Plywajaca zapora pneumatyczna oraz sposób jej wytwarzania Przedmiotem wynalazku jest plywajaca zapora pneumatyczna do ogradzania zanieczyszczen plynnych na wodzie oraz sposób jej wytwarzania.Szkodliwe zanieczyszczenia plywajace na powierzchni wody musza byc szybko ogradzane i neutralizowa¬ ne. Dotyczy to szczególnie tlustych plam oleju lub ropy naftowej wydobywajacych sie ze zbiornikowców transportowych. Nalepsza oslona dla tego rodzaju zanieczyszczen jest zapora plywajaca, która sklada sie z jedne¬ go lub kilku korpusów plywajacych, utrzymujacych zapore na powierzchni wody. Z dolnej krawedzi plywajace¬ go korpusu zwisa w dól na odpowiednia glebokosc ponizej powierzchni wody kurtyna, obciazona w dolnej czesci ciezarkami, powodujacymi zajmowanie kurtyny pionowego kierunku.Wielkosc powierzchni wody zanieczyszczonej olejem lub ropa naftowa jest zwykle bardzo znaczna na przyklad zanieczyszczenia obejmowac moga obszar o kilku kilometrach dlugosci i szerokosci. W celu calkowite¬ go ogrodzenia tak wielkich zanieczyszczen niezbedne jest kilka zapór o znacznej dlugosci, skladajacych sie przykladowo z czlonów o dlugosci 25 m. Oznacza to, ze zapory takie musza byc szybko bardzo rozkladane i spuszczane na wode oraz bardzo szybko i latwo ze soba laczone. Poszczególne zapory musza byc tak skonstru¬ owane, ze gdy zachodzi potrzeba, musza byc natychmiast rozkladane na wodzie, przy czym rozkladanie to powinno byc mozliwe zarówno z lodzi, jak i z helikopterów. Ponadto konieczna jest mozliwosc natychmiast po rozlozeniu laczenia poszczególnych czlonów zapory w jeden ciagly, dostatecznie dlugi lancuch w prosty i sku¬ teczny sposób. Lancuch ten nastepnie zwykle jest holowany a odpowiednie jego kierowanie umozliwia calkowi¬ te zamkniecie ropy na wodzie w zamkniete kolo utworzone z zapory, dzieki czemu ropa ta moze byc zniszczona lub przepompowana w odpowiednie zbiorniki.Wadami znanych zapór plywajacych sa ich duze wymiary, czyniace je trudne w skladowaniu oraz rozkla¬ daniu oraz to, ze wymagaja specjalnych operacji podczas rozkladania ich na powierzchni wody. Wada ta ma wplyw równiez na sposób, w jaki zapory te plywaja po wodzie. W celu nadania zaporom odpowiedniej wypor¬ nosci, stosowanych jest wiele typów plywaków, na przyklad kule, niezatapialne plywaki z tworzywa sztucznego, przymocowanych do zapory lub które moga byc umocowane do zapory, której korpus jest niezatapialny ze specjalnego tworzywa zwijanego lub skladanego po uzyciu. Plywaki w postaci kul lub z tworzywa niezatapialne¬ go wymagaja duzo miejsca do ich przechowywania, natomiast niezatapialny korpus wymaga specjalnych operaqi podczas kladzenia go na powierzchnie wody.2 71117 Celem wynalazku jest usuniecie powyzszych wad i niedogodnosci znanych zapór plywajacych i opracowa¬ nie zapory, której korpus powstaje przez rozkladanie sie lub rozprezanie zlozonego materialu, przy czym kazdy czlon zwieralby jeden lub wiecej zespolów rozpinajacych. Szczególnie wazne jest to, by zapora w praktyce mogla sie automatycznie i bardzo szybko rozprezac w scislym polaczeniu z jej kladzeniem na powierzchnie wody, a rozlozona juz zapora mogla byc latwo laczona z druga zapora. Ze wzgledu na bezpieczenstwo i zabez¬ pieczenie wód przed dalszymi zanieczyszczeniami zapora taka powinna byc bardzo dluga, przy czym istotne jest takze, by wytwarzanie duzych ilosci zapór bylo proste i niekosztowne. Znane dotychczas zapory nie spelniaja powyzszych wymagan.