TR201818916T4 - Yıkama maddesi ve bir yıkama maddesinin dozajı için yöntem. - Google Patents

Abstract

Buluş, yıkama maddesi olup, birinci komponentin en azından anyonik tensidler ve 10 ağırlık- %'den daha az yapıcı maddeler içermesi, ikinci komponentin bir su yumuşatıcısını polimer yapıcı grubundan ve tecrit edici madde ve ayrıca bir ağartıcı madde içermesi ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME YIKAMA MADDESI VE BIR YIKAMA MADDESININ DOZAJI IÇIN YÖNTEM Bulus, çamasirlarin yikanmasi için (tekstiller) bir yikama maddesi ile ilgilidir, bu iki ayri faz (komponentler) içerir, bulus ayrica bir yikama maddesinin degisik komponentlerinin ayri dozaji için bir yikama maddesinin otomatik bir dozaj düzenegi yardimiyla dozaji ile ilgilidir.

Sivi yikama maddesi çamasirlarin yikanmasinda toz formunda yikama maddesinin temizleme gücüne ulasmaz. Esas olarak bu eksik agartma kuvveti ve kötü bir yapici madde sisteminden kaynaklanir. Eger sivi yikama maddesi içinde efektif etki eden yapici madde entegre edilse, reçete instabil olacakti. Eger sivi yikama maddesi içine sivi agartici madde entegre edilse, bu durumda enzimler zarar görecek ve temizleme gücü azalacakti.

Simdiye kadar evsel ortamda otomatik sivi dozajinda maksimal ulasilabilir temizleme gücü sivi yikama maddesi ile belirlenir. Fakat sivi yikama maddesi içinde efektif etkili kompleks yapici maddeler entegre edilmedigi için, temizleme gücü, güçlü bir yapici madde sistemi içeren toz formunda yikama maddelerine kiyasla, belirgin bir sekilde geriler.

Diger taraftan birçok ayri komponentlerin bir çamasir yikama makinesinde dozaji komponentlerin sayisina bagli yapisal külfetleri gerektirir.

DE 25 54 592 A1 tekstillerin yikanmasi için bir yöntem ile ilgilidir, burada önce tensidler ve daha sonraki bir zamanda güçlendirici maddeleri yikama sivisina verilir. Ancak burada yikama maddesi sisteminin komponentinin 2 ayni sekilde tensidler içerdigi bilinmemektedir. agartici madde ve optik parlatici birbiri ardina dozlanir.

Bu bulusun görevi bir yikama maddesini olabildigince az, ayri komponentler olarak teklif etmektir, böylece bir yandan efektif etkili stabil depolanabilir bir sivi yikama maddesi çamasirlarin yikanmasi için elde edilir ve diger yandan dozaj için gereken yapisal tertibat bir çamasir yikama makinesinde olabildigince düsük tutulur.

Bulusa uygun olarak bu görev istem 1rin özelliklerine göre bir yikama maddesi ve istem 12'ye göre yikama maddesinin dozaji için bir yöntem ile çözülür. Avantajli tasarimlar ve gelistirmeler alt istemlerden alinabilir.

Istem 1,e göre yikama maddesinin sadece iki komponent içermesiyle, bu komponentlerin dozaji için konstrüktif ve yapisal gereksinim (örnegin çamasir makinelerinde) sinirlar içinde tutulur.

Diger taraftan sadece iki komponentin kullanilmasiyla, içerik maddelerini sadece bir komponent içinde içeren sivi yikama maddesi kullanimina kiyasla, oldukça daha iyi bir temizleme gücü saglanir. birbirinden ayrilmis farkli fazlari tarif eder, burada her "komponent" en azindan bir, tercihen birçok içerik maddeleri içerir, bunlar yikama maddesinin temizleme gücüne hizmet eder. Yikama maddesinin "komponentleri" birlikte yikama maddesinin etkili bir bilesimini olusturur. maddesinin temizleme gücünün artirilmasi için yikama sürecine ilave edilir. "Güçlendirici madde" içinde tercihen içerik maddeleri bulunur, bunlar yikama maddesinin birinci komponentinin içerik maddeleri ile depolanmasinda bunlara negatif bir etki yapar veya bunlardan etkilenir veya uygun tarzda birinci komponentin Içerik maddelerine göre daha sonraki bir zamanda yikama sürecinde yikama sivisina verilecek içerik maddeleridir. Içerik maddelerinin ayrilmasi ve iki komponente bölünmesiyle yikama kapasitesinin bir iyilesmesi, içerik maddelerinin ayni anda kullanilmasinda veya birkaç içerik maddesinin elimine edilmesine kiyasla, saglanir. Çamasir makinesinde ayri depolama ve besleme ile, ayni zamanda da sivi yikama maddelerinde yikama sivisinda etkili bir aktif madde kombinasyonu gerçeklesir, bunlar simdiye kadar birbirleriyle kombine edilememistir. Simdi sivi yikama maddelerinde ayni zamanda da birbirini tolere etmeyen komponentler, örnegin agartici madde ve enzimler yikama sürecinde birbirine etki eder, ancak daha önce birlikte depolama ve transport sirasinda birbirleriyle Içerik maddelerinin seçiminde birbirleri ile çözünürlügüne ve birbirleriyle toleransina Önem verilmelidir.

Sivi yikama maddesinin ilk komponent olarak ve güçlendirici maddenin ikinci komponent olarak seçilmesiyle, yikama prosesinde direkt yüksek etkili iki komponent birbiriyle kombine edilir, bunlar daha önce birbiriyle temasa gelmez, söyle ki, bunlar yukarida açiklanan dezavantajlar olmaksizin kombine edilemezdi. Böylece sonuçta ayni zamanda da sivi yikama maddelerinde toz yikama maddesi ile kiyaslanabilir bir temizleme gücü elde edilir.

Hatta burada gbrülmüstür ki, kiyaslanabilir bu temizleme gücüne ulasmak için, bilinen tek komponentli sivi yikama maddesi kullanimina kiyasla, ikinci komponent kullanildiginda sivi yikama maddesi miktarinin (komponent 1) sadece 213 kadari gereklidir.

Bulusa uygun yikama maddesi bu tür maddelerde bilinen bütün içerik maddelerini içerebilir, örnegin tensidler, yapici maddeler, kombine yapicilar, agartici madde, agartma aktivatörleri ve/veya agartma katalizörleri, soil repellents, alkalik tuzlar ayrica da köpük inhibitörleri, kompleks yapici, tecrit edici madde, enzim stabilizörleri, renk transfer inhibitörleri, grilesme inhibitörleri, optik parlatici ve UV absorber, koyulastirici maddeler, boya ve koku maddeleri veya benzerleri, ancak bunlarla sinirli degildir.

Bulusa göre tercih edilen içerik maddelerinin tek bir komponent içinde bulunmamasi, aksine bunlarin birbirlerine gösterdigi toleranslara göre ve/veya temizleme gücüne yapacagi katkiya göre her iki yikama maddesi komponentine dagitilmasidir. Burada tercih edilen komponentin 1 en azindan (bir) anyonik tensid(ler), tercihen en azindan (bir) iyonik olmayan tensid(ler), tercihen en azindan bir organik çözücü madde ve 5 agirlik - %'den daha az yapici maddeler içermesidir. Bunun ötesinde komponent 1 en azindan asagidaki içerik maddelerinden birini içerir: agartma aktivatörleri ve/veya agartma katalizörleri, enzimler, renk transfer inhibitörleri ve kati yag ve sivi yag çözücü maddeleri. Büyük bir miktarda yapici maddeleri ve kombine yapicilari, kompleks yapici maddeleri, optik parlatici, agartici madde, kompleks yapici- ve/veya tecrit edici maddeler ve gerektiginde ilave bir oranda tensidleri (ayni zamanda da burada tercihen iyonik olmayan ve gerektiginde anyonik tensidler) tercihen ikinci komponent içerir, bu güçlendirici madde olarak hizmet eder. Bulusa göre güçlendirici madde bir su yumusatici ve bir agartici madde içerir, ancak güçlendirici madde adi geçen diger içerik maddelerine sahip olmak zorunda degildir, aksine güçlendirici maddesinin diger içerik maddeleri adi geçenler içinden seçilebilir. Ozellikle tercihen asagidaki içerik maddeleri birbirinden ayrilir: enzimler agartici maddelerden ayrilmalidir, bu nedenle enzimler tercihen komponent 1 içinde kullanilir, agartici madde ise komponent 2 içinde. Optik parlaticilar renk transfer inhibitörlerinden ayrilmalidir, bu nedenle renk transfer inhibitörleri tercihen komponent 1 içinde kullanilir, optik parlaticilar tercihen komponent 2 içinde.

Yikama maddesinin en azindan komponenti 1 sivi formda bulunur. Bu komponent tensidler içerir, bunlar anyonik, iyonik olmayan, katyonik ve amfoter tensidler içinden seçilir, burada komponent 1 en azindan (bir) anyonik tensid(ler) içerir ve anyonik ve iyonik olmayan tensidler tercih edilir.

Anyonik tensidler olarak tercihen sülfonat tipi tensidler, alk(en)ilsülfatlar, alkoksilize alk(en)ilsülfatlar, estersülfonatlar ve/veya sabunlar kullanilabilir.

Sülfonat tipi tensidler olarak tercihen Cg-C13-alkilbenzolsülfonatlar, olefinsülfonatlar, yani alken ve hidroksiaIkansülfonatlardan ayrica disülfonatlardan karisimlar kullanilir, bunlar örnegin terminal veya içte konumlu çift baglari ile C12-C18-m0noolefinlerden gaz formunda sülfürtrioksit ile sülfonize edilerek ve bunun ardindan sülfonize ürünlerin alkalik veya sit hidrolizi ile elde Alk(en)ilsülfatlar olarak C10 - 018' yag alkollerin, örnegin kokos yag alkol, sebum yag alkol, alkali ve 'Özellikle sodyum tuzlari ve bu zincir uzunlugunda sekonder alkollerin yari esterleri tuzlari tercih edilir. Ayrica tercih edilen adi geçen zincir uzunlugunda alk(en)ilsülfat|ardir, bunlar sentetik, petrokimya bazinda üretilen düz zincirli alkil radikalleri içerir. Yikama teknigi yönünden C14-C15-alkilsülfatlar Özellikle tercih edilir. Ayni zamanda da 2,3-alkilsülfatlar uygun anyon tensidleridir, bunlar örnegin Shell Oil Company firmasinin ticari ürünü olarak DAN® adi altinda temin edilebilir.

Ayni zamanda da 1 ila 6 mol etilenoksit ile etoksilize düz zincirli veya dallanmis C7 - C21- alkollerin, Örnegin 2-metil dallanmis C9 - 011- alkollerin ortalama 3,5 mol etilenoksit (EO) veya 1 ila 4 E0 012 - C18 - yag alkollerin sülfürik asitmonoesterleri uygundur. Bunlar yikama maddeleri içinde yüksek köpürme Özelligi ile sülfürik asitmonoesterler relatif düsük miktarda, örnegin 0 ila 5 agirlik - % oraninda kullanilir.

