PL208531B1 - Plastyfikator i sposób wytwarzania plastyfikatora - Google Patents

Description

Niniejszy wynalazek dotyczy przemysłu chemicznego lub przemysłu rafinacji ropy naftowej oraz może być zastosowany do wytwarzania olejowych plastyfikatorów syntetycznego kauczuku i opon.

Wytwarzane obecnie aromatyczne plastyfikatory pochodzące z ropy naftowej opierają się na selektywnych ekstraktach z ropy naftowej, które zawierają znaczną ilość rakotwórczych substancji policyklicznych aromatycznych węglowodorów o trzech lub więcej pierścieniach (PCA), zwłaszcza benzo(a)piren. Jeśli stosuje się opony z wymienionymi plastyfikatorami, znaczne ilości rakotwórczych, mutagennych i toksycznych substancji przedostaje się do atmosfery. Zgodnie z Dyrektywą 2005/69EU europejskiego parlamentu i EUC z 16 listopada 2005, plastyfikatory z ropy naftowej nie mogą być wprowadzane do handlu i stosowane do wytwarzania opon i ich składników na obszarze Unii Europejskiej od 01.01.2010 jeśli zawierają powyżej 3,0% PCA oznaczonych zgodnie z metodą IP - 346 : 1998.

Selektywne ekstrakty wytwarzane w rafineriach i stosowane jako aromatyczne plastyfikatory w oponach i w kauczuku zawierają od 5 do 25% ekstraktów PCA oznaczonych zgodnie z IP 346 : 1998.

W tej dziedzinie wiedzy znane są olejowe plastyfikatory oparte na produktach uzyskanych z ropy naftowej, obejmujące produkty korzystnie zawierające jeden z grupy węglowodorów, takich jak, parafino-nafteny (oleje), związki aromatyczne (ekstrakty selektywnie wytwarzanych frakcji olejowych), koncentraty parafinowe (parafiny, galarety z ropy naftowej, parafina mikrokrystaliczna), pozostałe frakcje z ropy naftowej (olej opałowy, olej smołowy) i inne, ([1] Hand-book for workers in rubber industry, Materials of rubber production, Moscow, 1971, p. 441), które wytwarza się w konwencjonalnych tradycyjnych procesach rafinacji ropy naftowej (destylacja, oczyszczanie frakcji olejowych za pomocą selektywnych rozpuszczalników, usuwanie wosku i tym podobne ([2] N.I. Chernozhoukov Treatment and separation of oil feedstock, production of tank petroleum products, Moscow, 1978, strony 390-391]).

Znana jest również metoda wytwarzania plastyfikatorów dla mieszanin kauczuku, na podstawie ekstrahowania z destylatu poddanego selektywnemu działaniu i pozostałych frakcji z mieszaniny ropy naftowej Zachodnio-Syberyjskiej, która jest chroniona rosyjskim patentem numer 2072384, IPC CIOG 21/16, C08 K 5/01, publikowanym 27 stycznia 1997.

Zgodnie w wymienionym sposobem jako środek ekstrahujący stosuje się furfurol lub N-metylopirolidon oraz proces ekstrakcji prowadzi się przy stosunku środka ekstrahującego do strumienia zasilającego wynoszącym (1,5 - 2,2) : 1 części wagowych.

Wadą tego plastyfikatora jest znaczna ilość policyklicznych węglowodorów aromatycznych, które stanowią ekologiczne zagrożenie.

Znany jest sposób wytwarzania olejowych plastyfikatorów chroniony niemieckim patentem o numerze 2156276, kl. C10G 53/08, publikowany 20.09.2000.

Metoda ta obejmuje poddawanie ekstraktu po selektywnym oczyszczaniu olei, działaniu skroplonego propanu w temperaturze w zakresie od 35°C do 60°C, po czym oddzielaniu roztworu usuwającego asfalt. Zgodnie z wynalazkiem, wymieniony roztwór ogrzewa się do temperatury 80°C do 90°C, po czym pozostawia do rozwarstwienia i następnie oddziela się dolną warstwę jako pożądany produkt. Korzystnie, wymieniony skroplony propan dodaje się w ilości od 1,5 : 1 do 3 : 1 części wagowych w odniesieniu do strumienia zasilającego.

Wadą metody jest zagrożenie wybuchem oraz występowanie znacznej ilości policyklicznych węglowodorów w końcowym plastyfikatorze, która nie jest możliwa do kontrolowania technologicznie i chemicznie ani analitycznie.