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬ wia wieloczlonowa zapore plywajaca holowana przez dwa holowniki, opasujaca cala plame ropy na wodzie, fig. 2 — czesc czlonu zapory w widoku perspektywicznym, fig. 3 — czesc czlonów zapory plywajacej w przekro¬ ju poziomym z pokazaniem polaczenia dwóch czlonów zapory, fig. 4 — arkusz rozlozonego materialu, z którego skladany jest jeden czlon zapory, fig. 5 — arkusz pokazany na fig. 4 po zlozeniu z niego czlonu zapory, w prze¬ kroju, fig. 6 — arkusz pokazany na fig. 4 podczas skladania, fig. 7 — polaczenie dwóch czlonów zapory w wido¬ ku perspektywicznym, fig. 8 — drugi przyklad wykonania wieloczlonowej zapory plywajacej w widoku perspek¬ tywicznym z przekrojem poprzecznym, plywajaca swobodnie na wodzie, fig.9 — zapore przedstawiona na fig. 8 poddawana silom bocznym, na przyklad sile wiatru lub naciskowi fal, fig. 10 — zwiniety arkusz rozlozonego czlonu zapory wwiodku perspektywicznym, fig. 11 — zespól rozpinajacy w widoku perspektywicznym, fig. 12 — czesc ramy drugiego przykladu wykonania zespolu rozpinajacy w przekroju wzdluz linii I—I uwidocz¬ nionej na fig. 11, oraz fig. 14 i 15 -zamek zespolu rozpinajacego w dwóch róznych polozeniach^ czlonu zapory w widoku perspektywicznym, fig. 11 - zespól rozpinajacy w widoku perspektywicznym, fig. 12 — czesc ramy drugiego przykladu wykonania zespolu rozpinajacego w widoku perspektywicznym, fig. 13 — zespól rozpinajacy w przekroju wzdluz linii I—I uwidocznionej na fig. 11 oraz fig. 14 i 15 — zamek zespolu rozpinajacego w dwóchjóznychpolozeniach. Tak przedstawiono na fig. 1, wieloczlonowa zapora plywajaca sklada sie z czterech czlonów r^f, polaczo¬ nych wzajemnie koncami w miejscach 5—7 i holowanych na wolnych koncach 8 i 9 dwoma holownikami 10 i 11.Wewnatrz pólkolistej zapory znajduje sie plama 12 oleju lub ropy naftowej.Przedstawiony na fig. 2 czesciowo czlon zapory zawiera górny w zasadzie cylindryczny korpus w postaci gietkiej rury 13 oraz wiszacej kurtyny 14 nieruchomo do niej przytwierdzonej. Kurtyna 14 wyposazona jest na dolnej krawedzi w obciazniki 15, powodujace zwisanie jej w zasadniczo pionowym polozeniu w wodzie. Wew¬ natrz rury 13 w stalych odleglosciach umieszczone sa zespoly rozpinajace 16, które zawieraja dwa sprezyste strzemiona 16a i 16b polaczone na koncach sprezyna 41, utrzymujaca wspomniane strzemiona w polozeniu ~ rozwartym. W górnej scianie rury znajduja sie zawory 17 umozliwiajace wprowadzenie powietrza do wewnatrz rury i wypuszczanie go, gdy zapora jest zwijana lub skladana po uzyciu. Zawory 17 umozliwiaja przepuszczanie powietrza, lecz nie przepuszczaja do wewnatrz rury wody. Na powierzchni rury 13 uksztaltowane sa wglebie¬ nia - przewezenia 18—19, wynikajace ze sposobu wytwarzania zapory oraz z faktu podzialu tej zapory na posz¬ czególne czlony, kazdy o dlugosci L. Podzial rury na polaczone ze soba wzajemnie czlony, które biorac pod uwage i wnetrze, sa calkowicie od siebie rozdzielone, jest niezbedne ze wzgledu na plywalnosc zapory. Na przyklad, gdyby rura zapory wykonana byla z jednego, ciaglego elementu, w wypadku uszkodzenia lub prze- dzirawienia rury, napelnilaby sie woda i zatonela. Uszkodzenie jednego lub kilku czlonów zapory wedlug wynalazku nie ma wiekszego wplywu na skutecznosc zapory i dopuszczalne jest uszkodzenie stosunkowo duzej ilosci czlonów, nie pociagajace za soba nieuzytecznosci tej zapory.Na fig. 3 przedstawiono podzial zapory na wspomniane hermetyczne czlony o dlugosci L. Scianki dzialo¬ we usytuowane pomiedzy poszczególnymi czlonami rury uksztaltowane sa w postaci kieszeni 20, szczelnie przymocowane do sciany rury w sposób opisany w dalszej czesci opisu. Na skraju rury 13 znajduje sie czlon poczatkowy 21 przymocowany do czlonu nastepnego 22 za pomoca polaczenia 23. Polaczenie to wytworzone jest przez nalozenie czlonu 21 na skrajna scianke dzialowa 24 na dlugosci S i zakonczenie lina 25 przymcowana do ujscia rury i opasujaca ja naokolo, podczas gdy do lewego konca czlonu 22 przymocowane sa zaciski 26 (fig. 3), dzieki czemu czesc czlonu 21 naciagnieta jest nieco na czlon 22. Powyzszy sposób laczenia dwóch czlonów przedstawiony jest dokladniej na fig. 7.Wewnatrz kazdego czlonu zapory znajduja sie wspomniane poprzednio zespoly rozpinajace 16, uwidocz¬ nione na fig. 3 w ilosci sztuk na kazdy czlon. Na figurze tej uwidocznione sa równiez linia przerywana zawory powietrzel7. Lewy koniec czlonu 22 to jest koniee zaopatrzony w zaciski 26 posiada scianke dzialowa 27 osadzona odwrotnie od pozostalych scianek dzialowych 20 zapory. Natomiast prawa skrajna scianka dzialowa 28 czlonu 22 osadzona jest podobnie jak pozostale scianki 20 i podobnie do czlonu 21, koniec czlonu 22 wyposazony jest w przedluzenie S zakonczone okuciem 29 sluzacym do przylaczania trzeciego czlonu zapory w sposób opisany poprzednio.Sposób wytwarzania zapory wedlug wynalazku jest przedstawiony na fig. 4—6. Na fig. 4 przedstawiono arkusz 30 materialu, z którego wykonana jest rura i kurtyna zapory. Arkusz 30 wykonany jest z materialu nie3 71117 MKP B63b 35/44 przepuszczajacego wody i powietrza, na przyklad z materialu impregnowanego tworzywem sztucznym lub guma.Calkowita dlugosc Lt arkusza równa jest dlugosci L czlonu zapory i wynosi na przyklad 25 m szerokosc B odpowiada ilosci materialu niezbednego do wykonania rury 13 zapory kurtyny 14 (fig. 5). Prostokatna czesc S[ odcieta z lewej czesci arkusza 30 tworzacego kurtyne 14 oraz wciecie 31 wykonane jest z powodów objasnio¬ nych w dolnej czesci opisu.Pierwsza operacja przeprowadzana na wstepnie uksztaltowanym arkuszu 30 jest osadzenie zaworów 17 lub odpowiednich uchwytów zaworowych w arkuszu. Zawory lub uchwyty zaworowe moga byc przyszyte, wtopione lub zgrzane, przy czym istotne jest by polaczenie zaworu z