PL192598B1 - Układ zamka bębenkowego i klucza, surowy klucz do zamka bębenkowego oraz klucz do zamka bębenkowego - Google Patents

Abstract

1. Uklad zamka bebenkowego i klucza, w którym za- mek ma korpus z usytuowanym wewnatrz obrotowym bebenkiem posiadajacym szczeline, zestaw kodowych tarcz blokujacych osadzonych obrotowo wzgledem beben- ka i obracalnych za pomoca klucza pomiedzy polozeniem poczatkowym a polozeniem otwarcia oraz wyposazonych, w co najmniej jedno obwodowe wyciecie okreslajace kom- binacje otwierania zamka oraz w otwór na klucz, a ponadto ma pret blokujacy obrót bebenka wzgledem korpusu, nato- miast klucz ma zestaw powierzchni nastawczych wspól- dzialajacych, odpowiednio, ze wspólpracujacymi po- wierzchniami kodowych tarcz blokujacych, przy czym w polozeniu otwarcia odpowiadajacym wprowadzeniu klucza i obróceniu go, obwodowe wyciecia kodowych tarcz blokujacych i szczelina w korpusie zamka stanowia kanal dla drazka blokujacego, zas otwór na klucz, w co najmniej jednej kodowej tarczy blokujacej ma, co najmniej dwie oddzielne prowadzace powierzchnie, z których jedna wspóldziala z jedna nastawcza powierzchnia klucza, przy- porzadkowana tej kodowej tarczy blokujacej i stanowiace zespól obracajacy kodowa tarcze blokujaca do polozenia otwarcia zamka, znamienny tym, ze w otworze (4a) na klucz (2) co najmniej jednej kodowej tarczy blokujacej (4) do czesci co najmniej jednej prowadzacej powierzchni (4a11, 4a12) jest przyporzadkowana wybiórczo jedna z co najmniej dwóch róznych kombinacyjnych powierzchni styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.) odpowiadajacej nastawczej powierzchni klucza (2). PL PL PL

Description

Opis wynalazku

Układ zamka bębenkowego i klucza, surowy klucz do zamka bębenkowego oraz klucz do zamka bębenkowego.

Przedmiotem wynalazku jest układ zamka bębenkowego i klucza, surowy klucz do zamka bębenkowego oraz klucz do zamka bębenkowego.

Rozbudowuje się rynek wybranych mechanizmów zamkowych o dużej liczbie kombinacji otwierania i/lub dodatkowych nowych profili kluczy przeznaczonych do stosowania w dużych grupach zamków obsługiwanych przez klucze uniwersalne, przy czym te nowe profile kluczy różnią się od wcześniejszych profili kluczy już występujących na rynkach. Pod określeniem profil klucza rozumie się kształt klucza przed wykonaniem w nim jakichkolwiek nastawczej powierzchni lub nacięć kombinacji potrzebnych do otwierania kombinacji zamka. Do dużych zastosowań powinny być dostępne, jeśli to potrzebne, nawet same profile klucza. Ponadto, zależnie od zastosowania, oddzielne profile klucza powinny być dostępne z jednej strony dla zamków obsługiwanych tylko w jednym kierunku obrotu, a z drugiej strony odpowiednio również dla zamków obsługiwanych w obu kierunkach. Kierunek obrotu lub kierunek obsługi zamka oznacza tu kierunek, w którym klucz obraca tarcze blokujące w celu otworzenia mechanizmu zamka. Ponieważ zamki bębenkowe wyposażone w obrotowe tarcze blokujące są już korzystne jako takie z punktu widzenia swych właściwości przeciwwłamaniowych, nowe profile kluczy powinny nadawać się do dostosowania zwłaszcza do mechanizmów zamkowych tych rodzajów.

Z opisu US 4351172 jest znany dwukierunkowo obsługiwany zamek bębenkowy z obrotowymi tarczami blokującymi, obsługiwany za pomocą symetrycznego klucza, który można wprowadzić w zamek w dwóch różnych położeniach obrotu. Zamek ten można dostosować tak, aby był obsługiwany tylko w jednym kierunku obrotu, ale wymaga to wyraźnego zablokowania jednego z kierunków obrotu za pomocą oddzielnego członu blokującego. Zamek bębenkowy znany z opisu US 5490405 jest obsługiwany tylko w jednym kierunku obrotu, przy czym powrót tarcz blokujących jest realizowany z wykorzystaniem oddzielnego członu powrotnego, dzięki czemu jest więcej miejsca na trzonie klucza na różne rowki profilowe. W przypadku tego zamka otwór na klucz w tarczach blokujących jest specjalnie skonstruowany tak, że przykładowo zamek nie może być obsługiwany przez klucz przeznaczony do obsługiwania zamka znanego z opisu US 4351172. Powstaje natomiast rodzina profili kluczy, która jest niezależna od wcześniejszych profili kluczy.

Z opisu Fl 25618 jest znany zamek obsługiwany dwukierunkowo, w którym wybór kierunku obsługi realizowany jest za pomocą oddzielnej płytki prowadzącej umieszczonej przed zestawem tarcz blokujących. W tym zamku otwory na klucz w tarczach blokujących mają oddzielną prowadzącą powierzchnię dla każdego możliwego cięcia kombinacji. Ponadto, klucz do obsługiwania tego zamka ma trzon z oddzielną bródką dla cięć kombinacji, która stanowi wyraźny kontrast wobec kluczy do obsługiwania zamków wspomnianych powyżej. Klucz po wprowadzeniu w zamek można obracać tylko w jednym kierunku w danym czasie, a ponadto kombinacja otwierania jest identyczna dla obu kierunków obrotu.

Celem wynalazku jest opracowanie układu zamka bębenkowego i klucza, surowego klucza do zamka bębenkowego oraz klucza do zamka bębenkowego, które to klucze byłyby funkcjonalnie niezależne od dotychczas znanych profili kluczy. Dalszym celem jest zapewnienie uniwersalności zgodnie z różnymi potrzebami zamykania tak, że zamki można byłoby łatwo dostosować do obsługi w jednym lub w dwóch kierunkach obrotu. Ponadto, zamek powinien być nieskomplikowany, pewny pod względem swego działania i korzystny pod względem swego kosztu.

