PL69660B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Bayer Aktiengesellschaft, Leverkusen (Niemiecka Republika Federalna) Srodek grzybobójczy Przedmiotem wynalazku jest srodek grzybobój¬ czy zawierajacy ureidofenyloguanidyny jako sub¬ stancje czynna.Wiadomo, ze mozna stosowac pochodne guanidy¬ ny jako fungicydy, np. octan dodecyloguanidyny (belgijski opis patentowy nr 568 612). Zwiazek ten zyskal równiez duze znaczenie w praktyce. Sole dodecyloguanidyny stanowia klase zwiazków, które moga zastapic toksyczne dla ssaków zwiazki feny- lorteciowe sluzace do leczenia pewnych grzybnie roslinnych, a w sadownictwie drzew pestkowych do zwalczania parcha (Venturia inaeaualis i Ven- turia pirina).Sole dodecyloguanidyny sa jednak bardzo malo skuteczne przeciwko wlasciwym grzybom macznia- kowym rodziny Erysiphaceae, np. patogenowi maczniaka jabloniowego Podosphaera leucotricha.Stwierdzono, ze silne dzialanie grzybobójcze ma¬ ja nowe ureidofenyloguanidyny o wzorze ogólnym 1, w którym X oznacza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, n oznacza liczbe zero lub 1, R i R' ozna¬ czaja atomy wodoru, R" oznacza rodnik alkilowy o 1=—12 atomach wegla, ewentualnie podstawiony grupami alkoksylowymi zawierajacymi do 4 ato¬ mów wegla, rodnik fenylowy, rodnik benzylowy lub grupe dwualkiloaminowa zawierajaca do 4 ato¬ mów wegla, a R"' oznacza rodnik alkilowy zawie¬ rajacy 1—4 atomów wegla.Ureidofenyloguanidyny o wzorze 1 otrzymuje sie przez rekacje pochodnych 2-ureidoaniliny o wzo- 10 15 30 rze 2, w którym X, n, R, R' i R" maja wyzej po¬ dane znaczenie, z eterami S-alkilowymi N,N'-bis- karboalkoksy-izotiomocznika o wzorze 3, w którym R'" ma wyzej podane znaczenie, a R"" oznacza rod¬ nik alkilowy o 1—4 atomach wegla, w obecnosci rozcienczalnika.Stwierdzono niespodziewanie, ze ureidofenylogu¬ anidyny o wzorze 1 maja znacznie wyzsza aktyw¬ nosc grzybobójcza przeciwko wlasciwym grzybom maczniakowym, niz znany octan dodecyloguanidy¬ ny. Ponadto interesujacy jest fakt, ze zwiazki te ma¬ ja dzialanie systemiczne przeciwko niektórym waznym grzybicom. Mozna na przyklad, doprowa¬ dzajac substancje przez korzenie roslin uprawnych, chronic ogórki przed maczniakiem ogórkowym (Erysiphe cichoracearum); jablka przed parchem jabloniowym (Yenturia inaeaualis) i maczniakiem jabloniowym (Podosphaera leucotricha) oraz wyke (Vicia faba) przed Botrytis cinerea. Znane wymie¬ nione zwiazki nie maja takiego dzialania systemicz- nego.Zwiazki o wzorze 1 ze wzgledu na ich zapobie¬ gawcze, lecznicze i systemiczne dzialanie grzybo¬ bójcze przeciwko wielu patogennym grzybom z róznych grup systematycznych oraz ich nieznacznej fitotoksycznosci i nieznacznej toksycznosci dla ciep- lokrwistych stanowia cenne wzbogacenie stanu techniki.Przy uzyciu N-2-aminofenylo-N'-n-butylomoczni- ka i eteru S-metylowego N,N'-bis-karbometoksy- 69 66069 660 -izotiomocznika jako substancji wyjsciowych prze¬ bieg reakcji przedstawia podany na rysunku sche¬ mat.Przykladami pochodnych 2-ureido-aniliny sa na¬ stepujace zwiazki: 2-aminofenylomocznik, N-2-ami- nofenylo-N'-metylomoczni'k, N-2-aminofenylo-N'- -butylomocznik, N-2-aminofenylo-N'-oktylomocz- nik, N-2-aminofenylo-N'-dodecylomocznik, N-2- -aminofenylo-N,-2,2-metoksyetylomocznik, N-2-ami- nofenylo-N'-benzylomocznik, N-2-aminofenylo-N'- -fenylomocznik.Stosowane jako zwiazki wyjsciowe 2-ureidoani- liny w znacznej czesci sa znane (Beilsteins Hand- buch der organischen Chemie, 'tom 13, strony 20— —32, Berlin 1930; tom 13,1. Erganzungswerk, stro¬ ny 8—10, Berlin 1933, tom 13,2. Erganzungswerk, strony 14—23, Berlin-Góttingen-Heidelberg 