materialem bylo wodo- i powietrznoszczelne. W po¬ dobny sposób przymocowuje sie kieszenie 32 mocujace zespoly rozpinajace 16 oraz nakladki 33 tworzace pózniej uszczelniajace scianki dzialowe poszczególnych czlonów zapory. Kieszenie 32 oraz nakladki 33 przymo¬ cowane sa do arkusza 30 jedynie wzdluz ich lewej krawedzi, to jest wzdluz szwu 34 i 35 w miejscu na arkuszu 30, które odpowiadaja ostatecznym polozeniom zespolów rozpinajacych 16 oraz scianek dzialowych 20.Na drugiej stronie arkusza 30 na jego lewym koncu przymocowane sa zaciski 26.Po przymocowaniu kieszeni 32, nakladek 33 i zacisków 26 czesc arkusza, z której uksztaltowana ma byc rura zaginana jest wokól linii srodkowej 36 tak, ze zagieta czesc lezy plasko na pozostalej czesci arkusza 30.Rura zapory jest w tym polozeniu uksztaltowana ostatecznie w wyniku polaczenia wzajemnego czesci skrajnych 37 i jednoczesnego wykonywania podluznego szwu 38. Nastepnie osadzane sa i unieruchamiane w kieszeniach 32 zespoly rozpinajace 16 w miare jak wykonywany jest szew 38 z lewej strony arkusza na prawa (fig. 6). Na fig. 6 pierwszy czlon zlozony calkowicie z lewej strony arkusza 30 oznaczony jest jako 39, podczas gdy czlon skladany oznaczony jest jako 40. Skladanie rury nastepuje etapami, przed wykonaniem dalszej czesci szwu 38 nakladane sa i przymocowywane kieszenie 32 i nakladki 33. Na fig. 6 pokazano ponadto jak miedzy kieszenie 32', z których tylko pokazano jedna na rysunku, osadzone sa zespoly rozpinajace 16'. Poprzednio swobodne krawedzie kieszeni 32' po osadzeniu zespolów rozpinajacych przyszywane sa do arkusza 30, przy czym zespoly te osadzone sa we wspomnianych kieszeniach z pewnym luzem. Zespól rozpinajacy 16' przykladowo zawierac moze sprezyne 41 (fig. 2 i 7), przy czym podczas zakladania zespolu rozpinajacego 16' sprezyna tajest wyjeta, a zakladana powtórnie jak przedstawiono to na lewej stronie fig. 6.Kazda scianka dzialowa 20 (fig. 3) laczona jest wzajemnie w czesci 33', jak uwidoczniono to na fig. 6.Nastepnie podwójna krawedz 42 czesci 33' powstala po zagieciu arkusza 30, laczona jest wzdluz linii 43, po czym kontynuowane jest zaginanie arkusza 30 wraz z jednoczesnym, postepujacym wykonywaniem podluznego szwu 38. Dwie, poprzednio swobodne krawedzie 44 i 45 czesci 33' wszywane sa w ten sposób miedzy zagiete czesci arkusza 30 i w ten sposób uszczelnione.Po wykonaniu calkowitym rury 13, nakladany jest na prawy koniec tej rury pierscieniowy uchwyt 29 oraz przytwierdzane sa do dolnej krawedzi kurtyny 14 obciazniki 15.Jak zlaczone sa wzajemnie dwa czlony zapory, przedstawiono na fig. 7. Takwiec jeden czlon 1'zawiera pierscieniowy uchwyt 25, natomiast drugi czlon 1" zawiera dwie sprezynowe klamry 26'. Istotne jest, by polaczenie kurtyn 14' i 14" obu czlonów zapory bylo szczelne, szczelnosc taka uzyskano przez nalozenie kurtyn 14* i 4" na dlugosci S2, co uzyskano dzieki wycieciuSi kurtyny przedstawionej na fig. 4, to znaczy dzieki temu, ze prawy koniec czlonu 1' nalozony jest lewy koniec kurtyny czlonu 1" na taka odleglosc, ze pierscieniowy uchwyt 25 wchodzi w