Układ zamka bębenkowego i klucza, w którym zamek ma korpus z usytuowanym wewnątrz obrotowym bębenkiem posiadającym szczelinę, zestaw kodowych tarcz blokujących osadzonych obrotowo względem bębenka i obracalnych za pomocą klucza pomiędzy położeniem początkowym a położeniem otwarcia oraz wyposażonych w co najmniej jedno obwodowe wycięcie określające kombinację otwierania zamka oraz w otwór na klucz, a ponadto ma pręt blokujący obrót bębenka względem korpusu, natomiast klucz ma zestaw powierzchni nastawczych współdziałających, odpowiednio, ze współpracującymi powierzchniami kodowych tarcz blokujących, przy czym w położeniu otwarcia odpowiadającym wprowadzeniu klucza i obróceniu go, obwodowe wycięcia kodowych tarcz blokujących i szczelina w korpusie zamka stanowią kanał dla drążka blokującego, zaś otwór na klucz w co najmniej jednej kodowej tarczy blokującej ma co najmniej dwie oddzielne prowadzące powierzchnie, z których jedna współdziała z jedną powierzchnią nastawczą klucza, przyporządkowaną tej kodowej tarczy blokującej i stanowiące zespół obracający kodową tarczę blokującą do położenia otwarcia zamka, według wynalazku charakteryzuje się tym, że w otworze na klucz co najmniej jednej kodowej tarczy

PL 192 598 B1 blokującej do części co najmniej jednej prowadzącej powierzchni jest przyporządkowana wybiórczo jedna z co najmniej dwóch różnych kombinacyjnych powierzchni styku odpowiadającej nastawczej powierzchni klucza.

Korzystnie, otwór na klucz każdej kodowej tarczy blokującej ma dla jednego kierunku obrotu klucza dwie prowadzące powierzchnie usytuowane w odstępie od siebie i pod różnym kątem względem środkowej osi otworu na klucz kodowej tarczy blokującej, przy czym ich wzajemny odstęp kątowy wynosi, korzystnie, około 30°.

W szczególności, prowadząca powierzchnia w otworze na klucz kodowej tarczy blokującej, odpowiadająca większym kątom obrotu klucza, rozciąga się zasadniczo do osi prostopadłej do osi środkowej otworu na klucz.

Ewentualnie, otwory na klucz kodowych tarcz blokujących są zasadniczo identycznie ukształtowane, natomiast w położeniu początkowym pomiędzy nastawczą powierzchnią klucza a współdziałającą z nią prowadzącą powierzchnią otworu na klucz jest odstęp kątowy wynoszący, korzystnie, 15°.

Korzystnie, zamek ma co najmniej jedną pomocniczą zerową tarczę blokującą, osadzoną obrotowo względem bębenka i obracalną za pomocą klucza, przy czym otwór na klucz tej zerowej tarczy blokującej jest mniejszy niż otwór na klucz kodowych tarcz blokujących.

Ewentualnie, otwory na klucz kodowych tarcz blokujących mają powrotną powierzchnię, współdziałającą z kluczem, usytuowaną po przeciwnej stronie środkowej osi względem prowadzących powierzchni.

W szczególności, powrotna powierzchnia jest usytuowana we wspólnej płaszczyźnie z jedną z prowadzących powierzchni w kodowej tarczy blokującej.

Korzystnie, kodowe tarcze blokujące mają cztery prowadzące powierzchnie dla każdego kierunku obrotu, przy czym prowadzące powierzchnie dla tego samego kierunku obrotu są usytuowane parami w otworze na klucz średnicowo po każdej stronie osi obrotu kodowej tarczy blokującej.

Surowy klucz do zamka bębenkowego, mającego korpus z usytuowanym wewnątrz obrotowym bębenkiem posiadającym szczelinę, zestaw kodowych tarcz blokujących osadzonych obrotowo względem bębenka i obracalnych za pomocą klucza pomiędzy położeniem początkowym a położeniem otwarcia oraz wyposażonych w co najmniej jedno obwodowe wycięcie określające kombinację otwierania zamka i w otwór na klucz, przy czym otwór na klucz w co najmniej jednej kodowej tarczy blokującej ma co najmniej dwie prowadzące powierzchnie, który to surowy klucz ma uchwyt i trzon posiadający, ewentualnie, wzdłużne rowki, zwłaszcza rowki profilowe i rowki na element prowadzący zamka usytuowany w kanale utworzonym przez otwory na klucz w kodowych tarczach blokujących, według wynalazku charakteryzuje się tym, że w zasadniczo prostokątnym zewnętrznym zarysie przekroju poprzecznego trzonu co najmniej jeden narożnik jest zastąpiony przez co najmniej jedną skośną powierzchnię stanowiącą co najmniej jedną nastawczą powierzchnię.

Korzystnie, skośna powierzchnia zawiera dwie nastawcze powierzchnie o różnych kombinacyjnych powierzchniach styku.

W szczególności, skośna powierzchnia jest podzielona na dwie części przebiegające względem siebie w różnych kierunkach, przy czym każda z nich tworzy jedną nastawczą powierzchnię.

Ewentualnie, skośna powierzchnia jest podzielona na dwie zasadniczo równoległe części oddzielone od siebie, korzystnie, stopniem, przy czym każda z nich tworzy jedną nastawczą powierzchnię.

Korzystnie, skośna powierzchnia tworzy w płaszczyźnie przekroju poprzecznego trzonu kąt 20°-30° ze środkową osią przebiegającą równolegle do dłuższego boku tego przekroju.

W szczególności, trzon jest symetryczny, co do części usytuowanych średnicowo naprzeciw siebie, względem środkowej osi trzonu tak, że jego co najmniej dwa narożniki są wyposażone w co najmniej jedną skośną powierzchnię.

Korzystnie, wszystkie narożniki trzonu mają co najmniej jedną skośną powierzchnię tak, że trzon jest symetryczny względem środkowej osi równoległej do płaszczyzny prostopadłego przekroju poprzecznego trzonu i do osi prostopadłej do niej.

W szczególności, skośna powierzchnia co drugiego narożnika trzonu stanowi powrotną powierzchnię dla tarcz blokujących.

Klucz do zamka bębenkowego, mającego korpus z usytuowanym wewnątrz obrotowym bębenkiem posiadającym szczelinę, zestaw kodowych tarcz blokujących osadzonych obrotowo względem bębenka i obracalnych za pomocą klucza pomiędzy położeniem początkowym a położeniem otwarcia oraz wyposażonych w co najmniej jedno usytuowane na obwodzie wycięcie określające kombinację otwierania zamka i w otwór na klucz, przy czym otwór na klucz w co najmniej jednej kodowej tarczy

PL 192 598B1 blokującej ma co najmniej dwie prowadzące powierzchnie, który to klucz ma uchwyt i trzon posiadający, ewentualnie, wzdłużne rowki, zwłaszcza rowki profilowe i rowki na element prowadzący zamka usytuowany w kanale utworzonym przez otwory na klucz w kodowych tarczach blokujących, oraz posiadający zestaw powierzchni nastawczych współdziałających, odpowiednio, z prowadzącymi powierzchniami kodowych tarcz blokujących, według wynalazku charakteryzuje się tym, że w zasadniczo prostokątnym zewnętrznym zarysie przekroju poprzecznego trzonu co najmniej jeden narożnik jest zastąpiony przez co najmniej jedną skośną powierzchnię stanowiącą nastawcze powierzchnie odpowiadające poszczególnym kodowym tarczom blokującym w zamku, przy czym kombinacyjne powierzchnie styku tych nastawczych powierzchni są określone przez kombinację kąta cięcia i długości powierzchni cięcia nacięć w tej skośnej powierzchni.

