PL186284B1

PL186284B1 - Preparat liofilizowany oraz sposób stabilizowanianiebiałkowego składnika czynnego zawartego w preparacie liofilizowanym

Info

Publication number: PL186284B1
Application number: PL96326451A
Authority: PL
Inventors: Colette Bouloumie; Thierry Breul; Laurence Colliere; Philippe Faure
Original assignee: Sanofi Synthelabo
Priority date: 1995-11-03
Filing date: 1996-10-30
Publication date: 2003-12-31
Also published as: TW442295B; DK0858325T3; EP0858325A1; BR9611367A; HK1015697A1; IS1967B; US6284277B1; RU2163801C2; AU7499096A; NO322582B1; AR004255A1; FR2740686B1; NO981967D0; TR199800782T2; JPH11507945A; KR100367752B1; EE9800123A; WO1997017064A1; MX9803344A; FR2740686A1

Abstract

1. Preparat liofilizowany, skladajacy sie z fazy bezpostaciowej i fazy krystalicznej, farmaceutycznie dopuszczalny, zawierajacy co najmniej jeden niebialkowy skladnik czyn- ny, znamienny tym, ze zawiera mannitol i alanine w stosunku R, zawartym w zakresie 0,1 do 1, gdzie R oznacza stosunek masy mannitolu do masy alaniny, z wylaczeniem pre- paratów zawierajacych ponadto jedna lub kilka substancji tworzacych matryce, wybranych z nastepujacej grupy: pochodne bialkowe pochodzenia zwierzecego lub roslinnego, jak zelatyny; dekstryny lub ekstrakty bialkowe z ziaren zbóz lub soi; gumy, takie jak agar lub ksantan; polisacharydy; alginiany; karboksymetylocelulozy; pektyny; polimery syntetycz- ne jak poliwinylopirolidon; kompleksy typu polisacharydowego, jak zelatyna akacjowa; oraz ich mieszaniny. 13. Sposób stabilizowania niebialkowego skladnika czynnego, zawartego w prepara- cie liofilizowanym, dopuszczalnym farmaceutycznie, znamienny tym, ze obejmuje etapy: - rozpuszczenia w wodzie do preparatów iniekcyjnych lub w srodku solubilizujacym, w odpowiedniej temperaturze rozpuszczania, skladnika czynnego, mannitolu i alaniny w stosunku R (mannitol/alanina) zawartym miedzy 0,1 a 1, w razie potrzeby w obecnosci bufora i konserwantów; - filtracji otrzymanych roztworów; i - liofilizacji otrzymanych roztworów przez przeprowadzenie cyklu zamrazania i na- stepnie sublimacji, oraz suszenia. PL PL PL PL PL PL PL

Description

Niniejszy wynalazek dotyczy preparatu farmaceutycznego, mającego postać liofilizatu i zawierającego co najmniej jeden składnik czynny o charakterze niebiałkowym oraz sposobu stabilizowania nizblałkowego składnika czynnego zawartego w preparacie liofilizowanym. Wynalazek dotyczy zwłaszcza takiego preparatu, trwałego w temperaturze do 25-40°C, który można albo rekonstytuować w postaci ciekłej przez dodanie rozpuszczalnika w celu podania go drogą pozajelitową lub doustnie, albo bezpośrednio podać doustnie człowiekowi lub zwierzęciu.

186 284

Składnik czynny zawarty w preparacie według wynalazku może być pojedynczy lub też połączony z innym czynnym składnikiem o charakterze białkowym lub niebiałkowym.

Wiadomo, że liofilizacja może mieć znaczny wpływ na rozkład farmaceutycznych składników czynnych w preparacie, jak również silny wpływ na ich stabilność w postaci liofilizowanej. Zasadniczymi zmiennymi, które oddziałują na te parametry są głównie pH, ilość obecnych soli, rodzaj i ilość substancji pomocniczych w preparacie, wybrany typ krioprotekcji, jak również wybrane temperatura, ciśnienie oraz czas operacji zamrażania, sublimacji i suszenia. Te różne zmienne wpływają na stan fizyczny otrzymanego liofilizatu, a mianowicie: bezpostaciowy szklisty, bezpostaciowy miękki, krystaliczny lub połączenie tych stanów.

W celu konserwacji liofilizatów stosuje się często aminokwasy, korzystnie glicynę, oraz poliole, korzystnie mannitol, ale literatura, bardzo obfita w tym przedmiocie, nie daje żadnych informacji co do rozwiązania generalnego problemu otrzymania trwałego preparatu farmaceutycznego, które odnosiłoby się do różnych parametrów, odgrywających rolę w operacjach sporządzania preparatu i liofilizacji czynnego składnika niebiałkowego w połączeniu z aminokwasem i poliolem.

W szczególności literatura informuje, że obecność aminokwasu, poliolu np. mannitolu, fazy krystalicznej lub fazy bezpostaciowej może dawać, poza pewnymi korzyściami, niedogodności, które się przejawiają, w wypadku liofilizatów, zawierających składniki czynne szczególnie wrażliwe, przez względnie krótkie okresy przedawnienia i/lub koniecznością przechowywania tych liofilizatów w temperaturze poniżej 8°C. Byłaby jednak szczególnie korzystna, zwłaszcza w leczeniu ambulatoryjnym, możliwość otrzymania preparatu trwałego w temperaturze pokojowej aż do momentu jego odtworzenia, co pozwoliłoby uniknąć przechowywania go w lodówce przed i w trakcie leczenia.

Rolę poliolu i aminokwasu badano oddzielnie w wypadku ludzkiego hormonu wzrostu (hGH), ale ich działanie synergiczne nie jest jeszcze dobrze wyjaśnione (M.J.Pikal,

K.M.Dellermann, M.L.Roy, M.N.Riggin, The effects of formulations variables on the stability of freeze-dried Human Growth Hormone, Pharm. Research., 1991, 8, nr 4,427-436).

Korzyści i niedogodności związane z obecnością aminokwasów, mannitolu, fazy krystalicznej lub fazy bezpostaciowej zestawiono poniżej.

Korzyści związane z obecnością aminokwasów.

Wykazano, że obecność glicyny w liofilizacie powoduje krystalizację cząsteczek obecnych w roztworze podczas etapu zamrażania procesu liofilizacji (D.J.Korey, J.B.Schwartz, Effects of excipients on cristallization of pharmaceutical compounds during lyophilization,

J.Parenteral Sci.Tech.,1989,43,2,80-83). Ta krystalizacja czynnego składnika pozwala na polepszenie jego trwałości.

Alanina w postaci krystalicznej ma tę zaletę, że przeszkadza osiadaniu liofilizatu w czasie sublimacji i suszenia i pozwala na otrzymanie liofilizatu o większej powierzchni właściwej, umożliwia więc szybsze suszenie (J.M.Pikal, Freeze-drying of proteins, Biopharm., 2630 października 199θ).

Niedogodności związane z obecnością aminokwasów

Dodatek aminokwasu do cukru lub poliolu w liofilizowanym roztworze ma generalnie wpływ na obniżenie temperatury przejścia szklistego cukru (M.P.W.M.te Booy, R.A. de Ruiter, A.L.J.de Meere, Evaluation of the physical stability of freeze-dried sucrose containing formulations by differential scanning calorimetry, Pharm.Research., 1992, 9, 109-114). Otóż obniżenie temperatury przejścia szklistego jest generalnie synonimem mniejszej trwałości liofilizatu (F.Franks, Freeze-drying; from empiricism to predictability, Cryoletters, 1990, 11, 93-110).

Korzyści związane z obecnością mannitolu

Obecność mannitolu w składzie liofilizatu jest generalnie uzasadniona jako balastu liofilizacji, to znaczy pozwala on jednocześnie utrzymać stałą i sztywną strukturę objętości liofilizatu odpowiadającą objętości roztworu liofilizowanego, ale jego obecność pozwala też na regulowanie izotonii odtwarzanego roztworu do wstrzyknięć. Gdy mannitol stanowi większość substancji pomocniczych w składzie liofilizatu, występuje najczęściej w postaci krysta186 284 licznej (Lyophilized formulations recombinant tumor necrosis factor, M.S.Hora, R.K.Rana, F.W.Smith, Pharm. Res., 1992, 9(1), 33-36).

Niedogodności związane z obecnością mannitolu

Podano, że stopień hydrolizy metyloprednizolonobursztynianu sodowego w postaci zliofilizowanej był większy w obecności mannitolu, niż w obecności laktozy, i że ten stopień wzrastał wraz z ilością mannitolu obecną w liofilizacie. Wyjaśniono to faktem, że krystalizacja mannitolu w czasie liofilizacji zmienia dystrybucje wody w matrycy liofilizatu. Zwiększenie ilości wody obecnej w mikrośrodowisku składnika czynnego, które powstaje, sprzyja hydrolizie składnika czynnego i zmniejsza jego trwałość (The effect of bulking agent on the solid state stability of freeze dried methylprednisolone sodium succinate, B.D.Herman, B.D.Sinclair, N.Milton, S.L.Nail, Pharm.Res.J994, 11(10), 1467-1473).

