PL184452B1

PL184452B1 - Zespół zamka bębenkowego i klucza, zamek bębenkowy i klucz surowy do zamka bębenkowego

Info

Publication number: PL184452B1
Application number: PL97331168A
Authority: PL
Inventors: Charles W.Jr. Eden
Original assignee: Internat Security Products
Priority date: 1996-07-19
Filing date: 1997-07-18
Publication date: 2002-10-31
Also published as: KR20000067884A; AU3886997A; CZ17399A3; IL127761A0; PL331168A1; JP3782462B2; EP0912810B1; ATE278087T1; DE69730963D1; AU725728B2; CA2260994C; HUP9904346A3; CA2260994A1; WO1998003754A1; US5819567A; EP0912810A4; HUP9904346A2; JP2000515210A; EP0912810A1; US5970761A

Abstract

1. Zespól zamka bebenkowego i klucza, zawierajacy klucz majacy czesc uchwytowa i wzdluznie wystajace z czesci uchwytowej pióro, które posiada pare odsunietych powierzchni bocznych przynajmniej czesciowo równoleglych do siebie i polaczonych para krawedzi przechodzacych miedzy nimi, przy czym przynajmniej jedna z tych krawedzi ma wykonane nieregu- larne powierzchnie, które tworza gran robocza klucza, oraz zawierajacy zamek posiadajacy oslone majaca wzdluzna os i wewnetrzna powierzchnie otaczajaca komore bebenkowa i majaca kor pus posiadajacy przynajmniej jeden wzdluzny rzad komór zastawkowych, a w komorze bebenkowej jest zamontowa- ny obrotowo wokól wzdluznej osi bebenek, w którym jest uksztaltowana wzdluznie szczelina na klucz posiadajaca przeciw- ne boki, zas pomiedzy szczelina na klucz i zewnetrzna po- wierzchnia bebenka jest uksztaltowany co najmniej jeden rzad komór zastawkowych, z których kazda jest usytuowana wspólo- siowo z jedna z komór zastawkowych korpusu oslony, przy czym zewnetrzna powierzchnia bebenka tworzy z wewnetrzna po- wierzchnia oslony pierwsza linie scinania, zas w komorach zastawkowych korpusu oslony i bebenka sa umieszczone kolecz- kowe zastawki, zawierajace co najmniej dolna zastawke i górna zastawke oraz scisnieta sprezyne umieszczona nad górna zastaw- ka i dociskajaca zastawki w kierunku szczeliny klucza w komorze zastawkowej bebenka, przy czym koleczki dolnych zastawek stykaja sie z koleczkami górnych zastawek na linii scinania, zna- mienny tym, ze klucz (46) ma wystep krzywkowy (58) wystajacy na bok od jednej z jego bocznych powierzchni (50, 52) majacy dlugosc znacznie mniejsza niz dlugosc pióra (64) klucza (46), a bebenek (12) ma wyciecie, które jest usytuowane w odstepie. . . . FIG. 3B PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zespół zamka bębenkowego i klucza, zamek bębenkowy i klucz surowy do zamka bębenkowego.

184 452

Znane są zespoły zamków mechanicznych i kluczy, w których zastosowany jest jeden lub kilka szeregowych układów kołeczkowych zastawek. Stosy kołeczkowych zastawek w takich zamkach przemieszczaj ą się promieniowo względem osi obrotu bębenka, po włożeniu klucza w szczelinę na klucz wykonaną w tym bębenku. Stosy kołeczkowych zastawek składają się przynajmniej z górnej zastawki napędzającej, która jest dociskana sprężyną w kierunku osi obrotu, i dolnej zastawki napędzanej. Prawidłowo nacięta grań robocza klucza będzie powodowała przestawienie stosów kołeczkowych zastawek, w wyniku czego powierzchnia styku pomiędzy poosiowo wyrównaną górną zastawką napędzającą i dolną zastawką napędzaną będzie zgodna z linią ścinania utworzoną przez zewnętrzny obwód bębenka. W ten sposób poprawnie nacięta grań robocza klucza umożliwi obrót bębenka z dolnymi kołeczkami zastawek wewnątrz osłony. Obrót bębenka będzie powodował, w wyniku oddziaływania krzywki połączonej z bębenkiem, uruchomienie mechanizmu zasuwy.

Zamki typu ogólnie omówionego powyżej są znane w tej dziedzinie jako zamki bębenkowe. Najczęstszym sposobem pokonania zamka bębenkowego jest wytworzenie podrobionego klucza. Niestety, nie jest możliwe zabezpieczenie przed pokonaniem zamka poprzez opracowanie krętej szczeliny na klucz, bądź poprzez zastosowanie różnych układów kołeczków w stosach zastawek.

Tak, więc od dawna występowało zapotrzebowanie na zamek zapewniający lepsze zabezpieczenie, a zwłaszcza zamek, który będzie przytrzymywał podrobiony klucz, zwłaszcza częściowo ukształtowany klucz, który jest „pasowany” z zamiarem pokonania zamka. Oprócz przytrzymywania klucza wysoki poziom zabezpieczenia wymusza również opracowanie zespołu zamka i klucza, który dawałby producentowi możliwość wzmożenia kontroli używania klucza, jako wyłącznemu dostawcy klucza dla tego zespołu.