Korzystnie, skośna powierzchnia zawiera dwie nastawcze powierzchnie o różnych kombinacyjnych powierzchniach styku.

W szczególności, odstęp kątowy pomiędzy cięciami odpowiadający kolejnym kombinacyjnym powierzchniom styku wynosi około 15°.

Ewentualnie, długość powierzchni cięcia odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku jest określona tak, że jej skrajne końce są usytuowane najwyżej na trzech obwodowych powierzchniach o różnych promieniach mierzonych od osi środkowej trzonu.

W szczególności, skrajne końce powierzchni cięcia odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku są usytuowane na dwóch obwodowych powierzchniach o różnych promieniach mierząc od osi środkowej trzonu.

W szczególności, nastawcze powierzchnie klucza rozciągające się do tej samej powierzchni obwodowej są usytuowane względem siebie z jednakowym odstępem.

Korzystnie, części cięć kombinacji usytuowane średnicowo naprzeciw siebie względem środkowej osi trzonu są usytuowane symetrycznie.

Ewentualnie, klucz ma cztery powierzchnie cięcia dla każdej kodowej tarczy blokującej, przy czym cięcia kombinacji usytuowane średnicowo naprzeciw siebie względem środkowej osi trzonu są identyczne.

W układzie zamka bębenkowego i klucza, według wynalazku, uzyskuje się prostą i dobrze zdefiniowaną konstrukcję otworów na klucz w tarczach blokujących, które mogą być skutecznie wykorzystywane we współdziałaniu z nastawczymi powierzchniami klucza, który ma profile o konstrukcji wyraźnie różniącej się od znanych rozwiązań. Ponadto, takie samo rozwiązanie podstawowe można korzystnie dostosować do zamków bębenkowych obsługiwanych zarówno w jednym jak i w dwóch kierunkach.

Przedmiot wynalazku jest przedstawiony, w przykładach wykonania, na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przykład wykonania układu zamka bębenkowego i klucza, w rozłożeniu na części, fig. 2a - surowy klucz nadający się do wytworzenia klucza układu z fig. 1, w widoku perspektywicznym, fig. 2b - klucz wycięty z surowego klucza, w widoku perspektywicznym, fig. 3 - trzon klucza w prostopadłym przekroju poprzecznym, z pokazaniem alternatywnych cięć kombinacji posiadających różne kombinacyjne powierzchnie styku, fig. 4a, 4b i 4c - współdziałanie pomiędzy nastawczymi powierzchniami, o różnej długości, w kluczu i różnymi prowadzącymi powierzchniami w kodowej tarczy blokującej zamka, fig. 5a-5g - różne alternatywy tarcz blokujących odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku, fig. 6a-6g - cięcia klucza w prostopadłym przekroju poprzecznym trzonu klucza, odpowiadające tarczom blokującym pokazanym na fig. 5a-5g związane z jednym przykładem wykonania klucza, fig. 7 - układ zamka bębenkowego i klucza, w przekroju poprzecznym, fig. 8a, 8b i 8c - działanie układu zamka bębenkowego i klucza z fig. 1, w płaszczyźnie przekroju poprzecznego bębenka w miejscu usytuowania podnoszącej zerowej tarczy blokującej i dla różnych położeń obrotu klucza, fig. 9a, 9b i 9c - działanie układu zamka bębenkowego i klucza z fig. 1, w płaszczyźnie przekroju poprzecznego bębenka w miejscu usytuowania kodowej tarczy blokującej i dla różnych położeń obrotu klucza, fig. 10a, 10b i 10c - działanie układu zamka bębenkowego i klucza z fig. 1, w płaszczyźnie przekroju poprzecznego bębenka w miejscu usytuowania tarczy pośredniej i dla różnych położeń obrotu klucza, fig. 11 a, 11b i 11c -trzy alternatywne postaci klucza, w płaszczyźnie przekroju poprzecznego trzonu klucza z pokazaniem alternatywnych cięć kombinacji o różnych kombinacyjnych powierzchniach styku, a fig. 12 przedstawia alternatywne profile surowego klucza i klucza wykonanego z takiego surowego klucza.

Korpus 1 zamka mieści bębenek zamkowy 3 obracalny za pomocą klucza 2. Na fig. 1, gdzie pokazano dwukierunkowo działający przykład wykonania układu według wynalazku, bębenek zamkowy

PL 192 598 B1 zawiera zestaw kodowych tarcz blokujących 4, które określają kombinację otwierania zamka i są oddzielone od siebie przez tarcze pośrednie 5, które są nieobrotowo wsparte w bębenku zamkowym 3. Ponadto, przy każdym końcu zestawu tarcz, zawierającego tarcze 4,i 5, usytuowana jest tak zwana podnosząca zerowa tarcza blokująca 6, która obraca się w sposób ciągły wraz z kluczem, gdy klucz jest obracany w zamku. Z punktu widzenia działania zamykania nie jest konieczne, zwłaszcza w przypadku skrajnej przedniej zerowej tarczy blokującej, by była ona pierwszą tarczą przy końcu zestawu tarcz od strony wprowadzania klucza, chociaż często tak jest w praktyce. Tarcze blokujące 4 i 6 mają otwory 4a i 6a na klucz, które zawierają prowadzące powierzchnie dla klucza i odpowiednio obwodowe wycięcia 4b i 6b dla każdego kierunku obrotu.

Mechanizm zamkowy zawiera również blokujący pręt 7, który może być wprowadzany w szczelinę 8 bębenka zamkowego 3 i odpowiedni rowek 16 (patrz fig. 7-10) w wewnętrznej powierzchni korpusu zamkowego 1. W położeniu blokowania mechanizmu zamkowego, blokujący pręt 7 jest usytuowany, dociskany przez tarcze blokujące 4 i 6, częściowo w szczelinie 8, a częściowo w rowku 16 w korpusie zamkowym, uniemożliwiając przez to obrót bębenka zamkowego 3 względem korpusu zamkowego 1. Elementy sprężynowe 9 prowadzą ruch blokującego pręta 7 względem korpusu zamkowego 1i bębenka zamkowego 3, czyniąc działanie mechanizmu zamkowego gładszym.

