PL100241B1 - Srodek szkodnikobojczy - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku Jfct srodek owadobój¬ czy, roztoczobójczy i nicieniobójczy, zawierajacy jako substancje czynna co najmniej jedna pochod¬ na S-fenylo^li^^^oIksadiazoliinoTa-ionu w polaczeniu z jednym lub kilku rozcienczalnikami lub srodka - mi pomocniczymi, nadajacymi sie do zastosowania w rolnictwie. Zwiazek, stanowiacy substancje czyn¬ na srodka wedlug wynalazku okresla ogólny wzór podany na rysunku, w którym R oznacza grupe alkilowa o 1 do 4 atomach wegla i Ri oznacza gru¬ pe alkilowa o 2 do 4 atomach wegla, grupe alko- ksylowa, w której grupa alkilowa zawiera 1 do 4 atomów wegla, grupe alkilotio, w której grupa alkilowa zawiera 1, do 4 atomów wegla albo grupe trójSiuorometylowa.Nowe zwiazki odznaczaja sie wyraznymi wla¬ sciwosciami owadobójczymi i roztorcobójczyimi. Sa one szczególnie aktywne przy zetknieciu i spozy- dki. Interesujace wyniki uzyskano w przypadku diptera, coleoptera, lepidoptera, hemiptera i "or- thoptera.Nowe zwiazki posiadaja tez wyrazne wlasciwosci nicieniolbójcze. W szczególnosci wykazano ich ak¬ tywnosc w dzialaniu im vivo przeciw DAtylenchus dipsaci w dawkach od 10 do 10i0 kg/ha i stosuje sie je korzystnie przez posypywanie gleby prosz¬ kiem lub granulatem.Srodek wedlug wynalazku stosowany w rolnic¬ twie zawiera jako aktywny skladnik co najmniej jeden zwiazek o ogólnym wzorze 1 wraz z jednym 2 lub wiecej hosnlikami lub srodkami pomocniczy¬ mi zgodnymi z aktywnym skladnikiem lub sklad¬ nikami i nadajacymi sie do zastosowania w rol¬ nictwie. Srodki te moga tez zawierac inne porów- nywalne srodki szkodnikobójoze takie jak srodki grzybobójcze.Ponadto, aktywnosc zwiazków zwieksza sie bar¬ dzo wyraznie przez dolaczenie srodka wspóldzia¬ lajacego. Szczególnie odpowiednimi srodkami io wspóldzialajacymi sa pochodne nitrobenzenu;, a zwlaszcza 2-proparg:ilokByHriirtaxbenzen lulb 2-pro- pargiloksyH5-chloronitix)ibenizen.Najlepsze wyniki osiaga sie zazwyczaj gdy sro¬ dek zawiera 2 czesci wagowe pochodnej niitrolben- zenu i 1 czesc wagowa zwiazku o ogólnym wzo¬ rze podanym na rysunku.Na podstawie japonskiego 'Zgloszenia patenltowe- go nr 48/5814)0 wiadomo, ze niektóre 3^{ailkoksy* lub fenoksyfenyloj^l^^oksadziazoliino^^ony, e- wenituailnie podstawione w pierscieniu fenylowym jedna lub dwu gruipami metylowymi albo atomami chlorowca, dzialaja przeciw owadom i/lub rozto¬ czom.Stwierdzono jednak, ze srodek wedlug wynalaz- ku, w którym aktywny skladnik ma w pierscieniu fenylowym tylko jeden okreslony powyzej pod¬ stawnik w pozycji A jest mniej fitotoksyezny i bardziej aktywny.Nastepujace przyklady podano dla ilustracji wynalaizku. 