Uprzednio w patencie rosyjskim numer 2133260, IPC C10G 21/00, C08 K11/00, publikowanym w dniu 20.07.1999 zastrzeżono plastyfikatory i sposób wytwarzania plastyfikatora.

Plastyfikator otrzymywano znanym sposobem za pomocą oczyszczania ekstraktu z frakcji olejowej selektywnymi rozpuszczalnikami, przy czym w czasie wytwarzania wymieniony ekstrakt plastyfikatora dodaje się razem z ciężką pozostałością z ropy naftowej w ilości wagowej pozostałości do ekstraktu (0,05-1) : 1 i uzyskuje mieszaninę, którą stosuje się jako pożądany produkt.

Wadą tego plastyfikatora jest duża ilość policyklicznych węglowodorów aromatycznych, która stanowi ekologiczne zagrożenie.

Niniejszy wynalazek zapewnia sposób wytwarzania plastyfikatora o wysokiej zawartości aromatycznych węglowodorów i niskiej zawartości rakotwórczych, mutagennych, toksycznych substancji oraz o poprawionej selektywności procesu oczyszczania.

PL 208 531 B1

Przedmiotem wynalazku jest zapewnienie sposobu wytwarzania plastyfikatora, obejmującego działania na ekstrakt po oczyszczaniu olejowych frakcji z ropy naftowej wybranymi rozpuszczalnikami, ekstrakt poddaje się działaniu polarnego rozpuszczalnika, przy stosunku wagowym polarnego rozpuszczalnika do ekstraktu wynoszącym 2,0 - 4,0 : 1, w temperaturze pomiędzy 30°C i 120°C, po czym uzyskuje rafinat, który stosuje się jako pożądany produkt.

Polarnym rozpuszczalnikiem jest dimetylosulfotlenek.

Ekstrakt wstępnie rozcieńcza się rozpuszczalnikiem parafinowo-naftenowym w stosunku wagowym rozpuszczalnika do ekstraktu wynoszącym (0,1 - 0,5) : 1. Jako ekstrakt stosuje się pozostały ekstrakt lub mieszaninę pozostałego ekstraktu i ekstraktu z destylatu.

Przedmiotem wynalazku jest także plastyfikator zawierający aromatyczne, parafinowo-naftenowe węglowodory i żywice zawierające rafinat po oczyszczaniu pozostałego ekstraktu lub mieszaniny pozostałego ekstraktu i ekstraktu z destylatu frakcji z ropy naftowej polarnymi rozpuszczalnikami, przy poniższym stosunku składników, w % wagowych:

aromatyczne węglowodory 60-90, w nich policykliczne węglowodory aromatyczne o trzech i więcej pierścieniach w ilości 1,5 - 2,9; węglowodory parafinowo-naftenowe i żywice - pozostałe 30 do 100%.

Wytwarzanie plastyfikatora przeprowadza się poniższym sposobem.

Ekstrakty - pozostały i destylatu izoluje się konwencjonalnym sposobem oczyszczania z frakcji olejowych ropy naftowej i poddaje deasfaltowaniu za pomocą polarnych rozpuszczalników - fenolu, N-metylopirolidonu i furfuralu.

Roztwór ekstraktu selektywnej frakcji z oczyszczania oleju ropy naftowej w rozpuszczalniku parafinowo-naftenowym po wstępnym ogrzaniu wprowadza się do dolnej części ekstrakcyjnej kolumny. Polarny rozpuszczalnik, na przykład, dimetylosulfotlenek, po wstępnym ogrzaniu wprowadza się na wierzchołek kolumny. Ekstrakcyjny roztwór zawierający dimetylosulfotlenek, policykliczne aromatyczne węglowodory, żywice, asfalteny wyprowadza się z dolnej części kolumny przez urządzenie kontrolujące granicę faz. Roztwór rafinatu zawierający olejowy rozpuszczalnik, rafinat i dimetylosulfotlenek wyprowadza się z wierzchołka kolumny. Po zakończeniu procesu, konwencjonalnymi sposobami oddestylowuje się rozpuszczalniki z wymienionego rafinatu i wymienionego ekstraktu. Rafinat stosuje się jako plastyfikator. Ekstrakt można stosować jako składnik paliwa grzewczego, do wytwarzania bituminu i do innych zastosowań.

