PL204880B1 - Krosno do tkania dywanów - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest krosno do tkania dywanów.

W znanym krośnie do tkania dywanów, szczególnie zdobionych dywanów Axminster, do dostarczania przędzy o danej barwie do każdego punktu tkania dywanu wykorzystywana jest jednostka formowania pęków przędzy. W konwencjonalnym procesie tkania typu Axminster istnieją dwa główne sposoby formowania pęków przędzy. Pierwszy sposób polega na wykorzystaniu krosna Żakarda typu Axminster, zaś drugi wykorzystuje szpulowe krosno Axminster.

Na chwytakowym krośnie Żakarda typu Axminster, każdy punkt tkania zawiera przenośnik przędzy, która doprowadzana jest zwykle w postaci ośmiu nitek, zwykle o innym kolorze, zaś mechanizm Żakarda przesuwa przenośnik w celu doprowadzenia wybranej przędzy do położenia wyboru przędzy. Chwytak przesuwa się w kierunku przenośnika, chwyta przędzę w pozycji wyboru przędzy, po czym względne rozsunięcie się chwytaka i przenośnika powoduje wyciągnięcie określonej długości przędzy z przenośnika. Przędza jest następnie cięta w celu uformowania pęku i przesuwana przez chwytak do punktu tkania. Przędza unoszona przez chwytak ma odpowiedni kolor, taki jaki winna mieć przędza doprowadzana do kolejnego rzędu tkanego dywanu. Dla konwencjonalnego krosna o długości 4 m występuje ponad 1000 punktów tkania na szerokości krosna, a zatem snowarska rama natykowa, dostarczająca przędzę do krosna, musi mieć potencjalną zdolność do przeniesienia ponad 8000 nawojów przędzy. Zazwyczaj, gdy snowarska rama natykowa zawiera odmierzone ilości przędzy w każ dym nawoju, w każ dym nawoju przędzy występuje naddatek dodatkowych osiemnastu metrów przędzy. Zgodnie z tym, im większa jest liczba nawojów przędzy tym większe są straty. Rama natykowa o takiej wielkości zajmuje znaczną powierzchnię, a takie krosno wymaga dużego czasu do tkania, gdyż na ramie natykowej musi zostać doprowadzonych 8000 końcówek pęków oraz do wszystkich poszczególnych przenośników przędzy. Pomimo tak dużej wielkości snowarskiej ramy natykowej, projektant tego rodzaju dywanów jest stosunkowo ograniczony, gdyż liczba kolorów dostępnych dla każdej kolumny pęków, biegnącej w kierunku osnowy gotowego dywanu i odpowiadającej jednemu punktowi tkania, ograniczona jest tylko do ośmiu dla każdego powtórzenia wzoru. Znane są także krosna Żakarda, w których przenośnik przędzy może utrzymywać szesnaście różnych nitek przędzy. Wymagają one większej ramy natykowej, która wymaga jeszcze dłuższego czasu do utkania.

Szpulowe krosna Axminster dają projektantowi większe pole manewru. W szpulowych krosnach Axminster dla każdego rzędu powtarzanego wzoru obecna jest oddzielna szpula, a każda szpula posiada niezależne uzwojenie przędzy dla każdego punktu tkania wzdłuż każdego rzędu. Dlatego też, przynajmniej teoretycznie, projektant ma możliwość wyboru nieskończonej liczby kolorów dla każdej kolumny i rzędu dla każdego powtórzenia wzoru. W praktyce jednakże, w miarę wzrostu liczby wykorzystywanych dla każdej kolumny i rzędu kolorów, liczba nawojów przędzy, wymaganych do operacji przewijania szpuli także wzrasta. Ponadto, przewijarka szpuli musi być przewlekana w różny sposób dla przewijania każdej szpuli, co jest czasochłonne. Gdy wykorzystywana jest duża liczba różnych kolorów zarówno w kolumnie jak i w rzędzie czy też kierunku osnowy i wątku każdego powtórzenia wzoru, liczba różnie barwionych nawojów przędzy, zasilających przewijarkę szpuli, może być nawet większa niż w przypadku ramy natykowej typowego żakardowego krosna Axminster. Powtórzenie wzoru na krosnach szpulowych jest ograniczone przez liczbę szpul, dostępnych w szeregu szpul. Ponadto, występują znacznie większe straty przędzy z krosna szpulowego Axminster niż chwytakowego krosna Axminster, ponieważ na zakończenie przebiegu odpady powstają na każdym punkcie tkania dla każdego rzędu powtórzenia wzoru.

Zarówno w przypadku krosna żakardowego Axminster jak i krosna szpulowego Axminster, rząd pęków dla całego rzędu dywanu wytwarzany jest jednocześnie i przenoszony do punktu tkania, w którym są one wplatane w podł oż e w celu wytworzenia dywanu. Cał kowicie odmienne podejś cie do zagadnienia wyboru przędzy przy produkcji dywanów zaproponowane zostało w dokumencie WO 95/31594. W dokumencie tym proponuje się, aby pęki przędzy, mające tworzyć rząd dywanu, wytwarzane były poprzez wstępne załadowanie pęków przędzy na przenośnik pęków, a następnie przeniesienie tych pęków z przenośnika do punktów tkania. W celu osiągnięcia tego, obecna jest duża liczba różnych jednostek formowania pęków, zwykle jedna dla jednego punktu tkania, przy czym zazwyczaj każda jednostka formowania pęków zaopatrywana jest w przędzę wyłącznie jednego koloru. W miarę przesuwania się przenoś nika pę ków, odbiera on pę ki wł a ś ciwego koloru w każ dym ze swych punktów przetrzymywania pęków. Przenośnik pęków jest następnie przesuwany, tak iż wszystkie pęki dla każdego rzędu mogą być chwytane przez chwytaki i przenoszone do punktu tkania jednocześnie.

