PL29824B1 - Sposób bielenia wlókien i materialów wlóknistych srodkami bielacymi, oddajacymi tlen - Google Patents

Description

Wynalazek niniejszy dotyczy sposobu bielenia wolnych od inkrustacjfi wlókien naturalnych i sztucznych i materialów wlóknistych pochodzenia roslinnego, np. z bawelny, lnu, ramii, wlókien sztucznych z celulozy regenerowanej, np. jedwabiu sztucznego, welny celulozowej, z eterów celulozy, estrów celulozy i wykonanych z nich wytworów, np. przedzy, przedzy mie¬ szanej, tkanin itd. za pomoca srodków bie¬ lacych, oddajacych tlen, np. nadtlenku wo¬ doru, nadtlenku sodu, nadboranu i innych.Przy bieleniu wlókien i materialów wlóknistych rodzaju wyzej wymienionego, np. bawelny, lnu, jedwabiu sztucznego, ce¬ lulozy itd. srodkami bielacymi, zawieraja¬ cymi tlen, nie mozna niekiedy osiagnac po¬ zadanego skutku bielenia mimo stosowania stosunkowo znacznej ilosci srodków biela¬ cych. Wskutek tego przy bieleniu lnu i po¬ dobnych materialów wlóknistych w kapie¬ lach nadtlenowych stosuje sie zwykle ob¬ róbke dodatkowa przez slabe chlorowanie i zakwaszanie w celu ostatecznego usunie¬ cia zóltawego odcienia. Bawelne i towary bawelniane, bielone nadtlenkiem, w celu po¬ lepszenia ich wygladu poddaje sie takze zwykle jeszcze obróbkom dodatkowym, np. obróbce ipodsiarczynem, odkwaszeniu iitd.Stwierdzono, ze przy bieleniu wolnych od inkrustacji wlókien roslinnych i wyko¬ nanych z nich wyrobów srodkami bielacy-mi, oddajacymi tlen, mozna znacznie polep¬ szyc skutecznosc kapieli bielacej bez po¬ wiekszenia ilosci zastosowanego srodka bielacego, jesli do kapieli doda sie odpo¬ wiednie ilosci soli potasowcowych i (lub) soli amonowych alifatycznych kwasów wielokarbonowych, np. kwasu bursztynom wego, kwasu winnego, kwasu cytrynowe¬ go, kwasu maleinowego. Zwlaszcza okaza¬ ly siie odpowiednimi sole potasowcowe kwa^ su szczawiowego. Do osiagniecia lepszych wyników bielenia wystarczaja stosunkowo nieznaczne ilosci wspomnianych soli, np. mniej wiecej 3 — 6 g na litr kapieli biela¬ cej, ewentualnie tez nieco wiecej. Do zasa-- dowych kapieli bielacych, np. do kapieli wykonanych z nadtlenku sodu, mozna tez dodawac zamiast lub obok soli potasowco¬ wych wzglednie amonowych takze wolnych kwasów karbonowych i wytwarzac z nich w pozadanych ilosciach sole polepszajace dzialanie bielace kapieli.Wedlug wynalazku niniejszego do bie¬ lenia wolnych od inkrustacji wlókien i ma¬ terialów wlóknistych pochodzenia roslinne¬ go stosuje sie kapiele zawierajace sole po- tasowcowe kwasówt wielokarbonowych nie stosujac jednak przy tym zwyklych a cze¬ sto koniecznych obróbek dodatkowych, np. chlorowania, obróbki podsiarczynem, za¬ kwaszania itd. Jezeli sposobem wedlug wy¬ nalazku niniejszego bieli sie np. len, to wychodzi on z kapieli nadtlenowej tak czy¬ sty i bialy, ze zbedne staje sie stosowane dotychczas dodatkowe chlorowanie i za¬ kwaszanie. Równiez przy bieleniu bawelny osiaga sie tak czysta i biala biel, ze mozna zaniechac dotychczas stosowanych obróbek dodatkowych, np. mydlenia na goraco, ob¬ róbki