Przedmiotem wynalazku sa srodki optycznie roz¬ jasniajace pochodne sym-triazyny. Srodki te sa uzy¬ wane do podnoszenia stopnia bieli wyrobów z wló¬ kien celulozowych lub poliamidowych oraz wyro¬ bów papierniczych.Znane i stosowane sa srodki optycznie rozjasnia¬ jace zawierajace jako substancje czynna zwiazki o wzorze 1, w których X jest reszta aminy alifa¬ tycznej, aromatycznej lub heterocyklicznej, a M sta¬ nowi jednowartosciowy kation. Srodki te charakte¬ ryzuja sie dobrymi wlasnosciami rozjasniajacymi, jednak sa stosunkowo drogie ze wzgledu na wyso¬ ka cene surowców uzywanych w procesie ich wy¬ twarzania.Nieoczekiwanie stwierdzono, ze wlasnosci rozja¬ sniajace rozjasniaczy, zawierajacych jako substan¬ cje czynna zwiazki o wzorze 1, w których X jest reszta aminy alifatycznej, aromatycznej lub hetero¬ cyklicznej a M jest jednowartosciowym kationem, mozna znacznie zwiekszyc przez wprowadzenie do nich zwiazków o wzorze 2, w których Ar jest rod¬ nikiem m- lub p-fenylenowym, X jest reszta alifaty¬ cznej aromatycznej lub heterocyklicznej aminy lub grupa -NH2, a M jest jednowartosciowym kationem.Wedlug wynalazku srodki optycznie rozjasniajace zawierajace jako substancje czynna zwiazki o wzo¬ rze 1- w których X jest reszta alifatycznej, aroma¬ tycznej lub heterocyklicznej aminy albo grupa -NH2, a M jest jednowartosciowym kationem, zawieraja dodatkowo jako substancje czynna zwiazek o wzo- t rze 2, w którym Ar jest rodnikiem m- lub p-fenyle¬ nowym a X i M maja podane wyzej znaczenie.Zawartosc zwiazków o wzorze 2 w srodkach op¬ tycznie rozjasniajacych bedacych przedmiotem wy- nalazku wynosi od 20 do 65 czesci wagowych na 100 czesci substancji czynnej, a zawartosc zwiaz¬ ków o wzorze 1 wynosi od 35 do 80 czesci wago¬ wych.Srodki optycznie rozjasniajace zawierajace jako io substancje czynna skladnik o wzorze 2 obok sklad¬ nika o wzorze 1 w których Ar, X i M maja podane wyzej znaczenie, uzyskuje sie przez zwykle wymie¬ szanie skladników lub na drodze odpowiedniego procesu chemicznego. Srodki optycznie rozjasniaja- ce stanowiace przedmiot wynalazku daja bardzo do¬ bre efekty, bieli na wyrobach z wlókien naturalnej i regenerowanej celulozy, wyrobach z wlókien poli¬ amidowych oraz na wyrobach papierniczych. Srod¬ ki te rozjasniaja wlókna celulozowe w stopniu wyz- szym niz rozjasniacze o wzorze 1 uznawane dotych¬ czas jako produkty o dobrych wlasnosciach rozja¬ sniajacych.Przyklad I. Srodek optycznie rozjasniajacy, zawierajacy jako substancje czynna 67 czesci wago- wyeh zwiazku o wzorze 1, w którym X jest grupa -N(CH2CH2OH)2 a M jest kationem Na oraz 33 cze¬ sci wagowych zwiazku o wzorze 2 w którym Ar jest rodnikiem m-fenylenowym, X jest grupa -N(CH2CH40H)2 a M jest kationem Na stosuje sie do podnoszenia stopnia bieli tkaniny wykonanej98 553 3 z merceryzowanego wlókna bawelnianego. Rozja¬ snianie tkaniny przeprowadza sie nastepujaco. Do kapieli zawierajacej 10 kg chlorku sodowego, 0,5 kg weglanu sodowego oraz 0,15 kg wyzej wymienione¬ go srodka optycznie rozjasniajacego w 2 m3 wo¬ dy wprowadza sie 50 kg tkaniny. Calosc ogrzewa sie do temperatury 40°, a nastepnie po uplywie 30 mi¬ nut, tkanine wyjmuje z kapieli, plucze i suszy. Po tej obróbce tkanina uzyskuje wysoka czysta biel o niebieskim odcieniu.Przyklad II. Srodek optycznie rozjasniajacy zawierajacy jako substancje czynna 35 czesci wago¬ wych zwiazku o wzorze 1, w którym X jest grupa -NH C2H4OH, a M jest kationem Na oraz 65 czesci wagowych zwiazku o wzorze 2, w którym Ar jest rodnikiem m-fenylenowym X jest grupa -NHC2H4OH a M jest kationem Na, stosuje sie do podnoszenia stopnia bieli papierów powlekanych mieszankami powlekajacymi pigmentowo-skrobiowymi. Sposób rozjasniania przeprowadza sie nastepujaco. Na za¬ klejony papier podlozony nanosi sie mieszanke pi- gmentowo-skrobiowa o skladzie: kaolin — 205 kg, weglan wapnia — 25 kg, skrobia utleniona — 50 kg, stearynian wapnia — 10 kg, lateks butadienowo- styrenowy — 20 kg, woda — 3000 dm3 wymieniony wyzej srodek optycznie rozjasniajacy — 13 kg. Po¬ wlekanie przeprowadza sie na powlekarce wielo- walowej. Po powleczeniu papieru suszy sie goracym powietrzem w suszarni tunelowej i nastepnie ka¬ landruje. Otrzymany papier powlekany posiada wy¬ soki stopien bieli o niebieskim odcieniu. PL