PL188352B1

PL188352B1 - Zawiasa drzwiowa albo okienna

Info

Publication number: PL188352B1
Application number: PL98339853A
Authority: PL
Inventors: Hans Dieter Niemann
Original assignee: Hans Dieter Niemann
Priority date: 1997-10-18
Filing date: 1998-10-15
Publication date: 2005-01-31
Also published as: WO1999020864A1; EP1023515B1; EP1023515A1; DE59802668D1; DE29718528U1; PL339853A1

Abstract

1. Zawiasa drzwiowa albo okienna, z pla- skim skrzydelkiem zawiasy umieszczonym na skrzydle drzwiowym albo okiennym, przy czym skrzydelko zawiasy ma równolegle wystajace wzgledem siebie brzegi, z których kazdy lozysku- je na koncu sworzen lozyskowy, który jest oto- czony przez odcinek sciankowy skrzydelka zawia- sy, z plytka zaciskowa przylegajaca do skrzydelka zawiasy, która moze zaciskac skrzydelko zawiasy na skrzydle przez uruchomienie srodków mocuja- cych wchodzacych w skrzydlo, ze srodkami na- stawczymi przesuwajacymi n ieezacisniete skrzy- delko zawiasy pomiedzy jego brzegami, oraz z po- krywa otaczajaca skrzydelko zawiasy, jego plytke zaciskowa oraz sworzen lozyskowy, znam ienna tym, ze skrzydelko zawiasy ( 12) ma w swoim odcinku sciankowym (16) wyciecie (2 1 ) dopa- sowane do obwodu sworznia lozyskowego (15), w którym jest umieszczony sworzen lozyskowy (15), bezposrednio albo posrednio za pomoca tulei lozyskowej (2 2) Fig 4 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zawiasa drzwiowa albo okienna, z płaskim skrzydełkiem zawiasy umieszczonym na skrzydle drzwiowym albo okiennym, przy czym skrzydełko zawiasy ma równolegle wystające względem siebie brzegi.

Zawiasa drzwiowa albo okienna o wyżej wymienionych cechach jest znana z europejskiego opisu patentowego nr EP-A-0 659968. Skrzydełko zawiasy i jego brzegi tworzą profil U-kształtny, przy czym konieczny jest ściankowy odcinek skrzydełka zawiasy, otaczający sworzeń łożyskowy w celu usytuowania tu śruby zaciskowej, która w celu ustalenia sworznia łożyskowego musi być wkręcona w jego okrężny rowek. Takie wykonanie zawiasy ma ten skutek, że sworzeń łożyskowy jest stosunkowo oddalony od skrzydła albo jest umieszczony przed skrzydełkiem zawiasy, aby stworzyć miejsce konieczne dla odcinka ściankowego pomiędzy sworzniem łożyskowym i skrzydłem. Stosunkowo odległe umieszczenie sworznia łożyskowego od skrzydła prowadzi, zwłaszcza przy otwartym skrzydle i większych ciężarach skrzydeł, do znacznego obciążenia zawiasy, przez co jej obszar stosowania jest odpowiednio ograniczony.

Z niemieckiego opisu patentowego nr DE-U-296 22 639 jest znana jakościowo zbliżona zawiasa, w której sworzeń łożyskowy w porównaniu z wyżej opisaną zawiasą jest umieszczony na skrzydle bliżej. W przypadku tej zawiasy jej skrzydełko jest krótsze, a zatem nie otacza sworznia łożyskowego, który jest trzymany wyłącznie przez swobodnie wystające brzegi skrzydełka zawiasy. Także i ta znana zawiasa nie nadaje się do dużych ciężarów drzwi, ponieważ swobodnie odstające brzegi skrzydełka zawiasy mogą stać się niestabilne przy większych obciążeniach. Pokrywa w tym rozwiązaniu ma na swoim końcu odwróconym od sworznia łożyskowego kształt litery U i swoim jednym ramieniem otacza skrzydełko zawiasy a na otaczającym ramieniu znajduje się nosek albo żeberko ustalające, zazębiające się w skrzydełku zawiasy. Usytuowanie tej znanej pokrywy nie jest jednak w pełni zadowalające.

Znana jest z niemieckiego opisu patentowego nr DE-C-37 19 516 zawiasa, w której pokrywa zakrywa tylko płytkę zaciskową i nie wchodzi w obszar sworznia łożyskowego, a zatem nie może stabilizować zawiasy w obszarze sworznia łożyskowego, a ponadto jest stosunkowo w niewielkim stopniu zabezpieczona przed włamaniem.

Stąd u podstaw wynalazku lezy zadanie takiego ulepszenia zawiasy drzwiowej albo okiennej o wymienionych na wstępie cechach, ze pozostaje ona stabilna zwłaszcza przy dużych ciężarach skrzydeł.

