PL204667B1 - Urządzenie do regulacji zawiasu obrotowego - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do regulacji zawiasu obrotowego w drzwiach lub oknach, z przybijaną do ścianki ramy nakładką, z umieszczoną pomiędzy nakładką i ścianką ramy płytką regulacyjną, z elementami zatrzaskowymi na nakładce i płytce regulacyjnej, które w różnych pozycjach współpracy utrzymują nakładkę w różnych odstępach od ścianki ramy, oraz z elementem ustawczym, który umożliwia przestawianie płytki regulacyjnej w różne położenia względem nakładki.

Urządzenie regulacyjne o wymienionych powyżej cechach jest powszechnie znane. Element ustawczy stanowi mimośród, osadzony obrotowo względem ścianki ramy i umożliwiający za pomocą płytki mimośrodowej przemieszczanie płytki regulacyjnej w kierunku poprzecznym do słupka ramy. Przy różnych ustawieniach płytki regulacyjnej nakładka ustawia się w różnych odstępach od ścianki ramy. Możliwość ustawienia płytki regulacyjnej jest utrudniona wskutek luźnego osadzenia płytki mimośrodowej w szczelinie płytki regulacyjnej. Możliwe jest bowiem, że płytka regulacyjna ustawi się ukośnie względem nakładki, zakłócając prawidłową współpracę pomiędzy płytką regulacyjną i nakładką. Zwłaszcza w tym przypadku może dojść do poluzowania połączenia między płytką regulacyjną i nakładką , czyli do poluzowania osadzenia nakładki na słupku ramy.

Celem wynalazku jest takie udoskonalenie urządzenia do regulacji o wymienionych na wstępie cechach, aby zapewnione było trwałe zamocowanie nakładki na słupku ramy, zachowując przy tym niezawodne działanie urządzenia regulacyjnego.

Urządzenie do regulacji zawiasu obrotowego w drzwiach lub oknach, z przybijaną do ścianki ramy nakładką, z umieszczoną pomiędzy nakładką i ścianką ramy płytką regulacyjną, z elementami zatrzaskowymi na nakładce i płytce regulacyjnej, które w różnych pozycjach współpracy utrzymują nakładkę w różnych odstępach od ścianki ramy, oraz z elementem ustawczym, który umożliwia przestawianie płytki regulacyjnej w różne położenia względem nakładki, według wynalazku charakteryzuje się tym, że element ustawczy jest sztywno połączony z płytką regulacyjną w celu ograniczonego obrotu płytki regulacyjnej.

Korzystnie, elementy zatrzaskowe nakładki mają postać żeber i/lub rowków, zaś elementy zatrzaskowe płytki regulacyjnej mają postać rowków i/lub żeber, współpracujących z żebrami i/lub rowkami, przy czym żebra i/lub rowki są ustawione promieniście w odniesieniu do osi obrotu elementu ustawczego.

Korzystnie, element ustawczy ma wchodzący w ściankę ramy, obrotowy czop, ustawiony współosiowo względem osi obrotu elementu ustawczego.

Korzystnie, elementy zatrzaskowe nakładki i płytki regulacyjnej są ukształtowane dla trzech różnych ustawień.

Korzystnie, elementy zatrzaskowe dla każdego z różnych ustawień składają się z co najmniej dwóch, umieszczonych na jednakowym poziomie, żeber oraz dwóch, umieszczonych na jednakowym poziomie, rowków.

Korzystnie, dwa, usytuowane na jednakowym poziomie, elementy zatrzaskowe są rozmieszczone symetrycznie względem jednej osi obrotu.

Korzystnie, dwa, usytuowane na jednakowym poziomie, elementy zatrzaskowe są ustawione równolegle względem siebie w odstępie przewyższającym dwukrotnie średnicę elementu ustawczego.

Korzystnie, pomiędzy płytką regulacyjną i ścianką ramy umieszczona jest płytka pośrednia, zasłaniająca czołowe powierzchnie urządzenia regulacyjnego.

Korzystnie, płytka pośrednia przylega nieruchomo do ścianki ramy i ma otwory, przez które przechodzą śruby mocujące nakładki.

Korzystnie, płytka regulacyjna ma szczeliny i/lub krawędziowe wybrania, umożliwiające ograniczony obrót mimo zastosowanych śrub mocujących.

