PL188862B1

PL188862B1 - Klucz do cylindra zamykającego, cylinder zamykający i zamek lub zasuwka wyposażona w cylinder zamykający

Info

Publication number: PL188862B1
Application number: PL99337825A
Authority: PL
Inventors: Christian Darmanin; Hervé Habert; Robert Mangin; Willy Mutter
Original assignee: Vachette Sa
Priority date: 1998-03-20
Filing date: 1999-03-18
Publication date: 2005-05-31
Also published as: TW445338B; FR2776327A1; SK181699A3; EP0983411B1; BG104013A; HUP0003698A2; PL337825A1; EP0983411A1; WO1999049161A1; DE69904408T2; CN1163656C; ES2184422T3; FR2776327B1; CZ298594B6; ATE229605T1; CN1268989A; CZ9904593A3; AU2842699A; HUP0003698A3; BG63826B1

Abstract

1 . K l u c z d o c y l i n d r a z a m y k a ja c e g o , w s z c z e g o ln o s c i d o w s p ó l p r a c y z z a m k i e m l u b z a s u w k a , p o s i a d a j a c y k o r p u s k l u c z a o w y d l u z o n y m , p l a s k i m k s z t a l c i e , k t ó r y je s t p r z e z n a c z o n y d o w l o z e n i a d o p r o w a d n i c y k l u c z a w i r n i k a c y l i n d r a i p o s i a d a p r z y n a j m n i e j je d n o p o p r z e c z n e g n i a z d o , u s y t u - o w a n e w k i e r u n k u p o p r z e c z n y m w z g l e d e m w z d l u z n e j o s i k o r p u s u k l u c z a , i w z a s a d z ie r ó w n o l e g l e d o p la s z c z y z n y s r o d k o w e j k o r p u s u k l u c z a , o r a z m a j a c e o t w o r y w y l o t o w e n a p r z e c iw n y c h w a s k i c h k r a w e d z ia c h k l u c z a , z a s w t y m g n i e z d z i e je s t u m i e s z c z o n y p r z y n a j m n i e j je d e n r u c h o m y p o p y c h a c z , o s a d z o n y p r z e s u w n i e w o g r a n i c z o n y m z a k r e s ie p o p r z e c z n ie w s t o s u n k u d o w z d l u z n e j o s i k o r p u s u k l u c z a i p r z e z n a c z o n y d o w s p ó lp r a c y j e d n y m z e s w y c h p o p r z e c z n y c h z a k o n c z e n , w s to s u n k u d o k i e r u n k u je g o p r z e m i e s z - c z a n i a , z e l e m e n t e m p o z y c j o n u j a c y m , z n a j d u ja c y m s ie n a z e w n a tr z k l u c z a i u s y t u o w a n y m w l i n i i z p r o w a d n ic a k l u c z a w i r n i k a , t a k a b y p r z e m i e s c i c w s p o m n i a n y p o p y c h a c z p o p r z e c z n i e w z g l e d e m o s i w z d l u z n e j k o r p u s u k l u c z a , w c e l u p o p c h n i e c i a r u c h o m e g o b o lc a w i r n i k a d o p o l o z e n ia u m o z l i - w i a j a c e g o o b r ó t w i r n i k a w z g l e d e m s to j a n a c y l i n d r a , zn a m ien n y tyra, z e r u c h o m y p o p y c h a c z (32, 132, 232, 3 32, 4 3 2 ) p o s ia d a p r z y n a j m n i e j j e d e n p o p r z e c z n y e l e m e n t k s z t a l t o w y (40, 41, 140, 141, 240, 241, 2 60, 261, 340, 341, 4 40, 4 41, 4 60, 461) n a p r z y n a j m n i e j j e d n e j p o p r z e c z n e j k r a w e d z i j e g o p r z e k r o i p o p r z e c z n y c h p r z e z p la s z c z y z n y p r o s t o p a d l e d o w z d l u z n e j o s i k o r p u s u (3, 203) k l u c z a , p r z y c z y m p l a s z c z y z n y k s z ta lto w e p r z e k r o j u p o p r z e c z n e g o p r z e c in a ja o s w z d l u z n a k o r p u s u k l u c z a w p r z y n a j m n i e j j e d n e j c z e s c i s e g m e n t u u s y t u o w a n e g o m i e d z y d w o m a k r a n c o w y m i p la s z c z y z n a m i p r z e k r o j o w y m i p o p y c h a c z a , a p o n a d to k o r p u s (3, 203) k l u c z a p o s ia d a n a p r z y n a j m n i e j j e d n y m z b o k ó w (3 0 a , 3 0 b , 230a, 230b ) p r z y n a j m n i e j j e d e n o t w ó r (34, 234), d o c h o d z a c y d o g n i a z d a (31, 2 3 1 ) p o p y c h a c z a (32, 132, 232, 3 32, 432) FIG.1A PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest klucz do cylindra zamykającego, cylinder zamykający i zamek lub zasuwka wyposażoną w cylinder zamykający.

We francuskim patencie numer 2,492,872, opisany jest klucz, którego korpus o wydłużonym, płaskim kształcie jest wyposażony w gniazdo, wewnątrz którego ruchomy popychacz, na przykład kulka, może przesuwać się w ograniczonym zakresie. Gniazdo ruchomego popychacza jest wykonane w grubości korpusu klucza, prostopadle do centralnej płaszczyzny wspomnianego korpusu. Może zostać otwarte z obu końców i rozciągnięte, po każdej stronie, do jednej z dużych powierzchni korpusu klucza. Kulka, która działa jak ruchomy popychacz

188 862 ma średnicę, która jest w zasadzie równa lub nieco mniejsza niż grubość korpusu klucza, w którym jest umieszczona.

We wspomnianym wyżej francuskim patencie, element pozycjonujący, który oddziałuje z ruchomym popychaczem korpusu klucza, może składać się ze stałego bolca wirnika, inaczej mówiąc, bolca, który jest podtrzymywany przez wirnik, bez możliwości odchylenia osiowego i który wystaje do wnętrza prowadnicy klucza. Kiedy klucz, posiadający ruchomy popychacz, jest wkładany do wnętrza prowadnicy klucza, wystający koniec stałego bolca wirnika opiera się o wnętrze prostoliniowego nacięcia, wykonanego w korpusie klucza, w którego dnie otwiera się jedno z zakończeń gniazda popychacza; podczas wprowadzania klucza do prowadnicy, stały bolec wirnika przesuwa się wewnątrz prostoliniowego nacięcia i, kiedy klucz jest całkowicie włożony, stały bolec wirnika jest zagłębiony do wnętrza gniazda popychacza i przemieszcza ruchomy popychacz; ten ostatni wystaje ze swojego gniazda i popycha ruchomy bolec wirnika w położenie umożliwiające obracanie wirnika względem stojana.

Obecność ruchomego popychacza, którego wymiary są bardzo precyzyjne, znacznie komplikuje duplikowanie klucza, który go zawiera i czyni takie duplikowanie właściwie niemożliwym dla rzemieślnika przy użyciu tradycyjnych urządzeń opracowanych do reprodukcji profilu klucza. Wynikiem jest zwiększone bezpieczeństwo użytkownika tego typu klucza. Oczywiście, oprócz kluczowania, wykonanego między wirnikiem a stojanem przez działanie ruchomego popychacza lub popychaczy klucza, możliwe jest dostarczenie licznych innych dobrze znanych kluczowań, przy pomocy par bolców wirnika i stojana oddziałujących zarówno z zębami profilowanej krawędzi klucza jak i z wnękowymi nacięciami wykonanymi w dwóch dużych powierzchniach korpusu klucza.

Klucz posiadający ruchomy popychacz opisany we wspomnianym powyżej francuskim patencie ogólnie jest zadowalający, ale nie mniej posiada trzy wady. Po pierwsze, ruchomy popychacz jest umieszczony w grubości klucza i, ponieważ jest to kulka, jej średnica musi być mała, ponieważ nie może przekraczać grubości płaskiego klucza. Jednakże konieczne jest wykonanie gniazd popychacza i ograniczników ruchu, które mają precyzyjne wymiary, co stanowi znaczną praktyczną trudność, ze względu na małe wymiary tych elementów.

Po drugie, ze względu na bardzo małą długość gniazda popychacza, popychacz może mieć tylko ekstremalnie krótką drogę i, w konsekwencji, wystaje tylko lekko z gniazda, kiedy jest popychany przez stały bolec wirnika. Jak zostało wyjaśnione we francuskim patencie numer 2,492,872, jest szczególnie użyteczne dla ruchomego bolca wirnika, związanego z ruchomym popychaczem korpusu klucza, aby nie wystawał do wnętrza prowadnicy, ale raczej był cofnięty w stosunku do ścianki prowadnicy. Trafienie w cylinder zamka jest bardzo skomplikowane, lub nawet prawie niemożliwe, jeśli bolce ruchomego wirnika nie wystają do wnętrza prowadnicy. Jednakże, ze względu na ekstremalnie krótką drogę ruchomego popychacza, jest istotne, aby towarzyszący ruchomy bolec wirnika był ustawiony w jednej płaszczyźnie z powierzchnią ścianki prowadnicy lub przynajmniej był nieco wycofany w stosunku do wspomnianej prowadnicy i, w każdym przypadku, stopień wycofania nie jest tak duży, jak jest to pożądane.

