PL199150B1

PL199150B1 - Barwne szkło sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalności światła i jego zastosowanie oraz barwne niebieskie szkło sodowo-wapniowe i jego zastosowanie

Info

Publication number: PL199150B1
Application number: PL357950A
Authority: PL
Inventors: Dominique Coster; Laurent Delmotte; Marc Foguenne
Original assignee: Agc Flat Glass Europe Sa
Priority date: 2000-04-04
Filing date: 2001-03-28
Publication date: 2008-08-29
Also published as: WO2001074729A1; CZ302456B6; CZ20023314A3; EP1272436A1; JP4851043B2; CN1426380A; RU2002129561A; RU2280624C2; PL357950A1; BR0110057A; AU2001262140A1; BE1013373A3; US20040077479A1; CN100473619C; BR0110057B1; JP2003529523A

Abstract

1. Barwne szk lo sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalno sci swiat la z lo zone z tworz acych szk lo g lównych sk ladników i srodków barwi acych, których ilo sci wyra zono jako procentow a zawarto sc wagow a w prze- liczeniu na ca lkowit a mas e szk la, znamienne tym, ze zawiera mniej ni z 0,4% wagowego ca lkowitej ilo sci zelaza, wyra zonego w postaci tlenku Fe 2 O 3 , i ma wspó lczynnik redoks wynosz acy co najmniej 30% przy zawarto sci FeO wy- nosz acej co najmniej 0,08% wagowego oraz od 2 do 500 ppm chromu wyra zonego jako Cr 2 O 3 , i ponadto zawiera, przy ca lkowitej zawarto sci co najmniej 5 ppm wagowych - czesci wagowych na milion - i co najwy zej 1110 ppm wagowych, co najmniej jeden z nast epuj acych srodków barwi acych w ilo sciach wskazanych odpowiednio: V 2 O 5 od 0 do 1000 ppm, Co od 0 do 100 ppm, oraz Se od 0 do 10 ppm, przy czym szk lo zawiera mniej ni z 0,1% wagowego CeO 2 . 15. Zastosowanie szk la okre slonego w zastrz. 1 do wytwarzania oszklenia do pojazdów silnikowych. 16. Zastosowanie szk la okre slonego w zastrz. 1 do wytwarzania oszklenia dla budynków. 17. Barwne niebieskie szk lo sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalno sci swiat la zlo zone z tworz acych szk lo g lównych sk ladników i srodków barwi acych, których ilo sci wyra zono jako procentow a zawar- to sc wagow a w przeliczeniu na ca lkowit a mas e szkla, znamienne tym, ze zawiera mniej ni z 0,4% wagowego ca lkowitej ilo sci zelaza, wyra zonego w postaci tlenku Fe 2 O 3 , oraz od 2 do 500 ppm chromu wyra zonego jako Cr 2 O 3 , i zawiera mniej ni z 0,1% wagowego CeO 2 , jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominuj aca d lugosc fali ( ? D ) mniejsz a ni z 494 nm przy przepuszczalno sci swiat la (TLA4) wy zszej ni z 66%, ma czysto sc wzbudzenia (P) wy zsza ni z 3% i selektywno sc (SE) wy zsz a ni z 1,2. PL PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Przedmiotem wynalazku jest barwne szkło sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalności światła i jego zastosowanie oraz barwne niebieskie szkło sodowo-wapniowe i jego zastosowanie.

Wyrażenie „szkło sodowo-wapniowe” jest tutaj stosowane w szerokim rozumieniu i dotyczy dowolnego szkła, które zawiera następujące składniki (wyrażone w procentach wagowych):

Na2O	10 do 20%
CaO	0 do 16%
SiO₂	60 do 75%
K2O	0 do 10%
MgO	0 do 10%
^Al2^O3	0 do 5%
BaO	0 do 2%
BaO + CaO + MgO	10 do 20%
K2O + Na2O	10 do 20%.
Ten typ szkła jest bardzo szeroko stosowany w dziedzinie dotyczącej oszklenia dla budynków

i oszklenia do pojazdów. Zwykle jest ono wytwarzane w postaci wstęgi w procesie flotacyjnym. Wstęgę taką można ciąć w arkusze, które następnie można wyginać i można je poddawać obróbce w celu poprawienia ich właściwości mechanicznych, na przykład w etapie hartowania cieplnego.

Zasadniczo niezbędne jest odnoszenie właściwości optycznych arkusza szkła do standardowych oświetlaczy. W niniejszym opisie, stosuje się dwa standardowe oświetlacze, mianowicie oświetlacz C oraz oświetlacz A, określone przez Commission Internationale de l'Eclairage (C.I.E.) [International Commission on Illumination (ICI)] [Międzynarodowa Komisja d/s Oświetlenia]. Oświetlacz C stanowi średnie światło dzienne o temperaturze koloru wynoszącej 6700 K. Taki oświetlacz jest szczególnie przydatny do oceny właściwości optycznych oszklenia przeznaczonego dla budynków. Oświetlacz A stanowi promieniowanie promiennika Plancka o temperaturze około 2856 K. Taki oświetlacz opisuje światło emitowane przez reflektory samochodowe i jest zasadniczo przeznaczony do oceny właściwości optycznych oszklenia przeznaczonego dla samochodów. Commission Internationale de l'Eclairage (C.I.E.) opublikowała również dokument zatytułowany: „Colorimetrie, Recommandations Officielles de la C.I.E. [Colorimetry and Official Recommendation of the ICI]” (maj 1970) opisujący teorię, według której współrzędne kolorymetryczne dla światła o dowolnej długości fali z zakresu widma widzialnego są tak określone, aby nadawały się do przedstawienia na wykresie posiadającym prostopadłe osie x i y, nazywanym wykresem trójchromatycznosci C.I.E. Taki wykres trójchromatyczności pokazuje reprezentatywne miejsce geometryczne światła dla każdej długości fali (wyrażonej w nanometrach) w zakresie widma widzialnego. Takie miejsce geometryczne nazywane jest „locusem widma” [lub krzywą barw widmowych], i uważa się, że światło, którego współrzędne leżą na tym „locusie widma” ma 100% czystość wzbudzenia dla odpowiedniej długości fali. Taki „locus widma” jest zamknięty przez linię zwaną granicą purpury, która łączy punkty locusa widma, którego współrzędne odpowiadają długości fali 380 nm (fiolet) i 780 nm (czerwień). Obszar leżący pomiędzy locusem widma a granicą purpury jest zatem dostępny dla współrzędnych trójchromatyczności dowolnego światła widzialnego.

