NL7908001A - Wasverzachter. - Google Patents

Description

( ^ i -1-

Ref.: Case C 567 (R)

Aanvraagster: Unilever N.V. te Rotterdam Korte aanduiding: Wasverzachter

Aanvraagster noemt als uitvinder: Martin Alan WELLS te Higher

Bebington, Engeland

De uitvinding heeft betrekking op een wasverzachter, alsmede op een werkwijze ter bereiding daarvan.

Wasverzachters worden in de textiel- en wasmiddelenindustrie toege-5 past om textielweefsel zacht te maken of er een zachte greep aan te verlenen, alsook om daaraan een bepaald antistatisch effect te geven.

In het bijzonder bij het behandelen van de huishoudwas kunnen 10 textielweefsels, na te zijn gewassen en gedroogd, doorgaans een bepaald ruw gevoel aan de huid geven, en om de zachtheid van het gewassen weefsel te doen terugkeren of te verbeteren is het algemeen gebruikelijk het gewassen weefsel vóór het drogen, bijvoorbeeld in een spoelbad, te behandelen met zogenoemde wasverzachters, 15 die, via verschillende mechanismen, de weefsels een bepaalde zachte greep verlenen.

Op het gebied van wasverzachters heeft men een groot aantal grondstoffen en verbindingen voorgesteld. Voor commerciële doeleinden wordt echter een 20 zeer beperkt aantal verbindingen toegepast, en daarvan vormt de klasse der kationogene oppervlakte-actieve wasmiddel verbindingen de commercieel belangrijke categorie.

790 8 0 01 * * -2- C 567 (R)

Kationogene oppervlakte-actieve wasmiddel verbindingen, al dan niet vermengd met andere oppervlakte-actieve stoffen, toevoegsels, enz., zijn dan ook in de wasmiddelenindustrie heel dikwijls voorgesteld en vrij uitgebreid toegepast. Dit geldt in het bijzonder voor 5 quaternaire ammoniumverbindingen die twee alifatische koolwaterstof-groepen met lange keten bezitten, zoals distearyldimethylammonium-chloride. Zo is in de stand der techniek, bijvoorbeeld in het Br.itse octrooi schrift 1.456.913 van Procter & Gamble en het Britse octrooi schrift 1.453.093 van Colgate, het gebruik voorgesteld van 10 combinaties van dergelijke kationogene oppervlakte-actieve wasmiddel verbindingen en vetzuurzepen.

De opslagstabiliteit van deze op zeep gebaseerde systemen is echter op langere termijn voor praktische doeleinden niet optimaal, in 15 het bijzonder wanneer daarin een bepaalde hoeveelheid elektrolyt aanwezig is. Bovendien wordt in de stand der techniek een grote verscheidenheid van kationogene oppervlakte-actieve verbindingen en zeep beschreven, terwijl volgens de onderhavige uitvinding daarentegen werd gevonden dat er kritische verhoudingen van vetzuur/ 20 kationogene verbinding zijn, waarboven de bereiding van een stabiel produkt erg moeilijk, zo niet onmogelijk wordt. Deze kritische verhouding bleek voor geharde talgvetzuren bijvoorbeeld circa 0,8/1 (mol ai re verhouding) te bedragen. Wanneer deze kritische verhoudingen worden overschreden, dan kunnen de produkten in onge-25 wenste mate viskeus of zelfs niet-homogeen worden.

Aan de onderhavige uitvinding ligt ten dele de waarneming ten grondslag dat de bovengenoemde nadelen in belangrijke mate kunnen worden ondervangen en een produkt met zeer bevredigende zachtmakende 30 eigenschappen kan worden verkregen, wanneer deze combinatie van kationogene oppervlakte-actieve verbindingen en een vetzuur onder bepaalde, hieronder nader uiteengezette omstandigheden wordt toegepast.

35 De onderhavige uitvinding heeft dan ock betrekking op een was-verzachter die een kationogene oppervlakte-actieve verbinding met twee ^i2~^22 aikenylgroepen, en een vetzuur bevat, welk vetzuur aanwezig is in een relatieve hoeveelheid van 5-80 mol.%.

790 8 0 01 I t -3- C 567 (R)

De wasverzachter kan in elke fysische vorm worden uitgevoerd, bijvoorbeeld als poeders, vlokken, granules, bolletjes, marumes of vloeistoffen. Bij voorkeur heeft het produkt de vorm van een waterige vloeistof.

