NL8501093A

NL8501093A - Werkwijze voor het racemiseren van een optisch aktief n- benzylideenaminozuuramide.

Info

Publication number: NL8501093A
Application number: NL8501093A
Authority: NL
Original assignee: Stamicarbon
Priority date: 1985-04-12
Filing date: 1985-04-12
Publication date: 1986-11-03
Also published as: PT82379A; CA1292434C; DK166986D0; ES553903A0; US5047585A; US4847412A; IL78462A0; EP0199407A1; JPH0655702B2; EP0199407B1; DK166986A; ATE50241T1; PT82379B; JPS61238770A; ES8706837A1; DE3668883D1; ZA862746B; BR8601656A

Description

' * « JAS/JB/WP/mjh STAMICARBQN B.V. (Licensing subsidiary of DSM)

Uitvinders: Wilhelmus H.J. Boesten te Sittard Hans E. Schoemaker te Urmond Bemardus H.M. Dassen te Heerlen -1- PN 3631

WERKWIJZE VOOR HET RACEMISEREN VAN EEN OPTISCH AKTIEF N-BENZYLIDEEN-AMINOZUURAMIDE

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het racemiseren van een optisch aktief N-benzylideen-aminozuuramide.

Een dergelijke werkwijze is niet bekend. Tevens heeft de uitvinding betrekking betrekking op een werkwijze voor het racemiseren van een 5 optisch aktief aminozuuramide.

Voor een juist inzicht in de werkwijze volgens de uitvinding volgen nu eerst een aantal begripsbepalingen. Onder een optisch aktief aminozuur, optisch aktief aminozuuramide, optisch aktief N-benzylideen-aminozuuramide en optisch aktieve Schiffse base van een 10 aminozuuramide wordt in dit verband verstaan een aminozuur, aminozuuramide, N-benzylideen-aminozuuramide respektievelijk Schiffse base van een aminozuuramide met een asymmetrisch koolstofatoom op de α-plaats, en waarin een der optische antipoden ten opzichte van de andere in overmaat aanwezig is. Wanneer hier en hierna de term 15 Schiffse base van een aminozuuramide wordt gebruikt, wordt daarmee dezelfde verbinding bedoeld als met N-benzylideen-aminozuuramide.

Er bestaat een sterke behoefte aan een werkwijze als in de aanhef beschreven. Het is namelijk uit US-A-3971700 en US-A-4080259 bekend om uit DL-fenylglycineamide door middel van selektieve enzyma-20 tische hydrolyse L-fenylglycine te bereiden. Er blijft dan echter tevens onomgezet D-fenylglycineamide in de hydrolysevloeistof over.

Het is economisch noodzakelijk over een werkwijze'te beschikken om de ongewenste optische antipode van een aminozuuramide (in het boven beschreven geval D-fenylglycineamide) te kunnen racemi- SSC1093 * \ -2- seren om zodoende terugwinning van de helft van de uitgangsstof voor de enzymatische hydrolyse mogelijk te maken.

Aanvraagster heeft thans gevonden dat deze racemisatie op zeer voordelige wijze kan geschieden via Schiffse-basevorming. Een 5 belangrijk voordeel is nl. dat men dan eerst b.v. volgens de werkwijze van US-A-4172846 zonder racemisatie een scheiding tussen genoemd L-fenylglycine en D-fenylglycineamide kan bewerkstelligen door middel van Schiffse base vorming, en men dan dezelfde Schiffse base van D-fênylglycineamide kan racemiseren.

10 Volgens de uitvinding racemiseert men een optisch aktief N- benzylideen-aminozuuramide doordat men een oplossing van het N-bènzylideen-aminozuuramide in een met water mengbaar organisch oplosmiddel mengt met ten minste 0,05 mol sterke base per liter oplossing.

15 Volgens een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding racemiseert men een optisch aktief aminozuuramide door het om te zetten in een optisch aktief N-benzylideen-aminozuuramide en dit op bovengenoemde wijze te racemiseren en het verkregen racemische mengsel om te zetten in het DL-aminozuuramide.

