PL216976B1

PL216976B1 - Wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny

Info

Publication number: PL216976B1
Application number: PL388876A
Authority: PL
Inventors: Michał Głogowski
Original assignee: Michał Głogowski
Priority date: 2009-08-25
Filing date: 2009-08-25
Publication date: 2014-06-30
Also published as: MX2012002351A; RU2012110904A; WO2011023725A2; US8720397B2; KR20120058574A; EP2470766A2; EP2470766B1; CN102597457B; CA2772002A1; US20120145129A1; PL388876A1; CN102597457A; WO2011023725A3; BR112012004001A2; JP2013503288A; IN2012DN02557A; RU2542646C2

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny, przeznaczony do zastosowania w silnikach cieplnych, ze szczególnym uwzględnieniem spalinowych silników o zmiennym stopniu sprężania i wewnętrznej akumulacji oraz rekuperacji energii, to jest silników z aktywną komorą spalania.

Znane są rozwiązania zawierające dodatkowy tłok, umieszczony wewnątrz komory spalania. Znany z polskiego zgłoszenia patentowego P-357228 silnik o spalaniu wewnętrznym ma wbudowaną w głowicę komorę akumulacyjną, która zawiera cylinderek, tłoczek, elementy uszczelniające, element sprężysty umieszczony nad tłoczkiem, układ zasilający i hamulec w postaci amortyzatora pneumatycznego, co umożliwia podniesienie stopnia sprężania. Na skutek tego w suwie sprężania i spalania występuje zjawisko akumulacji energii i amortyzacji szybkich impulsów wzrostu ciśnienia przez ustępujący tłoczek, pod którym spala się wirujące wtryskiwane paliwo zmieszane z powietrzem lub wybucha jednorodna mieszanka. Impulsy szczytowe ciśnienia są spłaszczane, a nadmiar energii ponad założoną wartość maksymalną ciśnienia spalania jest magazynowany w sprężynie lub w poduszce powietrznej komory akumulacyjnej i później oddawany, przy korzystniejszym kącie położenia korbowodu, podtrzymując ciśnienie w komorze spalania.

Celem wynalazku była możliwość uzyskania płynnej zmiany stopnia sprężania silników spalinowych podczas pracy, bardzo szybkiej zmiany energii cieplnej w energię mechaniczną i wiążącą się z tym poprawę sprawności istniejących już rozwiązań, możliwość regulowania maksymalnych wartości temperatury i ciśnienia, stosowania różnych paliw w tym samym silniku oraz ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Zadaniem technicznym postawionym do rozwiązania było opracowanie konstrukcji wielostopniowego pneumatycznego tłoka kompensacyjnego. Wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny, osadzony w tulei, wyposażony w uszczelnienia, zawory zasilające i odprowadzające czynnik pneumatyczny, układ chłodząco-smarujący i układ rozrządu, według wynalazku odznacza się tym, że składa się z kształtowej dwustopniowej prowadzącej tulei, w której współosiowo umieszczony jest kształtowy tłok, w postaci kielichowo rozwartej tulei ze stałym dnem, w przypadku materiałów jednorodnych, a w przypadku materiałów kompozytowych o kształcie wynikającym z właściwości kompozytu. Dolna zewnętrzna część tłoka zawiera wybranie chłodząco-smarujące, otoczone pośrednim uszczelnieniem i głównym uszczelnieniem tłoka. Tłok jest umies zczony i porusza się w dolnej części prowadzącej tulei, o mniejszej średnicy, zawierającej doprowadzający kanał chłodząco-smarujący i kanał odprowadzający. Górna kielichowo rozwarta część tłoka, zawiera pneumatyczne uszczelnienie, jest umieszczona i porusza się w górnej części prowadzącej tulei, o większej średnicy, pomiędzy górnym pomocniczym odbojnikiem, osadzonym trwale w prowadzącej tulei i dolnym głównym odbojnikiem, osadzonym trwale na dole w części o większej średnicy prowadzącej tulei. Natomiast w górnej części prowadzącej tulei, o większej średnicy, ponad górnym pomocniczym odbojnikiem, znajduje się ruchoma przegroda, osadzona na prowadniku. Ruchoma przegroda ma na zewnętrznym obwodzie uszczelnienie, oraz w środkowej części dolotowy kanał pneumatycznego czynnika ze zwrotnym zaworem, korzystnie listkowym zaworem, albo korzystnie dolotowy kanał jest umieszczony w prowadzącej tulei lub w górnym pomocniczym odbojniku. Prowadnik jest osadzony suwliwie w górnym sklepieniu prowadzącej tulei, w którym znajduje się dolotowy kanał pneumatycznego czynnika. W dolnym głównym odbojniku znajduje się dolotowy kanał pneumatycznego czynnika, zamykany przez zwrotny zawór, korzystnie listkowy zwrotny zawór, i usytuowany w pobliżu w prowadzącej tulei spustowy kanał pneumatycznego czynnika, współpracujący z nastawnym Iglicowym zaworem

