PL69661B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Bayer AG, Leverkusen (Niemiecka Republika Federalna) Srodek grzybobójczy Przedmiotem wynalazku jest srodek grzybobój¬ czy zawierajacy jako substancje czynna amido- fenyloguanidyny.Wiadomo, ze pochodne guanidyny mozna stoso¬ wac jako fungicydy, np. octan dodecyloguanidyny (belgijski opis patentowy nr 568 612). Zwiazek ten uzyskal w praktyce duze znaczenie. Sole dodecylo¬ guanidyny tworza klase zwiazków, które moga zastapic toksyczne dla ssaków sole fenylorteciowe stosowane dotychczas do leczenia niektórych grzy¬ bic roslin w sadownictwie drzew pestkowych do zwalczania parcha (Venturia inaeaualis i Venturia pirina). Na ogól sole dodecyloguanidyny dzialaja bardzo slabo na maczniaki wlasciwe rodziny Ery- siphaceae, np. patogena maczniaka jabloniowego Podosphaera leucotricha.Stwierdzono, ze silne dzialanie grzybobójcze ma¬ ja nowe amidofenyloguanidyny o wzorze ogólnym 1, w którym X oznacza atom chlorowca, rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla lub grupe alko- ksylowa o 1—4 atomach wegla, n oznacza liczbe 0 lub 1, R oznacza atom wodoru, R' oznacza niz¬ szy rodnik alkilowy, a R" oznacza rodnik alkilo¬ wy o 1—11 atomach wegla, ewentualnie podsta¬ wiony grupa fenoksylowa, rodnik cykloheksylowy, fenylowy lub 1-furyIowy.Amidofenyloguanidyny o ogólnym wzorze 1, w którym podstawniki maja znaczenie wyzej po¬ dane, otrzymuje sie przez reakcje pochodnych 2- -aminoaniliny o wzorze 2, w którym X, n, R i R" 10 20 25 30 maja wyzej podane znaczenie, z eterami S-alki- lowymi N,N'-bis-karboalkoksyizotiomocznika o wzorze 3, w którym R' ma wyzej podane znacze¬ nie, a R" oznacza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, w srodowisku rozcienczalnika.Stwierdzono niespodziewanie, ze amidofenylogua¬ nidyny o ogólnym wzorze 1 dzialaja znacznie sku¬ teczniej na maczniaki wlasciwe, niz wyzej opi¬ sany octan dodecyloguanidyny. Ponadto wazne jest, ze zwiazki te maja równiez dzialanie syste- miczne przeciwko niektórym grzybicom. Mozna na przyklad doprowadzic substancje przez korzenie roslin uprawnych i w ten sposób chronic przed macznikiem ogórkowym (Erysiphe cichoracearum), jablka przed parchem jabloniowym (Venturia inae¬ aualis) i maczniakiem jabloniowym (Podosphaera leucotricha) i wyke (Vicia faba) przed Botrytis Cinerea. Wymienione znane srodki nie maja ta¬ kiego dzialania systemicznego. Zwiazki o wzorze 1 dzialaja zapobiegawczo, leczniczo i systemicznie grzybobójczo przeciwko wielu fitopatogennym grzy¬ bom z róznych grup systematycznych przy nie¬ znacznej fitoksycznosci i nieznacznej toksycznosci dla cieplokrwistych.W przypadku stosowania jako zwiazków wyj¬ sciowych 2-amino-4-metyloacetanilidu i eteru S- -metylowego N,N'-bis-karbometoksyizotiomocznika przebieg reakcji przedstawia podany na rysunku schemat.' Pochodne 2-aminoaniliny stosowane jako sub- 69 66169 661 3 stancje wyjsciowe przedstawione sa wzorem 2, w którym korzystnie X oznacza atom chloru, bro¬ mu, fluoru, rodnik metylowy, etylowy, izopro¬ pylowy, grupe metoksylowa, etoksylowa lub izo- propoksylowa, n oznacza liczbe 0 lub 1, R oznacza 5 atom wodoru, a R" oznacza korzystnie rodnik me¬ tylowy, propylowy, undecylowy, fenyIowy, 1-fury- lowy lub fenoksymetylowy.Jako pochodne 2-aminoaniliny przykladowo sto¬ suje sie 2-aminoacetanilid, 2-amino-4-metyloace- 10 tanilid, 2-aminobutyranilid, 2-aminolauranilid, 2- -aminoanilid kwasu benzoesowego, 2-aminoanilid kwasu fenoksyoctowego, 2-aminoanilid kwasu fu- rano-2-karboksylowego, 2-amino-4-chloro-acetani- lid. 15 Pochodne 2-aminoaniliny stosowane jako zwiaz¬ ki wyjsciowe sa przewaznie znane (Beilsteins Hand- buch der organischen Chemie, tom 13, strony 20— 32, Berlin 1930; tom 13,1. Erganzungswerk, stro¬ ny 8—10, Berlin 1933; tom, 13. 