5

De hoeveelheid kationogene oppervlakte-actieve verbinding in het produkt varieert van 20 tot 95 mol.%, bij voorkeur van 40 tot 80 mo].%, en de hoeveelheid vetzuur varieert van 5 tot 80, bij voorkeur van 10 tot 40 mol.£.

10

Het totale gewicht aan kationogene oppervlakte-actieve verbinding plus vetzuur bedraagt van 2 tot 20 gew.% van het totale produkt.

De kationogene oppervlakte-actieve verbinding (die in water betrek-15 kei ijk onoplosbaar is) die volgens de onderhavige uitvinding wordt toegepast, bevat twee alifatische alkyl- of alkenyl ketens rr.et 12 tot 22, bij voorkeur 16 tot 18 kool stofatomen. Als voorbeelden kunnen worden genoemd di(geharde talg) dimethylammoniumchloride en 2-heptadecyl-l-methylstearoyl amido-ethyl imidazoline methosul-20 faat. Andere geschikte voorbeelden van dergelijke kationogene oppervlakte-actieve verbindingen met twee alkyl groepen met lange keten vindt men zonder moeite in de octrooi literatuur, bijv. in de eerder aangehaalde octrooi schriften en in Schwartz-Perry, Deel II, 1958, "Surface-active Agents and Detergents". Ook kunnen mengsels 25 van twee of meer van deze kationogene verbindingen worden toegepast. Opgemerkt wordt echter, dat di(kokos)dimethyl ammoniumchloride buiten de bovengenoemde definitie valt, daar deze verbinding in water betrekkelijk oplosbaar is.

30 Als de vetzuren komen voor gebruik volgens de onderhavige uitvinding in aanmerking alkyl- of alkenylmonocarbonzuren met 8 tot 24 kool-stofatomen, of polymeren daarvan. Bij voorkeur worden de verzadigde vetzuren gebruikt, en wel de van geharde talg afgeleide vetzuren met 16 tot 18 kool stofatomen. Ook mengsels van verschillende vetzuren 35 komen in aanmerking.

Hoewel met de bovengenoemde combinatie reeds een bevredigende wasverzachter wordt verkregen, werd volkomen onverwacht gevonden dat 790 8 0 01 -4- C 567 (R) een aanzienlijke verdere verbetering kan worden bereikt wanneer de bovengenoemde combinatie bovendien een in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbinding bevat. Hierdoor wordt een belangrijk verzachtend effect verkregen, in het bijzonder 5 in aanwezigheid van anionogene was-actieve verbindingen, die uit de hoofdwas kunnen worden overgebracht en die de gebruikelijke was-verzachters als gevolg van complexvorm!ng minder doeltreffend kunnen maken.

10 Deze ternaire produkten zijn ook gemakkelijker te bereiden dan de bovengenoemde binaire mengsels, die bij bewerkingstemperaturen van circa 60 3 70°C tot visco-elastische produkten aanleiding geven.

De onderhavige uitvinding heeft dan ook tevens betrekking op -15 en dit vormt de voorkeursuitvoering - een wasverzachter, die een in water betrekkelijk onoplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbinding, een in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbinding en een vrij vetzuur bevat.

20 De hoeveelheid van de in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbinding bedraagt van 0 tot 50, bij voorkeur van 5 tot 30 mol.%, terwijl de andere ingrediënten in de bovengenoemde hoeveelheden aanwezig zijn.

25 Als voorbeelden van in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbindingen kunnen die verbindingen worden genoemd die slechts één alkyl groep met lange keten bezitten, zoals R — litL R τβ 30 1 I 4 R3 waarin = een alkyl- of alkenyl groep met 10 tot 24, bij voorkeur met 16 tot 18 koolstofatomen,

Rg, R^ en R^ elk groepen met 1 tot 4 koolstofatomen, bij voorkeur 35 methyl groepen zijn, en X een halide of methosulfaat is.

790 8 0 01 ϊ ί -5- C 567 (R)

Andere van dergelijke kationogene oppervlakte-actieve verbindingen met één enkele lange keten zijn: cetylbenzyl dimethylammoniumchloride, myristoyloxyethyl trimethylammoniumjodide, stearoyloxyethyl trimethylammoniumchloride, talgvet acylcholinechloride, eicosyloxy- 5 carbonylmethyl trimethylammoniumchloride, stearoylaminoëthyl tri ethylammoni umchlori de, behenoylami nopropy1 trimethy1ammoni um- chloride, cetyl sulfonylaminoëthyl trimethy1ammoni ummethosulfaat, stearyloxyethyleenoxyethyl tri propylammoni umchlori de, cetylpyridini um- chloride, 3-cetyloxy-2-hydroxypropyl trimethylammoniumchloride en » 10 3-behenoyloxy-2-hydroxypropyl trimethylammoniumchloride. Di(kokos) dimethylammoniumchloride, dat in water betrekkelijk oplosbaar is, valt eveneens onder de bovenstaande definitie van geschikte, in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbindingen.