1950).Mozna je otrzymac przez redukcje lub katalityczne uwodornienie odpowiednich zwiazków nitrowych.Etery izotiomocznika stosowane jako zwiazki wyjsciowe przedstawia wzór 3, w którym R'" ozna¬ cza korzystnie rodnik metylowy, etylowy, lub pro¬ pylowy, R"" oznacza korzystnie rodnik metylowy lub etylowy. Etery izotiomocznika sa czesciowo znane (Olin i Dains, J. Amer. chem. Soc. 52, 3326 (1930) i opis patentowy St. Zjedn. Am. nr 2933 202).Mozna je otrzymac z eterów S-alkilowych izo¬ tiomocznika i chloromrówczanów alkilowych w obecnosci równowaznych ilosci alkaliów. Przykla¬ dami eterów izotiomocznika sa nastepujace zwia¬ zki: eter S-metylowy NjNltis-karbometoksy-izotio- mocznika, eter S-etylowy N,N'-bis-karbometoksy- -izotiomocznika, eter S-metylowy N,N'-bis-karbo- etoksy-izotiomocznika, eter S-metylowy N,N'-bis- karbopropoksy-izotiomocznika.Jako rozcienczalniki w reakcji wytwarzania sub¬ stancji czynnych srodka wedlug wynalazku stosuje sie wszystkie polarne rozpuszczalniki organiczne, korzystnie alkohole, np. metanol, etanol, izopropa- nor oraz ich mieszaniny z woda, ketony, np. aceton (ewentualnie w mieszaninie z woda), a takze ete¬ ry, np. dioksan lub czterowodorofuran.Temperatura reakcji moze wahac sie w szero¬ kich granicach. Na ogól reakcje prowadzi sie w temperaturze 50—120°C, korzystnie 60—100°C.Korzystnie na 1 mol pochodnej 2-ureido-aniliny stosuje sie 1 mol eteru izotiomocznika. Nadmiar i niedomiar wynoszace do 20% nie wplywaja istot¬ nie na zmniejszenie wydajnosci. Reakcje prowadzi sie korzystnie we wrzacym rozpuszczalniku, przy czym jako produkt uboczny powstaje merkaptan alkilowy. Przy chlodzeniu mieszaniny reakcyjnej otrzymuje sie produkty koncowe w postaci krysta¬ licznej. Mozna je wydzielic przez odsaczanie i ewentualnie oczyscic przez rozpuszczanie i ponow¬ ne stracenie lub przekrystalizowanie.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku wy¬ kazuja silne dzialanie grzybobójcze. W stezeniach stosowanych do zwalczania grzybów nie uszkadza¬ ja roslin uprawnych i maja nieznaczna toksycznosc dla cieplokrwistych. Z tych wzgledów nadaja sie w ochronie roslin do zwalczania grzybów.Srodki grzybobójcze w ochronie roslin stosuje sie do zwalczania Archimycetes, Phycomycetes, Ascomycetes, Basidiomycetes i Fungi imperfecti.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku ma¬ ja bardzo szerokie spektrum dzialania i mozna je- stosowac przeciwko pasozytniczym grzybom, które porazaja nadziemne czesci roslin lub atakuja ros- 5 liny z gleby, oraz przeciwko patogenom przenoszo¬ nym przez nasiona. Sa one znacznie skuteczniejsze przeciwko grzybom wywolujacym choroby macz- niakowe, niz znane srodki.Do tej grupy grzybów naleza glównie przedsta- 10 wiciele z rodziny Erysiphaceae, zwlaszcza gatunki Erysiphe, Uncinula. (Oidium), Sphaerothoea, Podo- sphaera. Waznymi igrzybami sa: Erysiphe cichora- cearum, Podosphaera leucotricha i Uncinula neca- tor. 15 Substancje czynne srodka wedlug wynalazku skutecznie zwalczaja tez choroby^ ryzu. Skutecznie dzialaja one przeciwko grzybom Piricularia oryzae i Pellicularia sasakii i z tego wzgledu mozna je stosowac do jednoczesnego zwalczania obu chorób.Wprowadza to znaczny postep, gdyz do tego czasu przeciwko tym dwom grzybom stosowano srodki o róznej budowie chemicznej. Niespodziewanie wy¬ kazuja one nie tylko dzialanie zapobiegawcze, lecz równiez efekt leczniczy i systemiczny. 