Korzystnie urządzenie ma umieszczony pod nakładką element regulacyjny, zamocowany na ściance ramy i zaopatrzony w element nastawczy, powodujący przemieszczenia w kierunku równoległym do ramy, przy czym element nastawczy jest przestawny obrotowo w ograniczonym stopniu w kierunku prostopadł ym wzglę dem ś cianki ramy i ma mimoś rodowy wzglę dem osi obrotu koł nierz nastawczy, na którym wsparta jest nakładka.

Korzystnie, element nastawczy ma czop, wchodzący w ściankę ramy.

Korzystnie, urządzenie ma umieszczony pomiędzy kołnierzem nastawczym i ścianką ramy kołnierz ustalający, który wchodzi w podcięcie nakładki, umożliwiające regulację.

PL 204 667 B1

Korzystnie, kołnierz nastawczy jest zaopatrzony w zabezpieczające przed niezamierzonym obrotem elementy połączenia kształtowego, które wchodzą w przeciwelementy połączenia kształtowego, należące do nakładki.

Korzystnie, liczba elementów połączenia kształtowego, należących do kołnierza nastawczego, odpowiada zadanej liczbie obrotowych pozycji elementu nastawczego.

Istotne dla wynalazku jest to, że element ustawczy i płytka regulacyjna są sztywno połączone ze sobą. W następstwie tego wykluczona jest jakakolwiek możliwość, że luz powstały między obiema częściami będzie oddziaływał na wytrzymałość połączenia. Ponadto znaczenie ma fakt, że sztywnemu połączeniu elementu ustawczego i płytki regulacyjnej towarzyszy ograniczony obrót płytki regulacyjnej. Ograniczony obrót elementu ustawczego prowadzi zatem do identycznego pod względem kąta obrotu przemieszczenia płytki regulacyjnej. Jeżeli obrót zostanie dokonany precyzyjnie, wówczas uzyskuje się odpowiednio precyzyjne ustawienie elementów zatrzaskowych płytki regulacyjnej, co z kolei zapewnia odpowiednią precyzję wprowadzenia elementów zatrzaskowych nakładki w elementy zatrzaskowe płytki regulacyjnej. Obrót elementu ustawczego jest wykorzystywany bezpośrednio do ustalenia pozycji płytki regulacyjnej. Ponadto element ustawczy i płytka regulacyjna mogą stanowić jedną całość, co upraszcza budowę urządzenia do regulacji i zmniejsza nakłady montażowe.

Promieniste ustawienie żeber i/lub rowków sprawia, że elementy zatrzaskowe płytki regulacyjnej, przeznaczone do współpracy z elementami zatrzaskowymi nakładki, znajdują się stale w tym samym położeniu, na przykład równoległym do słupka ramy, do którego przybita jest nakładka.

Dzięki temu, że element ustawczy ma wchodzący w ściankę ramy, obrotowy czop, ustawiony współosiowo względem osi obrotu elementu ustawczego, uzyskuje się prostą konstrukcję elementu ustawczego, który jednocześnie można pewnie osadzić w otworze ścianki ramy.

Celem uproszczenia urządzenia do regulacji jest ono tak ukształtowane, że elementy zatrzaskowe nakładki i płytki regulacyjnej są ukształtowane dla trzech różnych ustawień. Trzy różne ustawienia wystarczają, aby wychodząc z pozycji środkowej można było dokonać korekty dodatniej lub ujemnej, polegającej na zwiększaniu lub zmniejszaniu szczeliny powietrznej względnie odstępu pomiędzy ramą i nakładką.

Aby poprawić niezawodność połączenia między nakładką i płytką regulacyjną, urządzenie regulacyjne można ukształtować tak, że elementy zatrzaskowe dla każdego z różnych ustawień składają się z co najmniej dwóch, umieszczonych na jednakowym poziomie, żeber oraz dwóch, umieszczonych na jednakowym poziomie, rowków. W ten sposób uzyskuje się wielokrotne połączenia zatrzaskowe pomiędzy nakładką i płytką regulacyjną na tym samym poziomie, co zapobiega przekrzywianiu się nakładki w stosunku do płytki regulacyjnej.