Po trzecie, w celu zapewnienia przejścia stałego bolca wirnika, który wystaje do wnętrza prowadnicy, konieczne jest dostarczenie, jak zostało pokazane, prostoliniowego nacięcia, wykonanego w jednej z dwu dużych płaskich powierzchni korpusu klucza i rozciągającego się od końca klucza, którym klucz jest wprowadzany, aż do otworu w gnieździe ruchomego popychacza. Obecność tego nacięcia redukuje możliwość wykonywania wgłębień w dwu dużych powierzchniach korpusu klucza i, w konsekwencji, liczbę możliwych kluczowań między wirnikiem a stojanem cylindra.

We francuskim patencie o numerze 2,521,201 gniazdo ruchomego popychacza jest wykonane w centralnej płaszczyźnie korpusu klucza i otwiera się - korzystnie na każdym końcu na jedną z dwu wzdłużnych, wąskich krawędzi korpusu klucza. Nacięcie potrzebne do przejścia stałego bolca wirnika, który wystaje do wnętrza prowadnicy jest wykonane na jednej z wzdłużnych, wąskich krawędzi korpusu klucza; nie jest, więc już umieszczone na jednej z dwu dużych powierzchniach korpusu klucza i w tych ostatnich można wykonywać wgłębienia na całej ich powierzchni. Ponadto, gniazdo popychacza i popychacz mają długość w zasadzie równą szerokości korpusu klucza, a nie równą, jak we wspomnianym powyżej patencie, grubości korpusu klucza, biorąc pod uwagę większe rozmiary tych elementów, wymagane

188 862 tolerancje wykonania są łatwiejsze do uzyskania. Ponadto, ruchomy popychacz może również mieć dłuższą drogę wewnątrz swojego gniazda, tak że związany z nim ruchomy bolec wirnika może być znacznie bardziej wycofany w stosunku do ścianki prowadnicy niż odpowiedni bolec wirnika opisany we francuskim patencie o numerze 2,492,872.

Rozwiązanie opisane w FR-A 2,521,201 jest użyteczne i zadowalające. Jednakże wymaga ono obecności nacięć, wspomnianych powyżej, w celu przesunięcia stałego bolca, które nieco komplikują wykonanie klucza i ograniczają możliwość wykorzystania jego wąskich krawędzi. Ponadto, ruchomy popychacz może wystawać w kierunku poprzecznym, w stosunku do maksymalnego wymiaru poprzecznego klucza; wynikiem jest niebezpieczeństwo, że ruchomy popychacz zahaczy o ścianki tworzące gniazdo wirnika, kiedy klucz wejdzie w jego gniazdo; w praktyce, konieczne jest dostarczenie powierzchni w kształcie stożka ściętego w tym wejściu, przy czym powierzchnia ta tworzy pochylnię, po której ruchomy popychacz może przesuwać się do gniazda w przypadku, gdy popychacz powinien przejść przez gniazdo. Taka powierzchnia stożka ściętego, dostarczona na cylindrze, na wejściu klucza, zajmuje przestrzeń w kierunku osiowym i jest ponadto widoczna z zewnątrz, tak że można wydedukować z niej, że klucz przeznaczony do współpracy z cylindrem jest kluczem posiadającym ruchomy popychacz, co jest niedogodnością.

Europejski patent numer 154,755 opisuje klucz do cylindra zamykającego, użyteczny szczególnie do współpracy z zamkiem lub zasuwką, przy czym wspomniany klucz posiada korpus klucza o wydłużonym, płaskim kształcie, który jest przeznaczony do wprowadzenia w prowadnicę klucza w wirniku w cylindrze, przy czym korpus klucza posiada, w przednim zakończeniu, strefę o ograniczonej wysokości, w której dostarczone jest poprzecznie gniazdo, które rozciąga się poprzecznie, względem wzdłużnej osi klucza i jest w zasadzie równoległe do centralnej płaszczyzny korpusu klucza i otwiera się na przeciwne wąskie krawędzie zredukowanej strefy, przy czym wspomniane gniazdo jest dostosowane do przyjęcia ruchomego popychacza, który może przesuwać się w ograniczonym zakresie, przy czym wspomniany popychacz jest przeznaczony do oddziaływania jednym z jego poprzecznych zakończeń z elementem pozycjonującym, umieszczonym na zewnątrz klucza i dostarczonym w linii z wzdłużnym otworem prowadnicy klucza w wirniku, tak aby popchnąć, jego przeciwnym poprzecznym końcem, ruchomy bolec wirnika do położenia umożliwiającego obrócenie wirnika względem stojana cylindra. Zatem, nie jest już konieczne dostarczanie stożkowej powierzchni na wejściu do gniazda klucza lub dostarczanie nacięć do przesunięcia elementu pozycjonującego, dzięki zredukowanej strefie na przednim zakończeniu korpusu klucza.

Celem wynalazku jest dostarczenie klucza do cylindra zamykającego, w którym ruchomy popychacz wciąż komplikuje duplikowanie zawierającego go klucza w celu dostarczenia użytkownikowi większego bezpieczeństwa.

Klucz do cylindra zamykającego, w szczególności do współpracy z zamkiem lub zasuwką, posiadający korpus klucza o wydłużonym, płaskim kształcie, który jest przeznaczony do włożenia do prowadnicy klucza wirnika cylindra i posiada przynajmniej jedno poprzeczne gniazdo, usytuowane w kierunku poprzecznym względem wzdłużnej osi korpusu klucza, i w zasadzie równoległe do płaszczyzny środkowej korpusu klucza, oraz mające otwory wylotowe na przeciwnych wąskich krawędziach klucza, zaś w tym gnieździe jest umieszczony przynajmniej jeden ruchomy popychacz, osadzony przesuwnie w ograniczonym zakresie poprzecznie w stosunku do wzdłużnej osi korpusu klucza i przeznaczony do współpracy jednym ze swych poprzecznych zakończeń, w stosunku do kierunku jego przemieszczania, z elementem pozycjonującym, znajdującym się na zewnątrz klucza i usytuowanym w linii z prowadnicą klucza wirnika, tak aby przemieścić wspomniany popychacz poprzecznie względem osi wzdłużnej korpusu klucza, w celu popchnięcia ruchomego bolca wirnika do położenia umożliwiającego obrót wirnika względem stojana cylindra, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ruchomy popychacz posiada przynajmniej jeden poprzeczny element kształtowy na przynajmniej jednej poprzecznej krawędzi jego przekroi poprzecznych przez płaszczyzny prostopadłe do wzdłużnej osi korpusu klucza, przy czym płaszczyzny kształtowe przekroju poprzecznego przecinają oś wzdłużną korpusu klucza w przynajmniej jednej części segmentu usytuowanego miedzy dwoma krańcowymi płaszczyznami przekrojowymi popychacza, a ponadto korpus klucza posiada na przynajmniej jednym z boków przynajmniej jeden otwór, dochodzący do gniazda popychacza.

188 862

Korpus klucza posiada na przednim zakończeniu strefę o zredukowanej wysokości, w której usytuowane jest gniazdo ruchomego popychacza.

Gniazdo ruchomego popychacza jest usytuowane na przednim zakończeniu korpusu klucza i otwory wylotowe poprzecznego gniazda są usytuowane we wzdłużnym nacięciu, wykonanym w wąskich krawędziach korpusu klucza, przy czym popychacz i jego gniazdo mają poprzeczny wymiar w zasadzie równy wysokości korpusu klucza.

Ruchomy popychacz jest osadzony przesuwnie wzdłuż swej osi i przynajmniej jeden przekrój poprzeczny ruchomego popychacza, przez płaszczyznę prostopadłą do jego osi przemieszczania, jest różny od koła, mającego środek na tej osi przemieszczania dla eliminacji ruchu obrotowego popychacza w jego gnieździe.

Ruchomy popychacz ma ogólnie płaski kształt, rozciągający się zgodnie z centralną płaszczyzną korpusu klucza.

Popychacz posiada na przynajmniej jednej z jego dwu dużych powierzchni bocznych przynajmniej jeden karb tworzący wspomniany wyżej poprzeczny element kształtowy i otwór wykonany w korpusie klucza w zasadzie w linii z każdym karbem.

