PL94442B1 - Srodek do regulacji rozwoju roslinnych organizmow chorobotworczych - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek do regulacji rozwoju roslinnych organizmów chorobotwórczych zawierajacy jako substancje czynna co najmniej jedna nowa s-triazolo(4,3-a)chinoline o wzorze przedstawio¬ nym na rysunku, ewentualnie w postaci dopuszczalnych fitologicznie soli addycyjnych z kwasami nieorganiczny¬ mi, w którym R1 oznacza niezaleznie atom wodoru, chlorowca, nizszy rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, nizszy rodnik alkoksylowy o 1—3 atomach, rodnik formylowy, grupe cyjanowa, trójfluorometylowa lub podstawiony rodnik metylowy o wzorze -CH2 Y, w którym Y oznacza grupe aminowa, nizsza grupe alkiloamino- wa o 1—3 atomach wegla, grupe cyjanowa, hydroksylowa, atom chlorowca lub nizszy rodnik alkoksylowy o 1—3 atomach wegla, R2 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla, rodnik winylowy, grupe hydroksylowa, nizszy rodnik alkilotio o 1-3 atomach wegla, cykloalkilowy o 3-6 atomach wegla, grupe merkapto, atom chlorowca, grupe aminowa, trójfluorometylowa, rodnik o wzorze -C(=0)-0-R4, w którym R4 oznacza atom sodu, potasu lub nizszy rodnik alkilowy o 1-3 atomach wegla lub rodnik o wzorze -CH2Y', w którym Y' oznacza grupe aminowa, nizsza grupe alkiloaminowa o 1—3 atomach wegla, grupe cyjanowa, atom chlorowca, nizszy rodnik alkoksyIowa o 1—3 atomach wegla, nizsza grupe alkoksylowa o 1—2 atomach wegla polaczona z grupa metylowa, zas kazda z grup oznaczonych symbolem R3 oznacza niezaleznie atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla lub atom chlorowca, albo oba podstawniki R3 tworza wiazanie C—C, z tym ograniczeniem, ze nie wiecej niz trzy sposród podstawników R1, R2 i R3 oznaczaja grupe rózna od atomu wodoru oraz ze co najmniej jeden z podstawników R2 i R1 w pozycji 9 oznacza atom wodoru.W przytoczonych oznaczeniach termin „chlorowiec" oznacza atom fluoru, chloru, bromu albo jodu. Grupy okreslane jako nizszy rodnik alkilowy wystepujace samodzielnie lub stanowiace czesci okreslen zlozonych, np. nizszy rodnik alkilowy polaczony z grupa aminowa lub nizszy rodnik alkilotio oraz nizszy rodnik alkoksylowy moga miec lancuch prosty lub rozgaleziony. W przypadku soli z kwasami termin „dopuszczalny fitologicznie" okresla kwasy, których sole nie wywieraja dzialania trujacego na rosliny. Rodzaj kwasu nie ma decydujacego znaczenia, jakkolwiek okreslony anion moze w pewnych okoliczn sciach wykazywac specjalne zalety, takie jak2 94 442 dobra rozpuszczalnosc, latwosc krystalizacji i inne. Typowymi, znajdujacymi zastosowanie kwasami sa kwas solny, bromowouorowy, jodowodorowy, siarkowa, fosforowy, azotowy i inne.Przykladami zwiazków o wzorze przedstawionym na rysunku, stanowiacych substancje czynna srodka wedlug wynalazku sa nastepujace zwiazki: Nazwa zwiazku Temperatura topnienia °C 1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 166-167 1-propylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 158,5—159,5 s-triazolo(4,3-a)chinolin-1-ol 133,5-134,5 1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 115—116 sól sodowa kwasu s-triazolo(4,3-a)- chinolino-1-karboksylowego 261 —263 bromowodorek 1-amino-s-triazolo- (4,3-a)chinoliny 1-amino-s-triazolo(4,3-a)chinoliny 250—253 4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 164-165 1-chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 162,5-163,5 -chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 242-243,5 1-trójfluorometylo-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 133,5-134,5 4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3~a)chinolin-1-ol 181—182,5 1-(2-etoksyetylo)-s-triazolo(4,3-a)chinolina 93 1-winylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 117—117,5 1-hydroksymetylo(-s-triazolo{4,3-a)chinolina 181 —183 1-trójfluorometylo-4,5-dwuwodoro-s-triazo- lo(4,3a)chinolina 120-122 -etoksy-s-triazolo(4,3-a)chinolina 240 -metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolino-1-tiol 295 9-chloro-4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 212-213 9-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 193—194 s-triazolo(4,3-a)chinolina 176—177 1,5-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 194—195 -metylo-s-triazolo(4,3-a)chino1in-1-ol 280-280,5 7-metoksy-s-triazolo(4,3-a)chinolina 190,5-191,5 s-triazolo(4,3-a)chinolino-1-tiol 256-258 s 9-chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 208-210 chlorowodorek s-triazolo(4,3-a)chinoliny 270(rozklad) -metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 222-223 1 -etylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 126-127 9-fluoro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 199-202 9-etylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 198-199 -chloro-1,4-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 224-225,5 -chloro-4-metylo-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 252-254 1-izopropylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 82—85 jodowodorek s-triazolo(4,3-a)chinoliny 235—240 jodowodorek 1 -metylotio-s-triazolo(4,3-a)- chinoliny 195-200 7-metoksy-1 -mety lo-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 146-14794 442 3 s-triazolo(4,3-a)chinolino-1-karboksylan etylu 149—151 4,5-dwuwodoro-1-metylo-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 118-119 1-cyklopropylo-s-triazolo(4,3-a(chinolina 94-96 1-acetamido-s-triazolo(4,3-a)chinolina 151—153 1-etylo-5-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 152—154 1-butylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 115-117 9-metylo-4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 110-111 ,7,9-trójmetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 260-262 ,8-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 275—277 1-etylotio-s-triazolo(4,3-a)chinolina 121-122 amid kwasu s-triazolo(4,3-a)chinolino-1- karboksylowego 230-232 Srodek wedlug wynalazku zawierajacy jako substancje czynna zwiazek triazolochinolinowy, nadaje sie do regulowania wegetacji wielu roslinnych organizmów patogenicznych, np. organizmów grzybowych oraz bakteryj¬ nych. Mozna wiec stosowac srodek do kontroli wegetacji takich organizmów, jak Agrobacterium tumefaciens, powodujacych guzowatosc korzeni, zaraza ryzowa, plesn proszkowata, antraknoza lub podobne. Zwiazki triazolochinolinowe sa szczególnie przydatne jako substancja czynna srodka do kontroli rozwoju organizmów.Ponadto dobre wyniki osiaga sie stosujac sroaek do regulowania wegjtacji zarazy ryzowej.Srodek zawierajacy jako substancje czynna zwiazki triazolochinolinowe mozna z powodzeniem stosowac w wielu róznych postaciach. Zazwyczaj mozna go uzyc z dobrym skutkiem przeciwko roslinnym organizmom patogenicznym przez nanoszenie na listowie roslin wrazliwych na atak. Mozna go równiez rozpraszac na nasiona, w celu zabezpieczenia nasion i roslin przed atakiem roslinnych organizmów patogenicznych. Srodek wedlug wynalazku mozna równiez rozprowadzac w glebie, w celu kontrolowania wegetacji roslinnych organizmów * patogenicznych. Stwierdzono, ze wiele sposród zwiazków triazolochinolinowych ulega przemieszczeniom we¬ wnatrz roslin, dzieki czemu kontroluje sie wegetacje organizmów atakujacych listowie jak i tych, które atakuja inne czesci roslin.Ogólnie biorac stosowanie srodka do regulacji rozwoju roslinnych organizmów chorobotwórczych polega na doprowadzeniu do miejsca wystepowania organizmów efektywnej ilosci jednego lub kilku zwiazków o wzorze przedstawionym na rysunku. Substancja czynna srodka, czyli zwiazki triazolochinolinowe moze byc stosowana jako taka, jak równiez mozna ja stosowac w postaci cieklych, proszkowych lub pylistych kompozycji, zawierajacych jako substancje czynna jedna lub wieksza liczbe zwiazków triazolochinolinowych. Srodek wedlug wynalazku nadaje sie do stosowania na zywe rosliny, gdyz nie powoduje zadnych istotnych uszkodzen. Podczas wytwarzania srodka wedlug wynalazku zwiazki triazolochinolinowe modyfikuje sie w miare potrzeby jedna lub kilkoma substancjami dodatkowymi, takimi jak rozpuszczalniki organiczne, frakcje ropy naftowej, woda lub inne nosniki ciekle, srodki powierzchniowo czynne i dokladnie rozdrobnione obojetne substancje stale. Srodki wedlug wynalazku zawieraja substancje czynna w ilosci 2—98% wagowych. W zaleznosci od stezenia zwiazku triazolochinolinowego srodek stosuje sie do regulowania rozwoju organizmów chorobotwórczych lub traktuje sie jako koncentrat, który rozciencza sie dodatkowa porcja obojetnego nosnika w celu otrzymania srodka o ostatecznym, pozadanym stezeniu. Korzystnie srodek wedlug wynalazku zawiera zarówno skladniki stale jak i srodek powierzenniowo-czynny w postaci dokladnie rozdrobnionej.Stezenie zwiazku triazolochinolinowego w srodku wedlug wynalazku, który stosuje sie przeciw patogenom roslinnym i/lub ich siedlisku moze byc rózne, przy czym skuteczna dawke srodka wprowadza sie do organizmu lub jego otoczenia. Wielkosc dawki skutecznej zalezy czesciowo od wrazliwosci poszczególnych patogenów roslinnych i od aktywnosci uzytego zwiazku czynnego. Ogólnie biorac dobre wyniki uzyskuje sie stosujac ciekle srodki zawierajace 0,001-0,1% wagowych lub jeszcze wiecej czynnego