Selektywnie oczyszczone ekstrakty różnią się pod względem zawartości policyklicznych aromatycznych węglowodorów, lepkości i innych wielkości w zależności od użytego strumienia zasilającego, rozpuszczalnika i stosowanej technologii. Wybiera się najkorzystniejszy stosunek polarnego rozpuszczalnika do ekstraktu i olejowego rozpuszczalnika do ekstraktu.

Jako korzystny polarny rozpuszczalnik wybiera się dimetylosulfotlenek (DMSO).

Dimetylosulfotlenek wyróżnia się spośród innych polarnych rozpuszczalników większą selektywnością (dlatego, że zwiększa wydajność końcowego produktu), niską toksycznością (należy do czwartej klasy substancji o niskim zagrożeniu), nie tworzy azeotropowych mieszanin z wodą (uproszczenie procesu suszenia rozpuszczalników). Temperatura wrzenia wymienionego dimetylosulfotlenku pod ciśnieniem atmosferycznym wynosi + 189°C, zaś temperatura topnienia wynosi + 18°C. Dimetylosulfotlenek znalazł wiele różnych zastosowań w medycynie (The Chemical Encyclopaedia, tom 2, Moscow, The Soviet Encyclopaedia, 1990, strona 64).

Dimetylosulfotlenek miesza się we wszystkich proporcjach z aromatycznymi węglowodorami nie zawierającymi długiego łańcucha bocznego i zasadniczo nie rozpuszcza węglowodorów parafinowych - właściwość ta odpowiada za wysoką selektywność w odniesieniu do policyklicznych węglowodorów aromatycznych i wysokiej wydajności rafinatu po oczyszczaniu olejowych ekstraktów.

W konwencjonalnych procesach selektywnego oczyszczania, stosowany strumień zasilający stanowią wąskie frakcje oleju z ropy naftowej. Głównym kryterium wyboru warunków dla selektywnego oczyszczania jest krytyczna temperatura rozpuszczania frakcji skierowanej do oczyszczania (N.I. Chernozhoukov Technology of treatment of oil and gas, Moscow, Chemistry Publishers, 1978, strony 93-125). Ponadto, w celu uzyskania produktu o wysokiej jakości, miesza się składniki różnych frakcji. Jest to związane z różnymi rozpuszczalnościami składników nisko i wysoko wrzących frakcji ropy naftowej w stosowanych polarnych rozpuszczalnikach, takich jak, fenol, N-metylopirolidon i furfural.

Dzięki faktowi, że dimetylosulfotlenek wykazuje wysoką selektywność w odniesieniu do policyklicznych węglowodorów aromatycznych, mieszaninę ekstraktów oczyszcza się sposobem według wynalazku (patrz, przykłady), co pozwala w wysokowydajnym cyklu na wytwarzanie plastyfikatorów

PL 208 531 B1 o określonej jakości i zmniejsza koszty produkcji (stosuje się jedną linię produkcyjną dla usuwania policyklicznych węglowodorów aromatycznych z ekstraktów).

Dla różnych ekstraktów i ich mieszanin oraz różnych warunków oczyszczania, stosunek wagowy polarnego rozpuszczalnika do ekstraktu zmienia się w granicach pomiędzy 2,0 i 4,0. Przy użyciu stosunku wagowego dimetylosulfotlenku do ekstraktu mniejszego niż 2,0 : 1, oczyszczanie strumienia olejowego nie jest w pełni zadowalające i zawartość policyklicznych węglowodorów aromatycznych w rafinacie jest większa niż 3,0%. Przy stosunku wagowym dimetylosulfotlenku do ekstraktu większym niż 4,0 : 1, wydajność końcowych produktów i zawartość w nich aromatycznych węglowodorów są zmniejszone, co przedstawiono w przykładzie 2. Ponadto, zwiększenie stosunku wagowego dimetylosulfotlenku do ekstraktu jest niepożądane z ekonomicznych powodów.