W szczególności, opisane powyżej postaci wykonania urządzenia do regulacji moż na doprecyzować w ten sposób, że dwa, usytuowane na jednakowym poziomie, elementy zatrzaskowe są rozmieszczone symetrycznie względem jednej osi obrotu. W tym przypadku elementy zatrzaskowe mogą się koncentrować zwłaszcza w pobliżu osi obrotu, co daje w efekcie zwartą budowę urządzenia regulacyjnego względnie jego płytki regulacyjnej.

W urządzeniu do regulacji ukształtowanym w ten sposób, ż e dwa, usytuowane na jednakowym poziomie, elementy zatrzaskowe są ustawione równolegle względem siebie w odstępie przewyższającym dwukrotnie średnicę elementu ustawczego, płytka regulacyjna jest wprawdzie poszerzona, jednak osiąga się wyraźnie lepszą niezawodność połączenia z uwagi na znaczny odstęp elementów zatrzaskowych względem siebie.

Możliwe jest takie ukształtowanie urządzenia regulacyjnego, w którym pomiędzy płytką regulacyjną i ścianką ramy umieszczona jest płytka pośrednia, zasłaniająca czołowe powierzchnie urządzenia do regulacji. Zakrycie czołowych powierzchni urządzenia do regulacji poprawia jego wygląd zewnętrzny.

W przypadku, gdy urządzenia do regulacji jest tak ukształtowane, że płytka pośrednia przylega nieruchomo do ścianki ramy i ma otwory, przez które przechodzą śruby mocujące nakładki, wygląd zewnętrzny jest niezależny od ustawienia płytki regulacyjnej. Nieruchoma płyta pośrednia zapobiega występowaniu luzu pomiędzy płytką regulacyjną i ścianką ramy.

Rozwiązanie, w którym płytka regulacyjna ma szczeliny i/lub krawędziowe wybrania, umożliwiające ograniczony obrót mimo zastosowanych śrub mocujących, umożliwia zastosowanie długich płytek regulacyjnych, które są korzystne z punktu widzenia skuteczności połączenia między płytką regulacyjną i zawiasem, przy zachowaniu wymaganej niezawodności mocowania zawiasu na ściance ramy i moż liwie zwartej budowy nakł adki.

PL 204 667 B1

Wynalazek dotyczy ponadto urządzenia do regulacji z umieszczonym pod nakładką elementem regulacyjnym, zamocowanym na ściance ramy i zaopatrzonym w element nastawczy, powodujący przemieszczenia w kierunku równoległym do ramy.

Znane powszechnie urządzenie do regulacji o wymienionych powyżej cechach zawiera wkręcany sworzeń, za pomocą którego można podnosić lub opuszczać nakładkę w odniesieniu do słupka ramy. Wymiar elementu regulacyjnego w kierunku słupka ramy jest stosunkowo duży, zaś element ustawczy nie pozwala na wykonywanie dokładnych przemieszczeń w kierunku pionowym. Urządzenie to należy na tyle udoskonalić, by otrzymać zwartą konstrukcję o określonych pozycjach regulacyjnych.

Zadanie to rozwiązano tak, że element nastawczy jest przestawny obrotowo w ograniczonym stopniu w kierunku prostopadłym względem ścianki ramy i ma mimośrodowy względem osi obrotu kołnierz nastawczy, na którym wsparta jest nakładka. Pochodzące z nakładki obciążenia elementu regulacyjnego nie muszą być odprowadzane w kierunku osi gwintu. Przekroje niezbędne do przenoszenia obciążeń rozciągają się w stosunkowo niewielkim zakresie równolegle do słupka ramy, w związku z czym element nastawczy ma dość zwartą budowę. Kołnierz nastawczy może być tak ukształtowany, że pozwala zrealizować określone ustawienia.

Zamocowanie elementu nastawczego na ściance ramy można zrealizować tak, że element nastawczy ma gwintowany czop, wchodzący w ściankę ramy. Gwintowany czop stanowi zarazem oś obrotu elementu nastawczego.

Korzystne jest, jeżeli urządzenie do regulacji ma umieszczony pomiędzy kołnierzem nastawczym i ścianką ramy kołnierz ustalający, który wchodzi w podcięcie nakładki, umożliwiające regulację. Element nastawczy może wspierać się kołnierzem ustalającym na zawiasie, co pozwala zminimalizować obciążenia elementu nastawczego w kierunku równoległym do osi obrotu. Nie jest również możliwe nieumyślnie zdemontowanie elementu nastawczego w wyniku nieprawidłowego jego przekręcania.