20 Bij voorkeur bereidt men een DL-aminozuuramide uit een optisch aktief aminozuuramide, doordat men het optisch aktieve aminozuuramide omzet in het overeenkomstige optisch aktieve N-benzylideen-aminozuuramide, een oplossing van het N-benzylideen-aminozuuramide in een met water mengbaar organisch oplosmiddel mengt met ten minste 0,05 25 mol sterke base per liter oplossing, vervolgens deze oplossing door toevoeging van zuur op pH 3-7 brengt en tenslotte het aldus gevormde zout van het DL-aminozuuramide in waterig milieu bij pH 8-10 omzet in het DL-aminozuuramide. Hierdoor wordt bereikt, dat men op bijzonder elegante wijze onder relatief milde reaktieomstandigheden optisch 30 aktieve N-benzylideen-aminozuuramiden kan racemiseren en vervolgens kan omzetten in de overeenkomstige DL-aminozuuramiden.

In principe kan de werkwijze volgens de uitvinding worden toegepast met alle optisch aktieve N-benzylideen-aminozuuramiden.

In het algemeen wordt een optisch aktief N-benzylideen-35 aminozuuramide bereid door omzetting van benzaldehyde met een optisch 8 S Ö 1 0 9 3

r V

-3- aktief aminozuuramide. De bereiding van dergelijke verbindingen kan geschieden op de wijze zoals beschreven in US-A-4172846. Volgens US-A-4172846 kan het benzaldehyde gesubstitueerd zijn met bijvoorbeeld een hydroxylgroep, nitrogroep, halogeen, alkylgroep met 1-6 C atomen, 5 alkoxygroep met 1-6 C atomen en een hydroxyalkylgroep met 1-6 C atomen. Er wordt in US-A-4172846 gesteld dat in principe ook andere alde-hyden en ketonen dan benzaldehyde als iminevormend agens kunnen worden toegepast, maar dat benzaldehyde de voorkeur geniet. Wanneer hier en hierna dan ook de term N-benzylideen wordt gebruikt, wordt hierin 10 tevens begrepen gesubstitueerde N-benzylideenverbindingen, waarbij de substituenten dezelfde kunnen zijn als beschreven in US-A-4172846. Er zijn echter ook andere substituenten mogelijk. Er is echter ook een grote variatie in aminozuuramiden mogelijk. Zo kunnen bijvoorbeeld de N-benzylideen-derivaten van optisch aktief fenylalanine, 15 3,4-dihydroxyfenylalanine, homofenylalanine, tyrosine, histidine, methionine, valine, leucine, alanine, fenylglycine, 4-hydroxyfenylglycine, 4-alkoxyfenylglycine en andere gesubstitueerde fenylglycinen worden toegepast.

Het is voor de werkwijze volgens de uitvinding niet van 20 belang op welke wijze de optisch aktieve Schiffse base van het aminozuuramide is gevormd. Naast de reeds genoemde enzymatische scheiding van DL-aminozuuramiden is het bijvoorbeeld uit US-A-4036852 bekend om een scheiding in optische antipoden van DL-fenylglycineamide uit te voeren via diastereoisomere zoutvorming met een optisch aktief 25 2-pyrrolidon-5-carbonzuur. Ook de op deze wijze verkregen ongewenste antipode kan met de werkwijze volgens de uitvinding worden geracemiseerd. Evenmin is van belang of die Schiffse base de L-vorm of de D-vorm heeft.

In een eerste stap van de werkwijze volgens de uitvinding 30 lost men de optisch aktieve Schiffse base van het aminozuuramide op in een met water mengbaar organisch oplosmiddel, bijvoorbeeld aceton, methanol of ethanol.

Er wordt tevens gelijktijdig of later ten minste 0,05 mol sterke base per liter oplossing toegevoegd, bij voorkeur 0,08-1,0 35 mol/liter en vervolgens wordt de oplossing bijvoorbeeld gedurende 10 minuten tot 24 uur geroerd. Als sterke base kan men bijvoorbeeld NaOH, Λ Λ Λ -Λ “7 M L 1 .i : Λ V ·* -ΑΚΟΗ, LiOH, Ca(OH)2, of tetraalkylammoniumhydroxide, waarin ieder der alkylgroepen onafhankelijk van elkaar 1-4 C atomen kan bevatten, toepassen. Tevens kan men genoemd tetraalkylammoniumhydroxide toepassen in de vorm van een sterk basische ionenwisselaar met vrije 5 OH-groepen.