188 352

Zadanie to rozwiązano zgodnie z wynalazkiem w ten sposób, że w zawiasie drzwiowej albo okiennej, z płaskim skrzydełkiem zawiasy umieszczonym na skrzydle drzwiowym albo okiennym, przy czym skrzydełko zawiasy ma równolegle wystające względem siebie brzegi, z których każdy łożyskuje na końcu sworzeń łożyskowy, który jest otoczony przez odcinek ściankowy skrzydełka zawiasy, z płytką zaciskową przylegającą do skrzydełka zawiasy, która może zaciskać skrzydełko zawiasy na skrzydle przez uruchomienie środków mocujących wchodzących w skrzydło, ze środkami nastawczymi przesuwającymi nie zaciśnięte skrzydełko zawiasy pomiędzy jego brzegami, oraz z pokrywą otaczającą skrzydełko zawiasy, jego płytkę zaciskową oraz sworzeń łożyskowy, skrzydełko zawiasy ma w swoim odcinku ściankowym wycięcie dopasowane do obwodu sworznia łożyskowego, w którym jest umieszczony sworzeń łożyskowy, bezpośrednio albo pośrednio za pomocą tulei łożyskowej.

Aby skrzydełko zawiasy mogło rozciągać się w swoim kierunku wzdłużnym możliwie daleko, co oznacza odpowiednio lepszą stabilizację brzegów trzymających sworzeń łożyskowy, brzeg jest wykonany w ten sposób, że wycięcie jest częściowo cylindryczne i obejmuje sworzeń łożyskowy poza jego środkiem.

Celowe jest przy tym, jeśli wycięcie skrzydełka zawiasy rozciąga się bezstopniowo od powierzchni przylegania płytki zaciskowej, dzięki czemu zawiasa może być bardziej zwarta we wzdłużnym kierunku jej skrzydełka.

Korzystnie, pokrywa ma od strony sworznia łożyskowego zawinięcie, które oparte jest na sworzniu łożyskowym i jedną krawędzią wchodzi nakładkowo w wycięcie kozła łożyskowego opartego o stałą ościeżnicę drzwiową lub okienną.

Pokrywa ma od strony sworznia łożyskowego zawinięcie, do którego jest przymocowane skrzydełko trzymające, otaczające skrzydełko zawiasy w obszarze jego wycięcia.

Korzystnie dalej, skrzydełko zawiasy ma w obszarze swojego wycięcia tylko jedną część przełomową na swojej grubości.

Odcinki brzegowe skrzydełka zawiasy, od strony ościeżnicy, są pogrubione w obszarze wycięcia poprzecznie do sworznia łożyskowego, w porównaniu z odcinkami brzegowymi po drugiej stronie sworznia łożyskowego.

Zgodnie z wynalazkiem, pokrywa jest wykonana na swoim końcu, odwróconym od sworznia łożyskowego, w kształcie litery U i ramieniem otacza skrzydełko zawiasy, oraz na otaczającym ramieniu znajduje się nosek ustalający albo żeberko ustalające zazębiające się w skrzydełku zawiasy.

Odcinki brzegowe, położone w obszarze wycięcia skrzydełka zawiasy wystają nad sąsiadujące krawędzie brzegowe.

Korzystnie także, brzegi skrzydełka zawiasy mają odsadzenia, w które są wpasowane krawędzie pokrywy ze współpłaszczyznowymi zewnętrznymi powierzchniami pokrywy.

W przypadku wynalazku jest istotne, że sworzeń łożyskowy można usytuować stosunkowo ciasno na skrzydle, a pomimo tego miało miejsce stabilizujące połączenie brzegów skrzydełka zawiasy przez nie same. Tego rodzaju usytuowanie uzyskuje się dzięki wycięciu, w którym jest umieszczony sworzeń łożyskowy. Jeżeli zawiasa w celu uniknięcia tarcia jest wykonana z tulejami łożyskowymi, w które wchodzi sworzeń łożyskowy albo obejmują one sworzeń łożyskowy, to w wycięciu może być umieszczona także taka tuleja łożyskowa, tak, że sworzeń łożyskowy wchodzi w wycięcie pośrednio.

Częściowo cylindryczne wykonanie wycięcia powoduje optymalne dopasowanie do sworznia łożyskowego albo do jego tulei łożyskowej, a dzięki temu minimalną stratę miejsca. Otaczanie sworznia łożyskowego poza jego środkiem powoduje odpowiednio zwiększone podparcie sworznia łożyskowego z odpowiednio lepszym prowadzeniem i stabilizacją brzegów skrzydełka zawiasy.

