PL93294B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobójczy i roztoczobójczy zawierajacy jako substancje czyn¬ na nowe estry kwasu 0-triazolilotionofosforowego/ /fosfonowego.Wiadomo juz, ze estry kwasu pirazolotionofosfo- rowego jak na przyklad tionofosforan 0,0-dwuetylo- lub 0,0-dwumetylo-0-(3-metylo-pirazolilu-5) oraz estry kwasu triazolotionofosforowego jak na przy¬ klad tionofosforan 0,0-dwumetylo- lub 0,0-dwuety- lo-0-(l-metylo-5-metylomerkapto-l,2,4-triazolilo-3) albo tionofosforan 0,0-dwumetylo-0-i(l-etylo-5-me- tylomerkapto-l,2,4-triazolilu-3) maja wlasciwosci owadobójcze i roztoczobójcze np. opis patentowy St. Zjedn. Am. nr 2 754 244 i niemiecki opis. wylo- zeniowy nr 2 259 960).Stwierdzono, ze nowe estry kwasu 0-triazolilo- tionofosforowego o wzorze 1, w którym R stanowi rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, R' stanowi rodnik alkilowy lub alkoksylowy o 1—6 atomach wegla, a R" oznacza rodnik cyjanoalkilowy o 1—4 atomach wegla, wykazuja silne wlasciwosci owa¬ dobójcze i roztoczobójcze.Nowe estry kwasu O-triazolilotionofosforowego/ /fosfonowego o wzorze ogólnym 1 otrzymuje sie wtedy gdy halogenki dwuestrów kwasu tionofosfo- rowego(fosfonowego) o wzorze 2, w którym R i R' maja wyzej podane znaczenie, a Hal oznacza atom chlorowca korzystnie chloru, poddaje sie reakcji z pochodnymi hydroksytriazolu o wzorze 3, w któ- 80 rym R" ma wyzej podane znaczenie, w obecnosci akceptora kwasu lub z odpowiednimi solami metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych albo amo¬ nowymi.Nowe estry kwasu 0-triazolilotionofosforowego- (fosfonowego) stanowiace substancje czynna srod¬ ka wedlug wynalazku wykazuja lepsze dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze niz uprzednio znane zwiazki o analogicznej strukturze i tym samym kierunku dzialania. Sa one skuteczne nie tylko prze¬ ciwko uszkadzajacym rosliny owadom i roztoczom ale takze i w dziedzinie weterynaryjno-medycznej przeciwko oktopasozytom np. przeciwko pasozytni¬ czym larwom much.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku sta¬ nowia zatem rzeczywiste wzbogacenie techniki.Jesli jako substancje wyjsciowe zastosuje sie na przyklad chlorek dwuestru 0,0-dwumetylowego kwasu tionofosforowego i l-fenylo-3-hydroksy-5- -cyjanometylomerkapto-l,2,4-triazol wówczas prze¬ bieg reakcji mozna przedstawic za pomoca schematu podanego na rysunku.Dajace sie zastosowac substancje wyjsciowe sa jednoznacznie ogólnie okreslone wzorami 2 i 3. Ko¬ rzystnie jest jednak gdy we wzorach tych R ozna¬ cza rodnik alkilowy o lancuchu prostym lub roz¬ galezionym, zawierajacym 1—5, a przewaznie 1—4 atomów wegla zas R' oznacza rodnik alkilowy lub alkoksylowy o lancuchu prostym lub rozgalezionym 93 29493 3 i majacy 1—5, przewaznie 1—4 atomów-wegla, a R" oznacza rodnik cyjanoalkilowy p 1—3 atomach Wegla. Dajace sie zastosowac jako substancje wyj¬ sciowe estry kwasu tionofosforowego lub tionofos- fonowego o wzorze 2 sa znane z literatury i moga byc wytworzone ogólnie stosowanymi metodami takze i na skale techniczna.Jako przyklady nalezy w szczególnosci wymienic nastepujace zwiazki: ester 0,0-dwumetyIowy, 0,0- dwuetylowy,. 