Korzyści związane z obecnością fazy krystalicznej

Obecność rozpuszczonego składnika krystalicznego w roztworze zamrożonym jest środkiem do stabilizowania białek w czasie suszenia (J.F.Carpenter & J.H.Crowe, Modes of stabilization of protein by organie solutes during dessiccation, Cryobiology, 1988,25,459470). Poza tym krystalizacja substancji pomocniczych, obecnych w większości w liofilizowanym roztworze w czasie zamrażania, czyni bardziej skutecznymi następne operacje sublimacji i suszenia, przez zwiększenie powierzchni właściwej wymiany między atmosferą komory liofilizatora a sublimowanym ciałem stałym. To zwiększenie powierzchni właściwej pos^^<ci. krystalicznych w stosunku do form bezpostaciowych ułatwia wymianę termiczną podczas liofilizacji. Następstwem tej zwiększonej skuteczności liofilizacji jest otrzymanie postaci zliofilizowanych, w których zawartość wody jest niższa, co powoduje zwiększoną trwałość liofilizatu w wyższych temperaturach (D.J.Korey,J.B.Schwartz, Effects of excipients on the cristallization of pharmaceutical compounds during lyophilization, J.Parenteral Sci.Tech., 1989, 43, 2, 80-83).

Niedogodności związane z obecnością fazy krystalicznej

Substancje krystaliczne mają na ogół mniejszą szybkość rozpuszczania niż substancje bezpostaciowe. W istocie, trzeba więcej energii, żeby wyrwać cząsteczkę z siatki zorganizowanej w układ krystaliczny, niż żeby ją wyrwać z nieuporządkowanego zespołu w stanie bezpostaciowym. Zwłaszcza szybkość rozpuszczania staje się niewystarczająca dla umożliwienia dostatecznie szybkiej absorpcji tych substancji i może pociągnąć za sobą zmniejszenie ich czynności, szczególnie w przypadku cząsteczek niezbyt trwałych w roztworze. Podobnie, ponieważ doskonała regularność kryształów jest przypadkiem idealnym, niejednorodność fazy krystalicznej i polimorfizm dla tej samej substancji oraz między substancjami połączonymi, powodują różne szybkości rozpuszczania dla tej samej substancji i między każdą z tych substancji, co może prowadzić do nieodtwarzalnych efektów leczniczych (Galenica 2, Biopharmacie 2-gie wydanie, 1982, technika i dokumentacja).

Ponadto wykazano, że strata czynności białka liofilizowanego jest bezpośrednio związana ze stopniem krystaliczności cząsteczki krioprotekcyjnej (K.L.Izutsu, S.Yoshioka, T.Terao, Decreased protein-stabilizing effects of cryoprotectants due to crystallization, Pharm. Research, 1993, 10, nr 8, 1232-1237; K.I. Izutsu, S. Yoshioka, S. Kojima, Increased stabilizing effects of amphiphilic excipients on freeze drying of lactate deshydrogenase (LDH) by dispersion into sugar matrixes, Pharm.Res. 1995, 12(6), 838-843). Przy sporządzaniu preparatów leków zawierających białka, powinno się unikać krystalizacji substancji pomocniczych (według: M. Hermansky, M.Pesak, Lyophilization of drugs. VI Amorphous and Cristalline forms Cesk.Farm., 1993,42, (2),95-98).

Korzyści związane z obecnością fazy bezpostaciowej

Z podobnie uzasadnionych powodów, postać bezpostaciowa rozpuszcza się szybciej niż postać krystaliczna i nie wykazuje niedogodności związanych z niejednorodnością i polimorfizmem substancji krystalicznych.

Z drugiej strony, obecność dodatków w stanie bezpostaciowym stabilizuje czynność pewnych enzymów proporcjonalnie do stężenia dodatku (według K.L.Izutsu, S.Yoshioka, T.Terao, Decreased protein-stabilizing effects of cryoprotectants due to crystallization, Pharm. Research, 1993, 10, nr 8, 1232-1237).

186 284

Działanie krioprotekcyjne substancji pomocniczych przypisuje się stanowi bezpostaciowemu glicyny w otrzymanym liofilizacie przejścia szklistego.

Wewnątrz miękkiej fazy bezpostaciowej chemiczne reakcje rozkładu mają szybszą kinetykę niż wewnątrz fazy krystalicznej (Solid State stability and preformulation study of a new parenteral eephalosporin antibiotics (E1040), K.Ashizawa, K.Uchikawa, T.Hattori, Y.Ishibashi, Y.Miyake, T.Sato, Yakugaku Zasshi, 1990, 110(3), 191-201).

Ponadto największej szybkości rozpuszczania substancji bezpostaciowych towarzyszy jednak większa nietrwałość, przy czym przekształcanie postaci zachodzi zwykle od stanu bezpostaciowego do stanu krystalicznego (Galenica 2, Biopharmacie 2-gie wydanie, 1982, technika i dokumentacja).

W konkluzji, literatura naukowa w przedmiocie wpływu substancji pomocniczych na stabilizację farmaceutycznych składników czynnych, podaje informacje sprzeczne co do ich właściwości i nie pozwala także na otrzymanie pewnych informacji odnośnie związków między strukturą liofilizatu a jego stabi^i^oo^t^ii^. Poza tym rola polioli i aminokwasów, pojedynczych lub w połączeniu, nie została opisana w zespole właściwości, dających się uogólnić, ale była obserwowana ze sprzecznymi wynikami zależnie od badanych składników czynnych i stosowanych ilości substancji pomocniczych.

Obecnie stwierdzono, że istnieje działanie synergiczne między mannitolem i alaniną na stabilizację liofilizowanych czynnych składników farmaceutycznych. Wykazano zwłaszcza, że to działanie synergiczne istnieje wyłącznie w wąskim zakresie względnych stężeń każdego z tych dwóch podłoży.

Podstawą niniejszego wynalazku jest zwłaszcza odkrycie nieoczekiwanego działania synergicznego, będącego wynikiem współistnienia fazy bezpostaciowej i fazy krystalicznej, czego skutkiem jest stabilizowanie liofilizowanego czynnego składnika farmaceutycznego. Zgodnie z wynalazkiem uzyskanie tego działania możliwe jest dla szczególnych stosunków mannitol/alanina.

Tak więc przedmiotem niniejszego wynalazku jest preparat liofilizowany, składający się z fazy bezpostaciowej i fazy krystalicznej, farmaceutycznie dopuszczalny, zawierający co najmniej jeden niebiałkowy składnik czynny, charakteryzujący się tym, że zawiera mannitol i alaninę w stosunku R, zawartym w zakresie 0,1 do 1, gdzie R oznacza stosunek masy mannitolu do masy alaniny, z wyłączeniem preparatów zawierających ponadto jedną lub kilka substancji tworzących matrycę, wybranych z następującej grupy: pochodne białkowe pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego, jak żelatyny; dekstryny lub ekstrakty białkowe z ziaren zbóż lub soi; gumy, takie jak agar lub ksantan; polisacharydy; alginiany; karboksymetylocelulozy; pektyny; polimery syntetyczne jak poliwinylopirolidon; kompleksy typu polisacharydowego, jak żelatyna akacjowa; oraz ich mieszaniny.

Składnik czynny zawarty w preparacie według wynalazku w postaci liofilizowanej pozostaje trwały w temperaturze do 25-40°C. W razie potrzeby rozpuszczenie otrzymanego liofilizatu jest szybkie i całkowite. Wygląd liofilizatu nie wykazuje zapadnięcia a zawartość wody w nim jest odpowiednia dla utrzymania trwałości składnika czynnego.

Wykazano, że gdy R wynosi od 0,1 do 1, to:

- liofilizat składa się z fazy bezpostaciowej i fazy krystaliccznee,

- faza bezpostaciowa jest utworzona w przeważającym stopniu z mannitolu i składnika czynnego,

- faza krystaliczna jest utworzona w przeważającym stopniu z alaniny.

Chociaż wynalazek nie jest ograniczony do szczególnej teorii, odnoszącej się do stabilizacji uzyskanej przez połączenie jednego lub kilku niebiałkowych składników czynnych, mannitolu i alaniny w wyznaczonych stosunkach, to można postawić następującą hipotezę:

- faza bezpostaciowa, której obecność wykazuje różnicowa analiza termiczna, powoduje krioprotekcję czynnego składnika farmaceutycznego w czasie zamrażania, przy czym składnik czynny sam jest rozproszony w tej fazie bezpostaciowej, a faza krystaliczna, której obecność wykazuje dyfraktometria promieni X, utrwala strukturę liofilizatu, zapobiegając jego zapadaniu.

186 284

Przedmiotem niniejszego wynalazku jest również sposób stabilizowania niebiałkowego składnika czynnego, zawartego w preparacie liofilizowanym, dopuszczalnym farmaceutycznie, polegający na tym, że obejmuje etapy:

- rozpuszczenia w wodzie do preparatów iniekcyjnych lub w środku solubilizującym, w odpowiedniej temperaturze rozpuszczania, składnika czynnego, mannitolu i alaniny w stosunku R (mannitol/alanina) zawartym między 0,1 a 1, w razie potrzeby w obecności bufora i konserwantów;

- filtracji otrzymanych roztworów; i

- liofilizacji otrzymanych roztworów przez przeprowadzenie cyklu zamrażania i następnie sublimacji, oraz suszenia.