zwiazku triazolochinolinowego. W przy¬ padku pylów dobre wyniki osiaga sie przy uzyciu srodków zawierajacych 0,5—5,0% wagowych lub jeszcze wiecej zwiazku triazolochinolinowego. Liczac dawke na powierzchnie uprawna, dobre wyniki kontroli roslinnych organizmów patogenicznych uzyskuje sie stosujac substancje czynna w ilosci 0,56 do co najmniej 5,6 kg/ha.W celu otrzymania srodków do opylania korzystnie jest laczyc zwiazki triazolochinolinowe z dowolna, silnie rozdrobniona substancja, taka jak pirofilit, talk, kreda, gips i inne. W operacjach takich drobno sproszkowa-94442 ik rozdrabnia sie lub miesza ze zwiazkiem tnazolochinolinowym, wzglednie zwilza sie go roztworem tego w lotnym rozpuszczalniku organicznym. W podobny sposób mozna laczyc srodki do opylania zawieraja- tancje czynne z róznymi powierzchniowo czynnymi dyspergatorami, takimi jak ziemia folerska, betonit, it i inne glinki. aleznie od proporcji skladników mozna stosowac srodki do opylania w celu kontrolowania wegetacji eh organizmów patologicznych, badz tez uzywac je w postaci koncentratów i nastepnie rozcienczyc wym dyspergatorem powierzchniowo-czynnym, badz tez pirofilitem, kreda, talkiem, gipsem i innymi lami tego rodzaju, w celu uzyskania potrzebnego stezenia substancji czynnej w srodku dostosowanym do w celu kontrolowania wegetacji patogenicznych organizmów roslinnych. Tego rodzaju srodki do opylania, ne w formie koncentratów, moga byc rozpuszczane w wodzie przy uzyciu lub bez stosowania dyspergato- celu otrzymania mieszanin do spryskiwania, celu otrzymania srodków do spryskiwania mozna ponadto do zwiazków triazolochinolinowych albo h lub pylistych koncentratów zawierajacych takie zwiazki, wprowadzac dyspergatory powierzchniowo tworzace z nimi mieszaniny jednorodne, takie jak np. emulgatory niejonowe. Srodki takie mozna c bezposrednio do kontroli wegetacji patogenicznych organizmów roslinnych, badz tez rozpuszczac kach cieklych w celu otrzymania rozcienczonych srodków do spryskiwania, zawierajacych zwiazki ne w dowolnym stezeniu. Wybór rodzaju i ilosci dyspergatorów uzalezniony jest od zdolnosci tych do ulatwiania rozpraszania koncentratu w cieklym nosniku. podany sposób mozna laczyc zwiazki triazolochinolinowe z odpowiednia niemieszajaca sie z woda rganiczna i powierzchniowo-czynnym dyspergatorem, w celu otrzymania koncentratów nadajacych sie do ania, które mozna w dalszym ciagu rozcienczac woda i olejem, aby otrzymac mieszaniny do spryskiwa- postaci emulsji olejowo-wodnych. W srodkach takich nosnik stanowi emulsje wodna, czyli mieszanine niemieszajacym sie z nia rozpuszczalnikiem, emulgator i woda. Korzystnymi dyspergatorami, które stosowac w tych srodkach sa preparaty rozpuszczalne woleju. Sa to miedzy innymi emulgatory kterze niejonowym, takie jak produkty kondensacji tlenków alkilenowych z kwasami nieorganicznymi, etylenowe pochodne estrów sorbitant, zlozone alkoholoestry i inne substancje podobnego rodzaju, i organicznymi nadajacymi sie do stosowania w srodkach wedlug wynalazku sa miedzy innymi oleje oraz frakcje z destylacji ropy naftowej, toluen i syntetyczne oleje organiczne. Dyspergatory powierz- czynne stosuje sie zazwyczaj w srodkach cieklych w ilosci 0,1—20,0% wagowych, w przeliczeniu na age dyspergatora i substancji czynnej, przypadku stosowania srodka wedlug wynalazku srodek ten doprowadza sie do organizmu chorobotwór- oddawanego zabiegowi, badz tez do srodowiska jego wystepowania dowolnymi znanymi sposobami, np. oca opylaczy lub rozpylaczy recznych. Na nadziemne czesci roslin korzystnie jest nanosic srodek za opylaczy mechanicznych, rozpylaczy wysiegnikowych, rozpylaczy wysokocisnieniowych oraz opylaczy kowych. W operacjach na wielka skale mozna rozprowadzac pyly lub stezony srodek do opryskiwania otów. W przypadku stosowania zwiazków triazolochinolinowych do zwalczania zarazy ryzowych moga rzystne specjalne sposoby rozprowadzania, z uwagi na specyficzne warunki uprawy i wzrastania ryzu. Do ecjalnych sposobów nalezy nanoszenie na powierzchnie wody, moczenie przeznaczonych do przesadza- in w srodku wedlug wynalazku, traktowanie srodkiem nasion oraz inne sposoby. Sposoby te sa oczywiste jalistów z tej dziedziny. astepujace przyklady wykazuja przydatnosc srodka wedlug wynalazku do regulowania wegetacji eh organizmów chorobotwórczych i okreslaja sposób ich stosowania. rzyklady I—XV. Rózne zwiazki triazolochinolinowe stanowiace substancje czynnej srodka wedlug ku poddaje sie badaniom dla oceny dzialania przeciw Colletotrichum legenarium (antraknoza) wyste- na ogórkach. Próby te prowadzi sie w sposób opisany