Uygun olanlar ayni zamanda da sülfo yag asitlerin esterleridir (estersülfonatlar), 'Örnegin hidrojenize kokos-, plam çekirdegi veya sebum yag asitlerinin sülfonize metilesterleridir.

Diger anyonik tensidler olarak 'özellikle sabunlar verilebilir. Uygun olanlar 'özellikle doymus kati yag asidi sabunlari, örnegin Iaurik asit, miristik asit, palmitik asit, stearik asit, hidrojenize eruca asit ve behenik asit tuzlari, ayrica özellikle dogal kati yag asitleri, örnegin-, palm çekirdegi- veya sebum yag asitlerinden türetilen sabun karisimlaridir. Ozellikle bu tür sabun karisimlari tercih Anyon tensidlerin diger bir sinifi kati yag alkoletoksilatlarin sodyumklorasetat ile bazik katalizörler ortaminda reaksiyonuyla elde edilen eterkarboksilik asitler sinifidir. Bunlarin genel asitler su sertligine duyarlidir ve mükemmel tensid Özelliklerine sahiptir.

Anyonik tensidler tercihen 10 agirlik - % ila 60 agirlik - %, tercihen 12,5 agirlik - % ila 50 agirlik - komponentte bulunur.

Iyonik olmayan tensidler olarak `öncelikle olarak alkoksilize ve/veya pr0p0ksilize, ozellikle primer alkoller, öncelikli olarak 8 ila 18 C atomu ile ve ortalama 1 ila 12 mol etilenoksit (EO) velveya 1 ila 10 mol propilenoksit (PO) beher mol alkol için kullanilir. Ozellikle tercih edilen C8'C16' alkolalkoksilatlar, avantajli olarak etoksilize ve/veya propoksilize C10-015-alkolalk0ksilatlar, ve/veya bir propoksilize derecesi 1 ve 6, öncelikli olarak 1,5 ve 5 arasindadir. Verilen etoksilize- ve propoksilize dereceleri statistik ortalama degerlerdir, bunlar özel bir 'ürün için tam bir sayi veya kesirli bir sayi olabilir. Tercih edilen alkoletoksilatlar ve -propoksilatlar daraltilmis bir homolog dagilim içerir (narrow range etoksilatlar/propoksi[atlar, NRE/NRP). Iyonik olmayan bu tensidlere ilave olarak ayni zamanda da yag alkolleri, 12 EC üzerinde, kullanilabilir. Bunun için Ayrica diger iyonik olmayan tensidler olarak genel formül RO(G)X, alkilglikosidler örnegin bilesen olarak, özellikle anyonik tensidler ile kullanilabilir, bunun içinde R primer düz zincirli veya metil dallanmis, özellikle 2- konumunda metil dallanmis alifatik 8 ila 22, öncelikli olarak 12 ila 18 C atomlu bir radikal anlamina gelir ve G bir semboldür, bu 5 veya 6 C atomlu bir glikoz birimi için, öncelikli olarak glikoz için. Oligomerizasyon derecesi x, bu monoglikositlerin veya oligoglikositlerin dagilimini verir, 1 ve 10 arasina istenilen bir sayidir; öncelikli olarak x 1,1 ila 1,4 arasindadir. Uygun alkilpoliglikosit için bir örnek: Lutensol GD 70 firma BASF.

Tercihen kullanilan iyonik olmayan tensidler için ister tek basina iyonik olmayan tensid veya diger iyonik olmayan tensidler ile kombinasyon halinde, özellikle alkoksilize yag alkoller ve/veya alkilglikositler ile kullanilan diger bir sinif, alkoksilize, öncelikli olarak etoksilize veya etoksilize ve propoksilize yag asitalkilesterleri, alkil zincirinde öncelikli olarak 1 ila 4 karbon atomu ile, özellikle yag asitmetilester. Ozellikle tercih edilen C12'C18' yag asitmetilester, bu ortalama 3 ila EC, özellikle ortalama 5 ila 12 EC içerir.

Ayni zamanda da iyonik olmayan aminoksitler tipi tensidler, örnegin N-kokosalkiI-N, N-dimetil- aminoksit ve N-sebumalkiI-N, N-dihidroksietilaminoksit, ve yag asidialkanolamidleri uygun olabilir. Bu iyonik olmayan tensidlerin miktari öncelikli olarak etoksilizen katiyag alkollerden daha fazla degildir, özellikle yaridan fazlasi degil.

Katyon aktif tensidler yüzey aktivitesini gerektiren hidrofob radikali sulu çözelti içinde disosiyasyonda katyonda içerir. Katyon tensidlerinin önemli temsilcileri quarter amonyum bilesikleridir, genel formül: (R1R2R3R4N+)x-. Burada R1 C1-Cg-Alk(en)il, R2 ila R4 birbirinden bagimsiz CnH2n+1_p_x_(Y1CO)R5)p-(Y2H)X,yerine geçer, burada n 0 olmayan tam sayilar yerine geçer ve p ve x tam sayilar veya 0 yerine geçer. Y1 ve Y2 birbirinden bagimsiz 0, N veya NH yerine geçer. R5 bir C3-023-Alk(en)il zincirini tanimlar. X bir karsi iyondur, bu tercihen alkilsi'ilfatlar ve alkilkarbonatlar içinden seçilir. Ozellikle tercih edilen katyon tensidlerdir, burada azot grubu iki uzun asil ve iki kisa alk(en)il radikali ile substit'üsyonludur.

Amfoter veya amfolitik tensidler birçok fonksiyonel gruplari içerir, bunlar sulu çözelti içinde iyonize olabilir ve bu sirada ortamin sartlarina göre bilesiklere anyonik veya katyonik karakter kazandirirlar. Isoelektrik noktasi yakininda ampfotensidler iç tuzlar olusturur, bu suretle bunlar su içinde zor veya hiç çözülmez olabilirler. Ampfotensidler amfolitler ve betainlere ayrilir, burada betainler çözelti içinde ikiz iyonlar olarak bulunur. Amfolitler amfoter elektrolitlerdir, yani bu bilesikler hem asit ve hem de bazik hidrofil gruplar içerir ve mevcut sartlara göre asit veya bazik davranir. Betainler olarak atom gruplamasi R3N+-CH2-COO', ile bilesikler tanimlanir, bunlar ikiz iyonun tipik özelliklerini gösterir.

Diger tensidler olarak bilinen adiyla gemini-tensidler söz konusudur. Burada genelde su tür bilesikler anlasilir: bunlar beher molekül içinde iki hidrofil grup ve iki hidrofob grup içerir. Bu gruplar genelde bilinen adiyla bir "spacer" ile birbirinden ayrilir. Bu spacer genelde bir karbon zinciridir, bunlar hidrofil gruplar yeterince bir mesafeye sahip olacak kadar uzun olmalidir, böylece bunlar birbirinden bagimsiz davranabilir. Bu tür tensidler genelde alisilmamis derecede düsük bir kritik misel konsantrasyonu ile ön plana çikar ve suyun yüzey gerilimini güçlü bir sekilde azaltma kapasitesine sahiptir. Istisna durumlarda gemini-tensidler adi altinda sadece dimerler degil, aksine trimer tensidler de anlasilir.

Uygun gemini-tensidler örnegin sülfatize edilmis hidroksi karisik eter veya dimeralkol-bis- ve trimeralkoI-tris-sülfatlar ve -etersülfatlardir. Terminal grupla kapali dimer ve trimer karisik eterler özellikle bi- ve multi- fonksiyonaliteleri ile ön plana çikarlar. Böylece adi geçen terminal gruplu kapali tensidler iyi aglasma özelligi gösterir ve köpük azalticidir, böylece özellikle makine ile çamasir yikama ve temizleme yönteminde kullanima uygundur. Ayni zamanda da gemini- polihidroksi yag asitamidler veya poli-polihidroksi yag asitamidler kullanilabilir.

Bulusa uygun komponent 1 içinde bulunan tensidlerin toplam miktari tercihen 1 agirlik - % ila 75 agirlik - %, tercihen 10 agirlik - % ila 60 agirlik - %, ve özellikle tercihen 20 agirlik - % ila 55 agirlik - % arasindadir. Tercihen anyonik ve iyonik olmayan tensidlerin karisimlari kullanilir.

Burada tercih edilen, anyonik tensidlerin 10 agirlik - % ila 60 agirlik - %, tercihen 15 agirlik - % kullanilmasi ya da iyonik olmayan tensidler 1 ila 25 agirlik - %, tercihen 2,5 agirlik - % ila 20 agirlik - %, özellikle tercihen 5 agirlik - % ila 15 agirlik - % miktarda kullanilmasidir.

Tercihen ayni zamanda da komponent 2 içinde tensidler kullanilir. Burada ayni zamanda da anyonik, iyonik olmayan veya amfoter tensidler içinden seçim yapilir, burada güçlendirici madde komponentinde tercihen (en azindan) iyonik olmayan tensidler ve anyonik ve/veya amfoter tensidler kullanilir. Komponent 2 içinde kullanilan tensidlerin miktari bulusa uygun olarak 0,2 ile agirlik - %, tercihen 0,5 ila 10 agirlik - % ve daha çok tercihen 1 ila 5 agirlik - % arasindadir.

Enzimler olarak özellikle hidrolazlar sinifindan olanlar söz konusudur, örnegin: proteazlar, esterazlar, Iipazlar ya da Iipolitik etki eden enzimler, amilazlar, selülazlar ya da diger glikosilhidrolazlar ve adi geçen bu enzimlerin karisimlari. Bütün bu hidrolazlar çamasirsa gibi, katki saglar. Selülazlar ve diger glikosilhidrolazlar piling ve mikrofibrillerin uzaklastirilmasiyla rengin korunmasina ve tekstilin yumusakliginin yükselmesine katki saglar.

Agartma ya da renk transferinin inhibe edilmesi için ayni zamanda daoksidoredüktazlar kullanilabilir.

Ozellikle iyi bir sekilde uygunluk gösteren enzimler bakteriyel soylardan veya mantarlardan, örnegin bacillus subtilis, bacillus licheniformis, streptomyces griseus ve humicola insolens'den kazanilan enzimatik aktif maddelerdir. Tercihen subtilisin tipi proteazlar ve özellikle Bacillus veya proteaz ve Iipaz ya da Iipolitik etki eden enzimler veya proteaz ve selülaz veya selülaz ve enzimler veya proteaz, Lipase ya da Iipolitik etki eden enzimler ve Cellulase, özellikle ancak proteaz - ve/veya Iipaz içeren karisimlar ya da Iipolitik etki eden enzimler ile karisimlar özellikle ilgi çeker. Bu tür Iipolitik etki eden enzimler bilinen kutinazlardir. Ayni zamanda da peroksidazlar veya oksidazlar bazi durumlarda kendilerini uygun olarak göstermistir. Uygun amilazlar özellikle a-amilazlar, iso-amilazlar, pullulanazlar ve pektinazlardir. Selülazlar olarak öncelikli olarak sellobiyohidrolazlar, endoglukanazlar ve beta-glukosidazlar, bu ayni zamanda da sellobiyazlar olarak adlandirilir, ya da bunlarin karisimlari kullanilir. Degisik selülaz tipleri kendi CMCase- ve Avicelase aktiviteleri ile farkli oldugundan, selulazlarin bilinçli karisimlari ile istenilen aktiviteler ayarlanabilir.