Do preparatu według niniejszego wynalazku można wprowadzić inne substancje pomocnicze dopuszczalne farmaceutycznie, normalnie używane w postaciach liofilizowanych, jak np. bufory lub kwasy-zasady, pozwalające regulować pH, środki powierzchniowo czynne, sole, konserwanty, zwłaszcza konserwanty przeciwbakteryjne, przeciwutleniacze lub czynniki chelatujące, z wyłączeniem substancji pomocniczych, które w liofilizacie zawierającym składnik czynny, przeszkadzałyby we współistnieniu fazy krystalicznej, składającej się głównie z mannitolu i fazy krystalicznej, składającej się głównie z alaniny, jak np. pewne związki białkowe pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego, takie jak żelatyny; dekstryny lub białka ekstrahowane z ziaren zboża lub soi; gumy, takie jak agar lub ksantan; polisacharydy; alginiany; karboksymetylocelulozy; pektyny; polimery syntetyczne jak poliwinylopirolidon; lub kompleksy o charakterze polisacharydu, jak żelatyna z akacji. Wśród buforów, które można wprowadzać do preparatu według niniejszego wynalazku, wymienia się w szczególności bufory węglanowe, boranowe, fosforanowe, cytrynianowe, tri(hydroksymetylo)amino-metan, maleinianowe i winianowe, przy czym kwasy lub zasady, tworzące te bufory można również wprowadzać same.

Wśród środków powierzchniowo czynnych, które można wprowadzać do preparatu według niniejszego wynalazku, wymienia się w szczególności polisorbaty, poloksamery, tyloksapol, lecytyny. Wśród soli, które można wprowadzać do preparatu według niniejszego wynalazku wymienia się w szczególności sole sodowe jak wersenian (EDTA tetrasodowy), chlorek, dokuzat (1,4-bis(2-etyloheksylo)sulfobursztynian sodu), kwaśny węglan, glutaminian; octan potasu; węglan dipotasowy i stearynian magnezu.

Wśród konserwantów, które można wprowadzać do preparatu według niniejszego wynalazku, wymienia się w szczególności p-hydroksybenzoesan metylu i propylu, chlorek benzetonium, merkurotiolan sodu, azotan fenylortęci, alkohol benzylowy, fenol i m-krezol.

Współistnienie bezpostaciowej fazy mannitolu i krystalicznej fazy alaniny jest niezależne od obecności i stężenia buforu używanego do regulowania pH roztworu, ale zależy od stosunku R określonego poprzednio.

Przykłady składu roztworów do liofilizacji, prowadzących do preparatów według wynalazku są następujące: Czynny składnik farmaceutyczny lub połączenie czynnych składników farmaceutycznych, bufor dopuszczalny farmaceutycznie do regulacji pH, mannitol i alanina o stosunku masowym R = masa mannitolu/masa alaniny, wynoszącym od 0,1 do 1, woda do preparatów do wstrzyknięć, oraz, w razie potrzeby konserwanty przeciwbakteryjne i substancje pomocnicze, umożliwiające roztwarzanie składnika lub składników czynnych.

Według zalecanej postaci realizacji wynalazku mieszanina alanina/mannitol stanowi składnik większościowy.

Ilość obecnego składnika czynnego jest ograniczona jego rozpuszczalnością w wodzie. Preparaty według wynalazku powstają w wyniku liofilizacji roztworów wodnych, w których składnik czynny jest dokładnie rozpuszczony.

Ponadto każda substancja pomocnicza znajduje się w preparacie w ilości mniejszej od ilości mieszaniny alanina/mannitol.

Roztwory do liofilizacji sporządza się w następujący sposób:

Żądane ilości buforu, alaniny, mannitolu, konserwantów i składnika czynnego dodaje się w temperaturze odpowiedniej do rozpuszczania do takiej ilości wody do preparatów do wstrzyknięć lub czynnika roztwarzającego, która jest potrzebna do ich solubilizacji aż do cał8

186 284 kowitego rozpuszczenia. Otrzymane roztwory sączy się w środowisku jałowym i rozkłada do pojemników, korzystnie do butelek lub ampułek.

Liofilizację roztworów wykonuje się jak następuje:

Roztwór poddaje się cyklowi zamrażania, potem sublimacji i suszenia, dostosowanego do liofilizowanej objętości i pojemnika, zawierającego roztwór.

Korzystnie dobiera się szybkość zamrażania około -2°C/minutę w liofilizatorze Usifroid (Francja) typu SMH15, SMJ100 lub 20 SMH2000.

Czas, temperatura i ciśnienie sublimacji i suszenia reguluje się w zależności od objętości liofilizowanego roztworu i żądanej pozostałości wody w liofilizacie.

Otrzymuje się liofilizat, w którym alanina znajduje się w postaci krystalicznej a mannitol w postaci całkowicie lub częściowo bezpostaciowej. Liofilizat można przechowywać w temperaturze 25°C, a nawet do 40°C bez pogorszenia trwałości chemicznej i biologicznej zawartego w nim składnika czynnego.

Kompletna informacja o technikach sporządzania preparatów do wstrzyknięć przez rozpuszczenie kompozycji według wynalazku jest do dyspozycji fachowca w podręczniku „Remington's Pharmaceutical Sciences”, 1985, 17-te wydanie lub w artykule N. A. William & G. P. Poili, The lyophilization of pharmaceuticals: a litterature review, J.Parenteral Sci. Tech., 1984, 38, (2), 48-59 lub w artykule F. Franks, Freeze-drying; from empiricism to predictability, Cryoletters, 1990, 11, 93-110.

W preparatach według niniejszego wynalazku składnikiem czynnym lub połączonym składnikiem czynnym typu niebiałkowego, mogą być środki przeciwbólowe, środki przeciwzapalne, środki przeciw-skurczowe, środki przeciwrakowe lub składniki czynne, nadające się do użytku w kardiologii, angiologii, gastroenterologii, hematologii i tamowaniu krwawień, hepatologii, infekcjach, neurologii-psychiatrii, rynologii, reumatologii, toksykologii, urologii lub w dziedzinie diagnostyki albo jako regulatory metabolizmu i odżywiania.

Składnik czynny liofilizowanych preparatów według niniejszego wynalazku, które stanowią znaczny postęp techniczny w technice farmaceutycznej, może stanowić dowolny produkt spośród rodzin leków i dziedzin czynności biologicznej wzmiankowanych wyżej jako przykładowe. Korzystnie składnikami czynnymi najlepiej dobranymi do preparatów według niniejszego wynalazku są takie, których trwałość w roztworze wodnym jest problematyczna. Jednakże jest możliwe zastosowanie niniejszego wynalazku do składników czynnych, nie stwarzających szczególnych kłopotów z trwałością.

Poniżej podano powszechne rodzajowe nazwy międzynarodowe stosowane do oznaczenia składników czynnych.

Składnik czynny liofilizowanych preparatów farmaceutycznych według niniejszego wynalazku można wybrać zwłaszcza z grupy utworzonej przez:

- kwasy fenyloalkanowe, np. ketoprofen,

- niesteroidowe środki przeciwzapalne typu „oksykamu”, np. piroksykam, izoksykam, tenoksykam,

- paracetamol,

- acetylosalicylan lizyny lub argininy,

- kortykostero idy np. metyloprednizolon,

- floroglucynol,

- kwasy żółciowe np. kwas ursodezoksycholowy, lub jedna z jego dopuszczalnych farmaceutycznie soli z zasadami nieorganicznymi lub organicznymi, korzystnie sól sodowa.

antracykliny np. doksorubicyna, epirubicyna, idarubicyna, daunorubicyna, pirarubicyna, pochodne platyny np. cisplatyna, oksaliplatyna, karboplatyna,

- pochodne alkaloidów barwinka (vinca minor), np. wmblastyna_fwinkrystyna,

- pochodne alkaloidów sporyszu, np. dihydroergotamina, dihydroergotoksyna, nicergolina,

- pochodne zasad purynowych lub pirymidynowych np. acyklowir, gancyklowir, cytarabina,

- prostaglandyny np. sulproston, alprostadil,

- benzodiazepiny np. klorazepan dipotasowy, dewazepid,

- antybiotyki β-laktamowe np. piperacylina, tazobaktam,

186 284

- antybiotyki makrolidowe np. erytromycyna lub jedna z jej pochodnych soli, zwykle leukomycyna,

- antybiotyki z rodziny tetracyklin np. minocyklina,

- antybiotyki typu chloramfenikolu np. tiamfenikol,

- antybiotyki typu spiramycyny,

- iperyty azotowe np. chlorambucil i nitrozomoczniki np. karmustyna i streptozocyna. Iperyty azotowe i nitrozomoczniki opisano szczegółowo w Pharmacologie M. Schordereta i in., 1992, 2-gie wydanie, rozdział 69, Ed. Frison. Roche, Paryż,

- H₂-antagonistów np. ranitydyna, famotydyna lub jedna z ich soli dopuszczalnych farmaceutycznie,

- omeprazol i jego analogi,

- witaminy np. tiamina, ryboflawina, nikotynoamid, pirydoksyna, pantotenian sodu, biotyna, kwas askorbinowy, kwas foliowy, cyjanokobalamina, retinol, cholekalcyferol, α-tokoferol, kobalamid, hydroksykobalamid,

- środki przeciwnowotworowe, wybrane spośród taksolu, taksoteru i ich analogów, dakarbazyny, metotreksatu, plikamycyny, tiotepy, streptozocyny,