Korzystnie jeżeli wewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni górnego pomocniczego odbojnika, a zewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni dolnego głównego odbojnika.

Korzystnie, jeżeli tłok ma ściśle określoną masę, dobraną do współpracującego z nim silnika cieplnego, i jest wyposażony w dwie pneumatyczne poduszki, aktywną poduszkę i pasywną poduszkę. Odmiana wielostopniowego pneumatycznego tłoka kompensacyjnego, który jest osadzony w tulei, wyposażony w uszczelnienia, zawory zasilające i odprowadzające czynnik pneumatyczny, układ chłodząco-smarujący i układ rozrządu, według wynalazku charakteryzuje się tym, że składa się z kształtowej dwustopniowej prowadzącej tulei, w której współosiowo umieszczony jest kształtowy tłok, w postaci kielichowo rozwartej tulei ze stałym dnem. Dolna zewnętrzna część tłoka zawiera wybranie chłoPL 216 976 B1 dząco-smarujące, otoczone pośrednim uszczelnieniem i głównym uszczelnieniem tłoka, a tłok jest umieszczony i porusza się w dolnej części prowadzącej tulei, o mniejszej średnicy, zawierającej doprowadzający kanał chłodząco-smarujący i kanał odprowadzający.

Górna kielichowo rozwarta część tłoka, zawierająca pneumatyczne uszczelnienie, jest umieszczona i porusza się w górnej części prowadzącej tulei, o większej średnicy, pomiędzy górnym pomocniczym odbojnikiem, osadzonym trwale w prowadzącej tulei, i dolnym głównym odbojnikiem, osadzonym trwale w części o większej średnicy prowadzącej tulei. W górnym sklepieniu prowadzącej tulei znajduje się dolotowy kanał pneumatycznego czynnika. W górnej części prowadzącej tulei, korzystnie w górnym pomocniczym odbojniku, znajduje się upustowy kanał pneumatycznego czynnika. Natomiast w dolnym głównym odbojniku znajduje się dolotowy kanał pneumatycznego czynnika, a w pobliżu, w prowadzącej tulei, znajduje się upustowy kanał pneumatycznego czynnika i nastawny iglicowy zawór oraz zwrotny zawór, korzystnie listkowy zwrotny zawór.

Korzystnie, jeżeli wewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni górnego pomocniczego odbojnika, natomiast zewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni dolnego głównego odbojnika.

Korzystnie, jeżeli stosuje się określoną masę wielostopniowego tłoka kompensacyjnego, ciśnienie zasilania, objętość pneumatycznej poduszki pasywnej, ciśnienie zasilania pneumatycznej poduszki aktywnej, oraz wielkość przekroju upustowego kanału, dobrane do konkretnych prędkości obrotowych i obciążeń silnika cieplnego.

Korzystnie, jeżeli tłok ma ściśle określoną masę, dobraną do współpracującego z nim silnika cieplnego, i jest wyposażony w dwie pneumatyczne poduszki, aktywną poduszkę i pasywną poduszkę.

