O O o\ o o l-H l-H m m o o\ on o i-H O O O o o o i—< i-H i—l o o o 00 O O i-H i-H o \n in 00 On On o o o o o o *-< "-1 ^ o o o o o o o o o o o o i-H i-H l-H in o o on o o i-H i-H o o in o o o i-H i-H CN in c^ in, o cT c? i-7 °^ •"< -o N * m 1 X u <^ ffl u n 1 ffi U | i-H i—1 O O O en oo o ^ in o m 00 On On O O O o o o i-H l-H l-H o o o 00 Os O i-H o o o tH i-H CN in in o a a o i-H O O O o o o o o o o o o i-H i-H i-H m o o On O O i-H i-H O O O o o o cn cn en ir °i ^ ^ O O ^ o i-H U -o N £ «?* X u w E U " ffl O l-" en 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 in CN o" CN CN M O N * M U fi X CJ ro Ul u 00 e- o o en oo o o 00 00 o o C\ O i-H O O in on in in tj« o in in On On o o On On O O [ l o o ITi On O O O O m o O ^H I cd164859 29 30 Tabela XXV Tolerowanie i dzialanie chwastobójcze chlorowcoacetanilidów w róznych uprawach przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 115 Substancja - czynna ¦ nr znana 34 Podstawnik izo-C3H7 wzór 116 Stosowana ilosc kh/ha 1,0 2,0 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia ? 1 Glyc. max 40 0 0 Sorgh. bic. 0 0 0 Zea mays 0 0 0 0 Amar. retro 42 50 100 100 Bromus spp 50 70 95 95 Echin. cg. 45 90 90 90 Saer. tspp 95 100 | 80 95 | 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowite zniszczenie Tabela XXVII Dzialanie chwastobójcze dalszych chlorowcoacetanilidów przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 118 Sub¬ stan¬ cja czyn¬ na nr | 1 1 92 4 12 8 9 67 79 23 75 24 32 34 28 29 Podstawniki R1 2 H CH3 izo-C3H7 izo-C3H7 CH3 QH5 CH3 H izo-C3H7 H CH3 CH3 izo-C3H7 izo-C3H7 CH3 R2 3 H H CH3 H H H H CH3 H H H CH3 H H H H R3 4 H H H H H CH3 H H H H H H H H H CH3 R4 H H H H H H H H H H H H CH3 H H H R 6 QH5 izo-C3H7 H CH3 izo-C3H7 CH3 QH5 H QH5 CH3 izo-C3H7 H H CH3 izo-C3H7 CH3 A 7 wzór wzór 9 wzór 9 wzór 9 wzór 9 wzór 9 wrzór 19 wzór 22 wzór 10 wzór 22 wzór 10 wzór 10 „ „ „ Stoso¬ wana ilosc kg/ha 8 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 1,0 1,0 2,0 1,0 1,0 2,0 1,0 2,0 1,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Alo- epc. my o sur. 9 95 95 50 100 90 80 70 90 100 100 70 90 60 95 80 60 Amar. retro 100 95 90 100 90 100 100 40 95 95 80 100 100 100 100 100 90 Cy- per diff. 11 100 90 100 100 100 90 100 90 100 100 100 100 100 90 100 E- chin. cg. 12 100 100 100 100 100 100 100 90 80 95 100 100 100 95 100 90 100 Set. spp 13 100 90 90 100 80 90 90 90 95 100 100 100 90 100 90 100 Sorgh hale. 14 | 95 65 75 90 70 80 60 50 40 40 80 80 70 60 90 40 80 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone Tabela XXVIII Selektywne dzialanie chwastobójcze acetanilidów przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni na buraki cukrowe Hnne uprawy Zwiazek o wzorze 114 Sub¬ stancja czynna nr 66 65 . 45 42 " 17 Podstawniki R CH3 CH3 izo-C3H7 C,H5 CH3 R1 C.H3 CH3 H H H R2 H H H H Cl A wzór 19 ,, wzór 11 „ wzór 9 Stoso¬ wana ilosc kg/ha 2,0 1,0 2,0 1,0 2,0 0,5 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Beta vulg. 0 60 Glyc. max 0 Sorgh. bicol. 85 70 70 40 Zea mays 0 50 0 0 0 Alopec. myosur. 95 100 100 100 100 100 100 Amar. retro 95 95 95 95 95 95 95 Setaria spp. 95 1 90 95 | 90 95 80 | 85 | 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone104 859 31 32 Tabela XXIX Zwiazek o wzorze 114 Substancja czynna nr Podstawniki R CH3 CH3 CH3 R1 CH3 CH3 C3H5 A wzór 36 wzór 3o wzór 33 Stosowana ilosc kg/ha 1,0 0,5 1,0 0,5 1,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia 1 Beta vulg. 0 0 0 0 0 Alopec. myosur. 