PL 204 880 B1

Pęki nie są więc wszystkie formowane jednocześnie, a stąd formowanie pęków jest, przynajmniej w pewnym stopniu, niezależne od operacji tkania. Dlatego też formowanie pęków może następować w tym samym czasie, co operacja tkania i moż e być prowadzone zasadniczo nieprzerwanie podczas pracy krosna. Leży to w sprzeczności z konwencjonalnymi krosnami szpulowymi czy chwytakowymi, gdzie formowanie pęków następuje tylko w ciągu połowy każdego cyklu tkania.

W przykł adach podanych w dokumencie WO 95/31594 sugeruje się , ż e częściowo w wyniku formowania pęków w ciągu całego cyklu tkania, możliwe jest również na przykład czterokrotne zwiększenie szybkości operacji formowania pęków. Wyjaśnia się także, że jeśli możliwe jest i zamierzone uruchomienie krosna z tą samą szybkością, co krosna konwencjonalnego, możliwe jest wtedy czterokrotne zmniejszenie wielkości ramy natykowej do jednej czwartej, gdyż w efekcie, każda jednostka formowania pęków dostarczać będzie pęki dla czterech punktów tkania. Jednakże nigdzie w tym dokumencie nie podaje się przykładu zespołu, w którym występuje mniej nawojów przędzy niż liczba punktów tkania, więc nawet ten zespół wymaga znacznej wielkości ramy natykowej snowarskiej i znacznego czasu do przewleczenia krosna, kiedy to nie postę puje proces wytwarzania dywanu.

W innym międzynarodowym zgłoszeniu patentowym WO 01/88241 opisane jest krosno do tkania dywanów, które zawiera jedną lub większą liczbę jednostek formowania pęków, z których każda dostarcza pęki do dużej liczby punktów tkania, zwykle sekwencyjnie kilkudziesięciu punktów tkania. Krosno, szczególnie jedno do wytwarzania próbek, może mieć tylko jedną jednostkę formowania pęków, która może dostarczać pęki do trzystu lub większej liczby punktów tkania. Zazwyczaj przy produkcji dywanów krosno zawiera pewną liczbę jednostek formowania pęków, z których każda dostarcza pęki dla trzydziestu do stu punktów tkania. W przypadku takiego zespołu, możliwa do osiągnięcia jest duża redukcja liczby nawojów przędzy, gdyż potencjalna liczba potrzebnych nawojów przędzy jest typowo podzielona przez liczbę punktów tkania, zaopatrywanych przez każdą jednostkę formowania pęków, zmniejszając tym samym ich liczbę do mniej niż stu w pewnych przypadkach, dając jednocześnie projektantowi większą liczbę kolorów do wyboru w każdej kolumnie pęków, biegnącej w kierunku osnowy.

Pierwsza postać wykonania krosna do tkania dywanów, zawierającego przynajmniej jedną jednostkę formowania pęków, mającą elementy do sekwencyjnego dostarczania pęków przędzy o licznych różnych kolorach do licznych różnych punktów tkania, oraz zawierające snowarską ramę natykową, według wynalazku charakteryzuje się tym, że każda z jednostek formowania pęków zawiera rozbieralny przenośnik przędzy, zaś snowarska rama natykowa jest nieruchoma i składa się z dwóch części, przy czym przędza z jednej części ramy natykowej jest podawana do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy, umożliwiając usunięcie każdego z rozbieralnych przenośników przędzy zasilanych w przędzę z jednej części ramy natykowej i zastąpienie ich innymi przenośnikami przędzy, w których wszystkie są zasilane w przę dzę z drugiej części ramy natykowej, gdy wymagane jest dokonanie zmiany wzoru tkanego dywanu lub gdy rama natykowa jest wyczerpana.

Do ramy natykowej przymocowane są prowadnice, wyposażone w elementy do prowadzenia przędzy z ramy natykowej do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy.

Rama natykowa znajduje się za stanowiskiem tkacza po stronie przeciwnej względem wejścia nitki osnowy oraz zespołów tworzenia przesmyku.

Prowadnice prowadzące nitki przędzy są usytuowane ponad wierzchem stanowiska tkacza i są utworzone przez zestaw rurek.

Rama natykowa jako źródło przędzy zawiera liczne uchwyty nawojów, z których każdy podpiera szpulę konwencjonalnego nawoju przędzy.

Rama natykowa jako źródło przędzy zawiera liczne pojedyncze pojemniki, z których każdy zawiera odcinek przędzy.

Wszystkie źródła przędzy na ramie natykowej mają wstępnie określoną długość i są dopasowane do danego wzoru tkanego dywanu.

Każda z jednostek formowania pęków zawiera silnik do napędzania przenośnika przędzy do wybranej jednej spośród licznych dyskretnych pozycji dla doprowadzenia wybranej nitki przędzy w poł oż enie zał adunku, a ponadto ś cią gacz do zaczepienia wybranej przę dzy w poł o ż eniu zał adunku i wyciągania wstępnie określonej długości odcinka wybranej nitki przędzy z wybierakowego koła przenośnika przędzy, a także mechanizm tnący do cięcia wybranej przędzy w celu utworzenia pęku o wstępnie określonej długości.

Każdy z przenośników przędzy ma elementy do ręcznego wymontowania z jednostki formowania pęków.

PL 204 880 B1

Przenośnik przędzy zawiera wał i klin, które współdziałają z silnikiem do uruchamiania przenośnika przędzy, a także jest wyposażony w elementy ustalające do blokowania przenośnika przędzy.

Elementy ustalające są w postaci zwykłego zaciskanego lub zatrzaskiwanego łącznika.

Elementy ustalające są w postaci przymusowej blokady względnie zaczepu.