0,0-dwu-n-propylowy, 0,0-dwuizopro- pylowy, 0,0-dwu-n-butylowy, 0,0-dwuizobutylowy; 0,0-dwu-III.rzed.-butylowy, O-etylo-0-n-propylowy, O-etylo-0 -izopropylowy, 0-etylo-O-II-rzed.butylowy kwasu tionofosforowego, a nastepnie ester 0-mety- lowy, 0-€tylowy,J ~Ó-n-propylowy, 0-izopropylowy, 0-n-butylowy, Ó-Ii-rzed.butylowy, 0-izobutylowy lub O-III-rzed.butylometanowy albo -etanowyr-n-propa- nowy, -izqpxopfl»owy, n-butanowy, -izobutanowy, -Il-rzeUbuianowy4 lub -Hl-rzed.butanowy kwasu tiohofosforio;wego.Triazole o wzorze 3, bedace czesciowo substancja¬ mi'nowymi, mozna wytwarzac zasadniczo znany¬ mi sposobami. Estry alkilowe kwasu chlorowcowe¬ glowego mozna na przyklad poddawac reakcji z ro¬ dankiem potasowym, a potem z_ fenylohy drazyna otrzymujac .produkty posrednie o wzorze 4, które nastepnie przez reakcje z nitrylami kwasów chlo¬ rowcoalkanokarboksyIowy eh w obecnosci alkohola¬ nów mozna przeprowadzic w zadane hydroksytria¬ zole o wzorze 3.Przykladami pochodnych triazolu o wzorze 3 sa w szczególnosci nastepujace zwiazki: 5-cyjanome- tylomerkapto-, 5-(2-cyjanoetylomerkapto)-, 5-(l-cy- janoetylomerkapto)- i 5-(3-cyjanopropylomerkapto)- -3-hydroksy-l-fenylo-l,2,4-triazol. Wytwarzanie przeprowadza sie korzystnie przy wspóluczestnic¬ twie odpowiednich rozpuszczalników i rozcienczal¬ ników. Praktycznie moga byc nimi wszystkie obo¬ jetne rozpuszczalniki organiczne. Naleza do nich w szczególnosci alifatyczne i aromatyczne, ewent&al- nie chlorowane weglowodory jak benzen, toluen, ksylen, benzyna, chlorek metylenu, chloroform, czte¬ rochlorek wegla, chlorobenzen lub etery jak np. eter dwuetylowy i dwubutylowy, dwuoksan, nastep¬ nie ketony, przykladowo aceton, metyloetyloketon, metyloizopropyloketon i metyloizobutyloketon a oprócz, tego nitryle jak acetonitryl i propionitryl.Jako akceptory kwasów mozna stosowac wszyst¬ kie zwykle uzywane srodki wiazace kwas. Szcze¬ gólnie korzystne okazaly sie weglany i alkoholany metali alkalicznych jak weglan sodowy i potasowy, metylan lub etylan sodowy i potasowy, a nastepnie aminy alifatyczne^ aromatyczne lub heterocykliczne takie jak na przyklad trójetyloamina, trójmetylo- amina, dwumetyloanilina, dwumetylobenzyloamina i pirydyna. Temperature reakcji mozna zmieniac w szerokim zakresie. Przewaznie reakcje przepro¬ wadza sie w temperaturze 0—II20^C, korzystnie —80°C.Do przeprowadzenia reakcji stosuje sie przewaz¬ nie równomolowe ilosci substancji wyjsciowych.Nadmiar jednego lub drugiego z reagentów nie da¬ je zadnych istotnych korzysci. Reakcje przeprowa¬ dza sie korzystnie w jednym z wyzej wymienio- 294 4 nych rozpuszczalników w obecnosci akceptora kwa¬ su w podanej temperaturze mieszajac mieszanine reakcyjna. Nastepnie po czasie trwania reakcji wy¬ noszacym od jednej do kilku godzin, najczesciej w podwyzszonej temperaturze, mieszanine reakcyj¬ na przerabia sie zwykle stosowanymi metodami.Przewaznie roztwór reakcyjny wlewa sie do wody, rozpuszcza w organicznym rozpuszczalniku np. ben¬ zenie, przemywa i suszy faze organiczna oraz od- destylowuje rozpuszczalnik pod zmniejszonym cis¬ nieniem. Nowe zwiazki otrzymuje sie czesto w po¬ staci olejów, które przewaznie nie daja sie desty¬ lowac#bez rozkladu jednakze mozna je przez tak zwane „poddestylowanie" (to znaczy dluzsze ogrze- wanie pod zmniejszonym cisnieniein w umiarko¬ wanie podwyzszonej temperaturze) uwolnic od resztek czesci lotnych i w ten sposób_j)czyscic. Do ich scharakteryzowania t sluzy wspólczynnik zala¬ mania swiatla. Czesciowo takze otrzymuje sie pro- dukty o postaci krystalicznej z ostro zaznaczona temperatura topnienia.Jak juz kilkakrotnie wspomniano estry kwasu O-triazolilotionofosforowego(fosfonowego) wyróznia¬ ja sie znakomita skutecznoscia owadobójcza i roz- toczobójcza. Dzialaja one nie tylko przeciwko szkod¬ nikom roslin oraz szkodnikom sanitarnym i maga¬ zynowym lecz takze i w dziedzinie medycyny wete¬ rynaryjnej przeciwko pasozytom zwierzecym (ekto- pasbzytom) jak np. pasozytniczym larwom much. 80 Przy niewielkiej fitotoksycznosci produktu wyka¬ zuja dobre dzialanie zarówno wobec owadów ssa¬ cych jak i gryzacych. Niektóre zwiazki wykazuja oprócz tego dzialanie nieieniobójcze. Z tego wzgledu nowe zwiazki mozna z powodzeniem stosowac za- równo w ochronie roslin jak i w dziedzinie sanitar¬ nej, ochrony zapasów oraz weterynaryjnej jako srodki do zwalczania szkodników.W ponizszych przykladach zastosowania I—IV substancje czynne srodka wedlug wynalazku testo¬ wano odnosnie ich skutecznosci wobec szeregu szkodników roslin w porównaniu do znanych zwiaz¬ ków. Nowe, badane substancje oznaczano przy tym w róznych testach cyframi ujetymi w klamry od¬ powiadajacymi biezacym numerom przykladów wytwarzania.Do owadów ssacych naleza glównie mszyce (Aphi- dae) jak mszyca brzoskwiniowo^-ziemniaczana (My- zus persicae), mszyca trzmielinowo-burakowa (Do- so ralis fabae), mszyca czeremchowo-zbozowa (Rho- palosiphum padi), mszyca grochowa {Macrosiphum pisi) i mszyca baldaszkowo-ziemniaczana (Macro¬ siphum solanifolii), nastepnie mszyca porzeczkowb- czysciecowa (Cryptomyzus korschelti), mszyca ja- 55 bloniowó-babkowa (Sappaphis mali), mszyca sli- wowo-trzcinowa (Hyalopterus arundinis) i mszyca wisniowo-przytuliowa (Myzus cerasi) a poza tym czerwcowate i welnowcowate (Coccina), np. tarcz¬ nik oleandrowiec (Aspidiotus hederae) i misecznik 60 ' cytrusowiec (Lecanium hesperidum) jak równiez welnowiec owocowiec (Pseudococcus maritimus); przylzence (Thysanoptera) jak Hercinothrips femo- ralis oraz pluskwiaki róznoskrzydle na przyklad plaszczyniec burakowy (Piesma auadrata), Dysder- 65 cus intermedius, pluskwa domowa (Cimex lectula-93 294 6 rius), Rhodnius prolixus i Triatoma infestans, a na¬ stepnie piewiki jak Euscelis bilobatus i Nephotet- tix bipunctatus. W przypadku owadów gryzacych nalezaloby przede wszystkim wymienic gasienice motyli (Lepidoptera) takich jak tantnis krzyzowia- czek (Plutella maculipennis). brudnica nieparka (Lymantria dispar), kuprówka rudnica (Euproctis chrysorrhoea) i przadka pierscienica (Malacosoma neustria), ponadto pietnowka kapustnica (Mamestra brassicae) i rolnica zbozówka (Agrotis segetum), bielinek kapustnik (Pieris brassicae), piedzik przed- zimek (Cheimatobia brumata), zwójka zieloneczka (Tortrix viridana), pien i(Daphygma frugiperda i Prodenia litura a nastepnie namiotnik owocowy (Hyponomeuta padella), molik maczny (Ephestia kuhnieila) i barciak wiekszy (Galleria mellonella).Nastepnie