Karb jest wykonany w przynajmniej jednym żebrze wystającym na dużej powierzchni bocznej popychacza, przy czym wspomniane żebro rozciąga się w płaszczyźnie prostopadłej do osi wzdłużnej korpusu klucza.

Popychacz posiada na przynajmniej jednej ze swoich dużych powierzchni dwa równoległe karbowane żebra w linii, z którymi znajdują się otwory, które są wykonane w korpusie klucza w celu przepuszczenia ruchomych bolców wirnika.

Każdy karb posiada ogólnie kształt litery V, otwartej w stronę boków klucza.

Gniazdo popychacza posiada ślepe zagłębienie, w kierunku wzdłużnym korpusu klucza, w którym to zagłębieniu jest włożone wzdłużne rozszerzenie popychacza, które posiada poprzeczny wymiar mniejszy niż wymiar zagłębienia w celu ograniczenia poprzecznego ruchu popychacza w jego gnieździe.

Zredukowana strefa ma tę samą grubość, co reszta korpusu klucza.

Popychacz wystaje poprzecznie w stosunku do profilu przekroju poprzecznego reszty korpusu klucza w pozycji, w której popychacz jest usunięty możliwie najdalej od jego gniazda.

Poprzeczny wymiar ruchomego popychacza jest większy niż wysokość zredukowanej strefy i mniejszy niż wysokość korpusu klucza.

Poprzeczny element kształtowy popychacza i otwory w korpusie klucza są symetryczne w stosunku do wzdłużnej osi klucza.

Cylinder zamykający, zawierający wirnik i stojan, przy czym wirnik posiada prowadnice klucza o w zasadzie prostokątnym przekroju, zaś do współpracy z kluczem, mającym ruchomy popychacz, jest przystosowany cylinder, który posiada element pozycjonujący w linii z prowadnicą klucza w celu współpracy z poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza i przynajmniej jeden ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i otwór do prowadnicy klucza w celu współpracy z ruchomym popychaczem, według wynalazku charakteryzuje się tym, że posiada przynajmniej jeden poprzeczny ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i rozciągający się do jednej z poprzecznych powierzchni prowadnicy klucza w celu współpracy, przez otwór w korpusie klucza z poprzecznym elementem kształtowym ruchomego popychacza.

Element pozycjonujący jest utworzony przez wewnętrzną powierzchnię otworu stojana.

Element pozycjonujący jest klinem zamocowanym w zagłębieniu usytuowanym we wzdłużnym otworze prowadnicy klucza, przy czym wymiar poprzeczny klina w linii z prowadnicą klucza jest przynajmniej równy wysokości przestrzeni pozostałej między wewnętrzną powierzchnią otworu stojana a wąską krawędzią naprzeciw strefy zredukowanej korpusu klucza.

Kliny są połączone rozłącznie z wirnikiem w celu ich wymiany i mają różne poprzeczne wymiary w zależności od wymaganego położenia poprzecznego elementu kształtowego popychacza względem poprzecznych ruchomych bolców.

Wirnik posiada przynajmniej jeden poprzeczny osadzony ruchomo bolec w dwóch równoległych płaszczyznach prostopadłych do wzdłużnego kierunku prowadnicy klucza w celu współpracy z poprzeczną formą ruchomego popychacza.

188 862

Cylinder posiada przynajmniej jeden dolny osadzony ruchomo bolec zamontowany promieniowo w wirniku w płaszczyźnie poprzecznej, przechodzącej przez poprzeczny osadzony ruchomo bolec lub w jego pobliżu i kończący się w dnie prowadnicy klucza, w celu współpracy z przeciwnym, poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza.

Dolny ruchomy bolec jest umieszczony w centralnej płaszczyźnie prowadnicy klucza.

Dolny ruchomy bolec tworzy ostry kąt z centralną płaszczyzną prowadnicy klucza.

Poprzeczny ruchomy bolec jest umieszczony przy końcu wirnika, który jest oddalony od wejścia do prowadnicy klucza.

Zamek lub zasuwka wyposażona w cylinder zamykający, zawierający wirnik i stojan, przy czym wirnik posiada prowadnice klucza o w zasadzie prostokątnym przekroju, zaś do współpracy z kluczem, mającym ruchomy popychacz, jest przystosowany cylinder, który posiada element pozycjonujący w linii z prowadnicą klucza w celu współpracy z poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza i przynajmniej jeden ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i otwór do prowadnicy klucza w celu współpracy z ruchomym popychaczem, według wynalazku charakteryzuje się tym, że cylinder posiada prowadnice klucza o w zasadzie prostokątnym przekroju, zaś do współpracy z kluczem, mającym ruchomy popychacz jest przystosowany cylinder, który posiada element pozycjonujący w linii z prowadnicą klucza w celu współpracy z poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza i przynajmniej jeden ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i otwór do prowadnicy klucza w celu współpracy z ruchomym popychaczem, znamienny tym, że posiada przynajmniej jeden poprzeczny ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i rozciągający się do jednej z poprzecznych powierzchni prowadnicy klucza w celu współpracy, przez otwór w korpusie klucza z poprzecznym elementem kształtowym ruchomego popychacza.

Przedmiot wynalazku w przykładach wykonania jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok z boku płaskiego klucza według wynalazku, przy czym pominięte są wnękowe nacięcia, dostarczone wzdłuż korpusu klucza w celu współpracy z promieniowymi, ruchomymi bolcami wirnika; fig. 1A - w powiększonej skali fragment oznaczony przez A na fig. 1; fig. IB - przekrój poprzeczny zredukowanej strefy klucza wzdłuż linii B na fig. 1A; fig. 2 - widok z góry klucza według fig. 1, pokazujący górną wąską krawędź klucza; fig. 3 - fragment klucza według fig. 1, włożonego w cylinder według wynalazku, przedstawiony w przekroju, przy czym zredukowana strefa w przednim zakończeniu korpusu klucza jest częściowo odcięta; fig. 4 - podobny widok, jak fig. 3, ale pokazuje podwójny cylinder według wynalazku, w którym tylko prawy wirnik nie jest pokazany w przekroju; fig. 5 - widok perspektywiczny ruchomego popychacza klucza według fig. 1; fig. 6 - widok z góry popychacza według fig. 5; fig. 7 - widok z boku popychacza według fig. 5; fig. 7A - przekrój poprzeczny popychacza wzdłuż linii A na fig. 7; fig. 8 - widok podobny jak na fig. 7, ale pokazuje alternatywny przykład wykonania ruchomego popychacza; fig. 8A do 8E - przekroje poprzeczne popychacza według fig. 8, wzdłuż linii A do E odpowiednio; fig. 9 - przekrój poprzeczny wzdłuż linii IX na fig. 3, pokazujący ruchomy popychacz klucza współpracujący w jednym końcu z klinem pozycjonującym, ustawionym w jednej płaszczyźnie ze zredukowaną strefą klucza, w jego przeciwnym końcu z ruchomym bolcem wirnika umieszczonym w centralnej płaszczyźnie prowadnicy klucza i, przez swoje poprzeczne ukształtowanie, z poprzecznym bolcem ruchomym wirnika; fig. 10 - widok podobny jak na fig. 9, ale z ruchomym bolcem wirnika tworzącym kąt ostry z centralną płaszczyzną prowadnicy klucza;

188 862 fig. 11 - wyizolowany klin pozycjonujący według fig. 9; fig. 12 - przekrój poprzeczny klina według linii XII na fig. 11; fig. 13 - widok podobny jak na fig. 9, ale z klinem pozycjonującym o mniejszym rozmiarze poprzecznym; fig. 14 - widok podobny jak na fig. 10, ale z klinem pozycjonującym o mniejszym rozmiarze poprzecznym; fig. 15 - wyizolowany klin pozycjonujący według fig. 13; fig. 16 - przekrój poprzeczny klina według linii XVI na fig. 15; fig. 17 - widok podobny jak na fig. 9, ale pokazujący cylinder według wynalazku bez klina pozycjonującego; fig. 18 - widok podobny jak na fig. 10, ale pokazuje cylinder według wynalazku bez klina pozycjonującego; fig. 19 - widok podobny jak na fig. 1A, pokazujący alternatywny przykład wykonania klucza według wynalazku, przy czym pomięto otwory otwierające się do gniazda ruchomego popychacza; fig. 2θ - widok z góry klucza według fig. 19; fig. 21 widok perspektywiczny ruchomego popychacza, przystosowanego do klucza według fig. 19; fig. 22 - widok z boku popychacza według fig. 21; fig. 23 - widok z góry popychacza według fig. 22; fig. 24 - przekrój poprzeczny popychacza według linii XXIV na fig. 22; fig. 25 - widok podobny jak na fig. 18, ale 'pokazuje cylinder związany z alternatywnym przykładem wykonania klucza według fig. 19; fig. 26 - widok podobny do fig. 25, ale pokazuje alternatywny przykład wykonania ruchomego popychacza; fig. 27 - przekrój poprzeczny, pokazujący wyizolowany ruchomy popychacz według fig. 26; fig. 28 - widok z boku jeszcze innego alternatywnego przykładu wykonania ruchomego popychacza do klucza według wynalazku; fig. 28A do 28F - przekroje poprzeczne popychacza według fig. 28, wzdłuż linii od A do F odpowiednio, zaś fig. 29 - widok z góry popychacza według fig. 28.