Druga postać wykonania krosna do tkania dywanów, zawierającego przynajmniej jedną jednostkę formowania pęków, mającą elementy do sekwencyjnego dostarczania pęków przędzy o licznych różnych kolorach do licznych różnych punktów tkania, oraz zawierającego snowarską ramę natykową, według wynalazku charakteryzuje się tym, że każda z jednostek formowania pęków zawiera rozbieralny przenośnik przędzy, zaś snowarska rama natykowa jest umieszczona zdejmowalnie na krośnie, przy czym przędza z tej zdejmowalnej ramy natykowej jest podawana do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy, umożliwiając usunięcie każdego z rozbieralnych przenośników przędzy zasilanych w przędzę ze zdejmowalnej ramy natykowej i zastąpienie ich innymi przenośnikami przędzy, zasilanymi w przędzę z następnej zdejmowalnej ramy natykowej, zamontowanej na krośnie, gdy wymagane jest dokonanie zmiany wzoru tkanego dywanu lub gdy pierwsza zdejmowalna rama natykowa jest wyczerpana.

Ramy natykowe mają konstrukcję zdejmowaną z pozostałej części krosna, przez co mogą zostać usunięte i wymienione, gdy ulega zmianie wzór tkanego dywanu lub gdy pierwsza rama natykowa jest zużyta.

Zdejmowalne ramy natykowe są zamontowane na kółkach.

Do zdejmowalnych ram natykowych są przymocowane prowadnice, wyposażone w elementy do prowadzenia przędzy z wybranej ramy natykowej do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy.

Zdejmowalne ramy natykowe znajdują się za stanowiskiem tkacza po stronie przeciwnej względem wejścia nitki osnowy oraz zespołów tworzenia przesmyku.

Prowadnice prowadzące nitki przędzy są usytuowane ponad wierzchem stanowiska tkacza i są utworzone przez zestaw rurek.

Zdejmowalne ramy natykowe jako źródło przędzy zawierają liczne uchwyty nawojów, z których każdy podpiera szpulę konwencjonalnego nawoju przędzy.

Zdejmowalne ramy natykowe jako źródło przędzy zawierają liczne pojedyncze pojemniki, z których każdy zawiera odcinek przędzy.

Wszystkie źródła przędzy na zdejmowalnych ramach natykowych mają wstępnie określoną długość i są dopasowane do danego wzoru tkanego dywanu.

Każda z jednostek formowania pęków zawiera silnik do napędzania przenośnika przędzy do wybranej jednej spośród licznych dyskretnych pozycji dla doprowadzenia wybranej nitki przędzy w poł o ż enie zał adunku, a ponadto ś cią gacz do zaczepienia wybranej przę dzy w poł oż eniu zał adunku i wyciągania wstępnie określonej długości odcinka wybranej nitki przędzy z wybierakowego koła przenośnika przędzy, a także mechanizm tnący do cięcia wybranej przędzy w celu utworzenia pęku o wstępnie określonej długości.

Każdy z przenośników przędzy ma elementy do ręcznego wymontowania z jednostki formowania pęków.

Przenośnik przędzy zawiera wał i klin, które współdziałają z silnikiem do uruchamiania przenośnika przędzy, a także jest wyposażony w elementy ustalające do blokowania przenośnika przędzy.

Elementy ustalające są w postaci zwykłego zaciskanego lub zatrzaskiwanego łącznika.

Elementy ustalające są w postaci przymusowej blokady względnie zaczepu.

Tak więc w krośnie według wynalazku, gdy wymagane jest dokonanie zmiany wzoru tkanego dywanu lub gdy rama natykowa uległa zużyciu, każdy z rozbieralnych przenośników przędzy jest usuwany z krosna i zastępowany jedynie przez inny przenośnik przędzy, który zasilany jest w przędzę z drugiej części ramy natykowej. Obydwie części nieruchomej ramy natykowej snowarskiej mogą być również położone jedna za drugą.

Korzystnie jednakże każdy z rozbieralnych przenośników przędzy zasilany jest w przędzę z ramy natykowej snowarskiej która sama jest rozbieralna z pozostałej części krosna i która może być wymieniona, gdy wzór tkanego dywanu ulega zmianie lub zużyciu ulega snowarska rama natykowa. Może być pożądane przemieszczenie ramy natykowej snowarskiej przy użyciu urządzenia, takiego jak wózek widłowy, ale korzystnie rama natykowa montowana jest na kółkach, tak iż może być ona przetaczana do i od pozostałej części krosna, zwykle ręcznie. Możliwe jest oczywiście podzielenie ramy natykowej snowarskiej na pewną liczbę jednostek, z których każda dostarcza przędzę do jednej lub

PL 204 880 B1 większej liczby jednostek formowania pęków, ale korzystnie cała rama natykowa ma postać pojedynczej jednostki, zasilającej każdą z jednostek formowania pęków.

W przypadku krosna według wynalazku, przędza moż e być podawana do ramy natykowej i przewlekana przez prowadnice do każ dego z rozbieralnych przenoś ników przę dzy, podczas gdy krosno, przy zastosowaniu innego zestawu przenośników przędzy i innej ramy natykowej lub innej części tej ramy, nieprzerwanie tka dywan. Dzięki zdolności do przewleczenia prowadnic ramy natykowej oraz przenośników przędzy albo poza krosnem lub też w trakcie tkania dywanu przez krosno, nie ma potrzeby dokonywania żadnych znaczących przestojów przy produkcji dywanu podczas przejścia z jednego wzoru na drugi lub przy zmianie zużytej ramy natykowej. Konieczne jest jedynie usunięcie przenośników przędzy z każdej z jednostek formowania pęków i zastąpienie go innym przenośnikiem lub przenośnikami przędzy, które są już przewleczone przędzą z innego źródła, bezpośrednio po czym krosno jest ponownie gotowe do wytwarzania dywanu, ale zwykle już dywanu o innym projekcie, na przykład innym wzorze czy kolorze.