do owadów gryzacych naleza chrzaszcze (Coleoptera) np. wolek zbozowy (Sitophilus grana- rius = Calandra granaria), stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata), kaldunica zielonka (Gastrophysa viridula), zaczka warzuchówka'(Phae- don cochleariae), slodyszek rzepakowy (Meligethes . aeneus), kistnik maliniak (Byturus tomentosus), strakowiec fasolowy (Bruchidius = Acanthoscelides obtectus), skórnik natrupek (Dermester frischi), skórek zbozowiec szyk gryzacy {Tribo^ium castaneum), wolek kuku¬ rydziany (Calandra lub Sitophilus zeamais), zywiak chlebowiec (Stegobium paniceum), macznik mlyna¬ rek (Tenebrio molitor), i spichrzel surynamski (Ory- zaephilus surinamensis) a takze rodzaje zyjace w glebie np. drutowce (Agriotes spec.) i pedraki chra¬ baszcza (Melolontha melolontha); karaluchy jak np. karaczan prusak (Blatella germanica), przybyszka amerykanska (Periplaneta americana), karaczan maderski '(Leucophaea lub Rhytfarobia maderae), karaczan wschodni (Blatta orientalis), Blaberus gi- ganteus, Blaberus fuscus oraz Henschoutedenia fle- xivitta; nastepnie prostoskrzydle np. swierszcz do¬ mowy (GryHus domesticus); termity jak termit ziemny (Reticulitermes flavipes) oraz blonkoskrzy¬ dle jak mrówki, na przyklad hurtnica czarna (La- sius niger). Dwuskrzydle obejmuja glównie muchy jak* np. wywilzne karlówke (Drosophila melano- gaster), owocanke poludniówke (Ceratitis capitata), muche domowa (Musca domestica), muszke poko¬ jowa (Fannia canicularis), Phormia regina, plujke rudoglowa (Calliphora erythrocephala) oraz boli- muszke kleparke (Stomoxys calcitrafls; dalej dlugo- czulkie, np. komary jak komar egipski (Aedes ae- gypti), kffmar brzeczacy (Culex pipiens) i komar malaryczny (Anopheles stephensi). Do roztoczy (Acari) naleza zwlaszcza przedziorkowate (Tetra*- Aychidae) jak np. przedziorek Chmielowiec (Tetra- nychus telarius = Tetranychus althaeae lub Tetra- nychus urticae) i przedziorek owocowiec (Paratetra- nychus pilosus = Panonychus ulmi), szpecielowate, np. szpeciel porzeczkowiec (Eriophyes ribis) oraz roznopazurkowane jak np. Hemitarsonemus latus i roztocz truskawkowy (Tarsonemus pallidus), a wreszcie kleszcze jak np. kleszcz powrotnotyfu- sowy (Ornithodórus moubata).Przy stosowaniu przeciwko szkodnikom sanitar¬ nym i magazynowym, a zwlaszcza muchom i ko- marom substancje czynne srodka wedlug sposobu: wyrózniaja sie poza tym doskonalym dzialaniem pozostalosciowym na drewnie i glinie oraz dobra odpornoscia na alkalia na podlozach uwapnionych. b Substancje czynne srodka wedlug wynalazku moz¬ na ^przeprowadzic w zwykle stosowane preparaty jak roztwory, emulsje, zawiesiny, proszki, pasty i granulaty.'• Preparaty wytwarza sie znanym sposobem, np. przez zmieszanie substancji czynnych 'z rozrzedzal- nikami, a wiec cieklymi rozpuszczalnikami, znajdu¬ jacymi sie pod cisnieniem skroplonymi gazami I/lub stalymi nosnikami, ewentualnie stosujac srodki po¬ wierzchniowo-czynne jak emulgatory i/lub dysper- gatory i/lub srodki pianotwórcze. W przypadku uzycia wody jako rozrzedzalnika mozna stosowac takze rozpuszczalniki organiczne, jako rozpuszczal¬ niki pomocnicze.Jako ciekle rozpuszczalniki stosuje sie glównie: zwiazki aromatyczne