25 Substancje czynne srodka Wedlug wynalazku dzialaja tez przeciwko innym grzybom porazajacym ryz lub inne rosliny uprawne jak np. Cochliobo- lus myiabeanus, Mycosphaerella musicola, Cerco- spora personata, Botrytis cinerea, rodzaje Alter- 30 naria, Verticillium alboatrum, Phialophora cineres- cens i rodzaje Fusarium oraz przeciwko Bacterium Xanthomonas oryzae.W zaleznosci od celu stosowania nowe substancje czynne przeprowadza sie w znane koncentraty, ta- 35 kie jak roztwory, emulsje, koncentraty emulsyjne, zawiesiny, proszki, pasty i granulaty. Koncentraty wytwarza sie w znany sposób, np. przez zmiesza¬ nie substancji czynnych z rozcienczalnikami, to jest cieklymi rozpuszczalnikami i/lub stalymi nos- 40 nikami, ewentualnie przy uzyciu substancji po¬ wierzchniowo czynnych, a wiec emulgatorów i/lub dyspergatórów, przy czym w przypadku stosowa¬ nia wody jako rozcienczalnika mozna stosowac ewentualnie rozpuszczalniki organiczne jako roz- 45 puszczalniki pomocnicze.Jako ciekle rozpuszczalniki stosuje sie zwiazki aromatyczne, np. ksylen, benzen, chlorowane zwia¬ zki aromatyczne, np. chlorobenzeny, parafiny, np. frakcje ropy naftowej, alkohole, np. metanol, bu- 50 tanol, rozpuszczalniki o duzej polarnosci, takie jak dwumetyloformamid i sulfotlenek dwumetylowjr oraz wode; jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, np. kaoliny, tlenki glinu, talk, krede i syntetyczne maczki nieorganiczne, np. kwas 55 krzemowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, krze¬ miany; jako emulgatory stosuje sie emulgatory niejonotwórcze i anionowe, np. estry politlenku etylenu i kwasów tluszczowych, etery politlenka etylenu i alkoholi tluszczowych, np. eter alkilo- 60 arylowopoliglikolowy, alkilosulfoniany i arylosul¬ foniany; jako dyspergatory stosuje sie np. lignine,, lugi posiarczynowe i metyloceluloze.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku mo¬ ga zawierac w koncentratach inne znane substan- 65 cje czynne, np. inne fungicydy, insektycydy i aka-69 660 rycydy. Koncentraty zawieraja na ogól 0,1—95% wagowych, korzystnie 2—90% wagowych substan¬ cji czynnej. Substancje czynne mozna stosowac sa¬ me, w postaci ich koncentratów lub przygotowa¬ nych z nich preparatów do stosowania, jak gotowe 5 do uzycia roztwory, koncentraty emulsyjne, emul¬ sje, zawiesiny, proszki zwilzalne, pasty proszki roz¬ puszczalne, srodki do opylania i granulaty. Stoso¬ wanie odbywa sie w znany sposób, np. przez opry¬ skiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opylanie i0 mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, odymianie, ga¬ zowanie, podlewanie, zaprawianie lub inkrustowa¬ nie. Stezenie substancji czynnych w gotowych do uzycia preparatach zawiera sie w szerokich grani¬ cach. Na ogól wynosza 0,0001—10%, korzystnie 15 0,01—1%.Substancje czynne mozna stosowac z dobrym wynikiem w tak zwanym sposobie Ultra-Low-Vo- lume (ULV), wedlug którego mozna nanosic prepa¬ raty zawierajace do 95%, a nawet 100% substan- 20 cje czynna. Przy ich stcscwaniu w postaci srodków do zaprawiania nasion dawki wynosza 0,1—10 g/kg nasion, korzystnie 0,2—2 g/kg nasion. W przypadku stosowania w postaci srodków do traktowania gle- ty dawki wynosza 1—3C0 g/cm2 gleby, korzystnie 25 10—200 g/cm2 gleby. Substancje czynne wykazuja takze dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze oraz dzialaja przeciwko niektórym plesniakom i droz- dzakom.W stezeniu wyzszym od stezenia dzialajacego 30 rgrzybobójczo hamuja one wzrost roslin.Nizej podane przyklady objasniaja blizej wyna¬ lazek: Przyklad I. Testowanie Fusicladium (parch jabloniowy) dzialanie zapobiegawcze. Rozpuszczal- 35 nik: 4,7 czesci wagowych acetonu; emulgator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowe- go; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej zmieszano po- 40 trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, nastepnie koncentrat rozcienczono woda zawierajaca wymienione dodatki.Ciecza do opryskiwania opryskano do orosienia mlode siewki jabloni znajdujace sie w stadium 45 4—6 lisci. Rosliny pozostawaly w szklarni w tem¬ peraturze 20°C i przy wzglednej wilgotnosci po¬ wietrza wynoszacej 7Q%, w ciagu 24 godzin, na¬ stepnie inokulowano je wodna zawiesina zarodni¬ ków konidialnych parcha jabloniowego (Fusicla- 50 dium dendritioum Fuck) i inkubowano w komorze wilgotnej w temperaturze 18—20°C przy wzglednej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%, w ciagu 18 godzin.Rosliny ponownie wstawiono do szklarni na 14 55 dni. Po 15 dniach od momentu inokulowania okres¬ lono porazenie siewek w % w stosunku do poraze¬ nia nietraktowanych, lecz równiez zakazonych ros¬ lin kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie, jak roslin 60 kontrolnych.W tablicy 1 podano substancje czynne, stezenia substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Przyklad II._ Testowanie Fusicladium (parch ..jabloniowy) dzialanie lecznicze. Rozpuszczalnik: 65 Tablica 1 Testowanie Fusicladium (dzialanie zapobiegawcze) Substancja czynna Zwiazek 0 wzorze 4 (znany) Zwiazek 0 wzorze 5 Porazenie w % w stosunku do porazenia nietraktowa¬ nych roslin kontrolnych przy stezeniu substancji czynnej 0,0062$ 25 17 4,7 czesci wagowych acetonu; emulgator: 0,3-czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowego; wó¬ da: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej zmieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczano podana iloscia wody zawierajacej wymienione do¬ datki. Mlode siewki jabloni w stadium 4—6 lisci inokulowano wodna zawiesina zarodników koni¬ dialnych parcha jabloniowego (Fusicladium dendri- ticum Fuck) i inkubowano w komorze wilgotnej w temperaturze 18—20°C przy 100% wilgotnosci wzglednej powietrza, w ciagu 18 godzin. Nastepnie rosliny wstawiono do szklarni, gdzie oschly. Po okreslonym czasie rosliny opryskano do orosienia ciecza do opryskiwania otrzymana w wyzej poda¬ ny sposób. Nastepnie rosliny ponownie wstawiono do szklarni. Po 15 dniach od momentu zakazenia okreslono porazenie siewek w % w stosunku do porazenia siewek równiez inokulowanych, lecz nie¬ traktowanych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie, jak roslin kon¬ trolnych.W tablicy 2 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych, okres czasu miedzy inokula- cja i opryskiwaniem oraz uzyskane wyniki.Tablica 2 Testowanie Fusicladium (dzialanie lecznicze) Substancje czynne (Czas inkubacji 42 godziny) Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 7 Porazenie w \ i w stosunku do porazenia nietraktowa¬ nych roslin kontrolnych przy stezeniu substancji czynnej 0,025$ 26 5 7 13 0,0062$ 46 40 — 41 Przyklad III. Testowanie Erysiphe. Rozpusz¬ czalnik: 4,7 czesci wagowych acetonu; emulgator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolo¬ wego; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej zmieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczono podana iloscia wody zawierajacej wymienione do¬ datki.69 660 Ciecza do opryskiwania opryskano do orosienia mlode pedy ogórków (gatunek Delikatess) o okolo trzech lisciach asymilacyjnych. Rosliny celem osu¬ szenia wstawiono do szklarni na 24 godziny. Na¬ stepnie inokulowano je przez opylenie zarodnika¬ mi konidialnymi grzyba Erysiphe polyphaga, po czym wstawiono do szklarni o temperaturze 23— —24°C i wzglednej wilgotnosci powietrza wynosza¬ cej okolo 75%. Po 12 dniach okreslono porazenie pedów ogórków w % w stosunku do porazenia rów¬ niez inokulowanych, lecz nietraktowanych roslin kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie,.jak roslin kontrolnych.W tablicy 3 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 3 Testowanie Erysiphe Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 7 Porazenie w % w stosunku do porazenia nietraktowa¬ nych roslin kontrolnych przy stezeniu substancji czynnej 0,0062$ 87 80 50 73 Przyklad IV. Testowanie Fusicladium (dziala¬ nie systemiczne). Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wago¬ wych acetonu; emulgator: 0,3 czesci wagowych eteru alkiloarylowopoliglikolowego; woda: 95 czesci wagowych.W celu otrzymania cieczy do podlewania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej zmieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczono podana iloscia wody zawierajacej wymienione do¬ datki. Siewki jabloni w stadium 3—4 lisci wyho¬ dowane w glebie standardowej podlewano jeden raz w ciagu tygodnia ciecza do podlewania o poda¬ nych stezeniach w proporcji 20 cm3 cieczy na 100 cm3 gleby.Tak traktowane rosliny inokulowano wodna za¬ wiesina zarodników konidialnych Fusicladium den- driticum Fuck, i inkubowano w komorze wilgotnej w temperaturze 18—20°C, przy wzglednej wilgot¬ nosci powietrza wynoszacej 100% w ciagu 18 go¬ dzin.Nastepnie rosliny ponownie wstawiono do szklar¬ ni na 14 dni. Po 15 dniach od momentu inokulacji okreslono porazenie siewek w % w stosunku do porazenia równiez inokulowanych, lecz nietrakto¬ wanych roslin kontrolnych. 0% oznacza brak po¬ razenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie, jak roslin kontrolnych.W tablicy 4 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Przyklad V. Testowanie Podosptaera (dziala¬ nie systemiczne). Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wago¬ wych acetonu; dyspergator: 0,3 czesci wagowych 10 15 20 45 50 8 Tablica 4 Testowanie Fusicladium (dzialanie systemiczne) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 9 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 7 Porazenie w % w sto¬ sunku do porazenia nietraktowanych roslin kontrolnych, przy steze¬ niu substancji czynnej 30 ppm 100 2 26 4 67 0 2 15 ppm 100 47 — 74 — 71 — | eteru alkiloarylowopoliglikolowego; woda: 95 cze¬ sci wagowych.W celu otrzymania cieczy do podlewania o zada¬ nym stezeniu substancji czynnej zmieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia 25 rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczono podana iloscia wody zawierajacej wymienione do¬ datki. Siewki jabloni w stadium 3—4 lisci wyhodo¬ wane w glebie standardowej podlewano jednokrot¬ nie (trzykrotnie w ciagu tygodnia) ciecza do pod- 30 lewania o podanym stezeniu w proporcji 20 cm$ na 100 cm3 gleby. Tak potraktowane rosliny ino¬ kulowano zarodnikami konidialnymi Podosphaera leucotricha Salm i wstawiono do szklarni w tem¬ peraturze 21—23°C i wilgotnosci wzglednej powie- 35 trza wynoszacej okolo 70%.Po uplywie 10 dni od inokulacji okreslono pora¬ zenie siewek w % w stosunku do porazenia rów¬ niez inokulowanych, lecz nietraktowanych roslin kontrolnych. 40 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie, jak roslin kontrolnych.W tablicy 5 podano substancje czynne i stezenia substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Tablica 5 Testowanie Podosphaera (dzialanie systemiczne) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 7 Porazenie w % w sto- 1 sunku do porazenia [ nietraktowanych roslin [ kontrolnych przy steze- [ niu substancji czynnej E 30 ppm 100 32 28 44 64 15 ppm 1 i 100 50 [i 88 — Przyklad VI. Testowanie Botrytis (dzialanie systemiczne). Rozpuszczalnik: 4,7 czesci wagowych. 