Korzystnie, rama natykowa snowarska znajduje się za tkaczem, to znaczy położona jest po stronie krosna przeciwnej względem wejścia nitki osnowy i zespołów tworzenia przesmyku. Jest to nietypowe, gdyż w konwencjonalnych krosnach do tkania dywanów rama natykowa znajduje się po tej samej stronie krosna co wejście nitki osnowy i zespoły tworzenia przesmyku, położona jest więc z tyłu krosna i przed tkaczem. Gdy rama natykowa znajduje się w przedniej części krosna, wówczas korzystnie stosuje się prowadnice, służące do prowadzenia przędzy ponad stanowiskiem tkacza. Prowadnice te mogą być tworzone przez szereg oczek prowadzenia nitki i/lub wszystkie prowadnice lub ich część może być tworzona przez konwencjonalne rurki przędzy. Jest to przydatne w przypadku, gdy przędza przechodzi nad stanowiskiem tkacza, gdyż rurki te chronią tkacza przed odpadkami przędzy. Gdy krosno posiada ruchomą ramę natykową, wówczas prowadnice korzystnie przymocowane są do takiej ramy i poruszają się razem z nią.

Rama natykowa może zawierać pewną liczbę uchwytów nawojów, z których każdy podpiera szpulę konwencjonalnego nawoju przędzy lub, ewentualnie, rama natykowa może zawierać pewną liczbę pojedynczych pojemników, z których każdy zawiera pewien odcinek przędzy i może być w ogólności podobny do opisanego w naszym wcześniejszym zgłoszeniu EP-A-0058478. Korzystnie, przędza podawana na ramę natykową ma określoną długość, pasującą do długości, wymaganej dla szczególnego wzoru tkanego dywanu.

Każda z jednostek formowania pęków przędzy posiada korzystnie silnik, służący do wprowadzania przenośnika przędzy do wybranej jednej spośród pewnej liczby dyskretnych pozycji, w celu doprowadzenia wybranej nici przędzy do pozycji załadunku a ponadto ściągacz, służący do zaczepienia wybranej nici przędzy w pozycji załadunku i wyciągnięcia określonej długości wybranej przędzy z koła wybieraka przenośnika przędzy, a także mechanizm tnący, służący do cięcia wybranej przędzy w celu utworzenia pęku o określonej długości.

Każdy z przenośników przędzy może unosić nitki o różnej barwie, rozstawione w kierunku podłużnym przenośnika przędzy, a także środki, służące do wprawiania w ruch przenośnika przędzy w kierunku podłuż nym, w celu dokonania wyboru danego koloru. Przenośnik przędzy może zatem być w ogólności podobny do przenośnika stosowanego na konwencjonalnym chwytakowym krośnie Axminster, ale w tym przypadku korzystne jest, aby przenośnik przędzy przesuwany był wzdłużnie, na przykład przez siłownik, sterowany komputerem, jak opisano w zgłoszeniu EP-A-0785301. Korzystnie jednakże, każda z jednostek formowania pęków zawiera koło wybieraka przędzy z możliwością utrzymywania pewnej liczby różnych przędzy, rozmieszczonych wokół niego, a także silnik, służący do doprowadzania koła wybieraka do wybranej jednej spośród pewnej liczby kątowo dyskretnych pozycji. Nitki przędzy mogą być rozmieszczone wokół obwodu koła wybieraka przenośnika przędzy i rozciągać się w kierunku generalnie równoległym do jego osi obrotu, ale korzystnie, nitki przędzy biegną generalnie radialnie względem obwodu tego koła. Zazwyczaj, tego rodzaju koło wybieraka ma możliwość utrzymywania więcej niż 10 różnych nitek, a zwykle 12, 16, 24 lub 32. Korzystnie, koło wybieraka doprowadzane jest do oraz między swymi określonymi pozycjami kątowymi przez siłownik, sterowany komputerem. Szczególny przykład tego rodzaju jednostki formowania pęków opisany jest szczegółowo w międzynarodowym zgłoszeniu patentowym nr WO 01/88241.

Korzystnie, każdy z przenośników przędzy może być zdemontowany z pozostałej części wszystkich jednostek formowania pęków ręcznie, bez użycia jakichkolwiek narzędzi. Przenośnik przędzy posiada korzystnie elementy łączące, które współdziałają z silnikami, służącymi do napędzania przenośnika przędzy, w celu zapewnienia tego, ażeby przenośnik przędzy odpowiadał na ruch środ6

PL 204 880 B1 ków napędowych, a także element ustalający, służący do zatrzymania przenośnika przędzy w miejscu. Element ustalający może być po prostu zaciskanym lub zatrzaskiwanym łącznikiem, jakim może być na przykład obciążana sprężyną zapadka, służącymi do utrzymania przenośnika przędzy w miejscu. Ewentualnie, element ustalający może zawierać przymusową blokadę lub zaczep, obsługiwaną z wymuszeniem na przykład przez dźwignię, w celu zablokowania przenośnika przędzy.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok krosna z boku w częściowym przekroju poprzecznym, fig. 2 - schematyczny widok izometryczny ścieżki podawania przędzy z pierwszego przykładu, fig. 3 - schematyczny widok izometryczny ścieżki podawania przędzy według drugiego przykładu wykonania, fig. 4 - widok z boku w przekroju poprzecznym głównej części tkającej krosna, fig. 5 - widok w częściowym przekroju poprzecznym części jednostki formowania pęków, fig. 6 - widok z góry koła wybieraka przenośnika przędzy, fig. 7 - schematyczny widok jednostki formowania pęków na początku operacji formowania pęków, fig. 8 - schematyczny widok jednostki formowania pęków na zakończenie operacji formowania pęków, fig. 9 - uproszczony widok z boku dwóch jednostek formowania pęków, fig. 10 - izometryczny widok zespołu rozebranego, ukazujący pierwszy przykład wzajemnego połączenia między kołem wybieraka przędzy a silnikiem wybieraka przędzy, a fig. 11 - pionowy przekrój przez drugi przykład połączenia między kołem wybieraka przędzy a silnikiem wybieraka przędzy.