podsiarczynem, odkwaszania itd.Kapiele bielace, zawierajace obok sub¬ stancji oddajacych tlen i ewentualnie in¬ nych dodatków sole kwasu szczawiowego lub sole potasowcowe kwasów wielokarbo¬ nowych, sa znanej Znane jest nip. stosowanie kapieli zawierajacych szczawian do biele¬ nia wlókien zwierzecych, np. welny. Znane jest równiez bielenie slomy, a wiec mate¬ rialu roslinnego, zawierajacego znaczne ilosci inkrustacji, kapielami nadtlenkowy- mi, zawierajacymi znaczne ilosci szcza¬ wianu. Znane te sposoby nie zdolaly jed¬ nak nasunac fachowcom mysli, ze mozna przeprowadzac bielenie wolnych od inkru¬ stacji wlókien i materialów wlóknistych pochodzenia roslinnego przy stosowaniu zawierajacych tlen kapieli o okreslonej za¬ wartosci szczawianu potasowcowego lub podobnego zwiazku bez stosowania zwy¬ klych obróbek dodatkowych, a mimo to otrzymac material bielony o jakosci bez za¬ rzutu. Wlasnie przy bieleniu wolnych od inkrustacji roslinnych materialów wlókni¬ stych, posiadajacych znaczna odpornosc na dzialanie zasad i na ogól bielonych kapie¬ lami zasadowymi, nie nalezalo oczekiwac specjalnych wyników na skutek dodatku organicznych soli wyzej wymienionego ro¬ dzaju. Bylo to wiec rzecza tym bardziej niespodziewana, ze juz obecnosc stosunko¬ wo bardzo nieznacznych ilosci szczawianu lub soli podobnych wywiera szczególnie ko¬ rzystne dzialanie, co mozna sobie wyjas¬ nic tylko tym, ze musza tu zachodzic pro¬ cesy inne niz przy bieleniu slomy lub przy bieleniu wlókien zwierzecych. Jest rzecza prawdopodobna, ze pewne zanieczyszcze¬ nia wlókna, których nie moze zniszczyc lub usunac dzialanie utleniajace srodka biela¬ cego, zostaja rozpuszczone wzglednie unie¬ szkodliwione dzieki obecnosci szczawianu lub poddbnej soli w kapieli. Znamienne jest np. zachowanie sie niektórych wlókien wykonanych z wiskozy, które mozna bielic z wielka tylko trudnoscia zarówno za po¬ moca kapieli tlenowej, jak i kapieli chlo¬ rowej, najwidoczniej na skutek obecnosci nie dajacych sie bielic zanieczyszczen, po¬ chodzacych z procesu fabrykacji tych wló¬ kien. Tego rodzaju wlókna mozna bielic wedlug wynalazku niniejszego ze znakomi¬ tym skutkiem, najwidoczniej dzieki temu, — 2 —ze nie dajace sie bielic zanieczyszczenia zo¬ staja rozpuszczone lub w inny sposób u- nieszkodliwione przez dzialanie soli, np. szczawianu potasowcowego, dodanych do kapieli.Przyklad I. 200 g przedzy bawelnianej obrabia sie przez 4 godziny w temperaturze 85 — 90°C w 1200 cm3 kapieli bielacej, za¬ wierajacej na litr wody: 4 cm3 40°/o-owego H202, 2 g sody zracej, 4 cm3 szkla wodnego 38/40° Be, 1 g znanego pod nazwa handlowa srod¬ ka zwilzajacego „Lameton A", skla¬ dajacego sie z produktów rozkladu bialka, i 5 g szczawianu sodu.Próba dokonana bez stosowania dodatku 5 g nadtlenku sodu, 6 g krystalicznego kwasu szczawiowe¬ go i 4 cm3 szkla wodnego 38/40°Be a do drugiej czesci przedzy — kapiel nad- tlenkowa z 1200 cm3 kapieli bielacej bez dodatku szczawianu (B), zawierajacej w litrze: 5 g nadtlenku sodu, 4,81 g kwasu siarkowego 66°Be i 4 cm3 szkla wodnego 38/40°Be Obróbka