Współrzędne światła emitowanego przez oświetlacz C, przykładowo odpowiadają wartościom x = 0,3101 i y = 0,3162. Ten punkt C uważany jest za reprezentujący światło białe i konsekwentnie ma on czystość wzbudzenia równą zero dla każdej długości fali. Linie mogą być rysowane od punktu C do locusa widma przy każdej pożądanej długości fali i każdy punkt leżący na tych liniach może być określony nie tylko za pomocą jego współrzędnych x i y, lecz także jako funkcja długości fali odpowiadającej tej linii na której on leży i jego odległości od punktu C względem całkowitej długości linii dla danej długości fali. W konsekwencji, kolor światła przepuszczanego przez arkusz barwnego szkła można opisać poprzez jego dominującą długość fali i jego czystość wzbudzenia wyrażoną w procentach.

Współrzędne wykresu trójchromatyczności C.I.E. dla światła przepuszczanego przez arkusz barwnego szkła będą zależeć nie tylko od składu tego szkła, lecz także od jego grubości. W niniejszym opisie i w zastrzeżeniach wszystkie wartości czystości wzbudzenia P oraz dominującej długości fali X_D światła przepuszczanego są wyliczone z widmowych specyficznych wewnętrznych transmitancji (SIT) arkusza szkła o grubości 5 mm przy zastosowaniu oświetlacza C pod stałym kątem obserwacji wynoszącym 2°. Taka widmowa specyficzna wewnętrzna przepuszczalność (transmitancja) arkusza

PL 199 150 B1 szkła jest regulowana jedynie poprzez absorpcję szkła i może być wyrażona za pomocą prawa Beer-Lamberta:

SIT = e^{- E} gdzie Α_λ oznacza współczynnik absorpcji (wyrażony w cm^-1) szkła przy badanej długości fali, a E oznacza grubość (wyrażoną w cm) szkła. Dla pierwszego przybliżenia SIT), można również opisać następującym wzorem:

(I3 + R2)/(I1 - R1) gdzie I1 oznacza intensywność światła widzialnego padającego na pierwszą powierzchnię licową arkusza szkła, R1 oznacza intensywność światła widzialnego odbitego przez pierwszą powierzchnię licową arkusza szkła, I3 oznacza intensywność światła widzialnego przepuszczanego przez drugą powierzchnię licową arkusza szkła, a R2 oznacza intensywność światła widzialnego odbitego przez drugą powierzchnię licową arkusza szkła w kierunku wnętrza tego arkusza.

W niniejszym opisie wynalazku i w zastrzeżeniach używa się również następujących określeń:

- całkowita przepuszczalność (czyli transmitancja) światła dla oświetlacza A (TLA) mierzona dla grubości 4 mm (TLA4) pod stałym kątem obserwacji wynoszącym 2°. Taka całkowita przepuszczalność jest wynikiem całkowania pomiędzy długościami fal wynoszącymi 380 i 780 nm następującego wyrażenia:

^ΣΤλ ’ ^Ελ ’ ^Sx^/ΣΕλ ’ ^Sx, gdzie T_a oznacza przepuszczalność światła przy długości fali λ, E_a, oznacza rozkład widma oświetlacza A, a S_a oznacza czułość normalnego oka ludzkiego w funkcji długości fali λ;

- całkowita przepuszczalność (transmitancja) energii (TE) mierzona dla grubości 4 mm (TE4). Taka całkowita przepuszczalność jest wynikiem całkowania pomiędzy długościami fal wynoszącymi 300 i 2500 nm następującego wyrażenia:

^ΣΤλ ^E λ^{/Σ E} λ, gdzie E_a oznacza rozkład energii widma dla słońca znajdującego się pod kątem 30° ponad horyzontem;

- selektywność (SE) mierzona jako stosunek całkowitej przepuszczalności (transmitancji) światła dla oświetlacza A do całkowitej przepuszczalności (transmitancji) energii (TLA/TE);

- całkowita przepuszczalność (transmitancja) w ultrafiolecie mierzona dla grubości 4 mm (TUV4). Taka całkowita przepuszczalność jest wynikiem całkowania pomiędzy długościami fal wynoszącymi 280 i 380 nm następującego wyrażenia:

ΣΤ_λ U _λ/Σ U _λ, gdzie U_a oznacza rozkład widma promieniowania ultrafioletowego, które przeszło przez atmosferę, jaki jest zdefiniowany w normie DIN 67507;

- współczynnik redoks, który oznacza wartość stosunku Fe²⁺/całkowite Fe, którą otrzymuje się za pomocą wzoru:

Fe²+/całkowite Fe = [24,4495 x log(92/T₁₀₅₀)]t-Fe₂O₃)] gdzie τ1050 oznacza specyficzną przepuszczalność wewnętrzną szkła o grubości 5 mm dla długości fali wynoszącej 1050 nm, a t-Fe2O3 oznacza całkowitą zawartość żelaza wyrażonego w postaci tlenku Fe2O3 i zmierzonego za pomocą fluorescencji rentgenowskiej.

Niniejszy wynalazek w szczególności dotyczy, lecz nie jest jedynie do niego ograniczony, barwnego niebieskiego szkła. Tego typu szkła mogą być stosowane do zastosowań architektonicznych i jako oszklenie dla wagonów kolejowych i pojazdów silnikowych. W zastosowaniach architektonicznych, zasadniczo stosuje się arkusze szkła o grubości 4 do 6 mm, podczas gdy w dziedzinie dotyczącej pojazdów silnikowych zwykle wykorzystuje się grubości od 1 do 5 mm, zwłaszcza do produkcji oszklenia monolitycznego, oraz o grubości 1 do 3 mm w przypadku oszklenia laminowanego, zwłaszcza przeznaczonego na przednie szyby, gdzie dwa arkusze szkła o takiej grubości są ze sobą związane za pomocą cienkiej warstwy pośredniej, zasadniczo wykonanej z poli(winylobutyralu) (PVB).