Krosno do tkania dywanów zawiera jedną lub większą liczbę jednostek formowania pęków 1, z których każda podaje pęki przędzy do pewnej liczby różnych punktów tkania i każda zawiera rozbieralny przenośnik przędzy 2, ruchomą snowarką ramę natykową 3, służącą do utrzymywania źródeł przędzy, a także prowadnice 4, służące do prowadzenia przędzy od źródła przędzy na ramie natykowej 3 do każdego z przenośników przędzy 2, przy czym każdy z rozbieralnych przenośników przędzy 2, rama natykowa 3 i prowadnice 4 są wyjmowalne z pozostałej części krosna 6 i możliwe do zastąpienia, gdy zmianie ulega wzór tkanego dywanu. Rama natykowa 3 położona jest w przedniej części krosna i z ty ł u stanowiska tkacza 7. Znajduje się ona po przeciwnej stronie krosna wzglę dem nawoju osnowowego (nie pokazanego), z którego podawane są nitki osnowy 8. Ukończony dywan gromadzony jest na bębnie 9.

W pierwszym przykładzie wykonania ścieżki podawania przędzy, rama natykowa 3 zawiera zwykle kilka statywów 10, z których każdy zawiera liczne szpule 5 z przędzą. Zespół, przedstawiony na fig. 2, ukazuje każdy statyw 10, zawierający dwanaście szpul 5. Przędza z każdej szpuli 5 przewlekana jest przez oka 11 do zespołu prowadnicy 4, który składa się z konwencjonalnego zestawu rurek 12, jak pokazano na fig. 2, przechodzących nad stanowiskiem tkacza 7, jednakże rurki 12 mogą zostać zastąpione przez dodatkowe oka 11. Poza tym, że tego rodzaju rama natykowa 3 jest ruchoma i zawiera wiele szpul 5, to przykład ten jest konwencjonalny pod względem budowy. Jak pokazano, rama natykowa 3 jest zwykle zamontowana na kółkach 13, więc może być przesuwana ręcznie od i do pozostałej części krosna 6.

Drugi przykład rozwiązania zespołu podawania przędzy przedstawiony został na fig. 3. Zawiera on ramę natykową opisaną w dokumencie EP-A-0058478. W zespole tym występują liczne prostopadłościenne pojemniki 14, tworzące prostokątną matrycę 15. Na fig. 3 zilustrowano prostą matrycę o module 6 na 6, służąc ą do celów ilustracyjnych, jednakże matryca 15 może zawierać więcej pojemników 14, przy czym każdy pojemnik 14 zawiera odmierzoną ilość przędzy. Przędza z każdego pojemnika 14 przewlekana jest przez rurki 16, a następnie przez rurki 12, przechodzące nad stanowiskiem tkacza 7 do rozbieralnych przenośników przędzy 2. Matryca 15 pojemników 14 może być zamontowana na kółkach, ale w tym przykładzie wykonania przewidziano jej przemieszczanie do i z pozycji naprzeciw krosna przy zastosowaniu wózka widłowego. Podstawa matrycy 15 posiada stopki 17 tak rozmieszczone, aby zmieścić widły wózka widłowego (nie pokazanego).

Krosno zawiera jedną lub większą liczbę jednostek formowania pęków 1, z których każda zawiera wybierakowe koło przenośnika przędzy 2, które utrzymuje zwykle 12 lub 24 nitki przędzy o różnych kolorach. Koło wybieraka przenośnika przędzy 2 jest zamontowane rozbieralnie na silniku 21, który obraca kołem wybieraka przenośnika przędzy 2, doprowadzając go do jednej z pewnej liczby kątowo dyskretnych pozycji, w celu wybrania określonego koloru. Jak można zauważyć na fig. 6, nitki przędzy 20 o różnych kolorach rozłożone są generalnie radialnie wokół koła wybieraka przenośnika przędzy 2 w generalnie promieniowo biegnących kanałach i utrzymywane są w miejscu przez sprężyny 22. Krosno zawiera parę przenośników pęków 23, zamontowanych obrotowo wokół osi 24 oraz zestaw chwytaków 25, które są całkowicie konwencjonalne pod względem budowy i działania.

PL 204 880 B1

W miarę przesuwania się jednostek formowania pęków 1 w poprzek krosna w kierunku do przodu, pęki 26 umieszczane są w punktach gromadzenia pęków 2 7 (pokazanych na fig. 9), utworzonych wzdłuż górnej krawędzi przenośnika pęków 23. Gdy wszystkie z punktów gromadzenia pęków 27 zostają załadowane, przenośnik pęków 23 obraca się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (jak pokazano na fig. 4) wokół osi 24 w celu przemieszczenia załadowanego przenośnika pęków 23 do najniższego położenia oraz przesunięcia pustego przenośnika pęków 23 do położenia najwyższego. Jednostka formowania pęków 1 ładuje następnie pęki 26 do najwyższego przenośnika pęków 23, gdy przesuwają się one do tyłu w poprzek krosna.

Chwytaki 25 przesuwają się w górę, zgodnie z ruchem wskazówek zegara jak pokazano na fig. 4, z ich dziobkami otwierającymi się, a następnie zamykającymi w celu chwycenia wszystkich pęków 26, utrzymywanych przez najniższy przenośnik pęków 23. Chwytaki 25 obracają się następnie w przeciwnym kierunku w celu przeniesienia pęków 26 do punktu tkania 28, gdzie pęki 26 są wplatane w dywan a chwytaki 25 otwierają się w celu uwolnienia pęków 26. Dla większej przejrzystości pominięto na fig. 4 płochy ubijające oraz rapierowy mechanizm wkładania wątku, ale są one całkowicie konwencjonalne i podobne do tych, stosowanych na konwencjonalnych krosnach chwytakowych dywanów Axminster.