15 Andere geschikte, in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbindingen zijn:

Ro Ro I Γ I ~]

Rx—N--(CH2)— N —— R2 en L Jm 20 R2 ^2

Rl—j®-PCH2>n— P4-R2 <λΘ> ra+l I _ I _m r2 r2 25 waarin Rj = een alkyl- of alkenyl groep met 10 tot 24, bij voorkeur 16 tot 18 koolstofatomen, R2 = H of (CgH^OJpH of (CjHgO^H of Cj-Cg alkyl, waarbij p en q nul zijn of een zodanig getal dat p+q ten hoogste 25 bedraagt, n = een heel getal van 2 tot 6, bij voorkeur 3, 30 m = een heel getal van 1 tot 9, bij voorkeur 1 tot 4, /0 = een anion, bij voorkeur een halide of acetaat.

Ook kunnen mengsels van bovenstaande kationogene oppervlakte-actieve verbindingen worden gebruikt.

In plaats van of naast de bovengenoemde, in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbindingen, kunnen kationogene polymeren worden toegepast, zoals kationogene polysaccharide gommen, 35 790 8 0 01 * ♦ -c· C 567 :?.

kationogene typen zetmeel of zetmeelderivaten, kationogene poly-vinylalcohol of polyvinyl pyrrolidon, gequaterniseerde dextranen, gequaterniseerdc hydroxyethylcellulose, kationogeen guargom, copolymeren van dialkylaminoalkylmethacrylaat, enz. Bij voorkeur 5 geschikte verbindingen zijn kationogeen guargom, dextran (mol.

gew. 500.000) zodanig gesubstitueerd met diethyl aminoëthylgroepen dat 3,2% N in het molecuul wordt Verkregen, en hydroxyethyl-cpllulose (mol.gew. 400.000), geguaternizeerd met 2,3-epoxypropyl trimethylammoniumchloride of 3-chTc*or-2-hydroxypropyl trimethyl-10 ammoniumcMoride.

De wasverzachters volgens de uitvinding kunnen verder de normale, gewoonlijk in dergelijke produkten aanwezige toevoegsels bevatten. Voorbeelden daarvan zijn geringe hoeveelheden anorganische 15 zouten zoals natriumchloride, oplosmiddelen zoals ethyl- of isopropyl alcohol of hexyleenglycol (tot 15%), niet-ionogene oppervlakte-actieve verbindingen zeals condensaten van ethyleenoxide en/of p-'onyleenoxide met vetalcoho'*en o* vetzuren, esters van vetzuren met po’yolen bijv. glycerolmonostaaraat, geëthoxyleerdé 20 sorbitanesters, in geringe hoeveelheden (tot 5%), en verder emulgatoren, parfums, kleurstoffen, kiemdodende middelen, hydrotropen, enz. Het gebruik van kleien, bijvoorbeeld van het type smectiet, in enige significante hoeveelheid dient te worden ___vermeden, daar dit kan leiden tot onstabiele produkten. De pH van 25 het produkt bedraagt 5 of minder, of wordt op deze waarde gebracht.

De wasverzachters volgens de uitvinding kunnen op elke geschikte wijze worden bereid. Bij voorkeur echter worden de twee of drie essentiële bestanddelen voorgemengd, tezamen verhit tot een 30 helder mengsel wordt verkregen, waarna het gesmolten mengsel onder roeren aan water wordt toegevoegd.

De uitvinding wordt nu nader toegeitcht aan de hand van.de volgende Voorbeelden.

Voorbeelden I - %

Uit de volgende grondstoffen werden monsters· 1 - X bereid: di (geharde talg) dwethylammoniumchloride (A) 75,5% actief 790 8 0 01 t > -7- C 567 (R)

Cig-trimethylammoniumchloride (B) 45,0% actief mengsel van vetzuren afkomstig van geharde talg (C) 100,0% actief

De laatste twee chemicaliën hebben de volgende ketenlengteverdeling 5 (in %): C12/rC14 C16 C18 Q1eTne C20^C22

Cig-trimethylammoniumchloride. - 6 93 1

Mengsel van vetzuren, afkomstig van geharde talg 4 28 65 2 1 j 10

De alkyl groep van geharde talg in verbinding A had dezelfde keten-lengteverdeling als de bovengenoemde, van geharde talg afkomstige vetzuren; verbinding A bevatte 74% quaternaire ammoniumverbinding, waarvan 92,35 gew.% werd gevormd door de dialkylverbinding (terwijl 15 3,75 gew.% werd gevormd door de monoalkylverbinding en 3,90 gew.% door de trialkylverbinding).