Obecnie zapotrzebowanie na barwne oszklenia skupia się na produktach posiadających, dla danego poziomu przepuszczalności światła, wyraźne zabarwienie, czyli wysoką czystość wzbudzenia, nawet dla wysokich poziomów przepuszczalności światła, przy jednoczesnym zapewnieniu umiarkowanych poziomów przepuszczalności dla promieniowania ultrafioletowego i podczerwonego.

PL 199 150 B1

Zwłaszcza w dziedzinie zastosowań związanych z oszkleniem pojazdów silnikowych, ważne jest dla tego oszklenia, aby miało ono wysoką przepuszczalność światła pozwalającą na optymalną widoczność, tak aby spełniało wymagane kryteria dotyczące bezpieczeństwa na drodze. Takie szkła o wysokiej przepuszczalności światła można otrzymywać dzięki kompozycji zawierającej małą całkowitą zawartość Fe. Jednakże w takim przypadku trudno jest otrzymać szkło, którego zabarwienie byłoby wystarczająco wyraźne, i dla którego przepuszczalność energii byłaby niższa niż dla szkła zwykłego dla danej przepuszczalności światła, tak aby zmniejszyć dopływ ciepła do wnętrza pojazdu, a tym samym zmniejszyć ryzyko przegrzania przedział u dla pasaż erów.

Stwierdzono, że jest to możliwe, dzięki rozsądnemu doborowi kilku specyficznych środków barwiących w połączeniu z określonym współczynnikiem redoks, w celu otrzymania szkieł o wysokiej przepuszczalności światła posiadających wyraźną barwę, które szczególnie dobrze nadają się do stosowania jako oszklenie pojazdów silnikowych.

Przedmiotem wynalazku jest barwne szkło sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalności światła złożone z tworzących szkło głównych składników i środków barwiących, których ilości wyrażono jako procentową zawartość wagową w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, charakteryzujące się tym, że zawiera mniej niż 0,4% wagowego całkowitej ilości żelaza, wyrażonego w postaci tlenku Fe2O3, i ma współczynnik redoks wynoszący co najmniej 30% przy zawartości FeO wynoszącej co najmniej 0,08% wagowego oraz od 2 do 500 ppm chromu wyrażonego jako Cr2O3, i ponadto zawiera, przy całkowitej zawartości co najmniej 5 ppm wagowych - części wagowych na milion - i co najwyżej 1110 ppm wagowych, co najmniej jeden z następujących środków barwiących w ilościach wskazanych odpowiednio:

V2O5 od 0 do 1000 ppm,

Co od 0 do 100 ppm, oraz

Se od 0 do 10 ppm, przy czym szkło zawiera mniej niż 0,1% wagowego CeO2.

Korzystnie szkło ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 66%, korzystniej wyższą lub równą 70%.

Korzystnie szkło ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 72%, korzystnie wyższą lub równą 75%.

Korzystnie jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (λ₀) mniejszą ni ż 494 nm.

Korzystnie jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (λ₀) mniejszą ni ż 492 nm.

Korzystnie jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (λ₀) mniejszą ni ż 490 nm.

Korzystnie zabarwienie szkła przy przepuszczaniu ma czystość wzbudzenia (P) wyższą niż 3%, a korzystnie wyższą niż 5%.

Korzystnie szkło ma selektywność (SE) wyższą lub równą 1,2.

Korzystnie szkło zawiera mniej niż 0,3% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła. Korzystnie szkło zawiera mniej niż 0,1% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła. Korzystnie szkło zawiera co najwyżej 50 ppm wagowych Co w przeliczeniu na całkowitą masę szkła. Korzystnie szkło zawiera więcej niż 2% wagowych MgO w przeliczeniu na całkowitą masę szkła. Korzystnie szkło zawiera od 0,27% do mniej niż 0,4% Fe2O3, od 0,10% do 0,20% FeO i co najmniej jeden z następujących środków barwiących:

Co od 1 ppm do 35 ppm,

V2O5 od 0 do 450 ppm, a ponadto ma następujące właściwości optyczne:

70,5% < TLA4 < 85%

40% < TE4 < 60%

P > 3% λ₀ ź 492 nm.

Przedmiotem wynalazku jest także zastosowanie szkła określonego powyżej do wytwarzania oszklenia do pojazdów silnikowych.

Przedmiotem wynalazku jest również zastosowanie szkła określonego powyżej do wytwarzania oszklenia dla budynków.

PL 199 150 B1

Przedmiotem wynalazku jest także barwne niebieskie szkło sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalności światła złożone z tworzących szkło głównych składników i środków barwiących, których ilości wyrażono jako procentową zawartość wagową w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, charakteryzujące się tym, że zawiera mniej niż 0,4% wagowego całkowitej ilości żelaza, wyrażonego w postaci tlenku Fe2O3, oraz od 2 do 500 ppm chromu wyrażonego jako Cr2O3, i zawiera mniej niż 0,1% wagowego CeO₂, jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (λ₀) mniejszą niż 494 nm przy przepuszczalności światła (TLA4) wyższej niż 66%, ma czystość wzbudzenia (P) wyższą niż 3% i selektywność (SE) wyższą niż 1,2.

Korzystnie szkło ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 70%.

Korzystnie szkło ma współczynnik redoks wynoszący co najmniej 30%.

Korzystnie szkło zawiera co najmniej jeden z następujących środków barwiących w ilościach wskazanych odpowiednio, wyrażonych jako procentową zawartość wagową w przeliczeniu na całkowitą masę szkła:

V2O5 od 0 do 1000 ppm,

Co od 0 do 100 ppm, oraz

Se od 0 do 10 ppm.

Korzystnie szkło zawiera mniej niż 0,3% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.

Korzystnie szkło zawiera mniej niż 0,1% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.

Korzystnie szkło zawiera co najwyżej 50 ppm wagowych Co w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.

Korzystnie szkło zawiera więcej niż 2% wagowych MgO w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.

Korzystnie szkło zawiera od 0,27% do mniej niż 0,4% Fe2O3, od 0,10% do 0,20% FeO i co najmniej jeden z następujących środków barwiących:

Co od 1 ppm do 35 ppm

V2O5 od 0 do 450 ppm a ponadto ma następujące właściwości optyczne:

70,5% < TLA4 < 85%

40% < TE4 < 60%

P > 3%

X_D < 492 nm.