Enzimlerin ya da enzim karisimlarinin miktari toplam yikama maddesi bilesimi içinde (her iki komponent) örnegin yaklasik 0,1 ila 5 agirlik - %, tercihen 0,1 ila yaklasik 3 agirlik - % arasinda olabilir, burada enzimler tercihen sadece birinci komponentte bu miktarlarda kullanilabilir.

Yapici maddeler olarak su maddeler tanimlanir, bunlar belli maddeleri özellikle yikama sivisi içinde bulunan iyonlari kendine baglar veya kompleks haline getirir. Ozellikle su içinde bulunan Ca2+ iyonlari ve Mg2+ iyonlari baglanir, böylece yapici madde ayni zamanda su yumusatici olarak hizmet eder.

Yapici madde olarak örnegin ince kristalin, sentetik ve baglanmis su içeren zeolith kullanilir, öncelikli olarak Zeolith A ve/veya P. Zeolith P olarak örnegin Zeolith MAP(R) (ticari `ürün Firma Crosfield) özellikle tercih edilendir. Ancak uygun olanlar ayni zamanda da zeolith X ayrica A, X ve/veya P karisimlari. Ayni zamanda da özellikle ilgi çeken zeolith A ve zeolith X'den ko-kristalin sodyum/potasyum- alüminyumsilikat, bu VEGOBOND AX(R)(ticari ürün, firma Condea) adi altinda piyasadan temin edilebilir. Zeolith öncelikli olarak püskürtülerek kurutulmus toz olarak kullanilir. Zeolith°in süspansiyon olarak kullanilmasi durumunda, bu az miktarda iyonik olmayan tensidleri stabilizör olarak içerir, örnegin 1 ila 3 agirlik - % zeolith bazinda, 2 ila 5 etilenoksit veya etoksilize isotridekanoller. Uygun zeolithlerin ortalama tanecik büyüklügü 10 pm altindadir (hacimsel dagilimi; ölçüm yöntemi: Coulter Counter) ve öncelikli olarak 18 ila 22 agirlik - % , özellikle 20 ila 22 agirlik - % bagli su içerir. Bunun yaninda ayni zamanda da fosfatlar yapici madde olarak kullanilabilir.

Fosfatlar ve Zeolithîler için uygun substitütler ya da kismi substitütler kristalin, katmanli formda sodyumsilikatlardir, genel formül: NaMSix02x+1 y H20, burada M sodyum veya hidrojen anlamina gelir, x 1,9 ila 4 arasi bir sayi ve y 0 ila 20 arasi bir sayidir ve tercih edilen degerler x için 2, 3 veya 4'dür. Tercih edilen verilen formülün kristalin katmanli silikatlarinda, M sodyum yerine geçer ve x 2 veya 3 degerini alir. Ozellikle hem beta- ve hem de d- sodyumdisilikat Na28i205 y H20 tercih edilir.

Tercihen edilen yapici maddeler olarak ayni zamanda da amorf sodyumsilikatlar, modül: Na20: çözülmeyi geciktirir ve sekonder yikama özelliklerine sahiptir. Çözülmeyi geciktirme bilinen amorf sodyum-silikatlara kiyasla burada degisik sekilde örnegin yüzey muamelesi, karistirma, kompaktlama/sikistirma veya asiri kurutma ile saglanabilir. Bu bulus çerçevesinde "amorf" kavrami adi altinda ayni zamanda da "röntgen amorf" anlasilir. Bunun anlami silikatlarin röntgen büküm deneylerinde keskin röntgen yansimalarinin, kristal maddelerde tipik oldugu gibi, olmamasidir, aksine dagilan röntgen isininin bir veya birçok maksimumu, bunlar büküm açisinin birçok derece biriminin bir genisligini içerir. Ancak hatta, eger silikat partikülleri elektron büküm deneylerinde bulanik veya hatta keskin büküm maksimumlari gösterirse, özellikle iyi yapici madde özelliklerine yol açar. Bu su sekilde yorumlanir: ürünler mikrokristalin bölgeleri 10 ila birkaç yüz nm olarak, içerir, burada degerler maksimum 50 nm ve özellikle maksimum 20 nmiye kadar tercih edilir. Ozellikle tercih edilen sikistirilmis I kompakt hale getirilmis amorf silikatlardir ve asiri kurutulmus röntgen amorf silikatlardir.

Yapici madde olarak ayrica tercihen su içinde çözülür polimerler, örnegin polimer polikarboksilatlar uygundur, bunlar örnegin poliakrilik asit veya polimetakrilik asidin alkali metal tuzlaridir, örnegin bunlarin relatif mol kütlesi 500 ila 70 000 g / mol arasinda yer alir.

Polimer polikarboksilatlar için verilen mol kütlelerde söz konusu olan asit formunun agirlik ortalamali mol kütleleridir MW, bu esas olarak jel permeasyon kromatografisi ile (GPC) belirlenir, burada bir UV dedektör kullanilir. Olçüm burada harici bir poliakrilik asit standardina karsi yapilir, bu standart ölçülecek polimerlere strüktürel yakinligi ile gerçekçi mol kütle degerlerini verir. Bu veriler polistirolsülfonik asidin standart olarak kullanildigi ölçümde, mol kütle agirlik degerlerinden belirgin bir sapma gösterir. Polistirolsülfonik asitlere karsi ayarlanan ya da ölçülen mol kütleler genelde bu metinde verilen mol kütlelerden oldukça yüksektir.

Yapici maddeler olarak uygun polimerler özellikle poliakrilatlardir, bunlarin tercih edilen mol kütlesi 2 000 ila 20 000 g / mol arasinda yer alir. Bunlarin üstün çözünürlügü nedeniyle bu 000 ila 5 000 g / mol olmak üzere, tercih edilir. Uygun poliakrilatlar için örnek: Sokalan ® serisi, BASF; örnegin Sokalan CP10 ve Sokalan PA25 CI, ancak bunlarla sinirli da degildir.

Uygun polimerler ayni zamanda da su maddeleri içerebilir: bunlar kismen veya tamamen vinilalkol veya bunun derivatlarinin birimlerinden meydana gelir.

Yapici madde olarak uygun olanlar ayrica kopolimer polikarboksilatlardir, özellikle akrilik asidin metakrilik asit ile ve akrilik asidin veya metakrilik asit ile, maleik asit ile polikarboksilatlari.

Ozellikle uygun olarak akrilik asidin maleik asit ile kopolimerleri kendini gösterir, bunlar 50 ila 90 agirlik - % akrilik asit ve 50 ila 10 agirlik - % maleik asit içerir. Bunlarin relatif mol kütlesi, Su içinde çözünürlügü iyilestirmek için polimerler ayni zamanda da allilsülfonik asitler, örnegin alliloksibenzolsülfonik asit ve metallilsülfonik asidi, monomer olarak içerir.

Ozellikle tercih edilen ayni zamanda da ikiden fazla monomer birimleri olan biyolojik olarak parçalanabilir polimerlerdir, örnegin bunlar monomerler olarak akrilik asit ve maleik asit tuzlari ayrica vinilalkol ya da vinilalkol derivatlari veya monomerler olarak akrilik asit ve 2- aIkiIaIIiIsülfonik asit tuzlari ayrica seker derivatlari içerir.

Yapici maddeler olarak diger uygun kopolimerlerde monomer olarak örnegin akrolein ve akrilik asit/ akrilik asit tuzlari ya da akrolein ve vinilasetat içerir.

Simdiye kadar adi geçen polimerler bulusa uygun yikama maddelerinde tercih edilen yapici madde komponentleri olarak (su yumusatici) kullanilir.

Yapici maddeler olarak diger uygun maddeler poliasetallardir, bunlar dialdehitlerin 5 ila 7 C atomu ve en azindan 3 hidroksil grubu içeren poliolkarboksilik asitler ile reaksiyonuyla elde edilebilir. Tercih edilen poliasetaller dialdehitlerden örnegin glioksal, glutaraldehit, tereftalaldehit ayrica bunlarin karisimlarinda ve poliolkarboksilik asitlerden örnegin glukonik asit ve/veya glukoheptonik asitten elde edilir.

Diger uygun organik yapici madde bilesikleri dekstrinler, örnegin karbon hidratlarin oligomerleri ya da polimerleridir, bunlar nisastalarin parsiyel hidrolizi ile elde edilebilir. Hidroliz yaygin olarak bilinen, örnegin asit- veya enzim- katalize yöntemler ile uygulanir. Avantajli bir sekilde burada hidroliz ürünleri olarak, ortalama mol kütlesi 400 ila 500 000 g / mol olan hidroliz ürünleri söz konusudur. Burada bir polisakkaridin bir dekstroz ekivalani (DE) 0,5 ila 40, özellikle 2 ila 30 tercihen arasindadir, burada DE polisakaridin indirgeyici etkisi için, DE degeri 100 olan dekstroza kiyasla kullanilan bir ölçüdür. Kullanilabilir olanlar hem maltodekstrin, DE degeri 3 ve arasinda ve kuru glikoz surubu, DE degeri 20 ve 37 arasinda, ayni zamanda da bilinen adiyla saridekstrinler ve beyaz dekstrinler, bunlarin mol kütlesi daha büyük olup 2000 ila 30000 g/mol arasindadir.

Bu tür dekstrinlerin okside edilmis derivatlarinda söz konusu olan bunlarin okside edici maddeler ile reaksiyon ürünleridir, bunlar sakarin halkasinin en azindan bir alkol fonksiyonunu karboksilik asit fonksiyonuna okside etme yetenegine sahiptir. Burada söz konusu olan sakarid halkasinin C6 ve/veya C2 / 03 de açilmasi ile okside edilmis ürünlerdir. Sakarid halkasi CG da okside edilmis ürün özellikle avantajli olabilir.

Ayni zamanda da oksisuksinatlar ve disuksinatlarin diger derivatlari, Öncelikli olarak etilendiamindisuksinatlar, diger uygun kombine yapicilardir. Burada etilendiamin-N,N*-disuksinat (EDDS) tercihen sodyum- veya magnezyum tuzu olarak kullanilir. Ayrica tercih edilen bu baglamda ayni zamanda da gliserindisuksinatlar ve gliserintrisuksinatlardir. Uygun kullanim miktarlari zeolith içeren ve/veya silikat içeren formülasyonlarda 3 ila 15 agirlik - %'dir.