ponizej. kazdej indywidualnej próbie do donicy o srednicy okolo 10,2 cm zawierajacej wyjalowiona glebe a wermikulitu na powierzchni wysiewa sie 4 nasiona ogórka i trzyma w normalnych warunkach ianych Z wyrosnietych siewek pozostawia sie 2 roslinki, po uplywie okolo 15 dni od momentu wysiewu spryskuje sie roztworem odpowiedniego zwiazku triazolochinolinowego, pozwala wyschnac, a nastepnie przez spryskanie wodna zawiesina konidiosporów Colletotrichum legenarium. kazdego zbadanych zwiazków triazolochinolinowych wytwarza sie znanymi sposobami srodek wedlug ku. Typowy sposób polega na rozproszeniu w okreslonej ilosci cykloheksanolu zawierajacego niewielka ieszaniny dwóch niejonowych suIfomanowych srodków powierzchniowo czynnych i nastepnym rozcien- woda, w celu uzyskania srodka nadajacego sie do stosowania zawierajacego 400 czesci danego zwiazku na94 442 5 1000000 czesci wagowych srodka z dodatkiem 0,67% cykloheksanolu i 0,0353% mieszaniny substancji powierz- chniowo-czynnych.Zawiesine konidiosporów wytwarza sie hodujac grzyb wciagu 14 dni w szalkach Petriego, w temperaturze 22°C na pozywce z agaru i soku pomaranczowego. Szalki zalewa sie nastepnie destylowana woda i zeskrobuje ich powierzchnie. Uzyskana z 4 plytek Petriego zawiesine saczy sie przez gruba tkanine bawelniana stosowana do zawijania sera, dopelnia do objetosci 50 ml i stosuje do spryskiwania roslin w okolo 35 doniczkach.Po zakazeniu rosliny przetrzymuje sie w ciagu okolo 9 dni w normalnych warunkach cieplarnianych, po czym dokonuje oceny skutecznosci powstrzymywania rozwoju antraknozy. W kazdej próbie prowadzi sie doswiadczenie kontrolne polegajace na traktowaniu roslin wodnym roztworem kontrolnym powierzchniowo czynnej o takich samych stezeniach jak w srodkach zawierajacych substancje czynne. Przy ocenie stosowano w tablicach nastepujaca skale stopnia rozwoju choroby: 1 — powazny, 2 — umiarkowanie powazny, 3 — umiarko¬ wany, 4 — nieznaczny, 5 — brak choroby.W doniczkach kontrolnych obserwowano równomierne ciezkie zakazenie roslin ogórka antraknoza. Nie obserwowano nigdzie trujacego oddzialywania srodka wedlug wynalazku na rosliny, badz tez obserwowano co najwyzej niewielka fititoksycznosc. W przypadku dokonywania wiecej niz jednej próby tego samego zwiazku, wynik zamieszczony w tablicy I stanowi srednia.Tablica I Powstrzymywanie postepu antraknozy Zwiazek 9-chloro-4#5-dwuwodoro-s-triazolo/4/3-a)chinolina 9-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1,5-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina -metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina-1-ol 4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)chinolina -metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina s-triazolo(4,3-a)chinolin-1 -ol 1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-etylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-trójfluorometylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina s-triazolo(4,3~a)chinolino-1 -karboksylan etylu 4,5-dwuwodoro-1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-chlorotriazolo(4,3-a)chinolina -chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-winylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina Stopien choroby 4+ 4+ 3- 4+ 3- 4+ 3+ 3 4+ 3 4+ 3- Przyklady XVI—XXVIII. Reprezentatywne zwiazki triazolochinolinowe poddaje sie równiez bada¬ niom dla oceny patogenicznego wplywu choroby galasowej (Agrobacterium tumefaciens) na rosliny pomidorów.Kazdej oceny dokonuje sie omówionym nizej sposobem.Do piasku umieszczonego w wykonanych z tworzywa sztucznego doniczkach o srednicy okolo 10,2 cm wysiewa sie po 3 nasiona pomidorów i po wykielkowaniu pozostawia 2 roslinki. W miedzyczasie hoduje sie szczepionke Agrobacterium tumefaciens w probówkach z agarem zawierajacym dekstroze ze skrobi. Kultury zalewa sie wyjalowiona woda, w celu sporzadzenia potrzebnej ilosci zawiesin bakteryjnych stosowanych do zakazenia siewek pomidorowych po uplywie okolo 4 tygodni od momentu wysiewu. Zakazenia dokonuje sie przez zanurzenie malej szpilki, takiej jak stosowane sa do przymocowywania owadów w zbiorach entomologicz¬ nych, do zawiesiny bakteryjnej i nastepnie przeklucie igielka lodyzki kazdej rosliny.Roslinki wyjmuje sie z piasku i korzenie kazdej z nich zanurza sie w duzej probówce z wodnym roztworem zawierajacym 40 ppm badanego zwiazku, 0,067% cykloheksenonu, 0,00353 substancji powierzchniowo-czynnej i 0,85% chlorku sodu. Rosliny przetrzymuje sie w normalnych warunkach cieplarnianych, przy codziennym6 94 442 napowietrzaniu, wciagu okolo 10dni. W tym okresie czasu dokonuje sie obserwacji