Zespół zamka bębenkowego i klucza, według wynalazku zawiera klucz mający część uchwytową i wzdłużnie wystające z części uchwytowej pióro, które posiada parę odsuniętych powierzchni bocznych przynajmniej częściowo równoległych do siebie i połączonych parą krawędzi przechodzących między nimi. Przynajmniej jedna z tych krawędzi ma wykonane nieregularne powierzchnie, które tworzą grań roboczą klucza. Zamek zespołu posiada osłonę mającą wzdłużną oś i wewnętrzną powierzchnię otaczającą komorę bębe:nkową i mającą korpus posiadający przynajmniej jeden wzdłużny rząd komór zastawkowych. W komorze bębenkowej zamka jest zamontowany obrotowo wokół wzdłużnej osi bębenek, w którym jest ukształtowana wzdłużnie szczelina na klucz posiadająca przeciwne boki, zaś pomiędzy szczeliną na klucz i zewnętrzną powierzchnią bębenka jest ukształtowany co najmniej jeden rząd komór zastawkowych, z których każda jest usytuowana współosiowo z jedną z komór zastawkowych korpusu osłony. Zewnętrzna powierzchnia bębenka tworzy z wewnętrzną powierzchnią osłony pierwszą linię ścinania, zaś w komorach zastawkowych korpusu osłony i bębenka są umieszczone kołeczkowe zastawki, zawierające co najmniej dolną zastawkę i górną zastawkę oraz ściśniętą sprężynę umieszczoną nad górną zastawką i dociskającą zastawki w kierunku szczeliny klucza w komorze zastawkowej bębenka. Kołeczki dolnych zastawek stykają się z kołeczkami górnych zastawek na linii ścinania.

Zespół zamka bębenkowego i klucza, według wynalazku charakteryzuje się tym, że klucz ma występ krzywkowy wystający na bok od jednej z jego bocznych powierzchni mający długość znacznie mniejszą niż długość pióra klucza, a bębenek ma wycięcie, które jest usytuowane w odstępie i w jednej osi z co najmniej jedną komorą zastawkową osłony. Wewnątrz wycięcia jest umieszczony człon płytkowy zamontowany obrotowo pomiędzy pierwszym położeniem, w którym przynajmniej jeden kołeczek górnej zastawki przechodzi przez pierwszą linię ścinania i jest umieszczony we wgłębieniu, oraz drugim położeniem, w którym kołeczek górnej zastawki jest utrzymywany przez człon płytkowy nad pierwszą linią ścinania. Człon płytkowy jest sprzężony z kluczem umieszczonym w szczelinie poprzez umieszczony w otworze w ścianie szczeliny występ krzywkowy klucza przemieszczający człon płytkowy z jego pierwszego położenia do jego drugiego położenia.

Zewnętrzna powierzchnia bębenka ma kształt walcowy, a wycięcie bębenka jest przynajmniej częściowo wyrównywane względem jednej z komór zastawkowych osłony, zaś człon płytkowy jest zamontowany przesuwnie w wycięciu.

184 452

Człon płytkowy posiada powierzchnię oporową, która stanowi przedłużenie linii ścinania zewnętrznej powierzchni bębenka w drugim położeniu członu płytkowego i jest usytuowana poniżej linii ścinania w pierwszym położeniu członu płytkowego.

Wycięcie rozciąga się do szczeliny na klucz, a człon płytkowy ma występ, który co najmniej częściowo wystaje do szczeliny na klucz w pierwszym położeniu członu płytkowego, i występ jest odsunięty od szczeliny w drugim położeniu członu płytkowego.

Korzystnie, wycięcie rozciąga się do szczeliny na klucz w jej części, która jest usytuowana naprzeciwko komór zastawkowych bębenka względem wzdłużnej osłony.

Korzystnie, występ krzywkowy klucza ma kształt podłużny i jest usytuowany wzdłużnie na piórze klucza.

Występ krzywkowy klucza styka się z występem członu płytkowego przemieszczając człon płytkowy.

Występ krzywkowy pióra klucza styka się z występem członu płytkowego.

Boczne powierzchnie klucza przebiegają na jego długości i stanowią dwie równoległe płaszczyzny, odsunięte od siebie i tworzące maksymalną grubość pióra, a występ krzywkowy wystaje poza pierwszą z równoległych płaszczyzn, zaś pióro klucza posiada ponadto wgłębienie usytuowane naprzeciwko występu krzywkowego, które to wgłębienie jest ukształtowane w powierzchni bocznej pióra znajdującej się naprzeciwko pierwszej powierzchni bocznej.

Zamek bębenkowy, według wynalazku, zawiera osłonę posiadającą przedni koniec, wzdłużnie oddalony tylny koniec oraz wzdłużną oś przechodzącą między nimi, która to osłona posiada wewnętrzną powierzchnię otaczającą komorę bębenkową współosiową, względem osi osłony, i ma korpus posiadający przynajmniej jeden wzdłużny rząd komór zastawkowych połączonych z wewnętrzną powierzchnią, których osie tworzą wraz z wzdłużną osią osłony pierwszą płaszczyznę. W komorze bębenkowej jest zamontowany obrotowo wokół wzdłużnej osi bębenek, w którym jest ukształtowana wzdłużnie szczelina na klucz posiadająca przeciwne boki, zaś pomiędzy szczeliną na klucz i zewnętrzną powierzchnią bębenka jest ukształtowany co najmniej jeden rząd komór zastawkowych bębenka, z których każda jest usytuowana współosiowo z jedną z komór zastawkowych korpusu osłony. Zewnętrzna powierzchnia bębenka ma kształt cylindryczny, i tworzy z osłoną pierwszą linię ścinania, zaś w komorach zastawkowych korpusu osłony są umieszczone zestawy kołeczkowych zastawek, zawierające co najmniej dolną zastawkę i górną zastawkę oraz ściśniętą sprężynę umieszczoną nad górną zastawką i dociskającą zastawki w komorze zastawkowej bębenka w kierunku szczeliny na klucz. Kołeczki dolnych zastawek są umieszczone w szczelinie na klucz i rozciągają się na linii ścinania.