W zależ noś ci od jakości oczyszczanego ekstraktu lub mieszaniny ekstraktów, temperatura procesu może zmieniać się w granicach od 30° do 120°C. W temperaturze poniżej 30°C, zmniejsza się intensywność procesu gdyż obniża się zdolność dimetylosulfotlenku do rozpuszczania policyklicznych węglowodorów aromatycznych, co obniża jakość oczyszczania i nie pozwala na uzyskanie plastyfikatora z zawartością policyklicznych węglowodorów aromatycznych niższą niż 3,0%. Zwiększenie temperatury powyżej 120°C wymaga stosowania parafinowo-naftenowego rozpuszczalnika o wyższej temperaturze wrzenia lub stosowania zwiększonego ciśnienia w procesie ekstrakcji, co powoduje obniżenie selektywności procesu oczyszczania i zmniejszenie wydajności końcowego produktu oraz zawartości aromatycznych węglowodorów oraz może powodować rozkład wymienionego dimetylosulfotlenku, wprowadzać produkty rozkładu o przykrym zapachu i powodujące korozję elementów wyposażenia.

Dodanie parafinowo-naftenowego rozpuszczalnika w stosunku wagowym ekstraktu do parafinowo-naftenowego rozpuszczalnika wynoszącym 1 : (0,1-0,5) powoduje obniżenie lepkości strumienia zasilającego i intensyfikację procesu ekstrakcji. Ponadto, parafinowo-naftenowy rozpuszczalnik zapewnia selektywność działania selektywnego rozpuszczalnika, co przedstawiono w przykładach. Będąc zasadniczo nierozpuszczalny w dimetylosulfotlenku, rozpuszczalnik bierze udział w zatrzymywaniu wartościowych aromatycznych węglowodorów w roztworze rafinatu. Przebieg procesu zależy również od tworzenia azeotropowej mieszaniny rozpuszczalnika z wymienionym dimetylosulfotlenkiem i wymienionym rozpuszczalnikiem wę glowodorowym co powoduje obniż enie temperatury w etapie oddestylowywania dimetylosulfotlenku z roztworu rafinatu.

P r z y k ł a d 1

Strumień zasilający: pozostały ekstrakt z selektywnego oczyszczania strumienia po usuwaniu asfaltu fenolem, zawierający 7,5% policyklicznych węglowodorów aromatycznych (PCA) oznaczony zgodnie z metodą IP-346.

Strumień zasilający rozcieńczony Nefras C2-80/120 (mieszany rozpuszczalnik węglowodorów parafinowo-naftenowych) w stosunku wagowym Nefrasu do strumienia zasilającego w granicach pomiędzy 0,5 i 1, wprowadza się do dolnej części kolumny ekstrakcyjnej poprzez wymiennik ciepła za pomocą dozującej pompy. Dimetylosulfotlenek (DMSO) wpuszcza się na wierzchołek wymienionej kolumny ekstrakcyjnej utrzymując stosunek wagowy dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego 3,2 do 1 za pomocą dozującej pompy. Na wierzchołku wymienionej kolumny ekstrakcyjnej utrzymuje się temperaturę 55°C, zaś w dolnej jej części temperaturę 30°C.

Roztwór rafinatu zawierający rafinat, Nefras i dimetylosulfotlenek spływa z wierzchołka kolumny dzięki sile grawitacji. Roztwór ekstraktu zawierający dimetylosulfotlenek, ekstrakt policyklicznych węglowodorów aromatycznych/żywice i Nefras jest odprowadzany dzięki sile grawitacji z dolnej części wymienionej kolumny ekstrakcyjnej poprzez kontroler międzyfazowy.

Oddestylowanie rozpuszczalników pozwala na otrzymanie rafinatu użytecznego jako plastyfikator i ekstraktu zawierającego policykliczne węglowodory aromatyczne o trzech i więcej aromatycznych pierścieniach oraz żywice, który stanowi produkt uboczny.

Ekstrakcyjna kolumna zawiera dwa szklane pierścienie o średnicy 25 mm z metalowym wypełnieniem oraz zaopatrzone w płaszcze grzewcze i chłodzące. Temperaturę w kolumnie utrzymuje się za pomocą dwóch termostatów, jeden z nich do ogrzewania górnego wymiennika ciepła i górnego pierścienia oraz drugi do ogrzewania niższego pierścienia i dolnego wymiennika ciepła.

Właściwości uzyskanego tym sposobem plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 2

Strumień zasilający: mieszanina pozostałego ekstraktu z selektywnego oczyszczania strumienia po usuwaniu asfaltu fenolem i ekstraktu destylatu z selektywnego oczyszczania olejowych frakcji ropy naftowej fenolem, o temperaturze wrzenia pomiędzy 300 i 370°C, w stosunku wagowym pozostałego

PL 208 531 B1 ekstraktu do ekstraktu destylatu wynoszącym 72 do 28. Mieszanina zawiera 8,7% policyklicznych węglowodorów aromatycznych (PCA) oznaczonych zgodnie z metodą IP-346.

