Opis patentowy opublikowano: 15.12.1977 91325 MKP B30b 1/26 Int. Cl.2 B30B 1/26 1 CZYTELNIA Urzedu Patentowego hi. ,6j fes---- s-,. '¦; [;i;:^j Twórca wynalazku: Jerzy Antosiak Uprawniony z patentu: Osrodek Badawczo-Rozwojowy Obróbki Plastycz¬ nej Metali „Plasomet", Warszawa (Polska) Prasa tarczowa z lozyskowaniem hydrostatycznym Pirzedimicitieim wynalazku jest prasa mechaniczna tarczowa z lozylskowanieim hydrostatycznym.Znana jest juz prasa mechaniczna przedstawiona w polskim opisie patentowym nr 68425. Prasa ta w ukladzie napediu suwaka ma jedrna kito wiecej tarcz napedowyicih o klinowo nachylonych plasz¬ czyznach,, umieszczonych miedzy korpusem a su¬ wakiem prasy. Prasa ma dalej elementy slizgowe Oisadizoine wahliwie w korpusie i w suwaku, umie¬ szczone po obu stronach kazdej z tarcz napedowych i pozostajace w stalej stycznosci z nierójwnolegly- mi wzgledem siebie powierzidhniami slizgowymi tych tarcz. Prasa jest tez zaopatrzona w mecha¬ nizm nadajacy suwakowi ruch powrotny.Znana prasa ma tez mechanizm do regulowania poozajtkioweij odleglosci suwaka od stolu prasy.Mechanizm ten jest zaopatrzony w' przesuwne kli¬ ny osadzone w suwaku i wsuwane pod oprawy, w kfti6ryidh z kolei sa osadzone wspomniane ele¬ menty slizgowe. W odmianie wykonania prasy me¬ chanizm reguloiwanua odleglosci suwaka ma na¬ kretki osadzone w stole i przesuwajace sie po na¬ gwintowanych odcinkach- kotann.Ta znana prasa ma pewne niedogodnosci. Gha- rakiteryzmje sie ona malym skokiem suwaka, ze wzgledu na ograniczony kat pochylenia pla¬ szczyzn tarcz napedowych, na skutek czego moze byc skutecznie stosowana* do wykrawania, dotla- cziania i plytkiego 'tloczenia.. Mechanizmy zmiany odleglosci suwaka od stolu, wbudowane w stól lufo suwak prasy, sa narazone na wstrzajsy przenoszo¬ ne wprost od tlocznika. Ponadto mechanizm kli¬ nowy wbudowany w suwak zwieksza mase ele¬ mentów uczestniczacych w ruchu posuwisto-zwrot¬ nym, a mechanizm z nakretkami wbudowany w stól ogranicza swobode przystosowania konstrukcji stolu do potirzefo technologicznych.Znana jest dalej prasa mechaniczna przedsta¬ wiona w opisie patentu dodialtkowego do patentu polskiego nr 684215. Prasa ta ma stól zaopatrzo¬ ny w mechanizm napedu riakretek, przesuwajacych ten stól w kierunku pionowym. Ruch stolu ku górze nastepuje w momencie, gdy suwak z na¬ rzedziem cofa sie aby przy nastepnym suwie pra¬ cy bardziej zaglebic sie w material. Suma tych dwóch ruchów daje glejbokie puilsacyjjne tlocze¬ nie z odrywaniem stempHa od majterialu.Opisana konstrukcja stanowi istotne udoskona¬ lenie tarczowej prasy mechaniiczneji, jednak me¬ chanizmy przesuwu stolu sa dosc zlozone. Ograni¬ czone jiesft równiez zaspokojenie potrzeb technolo¬ gicznych w obrebie stolu prasy.Istota wynalazku polega na osadzeniu styka¬ jacych sie z górnymi plaszczyznami tarcz napedo¬ wych stóp slizgowych, odciazonych hydrostatycz¬ nie, na srubach wkreconych w glowice pras oraz na tym, ze wispomniane tarcze napejdowe osadzo¬ ne sa na kolumnach nie tylko obrotowo, lecz tak¬ ze przesuwnie w kierunku poosiowym. W tym cedu tarcze napejdowe sa zaopatrzone w lozyskowk- 91325I nie poprzeczne hydrostatyczne lub toczne, osadzo¬ ne na tulejach do przesuwu wzdluznego.Prasa wedlug wynalazku jest dalej zaopatrzo¬ na w mechanizm do zgodnego napedu srub, na których psadzone sa odciazone hydrostatycznie górne elementy slizgowe. Ponadto prasa ma spre¬ zynowy mechanizm do nadania powrotnego ruchu suwakowi, sprzezony z mechanizmem