Zamek bębenkowy, według wynalazku, charakteryzuje się tym, że bębenek, w położeniu odpowiadającym jednej z jego komór zastawkowych ma wycięcie rozciągające się od zewnętrznej powierzchni cylindrycznej bębenka po jednej stronie szczeliny na klucz. Wycięcie jest połączone ze szczeliną poprzez otwór usytuowany z boku szczeliny i przynajmniej częściowo tworzy wgłębienie w zewnętrznej powierzchni bębenka we wzdłużnym położeniu odpowiadającym jednej z jego komór zastawkowych oraz jest kątowo odchylone od osi tej komory zastawkowej bębenka. Wymiar i kształt przekroju wgłębienia odpowiadają wymiarowi i kształtowi przekroju komory zastawkowej korpusu osłony w tym wzdłużnym położeniu, zaś w wycięciu bębenka jest umieszczony człon płytkowy zamontowany ruchomo względem bębenka pomiędzy położeniami pierwszym i drugim. Człon płytkowy ma powierzchnię boczną, która w pierwszym położeniu członu płytkowego jest odsunięta od linii ścinania, a w drugim położeniu jest umieszczona nad wgłębieniem zewnętrznej powierzchni bębenka na linii ścinania i wypełnia wgłębienie powierzchni zewnętrznej w drugim położeniu

184 452 członu płytkowego. Na powierzchni zwróconej do szczeliny człon płytkowy ma występ, który przechodzi przez otwór w boku szczeliny i wystaje do szczeliny na klucz.

Wycięcie bębenka korzystnie ma kształt kołowego segmentu.

Otwór i wgłębienie bębenka są usytuowane po obu stronach drugiej płaszczyzny, która przechodzi poprzez wzdłużną oś symetrii osłony i jest poprzeczna do pierwszej płaszczyzny.

Człon płytkowy posiada zewnętrzną łukową powierzchnię, która z wewnętrzną powierzchnią osłony stanowi prowadnicę ruchu członu płytkowego względem bębenka.

Występ członu płytkowego wystaje do szczeliny na klucz w pierwszym położeniu członu płytkowego i występ jest odsunięty od szczeliny w drugim położeniu członu płytkowego.

Wgłębienie w zewnętrznej powierzchni bębenka jest utworzone częściowo przez nieprzelotowy otwór przecinający się z wycięciem, przy czym wycięcie bębenka ma szerokość mniejszą od średnicy komory zastawkowej kołeczkowych zastawek.

Występ członu płytkowego umieszczonego w wycięciu bębenka wystaje do szczeliny na klucz w pierwszym położeniu członu płytkowego, i występ jest odsunięty od szczeliny w drugim położeniu członu płytkowego.

Klucz surowy do zamka bębenkowego, według wynalazku posiada uchwyt, podłużne pióro wystające z uchwytu i zakończone końcówką pióra, które to pióro posiada oś wzdłużną i parę umieszczonych naprzeciw siebie krawędzi, których odległość określa szerokość pióra. Krawędzie są połączone powierzchniami bocznymi pierwszą i drugą, a mierzona poprzecznie do szerokości pióra odległość pomiędzy pierwszą i drugą powierzchnią boczną określa grubość pióra, która jest mniejsza od szerokości, zaś każda z powierzchni bocznych posiada podłużną powierzchnię, która rozciąga się na długości pióra tworząc płaszczyzny pierwszą i drugą równoległe przynajmniej do przecięcia powierzchni bocznych. Odległość pomiędzy tymi płaszczyznami stanowi największą grubość pióra.

Klucz surowy do zamka bębenkowego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że posiada co najmniej jeden występ krzywkowy wystający na zewnątrz od pierwszej powierzchni bocznej pióra pomiędzy uchwytem i końcówką pióra. Występ krzywkowy wystaje poza pierwszą płaszczyznę, ma długość znacznie mniejszą od długości pióra i posiada skierowaną w stronę końcówki pióra powierzchnię krzywkową, która ma wymiar i kształt dostosowany do wywierania stopniowo wzrastającej siły poprzecznie skierowanej do pierwszej płaszczyzny przy styku występu krzywkowego z występem popychacza krzywkowego zamka bębenkowego, który wystaje do szczeliny 28 na klucz. W drugiej płaszczyźnie pióra jest ukształtowane wgłębienie, przynajmniej częściowo wyrównanego z występem krzywkowym i mające wymiary i kształt uzupełniające do występu krzywkowego.

Występ krzywkowy przebiega wzdłużnie w kierunku długości pióra klucza surowego.

Zespół zamka i klucza zwłaszcza do drzwi, według wynalazku zapewnia bezpieczeństwo zamknięcia drzwi poprzez zwiększenie stopnia trudności uzyskania podrobionego klucza do uruchomienia zamka zamontowanego w takich drzwiach.

Klucz zespołu posiada unikalną właściwość w zakresie zabezpieczenia, ponieważ mechanicznie przytrzymuje w szczelinie klucza każdy niewłaściwy klucz, nie posiadający unikalnych cech konstrukcyjnych prawdziwego klucza i powoduje ustawienie stosów kołeczkowych zastawek w położeniu, które uniemożliwia obrót bębenka względem osłony. A zatem po włożeniu w szczelinę niepodrobionego klucza rdzeń tworzy powierzchnię ciągłą dla zastawki napędzającej w stosie w miejscu wycięcia. Natomiast w przypadku podrobionego klucza obrót klucza powoduje przemieszczenie zewnętrznego obwodu członu płytki poniżej linii ścinania i częściowo tworzy wgłębienie, w które wchodzi zastawka napędzająca po obróceniu bębenka względem osłony do wyrównania z komorą stosów kołeczkowych zastawek w osłonie i wycięciu w bębenku. Zastawka napędzająca przesuwa się promieniowo w przód w kierunku osi obrotu bębenka, ustawiając się w poprzek linii ścinania i zapobiegając dalszemu