Szczególna postać wykonania, służąca do realizacji ustawień urządzenia do regulacji, polega na tym, że kołnierz nastawczy jest zaopatrzony w zabezpieczające przed niezamierzonym obrotem elementy połączenia kształtowego, które wchodzą w przeciwelementy połączenia kształtowego, należące do nakładki. Poza tym elementy połączenia kształtowego wraz z odpowiadającymi im przeciwelementami utrudniają nieumyślne przestawienie elementu nastawczego.

W opisanej postaci wykonania korzystne jest, jeż eli liczba elementów połączenia kształ towego, należących do kołnierza nastawczego, odpowiada zadanej liczbie obrotowych pozycji elementu nastawczego. Pozwala to ograniczyć liczbę należących do kołnierza nastawczego elementów połączenia kształtowego oraz jego wymiar w kierunku promieniowym.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawias obrotowy, zamontowany pomiędzy dwoma pionowymi słupkami ramy, w przekroju poprzecznym, fig. 2 - zawias obrotowy z urządzeniem do regulacji w kierunku pionowym i urządzeniem do regulacji bocznej, w schematycznym widoku z boku, fig. 3 - nakładkę zawiasu z pierwszym przykładem wykonania urządzenia do regulacji, w widoku z boku, fig. 3a do 3c - różne ustawienia płytki regulacyjnej urządzenia do regulacji z fig. 3, fig. 4 - nakładkę zawiasu z innym przykładem wykonania urządzenia do regulacji, w widoku z boku odpowiadającym fig. 3, fig. 4a do 4c - różne ustawienia płytki regulacyjnej urządzenia do regulacji z fig. 4, fig. 5 - urządzenie do regulacji z fig. 3 w stanie rozłożonym, w widoku z boku, fig. 6 - urządzenie do regulacji z fig. 4 w stanie rozłożonym, w widoku z boku, fig. 7 - płytkę pośrednią w trzech widokach szczegółowych, fig. 8 - urządzenie do regulacji przeznaczone do regulacji w kierunku pionowym, w widoku szczegółowym, fig. 9 - urządzenie do regulacji z fig. 8, w widoku w kierunku A, a fig. 10 - widok obrócony o 90 stopni w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.

Na fig. 1 i fig. 2 ukazany jest zawias obrotowy 10, składający się w zasadzie z położonej od strony skrzydła nakładki 12 i położonej od strony ramy nakładki 24, połączonych ze sobą w nieprzedstawiony sposób za pomocą sworznia przegubu z możliwością regulacji obrotu. Nakładka 24 jest przybita do ścianki 31 stałego słupka 33 ramy, natomiast nakładka 12 jest przybita do ścianki 11 pionowego słupka 32 skrzydła. Obie nakładki 12, 24 są umieszczone we wręgu pomiędzy sąsiadującymi ściankami 11, 31 obu słupków, przy czym bezpośrednie sąsiedztwo ma miejsce wówczas, gdy rama skrzydła jest swoim słupkiem 32 obrócona z położenia otwartego, przedstawionego na fig. 1, jak najdalej w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara w swe położenie zamknięte.

W odniesieniu do ukształtowania urządzenia do regulacji kształt słupków 32, 33 jest dowolny. Na fig. 1 przedstawione są słupki termoizolacyjne, których zewnętrzne i wewnętrzne części profili są

PL 204 667 B1 połączone ze sobą za pomocą termoizolacyjnych profili łączących, przy czym metalowe części profili i część profilu z tworzywa sztucznego tworzą wspólnie ścianki 11 względnie 31 ram.

Zawias obrotowy 10 jest tak ukształtowany, że pozwala na przemieszczanie skrzydła względnie słupka 32 skrzydła w kierunku prostopadłym do ścianki 11, jak też równoległym do ścianki 31. W tym celu nakładki 12, 24 są w różny sposób zamocowane na swych ściankach 11, 31

Nakładka 12 spoczywa na płytce regulacyjnej 13 lub 13', która z kolei przylega bezpośrednio lub poprzez płytkę pośrednią 20 do ścianki 11 ramy. Kształt przekroju nakładki 12 i płytki regulacyjnej 13 względnie 13' jest widoczny zwłaszcza na fig. 5 i fig. 6. Na fig. 5 widać, że nakładka 12 ma żebra 15, prostopadłe do płaszczyzny rysunku, a co za tym idzie, biegnące wzdłuż nakładki 12. Żebra 15 wchodzą w rowki 16 płytki regulacyjnej 13 względnie 13', co widać zwłaszcza na fig. 3, 4. W następstwie tego powstaje połączenie kształtowe między nakładką 12 i płytką regulacyjną 13 względnie 13', które zapobiega niepożądanemu przekręcaniu się obu elementów względem siebie.

