Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarza¬ nia nowych pochodnych izoflawonu o cennych wlasciwosciach farmakologicznych.Sposób wedlug wynalazku wytwarzania nowych zwiazków o wzorze ogólnym 1, w którym R2 i R8 oznaczaja atom wodoru lub nizsza grupe alkoksy- lowa, R4 oznacza atom wodoru lub nizsza grupe alkilowa, a R5 oznacza grupe alkilowa zawieraja¬ ca wiecej niz 2 atomy wegla, ewentualnie podsta¬ wiona grupa hydroksylowa lub nizsza grupa alko- ksylowa albo R5 oznacza grupe benzylowa ewen¬ tualnie podstawiona atomem chlorowca lub grupa nitrowa, polega na tym, ze ketony o ogólnym wzo¬ rze 2, w którym R2 i R8 maja wyzej podane zna¬ czenie, a R6 oznacza atom wodoru lub ewentual¬ nie podstawiona grupe alkilowa, poddaje sie re¬ akcji z pochodna kwasowa o ogólnym wzorze R4'—C=X, w którym R/ ma znaczenia podane wyzej dla R4 i dodatkowo oznacza grupe alkoksy- karbonylowa, zas X oznacza grupy alkoksylowe, gdy R4' oznacza atom wodoru, =N, gdy R4' oznacza atom wodoru, =0 i grupe alkoksylowa, gdy R4' oznacza atom wodoru, =0 i atom chlorowca gdy R/ oznacza grupe alkoksykarbonylowa, =0 i gru¬ pe alkilokarbonyloksylowa, gdy R4' oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa, =0 i grupe dwualkilo- aminowa, gdy R4' oznacza atom wodoru lub grupe alkilowa, przy czym w przypadku reakcji z cyja¬ nowodorem w srodowisku kwasnym, ewentualnie w przypadku reakcji z ortomrówczanem alkilu, reakcje prowadzi sie w obecnosci metalu alkalicz¬ nego, zas w przypadku, gdy w otrzymanym zwiaz¬ ku R4' oznacza grupe alkoksykarbonylowa, zmydla sie ja i dekarboksyluje i/lub grupe R6 ewentualnie przeksztalca sie w grupe R5.W sposobie wedlug wynalazku korzystna jest re¬ akcja odpowiednio podstawionego ketonu o wzo¬ rze 2 z estrem ortomrówkowym w aprotycznym rozpuszczalniku o wysokiej temperaturze wrzenia.Jako rozpuszczalniki stosuje sie pirydyne, dwume- tyloformamid lub eter dwumetylowy glikolu dwu- etylenowego, podczas gdy korzystnie piperydyna, morfolina, pirolidyna i inne drugorzedowe aminy moga sluzyc jako zasadowe katalizatory.Reakcje ketonów o wzorze 2 z cyjanowodorem korzystnie prowadzi sie w aprotycznym rozpusz¬ czalniku w obecnosci suchego gazowego chlorowo¬ doru lub innych chlorowcowodorów ewentualnie kwasów Lewisa. W reakcji tej mozna stosowac równiez aprotyczne rozpuszczalniki o charakterze niezasadowym, korzystnie eter dwuetylowy lub in¬ ne etery dwualkilowe. Jako katalizatory stosuje sie chlorek cynkowy lub inne kwasy Lewisa. Re¬ akcje prowadzi sie z cyjanowodorem lub z jedna z jego odpowiednich soli, korzystnie z cyjankiem cynku. Mieszanine nasyca sie za pomoca suchego chlorowodoru gazowego i w koncu wytworzone chlorowodorki podstawionego ketonu a-formimino- -2-hydroksyfenylobenzylowego rozklada sie dzia¬ laniem wody. 98 59198 591 4 Reakcje ketonów o wzorze 2 z mrówczanem al- kilu prowadzi sie korzystnie przez rozpuszczenie odpowiednio podstawionego ketonu 2-hydroksyfe- nylobenzylowego w mrówczanie etylu i dodanie roztworu po kropli do sproszkowanego sodu me¬ talicznego, a nastepnie rozlozenie mieszaniny re¬ akcyjnej za pomoca wody i wyodrebnienia wy¬ tworzonego izoflawonu. ^ przypadku, gdy odpowiednio podstawione ke¬ tony 2-hydroksyfenyld-benzylowe o wzorze 2 pod¬ daje sie reakcji z alkilowymi halogenkami oksali- lu, wytworzona pochodna 2-karbalkoksyizoflawonu ewentualnie przeksztalca sie w pochodna izofla¬ wonu niepodstawiona w pozycji 2 za pomoca hy¬ drolizy grupy estrowej i nastepna dekarboksyla- cje. Proces ten prowadzi sie korzystnie za pomo¬ ca