kazdej rosliny dla stwierdzenia wystepowania choroby galasowej.Kontroli dokonuje sie przez umieszczenie 2 niezaleznych roslin w oddzielnej probówce w roztworze zawierajacym wszystkie skladniki oprócz badanego zwiazku. Probówke przetrzymuje sie w takich samych warunkach i poddaje takim samym zabiegom, jak probówki zawierajace rosliny potraktowane srodkiem.Wyniki prób przeprowadzonych opisanym wyzej sposobem przedstawiono w tablicy II. Stosowany jest przy tym ten sam system stopniowania, jak w poprzednich przykladach. Wszystkie rosliny kontrolne wykazuja rozlegle symptomy choroby galasowej. We wszystkich przypadkach nie obserwowano, badz tez obserwowano tylko nieznaczne skutki toksycznego dzialania. Umiarkowana toksycznosc wobec roslin obserwowano jedynie w przypadku 1-etylo-s-triazolo(4,3-a)chinoliny, 1-metylotio-s-triazolo(4,3-a)chinoliny i 1-propylo-s-triazolo(4,3- a)chinoliny.Ta b I i ca II Zwiazek Stopien zaatakowania choroby s-triazolo/4,3-a/chinolino-1 -karboksylan sodu 1-metylotio-s-triazolo(4,3-a)chinolina 9-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina s-triazolo(4,3-a)chinolina 1,5-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 7-metoksy-s-triazolo(4,3-a/chinolina s-triazolo(4,3-a)chinolin-1 -ol 1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-etylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 7-metoksy-1-metylo-s-tri?izolo(4,3-a)chinolina 1-propylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-trójfluorometylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina s-triazolo(4,3-a)chinolino-1 -karboksylan etylu 3 CJI CJI 3 CJI CJI 3 CJI Przyklady XXIX—XXXI. Szereg zwiazków triazolochinolinowych ocenia sie pod katem oddzialywa¬ nia na plesn proszkowata Erysipe polygoni na fasoli. Oceny dokonuje sie nastepujacym sposobem: W zawierajacych glebe doniczkach o srednicy okolo 10,2 cm umieszcza sie po 4 ziarna fasoli i po wykielkowaniu pozostawia po 2 siewki. Po uplywie 10 dni od wysiewu mlode rosliny poddaje sie dzialaniu badanych srodków wedlug wynalazku, w postaci okreslonej w poprzednich przykladach I—XV i zawierajacych 400 ppm substancji czynnej, w przeliczeniu na ciezar srodka. Rosliny poddane temu zabiegowi umieszcza sie nastepnie w poblizu pod innymi roslinami zaatakowanymi ciezko przez Erysipe polygoni, w celu stworzenia warunków zarazenia ich za posrednictwem naturalnych pradów powietrza.W zwiazku z tym rosliny przetrzymuje sie w normalnych, cieplarnianych warunkach wciagu 7—10 dni, prowadzac równoczesnie obserwacje dla stwierdzenia obecnosci symptomów choroby pod wplywem plesni proszkowatej. Badania kontrolne prowadzi sie kazdorazowo poddajac po 4 rosliny dzialaniu roztworu zlozonego z rozpuszczalnika i emulgatora nie zawierajacego substancji czynnej, a wiec sposobem omówionym w przykla¬ dach I—XV. Wyniki badan dokonanych tym sposobem i stosujac taka sama gradacje ocen jak w poprzednich przykladach, przedstawione sa w tablicy III. Kontrolne rosliny fasoli wykazaly równomierne, ciezkie zakazenie plesnia proszkowata. W zadnej z grup roslin nie obserwuje sie trujacego dzialania srodka wedlug wynalazku na rosliny.94 442 Tablica III Powstrzymywanie rozwoju Erysipe polygoni Zwiazek Stopien zaatakowania choroba 1-metylotio-s-triazolo(4,3-a)chinolina 3 1-propylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 3- 1-chlorotriazolo(4,3-a)chinolina 3— Przyklady XXXII—LXX. Rózne zwiazki triazolochinolinowe poddaje sie próbom dla oceny dzialani- a powstrzymujacego rozwój zarazy ryzowej (Piricularia oryzna). Oceny dokonuje sie w nastepujacy sposób.Glebe przygotowuje sie przez zmieszanie równych czesci piasku murarskiego i rozdrobnionej warstwy gleby uprawnej. Glebe miesza sie w doniczkach o srednicy okolo 10,2 cm i obsiewa gesto nasionami ryzu. Obsiane doniczki przetrzymuje sie nastepnie wciagu okolo 2 tygodni w typowych warunkach cieplarnianych, a wciagu tego czasu w kazdej doniczce wyrasta gesta kultura siewek ryzowych.Równoczesnie przygotowuje sie zawiesine wodna konidiosporów grzyba zarazy ryzowej. Grzyb hoduje sie w szalkach Petnego na agarowej pozywce ryzowej w temperaturze 28°C. Po uplywie 8 dni kazda plytke zalewa sie 20 ml destylowanej wody i powierzchnie kultury zeskrobuje sie kauczukowa bagietka w celu oddzielenia konidiosporów.W kazdym przypadku natryskuje sie powierzchnie lisci ryzu w donicy roztworem przygotowanym w analogiczny sposób, jaki opisano w przykladach I—XV, pozostawia do wyschniecia i nastepnie zakaza listowie wodna zawiesina konidiosporów grzyba zarazy ryzowej. Roztwór zawiera 400 ppm wagowych zwiazku o wzorze przedstawionym