- leki sercowo-naczyniowe, wybrane spośród molsydominy lub jednej z jej soli dopuszczalnych farmaceutycznie, zwłaszcza jej chlorowodorku, linsydominy, acetazoloamidu, meklofenoksatu, diltiazemu, nitroprusydku sodu,

- leki hematologiczne, wybrane spośród tyklopidyny lub jednej z jej soli dopuszczalnych farmaceutycznie, zwłaszcza jej chlorowodorku, molgramostymu, kwasu folinowego,

- leki przeciwzakrzepowe i antykoagulanty, wybrane spośród heparyny, heparyny o niskim ciężarze cząsteczkowym w postaci nadroparyny wapniowej, pamaparyny sodowej, dalteparyny sodowej, enoksaparyny sodowej, ardeparyny sodowej, certoparyny sodowej, rewiparyny sodowej, minolteparyny sodowej, pentasacharydów przeciwzakrzepowych naturalnych lub syntetycznych,

- heparynoidy np. lomoparan,

- oksoglutaran diargininy i sole kwasu oksoglutarowego dopuszczalne farmaceutycznie,

- wyciągi z roślin np. na osnowie wierzby, harpagophytum, żeńszenia, morszczynu,

-gen, fragment DNA lub RNA przeznaczony do terapii genowej, oligonukleotyd, oligonukleotyd nonsensowny, nukleotydy połączone ze związkami białkowymi jak np. ekstrakty frakcji rybosomów, żyjące wirusy osłabione lub nieczynne,

- kwas walproinowy i jego analogi,

- metopimazynę,

- moksysylit,

- pralidoksym,

- deferoksaminę,

- fenobarbital lub inne barbiturany,

- klometiazol,

- pamidronian sodu, alendronian sodu, ryzendronian sodu i inne bisfosfoniany czynne jako środki antyosteoporotyczne, zwłaszcza tiludronian łub sól disodowa {[(4-chlorofenylo)tio]metyleno}-bis(fosfonian)u (SR41319) w postaci półwodzianu lub monohydratu.

- antagonistów 5-HT₂, zwłaszcza ketanserynę, rytanserynę, O-(2-dimetyloaminoetylo)oksym (1Z,2E)-1-(2-fluorofenylo)-3-(4-hydroksyfenylo)prop-2-en-1-onu (SR 46349) lub jedną z jego soli farmaceutycznie dopuszczalnych,

- antagonistów angiotensyny II, zwłaszcza tasosartan, telmisartan, losartan potasowy, losartan połączony z hydrochlorotiazydem (HCTZ), eprosartan, kandesartan cileksetil, walsartan, irbesartan lub 2-n-butylo-3-{[2'-(1H-tetrazol-5-ilo]bifenyl-4-ilo]metylo}-1,3-diazaspiro[4,4]non-1-en-4-on (SR 47436) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- fantofaron czyli 1-[(p-{3-[(3,4-dimetoksyfenetylo)metylo-amino]propoksy}fenylo)sulfonylo]-2-izopropylo-indolizynę i jej sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- tirapazaminę czyli 3-amino-1,2,4-benzotriazyno-1,4-ditlenek i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

186 284 (2S)-1 - [(2R,3 S)-5 -chk>ro-3-(2-chlorofeny lo)-1 -(3,4-dimetoksy-benzenosufbnylo)-3 -hydroksy-2,3-dihydro-1H-indolo-2-karbonylo]-pirolidyno-2-karboksamid (SR 49059) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- N,N-dibutylo-3-{4-[(2-butylo-5-metylosulfonamido)-benzofUran-3-ylokarbbnylb]fenoksy}propyloaminę i jej sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza chlorowodorek (SR 33589),

6-(2-dietylbaminb-2-metylo)prbpylbaminb-3-fenylb-4-propylo-pirydazynę (SR 46559) i jej sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- {(ySEf-tARj^-ty-clhoiOfenylol^-hydroksyetyloammoAfAyty-tetrahydronaftalen2-yloksy}octan etylu i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza chlorowodorek (SR 58611A),

- 1-(2,4-dichlbrofenylo)-3-(N-piperydyn-1-ylokarboksamidb)-4-metylb-5-(4-chlorofenylo)-lH-pirazol i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza chlorowodorek (SR 141716A),

- 4-{[N-(3,4-dimetbksyfenetylb)]-N-metylbaminbprbpbksylb)-2-benzenosulfonylb-3izbprbpylo-1-metyloindbl (SR 33805) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- kwas 2-{ {[ l(7-chlolΌbhinolln-4-ylo)-5-(2,6-dimeeoksy ffnylo)) 1 H-pirrazdo-3 -kitfbonylb]a.mino}adamantanb-2-karboksylowy (SR 48692) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- N-cykloheksylb-N-etylo-3l(3lChlbΓo-4-cyklbheksylofenylo)prbp-2-enyloaminę (SR 31747),

- (-)-NlmetylblNl[4-(4-acetyloammo-4-feyyloprperydyno)l2-(3,4ldrchlorofenylo)butylojbenzamid (SR 48968) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- chlorek (S)-1 - {2-[3-(3,4ldichlorbfenylb)-1 -(3-izoprbpoksyfenyloacntylb)pipnrydyy-3ylb]etylo}-4-feyylo-1-azoyiabicyklo[2.2.2]-oktanu (SR 140333A) i jego czwartorzędowe sole farmaceutycznie dopuszczalne, np. benzenosulfonian,

- 4-amino-1-(6-chloropiryd-2-ylo)piperydynę i jej sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza chlorowodorek (SR 57227A),

- (S)-N-(1- {3-[ 1 -benzoilb-3-(3,4-drchlorofenylo)prperydyn-3lylb]pIΌpylb} -4lfenylbpipe-rydynl4-ylb)-N-metyloacetamrd (SR 142801) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- kwas 2l{[4-(2-chlorofeyylb)tiazbl-2-ilb]aminokarbonylo}indolo-1-bctbwy (SR 27897) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- klopidogrel czyli (+)-(S)-αl(2-chlorbfenylo)-4,5,6,7ltetrahydrotienb[3,2-c]pirydyyo5(4H)lbctan metylu i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza jego wodorosiarczan,

- chlorowodorek 1-(2-yafl,aleo-2-yk-etylo)-4-(3-tritfu0romeeyk-fenylo)-1,2,3,6ltetrahyl dropirydyny (SR 57746A) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza jego chlorowodorek,

- N,N-dimetylblN'-(pirydyn-3-ylb)metylo-N'-[4-(2,4,6-triizopropylbfeyylo)tiazol-2-ilb]etano-1,2-diaminę i jej sole farmaceutycznie dopuszczalne, zwłaszcza fumaran (SR 27417),

- kwas 2l[(5l(2,6ldimetbksyfenylo)-1- ^-[(S-dimetyloaminopropylo^etylokarbamoilo]-2-izopropylofenylo}-1H-pirazolb-3-karbbyylo)ammo]adamaytayOl2-karbbksylbwy i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne (SR 142948A),

- 3-(1l{2-[4lbenzbilOl2-(3,4ldifluorbfenylb)morfolinl2-ylo]letylo}-4-fenylopiperydyy4-ylo)-1,1ldimetylombczyik i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne (SR 144190A),

- trichlorowodorek kwasu 3-[N-{4-[4l(aminoiminometylo)-fenylo]-1,3ltiazol-2-ilo}-N(1-karboksymetyk-pipery'dyyl4-yk-)amm(.)]propioyo\vego i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne (SR 121566),

- 3-[N-{4l[4-(amiyo(Nletbksykarbonyloimino)metylo)fenylo]-1,3-tiazbl-2-ilo}-N-(1-etoksykarbbnylometylo)piperydyyl4-ylb)amino]propibniay etylu (SR 121787) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

- 5-etoksy- 1l[4-(N-terΐ-butylbkarbamoilb)-2-metbksybeyzenbsulfbnylb]l3lSpirbl[4l(2morfoliyoetoksy)cyklbhnksano]iydoliy-2-oy (SR 121463) i jego sole farmaceutycznie dopuszczalne,

186 284

Korzystne są przede wszystkim preparaty według wynalazku, w których składnik czynny jest wybrany spośród kwasu 2-{[4-(2-chlorofienylo)tia;zol-2-iio]aminokarbonylo} indolo-1octowego lub jego soli potasowej, irbesartanu, klopidogrelu, kwasu ursodezoksycholowego i jego soli sodowej, chlorowodorku 1-(2-naftałen-2-yloetylo)-4-(3-trifluorometylofenylo)1,2,3,6-tetrahydropirydyny, fumaranu N,N-dimetylo-Ń-(pirydyn-3-ylo)metylo-N'-[4-(2,4,6triizopropylofenylo)tiazol-2-ilo]etano-1,2-diaminy, kwasu 2-[(5-(2,6-dimetoksyfenylo)-1-{4[(3-dimetyloaminopropylo)metylokarbamoilo]-2-izopropylofenylo}-1H-pirazolo-3-karbonlo)amino]adamantano-2-karboksylowe'go, 3-( 1- {2-[4-beel>Ό)il)-2--3,-4-difΊuorofeny-lo)morfolin-2ylo]etylo}-4-fenylopiperydyn-4-ylo)-1,1-dimetylomocznika, trichlorowodorku kwasu 3-[N-{4-[4-(aminoiminometylo)-fenylo]-1,3-tiazol-2-ilo}-N-(1-karboksy-metylopiperydyn-4-ylo)amino]propionowego, 3-[N-{4-[4-(ammo(N-etoksykarbonyloimino)-inetylo)fenylo]-1,3-tiazol2-ilo} -N-( 1 -etoksykarbonylometylo)-piperydyn-4-ylo)amino]propionianu etylu, 5-etoksy-1 -[4-(N-tert-butylokarbamoilo)-2-metoksybenzenosulfonylo]-3-spiro-[4-(2-morfolinoetyloksy)cykloheksano]indolin-2-onu i ich soli farmaceutycznie dopuszczalnych.