metylowego lub etylowego chlorku oksalilu w obecnosci zasadowego srodka wiazacego kwasy w odpowiednim aprotycznym rozpuszczalniku, ko¬ rzystnie takim jak pirydyna lub inna trzeciorzedo¬ wa amina zdolna do wiazania kwasów.Odpowiednio podstawiony keton 2-hydroksyfeny- lobenzylowy o wzorze 2 poddaje sie reakcji z or¬ ganicznymi bezwodnikami kwasowymi w obecnosci zasadowego katalizatora. Jako organiczne bezwod¬ niki kwasowe stosuje sie bezwodniki kwasów oc¬ towego, propionowego lub benzoesowego. Bezwod¬ nik ogrzewa sie w obecnosci zasadowego kataliza¬ tora, korzystnie soli metalu alkalicznego skladnika kwasowego bezwodnika lub trzeciorzedowej ami¬ ny, w nieobecnosci rozpuszczalników lub w roz¬ puszczalniku aprotycznym o wysokiej temperatu¬ rze wrzenia, takim jak pirydyna lub dwumetylo- formamid.Keton o wzorze 2 poddaje sie reakcji z N,N- -dwualkiloamidami kwasów w obecnosci tleno¬ chlorku fosforu korzystnie w ten sposób, ze od¬ powiednio podstawiony keton 2-hydroksyfenylo- benzylowy ogrzewa sie z N,N-dwualkiloamidem kwasu, takim jak dwumetyloformamid, dwumety- loacetamid, oraz z tlenochlorkiem fosforu, stosu¬ jac ten sam N,N-dwualkiloamid kwasu jako roz¬ puszczalnik.W sposobie wedlug wynalazku w pierwszym eta¬ pie ze zwiazków o wzorze 2 moga powstac po¬ chodne, w których podstawnik R§ nie jest grupa RB, pozadana w produkcie koncowym. W tych przypadkach grupe Rf przeksztalca sie w grupe R5.Operacje te prowadzi sie przez czesciowa lub cal¬ kowita alkilacje mono- lub poli-hydroksyizoflawo- nów. Alkilowanie korzystnie prowadzi sie za po¬ moca halogenków alkilowych lub podstawionych halogenków alkilowych, siarczanów alkilowych, o- lefin i epoksydów, korzystnie w ten sposób, ze wy¬ mienione srodki alkilujace ogrzewa sie z izofla- wonami, które nalezy zalkilowac w odpowiednich rozpuszczalnikach, ketonach, dwumetyloformami- dzie lub eterach o dluzszych lancuchach weglo¬ wych, w przypadku zwiazków chlorowcowych ko¬ rzystnie w obecnosci srodków wiazacych kwasy, takich jak weglany metali alkalicznych, ewentual¬ nie w przypadku bromków alkilowych lub chlor¬ ków alkilowych, korzystnie w obecnosci jodku metalu alkalicznego jako dodatku.Proces moze byc równiez przeprowadzony za pomoca dekarboksylacji kwasów izoflawonokarbo- ksylowych 2. Kwasy izoflawonokarboksylowe-2 powstaja przy poddawaniu reakcji ketonów o wzo¬ rze 2 z alkilowym halogenkiem oksalilu, a ich de- karboksylacje korzystnie prowadzi sie przez ogrze¬ wanie ich w obecnosci katalizatora, takiego jak sproszkowana miedz lub bez katalizatora.Izoflawony wytworzone sposobem wedlug wyna¬ lazku sa calkowicie wolne „ od efektów estrogen¬ ie nych. Wyniki badan przeprowadzonych w tym kierunku potwierdzaja, ze dzialanie na przyrost wagi okreslonych typów pochodnych izoflawonu przy równoczesnym zmniejszeniu lub calkowitym usunieciu dzialania estrogennego — ulega zasadni- czemu wzmocnieniu, przekraczajac znacznie dzia¬ lanie na przyrost wagi zwiazków izoflawonowych o wybitnym dzialaniu estrogennym.Wykryto ponadto nadzwyczaj interesujace nowe dzialanie biologiczne, a mianowicie dzialanie na wzrost wagi ciala w zakresie nie opisanych do¬ tychczas w literaturze — w ramach grupy zwiaz¬ ków izoflawonowych, nie wykazujacych dzialania estrogennego.Oprócz tego dzialania znaczna czesc zwiazków wykazuje efekt anatoksyczny, równiez wolny od efektów endrogennych, potwierdzony za pomoca retencji azotu oraz za pomoca testu musculus levator lub za pomoca pomiaru efektu przyrostu miesni szkieletowych. Nalezy podkreslic, ze nie- które