obydwóch porcji przedzy trwala 3 godziny w temperaturze 75°C, a drugie 3 godziny w temperaturze 80°C, po czym przedze wyplukano.Próba A (z zastosowamiem szczawianu) wykazala biel doskonala i czysta. Próba B (bez stosowania szczawianu) miala wyglad zóltawy. W celu nadania próbie B bialego wygladu próby A, trzeba ja bylo jeszcze chlorowac i zakwaszac.Przyklad III. 200 g tkaniny z welny szczawianu sodu wykazala po kapieli bie¬ lacej przedze brudna i szara, natomiast przedza bielona 2 dodatkiem szczawianu miala wyglad bialy i czysty.Przyklad II. 200 g przedzy lnianej nr 20 naparzano w 1200 om3 kapieli, zawie¬ rajacej 20 g sody i 1 g sody zracej, przez 5 godzin w temperaturze 90°C, po czym wyplukano, nastepnie chlorowano w 1200 cm3 kapieli, zawierajacej 7 g czynnego chloru w litrze, przez 2 godziny w tempe¬ raturze 18°C i znów wyplukano. Nastepnie zakwaszono w 1200 cm3 kapieli kwasowej, zawierajacej 2 cm3 kwasu siarkowego 66°Be i 1 g dwusiarczanu sodu w litrze, przez pól godziny i wyplukano. Wreszcie zastosowano do czesci przedzy kapiel nad- tlenkowa z 1200 cm3 kapieli bielacej z do¬ datkiem szczawianu (A) zawierajaca w litrze: 1 = 6,7 g szczawianu sodu w litrze wiskozowej odklejono, odszlichtowano, a nastepnie obrabiano przez 5 godzin w tem¬ peraturze 75 — 80°C w 1000 cm3 kapieli nadtlenkowej, zawierajacej w litrze ka¬ pieli : 3,6 cm3 40%-owego H202, 1 g sody zracej, 4 cm3 szkla wodnego 38/40°Be i 5 g szczawianu sodu, po czym tkanine wyplukano.Próba tkaniny obrabiana z zastosowa¬ niem dodatku szczawianu sodu byla wy¬ bielona bez zarzutu, próba zas bez zasto¬ sowania dodatku szczawianu wykazywala znacznie gorszy wynik bielenia.Przyklad IV. 200 g przedzy jedwabiu sztucznego (wiskozy) obrabiano w 2000 cm3 kapieli bielacej, zawierajacej w litrze kapieli : — 3 —3 cm3 40%-owego H2Q2, 3 g pirofosforanu sodu i 5 g bursztynianu sodowego, przez 3.godziny w temperaturze 70°C, po czym wyplukano.Wynik bielenia byl bez zarzutu. PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe. Sposób bielenia wlókien i materialów wlóknistych srodkami bielacymi, oddaja¬ cymi tlen, np. nadtlenkiem wodoru, nad¬ tlenkiem sodu, nadboranem itd., i zawiera¬ jacymi sole potasoweowe alifatycznych kwasów wielokarbonowych, najkorzystniej kwasu szczawiowego, znamienny tym, ze wolne od inkrustacji naturalne lub sztucz¬ ne wlókna pochodzenia roslinnego, np. ba¬ welne, len, ramie, wlókna z celulozy re¬ generowanej, np. jedwab sztuczny, welne celulozowa itd. i z nich wykonane wytwory, np. przedze, przedze mieszana, tkaniny itd. bieli sie kapielami bielacymi, oddajacymi tlen, zawierajacymi w litrze kapieli mniej wiecej 3 — 6 g, ewentualnie tez nieco wie¬ cej, soli potasowcowych i (lub) soli amo¬ nowych alifatycznych kwasów wielokarbo¬ nowych, najkorzystniej szczawianu pota- sowcowego, nie stosujac juz np. chlorowa¬ nia, dzialania podsiarczynem i podobnych obróbek dodatkowych. Deutsche Gold- und Silber-Scheideanistalt v o r m a 1 s Roessler Zastepca: inz. J. Wyganowski rzecznik patentowy DRUK. M. ARCT. CZERNIAKOWSKA 225 PL