184 452 obrotowi bębenka w kierunku zgodnym lub przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. W ten sposób zamek jest unieruchomiony a podrobiony klucz jest uchwycony w szczelinie.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zamek w rzucie pionowym z boku, w częściowym przekroju; fig. 2a i 2b - zamek z fig. 1, w pionowym rzucie z boku w przekroju z ukazaniem próby uruchomienia zamka podrobionym kluczem, przy czym na fig. 2a pokazano włożenie klucza a na fig. 2b przekrój poprowadzony wzdłuż linii 2b-2b na fig. 1, ukazujący częściowy obrót i uchwycenie klucza; fig. 3a i 3b - widoki podobne do fig. 2a i 2b przedstawiające uruchomienie zamka nie podrobionym kluczem; fig. 4a i 4b - surowy klucz według wynalazku w rzucie z obu boków; fig. 5 - surowy klucz z fig. 4a i 4b w przekroju poprowadzonym wzdłuż linii 5-5 na fig. 4b; i fig. 6a i 6b - surowy klucz z fig. 4a i 4b, w rzutach perspektywicznych z obu boków.

Na figurach 1-3 jest przedstawiony bębenkowy zamek 10 zgodny z niniejszym wynalazkiem. Zamek 10 zawiera bębenek 12, który może się obracać wokół osi obrotu względem osłony 14. Osłona 14 posiada przedłużenie tworzące korpus 16. W ujawnionym przykładzie w korpusie 16 występuje pojedynczy rząd komór zastawkowych, jak na przykład komora zastawkowa 18. Komory zastawkowe 18 korpusu 16 w stanie zamkniętym, jak pokazano na fig. 2a i 3a, są wyrównane z komorami zastawkowymi 20 w bębenku 12. W ujawnionym przykładzie w wyrównanych komorach zastawkowych 18 występują stosy kołeczkowych zastawek bębenka zawierające napędzającą górną zastawkę 22 i napędzaną dolną zastawkę 24. Górne zastawki 22 są elastycznie dociskane przez sprężynę ściskaną 26 promieniowo w kierunku osi obrotu bębenka 12. W prawym końcu bębenka 12 zamka 10 pokazanego na fig. 1 zamocowany jest suwak bądź krzywka (nie pokazano). Suwak korzystnie jest połączony z mechanizmem zasuwy, w wyniku czego zamek 10 jest stosowany wybiórczo do zamknięcia lub otwarcia dostępu do przestrzeni po jednej stronie drzwi, w których jest zamontowany.

Opisany powyżej zamek 10 ma budowę tradycyjną. A zatem dla specjalistów jest zrozumiałe, że konfiguracja i rozmieszczenie komór zastawkowych 18 korpusu 16 i stosów kołeczkowych zastawek bębenka mogą się zmieniać bez odstępstwa od idei wynalazku. Przykładowo, mogą występować liczne układy komór zastawkowych 18, promieniowo przesuniętych względem siebie, a w stosach może występować dowolna ilość kołeczkowych zastawek. Również zgodnie z tradycyjną budową, w bębenku 12 jest wykonana szczelina 28 na klucz (patrz fig. 2a) tworząca płaszczyznę. W ujawnionym przykładzie w płaszczyźnie tej leżą osie komór zastawkowych 18. Szczelina 28 łączy się z komorami zastawkowymi 20 w bębenku 12 i posiada jednoznaczny profil, to znaczy przekrój poprzeczny dobrany przez producenta zamka. W tradycyjnej szczelinie 28 na klucz występują prowadnice pióra, które w części tworzą przekrój poprzeczny szczeliny 28 na klucz. Klucz 46 uruchamiający zamek 10, to znaczy klucz 46, który wejdzie w szczelinę 28, musi mieć tak nacięte powierzchnie boczne pióra, aby współpracowały z prowadnicami pióra. A zatem, począwszy od surowego klucza o równoległych bokach, podłużne nacięcia powinny być tak wykonane, aby poprzeczny przekrój pióra był dopasowany do przekroju szczeliny 28. Ponadto, biorąc pod uwagę przedstawiony na rysunkach jako przykład zamek 10, posiadający pojedynczy rząd stosów kołeczkowych zastawek bębenka, jedna krawędź pióra klucza 46 musi być również tak nacięta, to znaczy musi być tak wykonana grań robocza, aby po włożeniu klucza 46 w szczelinę 28 zetknięcie pomiędzy nieregularną górną krawędzią klucza 46 i dolnymi zastawkami 24, jak pokazano na fig. 2 i 3, powodowało przesunięcie stosów bębenka 12 i ugięcie sprężyn 26, aby powierzchnie styku pomiędzy górnymi zastawkami 22 i dolnymi zastawkami 24 leżały w linii ścinania pomiędzy bębenkiem 12 i osłoną 14. A zatem w tradycyjnym zamku bębenkowym dla umożliwienia wzajemnego obrotu pomiędzy bębenkiem i osłoną na bokach surowego klucza muszą być wykonane podłużne nacięcia dla utworzenia profilu zgodnego z przekrojem szczeliny na klucz, a grań robocza surowego klucza posiadającego poprawny profil musi być nacięta według kombinacji zamka utworzonej przez różne długości kołeczków, które tworzą poszczególne stosy zastawek bębenka.