Przedmiot wynalazku odznacza się takimi korzyściami, że przyrost ciśnienia związany jest z kombinacją masy tłoka oraz sztywności sprężyn pneumatycznych go podpierających. Dlatego zastosowane regulacje umożliwiają wykorzystanie wielostopniowego pneumatycznego tłoka kompensacyjnego w silnikach o dużej rozpiętości prędkości obrotowych (silnikach trakcyjnych). Hamowanie tłoka decyduje o jego trwałości, dlatego musi odbywać się na określonej drodze i możliwie małym przeciwciśnieniu oraz mieć charakter szybko gasnących oscylacji, co zapewnia pneumatyczna poduszka aktywna. Oddzielenie części gorącej od pneumatycznej umożliwia zastosowanie elastycznych uszczelnień pneumatycznych, co minimalizuje straty czynnika pneumatycznego. Zastosowanie bezpośredniego chłodzenia umożliwia stosowanie tłoka w silnikach mocno obciążonych cieplnie i doładowanych. Odprowadzenie przedmuchów (które zawsze występują zarówno od strony gorącej jak i pneumatycznej) do układu chłodząco-smarującego przez kanał odprowadzający zabezpiecza tłok przed miejscowym przegrzaniem. Stopniowanie średnic prowadzącej tulei obniża znacznie ciśnienie czynnika pneumatycznego, wymaga jednak montażu tłoka wewnątrz tulei, dlatego ma ona specjalne wprowadzenie. Prosta budowa tłoka powoduje, że jest on łatwy do wykonania i zabudowy. Kształt tłoka zwiększa jego wytrzymałość zmęczeniową w przypadku materiałów jednorodnych. Zastosowanie zaworów listkowych w poduszce aktywnej zmniejsza objętość szkodliwą i zwiększa prędkość jej napełniania oraz zapewnia stosowną trwałość. Samoregulacja jest cechą występującą nawet przy niewielkich obciążeniach. Przedmiot wynalazku umożliwia zastosowanie do silników z samozapłonem lekkich paliw (HCCI) przy niskich współczynnikach nadmiaru powietrza i umożliwia obniżenie emisji szkodliwych substancji.

Przedmiot wynalazku jest pokazany w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny w schemacie ogólnym, fig. 2 - w schemacie podparcia, fig. 3 - odmianę wielostopniowego tłoka kompensacyjnego o stałej objętości czynnika pneumatycznego w schemacie ogólnym, a fig. 4 schemat podparcia wielostopniowego tłoka pneumatycznego dla ustalonego obciążenia i prędkości obrotowej silnika.

Wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny o zwiększonej dynamice ruchu, w przykładowym wykonaniu według wynalazku, charakteryzuje się tym, że tłok 1 umieszczony jest współosiowo i prowadzony w stopniowanej tulei 2. Kształtowy tłok 1 ma postać kielichowo rozwartej tulei ze stałym dnem i na dole po zewnętrznej stronie ma chłodząco-smarujące wybranie 3, otoczone od góry pośrednim uszczelnieniem 4, a od dołu głównym uszczelnieniem 5. Chłodząco-smarująca mieszanina jest dostarczana zasilającym kanałem 6 i usuwana odprowadzającym kanałem 7. Obydwa kanały 6 i 7 znajdują się w dolnej części o mniejszej średnicy prowadzącej tulei 2, naprzeciw wybrania 3 tłoka. W przypadku chłodzenia bezpośredniego przez te kanały 6 i 7 przepływa w dużych ilościach czynnik chłodząco-smarujący, który omywa intensywnie tłok 1. W formie uproszczonej przez te kanały 6 i 7