65 acetonu; dyspergator: 0,3 czesci wagowych eteru69 660 9 alkiloarylowopoliglikolowego; woda: 95 czesci wa¬ gowych.W celu otrzymania cieczy do podlewania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej zmieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczono podana iloscia wody zawierajacej wymienione do¬ datki. Pedy Vicia faba w stadium 1—2 lisci wyho¬ dowane w glebie standardowej podlewano trzy¬ krotnie, jednokrotnie w ciagu tygodnia ciecza do podlewania o podanym stezeniu substancji czynnej w proporcji 20 cm3 cieczy na 100 cm8 gleby. Po traktowaniu dwie dolne pary lisci odjeto i kazda pare umieszczono w naczynku Petriego wylozonym wilgotna bibula. Nastepnie krazki bibuly filtracyj¬ nej o srednicy 1 cm zanurzono do wodnej zawiesiny zarodników konidialnych patogena szarej plesni Botrytis cinerea Pers. ex Fr. i ulozono na lisciach.Po inkubacji w zamknietych naczynkach o tempe¬ raturze 20°C w ciagu 48 godzin ustalono widoczny pod krazkami stopien nekrozy w skali bonitacji 0-V. Otrzymane wartosci przeliczono na porazenie wyrazone w %. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie, jak roslin kontrolnych. 25 W tablicy 6 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych i uzyskane wyniki.Tablica 6 Testowanie Botrytis (dzialanie systemiczne) Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Zwiazek o wzorze 8 Bonifikacja nekrozy lisci w % (skala 0-V) przy stezeniu substancji czynnej 120 ppm 100 75 Przyklad VII. Testowanie Piricularia i Pelli¬ cularia. Rozpuszczalnik: 4 czesci wagowe acetonu; dyspergator: 0,05 czesci wagowych oleinianu sodu; woda: 95,75 czesci wagowych; inne dodatki: 0,2 cze¬ sci wagowych zelatyny.W celu otrzymania cieczy do opryskiwania o za¬ danym stezeniu substancji czynnej zmieszano po¬ trzebna ilosc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika, po czym koncentrat rozcienczono woda zawierajaca wymienione dodatki. Ciecza do opryskiwania opryskano do orosienia 2 x 30 okolo 2—4 tygodniowe pedy ryzu. Rosliny celem oschnie- cia pozostawiono w szklarni w temperaturze 22— —24°C i wzglednej wilgotnosci powietrza wynosza¬ cej okolo 70%. Nastepnie jedna czesc roslin inoku- lowano wodna zawiesina 100 000—200 000 zarodni¬ ków Piricularia oryzae na ml i wstawiono do po¬ mieszczenia o temperaturze 24—26°C i wzglednej wilgotnosci powietrza wynoszacej 100%. Druga czesc roslin zakazono kultura Pellicularia sasakii wyhodowana na agarze slodowym i utrzymano w temperaturze 28—30°C oraz przy wilgotnosci wzgle¬ dnej wynoszacej 100%.Po 5—8 dniach od inokulacji ustalono porazenie w % ilosci obecnych w momencie inokulacji w od- 10 niesieniu do nietraktowanych, lecz równiez zaka¬ zonych roslin kontrolnych. U roslin zakazonych Pellicularia sasakii ustalono porazenie lisci po ta¬ kim samym czasie i równiez w odniesieniu do nie- 5 traktowanych, lecz zakazonych roslin kontrolnych. 0% oznacza brak porazenia, a 100% oznacza, ze porazenie jest takie, jak roslin kontrolnych.W tablicy 7 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych oraz uzyskane wyniki.Substancja czynna Zwiazek o wzorze 4 (znany) Dzialanie ochronne dzialanie lecznicze Zwiazek o wzorze 5 dzialanie ochronne dzialanie lecznicze Zwiazek o wzorze 11 dzialanie ochronne dzialanie lecznicze Zwiazek o wzorze 10 dzialanie ochronne Zwiazek o wzorze 6 dzialanie ochronne Zwiazek o wzorze 12 dzialanie ochronne Zwiazek o wzorze 8 dzialanie ochronne dzialanie lecznicze Zwiazek o wzorze 7 dzialanie ochronne dzialanie lecznicze Porazenie w % w