Zgodnie z wynalazkiem w miejscu co najmniej jednego ze stosów kołeczkowych zastawek jest wycięty kołowy segment bębenka 12. Segment ten jest utworzony pomiędzy ścianką 30 bębenka 12, która jest, z wyjątkami omówionymi poniżej, prosta i ciągła pomię184 452 dzy dwoma punktami przecięcia z linią ścinania. W ujawnionym przykładzie odstęp pomiędzy szczeliną 28 na klucz i ścianką 30 wzrasta od pierwszego końca tej ścianki 30 leżącego w sąsiedztwie szczeliny 28 na klucz do przeciwległego końca ścianki 30 w sąsiedztwie zewnętrznego końca komory zastawkowej 20 bębenka 12. Otwór 32 w ściance 30 tworzy połączenie pomiędzy szczeliną 28 na klucz i przestrzenią utworzoną przez wycięcie kołowego segmentu. W ujawnionym przykładzie otwór 32 jest utworzony przez półkolisty rowek, który tworzy część profilu szczeliny 28 na klucz. W obszarze wycięcia kołowego segmentu promień rowka, który stanowi część szczeliny 28 na klucz, przekracza grubość ścianki 30, tworząc tym samym w ściance 30 otwór 32 z łukowymi ściankami bocznymi. Otwór 32 jest usytuowany, względem komory zastawkowej 20 bębenka 12, po przeciwnej stronie płaszczyzny, która przebiega poprzez oś obrotu bębenka i jest prostopadła do osi komory zastawkowej 20.

W wycięciu umieszczony jest ruchomy człon płytkowy 34 posiadający kształt podobny, lecz różniący się od wycięcia kołowego segmentu tworzącego ściankę 30. Człon płytkowy 34 posiada pierwszy prosty bok 36 zwrócony do ścianki 30. Prosty bok 36 jest zaopatrzony w występ popychacza krzywkowego 38, który wchodzi w otwór 32. Człon płytkowy 34 posiada również łukowy bok 40, odchodzący od pierwszego końca prostego boku 36, przy czym promień łukowego boku 40 jest zasadniczo taki sam jak promień bębenka 12.

Łukowy bok 40 dochodzi do i styka się z powierzchnią boczną 42, która może być prosta lub zakrzywiona jak pokazano, i która dochodzi do drugiego końca prostego boku 36, usytuowanego nad płaszczyzną wierzchu szczeliny na klucz zamka, przedstawionego na fig. 2 i 3. Szerokość członu płytkowego 34, jak pokazano na fig. 1, jest mniejsza od średnicy komory zastawkowej 18 w korpusie 16. W bębenku 12 wykonany jest nieprzelotowy otwór bądź wgłębienie 44, które częściowo wchodzi w ściankę 30. Rozmiar i kształt wgłębienia 44 jest dostosowany do dolnego końca kołeczka górnej zastawki 22. Oś wgłębienia 44 przecina wycięcie w postaci kołowego segmentu. W rezultacie segment płytkowy 34 wchodzi we wgłębienie 44, w wyniku czego następuje połączenie. W zależności od położenia segmentu płytkowego 34 jest uzyskany lub zablokowany dostęp kółeczka górnej zastawki 22 do wgłębienia 44. Położenie segmentu płytkowego 34 jest kontrolowane w sposób opisany poniżej.

Na figurze 3 pokazano klucz 46 według wynalazku. Surowy klucz 48, z którego jest wykonywany klucz 46, pokazano na fig. 4 i 6. Pióro 64 surowego klucza 48, wystaje od uchwytu 49 i zawiera parę leżących naprzeciwko siebie płaskich boków pierwszy 50 i drugi 52 oraz krawędzie górną 54 i dolną 56. Surowy klucz 48 różni się od dotychczasowych wykonaniem krzywkowego występu 58 na pierwszym boku 50 pióra 64. Krzywkowy występ 58 ma kształt korzystnie podłużny, jak pokazano na fig. 4B i 6A, a jego przekrój jest dostosowany do przekroju rowka tworzącego otwór 32. Po przeciwnej stronie pióra 64 utworzone jest wgłębienie 58' usytuowane dokładnie naprzeciwko krzywkowego występu 58, jak przedstawiono na fig. 4A, 5 i 6B. Kształt i rozmiar wgłębienia 58' są dostosowane do kształtu i rozmiaru krzywkowego występu 58. Krzywkowy występ 58 jest również umieszczony poniżej osi symetrii pióra. Na surowym kluczu 48 są również wykonane podłużne nacięcia 60 przebiegające wzdłuż boku (boków) surowego klucza zgodnie z prowadnicami pióra w szczelinie 28 na klucz. Klucz 46 do uruchamiania zamka 10 jest wykonywany poprzez nacięcie górnej krawędzi surowego klucza 48 w celu utworzenia ząbków, to znaczy nacięć grani roboczej, które są wyrównane ze stosami kołeczkowych zastawek przy pełnym wprowadzeniu klucza 46 w szczelinę 28 na klucz, przy czym nacięcia grani są wykonane na takiej „wysokości”, że poszczególne stosy kołeczkowych zastawek ustawia się odpowiednio z kombinacją zamka. Szczególnie unikalną cechą surowego klucza 48 jest ukształtowanie występu 58 wystającego poza płaszczyznę boku 50, jak najlepiej przedstawiono to na fig. 5 i 6a.