W pierwszej kolejności strumień zasilający miesza się z Nefras dając ten rozpuszczalnik w stosunku do strumienia zasilającego w ilości 0,3 : 1. Następnie mieszaninę poddaje się działaniu dimetylosulfotlenku sposobem opisanym w przykładzie 1 w następujących warunkach: stosunek wagowy dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego wynosi 4,5 : 1, temperatura wierzchołka kolumny wynosi 60°C, temperatura części dolnej kolumny 35°C.

Po oddestylowaniu rozpuszczalników uzyskuje się rafinat, który stosuje się jako plastyfikator i ekstrakt zawierający policykliczne węglowodory aromatyczne o trzech lub więcej pierścieniach oraz żywice, który stanowi produkt uboczny.

Właściwości uzyskanego tym sposobem plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 3

Strumień zasilający opisany w przykładzie 2 poddaje się działaniu dimetylosulfotlenku przy stosunku wagowym dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego wynoszącym 4:1.

Właściwości uzyskanego plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 4

Strumień zasilający opisany w przykładzie 1 (bez Nefras) poddaje się działaniu dimetylosulfotlenku przy stosunku wagowym dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego wynoszącym 2 : 1. Na wierzchołku kolumny stosuje się temperaturę 120°C, zaś w dolnej części 100°C.

Właściwości uzyskanego plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 5

Strumień zasilający opisany w przykładzie 2 (bez Nefras) poddaje się działaniu dimetylosulfotlenku przy stosunku wagowym dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego wynoszącym 4 : 1, w warunkach szczegół owo opisanych w przykł adzie 2.

Właściwości uzyskanego plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 6

Strumień zasilający opisany w przykładzie 2, w pierwszej kolejności miesza się z Nefras w stosunku wagowym Nefras do strumienia zasilającego wynoszącym 0,1 : 1, po czym poddaje się działaniu dimetylosulfotlenku w stosunku wagowym dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego wynoszącym 4 : 1, w warunkach szczegółowo opisanych w przykładzie 2.

Właściwości uzyskanego plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 7

Strumień zasilający opisany w przykładzie 2, w pierwszej kolejności miesza się z Nefras w stosunku wagowym strumienia zasilającego do Nefras wynoszącym 1 : 0,3, po czym poddaje się działaniu dimetylosulfotlenku w stosunku wagowym dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego wynoszącym 3 : 1, w warunkach szczegółowo opisanych w przykładzie 2.

Właściwości uzyskanego plastyfikatora zamieszcza się w tablicy.

P r z y k ł a d 2 wskazuje, że utrzymywanie stosunku dimetylosulfotlenku do strumienia zasilającego powyżej 4:1, powoduje powstawanie produktu końcowego ze zmniejszoną wydajnością oraz zawartość aromatycznych węglowodorów w tym produkcie jest zmniejszona w porównaniu z produktem uzyskiwanym w przykładach 1, 3, 6, 7.

P r z y k ł a d y 4 i 5 wskazują , ż e bez rozcień czania strumienia ekstraktu za pomocą olejowego rozpuszczalnika, zawartość aromatycznych węglowodorów i wydajność końcowego produktu są nieco zmniejszone.

P r z y k ł a d y 3, 6, 7 wskazują na możliwość wytwarzania plastifikatora o żądanej lepkości (w tym szczególnym przypadku uzyskany plastyfikator wykazywał lepkość 20,0 ± 1,0 mm²/c w temperaturze 100°C), przy użyciu mieszaniny ekstraktu pozostałego i ekstraktu destylatu jako strumienia zasilającego. Uprzednio stosowane procesy wymagają oczyszczania wydzielonych frakcji.

Jak przedstawiono w tablicy, najlepsze wyniki odnośnie jakości i wydajności uzyskiwanych plastyfikatorów uzyskiwano prowadząc proces zgodnie z przykładami 1 i 7.

Zawartość policyklicznych węglowodorów aromatycznych określano zgodnie z metodą IP-346 : 1998 podaną przez Institute of Petroleum w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Zawartość aromatycznych węglowodorów, węglowodorów parafinowo-naftenowych i żywicy w procentach wagowych oznaczano zgodnie z GOST 12329.