z tej grupy zwiazków wykazuja efekty przy¬ rostu wagi, przewyzszajace wszystkie efekty tego rodzaju znane dotad i równoczesnie w innych od¬ niesieniach sa praktycznie nieszkodliwe dla zywe¬ go organizmu /DL*0 jest wieksze niz 5 g na kg wagi ciala/, przy czym efekt jest niezalezny od skladu pokarmu, a ponadto zwiazki te mozna sto¬ sunkowo latwo i ekonomicznie zsyntetyzowac w skali przemyslowej i sa one trwalymi, dajacymi sie ndeograniczenie przechowywac substancjami po- 40 zbawionymi smaku i zapachu.Pewne zwiazki, otrzymywane sposobem wedlug wynalazku nadaja sie równiez do innych zastoso¬ wan w gospodarstwie zwierzecym, takich jak przy¬ rost wydajnosci mleka, jaj i welny, polepszenia 45 ekonomicznosci produkcji ryb w rybolóstwie; jak równiez w hodowli zwierzat futerkowych, w go¬ spodarce lowieckiej itd. Podane nizej testy farma¬ kologiczne dotycza efektów dzialania zwiazków, otrzymywanych sposobem wedlug wynalazku. 50 Test efektu anabolicznego. Badanie przeprowa¬ dzono z kastrowanymi szczurami za pomoca' testu musculus Levetor and oraz testu vesicula seminalis..Preparaty podawano doustnie w okresie trzech ty¬ godni, Testy wykonano za pomoca metody Kisen- 55 berga i Gordana /E. Eisenberg, K. S. J. Gordan, J. Pharmacol. 99, 38 /1950/. Dodatkowo oznaczono równiez wage wypreparowanej diafragmy zwie¬ rzat. Wedlug tych testów waga musculus Levator ani wzrosla o statyczna znamiennosc równa p 0,01, oo waga vesicula seminalis nie zwiekszyla sie, pod¬ czas gdy waga wypreparowanej diafragmy zwierzat zwiekszyla sie o statyczna znamiennosc równa p 0,05. Wyniki te potwierdzily posiadanie przez pre¬ paraty czynnika anabolizujacego, wolnego od efek- jg tów endrogennych.98 591 6 W czasie testów zwierzetom podawano ogólem mg/kg substancji czynnej.Badanie retencji azotu przeprowadzono równiez na Lzczurach. Przy systematycznym traktowaniu, wydalanie azotu u badanych zwierzat zmniejszylo sie odpowiednio 20 i 30 dnia, przy statystycznej znamiennosci p 0,05.Wynik tych badan tak samo wskazuje na efekt anaboliczny.Badania z metionina znaczona siarka radioaktyw¬ na S-35 wykazaly, ze w efekcie traktowania za¬ chodzi zwiekszona inokorporacja metioniny w tkan¬ kach miesni badanych zwierzat.Efekt zwiekszajacy aktywnosc miesni badano za pomoca testu wymuszonego plywania u szczurów.Zwierzeta zmuszono do plywania w wodzie o tem¬ peraturze 29°C z ladunkiem 3 g /100 g wagi ciala/.Zawartosc kaloryczna i ilosc podawanego pokarmu byla taka sama jak u zwierzat kontrolnych.Róznica pomiedzy okresami wymuszonego ply¬ wania az do wyczerpania zwierzat kontrolnych o- raz zwierzat traktowanych w ciagu 45 dni i przy¬ muszonych do codziennego plywania wynosila 33 minuty /zwierzeta kontrolne poddano identyczne¬ mu traktowaniu z wyjatkiem stosowania substan¬ cji czynnej, to jest okres plywania zwierzat kon¬ trolnych wzrósl ze 166 minut do 196 minut, pod¬ czas gdy okres plywania zwierzat traktowanych wzrósl od 162 minut do 225 minut.Doswiadczenia te przeprowadzono przy stosowa¬ niu dziennych dawek substancji czynnej w ilosci mg/kg wagi ciala.W dalszych doswiadczeniach udalo sie uzyskac czesciowo zniesienie efektu antykatabolicznego kor- tizonu za pomoca zwiazków wytwarzanych sposo¬ bem wedlug wynalazku przy stwierdzeniu, ze iden¬ tyczne dawki steroidów anabolizujacych nie moga wywolac silniejszych efektów anabolizujacych, niz efekty zwiazków wytwarzanych sposobem wedlug wynalazku.Przy badaniu danych analizy wagi ciala stwier¬ dzono, ze zwiekszenie wagi tkanek miesni bylo stosunkowo wieksze niz