na rysunku w przeliczeniu na ciezar srodka. Donice umieszcza sie w wilgotnej komorze o temperaturze 18°C i przetrzymuje sie tam wciagu 40 godzin, a nastepnie przenosi znowu do cieplarni i przetrzymuje w typowych warunkach cieplarnianych w ciagu 6 dni. Po uplywie tego czasu dokonuje sie oceny wyników, wedlug tej samej gradacji ocen jak w poprzednich przykladach. Próbe kontrolna przeprowadza sie w nastepujacy sposób: doniczki z siewkami ryzu spryskuje sie wodnym roztworem cykloheksanonu i tej samej mieszanki dwóch suIfonianowych, niejonowych substancji powierzchniowo czynnych lecz nie zawierajacych substancji czynnej. Poza tym doniczki poddaje sie identycznym zabiegom.Wyniki prób dokonywanych takim sposobem podano w tablicy IV. Nie wszystkie próby przeprowadzone byly równoczesnie. We wszystkich donicach nie potraktowanych srodkiem wedlug wynalazku siewki wykazywa¬ ly rozlegle symptomy zarazy ryzowej. Ogólnie biorac nie obserwuje sie zjawisk toksycznego oddzialywania na rosliny, jednak w nielicznych przypadkach mozna zauwazyc drobne efekty trujacego dzialania na rosliny.Tablica IV Powstrzymywanie rozwoju zarazy ryzowej Zwiazek Stopien zaatakowania choroba s-triazolo(4,3-a)chinolino-1 -karboksylansodu 3— 1-metylotio-s-triazolo(4,3-a)chinolina 4+ 9-chloro-4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 5 9-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 5 s-triazolo(4,3-a)chinolina 4+ 1,5-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 3 -metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolin-1-ol 3- 7-metoksy-s-triazolo(4,3-a)chinolina 4—8 94442 4,5-dv'uwodoro-s-triazolo(4,3-a)chinol'na s-triazolo(4,3-a)chinolino-1-tiol -metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina s-triazolo(4,3-a)chinolin-1-ol 1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-etylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina jodowodorek-s-triazolo(4,3-a)chinoliny 7-metoksy-1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1 -propylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-trójfluorometylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina s-triazolo(4,3-a)chinolino-1 -karboksylan etylu 4,5-dwuwc*Joro-1-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-amino-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-cyklopropylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-butylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 4/5-dwuwodoro-9-metylo-s-triazolo(4#3-a)chinolina ,7,9rtrójmetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina -chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-(2-etoksyetylo)-s-triazolo{4,3-a)chinolina 1-chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolimi 1-(etoksymetylo)-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-win, lo-s-triazolo(4,3-a)chinolina chlorowodorek s-triazolo(4,3-a)chinoliny 9-fluoro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 9-etylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina -chloro-1,4-dwumetylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 4-chloro-5-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-izopropylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-etylotio-s-triazolo(4,3-a)chinolina 1-etylo-5-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 9-chloro-s-triazolo(4f3-a)chinolina 3 4 3+ 4+ 4- 3- 4- 3- 4 3 4 4+ 3 4+ 3 3 3+ 3- 4+ 4~ 3+ 3 4- 4 Przyklady LXXI-LXXIV. Niektóre zwiazki triazolochinolinowe poddaje sie równiez badaniom w celu dokonania oceny wplywu na zaraze ryzowa po wprowadzaniu ich do gleby przed wysadzeniem ryzu.Odpowiednia ilosc badanego zwiazku rozpuszcza sie w etanolu, roztwór rozpryskuje sie za pomoca rozpylacza De Vilbiss'a na glebe obracajaca sie w bebnie i tak potraktowana glebe umieszcza sie w okraglych doniczkach 0 irednicy okolo 10,2 cm, nie posiadajacych otworów drenazowych. Procedura jest pomyslana w taki sposób, aby odtworzyc warunki dzialania okreslonymi dawkami kilogramowymi zwiazku triazolochinolinowego na 1 hektar, a mianowicie okolo 28 kg i okolo 14 kg/ha.Doniczki obsiewa sie nastepnie ryzem odmiany Nato i przetrzymuje w typowych warunkach cieplarnia¬ nych wciagu 2 tygodni, po czym szczepi sie siewki ryzowe konidiosporami Piricularia oryze, stosujac te sama technike przygotowywania kultury grzybowej oraz infekowania jaka opisano w poprzednich przykladach, a nastepnie przetrzymuje sie w wilgotnej komorze w temperaturze 18°C w ciagu 48 godzin. Donice przenosi sie nastepnie do warunków cieplarnianych na przeciag dalszych 5dni. Wciagu tego czasu prowadzi sie obserwacje ostrosci przebiegu