Na fig. 7-9 przedstawiona została jednostka formowania pęków 1 w uproszczonej postaci dla ułatwienia objaśnień, przy czym zapewnia ona wymuszone manipulacje każdego pęku przędzy 26 podczas jego formowania oraz umieszczenia w każdym z punktów gromadzenia pęków 27 na przenośniku pęków 23. Każda z jednostek formowania pęków 1 zawiera skrzynkę przekładniową, która składa się z trzech równoległych wałów 30, 31, 32, na których zamontowane są trzy wałki 33, 34, 35 zębate o równych wymiarach, które są ze sobą zazębione. Jeden z wałów 30, 31, 32 napędzany jest bezpośrednio przez siłownik 36 oraz dodatkowy wałek zębaty 37, jak pokazano na fig. 9. Wszystkie trzy wały 30, 31, 32 są nawiercone, by mogły unosić mimośrodowe sworznie. W wale 30 zamocowany jest sworzeń 38 i połączony z prętem 39 oraz sworzniem 40. Pręt 39 jest zaczopowany w korpusie 50 ściągacza 51, tak iż może on ślizgać się w górę i w dół, jak widać to na fig. 7 i 8. Korpus 50 obraca się swym górnym końcem na czopie 52. W konsekwencji, w miarę obrotu wału 30, przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, jak widać na fig. 7, sworzeń 38 i pręt 39 przesuwają się w górę i w dół względem korpusu 50, zaś korpus 50 zmuszany jest do obrotu w tył i w przód wokół swego czopu 52. Ściągacz 51 zawiera parę obrotowych ramion 53, 54, ze szczękami 55, zamontowanymi przy swoich najniższych końcach. Górne końce ramion 53, 54 dociskane są do siebie przez sprężynę 56 w celu spowodowania obrotu ramion i otwarcia szczęk 55. Sworzeń 40 przesuwa się w górę i w dół względem powierzchni krzywkowych 57, 58 na ramionach 53, 54, w celu dopchnięcia do siebie szczęk 55, gdy znajduje się on w swym najwyższym położeniu, a także, w swym najniższym położeniu, pozwolenia na odpowiedź ramion 53, 54 na nacisk, wywierany przez sprężynę 56 w celu otwarcia szczęk 55.

Ruchome ostrze 60 mechanizmu tnącego 61 poruszane jest w górę i w dół przez wiązanie 62, włączone między ruchomym ostrzem 60 a mimośrodowym sworzniem 63, zamontowanym na wale 31. Tylna powierzchnia ruchomego ostrza unosi parę szczęk prowadzących 64, które lokują się między ramionami 53, 54, gdy znajdują się one w swych położeniach przednich. Nieruchome ostrze noża 65 zawiera otwór 66 w sąsiedztwie krawędzi koła wybieraka przenośnika przędzy 2 i do wnętrza którego wystaje koniec nitki. Mimośrodowy sworzeń 70 w trzecim wale 32 napędza jeden koniec dźwigni pierwszego rzędu 71 za pośrednictwem wiązania 72. Popychacz 73, położony przy drugim końcu dźwigni pierwszego rzędu 71, przesuwa się w górę i w dół między szczękami prowadzącymi 64.

W celu wytworzenia każ dego pęku, silnik wybieraka przędzy 21 obraca kołem wybieraka przenośnika przędzy 2 w celu doprowadzenia wybranej nitki przędzy w pobliże ściągacza 51. Korpus 50 ściągacza obraca się w przód razem ze sworzniem 40 w kierunku jego najniższego położenia, tak iż szczęki 55 są otwarte. W miarę jak wał 30 kontynuuje obrót, sworzeń 40 unosi się i przesuwany jest między powierzchniami krzywkowymi 57, 58, zamykając szczęki 55 i zaciskając swobodny koniec przędzy między nimi. Ponadto, obrót wału 30 powoduje, iż korpus 50 ściągacza 51 obraca się w tył, wyciągając przędzę z koła wybieraka przenośnika przędzy 2 oraz ramy natykowej 3. Obrót wału 31 powoduje przesunięcie w dół ruchomego ostrza 60 mechanizmu tnącego 61. W miarę jak ostrze to przesuwa się w dół, odcinek przędzy, wyciąganej przez ściągacz 51 jest więziony między szczękami prowadzącymi 64. Po cofnięciu się ściągacza 51 w maksymalnym stopniu, nieprzerwany ruch w dół ostrza noża 60 przecina przędzę w celu uformowania pęku 26, który jest przytrzymywany między szczękami prowadzącymi 64 w miarę jak ostrze noża 60 kontynuuje swój ruch w dół po roboczej drodze tego narzędzia. W międzyczasie, obrót wału 32 powoduje przesunięcie popychacza 73 w dół między szczęki prowadzące 64. Dalszy obrót wału 30 powoduje opuszczenie sworznia 40 z dala od po8

PL 204 880 B1 wierzchni krzywkowych 57, 58, tak iż szczęki 55 otwierają się pod wpływem działania sprężyny 56. Dalszy obrót wału 32 doprowadza do kontaktu popychacza 73 z wierzchem pęku 26, przytrzymywanego między szczękami prowadzącymi 64, zaś kontynuacja obrotu wału 32 powoduje wepchnięcie pęku 26 do punktu gromadzenia pęków 27 na przenośniku pęków 23. Kontynuacja obrotu wału 31 przesuwa ruchome ostrze noża 60 w górę. W międzyczasie, silnik 21 wybieraka przędzy przesuwa koło wybieraka przenośnika przędzy 2 w celu doprowadzenia następnego pęku na miejsce. Kontynuacja obrotu wałów 30 i 32 powoduje przesunięcie ściągacza 51 w przód, w celu chwycenia następnej nici przędzy i przesunięcia popychacza 73 w górę, przygotowanego do następnego cyklu.