zwiekszenie tkanki tlusz¬ czowej oraz, ze zawartosc tluszczu tkanki miesnio¬ wej zmniejszyla sie, podczas gdy zawartosc pro¬ tein rosla.Testy toksycznosci chronicznej potwierdzily pel¬ na nieszkodliwosc preparatu. W czasie 48-godzin- nego okresu obserwacji przy podawaniu doustnie dawek 4000 mg/kg wagi ciala lub podskórnie da¬ wek 3500 mg/kg wagi ciala ani jedna mysz nie zmarla. W testach na szczurach nie zaobserwowano dostrzegalnych zmian w ciagu okresu 48 godzin po doustnym lub podskórnym podaniu dawek 3500 mg/kg wagi ciala.U psów nie zaobserwowano zmian w ciagu ty¬ godnia podawania dawek 3500 mg/kg wagi ciala.Testy toksycznosci podchronicznej byly wykona¬ lo 45 50 55 ne na szczurach. Przy podawaniu dziennych dawek 200 mg/kg wagi ciala i 500 mg/kg wagi ciala do¬ ustnie nie mozna bylo zaobserwowac zmian po miesiacu okresu testowego.Podobne wyniki otrzymano w testach przepro¬ wadzonych namyszach. ! Jezeli chodzi o toksycznosc chroniczna, to da chwili obecrrej zakonczono trzymiesieczne testy toksycznosci chronicznej. Po podaniu dziennie da-k wek 100 kg/kg wagi ciala i 10 mg/kg wagi ciala w ciagu trzech miesiecy samcom i samicom szczu¬ ra nie zaobserwowano dostrzegalnych zmian /ba¬ dania pelnej krwi, testy histologiczne i inne testy kliniczne/.Podobnie negatywne wyniki uzyskano w tescie toksycznosci u psów po pierwszych trzech miesia¬ cach obserwacji /zastosowane tu dawki wynosily mg/kg wagi ciala i 50 mg/kg wagi ciala/.Efekt estrogeniczny zwiazków badano za pomoca testu uterus na infantylnych myszkach po podaniu doustnym i podskórnym. Nie zaobserwowano estro¬ genicznyeh efektów tych .zwiazków.Po podawaniu dziennie 5 mg/kg wagi ciala preparatów kurczetom w ciagu 30 dni gruczoly wewnetrznego wydzielania zwierzat doswiadczal¬ nych poddano dokladnym badaniom histologicz¬ nym. Nie zaobserwowano dostrzegalnych zmian.Efekt przyrostu wagi wywolany przez dawki 2 g/100 kg pokarmu u róznych rodzajów zwierzat byl nastepujacy. 8—15% u cielat 7—10% u bydla 7—10°/o u wieprzy 8—20% u drobiu —20% u zajecy 8—12% u swinek morskich Okresy podawania wahaly sie od 1 do 4 mie¬ siecy, zaleznie od rodzajów zwierzat i warunków hodowli. Traktowane zwierzeta nie otrzymywaly wiekszych ilosci pokarmu niz testy kontrolne pod¬ czas okresu traktowania. Ponadto w kilku przy¬ padkach mozna bylo uzyskac nieco oszczednosci w pokarmie calkiem niezaleznie od efektu przyrostu wydajnosci wagi.! W okresie traktowania zaobserwowano, ze do¬ swiadczalnie traktowane zwierzeta wykazywaly zwiekszona zywotnosc oraz, ze przyrost wagi byl glównie spowodowany przyrostem masy miesni.Bylo to szczególnie widoczne w doswiadczeniach z pasieniem prosiat, gdy w przypadku prosiat be¬ konowych udzial prosiat klasy A ubozszych w tluszcz byl znacznie wyzszy.Badanie przyrostu wagi u kurczat. Zastosowa¬ no zwiazek A=7-izopropoksyizoflawon, wytworzo¬ ny sposobem wedlug wynalazku w dawce 2 g/100 kg pokarmu.Otrzymane rezultaty zestawiono w nastepujacej tablicy: Przyrost wagi u kurczat 35 dnia /w %/ Zwiazek A Kontroia Liczba kurczat 59 59 Waga poczatko¬ wa dkg 11,55±0,99 11,55±0,88 Waga po 35 dniach dkg 103,29±9,11 98,34±9,45 Przyrost wagi 91,63±8,61 86,79±9"09 Przyrost wagi w % +5,5898 591 Dane biometryczne /w stosunku do wagi bezwzglednej i wzrostu wagi/ Zwiazek A Kontrola Liczba kurczat 59 59 Waga po 35 dniach dkg 103,29±9,11 98,34±9,45 ?