2. Erganzungswerk, 20 strony 14—23, Berlin—Gottingen—Heidelberg 1950).Mozna je otrzymac zwykle droga redukcji lub ka¬ talitycznego uwodornienia odpowiednich zwiazków nitrynowych.Etery izotiomocznika stosowane jako substancje 25 wyjsciowe sa przedstawione ogólnym wzorem 3, w którym R' oznacza korzystnie rodnik metylo¬ wy, etylowy lub propylowy, R"' oznacza korzystnie rodnik metylowy lub etylowy. Etery izotiomocz- nika sa czesciowo znane (Olin i Dains, J. Amer. 30 Chem. Soc. 52, 3326 (1930) i opis patentowy St.Zjedn. Am. nr 2 933 502) i mozna je wytworzyc z eterów S-alkilowych izotiomocznika i chloro- mrówczanów alkilowych w obecnosci równowaz¬ nych iloscialkaliów. 35 Przykladowo stosuje sie nastepujace etery izo¬ tiomocznika: eter S-metylowy N,N'-bis-karbome- toksy-izotiomocznika, eter S-etylowy N,N'-bis-kar- bometoksy-izotiomocznika, eter S-metylowy N,N'- -bis-karboetoksy-izotiomocznika, eter S-metylowy 40 N,N'-bis-karboproproksy-izotiomocznika.W reakcji otrzymywania substancji czynnej srodka wedlug wynalazku jako rozcienczalniki mozna stosowac wszystkie polarne rozpuszczalni¬ ki organiczne, korzystnie alkohole, takie jak me- 45 tanol, etanol, izopropanol oraz ich mieszaniny z woda, ketony, np. aceton (ewentualnie w postaci mieszaniny z woda) oraz etery, takie jak dioksan lub czterowodorofuran. 50 Temperatura reakcji moze wahac sie w szero¬ kich granicach.Na ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze 50—120°C, korzystnie 60—100°C.W reakcji otrzymywania substancji czynnej 55 srodka wedlug wynalazku wprowadza sie na 1 mol pochodnej 2-aminoaniliny 1 mol eteru izotiomocz¬ nika. Mozna stosowac nadmiar i niedomiar wy¬ noszace do 20% bez istotnego pogorszenia wydaj¬ nosci. Reakcje prowadzi sie korzystnie we wrza- 60 cym rozpuszczalniku, przy czym powstaje merkap- tan alkilowy jako produkt uboczny. Po ochlodze¬ niu mieszaniny reakcyjnej otrzymuje sie produkty koncowe w postaci krystalicznej, które mozna wydzielic przez odsaczenie i ewentualnie oczyscic 65 przez rozpuszczenie i wytracenie lub przez prze- krystalizowanie.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku ma¬ ja silne dzialanie grzybobójcze. Nie uszkadzaja one roslin uprawnych w stezeniach stosowanych do* zwalczania grzybów i maja nieznaczna toksycz¬ nosc w stosunku do cieplokrwistych. Z tych wzgle¬ dów mozna je stosowac jako srodki ochrony roslin do zwalczania grzybów.Srodki grzybobójcze w ochronie roslin stosuje sie do zwalczania Archimycetes, Phycomycetes,.Asomycetes, Basidiomycetes i Fugi imperfecti.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku ma* ja szerokie spektrum dzialania i mozna je stoso¬ wac przeciwko pasozytniczym grzybom, porazaja¬ cym nadziemne czesci roslin, atakujacym rosliny z gleby oraz przenoszonym przez nasiona.Szczególnie skutecznie zwalczaja grzyby wywo¬ lujace choroby maczniakowe. Do tej grupy grzy¬ bów naleza glównie przedstawiciele rodziny Ery- siphaceae z wazniejszymi gatunkami Erysipher Uncinula (Oidium), Sphaerotheca, Podosphaera.- Wazniejszymi grzybami sa: Erysiphe cichora- cearum, Podosphaera leucotricha i Uncinula ne- cator.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku zwalczaja skutecznie choroby ryzu. Dzialaja bar¬ dzo skutecznie przeciwko grzybom Piricularia ory- zae, Pellicularia sasakii i dlatego moga byc sto¬ sowane do jednoczesnego zwalczania tych dwóch chorób. Stanowi to istotny postep, gdyz dotychczas- stosowano przeciwko obu grzybom srodki o róz¬ nej budowie chemicznej. Substancje czynne wy kazuja nadspodziewanie nie tylko dzialanie zapo¬ biegawcze, lecz takze lecznicze i systemiczne.