Bij elk van de Voorbeelden werd dezelfde bereidingswijze toegepast, tenzij anders wordt vermeld. Deze bereidingswijze was als volgt: 20

Het mengsel van.de drie bestanddelen A, B en C werd tot 70°C verhit en op deze temperatuur gehouden totdat het geheel vloeibaar was.

Vervolgens werd dit voormengsel binnen de tijd van 1 minuut toegevoegd aan water bij 70°C dat werd geroerd en dat 0,10 g NaCl 25 bevatte. Een zodanig volume aan water werd gebruikt dat het gewicht van het totale produkt 400 g bedroeg. Het roeren werd 15 minuten voortgezet en het verkregen mengsel liet men tot omgevingstemperatuur afkoelen.

30 De samenstelling van de wasverzachters volgens Voorbeelden I - X wordt in de onderstaande Tabel weergegeven. De in deze Tabel genoemde gewichtspercentages zijn in elk van de gevallen het gewichtspercentage van het 100% actie/e bestanddeel in het eindprodukt. De mol ai re percentages hebben betrekking op de relatieve 35 hoeveelheden van de actieve bestanddelen onderling: 790 8 0 01 *- * -8- C 567 (R)

Monster I II III IV V VI VII VIII IX X No._ A (gew.%) 4,88 4,44 3,95 3,38 4,38 3,89 3,84 2,64 3,23 4,98 B (gew.%) 0,42 0,45 0,48 0,51 0,89 0,94 1,40 1,60 1,96 5 C (gew.%) 0,70 1,11 1,57 2,11 0,73 1,17 0,77 1,76 0,81 1,02

Totale gew.% van actieve bestanddelen 6,00 6,00 6,00 6,00 '6,00 6,00 6,00 6,00 -6,00 6,00 10 A (mol.%)" 70 60 50 40 60 50 50 30 40 70 B (mol.%) 10 10 10 10 20 20 30 30 40 C (mol.%) 20 30 40 50 20 30 20 40 20 30

Monsters I - VIII en X waren stabiele vloeibare produkten. Bij 15 Monster IX trad scheiding op omdat het te dun was. Niettemin maakte het deel uit van enkele wasverzachtingstests.

De voortreffelijke verzachtende eigenschappen van deze mengsels werden aan de hand van de volgende tests aangetoond.

20

Test No.l

De produkten I - IV en een in de handel verkrijgbaar wasverzachtend middel ten gebruike bij het spoelen dat slechts was gebaseerd op di(geharde talg) dimethylammoniumchloride, werden gedispergeerd in 25 gedemineraliseerd water, waarbij verdunde waterige dispersies werden verkregen die elk 0,01% aan actieve bestanddelen bevatten.

In de beker van een Tergotometer werden drie stukken schoon katoenen badstof (40 g) bij omgevingstemperatuur gedurende 10 minuten gespoeld met 800 ml van de waterige dispersie en ver-30 volgens gecentrifugeerd en gedroogd in een hetelucht-kast.

Deze spoel bewerking met behulo van de viif produkten werd uitgevoerd in een aantal Tergotometer-bekers, waarbij elk van de produkten vier maal volgens een gebalanceerd statistisch model werd 35 toegepast.

De aldus bewerkte stukken badstof werden door een groep van 5 personen beoordeeld op hun relatieve zachtheid, uitgedrukt in 790 8 0 01 * * -9- C 567 (R) waarderingscijfers en dienovereenkomstig gerangschikt. Het toekennen van waarderingscijfers bleef beperkt tot elk van de Tergoto-metertests (waarbij 4 produkten in 4 bekers werden gebruikt).

5 De gemiddelde waarderingscijfers voor de 5 produkten worden hieronder weergegeven (lagere waardering = betere zachtheid):

Voorbeeld No. Gemiddelde Waarderingscijfer I 2,97 10 ΙΓ 2,15

Hl ' 1,53 IV 2,20 blanco 3,65 15 Hierin komt duidelijk tot uiting dat de verzachtende werking van de produkten vergeleken met die van de blanco veel beter is.