-» 2,896 P <1% Przyrost wagi po 35 dniach dkg 91,63±8,61 86,79±9,09 t 2,981 P Z danych liczbowych wynika, ze w przypadku 7-izopropoksyizoflawonu osiagnieto wzrost wagi wynoszacy 5,58% w stosunku do grupy kontrolnej.Obliczenia biometryczne dotyczace absolutnej wagi i przyrostów wagi daja w przypadku 7-izo¬ propoksyizoflawonu P<1%.Wyniki badan anabolicznych pochodnych izofla- wonu.Zwierzeta kontrolne: kurczeta.Sklad poczatkowej kanny ptactwa: kukurydza^ =60%, soja /45%-owa/ 20%, maczka lucerny 2%, maczka rybna /65%-wa/ 10%, drozdze 3,3%, fo¬ sforan wapniowy 0,6%, wapno 2,3%, sól kuchenna 0,3%, mieszanka witaminowa I 1,0%, mieszanka mineralna I 0,5%.Gwarantowana zawartosc: Suchy skladnik: 86%, wartosc skrobiowa /kg/100 kg/ 69,5, surowe bialko 19,5%, obliczone przyswajalne surowe bialko 17,1%.Sklad karmy dla wychowu ptactwa: kukurydza 50%, pszenica 14,9%, soja /45%-wa/ 12,5% sru¬ towane orzechy laskowe 9%, maczka lucerny 2,0%, maczka rybna /65%-wa/ 4,5%, maczka miesna /45%-wa/, 3,0%, fosforan wapniowy 1,0%, wapno 1,8%, sól kuchenna 0,3%, mieszanka witaminowa II 0,5%, mieszanka mineralna I 0,5%.Gwarantowana zawartosc: suchy skladnik 86%, wartosc skrobiowa /kg/100 kg/ 69,5%, surowe bial¬ ko 19,5%. Obliczone przyswajalne bialko surowe 17,1%. 1 Sklad mieszanek witaminowych witamina A witamina D-3 witamina E witamina K-3 witamina B-l witamina B-2 witamina 8-3 witamina B-6 witamina B-12 Niacyna Chlorek choliny Bacitracyna Etoksy-metylo- -chinolina Furazolidon Ardinon Mieszanka witaminowa I 0,5% 2 000 000 IE 400 000 IE 4 000 IE 400 mg 4flO mg 800 mg 1 200 mg 400 mg mg 4 000 mg 100 000 mg 6 000 mg 000 mg 000 mg — Mieszanka witaminowa II 0,5% 1 200 000 IE 300 000 IE 2 000 IE 400 mg 200 mg 700 mg 2 000 mg 500 mg 4 mg 000 mg 100 000 mg 4 000 mg 000 mg — 000 mg 45 50 55 Sklad mieszanek mineralnych I Mangan Zelazo Cynk Miedz Jod Etoksy-metylo-chinolina zmieszane z 100 000 g otrab. 000 mg 2 000 mg 8 000 mg 400 mg 150 mg 100 mg Substancje czynna stosuje sie zarówno w kar¬ mie poczatkowej jak i karmie do wychowu w postaci proszku w stezeniu 2 g/100 kg karmy.Domieszanie prowadzi sie dwustopniowo, w pier¬ wszym stopniu stezenie wynosi 1000 ppm i w dru¬ gim 20 ppm.Po zmieszaniu zawartosc substancji czynnej w celach kontrolnych sprawdza sie analitycznie.W toku badan kondycjonowano temperature i wilgotnosc powietrza. Czas badan wynosil 4—5 ty¬ godni, a wage kurczat okreslano tygodniowo. W pierwszym tygodniu zwierzeta otrzymywaly karme poczatkowa, w drugim tygodniu karme poczatko¬ wa i karme do wychowu w stosunku 50:50, a od trzeciego tygodnia karme do wychowu.U szczurów badano równiez osobno efekt wy¬ wierany na organy reprodukcyjne. Zdolnosc re¬ produkcji i licznosc miotów w przypadku samców i samic traktowanych za pomoca skladnika aktyw¬ nego byly takie same, jak u zwierzat kontrolnych nietraktowanych.W badaniach na przyswajanie i wydalanie izo- flawonów znaczonych weglem radioaktywnym C-14 stwierdzono, ze przyswajanie jest dosc szybkie za¬ równo w przypadku podawania doustnego, jak i domiesniowego. Po podaniu doustnym polowa wpro¬ wadzonego skladnika byla wydzielona z moczem, podczas gdy druga polowa z kalem.W niektórych organach aktywnosc wykrywalna za pomoca radiografii wystepowala w 48 godzin po zakonczeniu traktowania.Inna charakterystyczna cecha efektu anabolicz¬ nego stanowi retencja wapnia i fosforanu. Testy te byly przeprowadzane na mlodych owcach i szczurach. Stwierdzono, ze retencja wapnia i fo¬ sforu znacznie wzrastala przy dawce 20 mg/kg wa¬ gi ciala.Test przeprowadzano nastepujaco: Oznaczano calkowity obieg wapnia, fosforanu, potasu i azo¬ tu u zwierzat, znajdujacych sie w stanie równo¬ wagi pod wzgledem wymienionego obiegu, przy