Następujące preparaty są szczególnie korzystne:

- każdy preparat otrzymany przez liofilizację roztworu, w którym mannitol ma stężenie mg na ml, alanina ma stężenie 18 mg na ml a składnikiem czynnym jest kwas 2-{[4-(2chlorofenylo)tiazol-2-ilo]aminokarbonylo}indolo-1-octowy o stężeniu 1,18 mg na ml lub jedna z jego soli farmaceutycznie dopuszczalnych o równoważnym stężeniu;

- każdy preparat otrzymany przez liofilizację roztworu, w którym mannitol ma stężenie mg na ml, alanina ma stężenie 23 mg na ml a składnikiem czynnym jest irbesartan o stężeniu 1 mg na ml lub jedna z jego soli farmaceutycznie dopuszczalnych o równoważnym stężeniu; oraz

- każdy preparat otrzymany przez liofilizację roztworu, w którym mannitol ma stężenie 9 mg na ml, alanina ma stężenie 18 mg na ml a składnikiem czynnym jest chlorowodorek 1-(2-naftalen-2-yloetylo)-4-(3-trifluorometylofenylo)-1,2,3,6-tetrahydropirydyny o stężeniu, wynoszącym 0,01 do 0,2 mg na ml lub jedna z jego soli farmaceutycznie dopuszczalnych o równoważnym stężeniu.

Jako składnik czynny może być również wybrana dopuszczalna farmaceutycznie sól któregokolwiek ze składników czynnych, mogących tworzyć sól, wyliczonych wyżej.

Farmaceutyczny składnik czynny korzystnie wybrany jest z grupy składającej się z soli potasowej kwasu SR 27897, oznaczonej poniżej jako SR 27897B, irbesartanu czyli SR 47436, klopidogrelu, kwasu ursodezoksycholowego lub jego soli sodowej, SR 57746A i SR 27417A.

W celu objaśnienia niniejszego wynalazku, jednakże bez jego ograniczenia, dokonano jego oceny, wybierając jako przykładowy farmaceutyczny składnik czynny SR 27897B, SR 47436 (irbesartan) i SR 57746A. Sporządzono, zliofilizowano i zanalizowano kilka roztworów, zawierających 1 mg/ml SR 27897B, bufor fosforanowy (NaoHPOfNaAPCb) o różnej molarności i o pH, wynoszącym między 7,5 a 8,25; mannitol i alaninę w stosunku R = masa mannitolu/masa alaniny, zawartym w zakresie od 0,1 do 1.

Ponadto sporządzono, zliofilizowano i zanalizowano kilka roztworów, zawierających 1 mg/ml SR 47436, wodorotlenek potasu w stosunku molowym [KOH]/[SR 47436] równym lub wyższym od 1, alaninę samą lub mieszaninę mannitol/alanina w stosunku R = masa mannitolu/masa alaniny, zawartym w zakresie 0,1 do 1, oraz etanol.

Wreszcie sporządzono, zliofilizowano i zanalizowano roztwór, zawierający 0,11 mg/ml SR 57746A w postaci chlorowodorku, bezwodny kwas cytrynowy i mieszaninę mannitol/alanina w stosunku R = masa mannitolu/masa alaniny równym 0,5.

Poniższa Tabela 1 podaje składy badanych roztworów, zawierających SR 27897B. Dla każdego z tych preparatów R = 0,5 przy stężeniach mannitolu, alaniny i SR 27897B wynoszących odpowiednio 5 9 mg/ml, 18 mg/ml i 1 mg/ml.

186 284

Tabela 1

Próbka nr	Bufor fosforan sodu: mM	pH buforu fosforan sodu
1	5	7,5
2	5	8
3	10	8
4	25	8
5	25	8,5
6	15	8
7	25	7,75
8	25	8
9	25	8,25
10	35	8,25
11	25	8

Tabela 2 poniżej podaje skład badanych roztworów liofilizowanych, zawierających SR 47436.

Tabela 2

Próbka nr	mg /ml mannitol	mg/ml alanina	R	mg /ml KOH	mg /ml SR 47436
12	10	18	0,55	0,137	1
13	10	23	0,43	0,137	1

Tabela 3 poniżej podaje skład badanych roztworów liofilizowanych, zawierających SR 57746A w postaci chlorowodorku.

Tabela 3

Próbka nr	mg /ml mannitol	mg /ml alanina	R	mg /ml kwas cytrynowy bezwodny	mg /ml SR 57746A	mg /ml polisorbat 80
14	9	18	0,5	7,7	0,11	0
15	9	18	0,5	7,7	0,11	1

Zmętnienie liofilizatów przeprowadzonych ponownie w roztwór określono za pomocą turbidymetru Ratio Hach 18*900-00. Wyniki wyrażono w jednostkach nefelometrycznych zmętnienia (NTU), zdefiniowanych w „Standards methods for the examination of water and wastewater”, American Public Health Association.

Kryteria organoleptyczne badano wizualnie, biorąc pod uwagę zabarwienie lifilizatu, jego strukturę (zapadnięta lub nie), jak również ewentualne przesunięcie w fazie między naskórkiem i wnętrzem liofilizatu.

Zawartość wody w liofilizacie określono na drodze kulometrii zgodnie z metodą opisaną w Farmakopei Europejskiej, X-te wyd. V.3.5.6.A., wstrzykując strzykawką 2 ml metanolu do butelki z liofilizatem. Zawartość wody wyrażono w procentach wagowych w stosunku do liofilizatu.

Analizę dyfraktometryczną promieniami X liofilizatów wykonano dyfraktometrem Siemens D500 TT; Źródło: CuKal; Generator: 40 KV, 25 mA; Monochromator tylny; szcze186 284 liny: 1/1/1/0,16/0,6; Pobieranie próbek na miseczkę z pyreksu; Zakres przemiatania: 4 do 40° na minutę przy 2 teta Bragga.

Różnicową analizę termiczną (DSC) wykonano, stosując aparat DSC 7 Perkin Elmer o następującej charakterystyce: skalowanie na ind i ołów; próbka do badania 5 do 10 mg w kapsułce 50 jt temperatura początkowa 1()°C, szybkość ogrzewania 10°C/minutę, temperatura końcowa 300°C.

Oznaczenie SR 27897B wykonywano za pomocą chromatografu cieczowego (Farmakopea Europejska 2.(I) V.6.20.4.) przy 254 nm, stosując kolumnę szczepioną C18 o długości 25 cm, średnicy wewnętrznej 4,6 mm i granulometrii 10 pm (Bischoff, numer referencyjny 25461840). Fazę ruchomą tworzyła mieszanina równych objętości buforu octanowego o pH 4,0 (lodowaty kwas octowy i stężona woda amoniakalna Merck) i acetonitrylu do chromatografii (Sharlau numer referencyjny Ac33). Roztwór wzorcowy stanowił roztwór SR 27897B (producent Sanofi Recherche) o stężeniu 50 pg na ml metanolu (Merck, numer referencyjny). Roztwór do analizy otrzymano przez rozpuszczenie liofilizatu w 100 ml wody ultraoczyszczonej (Millipore, woda „Milli-Q”). Przepływ wynosił 2 ml/minutę. Dla każdego chromatogramu obliczono powierzchnię pików specyficznych otrzymanych po wstrzyknięciu 20 pl roztworu wzorcowego i potem roztworu analizowanego. Z obliczenia tych dwóch powierzchni można było określić zawartość SR 27897B w liofilizacie wyrażoną w mg/butelkę.

Oznaczenie substancji pokrewnych SR 27897B (zanieczyszczeń) w liofilizacie podczas przechowywania, istotny parametr trwałości produktu, wykonywano również przez chromatografię cieczową na kolumnie szczepionej C18 (Bischoff, numer referencyjny 25461840). Fazę ruchomą stanowił gradient acetonitrylu i buforu octanowego o pH 4,0, którego skład podano w tabeli A:

Tabela A

Czas (minuty)	Acetonitryl (objętość)	Bufor octanowy pH 4,0 (objętość)
0	20	80
5	30	70
15	60	40
25	70	30
28	20	80
40	20	80

Roztwór wzorcowy stanowił roztwór SR 27897B (Sanofi Recherche) o stężeniu 10 pg na ml metanolu. Roztwór do analizy otrzymano przez rozpuszczenie liofilizowanej zawartości butelki w 5 ml metanolu. Przepływ wynosił 2 ml/minutę. Obliczono w ten sam sposób powierzchnię pików specyficznych dla zanieczyszczeń nieznanych, otrzymanych na chromatogramach po wstrzyknięciu 20 pl analizowanego roztworu, w stosunku do powierzchni piku specyficznego SR 27897B otrzymanej po wstrzyknięciu 20 pl roztworu wzorcowego. Z tych obliczeń można było określić zawartość każdego z nieznanych zanieczyszczeń i ogólną zawartość zanieczyszczeń w liofilizowanym SR 27897B, wyrażoną w procentach ciężaru produktu.