De behandeling met base kan qua tijdsduur variëren, bijvoor-beeld van 10 minuten tot 24 uur. Dikwijls zal 15-100 minuten voldoende zijn om racemisatie van de Schiffse base te laten plaatsvinden.

De temperatuur waarbij de racemisatie plaatsvindt bedraagt in 10 het algemeen 20-60 °C. Indien een hogere temperatuur wordt toegepast kan door hydrolyse en door diketopiperazinevorming mogelijk enig bijprodukt ontstaan.

In een volgende stap wordt, indien opwerking tot het DL-aminozuuramide gewenst is, een hoeveelheid zuur toegevoegd. De 15 toevoeging van zuur dient enerzijds om de toegevoegde sterke base te neutraliseren en anderzijds om de Schiffse base te hydrolyseren tot het overeenkomstige zout van het aminozuuramide en het aromatische aldehyde. Als zuur kan men geschikt zoutzuur of zwavelzuur toepassen. Door de toevoeging van zuur brengt men de pH op 3-7, bij voorkeur op 20 ongeveer 5. De hoeveelheid zuur is in het algemeen equivalent met de totale hoeveelheid base in de oplossing, d.w.z. de hoeveelheid Schiffse base plus de hoeveelheid toegevoegde sterke base.

De temperatuur in deze stap is bij voorkeur gelijk aan die in de vorige stap, 20-60 eC. Wanneer de temperatuur te hoog wordt, bij-25 voorbeeld 100 °C, en wanneer de oplossing sterk zuur is, kan afsplitsing van de benzaldehydeverbinding en tevens een ongewenste verzeping van de amidegroep plaatsvinden.

In deze stap slaat het gevormde zout van het DL-aminozuuramide neer uit de oplossing. Dit zout wordt vervolgens op 30 bekende wijze, bijvoorbeeld door filtratie, afgescheiden.

Tenslotte wordt het zout opgelost In water en wordt de pH met base op 8-10 gebracht. De verkregen oplossing is geschikt voor toepassing in een enzymatische scheiding van het DL-aminozuuramide.

. Indien een enzymatische scheiding van DL-aminozuuramiden met 35 een enzympreparaat afkomstig van Pseudomonas putida wordt toegepast na de racemisatie, gaat de voorkeur uit naar toepassing van Κ0Η als base 8501093 -5- * en zwavelzuur als zuur omdat de enzymatische aktiviteit van dit preparaat wordt gestimuleerd door kaliumionen en door sulfaationen.

In een bijzondere uitvoeringsvorm wordt de werkwijze volgens de uitvinding geïntegreerd in de bereiding van een L-aminozuur 5 uitgaande van het overeenkomstige DL-aminozuuramide. Een waterige oplossing van het DL-aminozuuramide wordt bij 20-60 eC en pH 8-10 met behulp van een enzympreparaat afkomstig van Pseudomonas putida stereospecifiek gehydrolyseerd tot het L-aminozuur, ammoniak en het D-aminozuuramide. Aan deze oplossing, die het L-aminozuur, ammoniak en 10 het D-aminozuuramide bevat, wordt benzaldehyde toegevoegd, waarbij een neerslag ontstaat van het D-N-benzylideen-aminozuuramide. Deze Schiffse base wordt, na afscheiden door middel van filtratie of extraktie opgelost in een aceton-water mengsel, waarna 0,08-1,0 mol KOH/1 oplossing wordt toegevoegd. De oplossing wordt nu gedurende 1-20 15 uur bij 20-60 °C geroerd. Na toevoegen van een hoeveelheid H2SO4 tot een pH van 5 is bereikt, ontstaat een neerslag van het zwavelzure zout van het DL-aminozuuramide. Na afscheiden en oplossen van dit zout in water ontstaat bij pH 8-10 het opnieuw in de enzymatische hydrolyse toe te passen DL-aminozuuramide.