wyciecie 31 kurtyny 14" lewego czlonu 1".Klamry 26, 26' (fig. 3, 4 i 7) uksztaltowane sa w postaci znanych zatrzasków samoblokujacych sie, pozwa¬ lajacych na szybkie i proste laczenie i rozlaczanie dwóch czlonów zapory.Sposób wedlug wynalazku pozwala na wytwarzanie prosta, latwa i oiekosztowna metoda zapór, które moga byc szybko, automatycznie rozkladane i laczone z poszczególnych czlonów, tworzac wieloczlonowe zapo¬ ry, stanowiace skuteczne zamkniecie oleju, ropy i podobnych zanieczyszczen. Ponadto, zapora skonstruowana wedlug wynalazku, moze byc prosto i szybko zwinieta lub zlozona do malej objetosci pakunku lub skladowana w polozeniu gotowym do natychmiastowego uzycia.W celu holowania wieloczlowej zapory wedlug wynalazku, do pierscieniowych uchwytów 25 oraz klamer 26 przymocowane byc moga na przyklad liny holownicze. Czlony zapory polaczone byc moga równiez w zam¬ kniete kolo w wyniku sprzegniecia pierscieniowego uchwytu 29 na jednym koncu zapory z klamrami 26 na drugim koncu tej zapory. Ponadto przez odpowiednio odmienne wykonanie arkusza 30 podczas jego wytwarzania mozliwe jest usuniecie wglebien 18 i 19 pokazanych na fig. 2.Zapory o wielkiej rozpietosci, przeznaczone do stosowania na otwartym morzu, poddawane byc moga podczas zlej pogody naporom wiatru i fal, co powodowac moze niepozadane odksztalcenia falujacego korpusu zapory. W takich warunkach korpus zapory jest splaszczany przez fale i wiatr i dociskany jest do powierzchni wody w wyniku czego zmniejsza sie skutecznosc jako zapory oraz zmniejsza sie jej plywalnosc. Odksztalcenie i splaszczenie rury wystepowac moze podczas holowania zapory w celu okrazenia plamy oleju, pozwalajace pewnej ilosci oleju pchanej przez wiatr i ruch fal przeplynac ponad plywajacym korpusem zapory. Olej ten musi byc nastepnie ponownie okrazony i zabrany przez nowa zapore plywajaca.4 71117 Zdolnosc poddawania sie sile wiatru i cisnieniu fal wody korpusu zapory zalezy glównie od konstrukcji zespolów rozpinajacych. Gdy scianki zapory poddawane sa jedynie silom naturalnym, odpowiednio wytrzymale zespoly rozpinajace (sprezyny u) poddaja sie tym silom i korpus zaporyjest sciskany. Na fig. 8-11 przedstawio¬ no przyklad wykonania zapory wedlug wynalazku, która rozszerza sie automatycznie do maksymalnej objetosci i która utrzymywana jest w takim ksztalcie pizez spegalne urzadzenie, przy czym odblokowanie tego urzadzenia nastapic moze tylko re cznie podczas skladania lub zwijania zapory.Przedstawiona na fig. 8 zapora plywajaca 46 sklada sie z wielu wzajemnie polaczonych czlonów, z których dwa 47 i 48 pokazane sa na rysunku. Jak opisano poprzednio, kazdy czlon zapory sklada sie z korpusu plywajacego 49 i kurtyny 50 obciazonej na dolnej krawedzi obciaznikami 51.Wewnatrz kazdego czlonu 47, 48 osadzone sa w sposób opisany poprzednio zespoly rozpinajace 52. Na fig. 8 przedstawiono zapore plywajaca przy spokojnej pogodzie, podczas gdy na fig. 9 zapora plywa na wodzie podczas pogody burzliwej, kiedy korpus tej zapory przechylil sie na jeden z boków, gdy drugi bok korpusu wystawiony jest na