Jak pokazano na fig. 2, włożenie w szczelinę 28 podrobionego klucza 66, który dopasowano do kombinacji zamka, ale który nie posiada występu krzywkowego 58, spowoduje przestawienie wszystkich stosów kołeczków zastawek do położeń umożliwiających obrócenie bębenka 12 wewnątrz osłony 14. Obrót bębenka 12 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara spowoduje zmianę położenia członu płytkowego 34. Przy stosunkowo małym kącie obrotu jak pokazano na fig. 2B człon płytkowy 34 opadnie, w wyniku czego jego prosty bok 36 oprze się o ściankę 30, takie opadnięcie wynika z oddziaływania pomiędzy ściskaną

184 452 sprężyną 26 z górną zastawką 22 i członem płytkowym 34, bądź następuje pod wpływem ciężaru członu płytkowego 34, lub też w wyniku oddziaływania obu tych czynników równocześnie. Dalszy obrót do położenia, w którym wgłębienie 44 wyrówna się z komorą zastawkową 18 spowoduje wejście kołeczka górnej zastawki 22 pod wpływem oddziaływania sprężyny 26, we wgłębienie 44 do oparcia się na powierzchni bocznej 42 członu płytkowego 34. W tym położeniu dalszy obrót bębenka 12 w kierunku zgodnym lub przeciwnym do ruchu wskazówek zegara będzie powstrzymany, ponieważ kołeczek górnej zastawki 22 blokuje taki ruch. Ponadto, ze względu na oddziaływanie pomiędzy unieruchomionymi dolnymi kołeczkami zastawek z górną krawędzią grani klucza podrobiony klucz 66 zostanie zablokowany w szczelinie 28 na klucz, to znaczy nie będzie mógł być wyjęty.

Jeśli opisane powyżej zablokowanie fałszywego klucza 66 jest pożądane w kierunku obrotu bębenka 12 zgodnym, i przeciwnym do ruchu wskazówek zegara z położenia według fig. 2A i 3B, zastosowany jest drugi człon płytkowy (nie pokazany), i wykonany jest drugi krzywkowy występ na stronie pióra klucza naprzeciwko krzywkowego występu 58.

Jak wynika z fig. 3A i 3B, włożenie prawdziwego klucza 46 w szczelinę 28 na klucz powoduje zetknięcie krzywkowego występu 58 i występu 38 na członie płytkowym 34. W wyniku tego zetknięcia następuje obrót członu płytkowego 34 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara względem bębenka 12, to znaczy występ 38 pracuje jako popychacz krzywkowy i w ten sposób napędza człon płytkowy 34, z którym jest integralny. Ruch ten jest prowadzony na wewnętrznej średnicy osłony 14, w związku z czym człon płytkowy 34 jest prowadzony do góry w taki sposób, że miejsce połączenia płaskiego boku 36 i powierzchni bocznej 42 przemieszcza się w styku z górnym końcem ścianki 30. W wyniku takiego oparcia następuje wypełnienie wgłębienia 44 przez powierzchnię boczna 42 członu płytkowego 34. Gdy bębenek 32 jest obracany w osłonie 14 powierzchnia boczna 42 członu płytkowego 34 początkowo zapobiega wejściu kołeczka górnej zastawki 22 we wgłębienie 44 w wystarczającym stopniu, a dalsze obracanie bębenka 12 pokazane na fig. 3B powoduje, że łukowy bok 40 członu płytkowego 34 dotyka spodu kołeczka górnej zastawki 22 i kołeczek górnej zastawki 22 ugina sprężynę 26, w wyniku czego możliwy jest obrót bębenka 12 do otwartego położenia.

Choć opisano tu korzystny przykład wykonania, mogą być wprowadzone zmiany i odstępstwa mieszczące się w zakresie tego wynalazku. W związku z tym należy rozumieć, że wynalazek został opisany jedynie przykładowo i bez ograniczenia.

184 452

FIG. 4B

184 452

FIG. 6B

184 452 sf-

FIG. I

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zespół zamka bębenkowego i klucza, zawierający klucz mający część uchwytową i wzdłużnie wystające z części uchwytowej pióro, które posiada parę odsuniętych powierzchni bocznych przynajmniej częściowo równoległych do siebie i połączonych parą krawędzi przechodzących między nimi, przy czym przynajmniej jedna z tych krawędzi ma wykonane nieregularne powierzchnie, które tworzą grań roboczą klucza, oraz zawierający zamek posiadający osłonę mającą wzdłużną oś i wewnętrzną powierzchnię otaczającą, komorę bębenkową i mającą korpus posiadający przynajmniej jeden wzdłużny rząd komór zastawkowych, a w komorze bębenkowej jest zamontowany obrotowo wokół wzdłużnej osi bębenek, w którym jest ukształtowana wzdłużnie szczelina na klucz posiadająca przeciwne boki, zaś pomiędzy szczeliną na klucz i zewnętrzną powierzchnią bębenka jest ukształtowany co najmniej jeden rząd komór zastawkowych, z których każda jest usytuowana współosiowo z jedną z komór zastawkowych korpusu osłony, przy czym zewnętrzna powierzchnia bębenka tworzy z wewnętrzną powierzchnią osłony pierwszą linię ścinania, zaś w komorach zastawkowych korpusu osłony i bębenka są umieszczone kołeczkowe zastawki, zawierające co najmniej dolną zastawkę i górną zastawkę oraz ściśniętą sprężynę umieszczoną nad górną zastawką i dociskającą zastawki w kierunku szczeliny klucza w komorze zastawkowej bębenka, przy czym kołeczki dolnych zastawek stykają się z kołeczkami górnych zastawek na linii ścinania, znamienny tym, że klucz (46) ma występ krzywkowy (58) wystający na bok od jednej z jego bocznych powierzchni (50, 52) mający długość znacznie mniejszą, niż długość pióra (64) klucza (46), a bębenek (12) ma wycięcie, które jest usytuowane w odstępie i w jednej osi z co najmniej jedną komorą zastawkową (18) osłony (14), a wewnątrz wycięcia jest umieszczony człon płytkowy (34) zamontowany obrotowo pomiędzy pierwszym położeniem, w którym przynajmniej jeden kołeczek górnej zastawki (22) przechodzi przez pierwszą linię ścinania i jest umieszczony we wgłębieniu, oraz drugim położeniem, w którym kołeczek górnej zastawki (22) jest utrzymywany przez człon płytkowy (34) nad pierwszą linią ścinania, przy czym człon płytkowy (34) jest sprzężony z kluczem (46) umieszczonym w szczelinie (28) poprzez umieszczony w otworze (32) w ścianie szczeliny (28) występ krzywkowy (58) klucza (46) do przemieszczania członu płytkowego (34) z jego pierwszego położenia do jego drugiego położenia.
2. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 1, znamienny tym, że zewnętrzna powierzchnia bębenka (12) ma kształt walcowy, a wycięcie bębenka jest przynajmniej częściowo wyrównane względem jednej z komór zastawkowych (l8) osłony, zaś człon płytkowy (34) jest zamontowany przesuwnie w wycięciu.
3. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 1, znamienny tym, że człon płytkowy (34) posiada powierzchnię oporową która stanowi przedłużenie linii ścinania zewnętrznej powierzchni bębenka (12) w drugim położeniu członu płytkowego (34) i jest usytuowana poniżej linii ścinania w pierwszym położeniu członu płytkowego (34).
4. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 2, znamienny tym, że człon płytkowy (34) posiada powierzchnię oporową która stanowi przedłużenie linii ścinania zewnętrznej powierzchni bębenka (12) w drugim położeniu członu płytkowego (34) i jest usytuowana poniżej linii ścinania w pierwszym położeniu członu płytkowego (34).
5. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 2, znamienny tym, że wycięcie rozciąga się do szczeliny (28) na klucz (46), a człon płytkowy (34) ma występ (38), który co najmniej częściowo wystaje do szczeliny (28) na klucz (46) w pierwszym położeniu członu płytkowego (34), i występ (38) jest odsunięty od szczeliny (28) w drugim położeniu członu płytkowego (34).
6. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 4, znamienny tym, że wycięcie rozciąga się do szczeliny (28) na klucz (46), a człon płytkowy (34) ma występ (38), który co