Płytka regulacyjna 13 względnie 13' jest zaopatrzona w obrotowy czop 18, którym wchodzi w otwór 34 ścianki 11 ramy, jak to uwidoczniono na fig. 1. Czop 18 stanowi oś obrotu 17 dla płytki regulacyjnej 13 względnie 13'. W następstwie tego możliwy jest jedynie ograniczony obrót płytki regulacyjnej 13 względnie 13', nie jest natomiast możliwe przesuwanie jej na ściance 11 ramy. Obrót ten jest również możliwy jedynie wówczas, gdy nakładka nie jest za pomocą śrub mocujących dociągnięta do płytki regulacyjnej 13 względnie 13', która przy dociągniętych śrubach mocujących jest wraz z nakładką 12 dociśnięta nieruchomo do ścianki 11 względnie do płytki pośredniej 20.

Ograniczony obrót płytki regulacyjnej 13 względnie 13' jest możliwy dzięki elementowi ustawczemu 14. Element ustawczy 14 ma postać wystającego z płytki regulacyjnej 13 względnie 13' czopu, umieszczonego w otworze 35 nakładki 12. Element ustawczy 14 jest zaopatrzony w widoczny na fig. 3a do fig. 3c i fig. 4a do fig. 4c, wewnętrzny sześciokąt, który pozwala obracać go za pomocą sześciokątnego klucza. Ponieważ element ustawczy 14 stanowi jedną część z płytką regulacyjną 13 względnie 13, każde jego przekręcenie prowadzi do odpowiedniego przestawienia płytki.

Począwszy od osi obrotu 17, płytka regulacyjna 13 względnie 13' rozciąga się w obie strony na jednakową długość, odpowiednio do długości nakładki 12. Płytka regulacyjna 13 względnie 13' jest wobec tego zasłonięta przez nakładkę 12. Zgodnie z tym nakładka 12 jest wsparta na płytce regulacyjnej 13 względnie 13'. Podparcie zachodzi przy tym w różnych odstępach od ścianki 11 ramy, zależnie od obrotowej pozycji płytki regulacyjnej 13 względnie 13'.

Na fig. 3 do fig. 6 widać, że każda płytka regulacyjna 13, 13' ma co najmniej jeden rowek 16 o średnim poziomie, zatem średnim odstępie od powierzchni podparcia 36 płytki regulacyjnej 13, 13'. Widać to najlepiej na środkowych częściach fig. 5 i fig. 6. Poza tym przedstawione są rowki 16^- i rowki 16+, porównaj zwłaszcza fig. 6. Jeżeli żebro 15 wchodzi w rowek 16^-, ponieważ płytki regulacyjne 13, 13' są zgodnie z fig. 3a, fig. 4a obrócone w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, wówczas nakładka 12 jest możliwie maksymalnie zbliżona do ścianki 11 ramy. Jeżeli natomiast płytka regulacyjna 13, 13' jest ustawiona zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jak widać na fig. 3c, fig. 4c, wówczas żebra 15 nakładki 12 wchodzą w rowki 16+ płytki regulacyjnej 13, 13', zaś nakładka 12 jest wskutek tego maksymalnie odsunięta od ścianki 11 ramy. Odpowiednio korekta położenia słupka 32 skrzydła względem nakładki 12 lub słupka 33 ramy odbywa się prostopadle do jego ścianek 11, 31. Omawiane trzy różne położenia są zaznaczone na czołowych powierzchniach elementów ustawczych 14 oznaczeniami +, III, -. Jeżeli zatem element ustawczy zostanie przekręcony z pozycji środkowej III w kierunku ruchu wskazówek zegara, wówczas oznaczenie w postaci plusa przechodzi zgodnie z fig. 4c w przybliżeniu na środek i wskazuje, że ustawiony jest maksymalny odstęp pomiędzy nakładką 12 i słupkiem 32 skrzydła. Przy przekręcaniu elementu ustawczego 14 w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara następuje przemieszczenie oznaczenia w postaci minusa w przybliżeniu na środek wskaźnika, dzięki czemu obserwator może stwierdzić, że nakładka 12 znajduje się w minimalnym odstępie od słupka 32 skrzydła.