Oznaczenie SR 47436 wykonano za pomocą chromatografii cieczowej HPLC (Farmakopea Europejska 2.(I) Y.6.20.4.) przy 220 nm, stosując kolumnę z krzemionką szczepioną C18 ze stali nierdzewnej, o długości 25 cm, średnicy zewnętrznej 8 mm i średnicy wewnętrznej 4 mm, krzemionkę kulistą o średnicy 7 pM i średnicy porów 120 A, poddaną obróbce zabezpieczającej „end capping” (numer referencyjny kolumny 720042, producent Chromotroptic). Fazę ruchomą tworzyła mieszanina 60 objętości roztworu buforu fosforanowego o pH 3,0 (kwas fosforowy Prolabo, numer referencyjny 20624295, trietyloamina Fluka, numer referencyjny 90340) i 40 objętości acetonitrylu do chromatografii (Merck, numer referencyjny 14291) przy przepływie 1 ml/minutę.

186 284

Pierwszy roztwór wzorcowy stanowił roztwór SR 47436 (Sanofi Recherche) o stężeniu 0,5 mg na ml fazy ruchomej. Drugi roztwór wzorcowy stanowił roztwór.zawierający 0,5 mg SR 47436 i 0,5 mg 5 zanieczyszczenia, odpowiadającego produktowi początkowemu (Sanofi Recherche) na ml fazy ruchomej. Roztwór do analizy otrzymano przez rozpuszczenie liofilizatu w 10 ml fazy ruchomej. Przez kolejne wstrzyknięcia pierwszego i drugiego roztworu wzorcowego zapewniono zadowalające warunki robocze (stopień rozdzielczości między dwoma pikami większy od 2 dla nastrzyku 10 pl drugiego roztworu wzorcowego, współczynnik zmienności powierzchni piku równy lub mniejszy od 1% dla serii 5 wstrzyknięć 10 pl pierwszego roztworu wzorcowego). Po wstrzyknięciu 10 pl każdego roztworu wzorcowego i 20 pl każdego roztworu analizowanego, określono zawartość w mg SR 47436 w liofilizacie, przez obliczenie powierzchni specyficznych pików otrzymanych na chromatogramach.

Oznaczenie substancji pokrewnych SR 47436 (zanieczyszczeń) wykonano za pomocą chromatografii cieczowej HPLC (Farmakopea Europejska 2. (I) V.6.20.4.) przy 220 nm, stosując kolumnę C18 z krzemionką szczepioną (porównaj oznaczanie SR 47436). Fazę ruchomą stanowiła mieszanina 60 objętości buforu fosforanowego o pH 3,1 i 40 objętości acetonitrylu do chromatografii przy przepływie 1 ml/minutę. Pierwszy roztwór wzorcowy stanowił roztwór SR 47436 (Sanofi Recherche) o stężeniu 0,5 mg na ml metanolu (dostarczony przez SDS, numer referencyjny 09302221), drugi stanowił roztwór SR 47436 o stężeniu 0,5 pg na ml metanolu. Roztwór do analizy otrzymano przez rozpuszczenie liofilizatu w 10 ml wody do preparatów do wstrzyknięć (PPI). Analizę powinno się wykonać najpóźniej pół godziny po odtworzeniu. Zapewniono zadowalające warunki robocze przez kolejne, wstrzyknięcia 10 pl wody do preparatów do wstrzyknięć i 10 pl obu roztworów wzorcowych (czas retencji głównego piku zbliżony dla dwóch wzorców, stosunek sygnału do szumu równy lub wyższy od 10 dla pierwszego wzorca). Po wstrzyknięciu 10 pl analizowanego roztworu określono zawartość substancji pokrewnej i zawartość ogólną substancji pokrewnych (zanieczyszczeń), wyrażone w procentach ciężaru produktu, przez obliczenie powierzchni pików specyficznych otrzymanych na chromatogramach.

Oznaczenie SR 57746A (Sanofi Recherche) wykonano za pomocą chromatografii cieczowej przy 224 nm, stosując kolumnę z krzemionką szczepioną C18 o długości 25 cm, średnicy wewnętrznej 4 mm i granulometrii 7 pm (Macherey Nagel, numer referencyjny 720042), Fazę ruchomą stanowiła mieszanina 45 objętości acetonitrylu do chromatografii (Rathbum, numer referencyjny RH 1016) i 55 objętości roztworu buforu o pH 3,0 (sporządzonego przez rozcieńczenie 5,5 ml kwasu fosforowego w 950 ml przesączonej wody demineralizowanej (Millipore Alpha-Q), potem doprowadzenie do pH 3,0 roztworem trietyloaminy (Fluka, numer referencyjny 90340), dodanie następnie 10 ml acetonitrylu i uzupełnienie do 1000 ml przesączona wodą demineralizowaną). Roztwór wzorcowy stanowił roztwór SR 57746A o stężeniu 15,0 mg na 100 ml metanolu (Carlo Erba, numer referencyjny 414814). Roztwór do analizy otrzymano przez rozpuszczenie liofilizatu w 3,0 ml mieszaniny utworzonej z 25 objętości metanolu i 75 objętości przesączonej wody demineralizowanej. Przepływ wynosił 1 ml na minutę. Zmierzono powierzchnię pików specyficznych otrzymanych na każdym chromatogramie po wstrzyknięciu 10 pl najpierw ro/twoioi wzorcowegg, potem roztztonjanalizowanego.Z ppmiamtych dwóch powierzchni można określić zawartość SR 57746A w liofilizacie, wyrażoną w mg/butelkę.

Oznaczenie substancji pokrewnych SR 57746A (zanieczyszczeń) w liofilizacie podczas przechowywania wykonano za pomocą chromatografii cieczowej na kolumnie w warunkach chromatograficznych opisanych w „Oznaczenia” (Farmakopea Europejska 2.(I) V.6.20.4.). Roztwór wzorcowy stanowił roztwór SR 57746A o stężeniu 0,15 pg na ml metanolu. Roztwór do analizy /trzymae/ przez rozpuszczenie zawartości liofilizatu w 3 ml mieszaniny 25 objętości metanolu i 75 objętości przesączonej wody demoralizowanej. Przepływ wynosił 1 ml na minutę. Zmierzono w taki sam sposób powierzchnię pików specyficznych nieznanych zanieczyszczeń, otrzymanych na chromatogramach po wstrzyknięciu 10 pl analizowanego roztworu, odniesioną do powierzchni piku specyficznego SR 57746A otrzymanego po wstrzyknięciu 10 pl ro/twonr we(zrcowego. Z tydi ppmiarów mo/ne o/aeelić zawortorć każdeeg z nieenenych zanieczyszczeń i ogólną zawartość zanieczyszczeń ll/flllz/wanego SR 57746A, wyrażoną w procentach powierzchni.

186 284

Wyniki analityczne otrzymane przy zastosowaniu tych różnych metod opisano poniżej. Tabela 4 poniżej przedstawia wyniki początkowych prób kontrolnych liofilizatów SR 27897B odnośnie zawartości wody (w % ciężaru libfilizatut, temperatury przejścia szklistego Tg (w °C) określonej przez DSC oraz liofilizatów odtworzonych wodą PPI odnośnie zmętnienia (w NTU) i pH.

Tabela 4

Próbka nr	Woda %	Tg °C	Zmętnienie NTU	pH
1	0,39	27	58	7,25
2	0,47	25	23	7,2
3	0,6	27	11	7,4
4	0,91	35	2,2	7,6
5	0,89	40	29	7,5
6	0,61	36,7	17	7,6
7	0,93	45,5	33	7,6
8	1,07	46,1	1,4	7,8
9	1,04	45,7	0,5	7,7
10	1,94	45,8	0,8	7,8
11			4,5	7,6

Tytułem przykładu uzupełniającego, w kilku próbkach liofilizatu SR 27897B obserwowano trwałość w temperaturze 5°C, 25°C, 40°C i 50°C w ciągu 1 miesiąca, 3 miesięcy i 6 miesięcy.

Tabela 5, która przedstawia całkowitą zawartość substancji pokrewnych (zanizczyszczeń) wyrażoną w % ciężaru SR 27897B początkowego, znalezionych w liofilizatach SR 27897B po 1 miesiącu przechowywania, pokazuje, że po tym czasie przechowywania trwałość jest doskonała.

Tabela 5

Próbka nr	% zanieczyszczeń w 5°C	% zanieczyszczeń w 25°C	% zanieczyszczeń w 40°C	% zanieczyszczeń w 50°C
1	<0,27	<0,26		<0,25
2	<0,23	<0,26		<0,24
3	<0,23	<0,26		<0,25
4	<0,26	<0,24		<0,24
5	<023	<025		<0,26
6			<0,1
7			<0, 1
8			<0,1
9			<01
10			<0,1
11		<0,1	<0,1

186 284

Tabela 6, która przedstawia całkowitą zawartość substancji pokrewnych (zanieczyszczeń) znalezionych w liofilizatach SR 27897B po 3 miesiącach przechowywania w temperaturze 50°C, pokazuje, że po tym czasie przechowywania trwałość jest doskonała.