sto¬ sunku do porazenia nietraktowanych roslin kontrolnych przy steze¬ niu substancji czynnej a 0,05$ 0,(J25# 100 100 100 0 0 0 25 0 0 0 75 0 8 0 0 17 0 0 25 0 0 0 13 b (7,05$ 0,025$ | 100 0 50 0 25 Przyklad VIII. Próba na plytkach agarowych* Badanie skutecznosci grzybobójczej i szerokosci spektrum dzialania.Rozpuszczalnik: aceton; czesci wagowe: a) 1000 b) 100 W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej rozpuszczono 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej w podanej ilosci rozpuszczalnika. Do preparatu substancji czynnej dodano uplynniony przez ogrzewanie agar z dekstroza ziemniaczana w ilosci potrzebnej do osiagniecia zadanego stezenia substancji czynnej. Po dokladnym wstrzasaniu w celu równomiernego rozprowadzenia substancji czynnej agar wylano w warunkach sterylnych do naczynek Petriego. Po zestaleniu mieszaniny pod¬ loze — substancja czynna zakazono ja testowanymi grzybami w postaci plytek czystych kultur o sred¬ nicy 5 mm. W celu inkubacji naczynka Petriego pozostawiono w temperaturze 20°C w ciagu 3 dni Po tym czasie oznaczono umownie dzialanie hamu- 10 15 Tablica 7 Testowanie Piricularia (a) i Pellicularia (b) Substancja czynna Porazenie w $ w sto¬ sunku do porazenia nietraktowanych roslin kontrolnych przy steze¬ niu substancji czynnej a 0,05$ 0,(J25$ b (7,05$ 0,025$ 40 45 50 55 6069 660 li jace substancji czynnej na wzrost grzybni w od¬ niesieniu do nietraktowanego podloza, przy czym 0 oznacza brak wzrostu grzybni, zarówno na trak¬ towanym podlozu, jak i w inokulum; (—) oznacza wzrost grzybni tylko w inokulum i brak przerostów na traktowane podloze i (+) oznacza wzrost grzy- 12 bni z inokulum na traktowane podloze podobny do przerostów na nietraktowanym podlozu w dos¬ wiadczeniu kontrolnym.W tablicy 8 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych, testowane grzyby oraz uzy¬ skane dzialanie hamujace.Tablica 8 Próba na plytkach agarowych Substancja czynna Nietraktowane Zwiazek o wzorze 13 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 11 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 12 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 14 Stezenie substancji czynnej w ppm — 10 100 10 100 10 100 10 100 10 100 10 100 10 100 10 100 10 100 Corti- cium rolfsii + + + + 0 + 0 + 0 + + + + + 0 + + + + Sclero- tinia sclero- tiorum + + + 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Vertici- llrum albo- atrum ¦+ + + — — + — — — + — + + + + + + + + Thiela- viopsis basicola + + 0 0 0 0 0 0 0 — 0 — 0 0 0 0 0 0 0 Phytoph- tora Cacto- rum + — 0 + 0 + 0 + + + + + 0 + + 0 0 Fusa- rium culmo- rum + + + , — 0 0 0 — 0 + 0 + 0 0 0 + 0 + 0 Fusa- rium oxyspo- rum + + + 0 0 0 0 0 0 + 0 + 0 0 0 + 0 + 0 Fusa- rium solani f. pisi + + + + 0 + 1 0 + + • + + + + + + + + + + 1 Przyklad IX. Testowanie srodka do zaprawia¬ nia nasion, sniec cuchnaca pszenicy (grzybica prze¬ noszona przez nasiona).W celu otrzymania odpowiedniego preparatu do suchej zaprawy nasion zmieszano substancje czynna z mieszanina równych ilosci wagowych talku i ziemi okrzemkowej uzyskujac drobnosproszkowana mie¬ szanine o zadanym stezeniu substancji czynnej. Na¬ siona pszenicy zakazono chlamidosporami Tilletia caries w ilosci 5 g/kg nasion. W celu zaprawienia wytrzasano nasiona ze srodkiem do zaprawiania w zamknietej butelce szklanej. Nasiona umieszczono na wilgotnej glinie pod przykryciem z warstwy próchnicy wlasciwej i warstwy przecietnie wilgot¬ nej ziemi kompostowej o grubosci 2 cm, utrzyma¬ no w ciagu 10 dni w szafie chlodniczej w tempera¬ turze 10°C, w optymalnych warunkach dla kielko¬ wania.Nastepnie