dzialanie wiatru i fal. Sily dzialajace na tak plywajacy korpus zapory dzialaja w kierunku jego scisniecia, a zespoly rozpinajace musza byc tak skonstruowane by sciskanie takie nie nastapilo. Jednoczes¬ nie jednakze mozliwe byc musi eliminowanie w prosty sposób sil napinajacych korpus zapory tak, by zapore te mozna bylo w latwy sposób zwinac, jak przedstawiono to na fig.10. , Na fig. 11—15 przedstawiony jest przyklad wykonania zespolu rozpinajacego zapory wedlug wynalazku, posiadajacego rame 53 skladajaca sie z dwóch czesci 54 i 55, sprezyne napinajaca 56 oraz dwa uchwyty 57 i 58 tej sprezyny. Czesci 54 i 55 ramy oraz uchwyty 57 i 58 sprezyny wykonane sa z tworzywa sztucznego, pozwalajacego na zgrzewanie tych elementów w jedna calosc. Uchwyty 57 i 58 sprezyny zaopatrzone sa w kolnierze 59J60(z których jedynie kolnierz 59 uwidoczniony jest na fig. 11), oparte o czesci skrajne 61 i 62 czesci 54 i 55 ramy sklejone lub zgrzane wzajemnie razem w jedna calosc.Czesci 54 i 55 ramy 53 stanowia plytki tworzywa sztucznego o odpowiedniej szerokosci i grubosci. W celu nadania tym czesciom odpowiedniej elastycznosci, w miejscach zagiec ramy, rama ta posiada na koncach czesci 61 i 62 oraz w srodku dlugosci czesci 54 i 55 przewezenia 63, które w tych miejscach zmniejszaja sztywnosc ramy i spelniajac w pewnym stopniu role przegubów, nadaja ramie 53 w pewnym stopniu sprezystosc.Czesci 54 i 55 ramy poddawane sa podczas sciskania i rozprezania ramy silom bocznym, musza byc wiec one odpowiednio sztywne. Sztywnosc taka uzyskuje sie na przyklad przez odpowiednie dobranie wymiarów ramy 53. Mozliwe jest równiez odpowiednie przetloczenie cienkich scianek tych czesci 64 w postaci przedluznic 65 (fig. 12), znacznie wytrzymalszych na momenty zginajace. W tym przypadku przewezenia 63 nie sa koniecz¬ ne, poniewaz nieprzetloczona czesc 65 scianki 64 spelnia funkcje przegubu.Zespól rozpinajacy 52 wedlug wynalazku wyposazony jest w urzadzenie zatrzaskowe 67 (fig 11), które zabezpiecza ten zespól oraz zapore 46 pized scisnieciem sie scian bocznych pod naporem bocznego wiatru lub nacisku fal.Przedstawione na fig. 11, 13, 14 i 15 urzadzenie zatrzaskowe 67 zawiera ciegno 68 umieszczone wewnatrz sprezyny 56, zaopatrzone w dolnym koncu w zagieta koncówke 69 oraz w koncu górnym w petle 70 (fig. 13).Zagieta koncówka 69 ciegna osadzona jest w plastikowymlcorku 71, którego srednica jest tak dobrana wzgledem otworu 72 w uchwycie 58 sprezyny, ze korek ten osadzony jest w tym otworze z lekkim wciskiem. Korek 71 zaopatrzony jest ponadto z jednej strony w kolnierz nitowy 73 oraz stozkowy wystep 74 z drugiej strony, blokujace ten korek w gniezdzie 58 sprezyny 56.W petli 70 ciegna 68 umieszczony jest zatrzask 75, który w przykladzie przedstawionym na fig 11, 13, 14 i 15 uksztaltowany jest w postaci zagietego, wydluzonego preta, posiadajacego dwie czesci, dluzsa 76 i krótsza 77.Osadzenie zatrzasku 76 w petli 70 jest dosc luzne, dzieki czemu uzyskane jest ruchome polaczenie miedzy zatrzaskiem 75 a ciegnem 68.Sprezyna 56 jest calkowicie rozciagnieta gdy rama 53 