184 452 najmniej częściowo wystaje do szczeliny (28) na klucz (46) w pierwszym położeniu członu płytkowego (34), i występ (38) jest odsunięty od szczeliny (28) w drugim położeniu członu płytkowego (34).
7. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 5 albo 6, znamienny tym, że wycięcie rozciąga się do szczeliny (28) na klucz (46) w jej części, która jest usytuowana naprzeciwko komór zastawkowych (20) bębenka (12) względem wzdłużnej osłony (14).
8. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 1, znamienny tym, że występ krzywkowy (58) klucza (46) ma kształt podłużny i jest usytuowany wzdłużnie na piórze (64) klucza (46).
9. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 5, znamienny tym, że występ krzywkowy (58) klucza (46) styka się z występem (38) członu płytkowego (34) dla przemieszczania członu płytkowego (34).
10. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 7, znamienny tym, że występ krzywkowy (58) pióra (64) klucza (46) styka się z występem (38) członu płytkowego (34).
11. Zespół zamka bębenkowego i klucza według zastrz. 1, znamienny tym, że boczne powierzchnie (50, 52) klucza (46) przebiegają na jego długości i stanowią dwie równoległe płaszczyzny, odsunięte od siebie i tworzące maksymalną grubość pióra (64), a występ krzywkowy (58) wystaje poza pierwszą z równoległych płaszczyzn, zaś pióro klucza (46) posiada ponadto wgłębienie (58') usytuowane naprzeciwko występu krzywkowego (58), które to wgłębienie (58') jest ukształtowane w powierzchni bocznej pióra znajdującej się naprzeciwko pierwszej powierzchni bocznej.
12. Zamek bębenkowy, zawierający osłonę posiadającą przedni koniec, wzdłużnie oddalony tylny koniec oraz wzdłużną oś przechodzącą między nimi, która to osłona posiada wewnętrzną powierzchnię otaczającą komorę bębenkową współosiową względem osi osłony, i ma korpus posiadający przynajmniej jeden wzdłużny rząd komór zastawkowych połączonych z wewnętrzną powierzchnią, których osie tworzą wraz z wzdłużną osią osłony pierwszą płaszczyznę, a w komorze bębenkowej jest zamontowany obrotowo wokół wzdłużnej osi bębenek, w którym jest ukształtowana wzdłużnie szczelina na klucz posiadająca przeciwne boki, zaś pomiędzy szczeliną na klucz i zewnętrzną powierzchnią bębenka jest ukształtowany co najmniej jeden rząd komór zastawkowych bębenka, z których każda jest usytuowana współosiowo z jedną z komór zastawkowych korpusu osłony, przy czym zewnętrzna powierzchnia bębenka ma kształt cylindryczny, i tworzy z osłoną pierwszą linię ścinania, zaś w komorach zastawkowych korpusu osłony są umieszczone zestawy kołeczkowych zastawek, zawierające co najmniej dolną zastawkę i górną zastawkę oraz ściśniętą sprężynę umieszczoną nad górną zastawką i dociskającą zastawki w komorze zastawkowej bębenka w kierunku szczeliny na klucz, przy czym kołeczki dolnych zastawek są umieszczone w szczelinie na klucz i rozciągają się na linii ścinania, znamienny tym, że bębenek (12), w położeniu odpowiadającym jednej z jego komór zastawkowych (20) ma wycięcie rozciągające się od zewnętrznej powierzchni cylindrycznej bębenka (12) po jednej stronie szczeliny (28) na klucz (46), przy czym wycięcie jest połączone ze szczeliną (28) poprzez otwór (32) usytuowany z boku szczeliny (28) i przynajmniej częściowo tworzy wgłębienie (44) w zewnętrznej powierzchni bębenka (12) we wzdłużnym położeniu odpowiadającym jednej z jego komór zastawkowych (20) oraz jest kątowo odchylone od osi tej komory zastawkowej (20) bębenka (12), a wymiar i kształt przekroju wgłębienia (4-4) odpowiadają wymiarowi i kształtowi przekroju komory zastawkowej (18) korpusu (16) osłony (14) w tym wzdłużnym położeniu, zaś w wycięciu bębenka (12) jest umieszczony człon płytkowy (34) zamontowany ruchomo względem bębenka (12) pomiędzy położeniami pierwszym i drugim, przy czym człon płytkowy (34) ma powierzchnię boczną (42), która w pierwszym położeniu członu płytkowego (34) jest odsunięta od linii ścinania, a w drugim położeniu jest umieszczona nad wgłębieniem (44) zewnętrznej powierzchni bębenka (12) na linii ścinania i wypełnia wgłębienie (44) powierzchni zewnętrznej w drugim położeniu członu płytkowego (34), a na powierzchni zwróconej do szczeliny (28) człon płytkowy (34) ma występ (38), który przechodzi przez otwór (32) w boku szczeliny (28) i wystaje do szczeliny (28) na klucz.