Pręty powrotne 10 są wykorzystywane do realizowania powrotu kodowych tarcz blokujących 4 do swych położeń blokowania po otworzeniu mechanizmu zamkowego. Element ograniczający obrót lub kontroler 11 tarcz umożliwia wprowadzenie klucza 2 w zamek i wyjmowania go z zamka tylko w pewnym położeniu obrotu. Uniemożliwia on również obracanie klucza w zamku dopóki klucz nie zostanie całkowicie wprowadzony w zamek, co ma zapewnić niezakłócone działanie mechanizmu zamkowego. Kontroler 11 tarcz może być również wykorzystywany do określania profilu klucza i w tym celu może zastępować zerową tarczę blokującą usytuowaną przy przednim końcu zestawu tarcz. Kontroler 11 tarcz jest zatem użyteczny z punktu widzenia działania zamka, ale z punktu widzenia stosowania wynalazku nie jest konieczny. Tarcza 12 zabezpieczająca przed wierceniem chroni zestaw tarcz zamka, a kiedy jest to pożądane może również być stosowana do określenia odpowiedniego profilu klucza.

Zamek zawiera również zespół 13 do utrzymywania bębenka zamkowego 3 na miejscu zamontowania w korpusie zamkowym 1. Po otworzeniu mechanizmu zamkowego, jest przenoszona siła przez obrotową płytkę 13a na odpowiedni człon, np. rygiel zamkowy (nie pokazano). Zamek jest również wyposażony w element prowadzący 14 usytuowany w kanale klucza utworzonym łącznie przez otwory na klucz w tarczach. Element prowadzący 14 jest wsparty przez zerową tarczę blokującą 6 i kontroler 11 tarcz tak, że kiedy klucz jest obracany w zamku, element prowadzący 14 obraca się nieprzerwanie wraz z kluczem. Element prowadzący 14 kieruje wprowadzaniem klucza w zamek i wyjmowaniem go z zamka. Służy również do ochrony przed wyłamaniem zamka. Ponadto, ma on również wpływ na profil klucza kompatybilny z zamkiem (patrz fig. 3). Podstawowe działanie wszystkich tych członów jest znane i zostanie częściowo omówione poniżej.

Figura 2a przedstawia surowy klucz 2 do obsługi zamka według fig. 1, zawierający uchwyt 2a klucza i trzon 2b klucza. Fig. 2b przedstawia klucz 2 wykonany z surowego klucza 2 z fig. 2a, którego trzon 2b zawiera nastawcze powierzchnie 2c dla wszystkich tarcz blokujących 4 i 6 w zestawie tarcz. Klucz z fig. 2b zawiera cztery rzędy nastawczych powierzchni zamka, przy czym przedstawiono dwa rzędy dla każdego kierunku obrotu tak, że klucz można wprowadzić w zamek w dwóch różnych położeniach obrotu przestawionych względem siebie kątowo o 180°. Ponadto klucz zawiera rowki 2f na element prowadzący 14 i zagłębienia 2d na kulki lub inne człony blokujące zawarte w kontrolerze 11 tarcz. Działanie tych członów blokujących oparte jest na fakcie, że kiedy klucz jest wprowadzany w zamek, są one dociskane wbrew swym odpowiednim sprężynom, umożliwiając wprowadzenie klucza w zamek. Jednakże natychmiast po obróceniu klucza powierzchnie prowadzące w kontrolerze tarcz spychają człony blokujące w kierunku do kanału klucza tak, że są one częściowo usytuowane w zagłębieniach 2d, przez co uniemożliwione jest wyciągnięcie klucza z zamka.

W szczególności, każda tarcza blokująca obraca się, jak to jest określone przez nastawczą powierzchnię wykonaną w kluczu dla danej tarczy blokującej tak, że obwodowe wycięcie 4b lub 6b jest odpowiednio usytuowane zgodnie ze szczeliną 8 bębenka zamkowego 3 i z blokującym prętem 7. Z obwodowych wycięć 4b i 6b powstaje zatem jednolity kanał, w który może wejść blokujący pręt 7, umożliwiając obrót bębenka zamkowego 3 względem korpusu zamkowego 1.

Ponieważ chodzi o mechanizm zamkowy działający w dwóch kierunkach, zamek może być otwierany przez obracanie klucza z położenia początkowego w dowolnym kierunku, przy czym kombinacja otwierania, a więc usytuowanie wycięć obwodowych może różnić się w różnych kierunkach obrotu.

PL 192 598B1

Ponadto blokowanie mechanizmu zamkowego, a zatem powrót kodowych tarcz blokujących 4 do swego położenia blokowania, które umożliwia wyciągnięcie klucza z zamka, nie może odbywać się bezpośrednio jako przenoszenie siły z klucza na kodowe tarcze blokujące 4. Ruch powrotny kodowych tarcz blokujących 4 odbywa się zatem przez przenoszenie siły z klucza na zerową tarczę blokującą, której obwodowe powierzchnie prowadzące wraz z wewnętrzną powierzchnią bębenka zamkowego 3 prowadzą każdy powrotny pręt 10 w określonym czasie, aby powodować powrót kodowych tarcz blokujących 4 do swych początkowych położeń. Działanie tego mechanizmu można dokładniej zobaczyć na fig. 8, 9 i 10, które pokazują usytuowanie różnych części mechanizmu zamkowego i powrotnych prętów 10 oraz prowadzenie przewidziane w danym położeniu zerowej tarczy blokującej, kodowej tarczy blokującej i tarczy pośredniej w różnych położeniach obrotu klucza. Fig. 8a, 9a i 10a odpowiadają pierwotnemu położeniu klucza wprowadzonego w zamek. Fig. 8b, 9b i 10b odpowiadają położeniu, w którym klucz jest obrócony o 90° do położenia otwierania lub zwalniania mechanizmu zamkowego, a fig. 8c, 9c i 10c odpowiadają położeniu, w którym klucz jest obrócony o połowę drogi w kierunku do położenia początkowego, przy czym blokujący pręt 7 jest przemieszczany do swego położenia blokowania, a jeden z powrotnych prętów 10, spychany przez klucz i zerową tarczę blokującą, porusza kodowe tarcze blokujące 4 z powrotem do swego położenia początkowego, w którym blokują one mechanizm zamkowy. Działanie tego mechanizmu jest dokładniej przedstawione w opisie US 4351172.