Lepkość kinematyczną w temperaturze 100°C oznaczano zgodnie z GOST 33-2000.

Współczynnik załamania światła w temperaturze 20°C oznaczano zgodnie z GOST 18995.2.

PL 208 531 B1

Punkt anilinowy oznaczano zgodnie z GOST 12329.

W przykładach stosowano pochodzą cy z importu dimetylosulfotlenek o czystoś ci technicznej. Podstawowym wymaganiem wobec dimetylosulfotlenku był brak przykrego zapachu dimetylosiarczku surowca do wytwarzania dimetylosulfotlenku.

Jako rozpuszczalnik parafinowo-naftenowy, w przykładach stosowano Nefras C2-80/120 zgodny ze specyfikacją 38 401-67-108-92.

Surowcem do uzyskania ekstraktów były frakcje pozbawione asfaltu i olejowe frakcje po destylacji ropy naftowej wytwarzane w czasie próżniowej rektyfikacji oleju opałowego i propanowej deasfaltyzacji asfaltowej pozostałości ropy naftowej przy użyciu znanych sposobów. Ekstrakty zgodne ze specyfikacją 0258-134-00148636-2004 uzyskiwano za pomocą selektywnego oczyszczania wymienionych frakcji fenolem.

Zastrzeżony plastyfikator zawiera wyższe aromatyczne węglowodory i jest ekologicznie bezpieczny, gdyż z jego składu usunięto rakotwórcze policykliczne węglowodory aromatyczne, takie jak, benzo(a)piren, benzo(e)piren, benzo(a)antracen, chryzen, benzo(b)fluoranten, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, dibenzo(a,h)antracen.

Sposób według wynalazku umożliwia rozwiązanie problemu wytwarzania ekologicznie bezpiecznego aromatycznego plastyfikatora o pożądanej lepkości, przeznaczonego do wytwarzania opon i syntetycznych kauczuków.

T a b l i c a

	Numer przykładu
Wskaźnik	1	2	3	4	5	6	7
Zawartość PCA w ekstrakcie,% wag.	2,7	1,4	1,8	2,0	3,4	2,6	2,5
Zawartość aromatycznych węglowodorów, % wag.	81	75	79	69	78	77	79
Zawartość węglowodorów parafinowo-naftenowych i żywic, % wag.	19	25	21	31	22	23	21
Lepkość kinematyczna, 100°C, mm2/c	35	19,5	19,5	31,7	20,1	19,7	19,8
Wydajność, % wag.	93	87	88	82	88	89	90
Współczynnik załamania światła, 20°C	1537	1522	1526	1529	1527	1528	1528
Punkt anilinowy, °C	68	68	66	75	65	65	65

Zastrzeżenia patentowe

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób wytwarzania plastyfikatora obejmujący oczyszczanie selektywnymi rozpuszczalnikami frakcji ropy naftowej i wydzielanie ekstraktu, znamienny tym, że następnie ekstrakt poddaje się działaniu polarnego rozpuszczalnika przy stosunku wagowym polarnego rozpuszczalnika do ekstraktu w granicach (2,0 - 4,0) : 1, w zakresie temperatur pomię dzy 30°C i 120°C i uzyskany rafinat stosuje się jako pożądany produkt.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jako wymieniony polarny rozpuszczalnik stosuje się dimetylosulfotlenek.
3. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że ekstrakt wstępnie rozcieńcza się rozpuszczalnikiem parafinowo-naftenowym w stosunku wagowym rozpuszczalnika do ekstraktu pomiędzy (0,1 - 0,5) : 1.
4. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że ekstrakt jest pozostałym ekstraktem lub mieszaniną pozostałego ekstraktu i ekstraktu destylatu.
5. 5. Plastyfikator zawierający aromatyczne, parafinowo-naftenowe węglowodory i żywice, znamienny tym, że zawiera rafinat, po oczyszczaniu polarnymi rozpuszczalnikami pozostałego ekstraktu lub mieszaniny pozostałego ekstraktu i destylatu ekstraktu z frakcji ropy naftowej, o poniżej podanym stosunku wagowym składników (% wagowe):

   aromatyczne węglowodory 60-90, wśród nich policykliczne aromatyczne węglowodory o trzech i więcej pierścieniach - 1,5 - 2,9, parafinowo-naftenowe węglowodory i żywice w ilości uzupełniającej do 100.