Wynalazek zapewnia wybór szkieł o wysokiej przepuszczalności światła, wśród których łatwo jest znaleźć szkła posiadające wyraźny odcień zabarwienia i zmniejszoną przepuszczalność promieniowania podczerwonego, które przy tym ciągle jeszcze są zdolne do łatwego ich otrzymywania w tradycyjnych przemysłowych piecach szklarskich.

Nieoczekiwanie stwierdzono, że kompozycja zawierająca małe ilości żelaza może doprowadzić, na drodze rozsądnego doboru małych ilości jednego lub więcej środków barwiących, do uzyskania szkła, które spełnia wyżej omówione wymagania rynkowe. A to z takiego powodu, iż dotychczas specjalista biegły w stanie techniki nie był zdolny do uzyskania takiego połączenia poszczególnych właściwości szkła. Wydaje się, że dobór względnie wysokiego, powyżej 30%, współczynnika redoks w połączeniu z wyborem środków barwiących jest elementem kluczowym dla uzyskania barwnego szkła według wynalazku. Jednakże trudniej jest uzyskać wysoki współczynnik redoks dla niskiej całkowitej zawartości żelaza. Ponadto, gdy ten współczynnik jest bardzo wysoki, a zwłaszcza gdy staje się on wyższy niż 60%, to reakcje chemiczne zachodzące w zbiorniku stopionego szkła stają się trudniejsze do kontrolowania.

Korzystnie barwne szkło według wynalazku ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 70%, korzystnie wyższą lub równą 72%, a jeszcze bardziej korzystnie wyższą lub równą 75%, co czyni je szczególnie nadającym się do zastosowania jako oszklenie pojazdów silnikowych, a zwłaszcza na przednie szyby pojazdów.

Korzystnie barwne szkło według wynalazku ma zabarwienie przy przepuszczaniu, które ma dominującą długość fali (λ₀) mniejszą niż 494 nm, korzystnie mniejszą niż 492 nm, a idealnie mniejszą niż 490 nm.

Wynalazek zatem zapewnia szkło, którego barwa wpada dokładnie w zakres koloru niebieskiego, w ten sposób łatwo spełniając wymagania rynkowe dotyczące uzyskania pożądanego wyglądu

PL 199 150 B1 estetycznego dla oszklenia pojazdów silnikowych z odcieniem niebieskim szczególnie przyjemnym dla oka. Taka barwa jest również wysoce pożądana w dziedzinie zastosowań architektonicznych, zwłaszcza przy wysokiej przepuszczalności światła. Oszklenie wykonane ze szkła barwionego w masie według wynalazku i zawierające warstwę ochraniającą przed promieniowaniem słonecznym i/lub warstwę niskiej emisyjności korzystnie łączą atrakcyjny wygląd ze szczególnie korzystnymi charakterystykami cieplnymi.

Szkło według wynalazku posiada również i taką korzystną cechę, że posiada szczególnie wysoki współczynnik rozszczepiania barwy (Ra), czyli kolory obserwowane przez takie szkło według wynalazku w ogóle nie są lub są jedynie w niewielkim stopniu zniekształcone.

Korzystnie zabarwienie przy przepuszczaniu szkła według wynalazku ma czystość wzbudzenia (P) wyższą niż 3%, a korzystniej wyższą niż 5%. Zabarwienie to jest zatem bardzo wyraźne, pomimo iż przepuszczalność światła dla tego szkła jest wysoka.

Dodatkowo szkło według wynalazku posiada taką korzystną cechę, iż łączy kolor niebieski z wysoką selektywnoś cią . Zatem selektywność (SE) barwnego szkł a wedł ug wynalazku korzystnie jest wyższa lub równa 1,2. Bardzo łatwo można uzyskać selektywność (SE) wyższą niż 1,3, na przykład w zakresie 1,6 do 1,7. Cecha ta jest szczególnie korzystna zarówno dla zastosowań w pojazdach silnikowych jak i zastosowań architektonicznych, gdyż czyni ona możliwym ograniczenie ogrzewania spowodowanego promieniowaniem słonecznym, i tym samym zwiększenie komfortu cieplnego pasażerów takiego pojazdu lub osób przebywających w takim budynku, ciągle jeszcze zapewniając w dużym stopniu naturalne oświetlenie i nieosłabioną widoczność poprzez takie oszklenie.

W rzeczywistości stwierdzono, ż e taki wybór optycznych i cieplnych właściwości nie był do tej pory możliwy do uzyskania i szkło łączące w sobie te tak różne właściwości jest szczególnie korzystne.

Nieoczekiwanie szkło o wysokiej przepuszczalności światła, o niskiej całkowitej zawartości żelaza, może mieć stosunkowo wyraźne niebieskie zabarwienie przy przepuszczaniu, spełniając tym samym szczególnie pożądane kryteria estetyczne, i jednocześnie może mieć wysoką selektywność pozwalającą na to, aby przepuszczalność energii była znacznie zmniejszona przy jednoczesnym zapewnieniu doskonałej widoczności przez takie szkło. Stwierdzono, że takie szkło można otrzymać, nieoczekiwanie, dzięki rozważnemu doborowi kilku środków barwiących i że może ono być łatwo wytwarzane w przemysłowych piecach szklarskich.

Zgodnie z kolejnym aspektem, szkło według wynalazku może mieć przepuszczalność światła (TLA4) wyższą niż 66%, przykładowo wyższą niż 68%, lecz korzystniej ma ono przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 70%. Takie szkło nadaje się do zastosowania w pojazdach silnikowych wymagających specyficznego poziomu przepuszczalności światła. Co jest jeszcze bardziej zadziwiające, otrzymano szkło o wyżej wymienionych właściwościach przy tak wysokiej przepuszczalności światła.

Zgodnie z innym aspektem wynalazku, barwne szkło korzystnie posiada współczynnik redoks wynoszący co najmniej 30%. Taka wartość współczynnika redoks jest korzystna w celu otrzymania wysokiej selektywności.

Opis w swojej dalszej części dotyczy wszystkich aspektów wynalazku.