Figura 3 przedstawia klucz 2 nadający się do obsługiwania zamka z fig. 1 w przekroju poprzecznym trzonu 2b w położeniu jednej kodowej tarczy blokującej 4. Jak to wynika z fig. 3, podstawowy kształt przekroju poprzecznego trzonu jest zasadniczo prostokątny, przy czym każdy narożnik ma ściętą skośnie powierzchnię. Te skośne powierzchnie są oznaczone przez 2e1, 2e2, 2e3 i 2e4. Klucz działający tylko w jednym kierunku obrotu i wprowadzany w zamek tylko w jednym położeniu potrzebuje przynajmniej jedną taką skośną powierzchnię w jednym tylko narożniku, np. skośną powierzchnię 2e1. Ponadto klucz z fig. 3 ma rowki 2fna element prowadzący 14. Przez A oznaczono środkową oś trzonu 2b klucza, przebiegającą w jego kierunku wzdłużnym, przez B oznaczono środkową oś trzonu 2b klucza wzdłuż jego płaszczyzny przekroju poprzecznego, a przez C oznaczono środkową oś prostopadłą do B. Skośne powierzchnie 2e1, 2e2, 2e3 i 2e4 tworzą korzystnie pewien kąt około 25° ze środkową osią B.

Rozważmy różne alternatywy powierzchni kombinacji zamka nacinanych z prawego górnego narożnika (patrząc na fig. 3) lub ze skośnej powierzchni 2e1 klucza z fig. 3. Są one wykonane tak, że skośna powierzchnia 2e1 tworzy w tym przypadku dwie oddzielne nastawcze powierzchnie, a wartość innych nastawczych powierzchni jest określona na podstawie kombinacji kąta cięć, które mają być wykonane w wymienionej skośnej powierzchni oraz długości ciętej powierzchni. Długość ciętych powierzchni odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku zamka jest określona tak, że skrajne końce ciętych powierzchni są usytuowane na trzech różnych powierzchniach obwodowych mierzonych od środkowej osi A trzonu klucza. Promienie tych powierzchni obwodowych są oznaczone przez R1, R2 i R3. Nastawcze powierzchnie o kolejnych kombinacyjnych powierzchniach styku otrzymywane są zatem następująco: kombinacyjna powierzchnia styku 1., jest utworzona z górnej części skośnej powierzchni 2e1, kombinacyjna powierzchnia styku 2., jest utworzona przez dodatkowe cięcie wykonane w skośnej powierzchni 2e1 i przebiegające do promienia R1, kombinacyjna powierzchnia styku 3., jest utworzona z dolnej części skośnej powierzchni 2e1, przebiegającej tylko do promienia R2, przy czym górna część surowego klucza musi być odcięta dla tej części, kombinacyjne powierzchnie styku 4.i5.,są utworzone z kolejnych dodatkowych cięć wykonanych w dolnej części skośnej powierzchni 2e1, przy czym obie przebiegają do promienia R2,a kombinacyjna powierzchnia styku 6, zawiera cięcie zgodne z promieniem R3. Odstęp kątowy pomiędzy kolejnymi nastawczymi powierzchniami wynosi w tym przypadku 15°.

W przypadku klucza według fig. 3 nie jest konieczne stosowanie takiej samej kombinacji otwierania dla obu kierunków obrotu. Jednakże nastawcze powierzchnie, które mają być wycięte w sąsiednich skośnych powierzchniach 2e1 i 2e2, są zależne do pewnego stopnia od siebie tak, że wartość nastawczych powierzchni wybrana dla jednego kierunku obrotu ogranicza możliwe wartości nastawczych powierzchni, które mogą być wybrane odpowiednio dla drugiego kierunku obrotu. Zasadniczo, zatem nastawcze powierzchnie dla obu kierunków obrotu muszą przebiegać do tego samego promienia. Przedstawiono to liniami przerywanymi zaczynającymi się od skośnej powierzchni 2e2 i wskazującymi wartości nastawczych powierzchni, które mają być wybrane dla drugiego kierunku obrotu. Ponadto, nastawcze powierzchnie usytuowane średnicowo przeciwległe względem środkowej osi A trzonu

PL 192 598B1 klucza są wybierane jako identyczne, to znaczy 2e1 odpowiada 2e3, a 2e2 odpowiada 2e4. W takim przypadku klucz może być wprowadzony w zamek w dwóch różnych położeniach obrotu.

Figury 4a, 4b i 4c przedstawiają współdziałanie pomiędzy nastawczymi powierzchniami o różnej długości w kluczu a kodową tarczą blokującą 4 w przykładzie realizacji z fig. 1. W tym przypadku, otwór 4a na klucz zawiera dwie prowadzące powierzchnie dla każdej nastawczej powierzchni klucza, przy czym promień wybranej nastawczej powierzchni określa, która z prowadzących powierzchni jest wykorzystywana w każdym przypadku. Te prowadzące powierzchnie są oznaczone następująco: 4a11 i 4a12 odpowiadają nastawczym powierzchniom 2e1 klucza, 4a21 i 4a22 odpowiadają nastawczym powierzchniom 2e2 klucza, 4a31 i 4a32 odpowiadają nastawczym powierzchniom 2e3 klucza, a 4a41 i 4a42 odpowiadają nastawczym powierzchniom 2e4 klucza. Z rysunku wynika, że nastawcze powierzchnie przebiegające do różnych promieni R1 lub R2 działają odpowiednio na różną prowadzącą powierzchnię otworu na klucz, a ponadto nastawcza powierzchnia odpowiadająca promieniowi R3 w ogóle nie obraca kodowej tarczy blokującej.

Figury 5a-5g przedstawiają położenie wycięć obwodowych w tarczach blokujących, w każdym przypadku odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku, a fig. 6a-6g przedstawiają nacięcia klucza lub nastawcze powierzchnie odpowiadające tarczom blokującym pokazanym na fig. 5a-5g w płaszczyźnie przekroju trzonu klucza według jednego przykładu wykonania klucza. Nastawcze powierzchnie odpowiadające skośnej powierzchni 2e1 klucza lub skośnej powierzchni, która ma być nacięta w nim, są zgodne z obwodowymi wycięciami 4b1, a nastawcze powierzchnie odnoszące się do skośnej powierzchni 2e2 klucza lub do skośnej powierzchni, która ma być nacięta w nim, są zgodne z obwodowymi wycięciami 4b2. Jak opisano powyżej, nastawcze powierzchnie, które mają być nacięte w skośnej powierzchni 2e2, mogą mieć różne alternatywne wartości zależnie od kombinacyjnej powierzchni styku skośnej powierzchni 2e1, przy czym jedna z tych nastawczych powierzchni jest wybrana tu jako przykład.