20 De racemisatie van een optisch aktief N-benzylideen- aminozuuramide kan tevens worden ingepast in een werkwijze voor de bereiding van DL-aminozuuramiden uit de overeenkomstige DL-aminonitrillen, (met water mengbaar) keton en sterke base (pH 11-14). Een dergelijke werkwijze is beschreven in GB-A-1548032. Immers- de 25 reaktieomstandigheden aldaar beschreven om uit het DL-aminonitril het overeenkomstige DL-aminozuuramide te bereiden zijn ongeveer gelijk aan die waarbij volgens de onderhavige uitvinding racemisatie van de Schiffse base plaatsvindt. Men kan derhalve met voordeel de ongewenste optische antipode van het aminozuuramide omzetten in de Schiffse base, 30 en deze terugvoeren 'naar de stap waarin het DL-aminonitril in DL- aminozuuramide wordt omgezet. Racemisatie van het optisch aktieve N-benzylideen-aminozuuramide treedt in deze stap op. Door behandeling met sterk zuur, b.v. zwavelzuur, wordt dan zowel uit DL-aminozuuramide (gevormd uit het DL-aminonitril) als uit DL-N-benzylideen-35 aminozuuramide (gevormd volgens de hier beschreven uitvoeringsvorm van de uitvinding) het (zwavelzure) zout van het DL-aminozuuramide 8 oJ; * 0 3 o w *ü -6- gevormd. Behandeling met KOH bij pH 8-10 levert dan het DL-aminozuuramide op.

De uitvinding wordt hierna nader toegelicht aan de hand van de volgende voorbeelden.

5 Bereiding van een optisch aktief N-benzylideen-aminozuuramide

Als voorbeeld wordt hieronder de bereiding van D-N-benzylideenvaline- amide beschreven. Op soortgelijke wijze kan men ook andere uitgangs- ♦ verbindingen, toe te passen bij de werkwijze volgens de uitvinding, bereiden.

10 In een 1 liter reaktiekolf, voorzien van roerder, ther mometer, koeler, druppeltrechter en verwarmingsmantel werd bij kamertemperatuur 66 g ammoniumsulfaat (0,5 mol) opgelost in 150 ml water en werd onder roeren 250 ml ammonia (25 gew. %) toegevoegd.

»

Vervolgens werden 65 g kaliumcyanide (1,0 mol) en 110 ml water 15 toegevoegd. Via de druppeltrechter werd vervolgens langzaam 95 ml iso-butyraldehyde (1,0 mol) toegedruppeld onder ammoniakgas inleiden, waarbij de temperatuur niet boven 40 °C kwam.

Teneinde deze Strecker reaktie volledig te laten verlopen werd het reaktiemengsel bij de verkregen temperatuur gedurende 2,5 uur 20 geroerd. De opbrengst aan DL-a-valinenitril berekend ten opzichte van isobutyraldehyde, bedroeg volgens HPLC analyse 93 %.

Vervolgens werd aan dit reaktiemengsel een mengsel toegevoegd van 75 ml aceton en 100 ml water en werd de pH ingesteld op 13,3 met 10 ml 8 molair kaliumhydroxideoplossing. De temperatuur liep hierbij 25 in 0,5 uur op van 33 eC tot 41 eC.

Deze temperatuur werd gedurende 6 uur gehandhaafd,waarna 3,0 ml geconcentreerd zwavelzuur werd toegevoegd om de kaliumhydroxideoplossing te neutraliseren. Vervolgens werd gedestilleerd. In 1 uur tijd werd 110 ml van een water-ammoniak-aceton mengsel over de top 30 gedestilleerd, terwijl de bodemtemperatuur tot 102 °C opliep.

Met behulp van HPLC analyse werd de opbrengst aan DL-a-valineamide bepaald. Deze bedroeg 88,4 %, berekend op basis van butyraldehyde. De pH van de oplossing was 9,5. Na verwijdering van het kaliumsulfaat door middel van filtratie werd de oplossing op 40 °C

85 0 ΐ093 * .«* -7- gebracht en werd vervolgens hieraan 15 g van een a-aminoacylami dase bevattend preparaat, afkomstig uit een kuituur van Pseudomonas putida ATCC 12633, toegevoegd. Daarna werd gedurende 20 uur bij 40 °C geroerd.