Żelazo jest środkiem barwiącym szeroko stosowanym w dziedzinie barwnych szkieł. Obecność Fe³⁺ nadaje szkłu niewielką absorpcję światła widzialnego o krótkich długościach fal (410 do 440 nm) oraz bardzo dużą absorpcję pasma w ultrafiolecie (pasma absorpcji o środku przy 380 nm), podczas gdy obecność jonów Fe²⁺ powoduje silną absorpcję w podczerwieni (pasma absorpcji o środku przy 1050 nm). Jony żelazowe [żelaza (III)] nadają szkłu lekko żółtawe zabarwienie, podczas gdy jony żelazawe [żelaza(II)] nadają mu bardziej wyraźne niebiesko-zielone zabarwienie. Wszystkie pozostałe rozważania są równoważne, czy to właśnie jony Fe²⁺ są odpowiedzialne za absorpcję w paśmie podczerwieni, i które jony w związku z tym określają całkowitą przepuszczalność energii (TE).

Wpływ różnych środków barwiących pojedynczo użytych do wytwarzania szkła jest następujący (zgodnie z „Le Verre” [Glass] według H. Scholze, przetłumaczonym na język francuski przez J.Le'Du, Institut du Verre [Glass Institute], Paryż):

Kobalt: grupa Co^IIO4 nadaje intensywnie niebieskie zabarwienie z dominującą długością fali będącą nieomal tuż obok długości nadawanej przez chromofor żelazo-selen.

Chrom: obecność grupy Cr^IIIO6 powoduje wzrost pasm absorpcyjnych przy 650 nm i nadaje lekko zielony kolor. Bardziej intensywne utlenianie powoduje wzrost do grupy Cr^IVO4, która tworzy bardzo intensywne pasmo absorpcji przy 365 nm i nadaje żółte zabarwienie.

PL 199 150 B1

Cer: obecność jonów ceru w kompozycji umożliwia uzyskanie silnej absorpcji w zakresie ultrafioletu. Tlenek ceru występuje w dwóch postaciach: Ce^IV absorbuje w ultrafiolecie o okolicy 240 nm, a Ce^III absorbuje w ultrafiolecie w okolicy 314 nm.

Selen: kation Se⁴⁺ faktycznie nie daje efektu barwiącego, podczas gdy niezmieniony element SeO nadaje różowe zabarwienie. Anion Se^2- tworzy chromofor z obecnymi jonami żelazowymi [żelaza(III)] w wyniku czego nadaje szkłu brązowo-czerwone zabarwienie.

Wanad: dla wzrastającej zawartości tlenków metali alkalicznych nadaje on zmianę zabarwienia od zielonej do bezbarwnej, co jest spowodowane przez utlenianie grup V^IIIO6 do V^VO4.

Mangan: występuje w szkle w postaci praktycznie bezbarwnego Mn^IIO6. Jednakże grupa Mn^IIIO6 w szkłach bogatych w metale alkaliczne nadaje kolor fioletowy.

Tytan: TiO2 w szkłach nadaje im kolor żółty. W dużych ilościach, możliwe jest nawet uzyskanie, poprzez redukcję, grupy Ti^IIIO6, która nadaje szkłu kolor fioletowy; a nawet kolor karmazynowy.

Właściwości cieplne i optyczne szkła zawierającego kilka środków barwiących są zatem wynikiem kompleksowych współoddziaływań pomiędzy nimi. W rzeczywistości zachowanie się tych środków barwiących zależy w ogromnym stopniu od stanu ich utlenienia, czyli od obecności innych pierwiastków zdolnych do wpływania na ten ich stan.

Barwne szkło według wynalazku korzystnie zawiera mniej niż 2% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, a jeszcze korzystniej mniej niż 1% wagowy. Ten środek barwiący w połączeniu ze środkiem barwiącym lub środkami barwiącymi wymaganymi przez niniejszy wynalazek, umożliwia uzyskanie szczególnych zabarwień dla specyficznych zastosowań. Ma on również szczególnie korzystną właściwość zmniejszania przepuszczalności promieniowania ultrafioletowego przez to szkło.

Szkło według wynalazku korzystnie zawiera mniej niż 0,5% wagowego TiO2, a jeszcze korzystniej mniej niż 0,3% wagowego, a wręcz idealnie mniej niż 0,1% wagowego TiO2. Wyższe ilości TiO2 powodują powstawanie ryzyka nadawania szkłu zabarwienia żółtego, co jest wbrew barwie tutaj pożądanej. W rzeczywistości TiO2 w szkle według wynalazku jest obecny tylko jako zanieczyszczenie, bez jego znaczącego dodawania.

Barwne szkło według wynalazku korzystnie zawiera mniej niż 2% wagowego CeO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, a jeszcze korzystniej mniej niż 1% wagowy. Ten środek barwiący jest korzystny w tym sensie, że pozwala on na zmniejszenie przepuszczalności promieniowania ultrafioletowego przez to szkło.

Jednakże pierwiastek ten ma tendencję do przesuwania dominującej długości fali w kierunku zielonym, i gdy jest on obecny w zbyt dużych ilościach jego wpływ działa wbrew barwie preferowanej według wynalazku.

Ponadto CeO2 jest bardzo kosztownym składnikiem i jego zastosowanie nawet w ilościach nie przekraczających 1% wagowego CeO2 w szkle może podwoić koszty partii materiałów niezbędnych do produkcji szkła.

To dlatego szkło według wynalazku korzystnie zawiera mniej niż 0,5% wagowych CeO2 wśród swoich środków barwiących, korzystnie mniej niż 0,3% wagowego CeO2, a idealnie mniej niż 0,1% wagowego CeO2.

Barwne szkło według wynalazku korzystnie zawiera co najwyżej 50 ppm Co. Zbyt duża ilość Co jest niekorzystna dla uzyskania wysokiej selektywności (SE).

Korzystnie szkło według wynalazku zawiera nie więcej niż 0,13% wagowego MnO2 wśród jego środków barwiących. MnO2 ma charakter utleniający, co powoduje powstawanie ryzyka wytwarzania zielonego zabarwienia przez zmianę stanu redoks żelaza, jeśli jest ono używane w większej ilości. Korzystnie, szkło według wynalazku będzie zawierało mniej niż 0,10% wagowego MnO2, a wręcz idealnie mniej niż 0,05% wagowego MnO2.

Pożądane jest również, aby szkło według wynalazku zawierało mniej niż 0,2% wagowego związków fluorowanych wśród jego środków barwiących w przeliczeniu na całkowitą masę szkła. A to z takiego powodu, ż e takie zwią zki powodują wzrost strat wylotowych z pieca, które są bardzo szkodliwe dla środowiska, i które ponadto są wysoce korozyjne w odniesieniu do bloków tworzyw ogniotrwałych wyściełających wnętrze pieca.