Podany zostanie teraz opis pierwszego przykładu wykonania wynalazku z odwołaniem do fig. od 1 do 18. Fig. 1 przedstawia klucz 1, który tradycyjnie zawiera płytkę napędową 2, przeznaczoną do uchwycenia przez użytkownika i korpus 3 klucza, który ma ogólnie płaski kształt. Inaczej mówiąc, przekrój poprzeczny korpusu 3 klucza jest w zasadzie prostokątny, przy czym korpus posiada dwie równoległe, duże płaskie powierzchnie 3a, 3b i dwie małe powierzchnie 3c, 3d, tworzące wąskie krawędzie korpusu klucza, przy czym ten ostatni może nieco wystawać, jak widać na fig. 1. Górna wąska krawędź 3c korpusu 3 klucza posiada wzdłużny rowek 3e w centralnej płaszczyźnie korpusu 3 klucza, jak widać na fig. 2.

Na fig. 3 przedstawiony jest cylinder 5 posiadający obudowę 6 stojana i cylindryczny stojan 7, mający przekrój poprzeczny w postaci okrągłego pierścienia. Stojan 7 posiada cylindryczny otwór o wewnętrznej powierzchni 7a, w którym zamontowany jest wirnik 4 w celu obracania. Wirnik 4 ma kształt cylindra o osi obrotu pokrywającej się z osią stojana 7. Jak widać na fig. 17 i 18, wirnik 4 posiada prowadnicę 8 klucza, której przekrój poprzeczny jest prostokątny i nieco większy niż korpusu 3 klucza, tak że ten ostatni może zostać włożony do wnętrza prowadnicy 8. Prowadnica 8 klucza jest utworzona przez poprzeczny rowek, rozciągający się przez całą długość wirnika 4 i otwarty do zewnętrznej cylindrycznej powierzchni wirnika 4 przez wzdłużny otwór 9. Ścianka prowadnicy 8 klucza naprzeciw otworu 9 tworzy dno 8a prowadnicy klucza, przy czym dno 8a jest połączone z zewnętrzną powierzchnią wirnika 4 przez w zasadzie dwie równoległe ścianki poprzeczne 8b. Na wejściu do prowadnicy 8 wirnik 4 posiada korektor w postaci występu 10, przeznaczony do przesuwania we wzdłużnym rowku 3e po górnej wąskiej krawędzi 3c korpusu klucza 3 (patrz fig. 3).

Na fig. 4 pokazany jest podwójny cylinder, mający identyczne elementy w prawej części i w lewej części: elementy podwójnego cylindra, które są podobne do elementów pojedynczego cylindra pokazanego na fig. 3 noszą te same oznaczenia. Podwójny cylinder posiada dwa stojany 7, które są połączone wzdłużną belką 11, przy czym w każdym stojanie 7 umieszczony jest odpowiedni wirnik 4. W tradycyjny sposób, każdy wirnik posiada zewnętrzny kanał peryferyjny (oznaczony przez 12 na fig. 3), który jest przeznaczony do umieszczenia w nim pierścienia sprężynującego 13, w celu złączenia każdego wirnika w kierunku wzdłużnym z towarzyszącym mu stojanem.

Umieszczoną między dwoma pierścieniami sprężynującymi 13 jest łopatka 14 klucza, służąca do napędzania elementów zamka. Łopatka 14 klucza posiada cylindryczny kołnierz, który jest podtrzymywany przez dwa, osiowo wewnętrzne, zakończenia wirników 4, przy czym wspomniany kołnierz jest wyposażony w centralny wypust 15. Łopatka 14 klucza podobnie posiada, umieszczony promieniowo w stosunku do kołnierza, występ napędowy 16. Łącznik (nie pokazany) jest przeznaczony do łączenia/rozłączania łopatki l4 klucza z wimi10

188 862 kami 4 zależnie od obecności lub braku klucza w danym wirniku. W środku belki łączącej 11, dostarczona jest perforacja 17 w celu przymocowania cylindra do, na przykład, drzwi.

Kilka kluczowań jest usytuowanych między każdym wirnikiem 4 a związanym z nim stojanem 7, tak aby utworzyć kombinację, która umożliwi obracanie wirnika 4 tylko wtedy, gdy odpowiedni klucz 1 zostanie włożony do prowadnicy 8 klucza. Kluczowania są zapewnione przez ruchome bolce wirnika, tak jak bolce 18 i 19 okazane na fig. 9, które są związane z odpowiednimi ruchomymi bolcami 20, 21 stojana. Ruchome bolce 18, 19 wirnika są zamontowane w celu przesuwania w odpowiednich gniazdach 22, 23 wykonanych promieniowo w wirniku 4, przy czym każde gniazdo zawiera dwie sekcje o różnych wymiarach, tworzące między nimi pierścieniowe ramiona 22a, 23a. Każde gniazdo 22, 23 otwiera się, swoją częścią o mniejszej średnicy, do wnętrza prowadnicy 8 klucza i, swoją częścią o większej średnicy, na cylindryczną zewnętrzną powierzchnię wirnika 4. Każdy bolec 18, 19 podobnie posiada dwie części o różnych średnicach, odpowiednio do średnic obu części gniazd 22, 23, w szczególności część tworzącą trzon i łączącą się z częścią tworzącą głowicę o większej średnicy 18a, 19a. Każda głowica 18a, 19a, opiera się o odpowiedni bolec 20, 21 stojana, który jest utworzony przez pewien rodzaj wnękowego kołpaka, zamontowanego w celu przesuwania w promieniowym gnieździe, 24, 25, odpowiednio, stojana 7. Każdy bolec 20, 21 stojana jest popychany elastycznie przez sprężynę 26 w stronę głowicy 18a, 19a bolca 18, 19 wirnika. Dla określonego położenia kątowego wirnika 4 względem stojana 7, które jest pokazane na fig. 9, osie gniazd 22, 24 i 23, 25 pokrywają się,

Kiedy korpus 3 klucza nie jest wprowadzony przez prowadnicę 8 klucza, głowica 18a, 19a każdego ruchomego bolca wirnika jest popychana przez odpowiedni bolec 20, 21 stojana w stronę ramienia 22a, 23a odpowiedniego gniazda 22, 23. Głębokość części o większej średnicy gniazda 22, 23 jest większą niż grubość głowicy 18a, l9a, tak że bolec 20, 21 stojana zanurza się w części o większej średnicy gniazda 22, 23, przy czym średnica gniazd 24, 25 jest taka sama jak części o większej średnicy gniazda 22, 23. W wyniku tego, dowolny obrót wirnika 4 w stosunku do stojana 7 jest uniemożliwiony przez bolec 20, 21 stojana. Na fig. 4, liczne gniazda 23 dla ruchomych bolców wirnika są przedstawione wzdłuż wirnika 4.

Kiedy korpus 3 klucza jest włożony do prowadnicy 8 klucza, ruchome bolce 18, 19 wirnika są odepchnięte, ściskając sprężyny 26, przez wnękowe nacięcia (nie pokazane), dostarczone wzdłuż korpusu 3 klucza na jego dużych powierzchniach bocznych lub przez zęby (nie pokazane) na wąskich krawędziach korpusu klucza. Jeśli właściwy klucz nie jest użyty, głowica 18a, 19a ruchomego bolca 18, 19 wirnika będzie wystawała do gniazda 24, 25 stojana 7 i będzie uniemożliwiała obrót wirnika 4 względem stojana 7. Tylko kiedy klucz 1 zajmuje odpowiednie położenie i wszystkie ruchome bolce wirnika współpracują ze związanymi z nimi wnękowymi nacięciami, powierzchnie nośne między głowicami bolców wirnika i bolcami stojana będą umieszczone na cylindrycznej powierzchni wirnika; następnie jest możliwe obrócenie wirnika względem stojana przez działanie na płytkę 2 klucza 1. Takie wnękowe nacięcia są oznaczone przez c na fig. 1 europejskiego patentu o numerze 154,755, który jest włączony tutaj jako materiał źródłowy.