5 Aan de oplossing werd vervolgens langzaam 45 ml benzaldehyde toegedruppeld en werd nog gedurende 0,5 uur geroerd bij 40 °C.

Het neergeslagen D-N-benzylideen-valineamide werd afgefiltreerd, op het filter met 4 x 75 ml water gewassen en gedurende 16 uur bij 45 eC en bij 16 mbar gedroogd. (Uit het filtraat kan men L-10 valine winnen).

De opbrengst aan droog en (met behulp van dunnelaagchromatografie bepaald) zuiver D-N-benzylideen-valineamide bedroeg 82,6 g. Het rendement berekend op basis van isobutyraldehyde bedroeg 40,5 % en op basis van valineamide 91,6 %.

15 Uit de specifieke rotatie [α]ρ20 * -12,7 (CH3OH; C = 2,0) kon een selektiviteit van 99,6 % worden berekend. Deze twee grootheden worden in voorbeeld I gedefineerd.

Voorbeeld I

Optisch aktief N-benzylideen-aminozuuramide werd in de in 20 tabel 1 weergegeven hoeveelheid aceton-water mengsel opgelost en de verkregen oplossing werd vervolgens na toevoeging van base gedurende de aangegeven tijd geroerd. Vervolgens werd, nog steeds onder roeren, een hoeveelheid zuur (H2SO4 of HC1) toegedruppeld tot een pH van 5 was verkregen. Na afkoelen tot kamertemperatuur werd het gevormde zout van 25 het DL-aminozuuramide geïsoleerd middels filtratie over een glasfilter. Vervolgens werd nagewassen met aceton (ongeveer 3 keer de gewichtshoeveelheid van het gevormde DL-aminozuuramide zout). De opbrengst en racemisatiegraad van de tlc-zuivere (dunnelaagchromatografie) aminozuuramide zouten staan eveneens in 30 tabel 1 vermeld. De opbrengst is berekend als percentage van de uitgangshoeveelheid in molen.

, ,.,.70 = 100 3C ά(gemeten), ·

De specifieke rotatie [α]β^υ -—- l.c 35 waarin 1 de lengte van de polarimeterbuis in dm is, en c het aantal grammen produkt per 100 ml volume.

p ~ J O ·"< -8-

De selektiviteit is alsvolgt uitgedrukt: selektiviteit = 50 % + 50 . [α]ρ20 %

max. [J^ZO

5 In het geval van zuiver DL-aminozuuramide bedraagt de selektiviteit 50 %.

De maximale [aJi)20 van een aantai zouten van optisch aktieve aminozuuramiden is vermeld in Greenstein & Winitz, vol. 2 pag.

1196-1200 alsmede in Beilstein 14 III pag. 1189.

10 Uit eigen waarnemingen zijn de maximale [a]])20 waarden voor de volgende aminozuuramide zouten gebleken: D-methionineamide.HCl : -18,2 ° (C = 1,0, H2O) D-homofenylalanineamide.sulfaat : -15,7 e (C = 1,0, H2O) L-fenylalanineamide.sulfaat : +17,8 e (C = 1,0, H2O).

tabel 1

Racemisatie en isolatie van aminozuuramide.zouten N-benzylideerj oplosmiddelj base tempera-j tijds-j opbrengst] spec, rotatie selek-verbinding tuur eC duur amide . j [afo^O in 0 tivi- ln zout I teit in % ____.__'__uren___;__ 100 mmol 285 ml ace- 3 ml 60 19 90,5 % -0,8 51,4 D-valine ton + 15 m3 8N HCl-zout amide water Κ0Η 10 mmol 19 ml ace- 0,2 m3 D-leucine- ton + 1 ml 8N 25 24 84,1 % -0,2 50,9 amide water Κ0Η HCl-zout 1000 mmol 1425 ml 15 ml 45 2 98,6 % -0,3 51,0 D-homofe- aceton + 8N sulfaat