Ponadto, preferowane jest, aby szkło według wynalazku było otrzymywane z mieszaniny tworzących szkło głównych składników, zawierającej ponad 2% wagowych MgO, gdyż związek ten wspomaga stapianie się tych składników.

W preferowanych przykładach wykonania wynalazku, szkło zawiera następujące ilości środków barwiących, w ilościach wskazanych odpowiednio, wyrażonych jako procentowa zawartość wagowa

PL 199 150 B1 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, przy czym całkowitą ilość żelaza wyrażono w postaci tlenku ^Fe2^O3^:

Fe2O3 od 0,27% do mniej niż 0,4%,

FeO od 0,10% do 0,20%,

Co od 1 ppm do 35 ppm,

Cr2O3 od 2 do 250 ppm,

V2O5 od 0 do 450 ppm, a ponadto ma następujące właściwości optyczne:

70,5% < TLA4 < 85%

40% < TE4 < 60%

P > 3% λ₀ ź 492 nm.

Szkła posiadające takie charakterystyki są szczególnie odpowiednie dla dużej ilości zastosowań dla pojazdów silnikowych, zwłaszcza jako przednie szyby pojazdów, i dla zastosowań architektonicznych. Takie właściwości optyczne jak uzyskano odpowiadają wybranym produktom, co znaczy produktom posiadającym, dla danego poziomu przepuszczalności światła, niski poziom przepuszczalności energii. Ogranicza to stopień do jakiego są ogrzewane pomieszczenia ograniczone przez oszklenie wykonane z takich szkieł. Do takich zastosowań także nadaje się tak określona czystość przepuszczalności.

Barwne szkło według wynalazku korzystnie stosuje się do wytwarzania oszklenia do pojazdów silnikowych. Przykładowo może ono być zastosowane jako boczne okna lub jako przednie szyby do pojazdów.

Szkło według wynalazku może być powlekane warstwą tlenków metali, które zmniejszają stopień, do jakiego jest ono nagrzewane przez promieniowanie słoneczne, i co za tym idzie stopień, do jakiego przedział pasażerski pojazdu stosujący takie oszklenie jest nagrzewany.

Szkło według wynalazku może być wytwarzane w procesach tradycyjnych. Jako materiały wsadowe, możliwe jest zastosowanie materiałów naturalnych, szkła ponownie wprowadzanego do obiegu, szkło trzonowe lub połączenie tych materiałów. Środki barwiące nie muszą być wprowadzane koniecznie we wskazanej tu postaci, lecz ten sposób podawania ilości dodawanych środków barwiących, w równoważnikach dla wskazanych postaci, odpowiada standardowym praktykom. W praktyce, żelazo dodaje się w postaci czerwonego tlenku żelaza, kobalt dodaje się w postaci uwodnionego siarczanu, takiego jak CoSO4 · 7H2O lub CoSO4 · 6H2O, a chrom dodaje się w postaci dwuchromianu takiego jak K2Cr2O7. Cer wprowadza się w postaci tlenku lub węglanu. Co dotyczy wanadu, to wprowadza się go w postaci tlenku wanadu lub wanadzianu sodu. Selen, gdy jest obecny, dodaje się w postaci elementarnej lub w postaci selenitu takiego jak Na2SeO3 lub ZnSeO3.

Inne pierwiastki, takie jak nikiel, są czasami obecne jako zanieczyszczenia w materiałach wsadowych stosowanych do wytwarzania szkła według wynalazku, jeśli znajdują się one w materiałach naturalnych, w szkle ponownie wprowadzanym do obiegu, lub szkle trzonowym, lecz jeśli te zanieczyszczenia nie dają właściwości szkła mieszczących się poza wyżej określonymi granicami, to szkła takie uważa się za zgodne z wynalazkiem. Wynalazek będzie zilustrowany za pomocą następujących specyficznych przykładów właściwości optycznych i kompozycji, które to przykłady nie można jednak uważać za ograniczające zakres niniejszego wynalazku.

P r z y k ł a d y 1 do 59

Szkło wg przykładów 17, 19-24, 27-32, 35-38, 44, 49-53 i 58-59 nie zawiera Cr2O3, są to więc jedynie przykłady porównawcze.

W tabeli I przedstawiono sposób nieograniczającego wskazania podstawowej kompozycji szkła i składników wsadu przeznaczonego do stopienia w celu wyprodukowania szkieł według wynalazku. Oczywiście, szkła posiadające takie same optyczne i cieplne właściwości można otrzymać za pomocą podstawowej kompozycji posiadającej ilości tlenków mieszczących się w zakresach procentów wagowych podanych na początku niniejszego opisu. W Tabeli II przedstawiono proporcje środków barwiących oraz właściwości optyczne szkieł według wynalazku. Wyżej wymienione proporcje określono za pomocą fluorescencji rentgenowskiej tego szkła i przekształcono we wskazane gatunki cząsteczek.

Dane przedstawione w tabeli II wyraźnie wskazują, że wynalazek zapewnia wybór barwnych szkieł o wysokiej przepuszczalności światła o wyraźnym niebieskim zabarwieniu, przykładowo o TLA4 wynoszącej 76,6% przy dominującej długości fali λ₀ = 487 nm przy czystości wzbudzenia P wynoszącej

7,3% (Przykład nr 1), posiadających wysoką selektywność SE (1,4 w przypadku Przykładu 1). Takie szkła mają bardzo atrakcyjny wygląd, i są szczególnie przydatne jako oszklenia pojazdów silnikowych.

PL 199 150 B1

W przypadku Przykładu nr 28, zgodnie z zaleceniami Normy Europejskiej EN410 zmierzono całkowity współczynnik rozszczepiania barwy (Ra) dla szkła o grubości 4 mm i wyniósł on 92,2%. Taki wynik uważany jest za bardzo dobre rozszczepianie barw i daje bardzo wierną percepcję koloru obserwowanego przez takie szkło.

Wsad może, o ile to niezbędne, zawierać środek redukujący taki jak koks, grafit, żużel lub środek utleniający taki jak azotan. W takim przypadku, proporcje innych materiałów należy dostosować tak, aby kompozycja szkła pozostała niezmieniona.