Zostanie teraz podany szczegółowy opis głowicy klucza 1, inaczej mówiąc, zakończenia korpusu 3 klucza oddalonego od płytki 2. Głowica klucza 1 posiada zredukowaną strefę 30, w której wykonane jest poprzeczne gniazdo 31, rozciągające się poprzecznie w stosunku do wzdłużnego kierunku klucza i w zasadzie w płaszczyźnie środkowej korpusu 3 klucza. Jak można zauważyć na fig. 2, zredukowana strefa 30 posiada taką samą grubość e jak reszta korpusu 3 klucza, ale jej wysokość h (fig. 1A) jest zredukowana w stosunku do wysokości H reszty korpusu 3 klucza. Gniazdo 31 otwiera się, na obu jego zakończeniach, na wąskich krawędziach zredukowanej strefy 30.

W gnieździe 31 umieszczony jest ruchomy popychacz 32, który jest przeznaczony do współpracy z elementem pozycjonującym 33 utworzonym, na fig. 3, 4 i 9, przez klin lub wkładkę zamocowaną w zagłębieniu usytuowanym w otworze 9 prowadnicy 8 klucza wirnika 4, przy czym wspomniana wkładka 33 wystaje promieniowo w stronę wnętrza prowadnicy 8 klucza za pośrednictwem żebra 33a posiadającego, w centralnej płaszczyźnie prowadnicy 8, wypukłą powierzchnię, której wypukłość jest zwrócona w stronę dna 8a prowadnicy 8 w celu umożliwienia stopniowego przesunięcia do góry ruchomego popychacza 32 na końcu wprowadzania klucza do

188 862 cylindra. Zewnętrzna powierzchnia wkładki 33 ściśle odpowiada zewnętrznej powierzchni cylindrycznej wirnika 4, tak aby nie przeszkadzała obrotowi wirnika w stosunku do stojana. Wkładka 33 jest przymocowana przez odpowiednie środki do wirnika 4, w szczególności przez pasowanie wtłaczane w zagłębienie w tym wirniku.

Jak widać na fig. 3 i 4, osiowe blokowanie wirnika 4 w stojanie 7 jest zapewnione po pierwsze przez kryzy 28 usytuowane na jednym zakończeniu wirnika i współpracujące ze stojanem 7, a po drugie przez rozdzielony elastyczny pierścień 13, zamocowany w kanale 12 umieszczonym na zewnętrznej powierzchni wirnika 4 od strony jego zakończenia oddalonego od kryzy 28, przy czym pierścień 13 współpracuje z innym zakończeniem stojana 7.

Jak można zauważyć na fig. 1, lA i IB, strefa zredukowana 30 posiada, na każdej ze swoich dużych bocznych powierzchni 30a, 30b przynajmniej jeden otwór 34, otwarty na poprzeczne gniazdo 3. Otwory 34 mają kształt, który jest w zasadzie rozszerzony na zewnątrz, na przykład kształt stożka ściętego, którego oś pokrywa się z osią poprzecznego ruchomego bolca wirnika, na przykład bolca 19, kiedy klucz 1 jest włożony do cylindra.

Zostanie teraz podany, z odniesieniem do fig. od 5 do 7, szczegółowy opis pierwszego przykładu wykonania ruchomego popychacza 32. Popychacz ten zawiera małą płaską płytkę 35, rozciągającą się w płaszczyźnie centralnej korpusu 3 klucza, przy czym wspomniana płytka 35 posiada, w każdym poprzecznym zakończeniu, wystające krawędzie 36a, 36b, przeznaczone do współpracy z, odpowiednio, elementem pozycjonującym 33 i ruchomym bolcem wirnika, na przykład z dolnym bolcem 18. Płyta 35 zawiera ponadto wzdłużne rozszerzenie 37, które ma poprzeczny wymiar 1 mniejszy niż wysokość h zredukowanej strefy 30, przy czym wspomniane rozszerzenie 37 jest umieszczone w ślepym zagłębieniu w gnieździe 31 w celu ograniczania zakresu przesuwania popychacza 32 i uniemożliwienia wypadnięcia popychacza z jego gniazda 31. Poprzeczny wymiar rozszerzenia 37 umożliwia jednak popychaczowi 32 częściowe wysunięcie się z gniazda 31 poza wąskie granice zredukowanej strefy 30 i wystawanie poprzecznie względem profilu przekroju poprzecznego reszty korpusu 3 klucza, kiedy popychacz jest wyciągnięty maksymalnie ze swojego gniazda.

Przy wykonywaniu klucza 1, gniazdo 31 jest całkowicie otwarte w obu poprzecznych zakończeniach w celu umożliwienia włożenia ruchomego popychacza 32, a następnie, po włożeniu popychacza. rozszerzenie 37 popychacza jest zaciśnięte w gnieździe 31 przez cofnięcie materiału z zakończenia klucza, w celu utworzenia wspomnianego wyżej ślepego zagłębienia.

Korzystnie, popychacz 32 ma wymiar poprzeczny znacznie większy niż wysokość h zredukowanej strefy 30 i mniejszy niż wysokość H reszty korpusu klucza 3, ale prawdopodobnie jest możliwe dostarczenie popychacza, mającego wymiar poprzeczny równy lub nawet mniejszy niż wysokość h zredukowanej strefy 30 i w tym przypadku ruchomy bolec 18 wirnika może częściowo wchodzić w gniazdo 31 popychacza.

Popychacz 32 posiada dodatkowo, na każdej dużej powierzchni bocznej płytki 35 wystające żebro 38, 39, rozciągające się w płaszczyźnie w zasadzie prostopadłej do wzdłużnego kierunku klucza. Każde żebro 38, 39 posiada karb lub nacięcie 40, 41, mające ogólnie kształt litery V, otwartej w stronę bocznych ścian 30a i 30b zredukowanej strefy 30 i rozciągającej się w poprzecznym kierunku gniazda 31. Karby 40 i 41 są umieszczone na żebrach 38 i 39, tak, aby były w zasadzie w linii z otworami 34, aby poprzeczne ruchome bolce wirnika mogły zetknąć się z pochyleniem jednego ramienia litery V przez otwory 34. Jak zobaczymy dalej, nachylenia V umożliwiają zdefiniowanie licznych możliwych położeń kontaktu z poprzecznymi ruchomymi bolcami wirnika.

Karby 40 i 41 na każdej powierzchni popychacza 32 mogą być umieszczone na różnych wysokościach w kierunku poprzecznym. Karby 40 i 41 rozciągają się na przynajmniej części s segmentu utworzonego między dwiema ekstremalnymi płaszczyznami PI i P2 przekroju poprzecznego popychacza. Inaczej mówiąc, długość karbów jest mniejsza niż długość popychacza w kieruNku osiowym korpusu klucza.

Jak można zauważyć na fig. 2, gniazdo 31 zredukowanej strefy 30 klucza posiada profil komplementarny do popychacza 32.

Zgodnie z fig. 9, można zauważyć, że popychacz 32 w jego położeniu maksymalnego wysunięcia w stosunku do zredukowanej strefy 30, w stronę ruchomego bolca 18 wirnika, który jest umieszczony w dnie 8a prowadnicy 8 klucza i jest ustawiony w poprzecznym kie12

188 862 runku popychacza 32. W tym położeniu, ruchomy popychacz 32 opiera się swoją dolną wystającą krawędzią 36a o wierzchołek wypukłego żebra 33a klina pozycjonującego 36b na wierzchołku w kształcie stożka ściętego ruchomego bolca 18. Wystająca krawędź 36b wchodzi do wnętrza gniazda 22 bolca wirnika. Poprzeczny ruchomy bolec 19 wirnika 4 przechodzi przez otwór 34 w strefie zredukowanej 30 i opiera się zaokrąglonym wierzchołkiem w zasadzie o środek V karbu 41 popychacza 32 lub o dno pochylenia ramienia V. Gniazdo dla innego poprzecznego ruchomego bolca wirnika zostało pokazane przerywanymi liniami jako 123.

W alternatywnym przykładzie wykonania według fig. 10, bolec 18 został zastąpiony przez bolec 118, tworzący ostry kąt z centralną płaszczyzną prowadnicy 8 klucza. Bolec 118 podobnie rozciąga się do dna 8a prowadnicy 8 klucza, ale jest przeznaczony do opierania się z jednej strony o wystającą krawędź 36b popychacza 32. Bolec 118 posiada zaokrąglony wierzchołek. Zatem, bolec 118 posiada długość znacznie większą niż długość bolca 18, ponieważ wierzchołek bolca 118 nie opiera się o wierzchołek wystającej krawędzi 36b popychacza 32.