Oparcie pokrywy o sworzeń łożyskowy albo pośrednio o jego tuleję łożyskową służy z jednej strony usztywnieniu pokrywy, lecz może również służyć do stabilizacji zawiasy, jeżeli pokrywa jest poza tym wystarczająco związana z innymi częściami konstrukcyjnymi zawiasy. Krawędź wchodząca nakładkowo w wycięcie kozła łożyskowego zabezpiecza uszczelnienie zawiasy w jej obszarze przegubowym i przyczynia się do okazałości zawiasy.

188 352

Skrzydełko trzymające przylegające do skrzydełka zawiasy służy do umocowania pokrywy w obszarze sworznia łożyskowego drogą zacisku. Przy tym wykorzystuje się sprężystość tworzywa pokrywy, które składa się na przykład ze stopu aluminiowego.

Przedmiotem wynalazku jest również zawiasa drzwiowa albo okienna, z płaskim skrzydełkiem zawiasy umieszczonym na skrzydle drzwiowym albo okiennym, przy czym skrzydełko zawiasy ma wystające równolegle względem siebie brzegi, pomiędzy którymi znajduje się przylegająca do skrzydełka zawiasy płytka zaciskowa, która może zaciskać skrzydełko zawiasy na skrzydle przez uruchomienie środków mocujących wchodzących w skrzydło, ze środkami nastawczymi przesuwającymi nie zaciśnięte skrzydełko zawiasy pomiędzy jego brzegami, ze sworzniem łożyskowym, który wchodzi w gniazdo łożyskowe połączone na stałe ze skrzydełkiem zawiasy i brzegami, oraz z pokrywą otaczającą skrzydełko zawiasy i jego płytkę zaciskową, w której, zgodnie z wynalazkiem, pokrywa obejmuje klamrowo gniazdo łożyskowe pomiędzy odcinkami brzegowymi od strony ościeżnicy skrzydełkiem trzymającym, które wchodzi pomiędzy gniazdo łożyskowe i kozioł łożyskowy oparty o stałą ościeżnicę drzwiową albo okienną, a odcinkami brzegowymi od strony przeciwnej do ościeżnicy.

Gniazdo łożyskowe jest pogrubione od strony skrzydełka trzymającego i, korzystnie, ma od strony skrzydełka trzymającego powierzchnię przylegania podpierającą pokrywę.

Skrzydełko zawiasy ma w obszarze swojego miejsca połączenia z gniazdem łożyskowym tylko jedną część przełomową na swojej grubości.

Odcinki brzegowe skrzydełka zawiasy, od strony ościeżnicy, są pogrubione w obszarze gniazda łożyskowego poprzecznie do sworznia łożyskowego w porównaniu z odcinkami brzegowymi po drugiej stronie sworznia łożyskowego.

Korzystnie wreszcie, odcinki brzegowe, położone w obszarze gniazda łożyskowego wystają nad sąsiadujące krawędzie brzegowe.

Także i w tym przypadku sworzeń łożyskowy można sytuować stosunkowo ciasno na skrzydle, a dzięki gniazdu łożyskowemu ma miejsce stabilizacja brzegów albo odcinków brzegowych od strony ościeżnicy. Skrzydełko trzymające przylegające do gniazda łożyskowego służy do mocowania drogą zacisku pokrywy w obszarze sworznia łożyskowego, natomiast pokrywa służy ze swojej strony do stabilizowania zawiasy w obszarze sworznia łożyskowego, dzięki czemu gniazdo łożyskowe można wykonać jako stosunkowo cienkościennie.

Pogrubione gniazdo łożyskowe od strony skrzydełka trzymającego służy do stabilizacji zawiasy w głównym kierunku obciążenia stałej ościeżnicy, w celu zapobieżenia odkształceniu się tu gniazda łożyskowego.

Dzięki tylko jednej części przełomowej na grubości jest możliwe odpowiednio zwarte wykonanie zawiasy pionowo względem płaszczyzny ościeżnicy, co również przyczynia się do zwiększenia obciążalności zawiasy. Przez to uzyskuje się również możliwość ciaśniejszego sytuowania sworznia łożyskowego na skrzydle.

Dalsza stabilizacja zawiasy jest również możliwa dzięki temu, że odcinki brzegowe skrzydełka zawiasy od strony ościeżnicy w obszarze wycięcia albo gniazda łożyskowego są pogrubione poprzecznie do sworznia łożyskowego w porównaniu z odcinkami brzegowymi znajdującymi się po drugiej stronie sworznia łożyskowego. Na zawiasie znajduje się dostatecznie duzo miejsca dla takich pogrubień, ponieważ kozioł łożyskowy trzymający sworzeń łożyskowy wymaga i tak miejsca dla swojego układu na stałej ościeżnicy.