choroby. Wyniki badan przepi owadzonych opisana powyzej metoda zestawiono w tablicy V.Skala ocen jest taka sama jak w poprzednich przykladach.Próby powtarzano trzykrotnie i dodatkowo przeprowadzano slepa próbe z uzyciem gleby potraktowanej jedynie wodnym roztworem etanolu o takim samym stezeniu. W próbach kontrolnych obserwuje sie symptomy powaznego zaatakowania roslin zaraza ryzowa.94 442 9 Tablica V Hamowanie rozwoju zarazy ryzowej przez traktowanie gleby przed wzejsciem roslin Zwiazek Dawka Stopien zwiazku zaatakowania w kg/ha choroba 4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)-chinolina 9-chloro-s-triazolo(4,3-a)-chinolina 1-metylo-s-triazolo(4,3-a)-chinolina 9 28 14 28 14 28 14 28 14 4 3 4+ 3+ 4+ 3- 4+ Przyklady LXXV—LXXIX. Rózne zwiazki triazolochinolinowe ocenia sie pod katem wplywu na postep zarazy ryzowej (Pirocularia oryzae) po rozprowadzeniu na powierzchnie nasyconej woda gleby, w której wyrasta ryz.Ryz odmiany Nato wysiewa sie do okraglych doniczek o srednicy 10,2 cm nie posiadajacych otworów upustowych. Glebe utrzymuje sie wstanie wysycenia woda wciagu calego okresu trwania próby prowadzonej w warunkach cieplarnianych.Po uplywie 14 dni od wysiewu siewki poddaje sie dzialaniu srodków wedlug wynalazku. Zabiegu dokonuje sie przez nalanie na powierzchnie gleby w kazdej donicy roztworu otrzymanego w sposób opisany w przykladach LXXI—LXXIV. Po uplywie 3 dni od momentu dokonania zabiegu rosliny zakaza sie zawiesine organizmów patogenicznych otrzymanych sposobem omówionym w przykladach XXXII—LXX i umieszcza na przeciag 48 godzin w wilgotnej komorze w temperaturze 18°C. Rosliny przenosi sie znowu do normalnych warunków cieplarnianych i przetrzymuje je tam wciagu 5 dni, dokonujac w tym czasie badan w celu stwierdzenia wystepowania symptomów zarazy ryzowej, a w przypadku wystepowania oznaczajac stopien ostrosci zarazy.Kazda próbe powtarza sie trzykrotnie, a ponadto dla kazdego doswiadczenia wykonuje sie próbe slepa.Polega ona na zastosowaniu do traktowania roslin roztworu wodnego zawierajacego tylko etanol o stezeniu 0,5%.Wyniki doswiadczen wykonanych w ten sposób zawarte sa w tablicy VI. Rosliny kontrolne wykazywaly symptomy powaznego zaatakowania zaraza ryzowa.Tabl ica VI Powstrzymywanie rozwoju zarazy ryzowej przy rozprowadzaniu na powierzchnie gleby Zwiazek Dawka Stopien zwiazku zaatakowania w kg/ha choroba 4,5-dwuwodoro-s-triazolo(4,3-a)-chinolina 9-chloro-s-triazolo(4,3-^chinolina 1-trójfluorometylo-s-triazolo(4,3-a)chinolina 9-chloro-4,5-dwuchloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 28 14 7 28 14 7 28 14 28 4+ 4 4- 4- 4- 3+ 4+ 2 *10 94 442 14 5 7 4+ ,6 3- 2,8 4- 1,4 3- 1-chloro-s-triazolo(4,3-a)chinolina 28 4+ 14 4- 7 * Obserwuje sie powazne dzialanie toksyczne dla roslin.Przyklady LXXX—LXXXIV. Rózne zwiazki triazolochinolinowe poddaje sie próbom dla oceny skutecznosci powstrzymywania zarazy ryzowej przy traktowaniu nasion ryzu. Badany zwiazek triazolochinolino- wy rozpuszcza sie w etanolu i rozciencza woda zawierajaca 0,1% laurynowegó estru sorbitolu skondensowanego z polioksyetylenem w celu uzyskania roztworów zawierajacych badany zwiazek triazolochinolinowy w róznych stezeniach. Wszystkie roztwory zawieraja jednakowo 0,5% etanolu i okolo 0,1% laurynianu sorbitolu skondenso¬ wanego z polioksyetylenem. ml kazdego roztworu umieszcza sie w oddzielnej kolbie Erlenmeyera o objetosci 125 ml i dodaje 20cm3 (okolo 125g) nasion ryzu odmiany Nato. Kazda kolbe zamyka sie korkiem i wytrzasa wciagu 48 godzin, po czym ryz uwalnia od roztworu i plucze w wodzie wodociagowej.Tak przygotowane nasiona wysiewa sie nastepnie do kwadratowych doniczek o boku okolo 10,2 cm i przetrzymuje w typowych warunkach cieplarnianych. Po osiagnieciu przez kielkujace siewki wysokosci 7,6—10,2 mm, to znaczy po uplywie okolo 14 dni od momentu wysiewu, dokonuje sie szczepienia zawiesine grzyba zarazy ryzowej Piricularia oryzae, przygotowana sposobem omówionym w przykladach XXXII—LXX- Rosliny hoduje sie nastepnie w wilgotnej cieplerce w temperaturze 18°C wciagu 48 godzin, a potem ponownie przenosi do cieplarni i przetrzymuje tam wciagu okolo 5dni. Nastepnie ocenia sie stopien zaatakowania choroba, stosujac stopniowanie ocen okreslone w poprzednich przykladach.Kazda próbe powtarza sie trzykrotnie i wykonuje próby slepe, z których jedna polega na traktowaniu roslin woda zawierajaca 0,5% etanolu i 0,1% laurynianu sorbitolu skondensowanego z polioksyetylenem, a druga czysta woda bez dodatku substancji czynnych. W próbach slepych obserwuje sie rozlegle objawy zarazy ryzowej.Wyniki badan przeprowadzonych takimi metodami zawarte sa w talicy VII.Tablica VII Ocena dzialania przy moczeniu nasion Zwiazek 4,5-dwuwodoro-s-triazolo- (4,3-a)chinolina 4,5-dwuwodoro-9-metylo-s-tria- zolo(4,3-a)chinolina 9-chloro-s-triazolo(4,3-a)- chinolina 9-chloro-4,5 dwuwodoro-s- triazolo(4,3-a)chinolina 1-chloro-s-triazolo(4,3-a) chinolina Stezenie zwiazku czynnego w roboczym roztworze ppm 1000 500 250 1000 500 250 1000 500 250 1000 500 250 1000 500 250 Stopien zaatakowar choroba 4 3+ 3- 4+ 4- 3- 4+ 4- 3+ 4+ 4- 3 4 3 3-94 442 11 PL PL