Diger kullanilabilir kombine yapicilar örnegin asetilize hidroksikarboksilik asitler ya da bunlarin tuzlaridir, bunlar gerektiginde ayni zamanda da Iakton formunda bulunabilir ve bunlar en az 4 karbon atomu ve en azindan bir hidroksi grubu ayrica maksimal iki asit grubu içerir.

Yapici maddeler birinci komponent içinde bulusa uygun olarak az miktarlarda kullanilir, tercihen agirlik - %'den daha az, daha çok tercihen 5 agirlik - %'den daha az, en çok tercihen 2,5 agirlik - %“den daha az, özellikle 1 agirlik - %'den daha az. Ozellikle tercih edilen bir uygulama formunda komponent 1 yapici madde içermez. Güçlendirici madde komponentinde (komponent 2) buna mukabil tercihen yapici madde kullanilir ve kullanim miktari 1 ila 40 agirlik - % arasinda, tercihen 2,5 ila 35 agirlik - % arasinda, özellikle tercihen 5 ila 25 agirlik - % arasindadir. Güçlendirici madde-komponenti içinde bir agartici maddenin oldugu durumda yapici madde orani biraz azaltilabilir, böylece bir agartici madde oldugu durumda komponent 2 içinde tercih edilen yapici madde miktari 5 ila 20 agirlik - % arasinda yer alir. Güçlendirici madde komponenti içinde bilhassa tercih edilen yapici madde yukarida adi geçen su içinde çözülür polimerlerdir.

Tecrit edici maddeler mineral tuzlarini çözelti içinde tutar ve bu suretle mineral tuzu içeren çözeltilerden çökelmeyi önler Tecrit edici maddeler olarak ayni zamanda da yukarida adi geçen yapici maddeler, özellikle polimer yapici maddeler uygundur, ayni sekilde asagida tarif edilen kompleks yapicilar. Uygun tecrit edici madde olarak ayrica fosfonatlar kullanilir, örnegin 1- hidroksietan-, etilendiamin-tetra(metilen- fosfonik asit) (EDTMP), dietilentriamin-penta(metilenfosfonik asit) (DTPMP), hekzametilendiamin - tetra(metilenfosfonik asit) (HDTMP), hidroksietiI-amino- di(metilenfosfonik asit) (HEMPA), bis-(hekzametilen)-triamin-penta(metilenfosfonik asit) ya da bunlarin tuzlari, 2-fosfon0butan- , 2-fosfonobutan-1,2,4- trikarboksilik asit ya da bunlarin tuzlari veya Etanhidroksi-1,1,2-trifosf0nat, ancak verilen bu bilesiklerle sinirli degildir. Bu türden tecrit edici maddeler firma Zschimmer ve Schwarz, Burgstadt, Almanya, tarafindan piyasaya sürülmüstür.

Uygun kompleks yapici madde olarak bilinen bütün maddeler söz konusu olabilir, özellikle aminokarboksilatlar, (poli)fosfatlar, dikarboksilik asitler veya hidroksi asitler kullanilabilir.

Aminokarboksilatlarda metilglisindiasetk asit (MG- DA, örnegin Trilon® M olarak firma BASF'dan temin edilebilir), IDA (iminodiasetik asit), NTA (nitrilotriasetik asit), EDTA (etilendiamintetraasetik asit), EGTA (etilenglikoltetraasetik asit) ve iminodisuksinat tetra sodyum tuzu tercih edilir, ayrica trietanolamin, ancak bunlarla sinirli degildir.

Kompleks yapici madde olarak kullanilabilir organik maddeler örnegin sodyum tuzlari formunda kullanilabilir polikarboksilik asitler veya hidroksi asitlerdir, burada polikarboksilik asitler baglaminda su tür karboksilik asitler anlasilir, bunlar birden fazla asit fonksiyonu tasirlar.

Ornegin sitrik asit, Iaktik asit, adipik asit, suksinik asit, oksalik asit, glutarik asit, malik asit, tartarik asit, maleik asit, fumarik asit, seker asitleri, aminokarboksilik asitler, nitrilotriasetk asit (NTA) ve bunlarin (derivatlari) ayrica bunlarin karisimlarinin tuzlaridir. Tercih edilen polikarboksilik asit örnegin sitrik asit, adipik asit, suksinik asit, glutarik asit, tartarik asit seker asitleri ve ayrica bunlarin karisimlarinin tuzlaridir.

Ayni zamanda da asitler de aslinda kullanilabilir. Asitler kompleks yapma etkisi yaninda tipik olarak ayni zamanda da bir asitlendirme komponenti özelligi gösterir ve böylece yikama ve temizleme maddelerinin düsük ve orta derecede pH degerinin ayarlanmasina hizmet eder.

Ozellikle burada sitrik asit, Iaktik asit, suksinik asit, glutarik asit, adipik asit, glukonik asit ve bunlarin istenilen karisimlari verilebilir. Diger asitlendirme maddeleri bilinen pH regülatörleridir, örnegin sodyumhidrojenkarbonat, sodyumuhidrojensülfat.

Ayni zamanda da kompleks yapici BayPure® serisi, firma Bayer AG, Almanya, uygun bir kompleks yapicidir.

Ayni zamanda da kompleks yapicilar ilk komponent içinde bulusa göre az miktarda kullanilir, tercih edilen miktarlar 5 agirlik - %“den daha az, daha çok tercihen 2,5 agirlik - %'den daha az, en çok tercihen 1 agirlik - %'den daha azdir. Ozellikle tercih edilen bir uygulama formunda komponent 1 kompleks yapici içermez. Güçlendirici madde komponenti (komponent 2) içinde buna mukabil tercihen kompleks yapici kullanilir, burada kullanim miktari 1 ila 40 agirlik - %, tercihen 2,5 ila 35 agirlik - %, özellikle tercihen 5 ila 25 agirlik - % arasindadir. Bir agartici maddenin güçlendirici madde komponent içinde bulunmasi nedeniyle kompleks yapici orani biraz azalir, böylece bir agartici madde olmasi durumunda tercih edilen komponent 2 içinde kompleks yapici orani 5 ila 20 agirlik - % arasinda yer alir. Ozellikle tercih edilen kompleks yapicilar yukarida adi geçen aminokarboksilatlardir.

Agartici maddeler adi altinda faydalanilan, su içinde H202 veren bilesiklerden sodyumperkarbonat, sodyumperborattetrahidrat ve sodyumper-boratmonohidrat özel bir anlama sahiptir. Kullanilabilir diger agartici maddeler örnegin peroksipirofosfatlar, sitrathidratlari ayrica H202 veren perasit tuzlari veya perasitler, örnegin perbenzoatlar, peroksiftalatlar, diperazelaik asit, ftaloimino perasit veya diperdodekan diasit. Ayni zamanda da agartici maddeler organik agartici maddeler grubu içinden seçilerek kullanilabilir. Tipik organik agartici maddeler Örnegin: diasilperoksitler, Örnegin dibenzoilperoksit. Diger tipik organik agartici maddeler örnegin: peroksi asitler, burada örnek olarak özellikle alkilperoksi asitler ve arilperoksi asitler verilebilir. Tercih edilen temsiciler örnegin (a) peroksibenzoik asit ve bunlarin halka substitüsyonlu derivatlari, örnegin alkilperoksibenzoik asitler, fakat ayni zamanda da peroksi-alfa-naftonik asit ve magnezyum- monoperftalat, (b) alifatik veya substitüsyonlu alifatik peroksi asitler, örnegin peroksilaurik asit, peroksistearik asit, epsiIon-ftalalimidoperoksikapronik asit nonenilamidoperadipin asit ve N-nonenilamidopersuksinatlar, ve (c) alifatik ve aralifatik peroksidikarboksilik asitler, örnegin 1,12-diperoksikarboksilik asit, 1,9-diperoksiazelaik asit, diperoksisebasik asit, diperoksibrassyl asit, diperoksi ftalik asitler, 2-desildiperoksibutan-1,4- di asit, N,N-tereftaloiI-di(6-aminoperkapronik asit) kullanilabilir.

Bu bulusa göre özellikle tercih edilen agartici maddeler H202 'üretir veya ayni zamanda da bizzat H202. Ayni sekilde tercih edilen agartici maddeler: ftaIimido-perokso-karpronik asit (PAP), sodyum-nonanoniloksibenzolsülfonat (NOBS) ve sodyum-4-(2-dekanoil0ksiet0ksi- karboniIoksi)benzoIs'L`iIf0nat (DECOBS) ve dekanoiloksibenzoik asit (DOBA) ya da dioksiranlar.

Agartici madde olarak ayni zamanda da klor ve bromu açiga çikaran maddeler kullanilabilir, ancak tercih edilmez. Uygun klor veya bromu açiga çikaran materyaller olarak örnegin heterosiklik N-brom- ve N-kloramidler, örnegin triklorisosiyan'ür asit, tribromisosiyanür asit, dibromisosiyanür asit ve/veya diklorisosiyan'ür asit (Dl- CA) ve/veya bunlarin katyonlar örnegin potasyum ve sodyum ile tuzlari verilebilir. Hidantoin bilesikleri de örnegin 1,3-di- klor-5,5- dimetilhidanthoin ayni sekilde uygundur.

Agartici madde içeren komponent içinde agartici madde miktari öncelikli olarak 1 ila 40 agirlik - tercihen perborat-monohidrat ve/veya perkarbonat veya direkt H202 kullanilir. Eger H202 direkt kullanilirsa, tercihen bundan 5 ila 10 agirlik - %, özellikle tercihen 6 ila 8 agirlik - % kullanilir.

Agartma aktivatörleri olarak perhidroliz sartlari altinda alifatik peroksokarboksilik asitleri öncelikli olarak 1 ila 10 C atomu, özellikle 2 ila 4 C atomu ile ve/veya gerektiginde substiti'isyonlu perbenzoik asit veren bilesikler kullanilir. Uygun olan maddeler adi geçen C atom sayisinin 0- ve/veya N-asil gruplarini ve/veya gerektiginde substitusyonlu benzoil gruplarini tasiyan bilesiklerdir, Örnegin anhidritler, esterler, imidler, ve asilize imidazoller veya oksimler sinifindan.