jak ksylen, toluen, benzen lub alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aromatyczne lub chlorowane weglowodory alifatyczne jak chlo- robenzeny, chloroetyleny lub chlorek metylenu, we¬ glowodory alifatyczne jak cykloheksan lub parafiny jak np. frakcje ropy naftowej, alkohole jak butanol lub glikol jak równiez ich etery i estry, Ketony jak np. aceton, metyloetyloketon, metyloizobutyloketon lub cykloheksanon, silnie polarne rozpuszczalniki jak dwumetyloformamid i sulfotlenek dwumetylowy t jak równiez wode. Skroplonymi rozrzedzalnikami lub nosnikami sa takie Ciecze, które w normalnej , temperaturze i pod normalnym cisnieniem maja postac gazu jak np. ciekle gazy napedowe dla aero¬ zoli takie jak chlorowcoweglowodory, np. fr^n.Nosnikami "stalymi sa: naturalne maczki skalne jak kaoliny, tlenki glinu, talk, kreda, kwarc, atta- pulgit, montmorylonit lub ziemia okrzemowa oraz syntetyczne maczki skalne *)ak kwas krzemowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu oraz krzemiany. Jako -srodki emulgujace i/lub piano¬ twórcze stosuje sie: emulgatory niejonotwórcze i anionowe jak np. estry politlenku* etylenu i kwa¬ sów tluszczowych, etery politlenku etylenu i alko- ._ holi tluszczowych, np. etery alkiloarylopoliglikolo- we, alkilosulfoniany, siarczany alkilowe, arylosulfo- niany oraz hydrolizaty bialkowe.Jako srodki dyspergujace stosuje sie: lignine, lu¬ gi posiarczynowe i metyloceluloze. Substancje czyn- 50 ne srodka wedlug wynalazku 'ihoga znajdowac sie* w preparatach w mieszaninie z innymi znanymi substancjami czynnymi. Preparaty zawieraja nao- gól od 0,1—95% wagowych substancji * czynnej, a korzystnie 0,5—90% wagowych. Substancje czynne 55 moga byc stosowane jako takie, w postaci prepa¬ ratów lub sporzadzonych z nich form uzytkowych takich jak gotowe do uzycia roztwory, ernulsje, - pianki, zawiesiny, proszki, pasty, proszki rozpusz- - czalne, srodki pyliste oraz granulaty. Stosowanie 60 przeprowadza sie znana metoda na przyklad przez opryskiwanie, rozpylanie, opryskiwanie mglawico¬ we, opylanie, rozsiewanie, gazowanie, zadymianie, polewanie, zaprawianie lub inkrustowanie.Stezenia substancji czynnych w gotowych do 65 uzytku preparatach moga zmieniac sie w szerokim 3593 294 8 zakresie. Na ogól wynosza one od 0,0001—10%, a korzystnie 0,01—1%.Substancje czynne mozna stosowac z dobrym skutkiem takze w metodzie Ultra-Low-Volume (ULV), w której mozna uzywac preparatów o ste¬ zeniu az do 95%.Przyklad I. Testowanie larw Phaedon.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoli- glikolowego.Celem wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora oraz rozciencza kon¬ centrat woda do zadanego stezenia. Preparatem substancji czynnej opryskuje sie az do calkowitego zrnoczenia liscie kapusty warzywnej (Brassica ole- racea) d zasiedla je larwami zaczki warzuchówki (Phaedon cochleariae). Po uplywie podanego czasu okresla sie w procentach stopien smiertelnosci, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie larwy chrzaszcza zostaly zniszczone, a 0% oznacza, ze zadna z nich nie zostala zniszczona. W ponizszej tablicy I po¬ dano: substancje czynne, stezenia substancji czyn¬ nej, czas trwania testu oraz wyniki.Tablica I Testowanie larw Phaedon Substancja czynna % " 1 Zwiazek o wzorze 5 (znany) Zwiazek o wzorze 6« (znany) Zwiazek o wzorze 7 i(znany) Zwiazek o wzorze 8 (znany) Zwiazek o wzorze 9 (znany) Zwiazek z przykladu Viii Zwiazek z przykladu VI Zwiazek z przykladu IX Zwiazek z przykladu X Stezenie substancji czynnej w% 2 0,1 0,1 0,01 0,001 c 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001,. 