jest scisnieta, to znaczy, gdy jej czesci 54 i 55 sa w zasadzie równolegle. Urzadzenie zatrzaskowe 67 zajmuje wówczas polozenie w sprezynie 56 przedstawione na fig. 13.Wielkosc zatrzasku 75 jest tak dobrana, ze zatrzask ten swobodnie przesuwa sie wewnatrz sprezyny 56 oraz pizez otwór 78 usytuowany wspólosiowo z uchwytem 57. Gdy zapora polozona jest na powierzchni wody, zespól rozpinajacy zwolniony jest od dzialania sil bocznych, którym poddawany jest w polozeniu zwinietym zapory, a sprezyna 56 poprzez uchwyty 57 i 58 przyciaga czesci 61, 62 wzajemnie do siebie tak, ze rama 53 zespolu rozpinajacego przyjmuje ksztalt uwidoczniony na fig. 11. Wewnetrzne sily napinajace w czesciach ramy 54 i 55 dzialaja takze w tym samym kierunku, przy czym sily te powstaja przy zginaniu przewezen 63.Jednoczesnie jak zespól rozpinajacy 52 przyjmuje ksztalt rombu lub kwadratu na skutek dzialania sprezyny napinajacej 56 (jak przedstawiono na fig. 11) urzadzenie zatrzaskowe przesuwane jest przez otwór 78 w uchwycie 57 i wyciagniete na zewnatrz ramy 53 tak, ze krótszy koniec 77 zatrzasku 75 wysuniety jest5 71 117 calkowicie z otworu 78. Dzieki luznemu osadzeniu zatrzasku 75 w petli 70, zatrzas ten automatycznie zajmuje polozenie blokujace przedstawione na fig. 14. Na fig. 14 przedstawiono ponadto linia kreskowana aktualne polozenie zwalniajace zatrzasku 75. Sila napiecia sprezyny 56 oraz dlugosc ciegna 68 sa tak dobrane, ze przy sprezynie calkowicie wyciagnietej uzyskuje sie odleglosc S (fig. 14), która pozwala na swobodne opadanie zatrzasku 75 na dowolna strone.Jesli zapora 46 poddawana jest tak duzym silom bocznym, ze pokonywane jest napiecie wywierane przez sprezyne 56, czesci 54 i 55 ramy 53 dociskane sa wzajemnie do siebie. Powoduje to wyciaganie ciegna 68 z otworu 78, tak, ze odleglosc S maleje do zera a zatrzask 75 opiera sie o uchwyt 57 (fig. 15).Takwiec blokowanie zespolu rozpinajacego dokonywane jest w pelni automatycznie a urzadzenie zatrzas¬ kowe 67 zwalniane byc moze jedynie recznie. Dokonywane jest to wtedy, gdy zapora jest po zuzyciu zwijana, a wszystkie zatrzaski 75 sa wtedy kolejno przestawiane tak ze krótszy koniec 77 wsuwany jest do wewnatrz sprezyny 56, a nastepnie zatrzask 75 zajmuje polozenie przedstawione na fig. 13.Gdy zapora skladana jest lub rozkladana, pozadane jest, by jej wnetrze polaczone bylo z atmosfera.W górnej sciance zapory w miejscu osadzenia zespolów rozpinajacych uksztaltowane sa otwory 79 (fig. 13), którego srednica równa jest srednicy zewnetrznej uchwytu 57 sprezyny. Uchwyt ten szczelnie przymocowany jest swym kolnierzem 59 do scianki zapory. Do scianek zapory przymocowane sa ponadto czesci 54 ,55 ramy 53. Poniewaz pozostala czesc zapory jest calkowicie zamknieta, polaczenie wnetrza tej zapory z powietrzem atmosferycznym zachodzi poprzez otwory 78. Otwory te moga byc tak duze, ze umozliwiaja swobodny prze¬ plyw powietrza ajednoczesnie tak male, ze uniemozliwiaja przedostawanie sie wody do wnetrza korpusu zapo¬ ry. W celu uniemozliwienia gwaltownego rozwiniecia sie zapory, niezbedne jest