Przez to, że pokrywa ma nosek albo żeberko ustalające zazębiające się w skrzydełku zawiasy uzyskano lepsze usytuowanie pokrywy. Odpowiednio do tego ulepszonego usytuowania osiągnięto lepszą stabilizację zawiasy przez pokrywę umieszczoną pomiędzy brzegami skrzydełka zawiasy.

Odcinki brzegowe położone w obszarze wycięcia w skrzydełku zawiasy albo gnieździe łożyskowym wystające ponad sąsiednie krawędzie brzegowe umożliwiają to, że można zastosować sworznie łożyskowe o większej średnicy albo umieścić tuleję łożyskową bez konieczności zmniejszania ponad miarę średnicy sworznia łożyskowego. Takie wykonanie korzystne jest zwłaszcza w przypadku zawias o dużym obciążeniu.

188 352

Na skutek klamrowego objęcia skrzydełka zawiasy na jej obydwóch końcach ma miejsce stabilizacja gniazda pokrywy, która dzięki temu stabilizuje całą zawiasę, a sama może być usuwana stosunkowo trudno, na przykład w przypadku prób włamania w przypadku zawias lezących po zewnętrznej stronie drzwi albo okna.

Wynalazek w przykładach wykonania został objaśniony na rysunku, na którym: fig. la przedstawia w przekroju podłużnym konstrukcję drzwiową w obszarze zawiasy drzwiowej, fig. lb - w przekroju podobnym do przekroju na fig. la zawiasę drzwiową z pokrywą wykonaną w odmienny sposób, fig. 2 - widok na zawiasę drzwiową według fig. 1 z pokrywą w częściowo wyciętym widoku, fig. 3 - w powiększonym przekroju podłużnym skrzydełko zawiasy z fig. 1 do 2, fig. 4 - w widoku perspektywicznym skrzydełko zawiasy wyposażone w specjalne brzegi, z umieszczoną nad nimi pokrywą konstruowaną razem ze skrzydełkiem zawiasy, a fig. 5 - w widoku w przekroju podobnym do przekroju na fig. 1 zawiasę drzwiową z uchwytem sworznia łożyskowego w innym wykonaniu.

Zawiasa drzwiowa 10 przedstawiona na fig. la, lb jest z jednej strony przytwierdzona do skrzydła 11, a z drugiej strony do stałej ościeżnicy 27. Obydwie ościeżnice są wykonane na przykład z tworzywa sztucznego i są wyposażone w środkowej, wewnątrz pustej komorze 35 albo 36 w profil wzmacniający 37 albo 38. W celu otwarcia skrzydło 11 może obracać się w kierunku strzałki 39. W tym celu zawiasa jest wykonana odpowiednio przegubowo.

Zawiasa 10 ma kozioł łożyskowy 28 przytwierdzony na stałe do ościeżnicy 27, który ma w znany sposób sworzeń łożyskowy 15, który rozciąga się zgodnie z fig. 2 pionowo, równolegle do płaszczyzny ościeżnicy albo drzwi i na swoim górnym końcu umożliwia przegubowy układ dalszej względem kozła łożyskowego 28 części łożyskowej, która jest umocowana na skrzydle 11. Istotną częścią składową tej drugiej części łożyskowej jest skrzydełko zawiasy 12, które leży bezpośrednio na zewnętrznej powierzchni ościeżnicy skrzydła 11'. Mocowanie skrzydełka zawiasy 12 odbywa się za pomocą płytki zaciskowej 17, która ze swojej strony przylega do powierzchni przylegania 12' skrzydełka zawiasy. Płytka zaciskowa 17 nie jest nastawiana w płaszczyźnie ościeżnicy, co można rozpoznać na podstawie kołka wpustowego 40, który jednym końcem jest osadzony mocno w płytce zaciskowej 17, a drugim końcem wchodzi w otwór w ościeżnicy 11. Płytka zaciskowa 17 ma środek mocujący 18 w postaci śrub mocujących 41 przedstawionych na fig. 1, 2, które przechodzą przez podłużne otwory 42 skrzydełka zawiasy 12 i mogą być ściągnięte tak mocno, że płytka zaciskowa 17 zaciska mocno skrzydełko zawiasy 12 na skrzydle 11. Jak przedstawiono na fig. 2, na każdy podłużny otwór 42 przypada kilka środków mocujących 18 albo śrub mocujących. Wskutek tego skrzydełko zawiasy 12 można przestawiać przy luzowaniu śrub 41 w jego kierunku podłużnym. Tego rodzaju przestawianie służy do tego, aby można było przeprowadzić konieczną w płaszczyźnie ościeżnicy, poziomą regulację skrzydła 11 względem ościeżnicy 27.