zmiany odle¬ glosci "suwaka, od stolu prasy. Do tego celu moga tez sluzyc mechanizmy jiowrotnikowe pneumatycz¬ ne lub hydrauliczne.Do napedu sruib, na których osadzone sa górne stopy slizgowe, sluzy silnik elektryczny wspóldzia¬ lajacy z przekladnia bezstopniowa i sprzeglem, naudogodniej sprzeglem sprezyisrfKHskrejtnyim, posla- zgowytm lub hydrokinetycznym Zamiiiast konwen¬ cjonalnego silnika i przekladni bezstopniowej mo¬ ze byc zastosowany silnik z nastawiana liczba obrotów, aflfbo tez silnik krokowy, polaczony bez¬ posrednio z mechanizmem sprzegajacym sruby wzgjlednie inny znany silnik o podobnym dziala¬ niu. iPrasa wedlug wynalazku charakteryzuje sie sze¬ regiem zalet. Wiszysftkie podstawowe jej mecha¬ nizmy sa skoncentrowane w glowicy. Stól jest od¬ dany w calosci do potrzeb technologicznych. Opi¬ sane mechanizmy do zmiany odlejgllpisci miejelzy su¬ wakiem i stolem moga byc wykorzystywane iadz tylko przy postoju suwaka w ceflai regulacji jego wstepnej odleglosci od stolu, bajdz tez w, trakcie ruchów suwaka. W tym drugim przypadku wyna¬ lazek pozwala wykorzystywac prase do glebo¬ kiego pulsacyjnego tloczenia z odrywaniem stem¬ pla od materialu. Mechanizm zmiany odleglosci suwaka od stolu jest uproszczony, a zakres re¬ gulacji wiekszy, niz w przypadku mechanizmu wbudowanego w suwak prasy.Przedmiot wynalaizku jest dokladniej opisany na przykladzie wykonania w zwiajzku z rysunkiem, na którymi fig. 1 przedstawia prase w przekroju pionowym, fig. 2 — te sama prase w widoku od góry po zdjeciu oslon, fig. 3 — fragment lozysko- - wania slizgowego tarczy napedowej w przekroju pionowym, fig. 4 — ten sam fragment lozyskowa¬ nia lecz w przekroju poziomym wzdluz linii A—A na fig. 3, fig. 5 — fragment lozyskowania tocz¬ nego tarczy napedowej w przekroju pionowym, a fig. 6 — fragment prasy z odoazaczem sprezy¬ nowym w widoku z boku.Jak pokazano na rysunku, prasa ma korpus zlo¬ zony z glowicy 1 polaczonej za pomoca kolumn 2 ze stolem 3 stanowiacym równoczesnie podsta¬ we prasy. Pod glowica przesuwnie na kolumnach 2 jest umieszczony suwak 4, zas miedzy nim i glo¬ wica znajduja sie tarcze napedowe 5 z nacietymi na obwodzie zebami 6, które zazejbiaja sie z po¬ srednimi kolami 7a i 7b.Z tarczami 5 na ich górnej powierzchni styka¬ ja sie hydrostatycznie odciazone elementy slizgo¬ we 8, zas z powierzchnia dolna stykaja sie podob¬ ne elementy 9 osadzone wahiHwie na suwaku 4.Elementy 8 sa osadzone wafaliwie na koncach sruto 10 wkreconych w glowice 1, zas na górnych zakonczeniach srub 10 sa osadzone kola zebate 11 zazebione z posrednim kolem 12 napedzanym L32S -i.*-'",-; 4 nie pokazana na rysunku przekladnia polaczona z silnikiem elektrycznym.Tarcze 5 sa osadzone na kolumnach 2 nie tylko obrotowo, ale takze przesuwnie w kierunku po- s osiowym. Tarcze te sa osadzone na dlugich tule¬ jach 13 zaopaltnronych w powierzchnie slizgowe 14 i wybrania 15, które przy doprowadzeniu olejtu pod odpowiednimi cisnieniem zapewniaja hydro¬ statycznie odciazenie lozyisk.W korzystnej wersjii przesuwnego lozyskowania tarcze 5 sa osadzone na tocznych lozyskach 16, które z kolei sa umieszczone na tulei 17, prze¬ suwnej poosiowo na kolumnie 2. . * " .Pokazany na fig. 6 rysunku odciazacz sprezyno- wy sluzacy do nadawainia suwakowi 4' ruchu po¬ wrotnego jest zaopatrzony w zespól sprezyn ta¬ lerzowych 18. Odciazacz jest sprzezony kolem ze¬ batym 19 z mechanizmem zmiany odleglosci su¬ waka od stolu prasy.Do nadania ruchu powrotniego suwakowi 4 mo¬ ze tez byc zastosowany powrotnik 20 pneumatycz¬ ny lub hydrauliczny.Prasa wedlug wynadazku dziala w nastepujacy sposób. W górnym ziwrotnym polozeniu suwaka 4 tarcze 5 wchodza miedzy elementy slizgowe 8 i 9 swoja najmniejsza grulboscia. W miare obraca¬ nia sie tarcz 5 wchodza one miedzy elementy 8 i 9 zwiekszajaca sie gruboscia i przezwyciezajac opór M mechanizmów odiciaizajjaco-powrotnych oraz sil tlo¬ czenia przesuwaja suwak ku dolowi. Po przekro¬ czeniu przez tarcze 5 kata obrotu 180° ich grubosc przechodzaca miedzy elementami 8 i 9 zmniejsza sie, a suwak 4 pod dzialaniem mechanizmów od- ciajzaijaco-powratnych wraca do górnego zwrotne¬ go polozenia.Dzialanie mechanizmów do zmiiany odleglosci miedzy suwakiem i stolem, jesli sa one wykorzy¬ stywane przy postoju suwaka w celu regulacji, nie 40 wymaga olbjasnien. Te same m jednak byc wykorzystane takze w czasie ruchu suwaka i wówczas zmieniaja charakter pracy pra¬ sy. Mianowicie wlaczenie napedu srub 10 powodu¬ ja iz gdy suwak idzie ku górze i narzedzie traci 45 kontakt z materialem, sruby 10 zostaja odciazione i obrócone pod dzialaniem mechanizmu ich nape¬ du i wkrecaja si^ zgodnie o pewien skok w glo¬ wice 1. Powoduje to przesuniecie tarcz 5 ku- do¬ lowi. Gdy z kolei suwak wykonuje ruch roboczy, ^ narzedzie wchodzi w material glebiej niz poprzed¬ nio. Odbywa sie glebokie pulsacyjne tloczenie ma¬ terialu przy czym w kazdym ruchu nastepuje chwilowe oderwanie stempla od materialu, szcze¬ gólnie korzystne ze wzgledu na chlodzenie i ,sma- rowanie narzedzia.Zarówno posrednie kola zebate 7a i 7b do na¬ pedu tarcz 5, jak i posrednie kolo zejbate 12 do napedu srub 10 maga zejby o powiekszonej dlugo¬ sci, zapewniajace zazebienie z kolami 6 i 11 na 60 oalej dlugosci przesuwu srub 10. Opisane poprze¬ czne lozyskowanie tarcz 5 zarówno w wersji sli¬ zgowej jak i tocznej zapewnia ich latwy przesuw poziomy w czasie pulsacyjnego tloczenia lub na^ stawiania wstepnej odleglosci suwaka 4 od sto- 65 lu3. S91325 Z 2 strzezenia patentowe 1. Prasa mechaniczna tarczowa zaopatrzona w jedna lub wiecej tarcz napedowych o klinowo na¬ chylonych plaszczyznach oraz stykajace sie z tymi tarczami elementy slizgowe górne i dolne, zna¬ mienna tym, ze górne elementy slizgowe (8) sa umocowane na koncach srub (10) wkreconych w glowice (1) i sprzezonych ze soba za pomoca wspólnego mechanizmu napedowego a tarcze (5) sa poprzecznie ulozyiskowane w sposób umozliwiaja¬ cy ich poosiowe przesuwanie w czasie pracy prasy. 2. Pnasa wedlug zaistrz. 1, znamienna tym, ze na koncach srub wkreconych w glowice (10) sa osa¬ dzone kola zebate (11) sprzezone za pomoca po¬ sredniego kola zebaltego (12). 6 3. Prasa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze tarcze (5) maja lozyskowanie poprzeczne hydro¬ statyczne lub lozyskowanie toczne wzgledem tulei (17) osadzonej przesuwnie na kolumnie (2) laczacej glowice (1) ze stoilem (3) prasy. 4. Prasa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze ma sprezynowe odciazacze sprzezone z mechaniz¬ mem zmiany odleglosci suwaka (4) od stolu (3). 6. Prasa wedlug zastrz. 1, znamienna tym, ze do napedu srub (10) sluzy silnik elektryczny z przekladnia bezstopniowa i sprzeglem lub sil¬ nik z nastawiana liczba obrotów i sprzeglem aJibo siOmik elektryczny lub hydrauliczny ze zmienna podczas ruchu liczba obrotów polaczony bezposred¬ nio z mechanizmem napedzajacym zgodnie sru¬ by (10). 12 10 11 % Fig.191325 Fig. 2 Fig 3 Fig. 491325 r—H<^^ \j. k Fig.5 fi* 6 PL PL