Test No.2

Bij deze test werden produkten‘V, VII en IX vergeleken met een 20 blanco die alleen di(geharde talg) dimethylammoniumchloride bevatte, en met· een produkt X dat wel A en C maar geen B bevatte.

De test werd uitgevoerd in water van 24° (Franse) hardheid. De met de vijf produkten verkregen gemiddelde waarderingscijfers waren: 25 Voorbeeld No. Gemiddelde Waarderingscijfers V —.....-.....- -2,57 VII 2,17 IX 2,38 X 1,90 30 blanco 3,48

Opnieuw blijkt hieruit de betere verzachtende werking van de produkten volgens de uitvinding.

35 Test No.3

Bij deze test werden produkten VI en VIII onder dezelfde condities als tests 1 en 2 vergeleken met de blanco.

790 8 0 01 ♦ * -10- C 567 (R)

De gemiddelde waardenngscijfers voor de zachtheid die werden verkregen waren:

Voorbeeld No. Gemiddelde Waarderingscijfers VI 1,69 5 VIII 1,58 blanco 2,73

Ook hiermede is de betere verzachtende werking aangetoond.

10 Tests No". 4 en 5

Met deze test wordt hét voordeel aangetoond van het gebruik van een ternair in plaats van een binair actief systeem, in het bijzonder in spoel baden waarin een aanmerkelijke hoeveelheid anionogene was-actieve verbinding uit de hoofdwasvloei stof is overgekomen.

15 Test No.4, waarvan de resultaten hieronder worden weergegeven, werd uitgevoerd met dispersies die 0,005¾ aan actieve bestanddelen bevatten waaraan 0,002¾ calciumdodecylbenzeensulfonaat was toegevoegd. Test No.5 werd op overeenkomstige wijze uitgevoerd, doch zonder calci umdodecylbenzeensulfonaat.

20

Voorbeeld No. Gemiddelde Waarderingscijfer Verandering in Waar- -- deringscijfer na

Ca DOBS toegevoegd Toevoeging Anionogene

Verbinding 25 X 2,88 + 1,06 --------------------------- ----- V- 2,40 0 VII 2,22 - 0,48 IX 2,30 - 0,52 blanco 2,70 - 0,07 30 '

Produkten V, VII en IX bevatten het bestanddeel B. In aanwezigheid van Ca dodecylbenzeensulfonaat werd met deze ternaire actieve produkten een betere verzachtende werking verkregen dan met de blanco. Produkt X (een binair actief systeem) had daarentegen een uitsteken-35 de werking onder schone omstandigheden, doch iets minder goed dan de blanco in aanwezigheid van anionogene was-actieve verbinding.

790 80 01 * ψ -11- C 567 (R)

Voorbeelden XI - XIV

Op de reeds eerder beschreven wijze werden vijf produkten bereid, die echter in plaats van het van geharde talg afgeleide vetzuur een uit de handel afkomstig beheenzuur bevatten. Dit vetzuur had 5 de volgende ketenlengteverdeling (uitgedrukt in procenten): C16 C18 C20 C22 C24 0,9 22·, 3 12,4 63,7 0,7

De prodykten van deze Voorbeelden waren:

10 Monster No. .XI XII XIII XIV

A (gew.%) 4,80 3,81 3,77 4,64 B (gew.%) 0,42 0,45 1,37 0,70

Beheenzuur (gew.%) 0,78 1,74 0,86 0,66 15 Totale gew.% actieve bestanddelen 6,00 6,00 6,00 6,00 A (mol.S) 70 50 50 662/3 B (mol.%) 10 10 30 162/3

Beheenzuur (mol.%) 20 40 20 162/3 20

De produkten van deze vier Voorbeelden werden in een test, uitgevoerd op de wijze en onder de omstandigheden zoals beschreven in Test 2, ten aanzien van hun zachtmakende eigenschappen vergeleken met een di(geharde talg) dimethylammoniumchloride bevat-25 tende blanco.

Voorbeeld No. Gemiddelde Waarderingscijfers XI 2,33 XII 2,90 30 XIII 2,17 XIV 1,78 blanco 3,32

Ook ditmaal werd een beter zachtmakend vermogen aangetoond.