100241i Przyklad I. 196 g N-(2-metoksyferiylo)nN'- -karbometoksy-hydrazyny dodaje sie do 14,8°/o^o- wego wagowo na objetosc roztworu fosgenu w iOOO cm8 toluenu. Roztwór ogrzewa sie stopniowo az do zaniku wydzielania sie gazu, przy czym pa¬ ry skrapla sie w chlodnicy ze stalym dwutlenkiem wegla. W tym momencie temperatura mieszaniny reakcyjnej wynosi 90°C.' Chlodnice ze stalym dwu¬ tlenkiem wegla zastepuje sie wezownica chlodza¬ ca i mieszanine ogrzewa sie w temperaturze wrze¬ nia do chwili az ustanie wydzielanie sie gazów.Oziebia siie do temperatury 5°C, wytracony osad odsacza sie i po wysuszeniu pod zmniejszonym cisnieniem (0,5 mm Hg) w temperaturze 2K)°C, o- trzymuje sie 258,5 g N^(2Hmetoksyfenylo)HCihloro- :karbonylojN/4carbometoksyhydrazyny o tempera¬ turze topnienia 1,39°C. Produkt ten dysperguje sie w H0OO cm8 chlorku metylenu i dodaje sie 140 cm8 trójetyloaminy. Z tego roztworu stopniowo wytraca sie chlorowodorek trójetyloaminy. iMiesza sie w ciagu 3 godzin w temperaturze °C i w celu rozpuszczenia osadu chlorowodorku dodaje sie 250 cm8 wody. Roztwór chlorku mety¬ lenu dekantuje sie i kolejno przemywa 250 cm8 1 n kwasu solnego i 2 porcjami po 250 cm3 wody.Suszy sie nad siarczanem sodowym i rozpuszczal¬ nik odparowuje sie w temperaturze 50°C pod cis¬ nieniem 20 mm Hg. Pozostajacy osad krystalizuje sie z 73j2 cm3 izopropanolu. Otrzymuje sie 170,6 g -tmetoksy-3H(2-*metoksyfenylo)Jlj,3,4-oksadiazolimo- -2^onu o temperaturze topnienia 77°C. iWyjsciowy 3-(2jmetoksyfenylo)karbazyndan me¬ tylu (temperatura topnienia 102°C) mozna wytwa¬ rzac dzialajac chloromrówczaneim metylu na chlo¬ rowodorek 2-metoksy-fenylohydrazyny w pirydy¬ nie.Sposobem podanym w przykladzie I i stosujac odpowiednie substancje wyjsciowe otrzymuje sie zwiazki o wzorze podanym na rysunku opisane w tablicy. * Przyklad XIX. pircidiul^t kondensacji HO czesci óktylofenolu i tlenku etylenu w stosunku molo¬ wym 1 :10 dodaje sie do roztworu 25 czesci 5- Hmeltoksy;^H(2*metolksyie^ ^2-onu W mieszaninie G5 czesci takich samytch ilo¬ sci tofludtfiu i aicetofenonu. Ten roztwór stosuje sie po rozcienczeniu woda w stosunku 210/0 cm8 tego roztworu na 100 litrów wody.Przyklad XX. Produkt kondensacji 1(0 czesci óktylofenolu i tlenlku etylenu w stosunku molo¬ wym li: 10 dodaje sie do roztworu 25 czesci mie¬ szaniny 2 czesci wagowych 2iprapargiloksy-nitro- benZenu i 1 czesci wagowej 5nmetoksy-3^(2Hmetyio- tiofenyloJnl^^-oUcsadiazolino^Honu w 65 czesciach mieszaniny takich samych ilosci toluenu i aceto- fenonu. Roztwór stosuje sie po rozcienczeniu wo¬ da w stosunku 20ft om8 tego roztworu na l00 li¬ trów wody. iDzialanie owadobójcze, roztoczobójcze i nicie- niiobójcze wykazuja nastepujace testy: [Przyklad XXI. a) Dzialanie owadobójcze przy