czym oznaczenie wykonywano przed i po trakto¬ waniu. Oznaczano jony metali w paszy i w kale za pomoca fotometrii plomieniowej. Fosfor nieor-98 591 9 10 Wyniki badan z kurczetami zestawiono w tablicy: Zwiazek kontrolny 1 7-(2-Hydroksy- etc «y-]-2-me- tyloizoflawon Kontrola 7-Etoksy-izofla- won 7-Izopropoksy- -izoflawon Kontrola 7-n-Benzyloksy- -2-metylo-izofla¬ won f 7-p-Nitrobenzy- loksyizoflawon 7-p-Nitrobenzy- loksy-2-metylo- izoflawon Kontrola i 7-Cetyloksy-2- -metylo-izofla- won Kontrola 7-Benzyloksy-3', 4'-dwumetyloksy- -izoflawon Kontrola 7-/2-Oktyloksy/- -izoflawon 7-Heksadecy- loksy/-izoflawon Kontrola Liczba zwierzat sztuk 1 2 Wiek zwierzat na poczatku badania dni 3 7 7 3 3 3 7 7 7 7 Czas badania tygodni 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 Waga poczatkowa g 1 5 95 95 41 42 41 49 49 49 49 100 99 96 98 112 112 113 Waga koncowa przecietna g 1 6 470 442 353 374 343 390 386 372 361 509 485 1087 993 1023 1020 1001 Zmiana wagi kontrola •/o 7 +6,4 + 6 +9 +8 + 7 + 3 +5,1 + 9,4 + 2,2 +2,2 Wykorzy¬ stanie karmy •/o 8 | 94,1 95 93 92 94 98 97 95,5 98,5 98,6 ganiczny oznaczano metoda Fiske-Subbarowa, a azot metoda mikro-Kjeldahla.Efekt retencji wapnia równiez potwierdzily ba¬ dania metoda izotopowa u szczurów.Po przeprowadzeniu powyzszych testów badano równiez sklad kosci zgabczalych z powodu unie¬ ruchomienia lub z powodów endokrynologicznych.Na tej drodze potwierdzono równiez istnienie efektu retencji wapnia przy diecie, zawierajacej dawke dzienna 300 mg. Subiektywne dolegliwosci oraz bóle u pacjentów powaznie sie zmniejszyly.Ponizsze wynika badan klinicznych dotycza dzia¬ lania 7-izopropoksyizoflawonu /zwiazek o wzorze 1, w którym R*, R* i R4 oznaczaja atomy wodoru, a R5 izopropyl/.Substancje czynna podawano pacjentom w po¬ staci tabletek, zawierajacych 200 mg 7-izopropoksy¬ izoflawonu, 3 razy dziennie po jednej tabletce. 50 55 60 os Przy jednym miesiacu podawania zwiazek wy¬ leczyl rozmieknienie kosci oraz wtórne rozmiek- nienie kosci spowodowane przedluzonym podawa¬ niem srodków przeciwepileptycznych. 7-izopropoksyizoflawon jest uzyteczny w leczeniu chorób serca, w których symptony i dolegliwosci byly spowodowane niedotlenieniem krwi. Poprawa ma miejsce po podawaniu tabletek przez 8—10 dni i przedluza sie na nastepne 8—10 dni po za¬ przestaniu zazywania leku. U pacjentów chorych na Angina pectoris zmniejsza spontaniczne zapo¬ trzebowanie Nitrominy. Po leczeniu zwieksza sie zawartosc tlenu w wydychanym powietrzu, a zmniejsza sie róznica czastkowego stezenia tle¬ nu w krwi tetniczej i zylnej. Ogólny stan pacjen¬ ta poprawia sie znacznie.Ponizsze przyklady ilustruja sposób wedlug wy¬ nalazku, nie ograniczajac jego zakresu.98 591 ll 12 Przyklad I. 27 g ketonu 2-hydroksy-4-izo- propyloksyferryiobenzylowego, 22 g ortomrówczanu etylu i 5 g morfoliny ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 8 godzin w 200 ml dwumetyloformamidu.Etanol powstajacy podczas reakcji usuwa sie przez glowice frakcjonujaca. Nastepnie wieksza czesc rozpuszczalnika oddestylówuje sie pod zmniejszo¬ nym cisnieniem, a pozostalosc rozciencza sie za pomoca, rozcienczonego wodnego roztworu chloro¬ wodoru. Surowy produkt odsacza sie; i rekrystali- zuje z acetonu uzyskujac 24 g 7-izopropyloksy- -izoflawonu o temperaturze topnienia 115—117°C.Stosujac podobna metode mozna otrzymac 7-n- rbutyloksyizoflawon o temperaturze topnienia 152— —153°C z ketonu 4-n-bu;tyloksy-2-hydroksyfenylo- benzylowego, o temperaturze topnienia 71—73°C oraz 7-n-amyloksy-izoflawon o