Płytki regulacyjne 13, 13' różnią się pod względem swej szerokości. Płytka regulacyjna 13 z fig. 3a do fig. 3c jest stosunkowo niewielka. Aby mimo to osiągnąć wysoką niezawodność połączenia, elementy zatrzaskowe nakładki 12 z górnej części fig. 5 składają się z dwóch wzajemnie równoległych i umieszczonych na tym samym poziomie żeber 15. Zgodnie z tym do umieszczenia żeber 15 służą dwa, umieszczone na tym samym poziomie rowki 16 względnie 16+ i 16^-. Zatem z obu stron osi obrotu 17 zapewnione jest podparcie na określonej długości. Elementy zatrzaskowe, czyli żebra 15 i rowki 16 są rozmieszczone symetrycznie w odniesieniu do osi obrotu, co wynika z fig. 3b, przy czym

PL 204 667 B1 wszystkie żebra 15 i rowki 16 są ustawione promieniście względem osi obrotu, mianowicie z obu stron tej osi obrotu 17 w jednakowym odstępie.

Na fig. 4a do fig. 4c zastosowane są płytki regulacyjne 13' z fig. 6, w których dwa, ukształtowane na tym samym poziomie, rowki 16 znajdują się względem siebie w znacznym odstępie, przewyższającym około dwukrotnie średnicę elementu ustawczego 14. Odstęp 19 jest zaznaczony na fig. 6. Elementy podpierające są odpowiednio rozmieszczone dalej względem siebie niż ma to miejsce w przykładzie wykonania z fig. 5, jak to można wywnioskować z zaznaczonego tam odstępu 19'.

Ponieważ nakładka 12 ma w przybliżeniu taką samą długość jak płytka regulacyjna 13, 13' pod śruby mocujące nakładki 12 należy w niej umieścić szczeliny 22, aby przemieszczanie płytki regulacyjnej 13, 13' nie napotykało na przeszkody. Szczeliny regulacyjne 22 oraz widoczne na fig. 4a do fig. 4c, krawędziowe wybrania 23 muszą mieć jedynie taką długość, by nie przeszkadzać w ruchu płytek regulacyjnych 13, 13'.

Korzystne może być zastosowanie płytek pośrednich 20 pomiędzy płytkami regulacyjnymi 13, 13' i ścianką 11 ramy. Na fig. 7 widoczna jest płytka pośrednia 20 dla płytki wierzchniej 13 z fig. 4. Górna część fig. 7 odpowiada dolnej części fig. 6. Widać tutaj, że płytka pośrednia 20 ma wystające pionowo, boczne ścianki 20', które mogą zasłonić czołowe powierzchnie urządzenia do regulacji.

Umieszczenie płytki pośredniej 20 pomiędzy płytką regulacyjną 13 względnie 13' odbywa się tak, że kołnierz oporowy 37 elementu ustawczego 14 wchodzi w wybranie oporowe 38 płytki pośredniej. Kołnierz oporowy 37 ma taką samą grubość, jak płytka pośrednia 20. Poza tym płytka pośrednia 20 jest zaopatrzona w przelotowe otwory 21, przez które można przełożyć śruby mocujące nakładki. Śruby mocujące zapewniają jednocześnie stałe położenie płytki pośredniej 20 na ściance 11 ramy.

Nakładka 24, przedstawiona na fig. 2, stanowi część trzyczęściowego zawiasu obrotowego i obejmuje mocowaną na skrzydle nakładkę 12 dwiema współosiowymi tulejami 24', pomiędzy którymi umieszczona jest współosiowo tuleja 12' nakładki 12. Montaż odbywa się w ten sposób, że pionowe w płaszczyźnie rysunku, a zatem równoległe do ościeżnicy przemieszczenie nakładki 24 powoduje odpowiednie przemieszczenie nakładki 12. Przemieszczenie nakładki 24 wymaga poluzowania nieprzedstawionych śrub mocujących, które przechodzą przez szczeliny 39 w postaci podłużnych otworów.