T a b e l a I

Kompozycja szkła podstawowego	Składniki szkła podstawowego [kg]
SiO2	71,05 do 71,9%	Piasek	571,3
Al2O3	0,8%	Skaleń	29,6
CaO	8,8%	Wapno	35,7
MgO	4,2%	Dolomit	167,7
Na2O	14,1%	Na2CO3	189,4
K2O	0,1%	Siarczan	5,0
SO3	0,05 do 0,45%

T a b e l a II

Prz. Nr	Fe2O3 (%)	Co (ppm)	V2O₅ (ppm)	C2O3 (ppm)	Se (ppm)	FeO (%)	Redoks (5)	TLA4 (%)	TE4 (%)	TUV4 (%)	SE	Xd (nm)	P (%)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
1	0,350	12	10	6		0,120	38,0	76,6	54,8	36,5	1,40	487,5	7,3
2	0,395	12		5		0,117	33,0	77,9	58,1	36,3	1,34	489,3	5,4
3	0,350	14	50	50		0,111	35,0	76,2	55,9	36,2	1,36	489,4	6,4
4	0,380	11	0	0		0,120	35,0	77,3	55,6	35,1	1,39	488,2	6,4
5	0,380	5	7	5		0,135	40,0	77,3	53,2	35,6	1,45	489,3	6,6
6	0,380	10		6		0,120	35,0	77,5	55,7	35,1	1,39	488,7	6,2
7	0,380	0	2	3		0,113	33,0	81,1	57,8	34,9	1,40	493,6	3,7
8	0,380	13		6		0,110	32,0	77,7	57,3	34,9	1,36	488,3	5,9
9	0,390	14		3		0,121	34,5	76,9	57,2	36,7	1,35	488,3	6,2
10	0,300	15		203		0,108	39,8	73,3	53,5	40,7	1,37	493,6	6,7
11	0,370	1	5	3		0,141	42,3	77,8	52,3	38,0	1,49	489,9	6,5
12	0,360	5	200	2		0,123	38,0	77,8	54,8	38,1	1,42	490,4	5,7
13	0,280	28		250		0,087	34,6	71,1	55,9	41,1	1,27	492,6	7,1
14	0,270	35	410	3		0,093	38,1	70,7	55,5	41,8	1,28	484,0	11,1
15	0,330	8	210	105		0,134	45,2	73,6	50,2	39,8	1,46	491,9	7,4
16	0,290	14	75	135		0,098	37,5	75,5	56,0	40,9	1,35	492,2	6,1
17*	0,350	21				0,146	46,4	71,1	48,8	39,1	1,46	485,3	11,6
18	0,350	24	2	98		0,123	39,5	71,3	52,1	38,9	1,37	488,0	9,2
19*	0,370	11				0,183	55,0	70,5	43,5	38,9	1,62	486,5	12,1
20*	0,370	4			3	0,171	52,0	72,9	45,9	38,9	1,59	488,9	7,8
21*	0,380	1			7	0,196	57,2	70,4	41,8	38,6	1,68	491,4	6,0

PL 199 150 B1 ciąg dalszy tabeli II

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
22*	0,370	4			9	0,179	54,3	70,3	43,8	39,0	1,61	493,0	4,4
23*	0,350	18			6	0,132	42,0	71,8	51,2	38,8	1,40	487,8	5,6
24*	0,350	21			9	0,123	39,0	71,1	52,4	38,6	1,36	489,7	3,2
25	0,310	14		58		0,101	36,0	76,9	57,0	40,0	1,35	488,9	6,5
26	0,380	11		25		0,117	34,5	77,2	55,9	37,3	1,38	489,3	6,0
27*	0,380	16				0,106	31,0	77,2	57,7	36,8	1,34	487,2	6,2
28*	0,380	14				0,116	34,3	77,6	58,0	37,2	1,34	488,1	6,1
29*	0,370	12				0,127	38,0	76,9	56,0	37,7	1,37	487,9	6,8
30*	0,370	8				0,132	40,0	77,4	55,3	38,0	1,40	488,7	6,6
31*	0,360	10				0,125	39,0	77,5	56,2	38,4	1,38	488,2	6,6
32*	0,360	11	256			0,112	35,0	77,8	58,3	38,1	1,33	489,9	5,4
33	0,350	18	301	43		0,120	38,0	74,0	55,5	38,5	1,33	489,3	7,1
34	0,320	22	150	83		0,121	42,0	72,1	53,7	40,0	1,34	488,4	8,8
35*	0,370	12				0,183	55,0	70,9	45,4	38,9	1,56	486,7	11,7
36*	0,360	21		75		0,188	58,0	66,3	42,3	39,6	1,57	487,1	13,6
37*	0,380	28		89		0,169	50,0	66,5	45,9	38,4	1,45	487,0	12,6
38*	0,380	28	451			0,172	51,0	66,2	45,7	38,5	1,45	485,0	13,1
39	0,380	23	380	25		0,176	52,0	67,1	45,3	38,5	1,48	487,0	12,2
40	0,360	23	150	182		0,178	55,0	64,7	42,8	39,3	1,51	489,9	12,0
41	0,360	25	125	220		0,191	59,0	62,2	39,8	39,6	1,56	489,9	13,2
42	0,360	25	220	75		0,156	48,0	68,0	48,0	38,9	1,42	487,6	11,2
43	0,370	21	160	98		0,150	45,0	69,8	49,7	38,2	1,41	489,2	9,5
44*	0,380	24	155			0,154	45,0	70,2	49,9	37,8	1,41	485,9	11,0
45	0,360	23		202		0,188	58,0	63,8	40,9	39,6	1,56	489,6	12,9
46	0,350	35		354		0,150	48,0	61,8	45,2	39,5	1,37	492,3	11,0
47	0,250	41		383		0,110	47,0	62,4	48,9	43,3	1,28	491,5	11,3
48	0,260	51		345		0,090	38,0	63,0	53,6	42,2	1,17	489,9	11,1
49*	0,240	38	748			0,080	35,0	71,4	60,0	42,8	1,19	484,4	9,7
50*	0,280	33	710			0,110	45,0	68,4	52,5	41,9	1,30	485,3	11,7
51*	0,240	25	950			0,080	38,0	73,5	59,0	43,0	1,25	487,4	7,6
52*	0,320	18	843			0,140	48,0	70,3	50,2	40,4	1,40	488,3	9,5
53*	0,385	9				0,128	37,0	77,7	56,3	37,0	1,38	489,2	6,0
54	0,380	12		3		0,116	34,0	78,0	58,1	37,0	1,34	488,8	5,7
55	0,370	15		5	4	0,133	40,0	74,1	54,0	37,9	1,37	489,3	5,2
56	0,390	15		6		0,123	35,0	76,4	56,8	36,7	1,35	488,0	6,6
57	0,390	19		12		0,130	37,0	74,5	55,1	36,8	1,35	487,1	7,9
58*	0,385	14				0,125	36,0	76,6	56,5	37,0	1,36	487,8	6,7
59*	0,385	7				0,128	37,0	78,3	56,5	37,0	1,39	489,8	5,6