izetknieciu (muchy, Mboliium) 1 cm8 acetonowego roztworu badanego zwiazku o danym stezemu natryskuje sie szklane naczynie o objetosci' 120 cm3. Po odparowaniu rozipuszezal- i Tablica 1 ]Nr iprzy- ikladiu II III IV V VI VII VIII IX 1 x XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII (R JC2H5 -f(aH2)2CH3 -CHj(CH3)2 iQH3 hOH3 ^QH3 HCaHs ^OH3 HC2H5 ^GHj(OH3)2 H(aH)2)2^CH3 iWH^CHg ^OH3l hc^h5 -fC2H5 a iau(CH3)2 iOH8 Ri CH^O- GHsO- CHaO- 02H*0 (OH3)2 CHO- C2H5- C2H6- F3C- F3C- FsC- F3C- F3C- QHs(S- OH3S- i(OH3)2 ^QHlO- (aH3)2 OHO- Cg-HgS- Tlemperatura topnienia — t.t. lub tem¬ peratura, ikrzeprideoia — t.z. (°C) t.t.=6o° t.z. = 32° t.t. = 6l30 U. =66° olej t.t. =153° 't.z.=3|5° t.t.=m° itit.=57° t.t.=74° it,t.=i58° t.z. =28? t.t=aiP !M.=1& olej •olej tA. =66' niika owady (5 much lub 1(0 tribolium) umieszcza sie w naczyniach, które przykrywa sie cienka siiat- ka metalowa. Liczbe owadów, które padly oblicza sie po uplywie 24 godzin w przypadku much i 3 dni w przypadku tribolium. Okresla sie stezenie, które powoduje padanie ao^/o owadów. Wyniki po¬ dano w tabliicy 2. 50 (Badanie dzialania odipowieidniio zwiazku VIII i analogicznego zwiazku wedlug cytowanego paten¬ tu (zwiazku II), a mianowicie 5-etoksy-3-j(2iHmety- !lofenylo)Hl;,3,4-cfeadiazoGJiino-2^oiniu (zwiazek A) na muchy wylkazuje, ze ten znany zwiazek powoduje 55 (padanie 90°/o owadów przy stezeniu 3X1I0~4, a zwiazek wchodzacy w siklad srodka wedlug wy¬ nalazku — przy stezeniu jedynie 8Xli0-5, b) Dzialanie owadobójcze przy zetknieciu; dzia¬ lanie powierzchniowe rTa owady (muchy, swiersz- €0 cze).Znana ilosc wodno-acetonowego roztworu bada¬ nego zwliazku osadza sie za pomoca mikrometrycz- inej strzykawki typu „Agla" lub „Hamilton" na iprzedpiersiu kazdego owada. Stosuje sie 0,00(1 cm8 65 ro12ftwo.ru na muche i 0(^003 cm3 na swierszcza. O-106241 e iZwiazek /wiedlujg przytklajdu I \I III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII xviii Tablica Mlulchy 'nor* IjO^4 l2X\li0f-5 4X)tior* 3X10"5 ax,io~5 'ix,no-« * axtio-5 liOh* loh* "3 HOr4 flX10-5 JJ0"« \- lOr-* rl|0—3 3iX[10-B 2 Triboliuim aX|iioHJ aX(iio-6 ! 8XilO-« i2X)ll0^6 )2JX[li0i-5 2|X|liO-« | 2(X|10-5 ^io^-5 axiio-« axiiio-« .'3X10-* no—* •6XilO.-« u(o-5 2X,l€-« lMt1 lO1"3 axio-« wady usypia sie przy uzyciu dwutlenku wegla.Stosuje sie rózne stezenia. Padanie ocenia sie po ¦uplywie 24 godzim w przypadku much i 3 dni w przypaidku swierszczy. Okresla sie stezenie, które powoduje padanie 50#/o owadów. Wyniki podano w taiblicy 3.Zwiazek /w|edlug przylkladui I II III VI X XI XIV Tablica iMuchy 2X:uol-» — -* ¦— 8|Xtf|0r« 6Xil0r-* ;— 3 swierszcze 3Xil((H 3X10-» i0-3 "1 —^ —.ID"3 .ps 39 45 sekund w badanym roztworze. Po wysuszeniu li¬ scie