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku dzialaja równiez przeciwko innym grzybom pora¬ zajacym ryz i inne rosliny uprawne np. Cochlio- bolus myiabeanus, Mycosphaerella musicola, Cerco- spora personata, Botrytis cinerea, rodzajom Alter- naria, Verticillium alboatrum, Phialophora ci- nerescens i rodzajom Fusarium oraz przeciwka Bakterium Xanthomonas oryzae.W zaleznosci od celu Stosowania substancje czyn¬ ne mozna przeprowadzic w ich koncentraty, w po¬ staci np. roztworów, emulsji, koncentratów do emulgowania, zawiesin, proszków, past i granula¬ tów.Koncentraty wytwarza sie w znany sposób,, np. przez zmieszanie substancji czynnych z roz¬ cienczalnikami, to jest cieklymi rozpuszczalnikami i/lub stalymi nosnikami, ewentualnie przy uzyciu substancji powierzchniowo czynnych, a wiec emul¬ gatorów i/lub dyspergatorów, przy czym w przy¬ padku uzycia wody jako rozcienczalnika ewen¬ tualnie mozna stosowac organiczne rozpuszczalni¬ ki jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekle- rozpuszczalniki mozna stosowac zasadniczo zwiaz¬ ki aromatyczne, np. ksylen, benzen, chlorowane* zwiazki aromatyczne, np. chlorobenzeny, parafiny,, np. frakcje ropy naftowej, alkohole, np. metanol, butanol, rozpuszczalniki o duzej polarnosci, takie* jak dwumetyloformamid i sulfotlenek dwumety- lowy oraz wode; jako stale nosniki stosuje sie na¬ turalne maczki mineralne, np. kaoliny, tlenki gli—5 nu, talk, krede i syntetyczne maczki nieorganiczne, np. kwas krzemowy o wysokim stopniu rozdrob¬ nienia i krzemiany; jako eumlgatory stosuje sie ¦emulgatory niejonotwórcze i anionowe, np. estry politlenku etylenu i kwasów tluszczowych, etery politlenku etylenu i alkoholi tluszczowych, np. eter alkiloarylowopoliglikolowy, alkilosulfoniany i ary- losulfoniany; jako dyspergatory stosuje sie np. lig¬ nine, lugi posiarczynowe i metyloceluloze.Srodek wedlug wynalazku oprócz substancji czynnych o wzorze 1 moze zawierac równiez do¬ datek innych znanych substancji czynnych, takich jak fungicydy, insektycydy i akarycydy.Koncentraty zawieraja na ogól 0,1—95% sub¬ stancji czynnej, korzystnie 2—90% substancji czyn¬ nej.Substancje czynne mozna stosowac same, w po¬ staci ich koncentratów lub przygotowanych z nich preparatów do stosowania, takich jak gotowe do uzycia roztwory, koncentraty do emulgowania, emulsje, zawiesiny, proszki zwilzalne, pasty, pro¬ szki rozpuszczalne, srodki do opylania i granula¬ ty. Stosowanie odbywa sie w znany sposób, np. przez opryskiwanie, opryskiwanie mglawico¬ we, opylanie mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, odymianie, gazowanie, podlewanie, zaprawianie lub inkrustowanie.Stezenie substancji czynnych w preparatach przygotowanych do uzycia moze wahac sie w sze¬ rokich granicach. Na ogól wynosi 0,0001 — 10%, korzystnie 0,01 — 1%. Substancje czynne z powo¬ dzeniem mozna stosowac w tak zwanym sposobie Ultra-Low-Volume (ULV), wedlug którego mozna stosowac koncentraty zawierajace do 95% lub na¬ wet 100% substancji czynnej.Przy ich stosowaniu jako srodka do zaprawiania nasion dawki wynosza 0,1 — 10 g substancji czyn¬ nej na 1 kg nasion, korzystnie 0,2 — 2 g. Przy uzyciu srodka wedlug wynalazku jako srodka do traktowania gleby dawki wynosza 1—500 g/m3 gle¬ by, korzystnie 10—200 g/m3 gleby.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku wykazuja tez dzialanie owadobójcze i roztoczobój- cze oraz zwalczaja niektóre plesniaki i drozdzaki.W stezeniu wiekszym od stezenia dzialajacego grzybobójczo hamuja one wzrost roslin.Nizej podano przyklady blizej objasniajace wy¬ nalazek.Przyklad I. Testowanie Fusicladium (parch jabloniowy) dzialanie zapobiegawcze. Rozpuszczal¬ nik: 4,7 czesci wagowych acetonu; emulgator; 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowe- go; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej mieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczano podana iloscia wody zawierajacej wymienione do- 69 661 6 datki. Ciecza do opryskiwania opryskano do oro- sienia mlode siewki jabloni, znajdujace sie w sta¬ dium 4—6 lisci. Rosliny pozostawiono w szklarni w temperaturze 20°C przy wzglednej wilgotnosci 5 powietrza 70% w ciagu 24 godzin. Nastepnie za¬ kazono wodna zawiesina zarodników konidial- nych parcha jabloniowego (Fusicladium dendritcum Fuck) i inkubowano w ciagu 18 godzin w komorze wilgotnej, w temperaturze 18—20°C, przy wzgled- 10 nej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%. Rosli¬ ny wystawiono nastepnie ponownie do szklarni na okres 14 dni. Po 15 dniach od inokulacji ustalono porazenie siewek w % w stosunku do nietrakto- wanych srodkiem, lecz równiez zakazonych roslin 15 kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest dokladnie takie samo, jako roslin kontrolnych.W tablicy 1 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 1 Testowanie Fusicladium (dzialanie zapobiegawcze) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 6 Porazenie w % w stosun¬ ku do porazenia nietrak- towanych roslin kontrol¬ nych przy stezeniu sub¬ stancji czynnej 0,0062% 25 ; 17 9 35 Przyklad II. Testowanie Fusicladium (parch jabloniowy) dzialanie lecznicze. Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wagowych acetonu; emulgator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowego; wo¬ da: 95 czesci wagowych. 40 W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o zadanym stezeniu substancji czynnej mieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, nastepnie koncentrat rozciencza- 45 no podana iloscia wody zawierajacej wymienione dodatki. Mlode siewki jabloni bedace w stadium 4—6 lisci zakazono wodna zawiesina zarodników konidialnych parcha jabloniowego (Fusicladium dendriticum Fuck.) i inkubowano w komorze wil¬ gotnej w ciagu 18 godzin w temperaturze 18—20°C i wzglednej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%. Rosliny wstawiono nastepnie do szklarni, gdzie oschly. Po okreslonym czasie inkubacji rosli¬ ny opryskano do orosienia wyzej otrzymana cie¬ cza. Nastepnie rosliny ponownie wstawiono do szklarni. Po 15 dniach od momentu inokulacji okreslono porazenie siewek w % w stosunku do porazenia nietraktowanych, lecz inokulowanych roslin kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, 100% oznacza, ze porazenie jest takie samo, jak roslin kontrolnych.W tablicy 2 podano stosowane substancje czyn¬ ne, stezenie substancji czynnych, czas inkubacji od inokulacji do opryskiwania oraz uzyskane wy- 65 niki-89 661 Tablica 2 Testowanie Fusicladium (dzialanie lecznicze) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek 0 wzorze 5 Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 8 Czas inku¬ bacji 42 godz.Porazenie w °/o w stosunku do , porazenia nie- traktowanych roslin kontrol¬ nych przy ste¬ zeniu substancji czynnej w % 0,025 26 4 4 3 13 0,0062 | 46 32 35 12 17 Przyklad III. Testowanie Erysiphe. Roz¬ puszczalnik: 4,7 czesci wagowych acetonu; emul¬ gator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopo¬ liglikolowego; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej mieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, nastepnie koncentrat rozcienczo¬ no podana iloscia wody zawierajacej wymienione dodatki.Ciecza do opryskiwania opryskano do orosienia mlode pedy ogórków (gatunek Delikatess) o okolo 3 lisciach asymilacyjnych. Rosliny utrzymano w szklarni w ciagu 24 godzin w celu osuszenia. Na¬ stepnie w celu zakazenia opryskano zarodnikami konidialnymi grzyba Erysiphe polyphaga, po czym wstawiono do szklarni o temperaturze 23—24°C i wzglednej wilgotnosci powietrza wynoszacej 75%.Po 12 dniach okreslono porazenie ogórków w °/o w stosunku do porazenia zakazonych, lecz nietrak- towanych roslin kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest do¬ kladnie takie samo, jak roslin kontrolnych.W tablicy 3 podano stosowane substancje czyn¬ ne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 3 Testowanie Erysiphe / Substancja czynna L Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 8 Porazenie w % w stosun¬ ku do porazenia nietrak- towanych roslin kontrol¬ nych przy stezeniu sub¬ stancji czynnej 0,0062% 87 77 63 47 73 10 15 