Tercih edilen birçok defa asilize edilmis alkilendiaminler, özellikle tetraasetiletilendiamin (TAED), tetraasetilmetilendiamin TAMD ve tetraasetilhekzilendiamin TAHD, ayni zamanda da pentaasetilglikoz PAG, 1,5-diasetiI-2,2-diokso-hekza-hidro-1,3,5-triazin DADHT ve isatonik asitanhidrit ISA, asilize triazin derivatlari, özellikle 1,5-diasetiI-2,4-dioksohekzahidro-1,3,5-triazin (DADHT), asilize glikoluriller, özellikle tetraasetilglikoluril (TAGU), N-asilimid, özellikle N- nonanoilsuksinimid (NOSI), asilize fenolsülfonatlar, özellikle n-nonanoil- veya isononanoiloksibenzolsülfonat (n-ya da iso-NOBS), karboksilik asitanhidritleri, özellikle ftalik asitanhidrit, asilize çok degerli alkoller, özellikle triasetin, etilenglikoldiasetat ve 2,5-diaset0ksi- bunlarin karisimlari (SORMAN), asilize seker derivatlari, özellikle pentaasetlglikoz (PAG), pentaasetilfruktoz, tetraasetilloz ve oktaasetillaktoz ayrica asetilize, gerektiginde N-alkilize glukamin ve glukonolakton, ve/veya N-asilize Iaktamlar, örnegin N- benzoilkaprolaktam. Hidrofil substit'üsyonlu asilasetaller ve asillaktamlar ayni sekilde tercih edilir. Ayni zamanda da konvansiyonel agartma aktivatörlerinin kombinasyonu kullanilabilir.

Ozellikle tercih edilen agartma aktivatörleri TAED, asetilkaprolaktam (Peractive LAC olarak temin edilebilir), veya ayni zamanda da foto katalizörler, hava oksijeni kullanilir.

Konvansiyonel agartma aktivatörlerine ilave olarak veya bunlarin yerine ayni zamanda da agartma katalizörleri kullanilabilir. Bu maddelerde söz konusu olan agartmayi güçlendiren geçis metalleri tuzlari ya da geçis metalleri kompleksleridir, örnegin Mn-, Fe-, C0-, Ru - veya M0 yörünge kompleksleri veya - karbonil kompleksleri. Ayni zamanda da Mn-, Fe-, C0-, Ru-, Mo-, Ti-, V- ve Cu- N-içeren tripod Iigandlari ile kompleksler ayrica 00-, Fe-, Cu- ve Ru-amin kompleksleri agartma kataliz'orleri olarak kullanilabilir. Bu baglamda manganez III kataliz'orleri, kompleksleri, manganez çapraz köprülü makrosiklik kompleksler, manganezin 2,2':6,2"- terpiriden ile kompleksleri ve manganezin polipiridinamin Iigandlar ile kompleksleri; demir katalizörleri, özellikle Feinin pentadentat azot donör Iigandlari ile kompleksleri ve makrosiklik tetraamidat Iigandlari ile kompleksleri; H202-aktivasyonu için kobalt bazli katalizörler, özellikle kobalt-pentaamin kompleksleri ve polipridinamin Iigandlari ile kobalt kompleksleri tercih edilir.

Agartma katalizörleri genelde 5 agirlik - %"ya kadar, özellikle 0,0025 agirlik - % ila 1 agirlik - % ve özellikle tercihen 0,01 agirlik - % ila 0,25 agirlik - % arasinda bir oranda kullanilir ve bu orana bütün madde bazindadir. Agartma aktivatörü ihtiyaca göre, tercihen 0,05 ila 15 agirlik - % arasi bir oranda kullanilabilir.

Tercih edilen bir uygulama formunda birinci komponent, özellikle 1 ila 10 agirlik - % agartma aktivatörü veya 0,01 ila 2 agirlik - % bir agartma katalizörü içerir .

Bir agartma aktivatörü veya bir agartma katalizörü ile birinci komponentte temizleme gücü tekrardan belirgin bir sekilde yükselir.

Renk transfer inhibitörü olarak bilinen her madde kullanilabilir. Bunlar örnegin polivinilpirolidone (PVP), polivinilimidazole (PVI), vinilpirolidon ve vinilimidazol (PVP/PVI) kopolimerleri, polivinilpiridin-N-oksitler, poIi-N- karboksimetiI-4-vinilpiridiumklorürler ayrica bunlarin karisimlaridir. Ozellikle tercih edilen bir renk transfer inhibitörü bir vinilpirolidon-vinilimidazol- kopolimer, örnegin Sokalan® HP 56, firma BASF.

Ayrica yag-alkiI-dialkiI-hidroksietilamonyum tuzlarinin yikama ve temizleme maddelerinde renk transfer inhibitörü olarak etki gösterdigi bilinmektedir.

Tercih edilen yag-alkil-dialkilhidroksietil- amonyum tuzu bir yag-alkil-dimetilhidroksietilamonyum tuzu, öncelikli olarak bir C12-C18- yag-alkiI-dimetiIhidroksietilamonyum tuzudur. Ozellikle tercih edilen, yag-alkiI-dimetiIhidroksietilamonyum tuzu, C12-C14- yag-alkil-dimetilhidroksi- etilamonyumklorürdür. Karsi iyonlar olarak tuzlar halojenür-, metosülfat, metofosfat veya fosfat iyonlari, ayrica bunlarin karisimlarini içerebilir. Tercih edilen karsi iyon klorürdür.

Ticari olarak temin edilebilir bir yag-alkiI-dimetilhidroksietilamonyum tuzu için örnek Praepagen® HY (firma Clariant), bir C12/C14-yag-alkil-dimetilhidroksietiI-amonyumklorür.

Bu yag-alkil-diaIkiIhidroksietiIamonyum tuzlari özellikle efektif renk transfer inhibitörleridir.

Adi geçen yag-alkiI-dialkilhidroksietilamonyum tuzlari ayni zamanda da en azindan bir ikinci renk transfer inhibitörü ile kombine edilerek kullanilabilir.

Burada yag-alkiI-dialkilhidroksietil- amonyum tuzlari tercihen en azindan yukarida anilan bir polivinilpirolidon (PVP), polivinilimidazol (PVI), vinilpirolidon ve vinilimidazol (PVP/PVI) kopolimerleri, polivinilpiridin-N-oksitler, poli- N-karboksimetiI-4-vininiridium-klorür ayrica bunlarin karisimlari ile kombine edilebilir.

Bu renk transfer inhibitörlerinde söz konusu olan bilinen ve ticari olarak temin edilebilir (k0)polimerlerdir, bunlar iyi ve stabil sekilde yikama maddesi ve temizleme maddesi içine islenebilir.

Renk transfer inhibitörünün yikama maddesi ve temizleme maddesi içindeki miktari 0,001 ve 10 agirlik - % arasinda olup, toplam madde bazindadir, ancak tercihen komponent 1 içinde kullanilir. Tercihen renk transfer inhibitörünün komponent 1 içindeki miktari 0,01 ve 5 agirlik - % ve özellikle tercihen 0,1 ve 2 agirlik - % arasindadir (aktif madde).

Grilesme inhibitörlerinin görevi elyaftan çözülen kirletici unsurlari sivi ortam içinde süspansiyon halinde tutmak ve böylece kirletici unsurlarin tekrar elyaf içine çekilmesini önlemektir. Bunun için su içinde çözülür kolloidler siklikla organik kökene uygundur, örnegin su içinde çözülür olan tuzlar (ko-)p0limer karboksilik asitler, Leim, jelatinler, eterkarboksilik asitlerin veya nisasta ve selülozlarin etersülfonik asitlerin tuzlari veya selülozun veya nisastanin asidik sülfürik asitesterlerin tuzlari. Ayni zamanda da su içinde çözülür, asidik gruplar içeren poliamidler bu maksat için uygundur. Ayrica çözünür nisasta preparatlari ve diger yukarida adi geçen nisasta ürünleri kullanilir, örnegin parçalanmis nisasta, aldehit nisastalari v.s.. Ayni zamanda polivinilpirolidon kullanilabilir. Tercihen selülozeter, örnegin karboksimetilselüloz (Na tuzu), metilselüloz, hidroksialkilselüloz ve karisik eterler, örnegin metilhidroksietiI-selüloz, metilhidroksipropilselüloz, metilkarboksimetilselüloz ve bunlarin karisimlari, ayrica da polivinilpirolidon kullanilir. Grilesme inhibitörlerinin örnegin 0,1 ila 5 agirlik - % oraninda kullanilir, bu oran toplam yikama maddesi bazindadir.

Güçlendirici maddeler olarak kullanilan bulusa uygun yikama maddesinin komponenti 2 optik parlatici örnegin diaminostilbendisülfonik asit derivatlarini ya da bunlarin alkali metal tuzlarini disülfonik asit tuzlari veya benzer yapida bilesikler, bunlar morfolino gruplari yerine bir dietanolamino grubu, bir metilamino grubu, bir anilino grubu veya bir 2-metoksietilamino grubu tasir. Uygun stilben derivatlari bis(triazinil)aminostilben derivatlarini, stilbenin bisasilamino derivatlarini, stilbenin triazol derivatlarini, stilbenin oksadiazol derivatlarini, stilbenin oksazol derivatlarini ve stilbenin stiril- derivatlarini kapsar. Ayrica parlatici substitüsyonlu difenilstiriller (4-klorstiriI)-47-(2-süIfostiriI)-difenil'in alkali tuzlari. Ozellikle tercih edilen bir optik parlatici disodyum -2,2'-((1,1i-bifenil)-4,47-diildivinilen)bis(benzolsülfonat), bu Tinopal CBS-X ® adi altinda firma BASF tarafindan piyasaya sunulur. Ayni zamanda da optik parlatici Tinopal CBS- CL, Tinopal 5 BM-GX ve Tinopal AMS-GX difenilstirillerin uygun derivatlaridir. Ayni zamanda da yukarida adi geçen bu parlaticilarin karisimlari da kullanilabilir.

Optik parlatici miktari komponent 2 içinde 0 ila 3 agirlik - % olabilir, tercihen 0 ila 2 agirlik - %. 0,4 agirlik - %'dir (aktif madde) tercih edilir.

Ozellikle tercih edilen bir uygulama formunda komponent 1 içinde renk transfer inhibitörü olarak bir vinilpirolidon-vinilimidazoI-kopolimer ve komponent 2 optik parlatici dolarak disodyum - 2,2!- ((1,1*-bifeniI)-4,4'-diildivinilen)bis(benzoI-sülfonat, özellikle tercihen eger ilave agartici madde olarak H202 veya bir H202 üreten madde kullanilirsa.