wyposazenie jej w oddzielny zawór wlotowy.Polaczenie miedzy dolnym uchwytem 58 a dolna scianka zapory moze byc w zasadzie takie samo jak opisane w odniesieniu do uchwytu 57.Zapora wystawiona jest na dzialanie wysokich naprezen oraz na dzialanie wiatru, slonej wody, zimna i tym podobnych wplywów. Oczywiste jest wiec, ze dobór materialu na zapore powinien byc niezwykle uwaz¬ ny. Czesci z tworzywa sztucznego nie moga pekac ani sie kruszyc w niskich temperaturach, a wszystkie czesci metalowe, na przyklad sprezyna 56, ciegno 68 i zatrzask 75 musza wykonane byc z materialu odpornego na korozje.Jak juz stwierdzono, wymagane jest czasami laczenie pewnej ilosci czlonów zapory w jedna calosc w celu holowania ich i zamykania przestrzeni wodnej zanieczyszczonej olejem lub ropa, a nastepnie laczenie obu kon¬ ców zapory w celu calkowietego odgrodzenia zanieczyszczonej czesci wody. W takich przypadkach konieczne jest czasami zalamywanie zapory w postaci linii zygzakowatej w sposób, w którym dwa konce zapory sa laczone z sasiednimi koncami zapory podczas gdy poczatkowa czesc zapory znajduje sie juz na wodzie. Przypadki takie nastepuja, gdy zachodzi potrzeba rozkladania zapory w sposób ciagly.Jak wspomniano poprzednio, wazne jest by plywajace korpusy zapory nie byly sciskane podczas burzliwej pogody. Zabezpieczono sie przed tym wedlug wynalazku za pomoca zespolów rozpinajacych.Ksztalt kwadratowy lub rombowy korpusu plywajacego zapory 46 w polozeniu plywajacym jest korzyst¬ ny nie tylko pod wzgledem rozwijania sie tej zapory, ale równiez ze wzgledu na zdolnosc przytrzymywania zawartydi w wodzie zanieczyszczen.Uwidocznione to jest na fig. 9, na której przedstawiono przewrócony przez wiatr i fale korpus plywajacy lub w wyniku holowania, lezacy na plaskim boku 80.Sasiednia sciana 81 wystawiona jest w tym polozeniu na nacisk fal i wiatru i wygina sie lukowo do wewnatrz korpusu, tworzac wraz z kurtyna 50 sciane zaslaniajaca, uniemozliwiajaca rozplywanie sie zanieczysz¬ czen po powierzchni wody.Oczywiste jest, ze czesci 54,55 ramy 53 i zespolu rozpinajacego 57 oraz urzadzenie zatrzaskowe 67 nie jest jedynym rozwiazaniem wedlug wynalazku. Ponadto wynalazek niniejszy nie jest ograniczony do opisanego powyzej przykladu wykonania plywajacego korpusu zapory, ale zapora taka moze miec rózne ksztalty i posta¬ cie.Opisana powyzej zapora rozkladana byc moze bardzo szybko i automatycznie oraz moze byc laczona prosto i skutecznie w wieloczlonowa dluga zapore, która pozwala na zebranie i odgrodzenie zanieczyszczen plywajacych na wodzie. Sposób wytwarzania wedlug wynalazku umozliwia proste i niekosztowne wytwarzanie zapory, w której zespoly rozpinajace zabezpieczaja przed jej scisnieciem sie w wyniku naporu wiatru lub fal, ajednoczesnie umozliwiaja proste i szybkie zwijanie jej lub skladanie do malej objetosci i przechowywania gotowa do nastepnego uzycia. Ponadto, zgodnie z wynalazkiem zespoly rozpinajace ustawiane sa recznie w celu rozlozenia sie zapory przed polozenien jej na powierzchnie wody i zablokowania ich w tym polozeniu.6 71117 PL PL PL PL