temperaturze top¬ nienia 142—143°C z ketonu 4-n-amyloksy-2-hy- droksyfenylobenzylowego o temperaturze topnienia 72—75°C., Przyklad II. 28,6 g ketonu 2-hydroksy-4-n- ^butyloksyfenylobenzylowego rozpuszcza sie w 50 ml bezwodnego eteru, dodaje 25 g cyjanku cynko¬ wego i roztwór przy oziebieniu nasyca za pomoca gazowego chlorowodoru. Mieszanine pozostawia sie na 24 godziny, dekantuje rozpuszczalnik od wy¬ dzielonego oleju, olej miesza z eterem, eter de¬ kantuje, a pozostalosc ogrzewa z 1000 ml wody w ciagu 30 minut na lazni wodnej. Produkt wytra¬ cony przy oziebianiu odsacza sie i rekrystalizuje z mieszaniny metanolu i acetonu. W ten sposób Otrzymuje sie 15 g 7-n-butyloksyizoflawonu, który jest identyczny z izoflawonem, otrzymanym w przykladzie I. 7-izopropyloksy-izoflawon i 7-n-amyloksy-izofla¬ won, opisane juz w przykladzie I, mozna wytwa¬ rzac w podobny sposób.Przyklad III. Roztwór 18 g ketonu 2-hy- droksy^-izopropyloksyfenylobenzylowego w 150 g mrówczanu etylu dodaje sie malymi porcjami, przy oziebieniu, do 9 g sproszkowanego sodu. Po pozo¬ stawieniu mieszaniny reakcyjnej na kilka godzin zadaje sie sie woda z lodem zawierajaca chloro¬ wodór, mrówczan etylu oddestylówuje sie, a po¬ zostala wodna mieszanine ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 1 godziny i produkt, wytracony przez oziebienie, rekrystalizuje z acetonu. W ten sposób otrzymuje sie 11 g 7-izopropyloksy-izoflawonu o temperaturze topnienie \lfli5—ll 17 °C.W nodobny sposób otrzymuje sie równiez 7-n- -butyloksyizoflawon i 7-n-amyloksy-izoflawon, o- pisane juz w przykladzie I.Przyklad IV, Do roztworu 13,5 g ketonu 2- -hydroksy^-izopropyloksyfenylo-benzylowego w 120 ml pirydyny dodaje sie 11 ml chlorku etylo-oksa- lilu irzy oziebieniu. Po pozostawieniu mieszani¬ ny reakcyjnej na 1 dzien, rozciencza sie ja woda, ekstrahuje chloroformem i wielokrotnie wytrzasa z 10% wodnym roztworem chlorowodoru. Po od¬ parowaniu roztworu, pozostalosc traktuje sie w ciagu 5 godzin mieszanina 100 ml metanolu i 50 ml 10% wodnego roztworu wodorotlenku sodowe¬ go, metanol oddestylówuje sie i wodny roztwór zakwasza. Produkt -odsacza sie, dokladnie suszy i po dodaniu 5 g sproszkowanej miedzi ogrzewa do temperatury 250°C. Po zakonczeniu wydziela- -—nia sie gazu, pozostalosc krystalizuje sie z metano¬ lu uzyskujac 5 g 7-izopropyloksyizoflawonu o tem¬ peraturze topnienia 116—117°C.Przyklad V. 28,6 g ketonu 2-hydroksy-4-n- -butyloksyfenylobenzylowego i 25 g bezwodnego octanu sodowego ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 14 godzin z 12fr ml bezwodnika kwasu octowego pod chlodnica zwrotna. Mieszanine reakcyjna wy- io lewa sie do wody, pozostawia do wytracenia sie produktu, który po odsaczeniu rekrystalizuje sie z mieszaniny metanolu i acetonu, uzyskujac 25 g bezbarwnych krysztalów 7-n-butyloksy-2-metylo- -izoflawonu o temperaturze topnienia 91—93°C. W podobny sposób wytwarza sie 7-izopropyloksy-2- -metylo-izoflawon, o temperaturze topnienia 152— —154°C, 7-n-amyloksy-2-metyloizoflawon o tempe¬ raturze topnienia 87—89°C.Przyklad VI. 16 g tlenochlorku fosforu mie- 2p sza sie z 50 ml dwumetyloformamidu przy ozie¬ bieniu. Po 15 minutach dodaje sie 27 g ketonu 2- -hydroksy-4-izopropyloksyfenylobenzylowego i mie¬ szanine ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 18 godzin pod chlodnica zwrotna. Po rozcienczeniu woda osad odsacza sie, suszy, ogrzewa do wrzenia z 200 ml metanolu i metanolowy ekstrakt odparo¬ wuje do niewielkiej objetosci. Po przekrystalizowa- niu wydzielonego surowego produktu