infekuje slie gasienicami (trzode stadium roz¬ woju) Plutella miaculipeonis lub Pieris brassicae.Padanie okresla, sie po uplywie 3 dni. Wyznaicza sie stezenie, przy którym pada 90% gasienic. Wy¬ niki podano w taiblicy 4.'Zwialzek wejdlug prlzylkladu, ¦I II. . III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII * XIV XVI XVII XVIII Tablica Plutella 8XJ10"5 4X,10-4 axno-4 12X10-* w~* i^o-4 5X,10"5 6xao-5 ponizej 10—4 (ponizej lO^4 fiiO"4 i2X)10r4 UiO-3 5X,10-4 ax)no-4 axiio-4 Ko-4 4 iPieris ax;irfr* 2Xili0^4 ax;io-4 Wr+ 3X10~4 ^5xaio-4 "4 axio-4 3X10~4 3X,10~4 i-oh4 — "— ^3 no-8 axoo-4 io^1 Przyklaid XXIII. Roztoczobójcze dzialanie przy spozyciu (zanurzanie lisci, Tetranychus tela- ri-uiS', partenogenetyczne samice).Liscie fasoli w stadium rozwoju pierwszego lis- cienia zanurza sie na okres 10 sekund w roztwo¬ rze baJdanego zwiajzku. Po wysuszeniu infekuje sie je z silnie skazonej fasoli. Skazona fasole utrzy¬ muje sie w stanie zywym przez zanurzanie korzeni 60 i riodstawy lodygi w wodzie destylowanej. Pada¬ nie okresla sie po uplywie 2 do 4 dni od skaze- mliia. Okresla sie stezenie; przy którym pada 90^/o roztoczy. ^Wyniki podano w tablicy 5.Przyklad XXIV. Dzialanie niszczace jaja roz¬ toczy przez zetkniecie.Krazki o srednicy 100 mm z lisci fasoli infekuje sie Tetranychus telariius. Krazki, na których znaj¬ duje sie 30 do 100i partenogenetycznych jaj zanurza sie na okres 10 sekund w roztworze badanego zwiazku, po czym przymocowuje sie je do szkla¬ nej plytki. Kazdy krazek otacza pierscien waze¬ liny o szerokosci 3 do 5 mim znajdujacy sie w od¬ leglosci 5 mm od obwodu krazka. Oblicza sie licz¬ be N jaj nienaruszonych przy powiekszaniu szkla-'-' 55 60 Przyklad XXII. Dzialanie owadobójcze przy spozyciu (zanurzanie lisdL: gasienice Plutella ma- culipennis i gasienice Pieris brassiicae).Liscie mlodej kapusty zanurza sie na dfcresi 10 M nej plytki. Plytki utrzymuje sie w ciagu 7 dni wiódUt Tablica 5 Zwiazek wedlug Tetranychus telarius przykladu I II III IV IX X io-8 -3 -8 8X10"4 io-8 -3 temperaturze 25°C. Okresla sie liczbe szesciotoreb- kowych larw unieruchomionych w pierscieniu wa¬ zeliny (.n). Oblicza sie stezenie (LC90) powodujace zniszczenie 90*/o jaj (°/o zniszczenia jaj = X X 100). Wyniki podano w tablicy 6.Tabl Zwiazek wedlug przykladu I II 1 . III IV V VI 1 vii IX X XI XII XIII XVI XVIII lica 6 Tetranychus telarius =10"4 =10-4 1,5X10-4 2X1.0-4 • ponizej IO-3 ponizej IO-3 ponizej IO-3 2X10^ 3Xli0-4 LO"4 | LO-4 | 5X10^ liOr3 | i Przyklad XXV. Kombinacja 2-propargiloksy- nitrobenzenu (A) i 2-propargiloksy-5^ch:lo.ronitro- beinzenu (B). a) Dzialanie owadobójcze przy zetknieciu (mu¬ chy, tribolium). Okresla sie stezenie, przy którym pada 90*/o owadów. Wyniki