nylalanine- 75 ml water KOH

amide 20 mmol 38 ml ace- 0,4 m3 25 3 86,7 % ”0,1 50,3 D-methionine- ton + 2 ml 8N HCl-zout

amide water KOH

J

• 50 mmol 95 ml ace- 1,0 m3 20 2 96,.5 Z 0,0 50,0 D-fenylgly- ton + 5 ml 8N HCl-zout

cineamide water KOH

100 mmol 190 ml 1,0 ml 25 2 96,7 Z 0,0 50,0 L-fenyl- aceton + 10 N sulfaat alanineamide 10 ml wateij NaOH j L-^_I_I_\_I_I_L 1 '4 -A Λ 'Ά ff\ Η " ί : ’ ‘ / if “ w *·· -9-

Voorbeeld II

Op de wijze zoals beschreven, in voorbeeld I werd een aantal optisch aktieve N-benzylideen-aminozuuramiden geracemiseerd door deze verbindingen op te nemen in een organisch oplosmiddel, al of niet 5 gemengd met water, en vervolgens met een waterige baseoplossing te behandelen. In tabel 2 zijn de hoeveelheid, racemisatie-konditie, optische rotatie en selektiviteit voor deze Schiffse basen weergegeven. In tegenstelling tot voorbeeld I werden in voorbeeld II geen zouten van de respektievelijke Schiffse basen geisoleerd, maar werd de 10 snelheid van racemisatie van de Schiffse basen zelf onderzocht. Na de gegeven tijdsduur bleek uit dunnelaagchromatografie dat er geen hydrolyse tot aminozuur had plaatsgevonden en tevens dat geen andere pro-dukten zoals bijvoorbeeld diketopiperazine waren gevormd.

-10-

Tabel 2 N-benzylideec oplosmiddel base tempera- tijds- gemeten selek- verbinding tuur °C duur α in ° tivi— in teit in % 5 __min. __ 2.2 mmol 10 ml 0,1 ml 25 0 -0,400 100,0 D-fenylgly- CH30H 8N 10 -0,004 50,5 cineamide KOH 15 -0,002 50,2 2.2 mmol 10 ml 0,1 ml 25 0 -10,500 100,0 10 L-fenylala- CH3OH ION 15 - 4,250 70,2 nineamide NaOH 25 - 1,650 57,9 ____________________40__L-_0J.6.0_ L 1°2_8_ _ 1.2 mmol 9 ml acetor 0,1 ml 25 0 +0,900 100,0 D-homofe- + 2 ml 8N 20 +0,450 75,0 15 nylalanine- water KOH 40 +0,190 60,6 amide 80 +0,037 52.,1 1.1 mmol 8 ml ace- 0,1 ml 25 0 -8,10 100,0 L-tryptofaan- ton + 2 ml 8N 30 -2,16 63,3 amide water KOH 60 -0,44 52,7 20 1,4 mmol 10 ml 0,1 ml 25 0 +1,77 100,0 D-methionine- CH3OH 8N 15 +0,36 60,2 amide KOH 30 +0,05 51,4 2.2 mmol 9 ml 1,0 ml 25 0 -5,270 100,0 L-histidine- CH3OH · tetra-] 2 -2,160 70,5 25 amide methyl 6 -0,525 55,0 ammo- 12 -0,150 51,4 nium- hydro- xide 30 (10 ______________gew.%)__________________ 4,4 mmol 20 ml · 1 gr. 25 0 -11,430 100,0 L-fenyl- CH3OH + Dowex 30 - 2,413 60,6 alanine- 0,2 ml H20 I in 60 - 0,524 52,3 35 amide OH- 75 - 0,295 51,3 . vorm 3501093 -11,

Vergelijkend voorbeeld 1

Aan 50 mmol D-N-benzylideen-homofenylalanineamide werd 50 ml water en 5 mmol KOH toegevoegd. Er ontstond een suspensie van genoemde optisch aktieve verbinding in water. Deze suspensie werd gedurende 24 5 uur bij 25 °C geroerd. Na filtreren en drogen bleek geen racemisatie te hebben plaatsgevonden. Blijkbaar moet de Schiffse base oplosbaar zijn om geracemiseerd te kunnen worden.