Na fig. 13, klin pozycjonujący 33 jest zastąpiony przez inny klin pozycjonujący 133, który posiada wypukłe żebro 133a o mniejszej wysokości. Zatem, górna wystająca krawędź 36b popychacza 32 jest umieszczona na innej wysokości w stosunku do gniazda 31 zredukowanej strefy 30 klucza. Ruchomy bolec 218 wirnika, który jest umieszczony w płaszczyźnie centralnej prowadnicy 8 klucza, posiada zatem większą długość niż bolec 18, aby umożliwić odblokowanie cylindra, kiedy jego wierzchołek w kształcie stożka ściętego styka się z krawędzią 36b popychacza 32.

Kiedy popychacz 32 jest przesunięty w dół w stosunku do zredukowanej strefy 30, poprzeczny bolec 119 styka się z karbem 41 popychacza 32 w innym miejscu. Na fig. 13, bolec 119 styka się w zasadzie w połowie nachylenia V karbu 41. Zatem, kolec 119 ma mniejszą długość niż wspomniany powyżej bolec 19.

W alternatywnym przykładzie wykonania według fig. 14, dolny bolec 318 jest nachylony względem centralnej płaszczyzny prowadnicy 8 klucza i styka się z bokiem górnej krawędzi 36b popychacza 32 w sposób podobny jak bolec 1l8 na fig. 10.

Kliny pozycjonujące 33 i 133 posiadają wypusty 33b, 133b po każdej stronie wypukłego żebra 33a, 133a, rozciągając się w przeciwnych kierunkach prostopadle do centralnej płaszczyzny prowadnicy 8 klucza i są przeznaczone do włożenia w dołączone gniazdo wirnika.

Na fig. 17, kliny pozycjonujące 33 i 133 są pominięte i wewnętrzna cylindryczna powierzchnia 7a otworu stojana 7 słUży jako element pozycjonujący dla dolnego wystającego zakończenia 36a popychacza 32. Popychacz 32 jest wówczas w położeniu maksymalnego wysunięcia do dołu, jego górna krawędź 36b jest w jednej płaszczyźnie z górną wąską krawędzią zredukowanej strefy 30 klucza. Zatem, bolec 418 wirnika, który znajduje się w centralnej płaszczyźnie prowadnicy 8 klucza, musi mieć większą długość niż wspomniany powyżej bolec 2l8.

Kiedy popychacz 32 został całkowicie przesunięty w dół, poprzeczny bolec 219 wirnika opiera się o wierzchołek nachylenia karbu 4l w kształcie litery V popychacza 32. Zatem bolec 219 musi posiadać długość mniejszą niż wspomniany wyżej bolec 119.

Jest więc zrozumiałe z fig. od 9 do 18, że długość ruchomych bolców wirnika może być różna w zredukowanej strefie 30 klucza 1, w zależności od wysokości elementu pozycjonującego w wyniku obecności karbów, które definiują liczne różne stopnie włożenia bolców w klucz. Długość dolnych bolców wirnika może być podobnie zmienna w zależności od pochylenia bolca w stosunku do górnej krawędzi 36b popychacza 32. Jest więc dużo trudniej dla nieupoważnionej osoby zduplikować klucz, ponieważ taka osoba nie zna stopnia włożenia poprzecznych bolców w zredukowaną strefę klucza. Zatem, przy pomocy pojedynczego popychacza uzyskiwane są liczne położenia poprzecznych bolców i dolnych bolców wirnika; tym bardziej, że wysokość elementu pozycjonującego jest zmienna.

Figura 8 przedstawia popychacz 132 według alternatywnego przykładu wykonania. Elementy popychacza 132, które są podobne do elementów popychacza 32 noszą te same wartości oznaczników plus 100. Popychacz 132 różni się od popychacza 32 tylko tym, że karby 140 i 141 mają ogólnie kształt litery V, ściętej przy podstawie lub kształt litery C z rozchylonymi bocznymi ramionami. Płaska podstawa V jest tutaj nieco pochylona w stosunku do poprzecznego kierunku ruchomego popychacza 132.

188 862

Zostaną teraz omówione fig. od 19 do 24, które ilustrują inny przykład wykonania klucza według wynalazku. Na tych figurach, elementy, które są podobne do elementów na fig. od 1 do 7 noszą te same wartości oznaczników plus 200. Popychacz 232 posiada, na każdej bocznej powierzchni swojej małej płytki 235, parę równoległych żeber 238, 258 i 239, 259, które posiadają karby 240, 260 i 241, 261 odpowiednio. Podobnie jak karby 40 i 41 popychacza 32, karby popychacza 232 mają ogólnie kształt litery V, przy czym jedno z ramion V jest bardziej pochylone niż drugie w stosunku do centralnej płaszczyzny popychacza. Żebra 238 i 239 umieszczone po każdej stronie popychacza 232 są korzystnie w jednej płaszczyźnie prostopadłej do wzdłużnej osi klucza. W podobny sposób, żebra 258 i 259 po każdej stronie popychacza 232 są umieszczone w jednej płaszczyźnie prostopadłej do osi klucza. Dwa żebra 238, 258, które są umieszczone na tej samej powierzchni popychacza 232 korzystnie mają odpowiednie karby 240 i 260 zwrócone w przeciwnych kierunkach. Inaczej mówiąc, karb 24θ ma dłuższe ramię litery V zwrócone w dół, zaś karb 260 ma dłuższe ramię swojego V zwrócone w górę.

Wydłużony korpus 203 klucza 1 posiada, w jego zredukowanej strefie 230, gniazdo 231, które ma profil komplementarny do popychacza 232.

Wystające krawędzie 36a i 36b płytki 35 popychacza 32 są pomięte w popychaczu 232. Żebra 238, 239, 258 i 259 rozciągają się, w kierunku poprzecznym, poza krawędzie płytki 235, służąc jako punkt kontaktu z dolnymi bolcami wirnika. Zatem porównując fig. 24 z fig. 7A, można zauważyć, że centralne wypusty 36a i 36b popychacza 32 są zastąpione przez poprzeczne wypukłości 238a, 239a i 238b, 239b w poprzecznych zakończeniach żeber popychacza 232. Poprzeczne zakończenia żeber tworzą między nimi dolne wzdłużne żebro 262a i górne wzdłużne żebro 262b.

Każda para żeber na jednej powierzchni popychacza 232 tworzy między nimi poprzeczny kanał 263a i 263b.

Na fig. 25, można zauważyć, że dolny bolec 518 opiera się o górne zakończenie 239b żebra 239 popychacza 232 i że poprzeczny bolec 219 opiera się o wierzchołek karbu 241 tego samego żebra 239. Położenie gniazda drugiego dolnego bolca wirnika zostało pokazane przerywanymi liniami jako 122, gniazdo 122 jest pochylone względem centralnej płaszczyzny prowadnicy 8 klucza po stronie przeciwnej do gniazda 22. Bolec wirnika umieszczony w gnieździe 122 może być przystosowany do współpracy z górną poprzeczną krawędzią 258b żebra 258 umieszczoną w płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny żebra 239.

Chociaż nie jest to pokazane, popychacz 232 może równie dobrze być użyty z innymi cylindrami, przedstawionymi na fig. od 9 do 17.

Otwory 234 strefy zredukowanej 230 klucza nie są pokazane na fig. 19, ale można je zauważyć na fig. 25.

Zostaną teraz omówione fig. 26 i 27, które ilustrują alternatywny przykład wykonania popychacza według fig. od 21 do 25. Na fig. 26 i 27, elementy popychacza, które są podobne do elementów popychacza 232 noszą te same wartości oznaczników plus 100. Popychacz 232 różni się od popychacza 232 tym, że rowki 262a i 262b popychacza 232 zostały zastąpione przez wypukłą powierzchnię 362a, 362b, rozciągającą się między odpowiednimi poprzecznymi zakończeniami żeber popychacza 332. Zatem, jak można zobaczyć na fig. 26, dolny bolec 518 opiera się o wypukłą powierzchnię 362b popychacza 332, podczas gdy niższa powierzchnia wypukła 362a popychacza 332 opiera się o cylindryczną wewnętrzną powierzchnię 7a stojana 7.

Jeszcze inny alternatywny przykład wykonania popychacza jest przedstawiony na fig. 28 i 29. Na tt^y^li figurach, elementy popychacza, które są podobne do elementów popychacza 232 noszą te same wartości oznaczników plus 200. Żebra 438, 439 i 458, 459 popychacza 432 mają ogólnie kształt taki sam jak żebra 138 i 139 popychacza 132 przedstawionego na fig. 8. Jak popychacz 132, popychacz 432 posiada, na dwóch poprzecznych zakończeniach płytki 435, wystające krawędzie 436a i 436b, które są przeznaczone do współpracy, odpowiednio, z elementem pozycjonującym i dolnym bolcem wirnika.

Zostanie teraz podany opis działania zamka wyposażonego w cylinder przeznaczony do współpracy z kluczem opisanym w odniesieniu do fig. od 1 do 3, od 5 do 7 i 9.