podano w tablicy 7. fb) Dzialanie owadobójcze przy zetknieciu po¬ wierzchniowe dzialanie na owady (muchy, swiersz¬ cze). Wyniki podano w tablicy 8. c) Dzialanlie owadobójcze przy spozyciu (zanu¬ rzanie lisci; gasienice Plutella maculipsnnis i ga¬ sienice Pieris brassicae). Wyniki podano w tabli¬ cy %9.Przyklad XXVI. Na podstawie doswiadczen ;i5 40 45 50 Zwia-t zek we¬ dlug pirzy- ik^adu I IV VIII XI XIV 1 Tablice Bez srodka wspóldzialaja- icego 'irtehy )"5 4)Xli0-5 8X10-5 ^8 r- tribo¬ lium 2)X li0-« 2(X)liO-6 <10^ 3XliO-5 21X1,0-°, 1 7 Kombinacja zwiaz¬ ku A (1 czesc) ii zwliazku B i(2 czesci) muchy 3X1(0-7 5X.10r7 3X^0-6 ,xa\p-6 2/X10-« itriiboilium 2X10-7 ax|iior7 3iX10~6- axwM» 5X,li0^7 Tablica 8 Stezenie izwiazku wedlug przykla¬ du I iSteze- zwiaz¬ ku A iSftezenie- |zwl!.aziku B 'Pajda-< •nlie * imludh Pada- \nie 'swiersz¬ czy °/o '5X.liO-6 5Xi:i,o-5 5X1|0-5 5X|1(0-5 5X1/0-* 1I0-- uo- 11(0" 1(0" no- 9x10- aXli0-4 9x10- 21x10-4 2x10- 0) . 5Xll0le lO"4 ' 0) 0 0 -4 axii0-4 [Ql 0, °1' 2xaio-4 4X;l(0-4 Oj " 0 OJ 5Xll,0-5 ^10-4 0/ O', } ' . HO,-4 '2XJbO-4 ¦¦ $ 4 2XH0-4 Ol 4Xilfl- 1 10 ; J5 ) 40 1O0 715 ' '80 Uoo *li00 0, ¦1100 'l|Ci0 *(J0 1 |0 ¦ p (o ;oi 0; |1C 00 3l0 ,3p 1 m m 'li* 70 1100 Upo z dwoma srodkami, a mianowicie zwilzalnyim proszkiem zawierajacym 50% aktywnego skladni¬ ka i emulgujacego koncentratu zawierajacego 200 55 g aktywnego skladnika na litr, stwierdzono, ze zwiazek wedlug przykladu I jest tak samo aktyw¬ ny tan. calkowicie niszczy rózne owady z rodziny mjszyc, w dawce 40 g aktywnego skladnika na 100 litrów, a zwlaszciza Aiphds. faibae, Myrus cerasi^ *

Claims (4)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek owadobójczy, roztoczobójezy i nidie- niobójiczy, zawierajacy jako substancje czynna co najmniej jedna pochodna 3-£emylo-l,,3,4-oksad:iazo- lino-2- ' cienczalnikami lub srodkami pomocniczymi, na¬ dajacymi slie do zastosowania w roilnicftwie, zna¬ mienny tym, ze zawiera nowe pochodne oksadia- zoliinomu o ogólnym wzorze podanym na rysunku, 25 w którym R oznacza grupe alkilowa o 1 do 4 atomach wegla i Rj oznacza grupe alkilowa o 2 do 4 atomach ..wegla, ^rupe alkoksylowa, w której grupa alkilowa zawiera 1 do 4 atomów wegla, gru¬ pe alkillotioi, w której grupa alkilowa zawiera 1 30 do 4 atomów wegla albo grupe trójfluorometylo- wa.
2. 2. ,. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera S-metoksy-S^HmetoksyfenyloJnlijS^-oksa- diaEolino-2^oin.
3. 3. Srodek wedlug zastrz. li, znamienny tym, ze zawiiera 5-tfnetoksy-3h(2-etoksyfenylo) -4i,3,4oksadia- zdlino-2,-on.
4. 4. Srodek wedlug zastrz. li, znamienny tym, ze zawiera 5nmeftoksy-3i(24trójfluorometylofenylo)- -l^^-oksadiazolino-Z^on. DN-3, z. 647/78 Cena 45 zl PL