Na fig. 10 przedstawiono jeden przykład rozbieralnego połączenia między kołem wybieraka przenośnika przędzy 2 a silnikiem przędzy 21. W przykładzie tym, silnik 21 wprawia w ruch wał 80, który zawiera kołnierz 81 i dodatkowo klinowy wał 82. Zawiera on także promieniowy otwór 83. Głowica 84 przenośnika przędzy 2 zawiera wgłębienie, służące do wejścia weń klinowego wału 82, a także zawiera promieniowy otwór 85. Kolista sprężyna płytkowa 86 dźwiga rozciągający się promieniowo sworzeń 87. Sprężyna 86 zamontowana jest zwykle na głowicy 84 przenośnika przędzy 2, przy czym sworzeń 87 umieszczony jest w otworze 85.

W celu zamocowania przenoś nika przę dzy 2 na wale 80, gł owica 84 przenoś nika przę dzy 2 jest wpychana na koniec klinowego wału 82 i obracana aż ich pasujące kliny wejdą w siebie. Następnie, swobodny koniec 88 sprężyny zostaje uniesiony w celu przesunięcia sworznia 87 promieniowo na zewnątrz w celu umożliwienia przesunięcia głowicy 84 wzdłuż klinowego wału 82, aż spocznie ona na kołnierzu 81. Uwolnienie swobodnego końca 88 sprężyny 86 pozwala wtedy na przejście sworznia 87 w otwór 83 w celu zablokowania przenośnika przędzy 2 na wale 80 silnika 21. W celu usunięcia przenośnika, operator jedynie podnosi swobodny koniec 88 sprężyny 86 w celu rozłączenia sworznia 87 od otworu 83, a następnie ściąga przenośnik z klinowego wału 82.

Drugi przykład wzajemnego połączenia przedstawiony jest na fig. 11. Ponownie, wał 80 silnika 21 zawiera klin 90, położony w klinowatym wycięciu w wale 80. Wał 80 posiada także pierścieniowy rowek 91. Przenośnik przędzy 2 posiada głowicę 84, zawierającą tuleję 92, która pasuje wokół wału i klina 90. Tuleja 92 zawiera trzy ścięte otwory 93, z których każdy mieści kulkę 94. Kołnierz 95, posiadający wewnętrzną ściętą powierzchnię 96, otacza tuleję 92, przy czym jest on odpychany od przenośnika przędzy 2 przez trzy sprężyny naciskowe 97. Wewnętrzna ścięta powierzchnia 96 kołnierza 95 styka się z zewnętrzną powierzchnią kulek 94 i dopycha je promieniowo do wewnątrz, tak iż łączą się one z rowkiem 91 w wale 80 silnika 21. Przenośnik przędzy 2 chroniony jest zatem przed obrotem względem wału 80 przez wzajemne połączenie klina 90 i rowka klinowego oraz utrzymywany jest w miejscu przez kulki 94, leżące w pierścieniowym rowku 91.

W celu usunięcia przenośnika przędzy 2, kołnierz 95 jest wpychany w dół, jak widać na fig. 11, wbrew oddziaływaniu sprężyn 97, które umożliwiają wtedy kulkom 94 promieniowe przesunięcie na zewnątrz rowka 91, tak że głowica 84 przenośnika przędzy 2 może być po prostu zsunięta w dół z wału 80. Podobnie, w celu wymiany przenośnika przędzy 2, głowica ta jest tylko obracana, aż klin 90 oraz rowek klinowy ulegną wyrównaniu, po czym głowica 84 wpychana jest na miejsce, utrzymując kołnierz 95 wciśnięty wbrew naciskowi sprężyn 97. Po zwolnieniu nacisku na kołnierz 95, sprężyny 97 wpychają kołnierz 95 w górę, a to z kolei wpycha kulki 94 promieniowo do wewnątrz, tak iż ulegają zablokowaniu w pierścieniowym rowku 91.

Claims (26)

1. Krosno do tkania dywanów, zawierające przynajmniej jedną jednostkę formowania pęków, mającą elementy do sekwencyjnego dostarczania pęków przędzy o licznych różnych kolorach do licznych różnych punktów tkania, oraz zawierające snowarską ramę natykową, znamienne tym, że każda z jednostek formowania pęków (1) zawiera rozbieralny przenośnik przędzy (2), zaś snowarska rama natykowa (3) jest nieruchoma i składa się z dwóch części, przy czym przędza z jednej części ramy natykowej (3) jest podawana do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy (2), umożliwiając usunięcie każdego z rozbieralnych przenośników przędzy (2) zasilanych w przędzę z jednej części ramy natykowej (3) i zastąpienie ich innymi przenośnikami przędzy (2), w których wszystkie są zasilane w przędzę z drugiej części ramy natykowej (3), gdy wymagane jest dokonanie zmiany wzoru tkanego dywanu lub gdy rama natykowa (3) jest wyczerpana.

PL 204 880 B1

2. Krosno według zastrz. 1, znamienne tym, że do ramy natykowej (3) przymocowane są prowadnice (4), wyposażone w elementy do prowadzenia przędzy z ramy natykowej (3) do każdego z rozbieralnych przenoś ników przę dzy (2).

3. Krosno według zastrz. 1, znamienne tym, że rama natykowa (3) znajduje się za stanowiskiem tkacza (7) po stronie przeciwnej względem wejścia nitki osnowy (8) oraz zespołów tworzenia przesmyku.

4. Krosno według zastrz. 2, znamienne tym, że prowadnice (4) prowadzące nitki przędzy są usytuowane ponad wierzchem stanowiska tkacza (7) i są utworzone przez zestaw rurek (12).

5. Krosno według zastrz. 1, znamienne tym, że rama natykowa (3) jako źródło przędzy zawiera liczne uchwyty nawojów, z których każdy podpiera szpulę (5) konwencjonalnego nawoju przędzy.

6. Krosno według zastrz. 1, znamienne tym, że rama natykowa (3) jako źródło przędzy zawiera liczne pojedyncze pojemniki (14), z których każdy zawiera odcinek przędzy.

7. Krosno według zastrz. 5 albo 6, znamienne tym, że wszystkie źródła przędzy na ramie natykowej (3) mają wstępnie określoną długość i są dopasowane do danego wzoru tkanego dywanu.