Tabela 6

Próbka nr	% zanieczyszczeń w 50°c
1	<0,1
2	<0,1
3	<0,1
4	<0,1
5	<0,1

Na koniec tabela 7, przedstawiająca całkowitą zawartość substancji pokrewnych (zanieczyszczeń) znalezionych w liofilizatach SR 27897B po 6 miesiącach przechowywania w temperaturze 5°C i 40°C, pokazuje, że po tym czasie przechowywania trwałość jest doskonała.

Tabela 7

Próbka nr	% zanieczyszczeń w 5°C	% zanieczyszczeń w 40°C
7	<0,1	0,13
8	<0,1	0,1
9	<0,1	0,1
11		<0,1

Dyfrakcja promieni X

Wynik analizy przez dyfrakcję promieni X proszku dwóch liofofilizatów, zawierających mieszaninę mannitol/alanina w stosunku R = masa mannitolu/masa alaniny = 0,5 podano na fig. 1, dyfraktogramy 1 i 2. Dyfraktogramy 3 i 4 przedstawiają wzorce alaniny i mannitolu. Jak można zaobserwować na tej figurze, prążek usytuowany między 10° i 11°, charakterystyczny dla mannitolu krystalicznego, nie jest widoczny dla obu liofofilizatów SR 27897B. A więc dla R = 0,5, tylko alanina jest w postaci krystalicznej, mannitol jest w postaci bezpostaciowej. Różnicowa analiza termiczna

Figura 2 przedstawia wpływ stosunku masowego alaniny do mannitolu na temperaturę przejścia szklistego liofilizatów. Ta figura pokazuje, że maksymalną temperaturę przejścia szklistego uzyskuje się dla (1/R) > 1, to znaczy dla R zawartego w zakresie od 0 do 1. Generalnie, temperatura przejścia szklistego stanowi maksymalną temperaturę trwałości liofilizatu. A więc maksymalną temperaturę trwałości liofilizatu uzyskuje się dla R, zawartego między 0 i 1.

Tabela 8 poniżej przedstawia wyniki początkowych prób kontrolnych prowadzonych dla liofolizatów SR 47436 co do zawartości wody, całkowitej zawartości substancji pokrewnych (zanieczyszczeń) oraz dla liofilizatów odtworzonych wodąPPI, co do pH.

Tabela 8

Próbka nr	% wody	% zanieczyszczeń	pH
12	0,5	0,24	6,6
13	0,2	0,1	6,7

186 284

Tabela 9 poniżej przedstawia całkowite zawartości substancji pokrewnych w liofilizatach SR 47436, próbka 12, wyrażone w procentach czystości SR 47436, po 1 tygodniu i 2 tygodniach przechowywania w temperaturze 5°C, 25°C, 35°C i 50°C.

Tabela 9

Próbka nr 12	5°C	25°C	35°C	50°C
1 tydzień	99,89	99,89	99,71	98,47
2 tygodnie	99, 90	99,82	99,47	97,05

Tabela 10 poniżej przedstawia całkowite zawartości substancji pokrewnych w liofilizatach SR 47436, próbka 13, wyrażone w procentach zanieczyszczeń, po 3 miesiącach, 6 miesiącach i 9 miesiącach przechowywania w temperaturze 5°C, 25°C i 35°C.

Tabela 10

Próbka nr 13	5°C	25°C	35°C
3 miesiące	0,1%	0,2%	0,3%
6 miesięcy	0,2%	0,3%	0,6%
9 miesięcy	0,3%	0,3%	-

Tabela 11 poniżej przedstawia całkowite zawartości substancji pokrewnych w liofilizatach SR 57746A, wyrażone w procentach zanieczyszczeń, po 1 miesiącu i 3 miesiącach przechowywania w temperaturze 5°C, 25°C i 40°C oraz liofilizatu SR 57746A odtworzonego od razu (odnośnik).

Tabela 11

Próbka nr 14 i nr 15	5°C	25°C	40°C
odnośnik		<0, 1%
1 miesiąc	<0,1%	<0,1%	<0, 1%
3 miesiące	<0,1%	<0, 1%	<0,1%

Przykład 1. Skład liofilizatu SR 27897 (zasada) do odtworzenia w 1 ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
SR 27897B*	1,18 mg
Alanina bez pirogenów	18,0 mg
Mannitol	9,0 mg
Fosforan monosodowy dihydrat bez pirogenów	0,3 mg
Fosforan disodowy dodekahydrat bez pirogenów	8,5 mg
Butelka 3 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 13 mm	1

*odpowiada 1 mg SR 27897 kwasu

186 284

Przykład 2. Skład liofilizatu SR 27897 (zasada) do odtworzenia w 5 ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
SR 27897B*	5,9 mg
Alanina bez pirogenów	90,0 mg
Mannitol bez pirogenów	45,0 mg
Fosforan monosodowy dihydrat bez pirogenów	1,5 mg
Fosforan disodowy dodekahydrat bez pirogenów	42,5 mg
Butelka 20 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu o średnicy 20 mm	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 20 mm	1

♦odpowiada 5 mg SR 27897 kwasu

Przykład 3. Skład 5 mg liofilizatu SR 47436 do odtworzenia w 5ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
SR 47436	5,0 mg
Alanina bez pirogenów	115,0 mg
Mannitol bez pirogenów	50,0 mg
Wodorotlenek potasu	0,687 mg
Butelka 20 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu o średnicy 20 mm	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 20 mm	1

Przykład 4. Skład liofilizatu SR 57746A (chlorowodorek) do odtworzenia w 4 ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
SR 57746A	0,44 mg
Alanina bez pirogenów	72,0 mg
Mannitol bez pirogenów	36,0 mg
Kwas cytrynowy bezwodny bez pirogenów	30,8 mg
Butelka 20 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu o średnicy 20 mm	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 20 mm	1

Przykład 5. Skład roztworu SR 57746A (chlorowodorek) do liofilizacji, wyrażony stężeniem objętości końcowych roztworu, które mogą osiągnąć 100 ml po dodaniu odpowiedniej ilości wody PPI

186 284

Składniki	Skład preparatu jednostkowego w mg/ml
SR 57746A	0,11 mg/ml
Alanina bez pirogenów	18,0 mg/ml
Mannitol bez pirogenów	9,0 mg/ml
Kwas cytrynowy bezwodny bez pirogenów	7,7 mg/ml
Woda do preparatów do wstrzyknięć	q.s.ad 1 ml
Butelka z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski	1

Przykład 6. Skład liofilizatu SR 57746A (chlorowodorek), zawierającego 0,01 do 0,2 mg SR 57746A (chlorowodorek), do odtworzenia przez 1 ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
Alanina bez pirogenów	18,0 mg
Mannitol bez pirogenów	9,0 mg
Kwas cytrynowy bezwodny bez pirogenów	7,7 mg
Butelka 3 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 13 mm	1

Przykład 7. Skład liofilizatu SR 57746A (chlorowodorek) do odtworzenia przez 4 ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
SR 57746A	0,44 mg
Alanina bez pirogenów	72,0 mg
Mannitol bez pirogenów	36,0 mg
Kwas cytrynowy bezwodny bez pirogenów	30,8 mg
Polisorbat 80	4,0 mg
Butelka 20 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu o średnicy 20 mm	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 20 mm	1

Przykład 8. Skład liofilizatu SR 57746A (chlorowodorek) do liofilizacji, wyrażony stężeniem objętości końcowych roztworu, wynoszących 100 ml po dodaniu odpowiedniej ilości wody PPI

186 284

Składniki	Skład preparatu jednostkowego w mg/ml
SR 57746A	0,11 mg/ml
Alanina bez pirogenów	18,0 mg/ml
Mannitol bez pirogenów	9,0 mg/ml
Kwas cytrynowy bezwodny bez pirogenów	7,7 mg/ml
Polisorbat 80	1,0 mg/ml
Woda do preparatów do wstrzyknięć	q.s.ad 1 ml
Butelka z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski	1

Przykład 9. Skład liofilizatu SR 57746A (chlorowodorek), zawierającego 0,01 do 0,2 mg SR 57746A (chlorowodorek), do odtworzenia przez 1 ml wody PPI

Składniki	Preparat jednostkowy w (mg)
Alanina bez pirogenów	18,0 mg
Mannitol bez pirogenów	9, 0 mg
Kwas cytrynowy bezwodny bez pirogenów	7,7 mg
Polisorbat 80	1,0 mg
Butelka 3 ml z białego szkła typ 1	1
Korek słupkowy z szarego chlorobutylu	1
Kapsel aluminiowy Flip-off niebieski o średnicy 13 mm

186 284

1/R = alanina/mannitol

FIG.2

Wpływ stosunku 1/R ₌ alanina/mannitol (wagowo) na temperaturę przejścia szklistego liofilizatów

186 284

Ul \α

00'0002 00'0 νΐΝΉΖ3ΠΖ

FIG. 1

Analiza przez dyfrakcję promieni X proszku dwóch liofilizatów, zawierających mieszaninę mannitol/alanina w stosunku R=0,5; R jest stosunkiem masowym mannitolu do alaniny

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz.