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 Stopien smiertelnosci w % po uplywie 3 dni 3 1 0 . 100 100 0 100 100 0 100 100 0 100 100 0 | 100 100 70 | 100 100 95 | 100 100 100 | 100 100 100 *0 40 45 50 55 Przyklad IL Testowanie Plutella.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoli- glikolowego.Celem wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika oraz z podana iloscia emulgatora i rozciencza kon¬ centrat woda do zadanego stezenia. Preparatem substancji czynnej opryskuje sie mglawicowo az do orosienia Jiscie kapusty warzywnej (Brassica oleracea) i zasiedla je gasiennicami tantnisia krzy- zowiaczka (Plutella maculipennis).Po uplywie podanego czasu okresla sie w procen¬ tach stopien smiertelnosci, przy czym 100% ozna¬ cza, ze wszystkie gasiennice zostaly zniszczone zas 0% oznacza, ze zadna z gasiennic nie zostala znisz¬ czona. W ponizszej tablicy II podano: substancje czynne, stezenia substancji czynnej, czas trwania testu oraz wyniki.T a b 1 i c a II Testowanie Plutella Substancja czynna 1 1 .Zwiazek o wzorze 5 (znany) Zwiazek z przykladu VIII Zwiazek z przykladu VI Zwiazek z przykladu VII Zwiazek z przykladu IX Zwiazek z przykladu X Stezenie substancji czynnej - w% 2 0,1 .0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0^001 0,1 0,01 0,1 0,01 0,001 0,1 0,01 0,001 Stopien. smiertelnosci . w % po uplywie 3 dni 3 0 100 100 70 ' 1 100 100 100 100' 100 100 100 * 100 | 100 100 100 | Przyklad III. Testowanie Myzus (dzialanie kontaktowe).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoli- glikolowego.Celem wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika oraz emulgatora . i rozciencza koncentrat woda az do zadanego stezenia. Preparatem substancji czyn¬ nej opryskuje sie mglawicowo az do calkowitego zmoczenia rosliny kapusty warzywnej (Brassica oleracea) silnie opanowane przez mszyce brzoskwi- niowo-ziemniaczana (Myzus persicae).93 294 9 Po uplywie podanego czasu okresla sie w pro¬ centach stopien smiertelnosci, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie mszyce zostaly zniszczone zas 0% oznacza, ze zadna z mszyc nie zostala zniszczo¬ na. W ponizszej tablicy III podano: substancje czyn¬ ne, stezenia substancji czynnej, czas trwania testu oraz wyniki.Tab.lica III Testowanie Myzus Substancja czynna 1 Zwiazek o wzorze 5 (znany) Zwiazek o wzorze 6 (znany) Zwiazek z przykladu Vi ' Zwiazek z przykladu VII Zwiazek z przykladu IX Zwiazek [ z przykladu X • Stezenie substancji czynnej w% 2 0,1 0,1 0,01 ,0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 • 0,01 Stopien 1 smiertelnosci 1 w "/o po uplywie 1 dnia 3 ¦ o 99 40 100 90. 100 • 99 100 100 100 . 90 Przyklad IV. Testowanie Tetranychus (od¬ pornosciowe).