Na rysunkach przez D oznaczono środkową oś otworu 4a na klucz w tarczy blokującej 4, przez CV oznaczono oś obrotu tarczy blokującej 4, a przez E oznaczono oś środkową prostopadłą do osi D (patrz fig. 5b). Oznaczenia te zastosowano w celu zilustrowania wzajemnego usytuowania i symetrycznego położenia różnych prowadzących powierzchni 4a11 - 4a42 w kodowej tarczy blokującej 4 (patrz fig. 4a).

Na fig. 5 i 6 można zaobserwować, że nastawcza powierzchnia klucza odpowiadająca mniejszej kombinacyjnej powierzchni styku obraca kodową tarczę blokującą 4 w odpowiednio większym stopniu. Widać ponadto, że otwór 6a na klucz w podnoszącej zerowej tarczy blokującej 6, pokazany na fig. 5a, jest mniejszy niż w innych tarczach blokujących lub w kodowych tarczach blokujących 4 tak, że odpowiada on dokładnie profilowi trzonu 2b klucza. Tarcza blokująca 6 może być, zatem używana do określenia profilu klucza kompatybilnego z zamkiem. Ponadto, otwór 6a na klucz w tarczy blokującej 6 ma rowki 6c na element prowadzący 14 (patrz fig. 1 i 5a). Dla ewentualnych nowych profili klucza różniących się od podstawowego profilu klucza jest, zatem możliwe zmodyfikowanie obszarów pomiędzy skośnymi powierzchniami 2e1 i 2e4 oraz odpowiednio pomiędzy skośnymi powierzchniami 2e2 i 2e3 (patrz fig. 3 i 12). W razie potrzeby jest również możliwe zmodyfikowanie konstrukcji elementu prowadzącego 14. Nowe profile klucza otrzymane w ten sposób są unikatowe ze względu na nowy układ nastawczych powierzchni i z tego powodu klucze starych zamków nie mogą być używane w zamkach według wynalazku, nawet, jeśli klucz może być wprowadzony w zamek.

Ponieważ otwór 6a na klucz w zerowej tarczy blokującej 6 jest mniejszy niż otwór 4a na klucz w kodowych tarczach blokujących 4, klucz 2 musi zostać obrócony o pewien swobodny kąt obrotu, np. o 15°, po wprowadzeniu go w zamek, zanim klucz 2 natrafi na pierwszą prowadzącą powierzchnię w otworze 4a na klucz. Dzięki temu zamek jest lepiej zabezpieczony przed włamaniem. Ponadto, wzajemny odstęp kątowy pomiędzy kombinacyjnymi powierzchniami styku może być mniejszy niż normalnie, bez kompromisu ze szkodą dla niezawodności działania mechanizmu. Zatem, jeżeli jest to potrzebne, możliwe jest zastosowanie siedmiu różnych kombinacyjnych powierzchni styku zamiast bardziej konwencjonalnych sześciu różnych kombinacyjnych powierzchni styku. Wymaga to jedynie odpowiednio mniejszego wzajemnego odstępu kątowego dla obwodowych wycięć w kodowych tarczach blokujących 4. Można, zatem przewidzieć znaczną liczbę różnych kombinacji otwierania wraz z nowymi różnymi profilami klucza, które zapewniają znacznie większe możliwości różnych i nawet bardzo rozległych zastosowań zamykania.

Figura 7 przedstawia przykład wykonania, w którym zamek działa tylko w jednym kierunku obrotu. W takim przypadku wystarczy, by otwór 4a na klucz w kodowych tarczach blokujących 4 miał dwie

PL 192 598B1 prowadzące powierzchnie 4a11 i 4a12 dla klucza. Dodatkowo, w przypadku, gdy pożądana jest możliwość wprowadzania klucza w zamek w dwóch różnych położeniach, potrzebne są prowadzące powierzchnie 4a31 i 4a32 odpowiadające prowadzącym powierzchniom 4a11 i 4a12 i umieszczone średnicowo przeciwległe względem osi A. Otwory 4a na klucz w kodowych tarczach blokujących 4 w każdym przypadku mogą być wyposażone w powrotne powierzchnie 4a', na które klucz może bezpośrednio działać, by powodować powrót kodowych tarcz blokujących do swych początkowych położeń zamknięcia. Odpowiada to działaniu konwencjonalnego zamka bębenkowego wyposażonego w obrotowe tarcze blokujące, przy czym nie potrzeba żadnych oddzielnych prętów powrotnych ani podobnych elementów. Jak wynika z fig. 7, powrotne powierzchnie 4a' mogą korzystnie tworzyć wspólną powierzchnię z prowadzącymi powierzchniami 4a12 i 4a32 przewidzianymi dla nastawczych powierzchni klucza. Powrotne powierzchnie 4a' mogą alternatywnie być skonstruowane w inny sposób, ale przedstawiony przykład wykonania ma tę zaletę, że kiedy jest to potrzebne, może być wykorzystywany taki sam profil klucza jak w zamkach o działaniu dwukierunkowym. Alternatywnym sposobem realizowania powrotu kodowych tarcz blokujących jest zastosowanie pręta powrotnego, przy czym zarówno zamki o działaniu dwukierunkowym jak i zamki o działaniu jednokierunkowym mogą mieć podobne profile klucza i dodatkowo podobne tarcze blokujące.

Figury 11 a, 11b i 11c przedstawiają trzy alternatywne konstrukcje trzonu 2b surowego klucza oraz klucza, który ma być wycięty z niego z alternatywnymi cięciami kombinacji klucza odpowiadającymi różnym kombinacyjnym powierzchniom styku. W przypadku fig. 11a i 11b każda skośna powierzchnia 2e1-2e4 jest podzielona na dwie części tak, że w przykładzie wykonania z fig. 11 a są one oddzielone od siebie przez stopień usytuowany pomiędzy wartościami nastawczej powierzchni, pierwszą i trzecią. W przypadku fig. 11b skośne powierzchnie 2e1-2e4 odpowiednio obejmują dwie powierzchnie z niewielkim kątem pomiędzy nimi. W konsekwencji, w obu tych przykładach realizacji odstęp kątowy pomiędzy naciętymi powierzchniami odpowiadającymi kolejnym kombinacyjnym powierzchniom styku klucza jest częściowo różny, ale współdziałanie pomiędzy nimi a odpowiadającymi prowadzącymi powierzchniami (4a11, 4a12 itd.) w tarczach blokujących 4 (patrz np. fig. 4) może być takie, że wzajemny odstęp kątowy pomiędzy odpowiednimi obwodowymi wycięciami w kodowych tarczach blokujących 4 ma nadal wartość 15°, przy czym działanie mechanizmu zamkowego odpowiada działaniu opisanemu dla części przykładu wykonania z fig. 1. Niezależnie od konstrukcji środkowego obszaru kluczy konstrukcje z fig. 11a i 11b zapewniają możliwość utworzenia nowego szeregu profili klucza tak, że klucze z fig. 11 a i 11 b nie mogą wzajemnie zastępować się i nie są kompatybilne wobec zamków wykonanych dla kluczy z fig. 3 i odwrotnie.