Do przestawienia skrzydełka zawiasy 12 służy środek nastawczy 19 w postaci śruby nastawczej 43 i nakrętki nastawczej 44. Obydwie te części są umieszczone częściowo w wycięciach skrzydełka zawiasy 12 i częściowo w wycięciach płytki zaciskowej 17, dzięki czemu te obydwie części leżą odpowiednio płasko na sobie. Śruba nastawcza 43 wchodzi swoim łbem 43' w wycięcie 45 skrzydełka zawiasy 12, a śruba nastawcza 44 jest umocowana w wycięciu 45 płytki zaciskowej 17. Łeb 43' śruby nastawczej 43 jest wyposażony w nieprzedstawione wewnętrzne wycięcie wielo-boczne, w które może wchodzić klucz nastawczy. Obrócenie prowadzi dzięki nakrętce nastawczej umocowanej w płytce zaciskowej 17 do tego, że łeb śruby 43' przesuwa skrzydełko zawiasy 12 pomiędzy płytką zaciskową 17 i skrzydłem 11. Aby nie przeszkadzać takiemu przesunięciu przez nakrętkę nastawczą 44, skrzydełko zawiasy 12 według fig. 1 jest wyposażone w podłużną szczelinę 47.

Skrzydełko zawiasy 12 ma brzegi 13 przedstawione w dolnej części fig. 4, które wystają od płaszczyzny okna i mają łożyskowe otwory przelotowe 48 do trzpieni łożyskowych 15 albo ich tulei łożyskowych 22. Łożyskowe otwory przelotowe 48 mają kształt kołowy i są wyposażone w półokrągłe rozszerzenia, które można doprowadzić do pokrycia z wycięciami 50 o przekroju trójkątnym w tulei łożyskowej 22, jak przedstawiono na fig. la, lb. W przekroju utworzonym wspólnie przez wycięcie 50 i rozszerzenie 49 umieszcza się nie przedstawioną część blokującą, która może być na przykład częścią składową kołpaka sworznia 51 przedstawionego

188 352 schematycznie na fig. 2. Część blokująca zabezpiecza położenie kątowe tulei łożyskowej 22. Na fig. la, lb pokazano, ze tuleja łożyskowa 22 ma kilka trójkątnych wycięć 50, które w danym przypadku można doprowadzić do pokrycia z jednym z rozszerzeń 49. Tuleja łożyskowa 22 ma zgodnie z tym liczne położenia nastawcze. Z fig. la, lb widać, że sworzeń łożyskowy 15 jest wykonany mimośrodowo względem tulei łożyskowej 22. Jeżeli względne położenie kątowe tulei łożyskowej 22 zmienia się, to zmienia się odpowiednio i położenie sworznia łożyskowego 15 pionowo względem ościeżnicy 27. Przez nastawienie położeń kątowych tulei łożyskowej 22 może zgodnie z tym mieć miejsce regulowanie pionowo względem ościeżnicy 27, a mianowicie regulacja dociskowa skrzydła 11.

Skrzydełko zawiasy 12 otacza sworzeń łożyskowy 15 i łączy ze sobą odcinki brzegowe 23 skrzydełka zawiasy 12 od strony skrzydła. Dzięki temu występuje w tym obszarze usztywnienie skrzydełka zawiasy 12. Otaczający odcinek ściankowy 16 skrzydełka zawiasy 12 jest jednak wyposażony w wycięcie 21, które zgodnie z fig. 3 ma kształt częściowo cylindryczny. Wycięcie 21 jest dopasowane do obwodu sworznia tłokowego 15, co pokazuje identyczność promieni łożyskowego otworu przelotowego 48 i wycięcia 21. Odcinek ściankowy 16 otacza sworzeń łożyskowy 15 poza jego środkiem, skąd wynika opasanie sworznia łożyskowego 15 przez 120 stopni kątowych. Opasanie sięga aż do bezpośredniej bliskości rozszerzenia 49, tak że dana jest odpowiednio duża nastawialność tulei łożyskowej 22 bez konieczności zwracania przy tym uwagi na szczególne ukształtowanie odcinka ściankowego 16. Odcinek ściankowy 16 przylega w ten sposób do skrzydełka zawiasy 12, że jego wycięcie 21 rozciąga się bezstopniowo od określonej dla płytki zaciskowej 17 powierzchni przylegania 12', dzięki czemu obszar 12 skrzydełka zawiasy 12 stoi w pełni do dyspozycji do stabilizacji oparcia sworznia łożyskowego 15 albo tulei łożyskowej 12.

Odcinek ściankowy 16 jest tak wykonany, że wystaje ponad powierzchnię przylegania 12' skrzydełka zawiasy 12. Jest to nieszkodliwe z punktu widzenia bezpiecznego przylegania skrzydełka zawiasy 12 do skrzydła 11 ponieważ skrzydełko zawiasy w tym obszarze wchodzi w kozioł łożyskowy 28, który w tym miejscu łączy mostkiem odstęp powierzchni 11' skrzydła 11 od ościeżnicy 27.