184 452
13. Zamek bębenkowy według zastrz. 12, znamienny tym, że wycięcie bębenka (12) ma kształt kołowego segmentu.
14. Zamek bębenkowy według zastrz. 12, znamienny tym, że otwór (32) i wgłębienie (44) bębenka (12) są usytuowane po obu stronach drugiej płaszczyzny, która przechodzi poprzez wzdłużną oś symetrii osłony (14) i jest poprzeczna do pierwszej płaszczyzny.
15. Zamek bębenkowy według zastrz. 12, znamienny tym, że człon płytkowy (34) posiada zewnętrzną łukową powierzchnię (40), która z wewnętrzną powierzchnią osłony (14) stanowi prowadnicę ruchu członu płytkowego (34) względem bębenka (12).
16. Zamek bębenkowy według zastrz. 13, znamienny tym, że człon płytkowy (34) posiada zewnętrzną łukową powierzchnię (40), która z wewnętrzną powierzchnią osłony (14) stanowi prowadnicę ruchu członu płytkowego (34) względem bębenka (12).
17. Zamek bębenkowy według zastrz. 16, znamienny tym, że otwór (32) i wgłębienie (44) bębenka (12) są usytuowane po obu stronach drugiej płaszczyzny, która przechodzi poprzez wzdłużną oś symetrii osłony (14) i jest poprzeczna do pierwszej płaszczyzny.
18. Zamek bębenkowy według zastrz. 12 albo 16, znamienny tym, że występ (38) członu płytkowego (34) wystaje do szczeliny (28) na klucz w pierwszym położeniu członu płytkowego (34) i występ (38) jest odsunięty od szczeliny (28) w drugim położeniu członu płytkowego (34).
19. Zamek bębenkowy według zastrz. 12 albo 17, znamienny tym, że wgłębienie (44) w zewnętrznej powierzchni bębenka (12) jest utworzone częściowo przez nieprzelotowy otwór przecinający się z wycięciem, przy czym wycięcie bębenka (12) ma szerokość mniejszą od średnicy komory zastawkowej (20) kołeczkowych zastawek (22,24).
20. Zamek bębenkowy według zastrz. 19, znamienny tym, że występ (38) członu płytkowego (34) umieszczonego w wycięciu bębenka (12) wystaje do szczeliny (28) na klucz w pierwszym położeniu członu płytkowego (34), i występ (38) jest odsunięty od szczeliny (28) w drugim położeniu członu płytkowego (34).
21. Klucz surowy do zamka bębenkowego, posiadający uchwyt, podłużne pióro wystające z uchwytu i zakończone końcówką pióra, które to pióro posiada oś wzdłużną, i parę umieszczonych naprzeciw siebie krawędzi, których odległość określa szerokość pióra, przy czym krawędzie są połączone powierzchniami bocznymi pierwszą i drugą, a mierzona poprzecznie do szerokości pióra odległość pomiędzy pierwszą i drugą powierzchnią boczną określa grubość pióra, która jest mniejsza od szerokości, zaś każdą z powierzchni bocznych posiada podłużną powierzchnię, która rozciąga się na długości pióra tworząc płaszczyzny pierwszą i drugą równoległe przynajmniej do przecięcia powierzchni bocznych, przy czym odległość pomiędzy tymi płaszczyznami stanowi największą grubość pióra, znamienny tym, że posiada co najmniej jeden występ krzywkowy (58) wystający na zewnątrz od pierwszej powierzchni bocznej pióra (64) pomiędzy uchwytem (49) i końcówką pióra (64), przy czym występ krzywkowy (58) wystaje poza pierwszą płaszczyznę, ma długość znacznie mniejszą od długości pióra (64) i posiada skierowaną w stronę końcówki pióra (64) powierzchnię krzywkową do wywierania stopniowo wzrastającej siły poprzecznie skierowanej do pierwszej płaszczyzny przy styku występu krzywkowego (58) z występem (38) popychacza krzywkowego zamka bębenkowego, który wystaje do szczeliny (28) na klucz, zaś w drugiej płaszczyźnie pióra jest ukształtowane wgłębienie (58'), przynajmniej częściowo wyrównanego z występem krzywkowym (58) i mające wymiary i kształt uzupełniające do występu krzywkowego (58).
22. Klucz surowy według zastrz. 21, znamienny tym, że występ krzywkowy (58) przebiega wzdłużnie w kierunku długości pióra (64) klucza surowego (48).