20 25 30 40 45 50 55 8 gowych acetonu; emulgator 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowego; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do podlewania o zada¬ nym stezeniu substancji czynnej mieszano potrzeb¬ na ilosc substancji czynnej z podana iloscia roz¬ puszczalnika i koncentrat rozcienczano podana iloscia wody zawierajacej wymienione dodatki.Siewki jabloni w stadium 3—4 lisci rozwiniete w glebie standartowej podlano jednorazowo w ciagu tygodnia ciecza do podlewania o podanym steze¬ niu substancji czynnej w ilosci 20 cm3 na 100 cm* gleby. Tak traktowano rosliny inokulowano wod¬ na zawiesina zarodników konidialnych Fusicladium dentriticum Fuck. i inokulowano w komorze wil¬ gotnej w ciagu 18 godzin w temperaturze 18—20°C, przy wzglednej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%. Nastepnie rosliny ponownie wstawiono do szklarni na 14 dni. Po 15 dniach od momentu inokulacji okreslono porazenie siewek w % w sto¬ sunku do porazenia nietraktowanych, lecz ino- kulowanych siewek kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, 100% oznacza, ze porazenie jest do¬ kladnie takie samo, jak roslin kontrolnych.W tablicy 4 podano stosowane substancje czyh- ine, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 4 Testowanie Fusicladium (dzialanie systemiczne) Substancja czynna Zwiazek o wzo¬ rze 4 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 5 Zwiazek o wzo¬ rze 9 Zwiazek o wzo¬ rze 10 Zwiazek o wzo¬ rze 7 Zwiazek o wzo¬ rze 6 Zwiazek o wzo¬ rze 11 Zwiazek o wzo¬ rze 8 Zwiazek o wzo¬ rze 12 i ' l Porazenie w % w stosunku do porazenia nietraktowa¬ nych roslin kontrolnych przy stezeniu substancji czynnej 30 ppm | 15 ppm 100 0 4 7 7 0 33 2 7 100 0 23 39 35 n 0 | — 1 17 42 Przyklad IV. Testowanie Fusicladium (dzia¬ lanie systemiczne. Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wa- 65 Przyklad V. Testowanie Podosphaera (dzia¬ lanie systemiczne). Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wa¬ gowych acetonu; dyspergator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowego; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do podlewania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej mieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia69 661 10 'Rozpuszczalnika i koncentrat rozcienczano podana iloscia wody zawierajacej wymienione dodatki.Siewki jabloni w stadium 3—4 lisci wyrosniete w standartowej glebie podlano w ciagu tygodnia jednokrotnie/trzykrotnie ciecza do podlewania o podanym stezeniu substancji czynnej w ilosci 20 cm3 na 100 cm3 gleby. Tak traktowane rosliny inokulowano zarodnikami konidialnymi Podospha- era leucotricha Salm i wstawiono do szklarni o temperaturze 21—23°C i wzglednej wilgotnosci po¬ wietrza wynoszacej okolo 70%. Po 10 dniach od inokulacji okreslono porazenie siewek w % w sto¬ sunku do porazenia nietraktowanych, lecz rów¬ niez zakazonych siewek kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100°/o oznacza, ze porazenie jest dokladnie takie samo, jak siewek kontrolnych.W tablicy 5 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 5 Testowanie Podosphaera (dzialanie systemiczne) f Substancja czynna Zwiazek o wzo¬ rze 4 (znany) Zwiazek o wzo¬ rze 5 Zwiazek o wzo¬ rze 9 Zwiazek o wzo¬ rze 10 Zwiazek o wzo¬ rze 6 Zwiazek o wzo¬ rze 12 Porazenie w % w stosunku do porazenia nietraktowa¬ nych roslin kontrolnych przy stezeniu substancji czynnej 30 ppm 100 0 17 15 4 41 15 ppm 100 0,5 30 31 5 — Przyklad VI. Testowanie Botrytis (dziala¬ nia systemiczne). Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wago¬ wej acetonu; dyspergator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowego; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do podlewania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej mieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i rozcienczano koncentrat podana iloscia wody zawierajacej wymienione dodatki.Pedy Vicia faba w stadium rozwoju 1—2 par lisci wyhodowane w standartowej glebie podlano w ciagu tygodnia trzykrotnie/jednokrotnie ciecza do podlewania o podanym stezeniu substancji czynnej w ilosci 20 cm3 na 100 cm3 gleby. Po trak¬ towaniu usunieto dwie dolne pary lisci i kazda wlozono do naczynka Petriego wylozonego wil¬ gotna bibula. Nastepnie zamoczono krazki bibuly filtracyjnej o srednicy 1 cm w wodnej zawiesinie z rodników konidialnych patogena plesni szarej Botrytis cinerea Pers. ex Fr. i polozono na lisciach. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 Po inkubacji w ciagu 48 godzin w zamknietych naczynkach w temperaturze 20°C widoczne pod przylotyciamr rozmiary nekrozy lisci okreslono we¬ dlug umownej skali bonitacyjnej 0—V. Otrzymane wartosci liczbowe przeliczono na porazenie wyra¬ zone w %. 0°/o oznacza brak porazenia, a 108% oznacza, ze porazenie jest dokladnie takie samo, jak roslin kontrolnych.W tablicy 6 podano stosowane substancje czyn¬ ne, stezenie substancji czynnych i uzyskane wy¬ niki.Tablica 6 Testowanie Botrytis (dzialanie systemiczne) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 6 Nekroza lisci wedlug ska¬ li bonitacji 0—V przy ste¬ zeniu substancji czynnej 120 ppm 100 20 18 | Przyklad VII. Testowanie Piricularia i Pelli- cularia. Rozpuszczalnik: 4 czesci wagowe acetonu; dyspergator: 0,05 czesci wagowych oleinianu sodu; woda 95,75 czesci wagowych; inne dodatki: 0,2 cze¬ sci wagowych zelatyny.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej mieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i koncentrat rozcienczano podana iloscia wody zawierajacej wymienione dodatki.Ciecza do opryskiwania opryskano do orosienia 2X30 okolo 2—4 tygodniowe pedy ryzu. Rosliny pozostawiono do oschniecia w szklarni w tempe¬ raturze 22—24°C i wzglednej wilgotnosci powie¬ trza wynoszacej 70%. Nastepnie czesc roslin ino¬ kulowano wodna zawiesina 100000—200000 spo¬ rów Piricularia oryzae na ml i wstawiono do po¬ mieszczenia o temperaturze 24—26°C i wzgled¬ nej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%. Po¬ zostala czesc roslin zakazono kultura Pellicularia sasakii wyhodowana na agarze slodowym i umiesz¬ czono w pomieszczeniu w temperaturze 28—39°C i wzglednej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%. Po 5—8 dniach od inokulacji okreslono po¬ razenie wszystkich lisci inokulowanych Piricularia oryzae w % w stosunku do porazenia nietrakto¬ wanych, lecz równiez inokulowanych roslin kon¬ trolnych. U roslin zakazonych Pellicularia sasakii okreslono porazenie lisci po tym samym czasie i równiez w stosunku do nietraktowanych i za¬ kazonych roslin kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest do¬ kladnie takie samo, jak roslin kontrolnych.W tablicy 7 podano stosowane substancje czyn¬ ne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.69 661 U Tablica Testowanie Piricularia (a) 12 i Pellicularia (b) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) (dzialanie zapobiegaw¬ cze) (dzialanie lecznicze) Zwiazek o wzorze 5 (dzialanie zapobiegaw¬ cze) Zwiazek o wzorze 8 (dzialanie zapobiegaw¬ cze) (dzialanie lecznicze) Porazenie w % poraze¬ nia nietraktowanych ro¬ slin kontrolnych przy stezeniu substancji czyn¬ nej w % a b 1 0,05 100 100 0 0 ló 0,025 100 0 0,05 100 0,025 Przyklad VIII. Próba na plytkach agaro¬ wych. Badanie dzialania grzybobójczego oraz spek¬ trum dzialania. Rozpuszczalnik: aceton a) 1000 cze¬ sci wagowych, b) 100 czesci wagowych. 