PL 216 976 B1 przepływa bardzo niewiele oleju, pełniąc tylko funkcję smarującą, a chłodzenie tłoka 1 odbywa się przede wszystkim przez główne uszczelnienie 5 oraz odpowiednie wychłodzenie prowadzącej tulei 2. Górna kielichowo rozwarta część tłoka 1 na zewnętrznym obwodzie ma pneumatyczne uszczelnienie 8, jest umieszczona i porusza się w górnej części prowadzącej tulei 2, o większej średnicy, pomiędzy górnym pomocniczym odbojnikiem 9, osadzonym trwale w prowadzącej tulei 2, w którym znajduje się upustowy kanał 23 pneumatycznego czynnika, i dolnym głównym odbojnikiem 10, osadzonym trwale na samym dole części o większej średnicy prowadzącej tulei 2. Wewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka i odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni górnego pomocniczego odbojnika 9. Natomiast zewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka i odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni dolnego głównego odbojnika 10. W górnej części prowadzącej tulei 2, o większej średnicy, ponad górnym pomocniczym odbojnikiem 9, znajduje się ruchoma przegroda 11, osadzona na prowadniku 12, prowadzonym w otworze sklepienia prowadzącej tulei 2, w pobliżu dolotowego kanału 13 pneumatycznego czynnika. Ruchoma przegroda 11 ma na zewnętrznym obwodzie uszczelnienie 14, oraz w środkowej części dolotowy kanał 15 pneumatycznego czynnika, zamykany zwrotnym listkowym zaworem 16. W dolnym głównym odbojniku 10 znajduje się dolotowy kanał 17 pneumatycznego czynnika, ze zwrotnym listkowym zaworem 18, i usytuowany w pobliżu w prowadzącej tulei upustowy kanał 21 pneumatycznego czynnika i nastawny iglicowy zawór 22.

Wielostopniowy pneumatyczny kompensacyjny tłok 1, o zwiększonej dynamice ruchu, umieszcza się współosiowo i prowadzi w stopniowanej tulei 2, oraz zawiesza się sprężyście na pneumatycznej pasywnej poduszce 20, w pobliżu pomocniczego odbojnika 9, pomiędzy pneumatyczną pasywną poduszką 20 i pneumatyczną aktywną poduszką 19. Pneumatyczna aktywna poduszka 19 w sposób optymalny wyhamowuje tłok 1 w czasie procesu wewnętrznej rekuperacji oraz wspomaga ruch tłoka i w czasie wewnętrznej akumulacji energii. Pneumatyczna aktywna poduszka 19 to czynnik pneumatyczny umieszczony pomiędzy częścią prowadzącej tulei 2 a zewnętrzną powierzchnią tłoka 1, pod jego kielichowym rozwarciem. Pneumatyczna aktywna poduszka 19 uszczelniona jest pneumatycznym uszczelnieniem 8 i pośrednim uszczelnieniem 4. Zasilana jest czynnikiem pneumatycznym o regulowanym lub stałym ciśnieniu przez korzystnie wbudowany zasilający kanał 17 zamykany listkowym zwrotnym zaworem 18. Aktywna poduszka 19 opróżniana jest przez nieszczelności, upustowy kanał 21, o stałym lub regulowanym przekroju, albo przez sterowany zawór, w przypadku wolnoobrotowych silników i regulacji automatycznej. Dodatkowo pneumatyczna aktywna poduszka 19 ma główny odbojnik 10, który chroni tłok 1 w przypadku niedostatecznej ilości czynnika pneum atycznego lub całkowitego jego braku. Pneumatyczna pasywna poduszka 20 to czynnik pneumatyczny zamknięty pomiędzy wewnętrzną częścią tłoka 1, prowadzącą tuleją 2, oraz ruchomą przegrodą 11, w przypadku regulowanej objętości, albo nieruchomą przegrodą 11, w przypadku stałej objętości. Dodatkowo pneumatyczna pasywna poduszka 20 ma pomocniczy odbojnik 9 i jest uszczelniona pneumatycznym uszczelnieniem 8 oraz uszczelnieniem 14 ruchomej przegrody 11. Zasilana jest czynnikiem pneumatycznym o stałym ciśnieniu kanałem 15 przez zasilający listkowy zwrotny zawór 16. W przypadku regulacji automatycznej listkowy zwrotny zawór 16 jest zastąpiony przez zawór sterowany, który umożliwia napełnianie i opróżnianie pneumatycznej pasywnej poduszki 20 czynnikiem pneumatycznym o regulowanym ciśnieniu. Stosuje się ściśle określoną masę tłoka 1, dobraną do współpracującego z nim silnika cieplnego, oraz dla konkretnej prędkości obrotowej i obciążenia silnika cieplnego stosuje się odpowiednie ciśnienie zasilania, objętość pneumatycznej pasywnej poduszki 20, ciśnienie zasilania pneumatycznej aktywnej poduszki 19 i wielkość przekroju upustowego kanału 21.