Claims

1. Preparat liofilizowany, składający się z fazy bezpostaciowej i fazy krystalicznej, farmaceutycznie dopuszczalny, zawierający co najmniej jeden niebiałkowy składnik czynny, znamienny tym, że zawiera mannitol i alaninę w stosunku R, zawartym w zakresie 0,1 do 1, gdzie R oznacza stosunek masy mannitolu do masy alaniny, z wyłączeniem preparatów zawierających ponadto jedną lub kilka substancji tworzących matrycę, wybranych z następującej grupy: pochodne białkowe pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego, jak żelatyny; dekstryny lub ekstrakty białkowe z ziaren zbóż lub soi; gumy, takie jak agar lub ksantan; polisacharydy; alginiany; karboksymetylocelulozy; pektyny; polimery syntetyczne jak poliwinylopirolidon; kompleksy typu polisacharydowego, jak żelatyna akacjowa; oraz ich mieszaniny.

2. Preparat według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera składnik czynny połączony z innym składnikiem czynnym o charakterze białkowym.

3. Preparat według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zawiera ponadto co najmniej jeden składnik dodatkowy wybrany spośród: buforu, środka powierzchniowo czynnego, konserwanta, soli, przeciwutleniacza i czynnika chelatującego.

4. Preparat według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że ma postać przeznaczoną do rekonstytucji roztworu do podawania drogą pozajelitową.

5. Preparat według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że ma postać przeznaczoną do rekonstytucj i roztworu do podawania drogą doustną.

6. Preparat według zastrz. 4, znamienny tym, że ma postać przeznaczoną do rekonstytucj i roztworu do wstrzyknięć.

7. Preparat według zastrz. 1, znamienny tym, że ma postać do bezpośredniego podawania drogą doustną.

8. Preparat według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera składnik czynny wybrany z grupy utworzonej przez kwasy fenyloalkanowe, niesteroidowe środki przeciwzapalne typu oksykamu, paracetamol, acetylosalicylan lizyny lub argininy, kwasy żółciowe, kortykosteroidy, antracykliny, floroglucynol, pochodne platyny, pochodne alkaloidów z barwinka, pochodne alkaloidów sporyszu, pochodne zasad purynowych lub pirymidynowych, prostaglandyny, benzodiazepiny, antybiotyki β-laktamowe, antybiotyki makrolidowe, antybiotyki z rodziny tetracyklin, antybiotyki typu chloramfenikolu, antybiotyki typu spiramycyny, nitrozomoczniki, iperyty azotowe, ^-antagonistów, omeprazol, witaminy, środki przeciwrakowe, leki sercowo-naczyniowe, leki hematologiczne, leki przeciwzakrzepowe i antykoagulanty, heparynoidy, oksoglutaran diargininy, ekstrakty z roślin, nukleotydy, analogi kwasu walproinowego, metopimazynę, moksysylit, bifosfoniany czynne jako czynnik antyosteoporotyczny, pralidoksym, deferoksaminę, barbiturany, klometiazol, antagonistów 5-HT2, antagonistów angiotensyny II, fantofaron, tirapazaminę, (2S) -1-[(2R,3S)-5-chloro-3-(2-chlorofenylo)-1-(3,4dimetoksybenze'nosulfonylo)-3-hydroksy-2,3-dihydro-1 H-indolo-2-karbonylo]pirolidyno-2-karboksyamid, N,N-dibutylo-3-(4-[(2-butylo-5-metylosulfonamido) benzofuran-3-ylokarbonylo]fenoksy}propyloaminę, 6-(2-dietyloammo-2-metylo)propyloamino-3-fenylo-4-propylopirydazynę, {(7S)-7-[(2R)-2-(3-chlorofenylo)-2-hydroksyetyloamino]-5,6,7,8-tetrahydronaftalen-2yloksy}octan etylu, 1-(2,4-dichlorofenylo)-3-(N-piperydyn-1-ylokarboksyamido)-4-metylo-5(4-chlorofenylo)-1H-pirazol, 4-{[N-(3,4-dimetoksyfenetylo)]-N-metyloaminopropoksylo)-2benzenosulfonylo-3-izopropylo-1 -metyloindol, kwas 2- {[ 1 -(7-chlorochinolin-4-ylo)-5-(2,6dimetoksyfenylo)-1 H-pirazolo-3 -karbonylo] amino} adamantano-2-karboksylowy, N-cykloheksylo-N-etylo-3-(3-chloro-4-cykloheksylofenylo)prop-2-enyloaminę, (-)-N-metylo-N-[4-(4acetyloamino-4-fenylopiperydyno)-2-(3,4-dichlorofenylo)butylo]benzamid, chlorek (S)-1-(2[3-(3,4-dichlorofenylo)-1-(3-izopropoksyfenyloacetylo)piperydyn-3-ylo]etyło}-4-fenylo-lazoniabicyklo[2.2.2]oktanu i jego czwartorzędowe sole farmaceutycznie dopuszczalne,

186 284

4-amino-1-(6-chloropiryd-2-ylo)piperydynę, (S)-N-(1-{3-[1-benzoilo-3-(3,4-dichloro-fenylo) piperydyn-3-ylo]propylo} -4-f'enylopiperydyn-4-ylo)-N-metyloacetamid, kwas 2-{[4-(2-chlorofenylo)tiazol-2-ilo]-aminokarbonylo}indolo-1-octowy, klopidogrel, chlorowodorek 1-(2naftalen-2-yloetylo)-4-(3-trifluorometylofenylo)-1,2,3,6-tetrahydropirydyny, N,N-dimetylo-N'(pirydyn-3-ylo)metylo-N'-[4-(2,4,6-trii:zopropylofenylo)tićazol-2-ilojetano-1,2-diaiminę, oraz ich sole farmaceutycznie dopuszczalne.

9. Preparat według zastrg . 1, znamienny tym, źc zawierz składnik czynny wybrany spośród kwasu 2-{[4-(2-chlorofenylo)tiazol-2-ilo]aminokiarbonylo}mdolo-1-octowego i jego soli potasowej, irbesartanu, klopidogrelu, kwasu ursodezoksycholowego i jego soli sodowej, chlorowodorku 1 -(2-naftalzn-2-yloetylo)-4-(3-trifluorom etylo fenylo)- 1,2,3,6-tetrahydropirydyny, fumaranu N,N-aimetylo-N'-(pirydyn-3-ylo)metylb-N'-[4-(2,4,6-triizopropylofenylo)tiazol-2-ilojetano-1,2-diaminy, kwasu 2-[(5-(2,^^^<diim<^t^t^oks;yfe^yl<^o)^ 1 - ^-^-dimetyloaminopropylo)metylokarbamoilo]-2-izopropylofenylo}-1H-pirαnok)-3-karbonylo)ammo]adamantano^-karboksylowego, 3-(1-(2-[4-benzoilo-2-(3,4-aifluorofenylo)-morf^lm-2-ylo]etylo}-4-fznylopipzryayn-4-ylo)-1,1-dimetylomocnmka, trichlorowodorku kwasu 3-[N-{4-[4-(aminoiminomztylo)-fenylo]-1,3-tiazol-2-ilo }-N-( 1 -karboksymetylopiperyayn-4-ylotamino]propionowego, 3-[N-{4-[4-(amino(N-etoksykarbonylo-imino)metylo)fenylσ]-1,3-tianol-2-ilo)-N-(1ztoksykarbonylo-metylo)piperydyn-4-ylo)ammo]propionianu etylu, 5-etoksy-1-[4-(N-tzrtbutylokarbamoilo)-2-metoksybenzenosułfbnylo]-3-spiro-[4-(2-morfblinoetyloksytcykloheksano]indolin-2-onu oraz ich soli farmaceutycznie dopuszczalnych.

10. Preparat według zastrz. 1, znamienny tym, że jest otrzymany po liofilizacji roztworu, w którym mannitol ma stężenie 9 mg na ml, alanina ma stężenie 18 mg na ml i składnikiem czynnym jest kwas 2-{[4-(2-chlorofznydb)tiαzol-2-ilo]an^inokarbonylo}indolo-1-octowy w stężeniu 1,18 mg na ml lub jedna z jego soli dopuszczalnych farmaceutycznie w równoważnym stężeniu.

11. Preparat według zastrz. 1, znamtenny tym, że jest otrzymany po liofilizacji roztworu, w którym mannitol ma stężenie 10 mg na ml, alanina ma stężenie 23 mg na ml i składnikiem czynnym jest irbesartan w stężeniu 1 mg na ml lub jedna z jego soli dopuszczalnych farmaceutycznie w równoważnym stężeniu.

12. Preparat według zastrz. 1, znamienny tym, że jest otrzymany po liofilizacji roztworu, w którym mannitol ma stężenie 9 mg na ml, alanina ma stężenie 18 mg na ml i składnikiem czynnym jest chlorowodorek 1-(2-naftalen-2-yloztylo)-4-(3-trifluorometylofznylo)1,2,3,6-tetrahydropirydyny w stężeniu w zakresie 0,01 do 0,2 mg na ml lub jedna z jego soli dopuszczalnych farmaceutycznie w równoważnym stężeniu.

13. Sposób stabilizowania nizbiałkowego składnika czynnego, zawartego w preparacie liofilizowanym, dopuszczalnym farmaceutycznie, znamienny tym, że obejmuje etapy:

- filtracji otrzymanych roztworów; i