10 15 20 25 30 W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej rozpuszczono 1 czesc wagowa substancji czynnej w podanej ilosci rozpuszczal¬ nika. Do agaru z dekstroza ziemniaczana uplyn¬ nionego przez ogrzewanie, wprowadzono preparat substancji czynnej w ilosci potrzebnej do osiagnie¬ cia zadanego stezenia substancji czynnej. Po do¬ brym wstrzasaniu w celu równomiernego zdysper- gowania substancji czynnej rozlano agar w wa¬ runkach sterylnych do naczynek Petriego. Po ze¬ staleniu mieszaniny substrat-substancja czynna zakazono ja testowymi grzybami w postaci plytek czystych kultur o srednicy 5 mm. W celu inku¬ bacji naczynka Petriego pozostawiono w ciagu 3 dni w temperaturze 20°C. Po tym czasie oznaczono umownie dzialanie hamujace substancji czynnej na wzrost grzybni z uwzglednieniem nietraktowa- nej próby porównawczej, przy czym 0 oznacza brak wzrostu grzybni, zarówno na traktowanym podlozu jak i w inokulum, (—) oznacza wzrost grzybni tylko w inokulum i brak przerostów na traktowane podloze, ( + ) oznacza wzrost grzybni z inokulum na traktowane podloze, podobny do przerostów w nietraktowanym podlozu próby kon¬ trolnej.W tablicy 8 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych, grzyby testowane i osiagnie¬ te dzialanie hamujace.Tablica 8 Próba na plytkach agarowych Substancja czynna Podloze nietrak- towane Zwiazek o wzorze 13 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 7 :5 ^ o .N Stezenie substan czynnej w podlo w ppm — 10 100 100 100 Corticimu rolf- sii + + + + + 1 i i o Sclerotinia seler tiorum + + + 0 0 o Verticillium alb atrum + + + — + | ¦i. co Thielaviopsis ba cola + + 0 0 0 , 1 o Phytophtora act rum + + + Fusarium culmc rum + + + 0 0 1 O Fusarium oxysp rum + + + 0 0 Fusarium solan f. pisi + + + + + | Przyklad IX. Testowanie srodka do zapra¬ wiania nasion (sniec cuchnaca pszenicy / grzybica pochodzaca z ziarna).W celu otrzymania odpowiedniego preparatu do suchej zaprawy nasion mieszano substancje czyn¬ na z mieszanina równych ilosciowo czesci wago¬ wych talku i ziemi okrzemkowej otrzymujac drob- nosproszkowana mieszanine o zadanym stezeniu substancji czynnej. Nasiona pszenicy zakazono chlamidosporami Tilletia caries w ilosci 5 g/kg nasion. W celu zaprawienia nasiona wstrzasano w zamknietej butelce szklanej ze srodkiem do za¬ prawiania. W celu wykielkowania zarodników na¬ siona umieszczone na wilgotnej glinie przykryto warstwa próchnicy wlasciwej i warstwa ziemi kompostowej o grubosci 2 cm i utrzymano w cia¬ gu 10 dni w szafie chlodniczej w temperaturze 10°C, w optymalnych warunkach do kielkowania.Nastepnie ustalono pod mikroskopem kielkowanie zarodników na nasionach pszenicy zakazonych kazdorazowo 100 000 zarodników. Substancja czyn¬ na jest tym aktywniejsza im mniejsza iloscia spo-69 661 13 14 rów jest obsadzona i tym skuteczniejsza im mniej sporów wykielkowalo.W tablicy 9 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych w srodku do zaprawiania, dawki srodka do zaprawiania i kielkowanie spo- 5 rów w °/o.Tablica ,9,, Testowanie srodka" do zaprawiania ziarna - (sniec •:¦ cuchnaca pszenicy) 10 15 Substancja czynna Nasiona niezapra- wione Zwiazek 0 wzo¬ rze 13 (znany) Zwiazek 0 wzo¬ rze 5 Zwiazek 0 wzo¬ rze 7 Stezenie substancji czynnej w % w srodku do zapra¬ wiania — 10 30 10 30 Dawka srodka do zaprawiania w g/kg nasion — 1 1 1 1 Kielko¬ wanie sporów w % ' 10 5 0,000 0,5 0,05 Przyklad X. Testowanie srodka do trakto¬ wania gleby (grzybice pochodzace z gleby).W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej rozrzedzano substancje czynna talkiem do 5°/o i nastepnie piaskiem kwarcowym Tablica 10 Testowanie srodka do traktowania gleby (grzybice pochodzace z gleby) Testowany grzyb: Fusarium culmorum; roslina uprawna: groch; temperatura: 22—25°C Substancja czynna Gleba standartowa „Fruhstorfer", steryli¬ zowana, nietrakto- wana Gleba standartowa „Fruhstorfer" stery¬ lizowana i zakazona, nietraktowana Zwiazek 0 wzorze 4 (znany) Zwiazek 0 wzorze 5 | Zwiazek 0 wzorze 14 Stezenie substancji czynnej w mg/litr gleby — — 50 100 200 100 100 Liczba zdrowych roslin w % 96 10 12 4 14 75 85 | 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 do 0,5*/o. Preparat substancji czynnej mieszano do¬ kladnie z gleba standartowa Fruhstorfer, która uprzednio sterylizowano i zakazono czystymi kul¬ turami testowanych grzybów. Glebe wprowadzono do doniczek i wysiano 5X10 nasion roslin upraw¬ nych. Doniczki trzymano w szklarni w podanej temperaturze i normalnej wilgotnosci powietrza.Po 3 tygodniach od wysiania ustalono liczbe zdro¬ wych roslin w f/o w stosunku do wysianych na¬ sion. 0% oznacza, ze nie wyrosla zadna zdrowa roslina, a 100°/o oznacza, ze ze wszystkich nasion wyrosly zdrowe rosliny.W tablicy 10 podano substancje czynne, steze¬ nie substancji czynnych w glebie, testowane grzy¬ by, rosliny uprawne, temperature w szklarni i uzy¬ skane wyniki.W nastepujacych przykladach podano sposób wytwarzania substancji czynnej.Przyklad XI. 63 g (0,3 mola) eteru S-me- tylowego N,N'-his-karbometoksy-izotiomocznika i 49,2 g (0,3 mola) 3-amino-4-acetamido-toluenu utrzymano w stanie wrzenia w 300 ml alkoholu w ciagu 4 godzin. Roztwór przesaczono na goraco.Przy ochlodzeniu wytracilo sie 50 g N-/2-aceta- mido-5-metylofenylo/-N',N"-bis-metoksykarbonylo- guanidyny o temperaturze topnienia 165—167°C.Wydajnosc wynosila 57% wydajnosci teoretycznej.W podobny sposób wytworzono zwiazki zestawio¬ ne w tablicy 11.Tabl Zwiazek Zwiazek 0 wzorze 5 Zwiazek 0 wzorze 10 Zwiazek 0 wzorze 7 Zwiazek 0 wzorze 15 Zwiazek 0 wzorze 6 Zwiazek 0 wzorze 11 Zwiazek 0 wzorze 8 Zwiazek 0 wzorze 12 1 Zwiazek 0 wzorze 16 Zwiazek 0 wzorze 14 Zwiazek 0 wzorze 17 Zwiazek 0 wzorze 18 Zwiazek 0 wzorze 19 Zwiazek 0 wzorze 20 Zwiazek 0 wzorze 21 Zwiazek 0 wzorze 22 Zwiazek 0 wzorze 23 Zwiazek 0 wzorze 24 | Zwiazek 0 wzorze 25 i ca 11 Temperatura topnienia ' 162—164 164^165 118—120 78—30 128—130 .. 180 (z rozkladem) 143—144 148—149 153—154 138 140—141 144—145 152—154 178 125—127 132 116 133 145 | PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek grzybobójczy, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera nowe amidofenylogua- nidyny o wzorze ogólnym 1, w którym X oznacza atom chlorowca, rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla lub grupe alkoksylowa o 1—4 atomach we¬ gla, n oznacza liczbe 0 lub 1, R oznacza atom wodoru, R' oznacza nizszy rodnik alkilowy, a R" oznacza rodnik alkilowy o 1—11 atomach wegla, ewentualnie podstawiony grupa fenoksylowa, rod¬ nik cykloheksylowy, fenylowy lub 1-furyIowy.KI. 451,9/20 69 661 MKP AOln 9/20 CH. NH, *¦*»" + CHP-CO-N= C- NH- CO-OCH3 1 1 \^^ ,-¦¦ S—CH3 CH, NH— C / \ N — CO- OCH3 + H5—CH3 NH-CO-OCH3 NH-C-CH3 O Schemat ^ NH-C N-C-R I II ,N—C-O-tf ^NH-C-O-R1 II O R O V WZÓR i xn ^ NhL l^-C-R R O WZÓR 2 C'0- C— N=C— NH-C— CR* « I .„ » O SR O WZÓR 3 C12H25NH C^ . CH3COOH NH2 WZÓR A a o 11 ,N—C—OCHj ^•*-% kX NH-C-CH3 11 J O ^C— OCH3 o WZÓR 5 O »N— C— OCH. CI ^ -C—OCH, wzón 6 ^N—C-OC2H5 |T ^NH-C-OC2H5 NH-C-C3H7 O WZÓR 7 •NH- NH- NH- -C-CI-L u 3 O WZÓR O II C — -C- II O 8 ¦ OCH3 •OCH3KI. 451,9/20 69 661 MKP AOln 9/20 CH3\^\^nh-c o u ?N—C—OCH3 Uk \ NH-C-OCH3 NH- C- Cl-k 11 ó O WZÓR 9 oc NH—C N COOCHa \, NH—COOCH3 NH-C—C^Hjj O WZÓR i5 N-C-OCH3 Uk NH-C-OCH3 NH-C-CH3 o O WZÓR 10 N—COOCH3 NH—C\ || ^ NH-COOCH3 ^ NH-C-in II O ^r\^NH-C *N- C- OCH3 KA \ NH-C-CH2 O NH-C-OCH3 11 ^ . . WZÓR M WZÓR 16 ^ O II ,N C—OCH3 NH—C ^NH—C —OCH3 O NH-C 11 O .-o N COOCHj (X NH C NH COOCH, NH—CO—C2H5 WZÓR 17 WZÓR 12 CHo— NH- CS — SN CH2—NH-CS- S' Zn WZÓR 13 ^ NH C. N COOCH3 \. NH—COOCHa nh-co-ch2-ch(ch3)2 WZÓR 18 ,X N COOC3H7 NH-C' || XNH— COOC3H7 NH-C-CH3 O WZÓR 14 N COOCH3 NH C/ (1 ^NH-COOCHg NH-CO-CH(CH3)2 WZÓR 19KI. 451,9/20 69 661 MKP AOln 9/20 ,^ .NH —C *NH—CO—{ H \ N COOCH, NH COOCHs WZÓR 20 NH C N COOCH, \ NH COOCH, NH—CO—C3H7 WZÓR 23 NH C N COOCH, ^NH—COOCH, NH-CO-C(CH,), WZÓR 21 'XX NH C \ NH-CO— N COOCH, NH—COOCH, \ WZÓR 2 A N COOCHs C4HfVv^^NH —C XNH—COOCH, 'XX NH-CO—CH, WZÓR 22 C4Hf ,NH O' N COOCH, [^ T ^NH-COOCH, NH-CO-/hN WZÓR 25 PZG w Pab., zam. 1734-73, nakl. 100+20 egz. Cena zl 10,— PL PL