Odmiana wielostopniowego pneumatycznego tłoka kompensacyjnego o stałej objętości czynn ika pneumatycznego zawiera kształtowy tłok 1, który ma postać kielichowo rozwartej tulei ze stałym dnem i na dole, po zewnętrznej stronie, ma chłodząco-smarujące wybranie 3, otoczone od góry pośrednim uszczelnieniem 4, a od dołu głównym uszczelnieniem 5. Chłodząco-smarująca mieszanina jest dostarczana zasilającym kanałem 6 i usuwana odprowadzającym kanałem 7. Obydwa kanały 6 i 7 znajdują się w dolnej części prowadzącej tulei 2, o mniejszej średnicy, naprzeciw wybrania 3 tłoka. W przypadku chłodzenia bezpośredniego przez te kanały 6 i 7 przepływa w dużych ilościach czynnik chłodząco-smarujący, który omywa intensywnie tłok 1. Kielichowo rozwarta część tłoka 1 ma na zewnętrznym obwodzie pneumatyczne uszczelnienie 8, jest umieszczona i porusza się w górnej części prowadzącej tulei 2, o większej średnicy, pomiędzy górnym pomocniczym odbojnikiem 9, osadzonym trwale w prowadzącej tulei 2, w którym znajduje się upustowy kanał pneumatycznego