790 80 01 -12- C 567 (R)

Voorbeelden XV-XVIII

Op de reeds eerder beschreven wijze werden nog eens vijf produkten bereid, die echter in plaats van het C18 -trimethylammoniumchloride (B) de volgende verbinding (D) bevatte: 5 ch2ch2oh ch2ch2oh

talg-N-(CH2)3-N

ch2ch2oh 10 De produkten volgens deze Voorbeelden waren als volgt samengesteld:

Monster No._ XV_XVI_XVII_XVIII

A (gew.%) 4,96. 4,02 4,06 3,59 D (gew.%) 0,29 0,37 1,13 1,34 15 C (gew.%) 0,74 1,61 0,81 1,08

Totale gew.% actieve bestanddelen 6,00 6,00 6,00 6,00 A (mol.%) 70 50 50 662/3 D (mol.%) 10 10 30 162/3 20 C (moi:«) 20 40 20 162/3

Produkten XV - XVIII werden in een textielverzachtingstest vergeleken met een blanco die slechts op di(geharde talg) dimethyl ammonium-chloride was gebaseerd. De condities waren precies gelijk aan die, 25 beschreven in Test 2. De qua zachtheid verkregen gemiddelde waar-deringscijfers van deze vijf produkten worden hieronder weergegeven:

Voorbeeld No. j Gemiddelde Waarderingscijfer XV 2,78 30 XVI 2,33 XVII 2,35 XVIII 1,97 blanco 3,22 35 Het is duidelijk dat de verzachtende werking van de produkten waarin het mengsel van actieve bestanddelen aanwezig is, beter is dan die van de blanco.

790 80 01 -13- · C 567 (R)

Voorbeelden XIX - XXI

Er werden uit A en stearinezuur (E) drie produkten bereid.

Voorbeeld Gewicht Gewicht van Mol.verhouding Percentage g _van A Stearinezuur A/Stearinezuur Actieve Verb.

XIX 19,61 4,98 5/1 4 XX 22,40 2,84 . 3/1 4 XXI 23,75 1,81 1.5/1 4 10 Bij 70°Cwerd een voormengsel van A en stearinezuur bereid, dat bij dezelfde'temperatuur langzaam aan gedemineraliseerd water werd toegevoegd. Het roeren werd 15 minuten voortgezet en het gewicht van het produkt werd op 500 g gebracht.

15 In Londens water van 24° hardheid dat 0,005% actieve bestanddelen bevatte, werd een Tergotometertest uitgevoerd. Van de test maakten behalve de drie produkten tevens twee blanco's deel uit n.l. di(geharde talg) dimethylammoniumchloride en di(kokos) dimethylammoniumchloride. De zachtheidsresultaten, uitgedrukt als 20 de gemiddelde waardenngscijfers, waren als volgt:

Produkt Waarderingsci jfer di(geharde talg) dimethyl- ammoniumchloride 2,77 _______ di (kokos)dimethylammonium-chloride 3,60 XIX 2,32 XX 1,45 XXI 2,37

30 Voorbeelden XXII - XXVII

Drie produkten XXII - XXIV, die vetzuren bevatten, werden bereid volgens de onderstaande werkwiize: 27,2 g van A en 4,88 g van C werden bij 55°C tezamen gesmolten tot een heldere, homogene vloeistof werd verkregen. Deze heldere 35 vloeistof werd vervolgens in een geroerd vat gegoten dat 467,92 g gedestilleerd water bij 55°C bevatte, waarin aanwezig: 790 8 0 01 -14- C 567 (R) voor produkt XXII - 0 g NaCl voor produkt XXIII - 0,4 g NaCl voor produkt XXIV - 0,8 g NaCl 5 Het roeren werd 10 minuten voortgezet, waarna de verkregen dispersies ongemoeid werden gelaten om ze tot kamertemperatuur te laten afkoel en.

Voor de bereiding van nog drie·andere produkten XXV - XXVII, die 10 echter eéh zeep in plaats van vetzuren bevatten, werd dezelfde werkwijze gevolgd, behalve dat het voormengsel van actieve bestanddelen 26,78 g van A, 5,18 g natriumstearaat alsmede 2 g isopropyl-alcohol en 2 g water bevatte om het verkrijgen van een helder, homogeen voormengsel te bevorderen. Het heldere voormengsel werd 15 toegevoegd aan 464,04 g gedestilleerd water bij 55°C, dat dezelfde hoeveelheden NaCl bevatte.

De 6 produkten XXII - XXVII, alle met 5% aan totaal aanwezige hoeveelheid actieve bestanddelen, een mol ai re verhouding van kationo-20 gene tot anionogene verbinding van 2:1, en met 0%, 0,08% en 0,16% NaCl werden voor de duur van 2 weken geobserveerd.