80 80 100 100 Echin. c. g. 40 100 100 100 100 Setar. spp. | 100 100 | 100 100 1 0 = brak uszkodzenia 100 --¦ rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone Tabela XXX Tolerowanie przez rózne rosliny uprawne przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 114 Substan¬ cja czynna nr Podstawniki R CH3 CH3 C2H5 CH3 CH3 CH3 CH3 R1 CH3 C2H5 C2H5 CH3 CH3 QH5 C2H5 A wzór 34 wzór 34 wzór 34 wzór 12 wzór 17 wzór 17 wzór 12 Stosowa¬ na ilosc kg/ha 0,5 1,0 0,5 1,0 1,0 2,0 0,5 1,0 1,0 2,0 1,0 3,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Beta' vilg.Z 0 0 3 13 0 — Glyc. max 0 0 0 0 ¦0 0 0 — — Alopec. myosur. 100 100 100 100 99 99 90 95 95 100 90 — Bromus spp. 100 100 90 98 98 98 95 95 92 95 90 — Cyperus ferac 100 100 100 100 100 100 — — — Echin. cg. 100 100 100 100 100 100 98 98 100 100 100 100 Matric spp. 95 95 98 98 90 98 100 100 75 80 60 — Seta- spp. 100 100 100 100 100 100 92 100 95 100 85 — | 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczone Tabela XXXI Stosowanie przedwschodowe w cieplarni Zwiazek o wzorze 114 Subst. czynna nr Podstawniki R CH3 H H H H CH3 CH3 R1 CH2 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 CH3 A wzór 120 Wzór 10 wzór 9 wzór 45 wzór 23 wzór 23 wzór 47 Stoso¬ wana ilosc kg/ha 0,5 1,0 2,0 2,0 2,0 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia 1 W) o O 2 < \- o 0 C/5 P Oh a CS u C/3 CS l-H M 0 C/3 8- a N 1 20 0 0 u p en O B o Oh O < 95 85 90 90 50 97 98 Oh C/3 CO B o u m 95 95 80 90 80 98 98 & U 100 100 o 90 85 95 95 55 100 100 Oh Oh W #U 95 90 90 90 95 92 100 Oh Oh W u CS 4-1 (U co 98 60 95 100 100 100 95 bp '3 ja 00 85 1 100 95 100 100 100 0 = brak uszkodzenia 100 = rosliny nie wzeszly albo calkowicie zniszczonetum 33 34 Tabela XXXII Dzialanie chwastobójcze dalszych nowych acetanilidów przy stosowaniu przed i powschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze 112 Sub¬ stan¬ cja czyn¬ na nr Podstawniki R CH3 CH3 C2H5 CH3 CH3 CH3 R1 - ; ¦¦ - C2H5 CH3 C2HS CH3 C2HS C2H5 A wzór 18 wzór 122 wzór 18 wzór 123 wzór 124 wzór 25 Substan¬ cja czynna kg/ha 3,0 3,0 3,0 - 3,0 3,0 3,0 Stosowanie przedwschodowe Echinochloa crus galli 100 100 100 — 50 100 Lolium miltifl. 100 100 — 100 100 100 Stosowanie powschodowe Echinochloa crus galli 70 100 — — 50 100 Lolium multifl. 100 — 100 90 70 100 Wewne¬ trzny nr rejes¬ tracyjny 117 397 127 832 117 400 129 434 119 463 118123 Tabela XXXIII Selektywne dzialanie chwastobójcze dalszych nowych acetanilidów w róznych uprawach przy stosowaniu przedwschodowym w cieplarni Zwiazek o wzorze112 u - Substan¬ cja czynna nr 1 1 H Podstawniki R 2 H CH3 CH3 CH3 QH5 CH3 CH3 CH3 QH5 CH3 R1 3 H CH3 C2H5 GH3 C2H5 CH3 CH3 QH5 C2H5 CH3 A 4 wzór 9 wzór 33 wzór 33 wzór 19 wzór 38 wzór 43 wzór 46 wzór 46 Wzór 46 wzór 35 wzór 47 1:1 Substancja czynna kg/ha 2,0 1,0 2,0 1,0 1,0 2,0 1,0 1,0 1,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia 6 0 0 . 0 0 0 0 0 có Sh co co o 0 7 0 0 0 0 0 0 co B tu N 8 17 12 co 1 O O < 9 94 70 82 70 90 80 80 70 d co co B O U 90 100 90 90 80 80 95 th 6 u 90 80 85 80 100 100 90 95 *95 100 co 1 1u 00 12 90 75 90 90 100 100 100 95 Wewnetrzny numer reje¬ stracyjny 13 114 946 123 316 123 317 117 165 123 890 123 894 118 643 118 644 118 646 119 532 Tabela XXXIV Dzialanie chwastobójcze nowych bromoacetanilidów przy stosowaniu przedwschodowym w ciepla Zwiazek o wzorze 125 Substan¬ cja czynna 12 1 6 Podstawniki R CH3 CH3 R1 CH3 C2H5 Sub¬ stancja czynna 2,0 2,0 Rosliny doswiadczalne i % uszkodzenia Amaranthus retroflexus 98 94 Echinochloa crus galli 95 70 Setaria spp. 99 96 Sorghum * halepense 75 55 Wewnetrzny numer rejestracyjny J.-Nr. 13 603/148 1 J.-Nr. 13 603/153 *) z nasion PL PL PL PL