Bunun ötesinde ayni zamanda da UV absorberler kullanilabilir. Bunlar ultraviyole isinlar için özellikle yüksek absorpsiyon kabiliyetine sahiptir, bunlar isiktan koruyucu maddeler (UV- stabilizörler) olarak hem boyar maddelerin, pigmentlerin ve tekstil elyafin isiga karsi direncin iyilestirilmesi için katki saglar ve ayni zamanda da tekstil ürünlerini tasiyan insanlari tekstil içinden geçen UV isinlarindan korur. Genelde isinsiz deaktivasyon ile etkili bilesiklerde söz konusu olan benzofenon derivatlari, bunlarin substitüentleri örnegin hidroksi- ve/veya alkoksi gruplari çogunlukla 2- ve/veya 4- konumunda bulunur. Bunun ötesinde ayni zamanda da substitüsyonlu benzotriazoller uygundur, ayrica 3- konumda fenil substitüsyonlu akrilatlar (sinamik asit derivatlari), gerektiginde 2- konumda siyano gruplari, salisilatlar, organik nikel kompleksleri ayrica dogal maddeler örnegin umbelliferon ve vücuda ait urokanik asit. Tercih edilen bir uygulama formunda UV absorber UV-A ve UV-B isinlarini ayrica gerektiginde UV-C isinlarini absorbe eder ve mavi isigin dalga boyunda geri isinlar, böylece bunlar optik parlaticinin ilave bir etkisini de gösterir. Tercih edilen UV absorberler ayni zamanda da triazin derivatlari, örnegin hidroksiariI-1,3,5-triazin, sülfonize edilmis 1,3,5-triazin, 0- hidroksifenilbenzotriazol ve 2-aril- 2H-benzotriazol ayrica bis(anilinotriazinilamin0)-stilben- disülfonik asit ve bunlarin derivatlari. UV absorberler olarak ayni zamanda da ultraviyole isigi absorbe eden pigmentler örnegin titanyumdioksit kullanilabilir.

Ilave olarak yikama maddesi ayni zamanda da komponentler içerir, bunlar yag ve kati yagin tekstil materyalden yikanabilirligini pozitif yönde etkiler, bilinen adiyla bunlar soil repellents'dir.

Bu efekt özellikle eger tekstil kirlenmisse ön plana çikar, bu tekstil daha önce birçok defa bulusa uygun yag çözen bir yikama maddesi ile yikanmistir. Tercih edilen yag çözücü komponentlere örnek olarak iyonik olmayan selülozeterler örnegin metilselüloz ve metilhidroksi-propilselüIoz, burada metoksi gruplari orani 15 ila 30 agirlik - % ve hidroksipropoksil gruplari orani 1 ila 15 agirlik - % arasinda olup bu oran iyonik olmayan selülozeter bazindadir, ayrica teknigin son durumundan bilinen ftalik asit ve/veya tereftalik asit polimerleri, ya da bunlarin derivatlari, özellikle etilentereftalarlarin ve/veya polietilengIikoltereftalatlarin polimerleri veya bunlarin anyonik ve/veya iyonik olmayan modifiye derivatlaridir. Ozellikle tercih edilen ftalik asit ve tereftalik asit polimerlerinin sülfonize edilmis derivatlaridir.

Makine ile çamasir yikama yönteminde avantajli olan yikama maddelerine köpük inhibitörlerinin ilave edilmesidir. Köpük inhibitörleri olarak örnegin dogal veya sentetik kökenli sabunlar verilebilir, bunlar yüksek oranda 018-024-yag asitleri içerir. Tensit türünde olmayan uygun köpük inhibitörleri örnegin organopolisiloksanlar ve bunlarin mikro incelikte gerektiginde silanize edilmis silisik asit ile ayrica parafin, vaks, mikrokristalin vaks ile karisimlari ve bunlarin silanize silisik asit veya bisteariletilendiamid ile karisimlaridir. Avantajli bir sekilde ayni zamanda da degisik köpük inhibitörlerinin karisimlari da kullanilabilir, örnegin silikon, parafin veya vaks bazli olanlar. Köpük inhibitörleri tercihen ikinci komponent içinde kullanilir.

Bulusa uygun sivi yikama maddeleri istenilen bir durumda en azindan bir faz içinde kullanilabilir koyulastirici madde ve çökelmeye karsi bir madde ayrica viskozite düzenleyiciler örnegin poliakrilatlar, polikarboksilik asitler, polisakaridler ve bunlarin derivatlari, poliüretanlar, polivinilpirolidonlar hint yagi derivatlari, poliamin derivatlari örnegin kuaternize ve/veya etoksilize hekzametilendiaminler ayrica bunlarin istenilen karisimlarini içerir.

Maddeler diger tipik yikama ve temizleme bilesenlerini örnegin parfümler ve/veya boyar maddeler içerir, burada yikanacak tekstil materyaller üzerine boyama etkisi olmayan veya ihmal edilebilir olan boyar maddeler tercih edilir. Kullanilan boyar maddelerin tercih edilen miktar araligi 1 agirlik - % altinda, öncelikli olarak 0,1 agirlik - % altinda olup bu miktar yikama maddesi bazindadir. Bu maddeler gerektiginde ayni zamanda da beyaz pigment örnegin Ti02 içerebilir.

Bulusa uygun yikama maddesi içinde en azindan bir komponent 1 sividir. Tercihen ayni zamanda da komponent 2 bir sividir, burada her iki sivi çözelti veya ayni zamanda da dispersiyon veya emülsiyon olabilir. Tercihen her iki komponent adi geçen içerik maddelerinin çözeltileridir. Her iki komponent sivilarinin viskozitesi istenilen uygulama özelligine göre ayni veya degisik olabilir. Sivi maddeler tercihe su içerir. Bunun ötesinde ayni zamanda da bunlar organik çözücü maddeler içerebilir, özellikle bu çözücü maddeler su ile karisabilir.

Organik çözücü madde olarak bulusa uygun sivi maddeler öncelikli olarak polidioller, eterler, alkoller, ketonlar, amidler ve/veya esterler 80 agirlik - %'ye kadar, öncelikli olarak 0,1 ile 70 agirlik - %, özellikle 0,1 ila 60 agirlik - % oraninda kullanilir. Tercih edilen düsük moleküler polar maddeler, örnegin metanol, etanol, propanol, propilenkarbonat, aseton, asetonilaseton, diasetonalkol, etilacetat, 2-propan0l, etilenglikol, propilen, gliserin, dietilenglikol, dipropilenglikol- monometileter ve dimetilformamid ya da bunlarin karisimlarini içerir.

Tercihen en azindan komponent 1 1 ila 20 agirlik - % en azindan bir alkol, tercihen 2,5 agirlik - seçilir: propilenglikol, metanol, etanol ve propanol, burada propilenglikol veya etanol tercih edilir.

Bulusa uygun sivi yikama maddesinin komponentinin 1 pH degeri öncelikli olarak 5 ve 10 arasinda, özellikle 6 ve 9 arasinda ve özellikle tercihen 7 ila 8,5 arasindadir. Su bu tür bulusa uygun maddelerde istenildiginde 90 agirlik - %'ye kadar, özellikle 20 agirlik - % ila 75 agirlik - % oraninda bulunabilir; gerektiginde bu oranlar daha fazla veya daha az olabilir.

Komponentin 2 pH degeri bir agartici madde ortaminda, özellikle H202 agartici madde olarak kullanilirsa, tercihen pH 3 ila pH 6, özellikle tercihen pH 4,5 ve 5,5 arasinda yer alir. sivi madde veya sivi maddenin komponentlerinden birisi dispersiyon olarak hazirlanacaksa, bu durumda komponentler içinde kullanilan kati madde tanecikleri ve maddenin sivi fazi arasindaki yogunluk farki her ikisinin yogunlugunun 10 % üzerinde olmamasi tercih edilir ve özellikle bu fark kati tanecikler sivi fazda yüzebilecek sekilde az olmalidir.

Avantajli bir uygulama formuna göre yikama maddesinin sivi komponenti 1 en azindan 25 ila 40 agirlik - % anyonik tensidler ve 5 ila 15 agirlik - % iyonik olmayan tensidler ve 5 agirlik - %'den daha az güçlendirici maddeler ve 5 ila 15 agirlik - % alkoller içerir.

Güçlendirici madde en azindan bir içerik maddesini su yumusaticilar, tercihen kompleks yapici maddeler, tecrit edici maddeler ve yapici maddeler içinden seçilerek içerir, burada yapici maddelerin kullanilmasinda su içinde çözülür polimerler özellikle tercih edilir. Avantajli bir uygulama formuna göre güçlendirici madde yapici maddeler ve agartici madde bazindadir. Bu suretle temizleme gücü daha da iyilesir.

Güçlendirici madde bulusa uygun olarak bir optik parlatici içerir. Bununla çamasirin açik / beyaz bölgeleri ayni zamanda da çamasir üzerinde diger renklerin ortaminda parlatilir. Açik / beyaz bölgeler bu suretle özellikle pirildar. Ozellikle avantajli olan bir optik parlaticinin güçlendirici maddeler içinde köpük yönünden zayif, iyonik olmayan tensidlere entegrasyonudur. Bu tensidler ayrica yikama prosesinde ayni zamanda da bir köpük kontrolüne olanak saglar. Bunun ötesinde oksidasyon maddelerine karsi ileri derecede stabil bir optik parlaticinin seçimi avantaj saglar.

Tercihen kullanilacak optik parlaticilar yukarida verilmistir, burada Tinopal CBS-X özellikle tercihen bir parlaticidir.

Bulusa göre güçlendirici madde bir agartici madde, özellikle tercihen hidrojenperoksit (H202) veya bir H202 üreten maddeyi agartici madde olarak içerir. Bu suretle temizleme gücünün belirgin bir artisi, özellikle agartilabilir lekelerde, görülür. Bunun ötesinde yikama deneyleri göstermistir ki, agartici madde olarak güçlendirici madde içinde H202 kullanilmasi esas olarak renkli tekstiller 'üzerinde bir renk hasarina (renk degisimi, açik çizgiler v.s.) yol açmaz.

Bu uygulama formunda güçlendirici madde tercihen bir pH degerini 3 - 6, araliginda tercihen 4,5 ila 5,5 araliginda içerir. Asidik olarak ayarlanan reçete ile agartici madde, 'özellikle hidrojenperoksit veya bir H202 üreten madde söz konusu ise, stabilize eder.

Yikama maddesinin her iki komponentinin ayri formda sunulmasiyla, hem renkli yikama maddesinin avantaji ve hem de tam bir yikama maddesinin avantaji kullanilabilir ve istege göre degisik miktarda komponentlerin kullanimiyla yikama sonucu kontrol edilebilir.

Komponent 1 bilesimi itibariyle, `Özellikle bir renk transfer inhibitörü ortaminda bir renkli yikama maddesine uygundur, bu komponent 2 ile kombine edilerek, `ozellikle eger komponent 2 bir agartici madde ve/veya bir optik parlatici içerirse, bir tam yikama maddesine tamamlanabilir.

Her iki komponentin uygulanan karisim oranina göre böylece istenilen temizleme gücü yikama maddesi bir renkli yikama maddesidir, buna karsi (K1 : K2) karisim orani 2 : 1 ila 1 : 10 altinda ise yikama maddesi daha ziyade bir tam yikama maddesine uygundur.

Bir yikama maddesinin degisik komponentlerinin ayri dozlanmasi için yikama maddesinin otomatik bir dozaj düzenegi ile dozlanmasi için bulusa uygun yöntem bir ilk kademede yikama maddesinin birinci komponentini verir ve bunun ardindan ayni yikama sürecinde zamansal bir aralikta yikama maddesinin ikinci komponentini verir.