De verkregen resultaten worden in de onderstaande tabel weergegeven :_ 25 Produkt % NaCl Stabiliteit na 2 weken 5% XXII 0 stabiel - geen scheiding 5% XXIII 0,08 5% XXIV 0,16 5% XXV 0 30 5% XXVI 0,08 scheidde uiteen in 2 lagen 5% XXVII 0,16

Hieruit kan worden opgemaakt dat de produkten volgens de uitvinding de aanwezigheid van NaCl tot een hoeveelheid van 0,16% kunnen ver-35 dragen zonder dat dit van enigerlei nadelige invloed is op de stabiliteit. Dit geldt niet voor de zeep-bevattende produkten.

790 8 0 01 -15- C 567 (R)

Voorbeelden XVIII - XXXI

Uit de volgende grondstoffen werden vier produkten XXVIII - XXXI bereid. De samenstelling van deze 4 Voorbeelden wordt in de onderstaande tabel weergegeven. De in deze tabel genoemde gewichts-5 percentages zijn telkens berekend op het gewicht van het 100% actieve bestanddeel in het eindprodukt.

Samenstelling van produkt in gew.%

Bestanddelen_· XXVIII XXIX XXX .XXXI

10 A (79,4% actieve verb.) 2,96 2,99 2,96 2,99

Di(kokos)dimethylammonium- 0,60 0,30 chloride (79,4 actieve verb.) C (100% actief) 0,48 0,72 0,48 0,72 C1fi-trimethylammoniumchloride - - 0,6 0,3 0(47,7% actieve verb.) 15 _________________

Deze vier produkten werden op de volgende wijze bereid:

Het mengsel van de 3 bestanddelen werd verhit tot 60°C en op deze temperatuur gehouden totdat het geheel vloeibaar was. Dit voor-20 mengsel werd aan geroerd gedeToniseerd water bij 60°C toegevoegd.

Een zodanige hoeveelheid water werd gebruikt, dat het totale gewicht van het mengsel op 500 g werd gebracht. Het roeren werd 10 minuten voortgezet.

25 Alle monsters waren stabiele vloeibare produkten.

De verzachtende werking van deze 4 produkten werd vergeleken met die van een in de handel verkrijgbaar wasverzachtend middel ten gebruike bij het spoelen, dat slechts is gebaseerd op di(geharde 30 talg) dimethylamrnoniumchloride. (Voor de test werd de methode gevolgd, beschreven op blz. 8 van de onderhavige aanvrage, met dit verschil dat de waterige dispersies 0,015% aan actieve bestanddelen bevatten).

35 De gemiddelde waarderingscijfers voor de 5 produkten waren: 790 8 0 01 -16- C 567 (R)

Produkt Gemiddelde Waarderingscijfer XXVIII 2,43 XXIX 1,73 XXX 2,73 5 XXXI 2,03

Blanco 3,57

Hieruit blijkt duidelijk dat al de produkten die het mengsel van actieve bestanddelen bevatten, wat verzachtende werking betreft 10 beter zijn'.

Voorbeelden XXXII - XXXVII

Er werden zes produkten, XXXII - XXXVII bereid, waarvan vier een kationogeen polymeer bevatten. Deze polymeren waren: 15 E - een kationogeen guargom, bekend onder de handelsnaam Gendrivl62 en afkomstig van General Mills Corp.

F - een dextran met een moleculair gewicht vany*,500.000, zodanig gesubstitueerd met diëthylaminoëthylgroepen dat 3,2% N in het molecuul wordt verkregen.

20 G - een hydroxyethyl cellulose met een moleculair gewicht van ~ 400.000, gequaterniseerd met 2,3-epoxypropyltrimethyl-ammoniumchloride of 3-chloor-2-hydroxypropyltrimethylammonium-chloride.

25 Deze polymeren werden opgenomen in produkten die waren gebaseerd op de grondstoffen A (74% actieve bestanddelen) C (100% actieve bestanddelen) 30 De produkten waarin deze polymeren zijn opgenomen alsmede de blanco’s zijn als volgt samengesteld:

Produkt No. XXXII XXXIII XXXIV XXXV XXXVI XXXVII Bestanddelen (gew.%) A 4,0 4,0 4,0 4,0 4,32 4,32 35 C 1,0 1,0 1,0 1,0 0,68 0,68 E 0,2 F - - 0,2 - - - G 0,2 0,2 790 8 0 01 -17- C 567 (R)

De produkten van deze Voorbeelden werden op de volgende wijze bereid. A en C werden tot 65°C verhit en op deze temperatuur gehouden tot zij geheel vloeibaar waren. Dit voormengsel werd aan 300 ml geroerd gedeioniseerd water bij 65°C toegevoegd. Onmiddellijk daarna werd 5 een oplossing/dispersie van het polymeer in 100 ml gedeToniseerd water toegevoegd en vervolgens zoveel water dat het totale gewicht van het mengsel 500 g bedroeg. Het roeren werd 10 minuten voortgezet.