Vergelijkende voorbeelden 2-3

In een kolf werd 2,2 mmol L-fenylglycineamide opgelost in 10 10 ml methanol resp. 8 ml aceton met 2 ml water. Op de wijze beschreven in voorbeeld II werd base toegevoegd en de optische rotatie na diverse tijdstippen gemeten. De resultaten zijn weergegeven in tabel 3.

Hieruit blijkt dat bij afwezigheid van de Schiffse base vorm geen racemisatie van het optisch aktieve fenylglycineamide optreedt. Eve-15 neens blijkt dat aceton als potentieel iminevormend agens niet of nauwelijks racemisatie induceert, met andere woorden, dat aceton slechts als oplosmiddel dient.

Tabel 3 verbinding | oplosmiddelj base j tempera- tijds-J gemeten selek- } 20 j tuur eC duur α in ° tivi- in teit in % ______min.___ 2.2 mmol 10 ml 0,1 ml 25 0 +2,150 100,0 L-fenylgly- CH3OH 8N 10 +2,130 99,5 25 cineamide KOH 70 +2,110 99,1 2.2 mmol 8 ml acetor 0,1 m2 25 0 +2,180 100,0 L-fenylgly- 2 ml H20 8N 10 +2,140 99,5 cineamide KOH 60 +1,930 94,3 I_ I_II II_I_ I 003 4 -12-

Vergelijkend voorbeeld 4

Van een oplossing van 2,2 mmol D-N-benzylideen-fenylglycine-amide in 10 ml methanol werd, zonder toevoeging van base, de optische rotatie na 0 minuten, 10 minuten en 30 minuten bepaald. Deze bleek 5 resp. -0,401 °, -0,400 0 en -0,401 0 te bedragen. Er had derhalve geen racemisatie plaatsgevonden. Uit dit experiment blijkt dat toevoeging van base essentieel is voor de racemisatie.

Vergelijkende voorbeelden 5-6

Op de wijze als beschreven in vergelijkend voorbeeld 4 werd 10 de racemisatie uitgevoerd van D-N-benzylideen-fenylalanineamide in aanwezigheid van de zwakke basen ammonia resp. triethylamine. Uit tabel 4'is af 'te leiden dat deze basen onvoldoende sterk zijn om de racemisatie te bewerkstelligen.

Tabel 4 15 N-benzylideet oplosmiddel base tempera- tijds- gemeten selek- verbinding tuur °C duur α in 0 tivi- in teit in 1 ________min.___ 2,2 mmol 10 ml 0,1 ml 25 0 -10,338 100,0 20 L-fenylala- CH30H gekon-j 60 -9,543 96,2 nineamide een- 180 -9,043 93,7 treerd ammo nia 25 2,2 mmol 10 ml 0,14 25 0 -10,415 100,0 L-fenylala- CH3OH ml 60 -10,273 99,3 nineamide tri- 180 -9,933 97,7 I ethyl- | I amine j __II 11_I_ p p β 1 λ G ^ O W W s W W w -13- » *

Vergelijkend voorbeeld 7

Een oplossing van 4,0 g D-N-benzylideen-fenylglycineamide in 400 ml tolueen werd gedurende 20 uur gekookt (112 °C, atmosferische druk) onder voortdurend roeren. Op de aangegeven tijdstippen werd een 5 monster genomen ter bepaling van de rotatie. In tabel 5 zijn deze gemeten α waarden weergegeven. Hieruit blijkt dat geen thermische racemisatie had plaatsgevonden.

Tabel 5

tijd in uren gemeten a in 0 selektiviteit in Z

10 0 - 0,044 100 2 - 0,045 100 4 - 0,044 100 20 - 0,044 100 i 850 1 Cy:;

Claims

1. Werkwijze voor het racemiseren van een optisch aktief N-benzylideen-aminozuuramide, met het kenmerk, dat men een oplossing van het N-benzylideen-aminozuuramide in een met water mengbaar organisch oplosmiddel mengt met tenminste 0,05 mol sterke base per 5 liter oplossing.