* - oznaczono przykłady porównawcze

PL 199 150 B1

Claims

2, znamienne tym, że ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą

1. Barwne szkło sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalności światła złożone z tworzących szkło głównych składników i środków barwiących, których ilości wyrażono jako procentową zawartość wagową w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, znamienne tym, że zawiera mniej niż 0,4% wagowego całkowitej ilości żelaza, wyrażonego w postaci tlenku Fe2O3, i ma współczynnik redoks wynoszący co najmniej 30% przy zawartości FeO wynoszącej co najmniej 0,08% wagowego oraz od 2 do 500 ppm chromu wyrażonego jako Cr2O3, i ponadto zawiera, przy całkowitej zawartości co najmniej 5 ppm wagowych - części wagowych na milion - i co najwyżej 1110 ppm wagowych, co najmniej jeden z następujących środków barwiących w ilościach wskazanych odpowiednio:

V2O5 od 0 do 1000 ppm,

Co od 0 do 100 ppm, oraz

Se od 0 do 10 ppm, przy czym szkło zawiera mniej niż 0,1% wagowego CeO2.
2. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 66%.
3. Szkło według zastrz. lub równą 70%.
4. Szkło według zastrz. 3, znamienne tym, że ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 72%, korzystnie wyższą lub równą 75%.
5. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (A_D) mniejszą niż 494 nm.
6. Szkło według zastrz. 5, znamienne tym, że jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (A_D) mniejszą niż 492 nm.
7. Szkło według zastrz. 6, znamienne tym, że jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (A_D) mniejszą niż 490 nm.
8. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma czystość wzbudzenia (P) wyższą niż 3%, a korzystnie wyższą niż 5%.
9. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że ma selektywność (SE) wyższą lub równą 1,2.
10. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że zawiera mniej niż 0,3% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
11. Szkło według zastrz. 10, znamienne tym, że zawiera mniej niż 0,1% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
12. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że zawiera co najwyżej 50 ppm wagowych Co w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
13. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że zawiera więcej niż 2% wagowych MgO w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
14. Szkło według zastrz. 1, znamienne tym, że zawiera od 0,27% do mniej niż 0,4% Fe2O3, od 0,10% do 0,20% FeO i co najmniej jeden z następujących środków barwiących:

Co od 1 ppm do 35 ppm,

V2O5 od 0 do 450 ppm, a ponadto ma następujące właściwości optyczne:

70,5% < TLA4 < 85%

40% < TE4 < 60%

P > 3% ad S 492 nm.
15. Zastosowanie szkła określonego w zastrz. 1 do wytwarzania oszklenia do pojazdów silnikowych.
16. Zastosowanie szkła określonego w zastrz. 1 do wytwarzania oszklenia dla budynków.
17. Barwne niebieskie szkło sodowo-wapniowe o wysokiej przepuszczalności światła złożone z tworzących szkło głównych składników i środków barwiących, których ilości wyrażono jako procentową zawartość wagową w przeliczeniu na całkowitą masę szkła, znamienne tym, że zawiera mniej niż 0,4% wagowego całkowitej ilości żelaza, wyrażonego w postaci tlenku Fe2O3, oraz od 2 do 500 ppm chromu wyrażonego jako Cr2O3, i zawiera mniej niż 0,1% wagowego CeO2, jego zabarwienie przy przepuszczaniu ma dominującą długość fali (AD) mniejszą niż 494 nm przy przepuszczalności światła (TLA4) wyższej niż 66%, ma czystość wzbudzenia (P) wyższą niż 3% i selektywność (SE) wyższą niż 1,2.

PL 199 150 B1
18. Szkło według zastrz. 17, znamienne tym, że ma przepuszczalność światła (TLA4) wyższą lub równą 70%.
19. Szkło według zastrz. 17 albo 18, znamienne tym, że ma współczynnik redoks wynoszący co najmniej 30%.
20. Szkło według zastrz. 17 albo 18, albo 19, znamienne tym, że zawiera co najmniej jeden z następujących środków barwiących w ilościach wskazanych odpowiednio, wyrażonych jako procentową zawartość wagową w przeliczeniu na całkowitą masę szkła:

V2O5 od 0 do 1000 ppm,

Co od 0 do 100 ppm, oraz

Se od 0 do 10 ppm.
21. Szkło według zastrz. 17, znamienne tym, że zawiera mniej niż 0,3% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
22. Szkło według zastrz. 17, znamienne tym, że zawiera mniej niż 0,1% wagowego TiO2 w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
23. Szkło według zastrz. 17, znamienne tym, że zawiera co najwyżej 50 ppm wagowych Co w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
24. Szkło według zastrz. 17, znamienne tym, że zawiera więcej niż 2% wagowych MgO w przeliczeniu na całkowitą masę szkła.
25. Szkło według zastrz. 17, znamienne tym, że zawiera od 0,27% do mniej niż 0,4% Fe2O3, od 0,10% do 0,20% FeO i co najmniej jeden z następujących środków barwiących:

Co od 1 ppm do 35 ppm,

V2O5 od 0 do 450 ppm, a ponadto ma następujące właściwości optyczne:

70,5% < TLA4 < 85%

40% < TE4 < 60%

P > 3% λ₀ 492 nm.
26. Zastosowanie szkła określonego w zastrz. 17 do wytwarzania oszklenia do pojazdów silnikowych.
27. Zastosowanie szkła określonego w zastrz. 17 do wytwarzania oszklenia dla budynków.

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.