PL 216 976 B1 czynnika, i dolnym głównym odbojnikiem 10, osadzonym trwale na samym dole części o większej średnicy prowadzącej tulei 2. Wewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka i odpowi ada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni górnego pomocniczego odbojn ika 9, natomiast zewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka 1 odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni dolnego głównego odbojnika 10. W górnym sklepieniu prowadzącej tulei 2 znajduje się dolotowy kanał 13 pneumatycznego czynnika, a w dolnym głównym odbojniku 10 znajduje się dolotowy kanał 17 ze zwrotnym listkowym zaworem 18 oraz w pobliżu, w prowadzącej tulei 2, znajduje się upustowy kanał 21 pneumatycznego czynnika i nastawny iglicowy zawór 22.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny osadzony w tulei, wyposażony w uszczelnienia, zawory zasilające i odprowadzające czynnik pneumatyczny, układ chłodząco-smarujący i układ rozrządu, znamienny tym, że składa się z kształtowej dwustopniowej prowadzącej tulei /2/, w której współosiowo umieszczony jest kształtowy tłok /1/, w postaci kielichowo rozwartej tulei ze stałym dnem, w przypadku materiałów jednorodnych, a w przypadku materiałów kompoz ytowych o kształcie wynikającym z właściwości kompozytu, którego dolna zewnętrzna część zawiera wybranie /3/ chłodząco-smarujące, otoczone pośrednim uszczelnieniem /4/ i głównym uszczelnieniem /5/ tłoka /1/, a tłok /1/ jest umieszczony i porusza się w dolnej części prowadzącej tulei /2/, o mniejszej średnicy, zawierającej doprowadzający kanał /6/ chłodząco-smarujący i kanał /7/ odprowadzający, a górna kielichowo rozwarta część tłoka /1/, zawiera pneumatyczne uszczelnienie /8/, jest umieszczona i porusza się w górnej części prowadzącej tulei /2/, o większej średnicy, pomiędzy górnym pomocniczym odbojnikiem /9/, osadzonym trwale w prowadzącej tulei /2/ i dolnym głównym odbojnikiem /10/, osadzonym trwale na dole części o większej średnicy prowadzącej tulei /2/, natomiast W górnej części prowadzącej tulei /2/, o większej średnicy, ponad górnym pomocniczym odbojnikiem /9/ znajduje się ruchoma przegroda /11/, osadzona na prowadniku /12/, zawierająca na zewnętrznym obwodzie uszczelnienie /14/, oraz w środkowej części dolotowy kanał /15/ pneumatycznego czynnika ze zwrotnym zaworem /16/, korzystnie listkowym zwrotnym zaworem /16/, albo korzystnie zwrotny zawór /16/ jest umieszczony w prowadzącej tulei /2/ lub w górnym pomocniczym odbojniku /9/, a prowadnik /12/ jest osadzony suwliwie w górnym sklepieniu prowadzącej tulei /2/, w którym znajduje się dolotowy kanał /11/ pneumatycznego czynnika, przy czym w dolnym głównym odbojniku /10/ znajduje się dolotowy kanał /17/ pneumatycznego czynnika, zamykany przez zwrotny zawór /18/, korzystnie listkowy zwrotny zawór /18/ i usytuowany w pobliżu w prowadzącej tulei /2/ spustowy kanał /21/ pneumatycznego czynnika, współpracujący z nastawnym iglicowym zaworem /22/.
2. Wielostopniowy pneumatyczny tłok, według zastrz. 1, znamienny tym, że wewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka /1/ odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni górnego pomocniczego odbojnika /9/, natomiast zewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka /1/ odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni dolnego głównego odbojnika /10/.
3. Wielostopniowy pneumatyczny tłok, według zastrz. 1, znamienny tym, że tłok /1/ ma ściśle określoną masę, dobraną do współpracującego z nim silnika cieplnego i jest wyposażony w dwie pneumatyczne poduszki /19 i 20/, aktywną poduszkę /19/ i pasywną poduszkę /20/.
4. Wielostopniowy pneumatyczny tłok kompensacyjny osadzony w tulei, wyposażony w uszczelnienia, zawory zasilające i odprowadzające czynnik pneumatyczny, układ chłodząco-smarujący i układ rozrządu, znamienny tym, że składa się z kształtowej dwustopniowej prowadzącej tulei /2/, w której współosiowo umieszczony jest kształtowy tłok /1/, w postaci kielichowo rozwartej tulei ze stałym dnem, którego dolna zewnętrzna część zawiera wybranie /3/ chłodząco-smarujące, otoczone pośrednim uszczelnieniem /4/ i głównym uszczelnieniem /5/ tłoka /1/, a tłok /1/ jest umieszczony i porusza się w dolnej części prowadzącej tulei /2/, o mniejszej średnicy, zawierającej doprowadzający kanał /6/ chłodząco-smarujący i kanał /7/ odprowadzający, a górna kielichowo rozwarta część tłoka /1/, zawiera pneumatyczne uszczelnienie /8/, jest umieszczona i porusza się w górnej części prowadzącej tulei /2/, o większej średnicy, pomiędzy górnym pomocniczym odbojnikiem /9/, osadzonym trwale w prowadzącej tulei /1/, i dolnym głównym odbojnikiem /10/, osadzonym trwale w części o większej

PL 216 976 B1 średnicy prowadzącej tulei /2/, natomiast w górnym sklepieniu prowadzącej tulei /2/ znajduje się dolotowy kanał /13/ pneumatycznego czynnika, a w górnej części prowadzącej tulei /2/, korzystnie w górnym pomocniczym odbojniku /9/, znajduje się upustowy kanał /23/ pneumatycznego czynnika, natomiast w dolnym głównym odbojniku /10/ znajduje się dolotowy kanał /17/ pneumatycznego czynnika, przy czym w pobliżu, w prowadzącej tulei /2/ znajduje się upustowy kanał /21/ pneumatycznego czynnika i nastawny iglicowy zawór /22/ oraz zwrotny zawór /18/, korzystnie listkowy zwrotny zawór /18/.
5. Wielostopniowy pneumatyczny tłok, według zastrz. 4, znamienny tym, że wewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka /1/ odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni górnego pomocniczego odbojnika /9/, natomiast zewnętrzny profil górnej kielichowo rozwartej części tłoka /1/ odpowiada, pod wywieranym naciskiem, profilowi zewnętrznej powierzchni dolnego głównego odbojnika /10/.
6. Wielostopniowy pneumatyczny tłok, według zastrz. 4, znamienny tym, że tłok /1/ ma ściśle określoną masę, dobraną do współpracującej z nim maszyny cieplnej i jest wyposażony w dwie pneumatyczne poduszki /19 i 20/.