Yikama maddesinin her bir komponentinin dozaji için çamasir makinesi bir dozaj düzenegi içerir, bununla birbirinden ayri bulunan komponentler birbirine zamansal bir aralikta ayri ayri yikama prosesine verilebilir.

Burada yapilan degisik deneylerde gbrülmüstür ki, iki ayri yani bagimsiz komponentlerin verilmesi arasinda zamansal bir aralik temizleme gücüne ve böylece yikama sonucuna ciddi bir etki yapmaktadir.

Tercihen birinci komponent yikama süreci baslarken verilir.

Ikinci komponent ilk komponentin verilmesinden sonra tercihen 45 dakika içinde, özellikle avantajli bir sekilde 20 ila 40 dakika içinde ve daha da avantaj saglayacak sekilde yaklasik 30 dakika içinde dozlanir. Bu zamansal aralik, eger birinci komponent yikama süreci baslarken dozlanirsa, ve agartici madde ve bir su yumusatici, tercihen en azindan bir kompleks - veya tecrit edici madde içeren bir güçlendirici madde, asidik ila nötr bölgede (pH 3 ila 7) kullanilirsa, özellikle avantaj saglar.

Bulusun degisik uygulama örnekleri sekillerde salt sematik olarak gösterilmistir ve asagida örnek olarak açiklanacaktir. Burada gösterilenler: Sekil 1 Temizleme gücünün bir ilk güçlendirici madde ile alkalik ortamda gösterimi (bulusa uygun degil); Sekil 2 Temizleme gücünün ikinci bir güçlendirici madde ile asidik ortamda gösterimi ve Sekil 3 Temizleme gücünün birinci ve ikinci komponent arasinda zamansal araliga göre grafiksel gösterimi, Sekil 4 Pamuklunun boya bölgelerinin beyazlik derecesinin yikama maddesi ile örnek 4*e göre 15 yikama sonunda grafiksel gösterimi, Sekil 5 Pamuklunun renkli bölgelerinden renk transferinin komponentli yikama maddesi ile örnek 4'e göre 15 yikama sonunda grafiksel gösterimi. Verilen renkler kendi özgün adlari ile tanimlanmistir.

Komponent 1 için örnek reçete: agartma aktivatörü ile bir süper konsantre formunda susuz bir reçeteye uygundur.

Ornek olarak komponentin 1 agartma aktivatörü veya agartma katalizörü bir uygulama formu, 28 agirlik - % anyonik bir tensid (örnegin Marlon AMI 80) ve 17 agirlik - % diger bir anyonik tensid (örnegin Texapon N 70 (Na-Iauriletersülfat mit 2 EO-birimi ile)) ve 21 agirlik - % bir iyonik olmayan tensid (örnegin Lutensol M 7) ve 6 agirlik - % bir alkol (örnegin propilenglikol) ve 4,5 agirlik - % diger bir iyonik olmayan tensid (örnegin Lutensol GD 70) ve 4,5 agirlik - % çözülmeye araci madde Na-kumolsülfonat (40 %-Iik) ve 4,5 agirlik - % amfoter bir tensid (örnegin Rewoteric AMV (N-2-hidroksietil-N-karboksimetil- yag-asidiamido-etilamin- Na tuzu)) ve 1,5 agirlik - % renk transfer inhibitörü ve 1,5 agirlik - % yag çözme polimeri ve 3,5 agirlik - % enzim ve 8 agirlik - % agartma aktivatörü (örnegin Peractive LAC) içerir.

Birinci komponentin tercih edilen bir bilesimi asagida verilen bilesenleri içerir: - 28 agirlik - % Marlon AMI 80, ve - 17 agirlik - % Texapon N 70, ve - 21 agirlik - % Lutensol M 7, ve - 6 agirlik - % propilenglikol, ve - 4,5 agirlik - % Lutensol GD 70, ve - 4,5 agirlik - % Na-kumolsülfonat (40 %-Iik), ve - 4,5 agirlik - % Rewoteric AMV, ve - 1,5 agirlik - % renk transfer inhibitörü, ve - 1,5 agirlik - % yag çözücü polimer, ve - 3,5 agirlik - % Enzim, ve - 8 agirlik - % Peractive LAC Agartici madde içermeyen güçlendirici madde; su yumusaticilar ile (bulusa uygun degil) Ornegin böyle bir güçlendirici madde su yumusatici olarak 5 ila 25 agirlik - % su içinde çözülür polimerleri (örnegin poliakrilatlar, maleik asit-akrilik asit kopolimerler, örnegin Sokalan CP10 (45 aminokarboksilatlar (örnegin Trilon M (40 %-Iik)), ve 0 ila 2 agirlik - % optik parlatici (örnegin Tinopal CBS CL veya Tinopal CBS X), ve 1 ila 5 agirlik - % iyonik olmayan, anyonik veya amfoter tensidler (örnegin Rewoteric AMV, Lutensol GD70), ve kalani su, içerir.

Agartici madde içeren güçlendirici madde Ornegin böyle bir güçlendirici madde su yumusatici olarak 5 ila 20 agirlik - % su içinde çözülür polimer örnegin Sokalan PA250L (49 %-Iik)), ve 5 ila 20 agirlik - % kompleks Olusturucu olarak aminokarboksilatlar (örnegin Trilon M (40%-Iik)) ve 0 ila 1 agirlik - % optik parlatici (örnegin Tinopal CBS CL veya Tinopal CBS X), ve 1 ila 5 agirlik - % tensidler (örnegin Lutensol GD70), ve 3 ila 15 agirlik - % hidrojenperoksit veya bir H202 üreten agartici madde ve kalani su, içerir.

Dozaj için yikama testi Komponent 1 ve güçlendirici maddenin ayri dozaji için etkiyi, ayrica da güçlendirici maddenin yikma sürecinde uygun dozajini arastirmak için, renkli çamasir programinda 40 çOde bir Miele yikama otomatinda W4446, yikama gücü 40 'C sicaklik ta güçlendirici madde ilavesinden sonra, degisik zamanlara göre degerlendirilmistir.

Yikama deneyleri asagida verildigi gibi uygulanmistir: renkli test tekstilleri 17 degisik leke ile asagidaki sarjlar ile yikanmistir: bir ilk sarjda 50 g piyasadan temin edilebilir bir sivi yikama maddesi (Miele UltraCoIor) güçlendirici madde olmaksizin, ikinci bir sarjda 75 g Miele UItraCoIor sivi yikama maddesi güçlendirici madde olmaksizin kullanilmistir, üçüncü bir sarjda 50 g Miele UltraCoIor sivi yikama maddesi ve 25 g güçlendirici madde kullanilmistir.

Bir ilk deneyde agartici madde içermeyen bir alkalik güçlendirici madde (pH 11) örnek ?ye göre, ana yikama maddesi ile (Miele UltraCoIor) kombine edilmistir.

Sekil 1 alkalik ortamda bir birinci güçlendirici madde ile temizleme gücünü göstermektedir. Y ekseni temizleme gücünü ölçülen remisyon birimlerinin toplami olarak vermektedir. Uç sütun gösterilmistir. Her sütun bir test yikamasinin 17 degisik kirlenme noktasinda yukarida adi geçen yikama maddesi miktarlari ve/veya yikama maddesi bilesimleri ile temizleme gücünü göstermektedir.

Solda temizleme gücü 50 gram Miele UItraCoIor sivi yikama maddesi ile, güçlendirici madde olmaksizin, gösterilmistir. Ortada temizleme gücü 75 gram Miele UltraCoIor sivi yikama maddesi ile, güçlendirici madde olmaksizin, gösterilmistir. Bu iki test varyanti teknigin son durumuna uygundur, zira sadece bir (birinci) komponent kullanilmistir. Bulusa uygun ikinci komponent (güçlendirici madde) burada kullanilmamistir.

Sagda temizleme gücü 50 gram sivi yikama maddesi ile (birinci komponent), örnegin Miele UItraCoIor veya Ariel, ve bulusa göre 25 gram güçlendirici madde (ikinci komponent) ile gösterilmistir. Bu test örneginde örnek 2 içinde tarif edilen güçlendirici madde pH degeri 11*de kullanilmistir.

Burada alkalik güçlendirici maddenin dozaji için yikama süreci basinda, iyi bir zamansal noktanin özellikle avantajli olarak 2 dakika sonra oldugu görülmektedir.

Burada açikça görülen, beklentiye uygun olarak yüksek dozaj nedeniyle orta test örneginin temizleme gücünün sol test örneginin temizleme gücünü asmasidir.

Her ne kadar sag test örneginde orta test örneginin sivi yikama maddesi miktarinin (komponent 1) 2/3 kadar kullanilmis olmasina ragmen, sasirtici bir sekilde sag test örneginin temizleme gücü orta test örneginin temizleme gücünü oldukça asmistir. Baska bir sekilde ifade edildiginde bunun anlami güçlendirici madde ilavesiyle ana yikama maddesinin temizleme gücü (komponent 1) belirgin bir sekilde artirilabilir.

Sasirtici bir sekilde sag test örneginin sivi yikama maddesi miktari (komponent 1) orta test örneginin sivi yikama maddesi miktarinin (komponent 1) sadece 2/3 kadari olmasina ragmen, bütün leke tipleri orta test örnegine kiyasla daha iyi ama en azindan ayni iyi seviyede uzaklastirilmistir.

Bir ikinci deneyde bir agartici madde içeren güçlendirici madde örnek 3'e göre ana yikama maddesi ile (Miele UItraCoIor) bir agartma aktivatörü ile (Peractive LAC) ve bir defa bu Sekil 2 ikinci güçlendirici madde ile asidik ortamda temizleme gücünü göstermektedir. Y ekseni temizleme gücünü 17 leke/kirlilik için remisyon ölçümünün toplami olarak vermektedir. Burada dört sütun gösterilmistir. Her sütun degisik yikama maddesi miktarlari ve/veya yikama maddesi bilesimleri ile test çamasirinin temizleme gücünü gösterir.

Solda temizleme gücü 50 gram sivi yikama maddesi ile, güçlendirici madde (örnegin Miele UltraColor veya Ariel) olmaksizin gösterilmistir. Ikinci sütunda temizleme gücü 75 gram Miele UItraCoIor sivi yikama maddesi ile güçlendirici madde olmaksizin gösterilmistir. Bu iki test varyanti teknigin son durumuna uygundur, zira sadece birinci komponent kullanilmistir. Bulusa uygun ikinci komponent (güçlendirici madde) burada kullanilmamistir.

Sagdan ikinci çubukta temizleme gücü 50 gram sivi yikama maddesi (birinci komponent), örnegin Miele UItraColor (agartma aktivatörü yok) veya Ariel, ve 50 gram güçlendirici madde (ikinci komponent) bulasa uygun, gösterilmistir. Bu test örneginde örnek 3 içinde tarif edilen güçlendirici madde, pH 5'de, kullanilmistir.