Z tego samego względu korzystne jest pogrubienie odcinków brzegowych 23 skrzydełka zawiasy 12 w porównaniu z odcinkami brzegowymi 24. Pogrubienie prowadzi do lepszego przejmowania obciążeń prostopadłych do ościeżnicy, pochodzących ze sworznia osiowego, i wpływa na stabilizację zawiasy w tym obszarze bez możliwości wystąpienia przez to osłabienia kozła łożyskowego 28.

Aby sworzeń osiowy 15 albo jego tuleję łożyskową 22 można było stosować ze stosunkowo dużymi średnicami, które są pożądane w odniesieniu do dużych obciążeń zawiasy, modyfikuje się brzegi 13 skrzydełka zawiasy 12 w tym sensie, że odcinki brzegowe 24, które w obszarze wycięcia 21 są odwrócone od odcinka ściankowego 21, wystają nad sąsiednie krawędzie brzegowe. Takie ukształtowanie wpływa pozytywnie nie tylko na stabilność zawiasy, lecz także na jej wygląd. Część zawiasy od strony skrzydła działa wysmuklająco.

Skrzydełko zawiasy 12, jego płytka zaciskowa 17 i sworzeń osiowy 15 albo jego tuleja łożyskowa 22 są zakryte pokrywą 20. Na fig. 4 pokrywa 20 jest przedstawiona w górnej części w widoku perspektywicznym. Na fig. la, lb przedstawiono ją w przekroju w stanie wbudowanym, w którym pokrywa 20 swoimi krawędziami jest wbudowana pomiędzy brzegi 13 skrzydełka zawiasy 12, tak że powierzchnie zewnętrzne 34 pokrywy 20 są współpłaszczyznowe z krawędziami brzegowymi 13. Na fig. 4 przedstawiono na dole szczególne ukształtowanie brzegów 13 w tym sensie, ze mają one odsadzenia 33, które są na tyle głębokie, że odpowiadają grubości ścianki pokrywy. Jak można rozpoznać na podstawie widoku perspektywicznego, odsadzenia tworzą dodatkowe pionowe oparcia dla pokrywy 20, tak że pomaga ona przy stabilizacji zawiasy w obszarze nie objętym klamrowo albo jest także ustabilizowana w swoim położeniu w celu umożliwienia przeciwstawienia się gwałtownemu usunięciu, na ile jest to możliwe.

Pokrywa 20, która swoimi krawędziami 20' wchodzi w wyżej opisane odsadzenia 33, jest na swoich końcach 20', 20 wykonana w różny sposób. Koniec 20 jest od strony sworznia łożyskowego wyposażony w zawinięcia 25, 29 wykonane różnie na fig. la i lb. Obydwa

188 352 zawinięcia mają jednak żeberka oporowe 51, które przylegają do tulei łożyskowej 22 i podpierają pokrywę 20 w kierunku wzdłużnym. Zgodnie z fig. la zawinięcie 29 jest wyposażone w skrzydełko trzymające 30, które wystaje od zawinięcia 29 w kierunku drugiego końca 20' oraz otacza odcinek ściankowy 16 skrzydełka zawiasy 12 i obejmuje je razem z pokrywą 20. Przy tym skrzydełko trzymające 30 jest dopasowane do zewnętrznej powierzchni obwodowej odcinka ściankowego 16.

Wyżej opisane opasanie nie istnieje w przypadku wykonania pokrywy 20 według fig. lb. W tym przypadku zawinięcie 25 wchodzi swoją krawędzią 25' w wycięcie 26 kozła łożyskowego 28. Wycięcie 26 jest tak ukształtowane, że przy obracaniu skrzydła nie stwarza żadnej przeszkody dla koniecznego obracania krawędzi 25 pokrywy 20. Przy zamkniętym skrzydle okiennym krawędź 25' uszczelnia od zewnątrz obszar sworznia łożyskowego i zapobiega ingerencji przeszkadzającej sworzniowi łożyskowego przed gwałtownym pęknięciem. W obydwóch przypadkach fig. la i lb pokrywa w obszarze swojego zawinięcia 25, 29 jest wykonana w ten sposób, że może odpowiadać zmianom odstępu uwarunkowanym przez przestawienia tulei łożyskowej 22 bez prowadzenia do zluzowania pokrywy 20 w tym obszarze.

Drugi koniec 20' pokrywy jest w danym przypadku wykonany w kształcie litery U. Na zawinięciu tworzącym U-kształtne denko 52 jest osadzone ramię 31 w postaci dalszego zawinięcia, które otacza skrzydełko zawiasy 12. W U-kształtnym denku znajduje się według fig. la, lb otwór przelotowy, który jest zamknięty korkiem 53. Po wyjęciu tego korka 53 dostępny jest łeb 43' śruby nastawczej 43 i może być on obrócony bez zdejmowania pokrywy 22 przez wprowadzenie klucza ampulowego w nieprzedstawione wewnętrzne wycięcie wielokątne.