De verzachtende werking van produkten XXXII - XXXV werd vergeleken 10 met die van een in de handel verkrijgbaar wasverzachtend middel ten gebruike bij het spoelen, dat slechts was gebaseerd op di(geharde talg) dimethylammoniumchloride. (Voor de test werd dezelfde methode gevolgd als beschreven op blz. 8 met dit verschil dat de waterige dispersies 0,01¾ aan actieve bestanddelen bevatten 15 en als toevoegsel 0,002% natriumdodecylbenzeensulfonaat).

De gemiddelde waarderingscijfers bij deze test waren:

Produkt Gemiddelde Waarderingscijfer 20 XXXII 3,27 XXXIII · 2,17 XXXIV 2,50 XXXV 2,45 —,—— -----------blanco - 2,12 25

Hieruit blijkt dat door het gebruik van een polymeer de verzachtende werking in aanweztgtieichvameen “overgebrachte11 anionogene was-actieve verbinding aanmerkelijk was verbeterd (produkten XXXIII - XXXV t.o.v. XXXII).

30

De werking van produkten XXXVI en XXXVII werd onder gelijke omstandigheden vergeleken met die var een blanco. De resultaten waren als volgt:

Produkt Gemiddelde Waarderingscijfer 35 XXXVI 2,38 XXXVII 1,64 blanco 1,98 790 8 0 01

Claims (10)

1. Wasverzachter die van 20 - 95 mol.% van een in water betrekkelijk onoplosbare kationogene oppervlakte-actieve wasmiddel verbinding met twee alkyl- of alkenyl groepen met 12 tot 22 koolstofatomen, en van 5-80 mol.% van een vrij alkyl- of alkenylmonocarbonzuur met 5. tot 24 koolstofatomen bevat, waarbij de totale hoeveelheid van kationogene oppervlakte-actieve' verbinding plus alkyl- of alkenyl-monocarbonzuur van 2-20 gew.% van het totale produkt bedraagt.

2. Wasverzachter volgens conclusie 1, met het kenmerk dat deze van 10 40 - 80 mol.% van de kationogene oppervlakte-actieve verbinding en van 10 - 40 mol.% van het alkyl- of alkenylmonocarbonzuur bevat.

3. Wasverzachter volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk dat de kationogene oppervlakte-actieve verbinding twee alkyl- of alkenyl- 15 groepen met 16 - 18 koolstofatomen bevat.

4. Wasverzachter volgens één der conclusies 1-3, met het kenmerk dat als de alkylmonocarbonzuren de verzadigde, van geharde talg afkomstige vetzuren met 16 - 18 koolstofatomen worden toegepast. 20

5. Wasverzachter volgens één der conclusies 1-4, met het kenmerk dat deze verder van 0-50 mol.% van een in water betrekkelijk oplosbare katföriogene oppervlakte-actieve wasmiddelverbinding - bevat. 25

6. Wasverzachter volgens conclusie 5, met het kenmerk dat deze van 5 -30 mol.% van de in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbinding bevat.

7. Wasverzachter volgens conclusie 5 of 6, met het kenmerk dat de in water betrekkelijk oplosbare kationogene oppervlakte-actieve verbinding één alkyl groep met 10 - 24 koolstofatomen bevat. 790 80 01

8. Wasverzachter volgens één der conclusies 1-4, met het kenmerk 35 dat deze verder een kationogeen polymeer bevat. _ -19- C 567 (R)

9. Wasverzachter volgens conclusie 8, met het kenmerk dat als het kationogene polymeer een kationogeen guargom, een gequaterniseerd dextran of een gequaterniseerde hydroxyethylcellulose wordt toegepast. 5

10. Werkwijze ter bereiding van waterige produkten volgens conclusies 1-9, met het kenmerk, dat een voormengsel wordt bereid vap de kationogene oppervlakte-actieve verbinding en het alkyl- of alkenylmonocarbonzuur, het verkregen voormengsel zodanig wordt ver- 10 hit dat het helder wordt, en het aldus verkregen, heldere voormengsel onder roeren aan water wordt toegevoegd. 790 8 0 Oi