Claims (11)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Srodek do regulacji rozwoju roslinnych organizmów chorobotwórczych, znamienny ty$m, ze jako substancje czynna zawiera co najmniej jedna nowa s-triazolo-(4,3-a)chinoline o wzorze przedstawionym na rysunku ewentualnie w postaci dopuszczalnych fitólogicznie soli addycyjnych z kwasami nieorganicznymi, w którym R1 oznacza niezaleznie atom wodoru, chlorowca, nizszy rodnik alkilowy o 1 -3 atomach wegla, nizszy rodnik alkoksylowy o 1 -3 atomach wegla, rodnik formylowy, grupe cyjanowa, trójfluorometylowa lub podstawiony rodnik metylowy o wzorze -CH2Y, w którym Y oznacza grupe aminowa, nizsza grupe alkiloamino- wa o 1 -3 atomach wegla, grupe cyjanowa, hydroksylowa, atom chlorowca lub nizszy rodnik alkoksylowy o 1 -3 atomach wegla, R2 oznacza atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy o 1-5 atomach wegla, grupe hydroksylowa, nizszy rodnik alkilotio o 1-3 atomach wegla, cykloalkilowy o 3-6 atomach wegla, grupe merkapto, atom chlorowca, grupe aminowa, trójfluorometylowa, rodnik o wzorze -C(=C)-0-R4, w którym R4 oznacza atom sodu, potasu lub nizszy rodnik alkilowy o 1-3 atomach wegla, zas kazda z grup oznaczonych symbolem R3 oznacza niezaleznie atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy o 1—3 atomach wegla lub atom chlorowca albo oba podstawniki R3 tworza wiazanie C-C, z tym ograniczeniem, ze nie wiecej niz trzy sposród podstawników R1, R2 i R3 oznaczaja grupe rózna od atomu wodoru oraz, ze co najmniej jeden z podstawników R2 i R1 w pozycji 9 oznacza atom wodoru.

2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze zawiera substancje powierzchniowo-czynna oraz obojetna, dokladnie rozdrobniona substancje stala.

3. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 1 -metylo-s-triazo- lo(4,3-a)chinoline.

4. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 1 -chloro-s-triazo- lo(4,3-a)chinoline.

5. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 9-chloro-s-triazo- lo(4,3-a)chinoline.

6. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substanqe czynna zawiera 9-metylo-s-triazo- lo(4,3-a)chinoline.

7. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 4,5-dwuwodoro-s- triazolo(4,3-a)chinoline.

8. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 4,5-dwuwodoro-1- •metylo-s-triazolo(4,3-a)chinoline.

9. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 9-chkro4,5~dwu- wodoro-s-triazolo(4,3-a)chinoline.

10. Srodek wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera 4,5-dwuwodoro- 9-metylo-s-triazolo(4,3-a)chinoline.

11. Srodek do regulacji rozwoju roslinnych organizmów chorobotwórczych, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera co najmniej jedna nowa s-triazolo-(4,3-a)chinoline o wzorze przedstawionym na rysunku ewentualnie w postaci dopuszczalnych fitólogicznie soli addycyjnych z kwasmi -nieorganicznymi, w którym R1 oznacza niezaleznie atom wodoru, chlorowca, nizszy rodnik alkilowy o 1 —3 atomach wegla, nizszy rodnik alkoksylowy o 1-3 atomach wegla, rodnik formylowy, grupe cyjanowa, trójfluorometylowa lub podstawiony rodnik metylowy o wzorze -CH2 Y, w którym Y oznacza grupe aminowa, nizsza grupe alkiloamino- wa o 1 —3 atomach wegla, grupe cyjanowa, hydroksylowa, atom chlorowca lub nizszy rodnik alkoksylowy o 1 —3 atomach wegla, R2 oznacza rodnik winylowy lub rodnik o wzorze CH2 -Y',w którym Y' oznacza grupe aminowa, nizsza grupe alkiloaminowa o 1—3 atomach wegla, grupe cyjanowa, atom chlorowca, nizszy rodnik alkoksylowy o 1—3 atomach wegla lub nizsza grupe alkoksylowa o 1-2 atomach wegla polaczona z grupa metylowa, zas kazda z grup oznaczonych symbolem R3 oznacza niezaleznie atom wodoru, nizszy rodnik alkilowy o 1 —3 atomach wegla lub atom chlorowca albo oba podstawniki R3 tworza wiazanie C—C, z tym ograniczeniem, ze nie wiecej niz trzy sposród podstawników R1, R2 i R3 oznaczaja grupe rózna od atomu wodoru oraz ze, co najmniej jeden z podstawników R2 i R1 w pozycji 9 oznacza atom wodoru.94 442 Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 10 zl PL PL