Ramię 31 otaczające skrzydełko zawiasy 12 jest wyposażone w żeberko ustalające, które wchodzi w odpowiednio usytuowane, bliżej nieoznaczone nacięcie ustalające denka skrzydełka zawiasy i zabezpiecza dodatkowe zakotwienie pokrywy 20.

Na fig. 5 odnośniki oznaczają te same części konstrukcyjne, jak na fig. la, lb, i w takim stopniu nastąpi zdystansowanie się od ponownego opisu fig. 5 i odniesienie do poprzednio opisanych przedstawień. Większe znaczenie ma jednak wykonanie zawiasy w obszarze uchwytu sworznia łożyskowego 15 przez drugą część łożyskową ze swoim skrzydełkiem zawiasy 12. Na jego krawędzi od strony kozła łożyskowego zamiast poprzednio opisanego skrzydełka zawiasy 12 znajduje się gniazdo łożyskowe 54, przy czym miejsce połączenia 55 pomiędzy skrzydełkiem zawiasy 12 i gniazdem łożyskowym 54 jest połączeniem jednoelementowym. Gniazdo łożyskowe 54 obejmuje całkowicie sworzeń łożyskowy 15 albo tuleję łożyskową 22 obejmującą ten ostatni. Na swoich końcach prostopadłych do płaszczyzny rysunku gniazdo łożyskowe 54 stanowi jedną całość z odcinkami brzegowymi 23, 24, tak że przy wykonaniu gniazda łożyskowego 24 w postaci ścianki uzyskuje się na ogół korzystną stabilność.

Stabilność ułożyskowania sworznia łożyskowego 15 określa się w ten sposób, że gniazdo łożyskowe jest pogrubione od strony kozła łożyskowego w porównaniu z grubością ścianki gniazda łożyskowego 54 od strony odwróconej od kozła łożyskowego.

Jako dalszy środek stabilizacji można uważać wykonanie pokrywy 20. W obszarze swojej wypukłości 56, za pomocą której jest ona dopasowana do przebiegu wystających krawędzi wystających odcinków brzegowych 24, jest ona wyposażona z zawinięcie 29, które w zasadzie jest wykonane prostopadle do płaszczyzny ościeżnicy. Skrzydełko trzymające 30 otacza gniazdo łożyskowe 54 i obejmuje je kształtowo, dzięki czemu pokrywa 20 jest mocno zaciśnięta. Skrzydełko trzymające 30 leży przy tym pomiędzy odcinkami brzegowymi od strony ościeżnicy 23 brzegów 13 skrzydełka zawiasy 12. W przypadku obejmowania klamrowego należy odnieść się do opisu fig. la. Polepszenie działania zaciskowego uzyskuje się w ten sposób, ze gniazdo łożyskowe 54 jest wyposażone w powierzchnię przylegania 57 dla wypukłości 56 pokrywy 20. Dzięki płaskiemu przyleganiu ma miejsce lepsze podparcie pokrywy 20 przy obracaniu skrzydła.