ustalono pod mikroskopem kielkowa¬ nie zarodników na ziarnach pszenicy obsadzanych 50 55 60 65 kazde przez okolo 100 000 zarodników. Substancja czynna jest tym aktywniejsza im mniej znajduje sie zarodników. Substancja czynna jest tym ak¬ tywniejsza im mniej wykielkowalo zarodników.W tablicy 9 podano substancje czynne, stezenie substancji czynnych w srodku do zaprawiania, dawki srodka do zaprawiania oraz kielkowanie za¬ rodników w °/o.Ponizsze przyklady omawiaja sposób wytwarza¬ nia substancji czynnej.Przyklad X. Zwiazek o wzorze 5. Mieszanine 310 g (1,5 mola) N-2-aminofenylo-N'-n-butylomocz- nika i 320 g (1,52 mola) eteru S-metylowego N,N'- -bis-karbometoksy-izotiomocznika w 1 litrze alko¬ holu utrzymuje sie w stanie wrzenia pod chlodnica zwrotna w ciagu 4 godzin i nastepnie saczy sie na goraco. Po ochlodzeniu odsysa sie wytracony pro¬ dukt i przemywa sie acetonem. Po wysuszeniu otrzymuje sie 280 g N-(2-)2'-butyloureido-fenylo)- -N,N"-bis-(metoksy-karbonylo)-guanidyny o tempe-69 660 13 Tablica 9 Testowanie srodka do zaprawiania ziarna (sniec cuchnaca pszenicy) 14 Substancja czynna Nasiona niezapra- wione Zwiazek o wzorze 13 (znany) Zwiazek o wzorze 5 Zwiazek o wzorze 15 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 12 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 7 Stezenie substancji czynnej w % w srodku do zapra¬ wiania — 10 30 30 10 3 1 30 10 3 30 30 30 10 Dawka srodka do zapra¬ wiania w g/kg nasion — Kielkowa¬ nie zarod¬ ków w % 10 5 0,05 0,000 0,000 0,005 0,5 0,005 0,005 0,05 0,05 0,05 0,005 0,05 raturze topnienia 147—148°C. 50% wydajnosci teoretycznej.Wydajnosc wynosi 10 15 20 25 30 35 40 W Podobny sposób otrzymuje sie zwiazki zesta¬ wione w tablicy 10.Tabl Zwiazek Zwiazek o wzorze 15 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 6 Zwiazek o wzorze 14 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 7 Zwiazek o wzorze 12 Zwiazek o wzorze 16 ica 10 Temperatura topnienia °C 149—151 185 155 (z rozkladem) 155 (z rozkladem) 152 (z rozkladem) , 160 (z rozkladem) 121—123 174 (z rozkladem) PL PL

Claims (2)

1. Zastrzezenia pat ent o w e 1. Srodek grzybobójczy, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera nowe ureidofenylogua- nidyny o wzorze ogólnym 1, w którym X oznacza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, n oznacza liczbe zero lub 1, R i R' oznaczaja atomy wodoru, R" oznacza rodnik alkilowy o 1—12 atomach wegla, ewentualnie podstawiony grupami alkoksylowymi zawierajacymi do 4 atomów wegla, rodnik fenylo- wy, rodnik benzylowy lub grupe dwualkiloamino- wa zawierajaca do 4 atomów wegla, a R'" oznacza rodnik alkilowy zawierajacy 1—4 atomów wegla.

2. Srodek wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako substancje czynna zawiera nowe ureidofenylo- guanidyny o wzorze ogólnym 1, w którym pod¬ stawniki maja znaczenie podane w zastrz. 1, otrzy¬ mane przez reakcje pochodnych 2-ureido-aniliny o wzorze 2, w którym X, n, R, podane znaczenie, z eterami S-alkilowymi N,N'-bis- -karboalkoksy-izotiomocznika o wzorze 3, w któ¬ rym R'" ma wyzej podane znaczenie, a R"" ozna¬ cza rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, w sro¬ dowisku rozcienczalnika.KI. 451,9/20 69 660 MKP AOln 9/20 W NH, NH-CO-NH —C4H9 + CH,0-CO-N=C-NH-CO-OCH3 3 I S—CH3 N CO—OCH3 NH— C || NH— CO— OCH3 NH-CO—NH-C4H9 + HS—CH3 SchemaiKI. 451,9/20 69 660 MKP AOln 9/20 NH— C, \ N CO—OCH3 NH- CO— OCH3 -CO-NH-CH2—f \ WZÓR \A NH N CO OC2H5 ^NH-CO OC2H5 NH-CO-NH-C4H9—(n) WZÓR 45 n-C4H„ ^ A\ CO 0CH3 JH IH—CO 0CH3 NH NH—CO—NH—CH3 WZÓR 16 PZG w Pab., zam. 1733-73, nakl. 100+20 egz. Cena zl 10,— PL PL