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoli- glikolowego.W celu \wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika oraz podana iloscia emulgatora i rozciencza kon¬ centrat woda do zadanego stezenia. Preparatem substancji czynnej opryskuje 'sie mglawicowo az do calkowitego zmoczenia rosliny fasoli (Phaseolus vulgaris) majacej mniej wiecej wysokosc od 10 do cm. Rosliny fasoli opanowane sa silnie przez wszystkie stadia rozwojowe przedziorka pospolite¬ go lub przedziorka chmielowca (Tetranychus urti- cae). Po uplywie podanego czasu okresla sie sku¬ tecznosc dzialania preparatu substancji czynnej przez policzenie ilosci martwych owadów.. Uzyskany ta metoda stopien smiertelnosci podaje sie w procentach przy czym 100% oznacza, ze wszystkie przedziorki zostaly zniszczone, a, 0% oznacza, ze zaden z przedziorków nie zostal znisz¬ czony. W ponizszej tablicy IV podano: substancje czynne, stezenia substancji czynnej, czas trwania testu oraz wyniki. 40 45 50 55 T a b 1 i c a IV Testowanie Tetranychus * Substancja czynna 1 Zwiazek o wzorze 5 (znany) Zwiazek o wzorze 6 (znany) Zwiazek | z .przykladu IX Stezenie substancji czyrfhej w% 2 0,1 0,1 0,01 . o*1 0,01 Stopien smiertelnosci "w o/0 po uplywie ' 2 dni 3 0 | 50 0 | 100 55 | Przyklad V. Test z pasozytujacymi larwami much (Lucilia cuprina res.).Rozpuszczalnik: 35 czesci wagowych jednometylo- wego eteru poliglikolu etylenowego.Emulgator: 35 czesci wagowych eteru nonylofeno- lopoiiglikolowego.W celu wytworzenia odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 30 czesci wagowych danej substancji czynnej z podana iloscia rozpusz¬ czalnika oraz wyzej wymieniona iloscia emulgatora i rozciencza tak otrzymany koncentrat woda az clo zadanego stezenia.W probówce zawierajacej ca 2 cm3 muskulatury z miesa konskiego umieszcza sie okolo 20 larw much (Lucilia cuprina res.). Na tymze miesie konskim umieszcza sie 0,5 ml preparatu substancji czynnej.Po uplywie 24 godzin- okresla sie w procentach stopien smiertelnosci, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie larwy zostaly zniszczone, a 0% oznacza, ze zadna z larw nie zostala zniszczona. Uzyskane wyniki przedstawiono w ponizszej tablicy V.Tablica V Test z pasozytujacymi larwami much (Lucilia cuprina res.) Substancja czynna 1 Zwiazek z przykladu VI / ' ¦ Stezenie substancji czynnej w ppm 2 100 3 1 Stopien smiertelnosci Lucilia cuprina res. w % " 3 100 100 100 50 0 65 Przyklad VI. Zwiazek o wzorze 10.Do mieszaniny skladajacej sie z 23 g (0,1 mola) l-fenylo-3-hydroksy-5-cyjanometylomerkapto-l,2,4- -triazolu w 300 ml acetonitrylu i 15 g weglanu po¬ tasowego dodaje sie 19 g (0,1 mola) chlorku dwu-93 294 11 estru 0,0-dwuetylowego kwasu tionofosforowego.Po czterogodzinnym mieszaniu w temperaturze 80°C mieszanine reakcyjna wlewa sie do wody i traktuje benzenem .Faze organiczna przemywa sie i poddaje suszeniu, a nastepnie, oddestylowuje roz¬ puszczalnik pod zmniejszonym cisnieniem. Pozo¬ stalosc poddaje sie „^oddestylowaniu". 