2. Werkwijze voor het bereiden van een DL-aminozuuramide uit een optisch aktief aminozuuramide, met het kenmerk, dat men een optische aktief aminozuuramide omzet in het overeenkomstige N-benzylideen-aminozuuramide, vervolgens een oplossing van het N- 10 benzylideen-aminozuuramide in een met water mengbaar organisch oplosmiddel mengt met ten minste 0,05 mol sterke base per liter oplossing en het verkregen DL-N-benzylideen-aminozuuramide omzet in het DL-aminozuuramide.

3. Werkwijze volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat men het DL-N- 15 benzylideen-aminozuuramide omzet in het DL-aminozuuramide door de. DL-N-benzylideen-aminozuuramide bevattende oplossing met zuur op pH 3-7 te brengen en vervolgens het gevormde zout van het DL-aminozuuramide in waterig milieu bij pH 8-10 om te zetten in het DL-aminozuuramide.

4. Werkwijze volgens een der conclusies 1-3, met het kenmerk, dat men de racemisatie uitvoert met 0,08-1,0 mol sterke base per liter oplossing.

5. Werkwijze volgens conclusie 1-4, met het kenmerk, dat men als sterke base NaOH, Κ0Η, LiOH, Ca(0H)2, of tetraalkylammonium- 25 hydroxide waarin ieder der alkylgroepen onafhankelijk van elkaar 1-4 C atomen bevat, toepast.

6. Werkwijze volgens conclusie 5, met het kenmerk, dat men tetra-alkylammoniumhydroxide in de vorm van een basische ionenwisselaar toepast met vrije 0H“ groepen.

7. Werkwijze volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat men als organisch oplosmiddel aceton, methanol of ethanol toepast.

8. Werkwijze volgens een der conclusies 3-7, met het kenmerk, dat men als zuur zoutzuur of zwavelzuur toepast. 850109¾ Ν’ ί -......~ -15-

9. Werkwijze volgens een der conclusies 3-8, met het kenmerk, dat men het zuur toepast in een hoeveelheid die equivalent is met de totale hoeveelheid base (Schiffse base + sterke base).

10. Werkwijze volgens een der conclusies 3-9, met het kenmerk, dat men 5 het DL-aminozuuramide uit het overeenkomstige zout verkrijgt onder toepassing van KOH.

11. Werkwijze volgens een der conclusies 1-10, met het kenmerk, dat men de oplossing na toevoeging van sterke base gedurende 10 minuten tot 24 uur roert.

12. Werkwijze voor de bereiding van een L-aminozuur door enzymatische scheiding van het overeenkomstige DL-aminozuuramide met een enzympreparaat afkomstig van Pseudomonas putida waarbij tevens onomgezet D-aminozuuramide in oplossing achter blijft, met het kenmerk, dat men benzaldehyde aan de oplossing toevoegt waarbij 15 een neerslag van D-N-benzylideen-aminozuuramide ontstaat, dan na afscheiden dit neerslag oplost in een aceton-water mengsel, vervolgens 0,08-0,15 mol KOH/liter oplossing toevoegt, de aldus verkregen oplossing gedurende 1-20 uur bij 20-60 °C roert, vervolgens zwavelzuur toevoegt tot de oplossing een pH van 5 heeft 20 verkregen en men tenslotte het aldus verkregen zwavelzure zout van het DL-aminozuuramide na isolatie bij pH 8-10 omzet in het DL-aminozuuramide en dit DL-aminozuuramide opnieuw toepast.

13. Werkwijze voor de bereiding van een DL-aminozuuramide uit het overeenkomstige DL-aminonitril in aanwezigheid van water, een met 25 water mengbaar keton en sterke base, met het kenmerk, dat in dezelfde stap tevens een overeenkomstig N-benzylideen-aminozuuramide wordt geracemiseerd.

14. Werkwijze zoals in hoofdzaak is beschreven en/of in de voorbeelden nader is toegelicht.

15. DL-aminozuuramiden verkregen onder toepassing van een der conclu sies 1-14.

85 Q 1 0 9 3