Pod nakładką 24 umieszczony jest element regulacyjny 25, zamocowany na ściance 31 ramy. Mocowanie odbywa się zgodnie z fig. 9 i fig. 10 przy użyciu czopu 28, który zgodnie z fig. 1 jest włożony w ściankę 31 ramy. Do przemieszczania elementu regulacyjnego 25 służy widoczny na figurach rysunku, wewnętrzny sześciokąt, który można uruchomić za pomocą klucza.

Element regulacyjny 25 jest zaopatrzony w element nastawczy w kształcie kołnierza nastawczego 27. Na kołnierzu nastawczym 27 wsparta jest swą dolną krawędzią 24'' nakładka 24. Kołnierz nastawczy 27 rozciąga się w przybliżeniu na połowie zewnętrznego obwodu centralnego korpusu 25' elementu regulacyjnego 25, mającego oś obrotu 26. Kołnierz nastawczy 27 jest usytuowany mimośrodowo względem osi obrotu 26, w związku z czym odstęp zewnętrznego obwodu od osi obrotu 26 stale zwiększa się, począwszy od jednego końca kołnierza nastawczego 27, w kierunku drugiego końca.

Dolna krawędź 24'' jest na fig. 2 położona bardziej na górze lub bardziej na dole, zależnie od obrotowego położenia elementu regulacyjnego 25. Na fig. 2 ukazane jest położenie środkowe, z którego nakładka 24 może być podnoszona lub opuszczana. Jeżeli element regulacyjny zostanie obrócony w kierunku ruchu wskazówek zegara, wówczas wysokość kołnierza nastawczego 27 zmniejsza się w odniesieniu do środkowego położenia, w związku z czym dolna krawędź 24'' zostaje opuszczona. Jeżeli natomiast element regulacyjny 25 zostanie obrócony w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, wówczas wysokość kołnierza nastawczego 27 zwiększa się, zaś dolna krawędź 24'' zostaje uniesiona.

Aby można było pewnie ustawić pozycję i zapobiec niepożądanemu przestawieniu elementu regulacyjnego 25, na zewnętrznym obwodzie kołnierza nastawczego 27 umieszczone są elementy połączenia kształtowego. Mają one postać wystających żeber 40, z których każde wyznacza jedną pozycję. Dlatego też przykładowo na fig. 8 widocznych jest ogółem dziewięć takich żeber 40. Odpowiednio do tych elementów połączenia kształtowego na dolnej krawędzi 24'' nakładki 24 znajduje się przeciwelement połączenia kształtowego w postaci rowka 41, w który może wchodzić jedno żebro 40. Taka współpraca obu elementów wyklucza możliwość niepożądanego przestawiania elementu regulacyjnego 25.

PL 204 667 B1

Przestawianie elementu regulacyjnego 25 wymaga poluzowania przechodzących przez szczeliny 39 śrub mocujących nakładkę 24, zanim zostanie uruchomiony element regulacyjny 25. Śruby mocujące odpowiadają również za to, że element regulacyjny 25 jest wolny od obciążeń ze strony zawiasu, zwłaszcza naprężeń dynamicznych, występujących w czasie ruchów skrzydła.

Element regulacyjny 25 jest zaopatrzony w kołnierz ustalający 29, który zgodnie z fig. 9 i fig. 10 znajduje się pomiędzy gwintowanym czopem 28 i kołnierzem nastawczym 27. Kołnierz ustalający 29 może wchodzić w podcięcie 30, znajdujące się w dolnej krawędzi 24'' nakładki 24. Kołnierz ustalający 29 wchodzi w podcięcie 30 tak, że zapobiega niepożądanemu wykręceniu elementu regulacyjnego 25, zwłaszcza przy zamocowanej nakładce 24.

Na fig. 8 dolna krawędź 24'' jest przedstawiona nieco powyżej elementu regulacyjnego 25, aby ukazać wyraźnie wszystkie szczegóły.