Burada oldukça açikça görüldügü gibi, her ne kadar ikinci test örneginin sadece 2/3 sivi yikama maddesi miktari (komponent 1) kullanilsa da, üçüncü test örneginin temizleme gücü her iki birinci test örneginin temizleme gücünü asmaktadir. 4 g agartma aktivatörünün ilaveten komponent 1 içinde pH degeri 7 ila 8Yde kullanilmasiyla temizleme gücü daha da yükselmistir, tamamen sagdaki çubukta görüldügü gibi.

Her ne kadar tamamen sagdaki test örneginde ikinci test örneginin sadece 2/3 sivi yikama maddesi miktari (komponent 1) kullanilmis olsa da, sasirtici bir sekilde sagdaki test örneginin temizleme gücü diger test örneklerinin temizleme gücünü oldukça asmaktadir. Baska bir ifadeyle bunun anlami komponentin 1 agartma aktivatörü ile kullanilmasinda, yukarida tarif edildigi gibi güçlendirici maddenin ilavesinde daha az sivi yikama maddesi ile daha yüksek bir temizleme gücü elde edilebilir.

Sasirtici bir sekilde hemen hemen bütün leke tipleri (degisik kirleticiler) ikinci test örnegine göre daha iyi. en azindan ayni seviyede uzaklastirilmistir, sag test örneginin sivi yikama maddesi miktari (komponent 1) ikinci test örneginin sivi yikama maddesi miktarinin (komponent 1) kadari olsa da.

Temizleme gücünü daha da optimize etmek için, asidik güçlendirici maddenin en iyi sekilde hangi zamansal noktada verilmesi gerektigi arastirilmistir.

Sekil 3 birinci ve ikinci komponentin dozaji arasinda zamansal mesafeye göre temizleme gücünün grafiksel bir görünüsünü vermektedir.

Y ekseni üzerinde ortama temizleme gücü Miele UItraCoIor sivi yikama maddesinin 20 leke remisyon biriminde yukarida tarif edilen güçlendirici madde ile, hidrojenperoksit ile (örnek 3'e göre ikinci komponent) bir pamuklu programda 60 'C, bir Miele çamasir yikama otomatinda W1935, kaydedilmistir.

X ekseni Miele UItraCoIor sivi yikama maddesi ve güçlendirici maddenin dozlanmasi arasinda dakika olarak zaman farkini verir.

Agartma güçlendiricisi yikama süreci basladiktan sonra tercihen 20 ve 40 dakika arasinda, özellikle tercihen 30 dakikadan daha fazla geç olmamak üzere ilave edilmelidir. Daha geç bir dozajda dozajin sagladigi avantaj azalir. Güçlendirici madde en iyi etkisini ayni sekilde Miele UItraCoIor sivi yikama maddesi dozaji yapildiktan (komponent 1) 30 dakika bölgesinde gösterir.

Sonuç olarak bütün ikinci komponentin (güçlendirici madde agartma aktivatörü veya agartma katalizörü olmaksizin) dozaji için Miele UltraCoIor sivi yikama maddesinin yikama sürecinin baslamasindan 30 dakika sonra, en iyi zamansal nokta 30 dakika civarindadir.

Yikama maddesinin optik parlatma için etkisi/ beyazlik derecesi ölçümü Çamasirin beyaz bölgelerinin beyazligi açisindan yikama maddesinin etkinligini arastirmak için, pamuk 40 'C programda 15 defa yikanmi stir (Iinitest) ve yikamadan sonra beyazlik derecesinin bir ölçümü yapilmistir.

Bunun için yikama maddesinin komponenti 1 içinde bir renk transfer inhibitörü kullanilmistir, komponent 2 içinde bir optik parlatici. Renk transfer inhibitörü olarak bütün sarjlarda Sokalan HP 56 (bir vinilpiroIidon-viniIimidazoI-kopolimer, firma BASF) kullanildi. Optik parlatici olarak üç degisik parlatici test edilmistir: bir ilk sarjda FB-71 (firma Aako), bir ikinci sarjda Leukophor BSB (firma Clariant) ve bir üçüncü sarjda Tinopal CBS-X (firma BASF) kullanilmistir.

Renk transfer inhibitörünün ve bir optik parlaticinin ayni anda kullanilmasinda tercih edilen, renk transfer inhibitörünün optik parlaticiyi "boyar madde" olarak tanimamasi ve bunu dokuma üzerine çekilmesini engellemesidir.

Sekil 4 içinden de alinacagi gibi, yikama maddesinin komponenti 1 içinde renk transfer inhibitörünün ve yikama maddesinin komponent 2 içinde optik parlaticinin ayri kullanilmasinda çamasirin oldukça belirgin bir parlakligi saglanabilmistir. Ozellikle Tinopal CBS-X kullaniminda renk transfer inhibitörü bu parlaticiyi baglamamaktadir ve beyazlik derecesi 15 yikama sonunda etkilenmemistir. Çamasirin parlayan renkleri açisindan yikama maddesinin etkinligini arastirmak için, 3 kg parlatilmamis balast çamasir (+test dokumasi) BW 40 °C programda 15 defa yika nmistir ve yikamadan sonra renk degisimi yönünden (renk kaybi, renklerde açik bölgeler) D 65 isik altinda arastirilmistir. Bir renk muhafaza testi AISE 14 Farbset ile ve 8 satin alinmis pastel renkli tekstil için uygulanmistir. Daha sonra tekstilde renk kaymasi kontrol edilmistir.

Bunun için komponent 1 örnek 1 içinde oldugu gibi kullanilmistir, güçlendirici madde olarak örnek 3'e göre bir bilesim kullanilmistir, buna ayrica optik parlatici olarak Tinopal CBS-X bir miktarda ilave edilmistir, böylece toplam yikama maddesi içinde 0,15 % ya da 0,073 % bir son konsantrasyona ulasilmistir. Kiyaslama yapmak için piyasadan bilinen tam yikama maddesi kullanilmistir. Burada görülmüstür ki, komponentler yikma maddesi çamasirin rengini negatif yönde etkilememistir, ya da diger baska renk hasari ya da bozuklugu veya renkli çamasirlarda renk kaymasi görülmemistir, buna karsi tam yikama maddesi kullaniminda 15 yikama sonunda renklerin oldukça belirgin bir agarmasi görülmüstür.

Sekil 5 içinden de alinacagi gibi, renk transfer inhibitörünün optik parlatici ortaminda etkinligi etkilenmemistir.

Claims (1)

1. ISTEMLER Yikama maddesi, `ozellikle çamasirlarin yikanmasi için iki ayri komponenti olan yikama maddesi, burada birinci komponent sivi bir yikama maddesinden olusur ve ikinci - birinci komponent en azindan anyonik tensidler ve 10 agirlik - %'den daha az yapici maddeler içermesi, - ikinci komponent bir su yumusaticisini polimer yapici grubundan, yani kompleks yapici maddeler ve tecrit edici madde ve ayrica bir agartici madde, tercihen bir hidrojenperoksit üreten agartici madde veya H202, 0,2 ila 15 agirlik - % tensidler ve bir optik parlatici içermesidir. Istem 1'e göre yikama maddesi olup, 'özelligi, birinci komponentin anyonik tensidler, ve - iyonik olmayan tensidler ve - 5 agirlik - %'den daha az yapici maddeler, ve - en azindan bir alkol - gerektiginde bir renk transfer inhibitörü - gerektiginde bir agartma aktivatörü ve/veya bir agartma katalizörü içermesidir. Istem 1 veya 2iden an azindan birine göre yikama maddesi olup 'özelligi, güçlendirici maddenin bir pH degerini 3 ila 6 arasinda içermesidir. Istem 1 ila 3iden birine göre yikama maddesi olup 'özelligi, güçlendirici maddenin 0,5 ila 10 agirlik - %, tercihen 1 ila 5 agirlik - % tensidler içermesidir. Istem 1 ila 4'den birine göre yikama maddesi olup 'özelligi, komponentin 1 bir renk transfer inhibitörü içermesidir. Istem 4 veya 55e göre yikama maddesi olup 'özelligi, birinci komponentin bir renk transfer inhibitörü içermesi, bunun bir vinilpiroIidon-vinilimidazol k0polimer içermesi ve ikinci komponentin optik parlatici olarak bir difenilstiril derivati ve agartici madde olarak H202 veya bir H202 üreten agartici madde içermesidir. Istem 1 ila 6'dan en azindan birine göre yikama maddesi olup 'özelligi, güçlendirici maddenin su yumusatici olarak bir fosfonat içermesidir. Istem 1 ila Gidan en azindan birine göre yikama maddesi olup 'özelligi, güçlendirici maddenin 5 ila 20 agirlik - % yapici madde olarak su içinde çözülür polimerler ve - 5 ila 20 agirlik - % aminokarboksilatlar ve - 0 ila 2 agirlik - % optik parlatici, ve - 1 ila 5 agirlik - % iyonik olmayan, anyonik veya amfoter tensidler, ve - 3 ila 15 agirlik - % hidrojenperoksit veya bir H202 üreten madde ve kalan kisim su içermesidir. Istem 1 ila 8iden en azindan birine göre yikama maddesi olup 'özelligi, birinci komponentin 1 ila 10 agirlik - % bir agartma aktivatörü veya 0,01 ila 2 agirlik - % bir agartma katalizörü içermesidir. Istem 1 ila 9idan en azindan birine göre bir yikama maddesinin otomatik bir dozaj düzenegi yardimiyla yikama maddesinin degisik komponentlerinin ayri dozaji için yöntem olup 'özelligi, - bir ilk kademe yikama maddesinin birinci komponentinin dozlanmasi, - ve bunun takiben ayni yikama sürecinde zamansal araliklarla yikama maddesinin ikinci komponentinin dozlanmasidir. Istem 10'a göre yöntem olup 'özelligi, birinci komponent yikama süreci baslarken dozlanmasi ve ikinci komponentin ilk komponent dozaji yapildiktan 45, tercihen 20 ila 40, daha çok tercihen 30 dakika sonra verilmesi veya ikinci komponentin ilk komponent dozaji yapildiktan 5, tercihen 3 dakika içinde verilmesidir. Çamasirlarin yikanmasi için yöntem olup 'özelligi, istem 1 ila 9'dan birine göre bir yikama maddesinin istem 10 veya 11ie göre bir yöntemde kullanilmasidir. Istem 12*ye göre yöntem olup 'özelligi, komponent 1 : komponent 2 (K1 : K2) karisim oraninin 2: 1 ila 10 : 1 olarak kullanilmasi, böylece bir renkli çamasir yikama maddesi elde edilmesi veya komponent 1: komponent 2 (K12K2) karisim oraninin 2 altinda:1 ila 1:10 kullanilmasi ve böylece bir tam yikama maddesi elde edilmesidir.