Jak to wynika zwłaszcza z fig. 11 c, ale częściowo również z fig. 11a i 11b, powierzchnie obwodowe trzonu 2b klucza związane z różnymi kombinacyjnymi powierzchniami styku nie muszą tworzyć łuków okręgów albo innych krzywych powierzchni, ale mogą również być płaskie, co jest prostsze z punktu widzenia techniki wytwarzania. W wersji z fig. 11c wszystkie powierzchnie obwodowe są płaskie. W przypadku fig. 11a tylko skrajna zewnętrzna powierzchnia jest płaszczyzną, a w przypadku fig. 11b skrajna powierzchnia zewnętrzna odpowiednio zawiera oddzielne części płaskie.

Figura 12 przedstawia kształt trzonu 2b surowego klucza jako płaszczyznę prostopadłego przekroju poprzecznego w miejscu usytuowania wewnętrznej podnoszącej zerowej tarczy blokującej. Pewne możliwe alternatywy rowka profilu narysowano na fig. 12 linią przerywaną na zasadzie przykładu. Oczywiście kształt i wielkość rowków profilowych można dodatkowo zmienić w razie potrzeby. Jednakże możliwe alternatywy rowka profilowego w miejscu usytuowania zewnętrznej lub pierwszej podnoszącej zerowej tarczy blokującej w kierunku wprowadzania klucza lub odpowiedniego członu określającego profil klucza nie mogą być użyte, ponieważ miałoby to wpływ na działanie mechanizmu zamka. Za pomocą zerowej tarczy blokującej lub odpowiednich członów można określić tylko zewnętrzne podstawowe kształty obszaru nastawczych powierzchni surowych kluczy. Oczywiście w tym przypadku istnieją również części surowych kluczy usytuowane pomiędzy obszarami nastawczej powierzchni, aby utworzyć inne rowki profilu klucza. Rowki te mogą być usytuowane niezależnie na elemencie prowadzącym 14 i na powierzchniach prowadzących 2f w kluczu, a ponadto również kształt elementu prowadzącego 14 może być zmieniony w razie potrzeby, jak to przykładowo wynika z fig. 1 i, z drugiej strony, z fig. 4 oraz 7-10.

Claims (24)

1. Układ zamka bębenkowego i klucza, w którym zamek ma korpus z usytuowanym wewnątrz obrotowym bębenkiem posiadającym szczelinę, zestaw kodowych tarcz blokujących osadzonych obrotowo względem bębenka i obracalnych za pomocą klucza pomiędzy położeniem początkowym a położeniem otwarcia oraz wyposażonych, w co najmniej jedno obwodowe wycięcie określające kombinację otwierania zamka oraz w otwór na klucz, a ponadto ma pręt blokujący obrót bębenka względem korpusu, natomiast klucz ma zestaw powierzchni nastawczych współdziałających, odpowiednio, ze współpracującymi powierzchniami kodowych tarcz blokujących, przy czym w położeniu otwarcia odpowiadającym wprowadzeniu klucza i obróceniu go, obwodowe wycięcia kodowych tarcz blokujących i szczelina w korpusie zamka stanowią kanał dla drążka blokującego, zaś otwór na klucz, w co najmniej jednej kodowej tarczy blokującej ma, co najmniej dwie oddzielne prowadzące powierzchnie, z których jedna współdziała z jedną nastawczą powierzchnią klucza, przyporządkowaną tej kodowej tarczy blokującej i stanowiące zespół obracający kodową tarczę blokującą do położenia otwarcia zamka, znamienny tym, że w otworze (4a) na klucz (2) co najmniej jednej kodowej tarczy blokującej (4) do części co najmniej jednej prowadzącej powierzchni (4a11, 4a12) jest przyporządkowana wybiórczo jedna z co najmniej dwóch różnych kombinacyjnych powierzchni styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.) odpowiadającej nastawczej powierzchni klucza (2).

2. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że otwór (4a) na klucz (2) każdej kodowej tarczy blokującej (4) ma dla jednego kierunku obrotu klucza (2) dwie prowadzące powierzchnie (4a11, 4a12) usytuowane w odstępie od siebie i pod różnym kątem względem środkowej osi (D) otworu (4a) na klucz (2) kodowej tarczy blokującej (4), przy czym ich wzajemny odstęp kątowy wynosi, korzystnie, około 30°.

3. Układ według zastrz. 2, znamienny tym, że prowadząca powierzchnia (4a12) w otworze (4a) na klucz (2) kodowej tarczy blokującej (4), odpowiadająca większym kątom obrotu klucza (2), rozciąga się zasadniczo do osi (E) prostopadłej do osi środkowej (D) otworu (4a) na klucz (2).

4. Układ według zastrz. 2, znamienny tym, że otwory (4a) na klucz (2) kodowych tarcz blokujących (4) są zasadniczo identycznie ukształtowane, natomiast w położeniu początkowym pomiędzy nastawczą powierzchnią klucza (2) a współdziałającą z nią prowadzącą powierzchnią (4a11, 4a12) otworu (4a) na klucz (2) jest odstęp kątowy wynoszący, korzystnie, 15°.

5. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że zamek ma co najmniej jedną pomocniczą zerową tarczę blokującą (6), osadzoną obrotowo względem bębenka (3) i obracalną za pomocą klucza (2), przy czym otwór (6a) na klucz (2) tej zerowej tarczy blokującej (6) jest mniejszy niż otwór (4a) na klucz (2) kodowych tarcz blokujących (4).

6. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że otwory (4a) na klucz (2) kodowych tarcz blokujących (4) mają powrotną powierzchnię (4a'), współdziałającą z kluczem (2), usytuowaną po przeciwnej stronie środkowej osi (D) względem prowadzących powierzchni (4a11, 4a12).

7. Układ według zastrz. 6, znamienny tym, że powrotna powierzchnia (4a') jest usytuowana we wspólnej płaszczyźnie z jedną z prowadzących powierzchni (4a12, 4a32) w kodowej tarczy blokującej (4).

8. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że kodowe tarcze blokujące (4) mają cztery prowadzące powierzchnie (4a11, 4a12, 4a31, 4a32; 4a21, 4a22, 4a41, 4a42) dla każdego kierunku obrotu, przy czym prowadzące powierzchnie dla tego samego kierunku obrotu są usytuowane parami w otworze (4a) na klucz (2) średnicowo po każdej stronie osi obrotu (D') kodowej tarczy blokującej (4).