z acetonu o- trzymuje sie 10 g 7-izopropyloksyizoflawonu, opi- sanego -w przykladzie I.Przyklad VII. 23,8 g 7-hydroksy-izoflawonu w 200 ml bezwodnego acetonu ogrzewa sie do wrzenia przy mieszaniu z 18 g bromku n-heksylu, 18 g weglanu potasowego i 1 g jodku potasowego w ciagu 72 godzin pod chlodnica zwrotna. Sole nieorganiczne usuwa sie przez odsaczenie, przesacz poddaje sie destylacji z para wodna w celu usu¬ niecia acetonu i nadmiaru odczynnika, osad od¬ sacza sie i rekrystalizuje z acetonu uzyskujac 20 40 g 7-n-heksyloksy-izoflawonu o temperaturze top¬ nienia 120—122°C.W podobny sposób otrzymuje sie równiez 7-n- -izopropyloksyizoflawon, 7-n-butyloksy-izoflawon i 7-n-amyloksy-izóflawon, scharakteryzowane juz w 45 przykladzie I, 7-izopropyloksy-2-metyloizoflawon, 7-n-butyloksy-izoflawon i 7-n-amyloksy-izoflawon scharakteryzowane juz w przykladzie V oraz 7-n- -propyloksy-izoflawon o temperaturze topnienia 162—164°C, 7-n-propyloksy-izoflawon o temperatu- 50 rze topnienia 120—122°C, 7-n-heksyloksy-2-metylo- -izoflawon o temperaturze topnienia 62—64°C 7- -benzyloksy-2-metylo-izoflawon o tmperaturze top¬ nienia 139—141°C, 7-/4-chlorobenzyloksy/izoflawon o temperaturze topnienia 182—184°C, 7-/4-chloro- 55 benzyloksy/-2-metylo-izoflawon o temperaturze top¬ nienia 154—156°C, 7-/4-nitrobenzyloksy/-2-metylo- -izoflawon o temperaturze topnienia 201—203°C, 7-/2-etoksyetoksy/-izoflawon o temperaturze top¬ nienia 139—140°C, 7-/2-etoksyetoksy/-2-metyloizo- w flawon o temperaturze topnienia 104—105°C, 7-/2- -etoksyetoksy/-3',4'-dwumetoksy-2-metylo-izoflawon o temperaturze topnienia 132—133°C, 7-/2-hydro- ksyetoksy/-izoflafon, o temperaturze topnienia 144— —146°C, 7-/2-hydroksyetoksy/-2-metylo-izoflawon 85 o temperaturze topnienia 151—153°C, 7-/2-hydro-98 591 13 14 lcsyetoksy/-3',4'-dwumetoksyizoflawon o tempera¬ turze topnienia 145—146°C oraz 7-/3-chloropropy- loksy/-izoflawon, o temperaturze topnienia 137— —13«°C.Przyklad VIII. 12 g 7-hydroksy-izoflawonu ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 2 godzin pod chlodnica zwrotna z 10 g weglanu potasowego i 9 g bromku II-rzed.butylu w 40 ml dwumetyloforma- midu. Po wylaniu mieszaniny reakcyjnej do wody, wydzielony produkt rekrystalizuje sie z acetonu u- zyskujac 12 g 7-II-rzed.butyloksy-izoflawonu, o temperaturze topnienia 87—89°C. W podobny spo¬ sób otrzymuje sie równiez 7-II-rzed.butyloksy-2- ,-metylo-izoflawon, o temperaturze topnienia 107— —109°C oraz wszystkie inne pochodne flawonowe, opisane w przykladzie VII.Przyklad IX. 10 g 7-hydroksy-2-metylo-izo- ilawonu, 10 g bezwodnego weglanu potasowego Ig jodku potasowego i 12,5 g chlorku benzylu ogrze¬ wa sie do wrzenia w 200 ml bezwodnego acetonu w ciagu 2 godzin przy mieszaniu pod chlodnica zwrotna. Po poddaniu mieszaniny destylacji z para wodna surowy produkt wytracajacy sie z wody od¬ sacza sie, suszy i rekrystalizuje z mieszaniny 100 ml metanolu i 40 ml acetonu, uzyskujac biale igly krysztalów 7-benzyloksy-2-metylo-izoflawonu, o temperaturze topnienia 139—141°C.Przyklad X. 10,5 g 7-hydroksy-izoflawonu w 200 ml bezwodnego acetonu ogrzewa sie do wrzenia w ciagu 2 godzin z 11,8 g jodku p-nitro- benzylu w obecnosci 5,7 g bezwodnego weglanu potasowego pod chlodnica zwrotna. Po oddestylo¬ waniu okolo polowy objetosci acetonu pozostalosc wylewa sie do 1000 ml wody. Wytracony surowy produkt odsacza sie i rekrystalizuje z lodowatego kwasu octowego uzyskujac 7-p-nitrobenzyloksy- -izoflawon o temperaturze topnienia 225—226°C w postaci jasnozóltych plytek. PL