Kiedy korpus 3 klucza jest wycofany z prowadnicy 8 klucza wirnika 4, obroty wirnika wokół jego osi, względem stojana 7, są uniemożliwione w wyniku tego, że bolce 20, 21 stojana,

188 862 jak wyjaśniono powyżej, częściowo wystają do gniazd 22, 23 towarzyszących bolców 18, 19 wirnika. Wewnętrzne końce tych bolców wirnika, które są korzystnie w kształcie stożka ściętego lub zaokrąglone, jak można zobaczyć na fig. 9, wystają do wnętrza prowadnicy 8 klucza.

Wprowadzenie korpusu 3 klucza do prowadnicy 8 klucza, w celu obrócenia wirnika 4 i uaktywnienia zamku, spowoduje wycofanie bolców wirnika do ich odpowiednich gniazd.

Krótko przez końcem wprowadzania korpusu 3 klucza do prowadnicy 8 klucza, przy czym dokończenie wprowadzania jest określone przez ramię 2a korpusu 3 klucza, opierające się (fig. 3) o przednią powierzchnię wirnika 4, ruchomy popychacz 32 styka się dolną wystającą krawędzią 36a z wypukłym żebrem 33a klina pozycjonującego 33 (fig. 9). Popychacz 32 przyjmuje następnie położenie przedstawione na fig. 9, a jego górna wystająca krawędź 36b wystaje z gniazda 31 zredukowanej strefy 30, odpychając dolny bolec 18 wirnika 4 na odległość zaledwie wystarczającą, aby powierzchnia nośna między bolcem 20 stojana a głowicą 18a bolca 18 wirnika została umieszczona między wirnikiem 4 a stojanem 7. Jednocześnie, w tym położeniu na końcu wprowadzania klucza, poprzeczny bolec 19 wirnika zostanie odepchnięty przez nachylenie karbu 41 popychacza 32 do położenia umożliwiającego obrót wirnika 4. W położeniu na końcu wprowadzania klucza, wszystkie inne bolce wirnika umieszczone wzdłuż wirnika 4 współpracują ze związanymi z nimi nacięciami w korpusie 3 klucza, aby umożliwić obrót wirnika 4. Jest wówczas możliwe, przez wywarcie momentu obrotowego na płytkę 2 klucza 1, wywołać obrót wirnika 4 względem stojana 7 i w ten sposób uaktywnić zamek.

Należy zauważyć, że, przy wprowadzaniu klucza do prowadnicy 8 klucza, popychacz 32 może wystawać poza wzdłużne wąskie krawędzie 3c i 3d korpusu 3 klucza. Istnieją nachylenia x występów 36a i 36b. umożliwiające przejściowe ustawienie w prowadnicy 8 klucza.

Złamanie zamka wyposażonego w taki cylinder według wynalazku jest bardzo trudne dzięki wielu promieniowym bolcom ustawionym we wszystkich kierunkach i dzięki układowi popychacza na końcu klucza.

Chociaż wynalazek został opisany w odniesieniu do licznych szczególnych przykładów wykonania, jest oczywiste, że nie jest w ten sposób ograniczony do nich i że zawiera wszystkie techniczne równoważniki opisanych środków wraz z ich kombinacjami, jeśli mieszczą się one w zakresie wynalazku.

188 862

D

FIG.8

FIG.18

FIG.17

188 862

26 20 22 518

26 20 122 362tj

332 362ο

FIG.26

238α a*/FIG. 25

432 < 4636 459

439~_Λ\ ) ( 435 437

436Ł>O-M / /

J FIG.29

362b

aJI ! ^!LL FIG.28A FIG.28C

436b->U^ ! ]45fi ^^Ζ³⁶^^⁴³⁶^

437 M

FIG.27

362o

FIG.28E

436o a4T>;-^

FIG.28F

FIG.28 FIG.28B FIG.28D

188 862

30α ^Α

FIG.1 \ (3c “ή

-MJ r ζ³°

TT*

J cL.

λ

FIG.1B

Γ,

I -⁷ ί ^{34 3}°a

FIG.1A * ^Β

FIG.3

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Klucz do cylindra zamykającego, w szczególności do współpracy z zamkiem lub zasuwką, posiadający korpus klucza o wydłużonym, płaskim kształcie, który jest przeznaczony do włożenia do prowadnicy klucza wirnika cylindra i posiada przynajmniej jedno poprzeczne gniazdo, usytuowane w kierunku poprzecznym względem wzdłużnej osi korpusu klucza, i w zasadzie równoległe do płaszczyzny środkowej korpusu klucza, oraz mające otwory wylotowe na przeciwnych wąskich krawędziach klucza, zaś w tym gnieździe jest umieszczony przynajmniej jeden ruchomy popychacz, osadzony przesuwnie w ograniczonym zakresie poprzecznie w stosunku do wzdłużnej osi korpusu klucza i przeznaczony do współpracy jednym ze swych poprzecznych zakończeń, w stosunku do kierunku jego przemieszczania, z elementem pozycjonującym, znajdującym się na zewnątrz klucza i usytuowanym w linii z prowadnicą klucza wirnika, tak aby przemieścić wspomniany popychacz poprzecznie względem osi wzdłużnej korpusu klucza, w celu popchnięcia ruchomego bolca wirnika do położenia umożliwiającego obrót wirnika względem stojana cylindra, znamienny tym, że ruchomy popychacz (32, 132, 232, 332, 432) posiada przynajmniej jeden poprzeczny element kształtowy (40, 41, 140, 141, 24o, 24l, 260, 261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) na przynajmniej jednej poprzecznej krawędzi jego przekroi poprzecznych przez płaszczyzny prostopadłe do wzdłużnej osi korpusu (3, 203) klucza, przy czym płaszczyzny kształtowe przekroju poprzecznego przecinają oś wzdłużną korpusu klucza w przynajmniej jednej części segmentu usytuowanego między dwoma krańcowymi płaszczyznami przekrojowymi popychacza, a ponadto korpus (3, 203) klucza posiada na przynajmniej jednym z boków (30a, 30b, 230a, 230b) przynajmniej jeden otwór (34, 234), dochodzący do gniazda (31, 231) popychacza (32,132, 232, 332, 432).
2. Klucz według zastrz. 1, znamienny tym, że korpus (3, 203) klucza posiada na przednim zakończeniu strefę (30, 230) o zredukowanej wysokości, w której usytuowane jest gniazdo (31, 231) ruchomego popychacza (32,132, 232,332, 432).
3. Klucz według zastrz. 1, znamienny tym, że gniazdo (31, 231) ruchomego popychacza (32, 132, 232, 332, 432) jest usytuowane na przednim zakończeniu korpusu (3, 2θ3) klucza i otwory wylotowe poprzecznego gniazda (31, 231) są usytuowane we wzdłużnym nacięciu, wykonanym w wąskich krawędziach korpusu (3, 203) klucza, przy czym popychacz (32, 132, 232, 332, 432) i jego gniazdo (31, 231) mają poprzeczny wymiar w zasadzie równy wysokości (H) korpusu (3, 203) klucza.
4. Klucz według zastrz. 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że ruchomy popychacz (32, 132, 232, 332, 432) jest osadzony przesuwnie wzdłuż swej osi i przynajmniej jeden przekrój poprzeczny ruchomego popychacza (32, 132, 232, 332, 432), przez płaszczyznę prostopadłą do jego osi przemieszczania, jest różny od koła, mającego środek na tej osi przemieszczania dla eliminacji ruchu obrotowego popychacza (32,132,232,332, 432) w jego gnieździe (31,231).
5. Klucz według zastrz. 4, znamienny tym, że ruchomy popychacz (32, 132, 232, 332, 432) ma ogólnie płaski kształt, rozciągający się zgodnie z centralną płaszczyzną korpusu klucza (3, 203).
6. Klucz według zastrz. 5, znamienny tym, że popychacz (32, 132, 232, 332, 432) posiada na przynajmniej jednej z jego dwu dużych powierzchni bocznych przynajmniej jeden karb (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260, 261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) tworzący wspomniany wyżej poprzeczny element kształtowy i otwór (34, 234) wykonany w korpusie klucza w zasadzie w linii z każdym karbem.
7. Klucz według zastrz. 6, znamienny tym, że karb (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260, 261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) jest wykonany w przynajmniej jednym żebrze (38, 39, 138, 139, 238, 239, 258, 259, 438, 439, 458, 459) wystającym na dużej powierzchni bocznej popychacza, przy czym wspomniane żebro rozciąga się w płaszczyźnie prostopadłej do osi wzdłużnej korpusu (3, 203) klucza.