8. Krosno według zastrz. 1, znamienne tym, że każda z jednostek formowania pęków (1) zawiera silnik (21) do napędzania przenośnika przędzy (2) do wybranej jednej spośród licznych dyskretnych pozycji dla doprowadzenia wybranej nitki przędzy (20) w położenie załadunku, a ponadto ściągacz (51) do zaczepienia wybranej przędzy (20) w położeniu załadunku i wyciągania wstępnie określonej długości odcinka wybranej nitki przędzy (20) z wybierakowego koła przenośnika przędzy (2), a także mechanizm tnący (61) do cię cia wybranej przędzy (20) w celu utworzenia pęku (26) o wstępnie określonej długości.

9. Krosno według zastrz. 1, znamienne tym, ż e każdy z przenośników przędzy (2) ma elementy do ręcznego wymontowania z jednostki formowania pęków (1).

10. Krosno według zastrz. 9, znamienne tym, że przenośnik przędzy (2) zawiera wał (82) i klin (90), które współdziałają z silnikiem (21) do uruchamiania przenoś nika przędzy (2), a także jest wyposażony w elementy ustalające do blokowania przenośnika przędzy (2).

11. Krosno według zastrz. 10, znamienne tym, że elementy ustalające są w postaci zwykłego zaciskanego lub zatrzaskiwanego łącznika.

12. Krosno według zastrz. 11, znamienne tym, że elementy ustalające są w postaci przymusowej blokady względnie zaczepu.

13. Krosno do tkania dywanów, zawierające przynajmniej jedną jednostkę formowania pęków, mającą elementy do sekwencyjnego dostarczania pęków przędzy o licznych różnych kolorach do licznych różnych punktów tkania, oraz zawierające snowarską ramę natykową, znamienne tym, że każda z jednostek formowania pę ków (1) zawiera rozbieralny przenoś nik przę dzy (2), snowarska rama natykowa (3) jest umieszczona zdejmowalnie na krośnie, przy czym przędza z tej zdejmowalnej ramy natykowej (3) jest podawana do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy (2), umożliwiając usunięcie każdego z rozbieralnych przenośników przędzy (2) zasilanych w przędzę ze zdejmowalnej ramy natykowej (3) i zastąpienie ich innymi przenośnikami przędzy (2), zasilanymi w przędzę z następnej zdejmowalnej ramy natykowej (3) zamontowanej na krośnie, gdy wymagane jest dokonanie zmiany wzoru tkanego dywanu lub gdy pierwsza zdejmowalna rama natykowa (3) jest wyczerpana.

14. Krosno według zastrz. 13, znamienne tym, że ramy natykowe (3) mają konstrukcję zdejmowaną z pozostałej części krosna, przez co mogą zostać usunięte i wymienione, gdy ulega zmianie wzór tkanego dywanu lub gdy pierwsza rama natykowa (3) jest zużyta.

15. Krosno według zastrz. 14, znamienne tym, że zdejmowalne ramy natykowe (3) są zamontowane na kółkach (13).

16. Krosno według zastrz. 14 albo 15, znamienne tym, że do zdejmowalnych ram natykowych (3) są przymocowane prowadnice (4), wyposażone w elementy do prowadzenia przędzy z wybranej ramy natykowej (3) do każdego z rozbieralnych przenośników przędzy (2).

17. Krosno według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienne tym, że zdejmowalne ramy natykowe (3) znajdują się za stanowiskiem tkacza (7) po stronie przeciwnej względem wejścia nitki osnowy (8) oraz zespołów tworzenia przesmyku.

18. Krosno według zastrz. 16, znamienne tym, że prowadnice (4) prowadzące nitki przędzy są usytuowane ponad wierzchem stanowiska tkacza (7) i są utworzone przez zestaw rurek (12).

19. Krosno według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienne tym, że zdejmowalne ramy natykowe (3) jako źródło przędzy zawierają liczne uchwyty nawojów, z których każdy podpiera szpulę (5) konwencjonalnego nawoju przędzy.

PL 204 880 B1

20. Krosno według zastrz. 13 albo 14, albo 15, znamienne tym, że zdejmowalne ramy natykowe (3) jako źródło przędzy zawierają liczne pojedyncze pojemniki (14), z których każdy zawiera odcinek przędzy.

21. Krosno według zastrz. 19 albo 20, znamienne tym, że wszystkie źródła przędzy na zdejmowalnych ramach natykowych (3) mają wstępnie określoną długość i są dopasowane do danego wzoru tkanego dywanu.

22. Krosno według zastrz. 13, znamienne tym, że każda z jednostek formowania pęków (1) zawiera silnik (21) do napędzania przenośnika przędzy (2) do wybranej jednej spośród licznych dyskretnych pozycji dla doprowadzenia wybranej nitki przędzy (20) w położenie załadunku, a ponadto ściągacz (51) do zaczepienia wybranej przędzy (20) w położeniu załadunku i wyciągania wstępnie określonej długości odcinka wybranej nitki przędzy (20) z wybierakowego koła przenośnika przędzy (2), a takż e mechanizm tnący (61) do cięcia wybranej przędzy (20) w celu utworzenia pęku (26) o wstępnie określonej długości.

23. Krosno według zastrz. 13, znamienne tym, że każdy z przenośników przędzy (2) ma elementy do ręcznego wymontowania z jednostki formowania pęków (1).

24. Krosno według zastrz. 23, znamienne tym, że przenośnik przędzy (2) zawiera wał (82) i klin (90), które współdziałają z silnikiem (21) do uruchamiania przenośnika przędzy (2), a także jest wyposażony w elementy ustalające do blokowania przenośnika przędzy (2).

25. Krosno według zastrz. 24, znamienne tym, że elementy ustalające są w postaci zwykłego zaciskanego lub zatrzaskiwanego łącznika.

26. Krosno według zastrz. 24, znamienne tym, że elementy ustalające są w postaci przymusowej blokady względnie zaczepu.