9. Surowy klucz do zamka bębenkowego, mającego korpus z usytuowanym wewnątrz obrotowym bębenkiem posiadającym szczelinę, zestaw kodowych tarcz blokujących osadzonych obrotowo względem bębenka i obracalnych za pomocą klucza pomiędzy położeniem początkowym a położeniem otwarcia oraz wyposażonych w co najmniej jednoobwodowe wycięcie określające kombinację otwierania zamka i w otwór na klucz, przy czym otwór na klucz w co najmniej jednej kodowej tarczy blokującej ma co najmniej dwie prowadzące powierzchnie, który to surowy klucz ma uchwyt i trzon posiadający, ewentualnie, wzdłużne rowki, zwłaszcza rowki profilowe i rowki na element prowadzący zamka usytuowany w kanale utworzonym przez otwory na klucz w kodowych tarczach blokujących, znamienny tym, że w zasadniczo prostokątnym zewnętrznym zarysie przekroju poprzecznego trzonu (2b) co najmniej jeden narożnik jest zastąpiony przez co najmniej jedną skośną powierzchnię (2e1, 2e2, 2e3, 2e4) stanowiącą co najmniej jedną nastawczą powierzchnię.

10. Surowy klucz według zastrz. 9, znamienny tym, że skośna powierzchnia (2e1) zawiera dwie nastawcze powierzchnie o różnych kombinacyjnych powierzchniach styku (1., 2., 3,. 4., 5., 6.).

PL 192 598B1

11. Surowy klucz według zastrz. 10, znamienny tym, że skośna powierzchnia (2e1) jest podzielona na dwie części przebiegające względem siebie w różnych kierunkach, przy czym każda z nich tworzy jedną nastawczą powierzchnię.

12. Surowy klucz według zastrz. 10, znamienny tym, że skośna powierzchnia (2e1) jest podzielona na dwie zasadniczo równoległe części oddzielone od siebie, korzystnie, stopniem, przy czym każda z nich tworzy jedną nastawczą powierzchnię.

13. Surowy klucz według zastrz. 9, znamienny tym, że skośna powierzchnia (2e1) tworzy w płaszczyźnie przekroju poprzecznego trzonu (2b) kąt 20°-30° ze środkową osią (B) przebiegającą równolegle do dłuższego boku tego przekroju.

14. Surowy klucz według zastrz. 9, znamienny tym, że trzon (2b) jest symetryczny, co do części usytuowanych średnicowo naprzeciw siebie, względem środkowej osi (A) trzonu (2b) tak, że jego co najmniej dwa narożniki są wyposażone w co najmniej jedną skośną powierzchnię (2e1, 2e3).

15. Surowy klucz według zastrz. 9, znamienny tym, że wszystkie narożniki trzonu (2b) mają co najmniej jedną skośną powierzchnię (2e1, 2e2, 2e3, 2e4) tak, że trzon (2b) jest symetryczny względem środkowej osi (B) równoległej do płaszczyzny prostopadłego przekroju poprzecznego trzonu (2b) i do osi (C) prostopadłej do niej.

16. Surowy klucz według zastrz. 9, znamienny tym, że skośna powierzchnia (2e2, 2e4) co drugiego narożnika trzonu (2b) stanowi powrót na powierzchnię dla tarcz blokujących (4, 6).

17. Klucz do zamka bębenkowego, mającego korpus z usytuowanym wewnątrz obrotowym bębenkiem posiadającym szczelinę, zestaw kodowych tarcz blokujących osadzonych obrotowo względem bębenka i obracalnych za pomocą klucza pomiędzy położeniem początkowym a położeniem otwarcia oraz wyposażonych w co najmniej jedno obwodowe wycięcie określające kombinację otwierania zamka i w otwór na klucz, przy czym otwór na klucz w co najmniej jednej kodowej tarczy blokującej ma co najmniej dwie prowadzące powierzchnie, który to klucz ma uchwyt i trzon posiadający, ewentualnie, wzdłużne rowki, zwłaszcza rowki profilowe i rowki na element prowadzący zamka usytuowany w kanale utworzonym przez otwory na klucz w kodowych tarczach blokujących, oraz posiadający zestaw powierzchni nastawczych współdziałających, odpowiednio, z prowadzącymi powierzchniami kodowych tarcz blokujących, znamienny tym, że w zasadniczo prostokątnym zewnętrznym zarysie przekroju poprzecznego trzonu (2b) co najmniej jeden narożnik jest zastąpiony przez co najmniej jedną skośną powierzchnię (2e1, 2e2, 2e3, 2e4) stanowiącą nastawcze powierzchnie odpowiadające poszczególnym kodowym tarczom blokującym (4) w zamku, przy czym kombinacyjne powierzchnie styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.) tych nastawczych powierzchni są określone przez kombinację kąta cięcia i długości powierzchni cięcia nacięć w tej skośnej powierzchni (2e1, 2e2, 2e3, 2e4).

18. Klucz według zastrz. 17, znamienny tym, że skośna powierzchnia (2e1) zawiera dwie nastawcze powierzchnie o różnych kombinacyjnych powierzchniach styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.).

19. Klucz według zastrz. 17, znamienny tym, że odstęp kątowy pomiędzy cięciami odpowiadający kolejnym kombinacyjnym powierzchniom styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.) wynosi około 15°.

20. Klucz według zastrz. 17, znamienny tym, że długość powierzchni cięcia odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.) jest określona tak, że jej skrajne końce są usytuowane najwyżej na trzech obwodowych powierzchniach o różnych promieniach (R1, R2, R3) mierzonych od osi środkowej (A) trzonu (2b).

21. Klucz według zastrz. 20, znamienny tym, że skrajne końce powierzchni cięcia odpowiadających różnym kombinacyjnym powierzchniom styku (1., 2., 3., 4., 5., 6.) są usytuowane na dwóch obwodowych powierzchniach o różnych promieniach (R1, R2) mierzonych od osi środkowej (A) trzonu (2b).

22. Klucz według zastrz. 21, znamienny tym, że nastawcze powierzchnie klucza (2) rozciągające się do tej samej powierzchni obwodowej są usytuowane względem siebie z jednakowym odstępem.

23. Klucz według zastrz. 17, znamienny tym, że części cięć kombinacji usytuowane średnicowo naprzeciw siebie względem środkowej osi (A) trzonu (2b) są usytuowane symetrycznie.

24. Klucz według zastrz. 17, znamienny tym, że ma cztery powierzchnie cięcia (2e1, 2e2, 2e3, 2e4) dla każdej kodowej tarczy blokującej (4), przy czym cięcia kombinacji usytuowane średnicowo naprzeciw siebie względem środkowej osi (A) trzonu (2b) są identyczne.