Claims (15)

1. Urządzenie do regulacji zawiasu obrotowego w drzwiach lub oknach, z przybijaną do ścianki ramy nakładką, z umieszczoną pomiędzy nakładką i ścianką ramy płytką regulacyjną, z elementami zatrzaskowymi na nakładce i płytce regulacyjnej, które w różnych pozycjach współpracy utrzymują nakładkę w różnych odstępach od ścianki ramy, oraz z elementem ustawczym, który umożliwia przestawianie płytki regulacyjnej w różne położenia względem nakładki, znamienne tym, że element ustawczy (14) jest sztywno połączony z płytką regulacyjną (13, 13') w celu ograniczonego obrotu płytki regulacyjnej (13, 13').

2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że elementy zatrzaskowe nakładki (12) mają postać żeber (15) i/lub rowków, zaś elementy zatrzaskowe płytki regulacyjnej (13, 13') mają postać rowków (16) i/lub żeber, współpracujących z żebrami (15) i/lub rowkami, przy czym żebra (15) i/lub rowki (16) są ustawione promieniście w odniesieniu do osi obrotu (17) elementu ustawczego (14).

3. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że element ustawczy (14) ma wchodzący w ściankę (11) ramy, obrotowy czop (18), ustawiony współosiowo względem osi obrotu (17) elementu ustawczego (14).

4. Urządzenie według zastrz. 1 albo 2, znamienne tym, że elementy zatrzaskowe nakładki (12) i płytki regulacyjnej (13, 13' ) są ukształtowane dla trzech różnych ustawień (+, III, -).

5. Urządzenie według zastrz. 4, znamienne tym, że elementy zatrzaskowe dla każdego z różnych ustawień (+, iii, -) składają się z co najmniej dwóch, umieszczonych na jednakowym poziomie, żeber (15) oraz dwóch, umieszczonych na jednakowym poziomie, rowków (16).

6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że dwa, usytuowane na jednakowym poziomie, elementy zatrzaskowe są rozmieszczone symetrycznie względem jednej osi obrotu (17).

7. Urządzenie według zastrz. 5 albo 6, znamienne tym, że dwa, usytuowane na jednakowym poziomie, elementy zatrzaskowe są ustawione równolegle względem siebie w odstępie (19) przewyższającym dwukrotnie średnicę elementu ustawczego (14).

8. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pomiędzy płytką regulacyjną (13, 13') i ścianką (11) ramy umieszczona jest płytka pośrednia (20), zasłaniająca czołowe powierzchnie urządzenia regulacyjnego.

9. Urządzenie według zastrz. 8, znamienne tym, że płytka pośrednia (20) przylega nieruchomo do ścianki (11) ramy i ma otwory (21), przez które przechodzą śruby mocujące nakładki (12).

10. Urządzenie według zastrz. 1 albo 8, znamienne tym, że płytka regulacyjna (13, 13') ma szczeliny (22) i/lub krawędziowe wybrania (23), umożliwiające ograniczony obrót mimo zastosowanych śrub mocujących.

11. Urządzenie według zastrz. 1, znamienny tym, że ma umieszczony pod nakładką (24) element regulacyjny (25), zamocowany na ściance (31) ramy i zaopatrzony w element nastawczy, powodujący przemieszczenia w kierunku równoległym do ramy, przy czym element nastawczy jest przestawny obrotowo w ograniczonym stopniu w kierunku prostopadłym względem ścianki (31) ramy i ma mimośrodowy względem osi obrotu (26) kołnierz nastawczy (27), na którym wsparta jest nakładka (24).

12. Urządzenie według zastrz. 11, znamienne tym, że element nastawczy ma czop (28), wchodzący w ściankę (31) ramy.

PL 204 667 B1

13. Urządzenie według zastrz. 11 albo 12, znamienne tym, że ma umieszczony pomiędzy kołnierzem nastawczym (27) i ścianką (31) ramy kołnierz ustalający (29), który wchodzi w podcięcie (30) nakładki (24), umożliwiające regulację.

14. Urządzenie według zastrz. 11, znamienne tym, że kołnierz nastawczy (27) jest zaopatrzony w zabezpieczające przed niezamierzonym obrotem elementy połączenia kształtowego, które wchodzą w przeciwelementy połączenia kształtowego, należące do nakładki (24).

15. Urządzenie według zastrz. 14, znamienne tym, że liczba elementów połączenia kształtowego, należących do kołnierza nastawczego (27), odpowiada zadanej liczbie obrotowych pozycji elementu nastawczego.