188 862
8. Klucz według zastrz. 7, znamienny tym, że popychacz (232, 332, 432) posiada na przynajmniej jednej ze swoich dużych powierzchni dwa równoległe karbowane żebra (238, 239, 258, 259, 438, 439, 458, 459) w linii z którymi znajdują się otwory (234), które są wykonane w korpusie (203) klucza w ceiu przepuszczenia ruchomych bolców (19,119,219,123) wirnika.
9. Klucz według zastrz. 6, znamienny tym, że każdy karb (40, 41, 140, 141, 240, 241,

260, 261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) posiada ogólnie kształt litery V, otwartej w stronę boków (30a, 30b, 230a, 230b) klucza (1).
10. Klucz według zastrz. 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że gniazdo (31, 231) popychacza (32,132, 232, 332, 432) posiada ślepe zagłębienie, w kierunku wzdłużnym korpusu (3, 203) klucza, w którym to zagłębieniu jest włożone wzdłużne rozszerzenie (37, 137, 237, 437) popychacza (32, 132, 232, 332, 432), które posiada poprzeczny wymiar mniejszy niż wymiar zagłębienia w ceiu ograniczenia poprzecznego ruchu popychacza w jego gnieździe.
11. Klucz według zastrz. 2, znamienny tym, że zredukowana strefa (30, 230) ma tę samą grubość (e) co reszta korpusu (3, 203) klucza.
12. Klucz według zastrz. 2 albo 11, znamienny tym, że popychacz (32, 132, 232, 332, 432) wystaje poprzecznie w stosunku do profilu przekroju poprzecznego reszty korpusu (3, 203) klucza w pozycji, w której popychacz (32, 132, 232, 332, 432) jest usunięty możliwie najdalej od jego gniazda (31, 231).
13. Klucz według zastrz. 12, znamienny tym, że poprzeczny wymiar ruchomego popychacza (32, 132, 232, 332, 432) jest większy niż wysokość (h) zredukowanej strefy (30, 230) i mniejszy niż wysokość (H) korpusu (3, 203) klucza.
14. Klucz według zastrz. 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że poprzeczny element kształtowy (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260, 261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) popychacza (32, 132, 232, 332, 432) i otwory (34, 234) w korpusie (3, 203) klucza są symetryczne w stosunku do wzdłużnej osi klucza.
15. Cylinder zamykający, zawierający wirnik i stojan, przy czym wirnik posiada prowadnice klucza o w zasadzie prostokątnym przekroju, zaś do współpracy z kluczem, mającym ruchomy popychacz, jest przystosowany cylinder, który posiada element pozycjonujący w linii z prowadnicą klucza w ceiu współpracy z poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza i przynajmniej jeden ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i otwór do prowadnicy klucza w ceiu współpracy z ruchomym popychaczem, znamienny tym, że posiada przynajmniej jeden poprzeczny ruchomy bolec (19, 119, 219), zamontowany promieniowo w wirniku (4) i rozciągający się do jednej z poprzecznych powierzchni (8b) prowadnicy klucza w ceiu współpracy, przez otwór (34, 234) w korpusie (3, 203) klucza z poprzecznym elementem kształtowym (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260, 261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) ruchomego popychacza (32, l32, 232, 332, 432).
16. Cylinder według zastrz. 15, znamienny tym, że element pozycjonujący jest utworzony przez wewnętrzną powierzchnię (7a) otworu stojana (7).
17. Cylinder według zastrz. 15, znamienny tym, że element pozycjonujący jest klinem (33, 133) zamocowanym w zagłębieniu usytuowanym we wzdłużnym otworze (9) prowadnicy (8) klucza, przy czym wymiar poprzeczny klina (33,133) w linii z prowadnicą klucza jest przynajmniej równy wysokości przestrzeni pozostałej między wewnętrzną powierzchnią (7a) otworu stojana (7) a wąską krawędzią naprzeciw strefy zredukowanej (30, 230) korpusu klucza.
18. Cylinder według zastrz. 17, znamienny tym, że kliny (33,133) są połączone rozłącznie z wirnikiem (4) w ceiu ich wymiany i mają różne poprzeczne wymiary w zależności od wymaganego położenia poprzecznego elementu kształtowego (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260,

261, 340, 341, 440, 441, 460, 461) popychacza (32, 132, 232, 332, 432) względem poprzecznych ruchomych bolców (19, 119, 2l9).
19. Cylinder według zastrz. 15, znamienny tym, że wirnik (4) posiada przynajmniej jeden poprzeczny osadzony ruchomo bolec (19, 119, 219) w dwóch równoległych płaszczyznach prostopadłych do wzdłużnego kierunku prowadnicy klucza (8) w ceiu współpracy z poprzeczną formą ruchomego popychacza.
20. Cylinder według zastrz. 15, znamienny tym, że posiada przynajmniej jeden dolny osadzony ruchomo bolec (18, 118, 218, 318, 418, 518, 122) zamontowany promieniowo w wirniku (4) w płaszczyźnie poprzecznej, przechodzącej przez poprzeczny osadzony ruchomo

188 862 bolec (19, 119, 219) lub w jego pobliżu i kończący się w dnie (8a) prowadnicy klucza, w celu współpracy z przeciwnym, poprzecznym zakończeniem (36b, 136b, 238b, 239b, 258b, 259b, 362b, 436b) ruchomego popychacza (32,132,232,332, 432).
21. Cylinder według zastrz. 20, znamienny tym, że dolny ruchomy bolec (18, 218, 418) jest umieszczony w centralnej płaszczyźnie prowadnicy (8) klucza.
22. Cylinder według zastrz. 20, znamienny tym, że dolny ruchomy bolec (118, 318, 518,122) tworzy ostry kąt z centralną płaszczyzną prowadnicy klucza (8).
23. Cylinder według zastrz. 15 albo 17, albo 18, albo 19, znamienny tym, że poprzeczny ruchomy bolec (19, 119, 219) jest umieszczony przy końcu wirnika (4), który jest oddalony od wejścia do prowadnicy (8) klucza.
24. Zamek lub zasuwka wyposażona w cylinder zamykający, zawierający wirnik i stojan, przy czym wirnik posiada prowadnice klucza o w zasadzie prostokątnym przekroju, zaś do współpracy z kluczem, mającym ruchomy popychacz, jest przystosowany cylinder, który posiada element pozycjonujący w linii z prowadnicą klucza w celu współpracy z poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza i przynajmniej jeden ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i otwór do prowadnicy klucza w celu współpracy z ruchomym popychaczem, znamienny tym, że cylinder posiada prowadnice klucza o w zasadzie prostokątnym przekroju, zaś do współpracy z kluczem, mającym ruchomy popychacz jest przystosowany cylinder, który posiada element pozycjonujący w linii z prowadnicą klucza w ceiu współpracy z poprzecznym zakończeniem ruchomego popychacza i przynajmniej jeden ruchomy bolec, zamontowany promieniowo w wirniku i otwór do prowadnicy klucza w celu współpracy z ruchomym popychaczem, znamienny tym, że posiada przynajmniej jeden poprzeczny ruchomy bolec (19, 119, 219), zamontowany promieniowo w wirniku (4) i rozciągający się do jednej z poprzecznych powierzchni (8b) prowadnicy klucza w celu współpracy, przez otwór (34, 234) w korpusie (3, 203) klucza z poprzecznym elementem kształtowym (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260, 261, 340, 341, 440,441, 460, 461) ruchomego popychacza (32,132,232,332, 432).
25. Zamek według zastrz. 24, znamienny tym, że element pozycjonujący jest utworzony przez wewnętrzną powierzchnię (7a) otworu stojana (7).
26. Zamek według zastrz. 24, znamienny tym, że element pozycjonujący jest klinem (33, 133) zamocowanym w zagłębieniu usytuowanym we wzdłużnym otworze (9) prowadnicy (8) klucza, przy czym wymiar poprzeczny klina (33, 133) w linii z prowadnicą klucza jest przynajmniej równy wysokości przestrzeni pozostałej między wewnętrzną powierzchnią (7a) otworu stojana (7) a wąską krawędzią naprzeciw strefy zredukowanej (30, 230) korpusu klucza.
27. Zamek według zastrz. 26, znamienny tym, że kliny (33,133) są połączone rozłącznie z wirnikiem (4) w celu ich wymiany i mają różne poprzeczne wymiary w zależności od wymaganego położenia poprzecznego elementu kształtowego (40, 41, 140, 141, 240, 241, 260 261, 340, 34l, 440, 441, 460, 461) popychacza (32, 132, 232, 332, 432) względem poprzecznych ruchomych bolców (l9,119,219).
28. Zamek według zastrz. 24, znamienny tym, że wirnik (4) posiada przynajmniej jeden poprzeczny osadzony ruchomo bolec (19, 119, 219) w dwóch równoległych płaszczyznach prostopadłych do wzdłużnego kierunku prowadnicy (8) klucza w celu współpracy z poprzeczną formą ruchomego popychacza.

***