12 gu 2 godzin we wrzeniu w temperaturze 30°C, a na¬ stepnie chlodzi i odsacza pod zmniejszonym cisnie¬ niem. Tak otrzymany produkt mozna bezposrednio poddac dalszej przeróbce bez dodatkowego oczysz¬ czania. Otrzymuje sie od 100 do 110 g (od 52 do 55% wydajnosci teoretycznej) surowego produktu o tem¬ peraturze topnienia 218—225^. Przekrystalizowana Przyklad nr: VII VIII IX X R C2H5 CH8 C2H5 C2H5 R' C2H50- CHaO- C2H50- C2H50- R" NC-CH2- NC-CH2- NOCH2- NC-CH2-CH2- Wlasciwosci fizyczne 1 (wspólczynnik zala¬ mania, temperatura mieknienia) njf =1,5450 Temp. top. 82°C n$ =1,5840 ng =1,5640 Otrzymuje sie 29 g (76% wydajnosci teoretycznej) tionofosforanu 0,0-dwuetylo-0-(l-fenylo-5-cyjano- ' metylomerkapto-l,2,4-triazolilu-3) o wspólczynniku zalamania swiatla nD=|l,5589. Analogicznie jak w przykladzie ' VI mozna wytworzyc nastepujace zwiazki o ogólnym wzorze 1: Stosowane jako substancje wyjsciowe pochodne hydroksytriazolu o wzorze 3 mozna wytwarzac na przyklad nastepujaca metoda: a. Zwiazek o wzorze 4.Zawiesine 96 g (1 .mol) wysuszonego rodanku po-^ tasowego w 500 ml acetonu traktuje sie 109 g chloroweglanu etylu, przy czym za pomoca zew¬ netrznego chlodzenia mieszaniny ' reakcyjnej lub odpowiednio powolnego dodawania estru utrzymu¬ je sie egzotermiczna reakcje w temperaturze po¬ miedzy 30 i 40°C. Roztwór reakcyjny miesza sie nastepnie w ciagu 4 godzin w temperaturze 25— —30°C, a potem dodaje do wymieszanego uprzednio w ciagu 3 godzin roztworu 100 g fenylohydrazyny w 200 ml acetonu. Reakcja jest slabo egzotermicz¬ na. Mieszanine reakcyjna miesza sie przez przeciag nocy, wytracony osad odsacza pod zmniejszonym cisnieniem, a rozpuszczalnik odparowywuje.Pozostalosc po destylacji traktuje sie mieszanina 800 ml wody i 100 ml chlorowodoru, ogrzewa w cia- 40 45 50 z acetonitrylu próbka l-fenylo-3-keto-5-tio-l,2,4- ^triazolidyny ma temperature topnienia 235°C. b. Zwiazek o wzorze 11.Do 39 g (0,2 mola) produktu otrzymanego metoda -opisana w punkcie a) w 200 ml metanolu dodaje sie 0,2 mola metylanu sodowego a nastepnie 16 g chloroacetonitrylu. Mieszanine reakcyjna miesza sie w ciagu 4 godzin w temperaturze 50^60°C, chlodzi, wlewa do wody, odsacza pozostalosc pod zmniej¬ szonym cisnieniem,' suszy i przekrystalizowuje z ace¬ tonitrylu. Otrzj*nuje sie 36 g (78% wydajnosci teo¬ retycznej) l-fenylo-3-hydroksy-5-cyjanometylo- merkapto-l,2,4-triazolu o temperaturze topnienia 178°C. Analogicznie mozna wytworzyc z 53%-owa wydajnoscia zwiazek o wzorze 12 majacy tempe¬ rature topnienia 183°C. 55 ¦ +5rod«k wiazacy kwas Vn-c6h5 -HCL ~ /SCH0-CN fCH30)2li-0^ , N-N-C6H3 Schemat PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy i roztoczobójczy, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna ester kwa- 60 su 0-triazolilótionofosforowego o wzorze 1, w któ¬ rym R oznacza rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, R' oznacza rodnik alkilowy lub alkoksylo- wy o 1—6 atomach wegla a R" oznacza rodnik cy- janoalkilowy o 1—4 atomach wegla, oraz znane 65 nosniki i/lub substancje powierzchiyowo-czynne.93 294 3R" N-N-C6H5 Wzór 1 ROJ ni/ P-Hod Wzór 2 N=r ,8R" H(K\ N-N-C6H5 Wzór 3 0< H N- N-N-C6H5 Wzór 4 H Wzór 5 CH, ? /=rCH5 (C2H30)2P-0^\ | ^ J ^ N-N H Wzór 6 ? N=/SCH3 (CH30)2P-0^C Wzór 7"(CH30)2P-0-(N 93 294 ? JN=r-SCH1 \\ I N-N-C2H3 Wzór 8 ,N=,-SCH, (C2H50)2P-0^N I Wzór 9 5 JM=/3CH2-CN (C2H50)2P-0^_|_ C6H5 Wzór 10 /SChU-CN H(K I N-N-C6H5 Wzór 11 H0-< ,S-CH2-CH2-CN N-N-C6H5 Wzór 1293 294 (CH30)2P-CL + HO- l\=( * PL