188 352

188 352 οο η ω m

OJ fsj Ν Ν Ο

188 352

Fig.2

CN

188 352

188 352 r

Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz Cena 4,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zawiasa drzwiowa albo okienna, z płaskim skrzydełkiem zawiasy umieszczonym na skrzydle drzwiowym albo okiennym, przy czym skrzydełko zawiasy ma równolegle wystające względem siebie brzegi, z których każdy łożyskuje na końcu sworzeń łożyskowy, który jest otoczony przez odcinek ściankowy skrzydełka zawiasy, z płytką zaciskową przylegającą do skrzydełka zawiasy, która może zaciskać skrzydełko zawiasy na skrzydle przez uruchomienie środków mocujących wchodzących w skrzydło, ze środkami nastawczymi przesuwającymi niezaciśnięte skrzydełko zawiasy pomiędzy jego brzegami, oraz z pokrywą otaczającą skrzydełko zawiasy, jego płytkę zaciskową oraz sworzeń łożyskowy, znamienna tym, że skrzydełko zawiasy (12) ma w swoim odcinku ściankowym (16) wycięcie (21) dopasowane do obwodu sworznia łożyskowego (15), w którym jest umieszczony sworzeń łożyskowy (15), bezpośrednio albo pośrednio za pomocą tulei łożyskowej (22).
2. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że wycięcie (21) ma kształt częściowo cylindryczny i otacza sworzeń łożyskowy (15) poza jego środkiem.
3. Zawiasa według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że wycięcie (21) skrzydełka zawiasy (12) rozciąga się bezstopniowo od powierzchni przylegania (12') płytki zaciskowej (17).
4. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że pokrywa (20) ma od strony sworznia łożyskowego zawinięcie (25), które opiera się na sworzniu łożyskowym (15) i swoją krawędzią (25') wchodzi nakładkowo w wycięcie (26) kozła łożyskowego (28) opartego o stałą ościeżnicę drzwiową albo okienną (27).
5. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że pokrywa (20) ma od strony sworznia łożyskowego zawinięcie (29), na którym jest umocowane skrzydełko trzymające (30) otaczające skrzydełko zawiasy (12) w obszarze jego wycięcia (21).
6. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że skrzydełko zawiasy (12) ma w obszarze swojego wycięcia (21) tylko jedną część przełomową na swojej grubości.
7. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że odcinki brzegowe (23) skrzydełka zawiasy (12), od strony ościeżnicy, są pogrubione w obszarze wycięcia (21) poprzecznie do sworznia łożyskowego (15), w porównaniu z odcinkami brzegowymi (24) po drugiej stronie sworznia łożyskowego (15).
8. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że pokrywa (20) jest wykonana na swoim końcu (20'), odwróconym od sworznia łożyskowego (15), w kształcie litery U i ramieniem (31) otacza skrzydełko zawiasy (12), oraz że na otaczającym ramieniu (31) znajduje się nosek ustalający albo żeberko ustalające (32) zazębiające się w skrzydełku zawiasy (12).
9. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że odcinki brzegowe (23), położone w obszarze wycięcia (21) skrzydełka zawiasy (12) wystają nad sąsiadujące krawędzie brzegowe.
10. Zawiasa według zastrz. 1, znamienna tym, że brzegi (13) skrzydełka zawiasy (12) mają odsadzenia (33), w które są wpasowane krawędzie (20') pokrywy (20) ze współpłaszczyznowymi zewnętrznymi powierzchniami pokrywy (34).
11. Zawiasa drzwiowa albo okienna, z płaskim skrzydełkiem zawiasy umieszczonym na skrzydle drzwiowym albo okiennym, przy czym skrzydełko zawiasy ma wystające równolegle względem siebie brzegi, pomiędzy którymi znajduje się przylegająca do skrzydełka zawiasy płytka zaciskowa, która może zaciskać skrzydełko zawiasy na skrzydle przez uruchomienie środków mocujących wchodzących w skrzydło, ze środkami nastawczymi przesuwającymi niezaciśnięte skrzydełko zawiasy pomiędzy jego brzegami, ze sworzniem łożyskowym, który wchodzi w gniazdo łożyskowe połączone na stałe ze skrzydełkiem zawiasy i brzegami, oraz z pokrywą otaczającą skrzydełko zawiasy i jego płytkę zaciskową, znamienna tym, że pokrywa (20) obejmuje klamrowo gniazdo łożyskowe (54) pomiędzy odcinkami brzegowymi (23) od strony ościeżnicy skrzydełkiem trzymającym (30), które wchodzi pomiędzy gniazdo

188 352 łożyskowe (54) i kozioł łożyskowy (28) oparty o stałą ościeżnicę drzwiową albo okienną (27, 28), a odcinkami brzegowymi (24).
12. Zawiasa według zastrz. 11, znamienna tym, że gniazdo łożyskowe (54) jest pogrubione od strony skrzydełka trzymającego (30).
13. Zawiasa według zastrz. 11, znamienna tym, że gniazdo łożyskowe (54) ma od strony przeciwnej względem skrzydełka trzymającego (30) powierzchnię przylegania (57) podpierającą pokrywę (20).
14. Zawiasa według zastrz. 11, znamienna tym, że skrzydełko zawiasy (12) ma w obszarze swojego miejsca połączenia (55) z gniazdem łożyskowym (54) tylko jedną część przełomową na swojej grubości.
15. Zawiasa według zastrz. 11, znamienna tym, że odcinki brzegowe (23) skrzydełka zawiasy (12), od strony ościeżnicy, są pogrubione w obszarze gniazda łożyskowego (54) poprzecznie do sworznia łożyskowego (15) w porównaniu z odcinkami brzegowymi (24) po drugiej stronie sworznia łożyskowego (15).
16. Zawiasa według zastrz. 11, znamienna tym, że odcinki brzegowe (23), położone w obszarze gniazda łożyskowego (54) wystają nad sąsiadujące krawędzie brzegowe.
17. Zawiasa według zastrz. 11, znamienna tym, że brzegi (13) skrzydełka zawiasy (12) mają odsadzenia (33), w które są wpasowane krawędzie (20’) pokrywy (20) ze współpłaszczyznowymi z brzegami (13) zewnętrznymi powierzchniami pokrywy (34).