PL176657B1

PL176657B1 - Układ automatycznego naprowadzania celownika

Info

Publication number: PL176657B1
Application number: PL95316988A
Authority: PL
Inventors: Himnashu N. Parikh; Fritz W. Healey
Original assignee: Cubic Defense Systems Inc
Priority date: 1994-04-29
Filing date: 1995-04-28
Publication date: 1999-07-30
Also published as: CN1147298A; NZ284973A; AU684023B2; WO1995030123A1; AU2367795A; US5410815A; PL316988A1; FI110207B; EP0760083B1; KR100276859B1; KR970702984A; RU2123163C1; NO964572L; NO964572D0; EP0760083A1; BR9507526A; CA2188544C; FI964324A0; CA2188544A1; NO312382B1

Abstract

1. Uklad automatycznego naprowadzania celownika, nadajnika laserowego zamocowanego na broni malokalibrowej, który to nadajnik laserowy posiada wzbudnik laserowy emitu- jacy wiazke laserowa z mozliwoscia ustawiania jej kierunku wedlug wspólrzednych azymutu 1 kata celowania, zawierajacy pierwszy zestaw optyczny ukladu wytwarzajacy obraz siatki ce- lowniczej widzianej przez uzytkownika zamocowany w podsta- wie, do której przytwierdzone sa tez elementy podpierajace bron umozliwiajace uzytkownikowi nastawienie azymutu 1 kata celowania broni do wycelowania jej w obraz siatki celowniczej 1 utrzymania broni w wycelowanej pozycji oraz zawierajacy drugi zamontowany w podstawie zestaw optyczny odbierajacy wiazke laserowa i wytwarzajacy sygnal bledu odpowiadajacy przesunieciu miedzy odebrana lokalizacja wiazki laserowej, a obrazem siatki celowniczej, znam ienny tym, ze zawiera ponad- to glowice naprowadzajaca (64) polaczona z nadajnikiem lase- rowym (12) do sterowania wiazki laserowej wedlug azymutu 1 kata celowania oraz uklad sterowania (20) polaczony z glowica naprowadzajaca (64) 1 z drugim ukladem optycznym pobudza- jacym laser 1 nastawiajacym nadajnik laserowy (12) wykorzystu- jac sygnal bledu do sterowania wiazki laserowej wedlug azymutu i kata celowania, dopóki wiazka laserowa nie pokryje sie z celownikiem broni. ( 1 2 ) OPIS PATENTOWY ( 1 9 ) PL (51) IntCl6: F41A 33/02 (72) Tw órcy wynalazku: Himnashu N. Parikh, San Diego, US Fritz W. Healey, Carlsbad, US FIG 1A PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest układ automatycznego naprowadzania celownika. W szczególności wynalazek dotyczy układu naprowadzania nadajnika laserowego umieszczonego na karabinie.

W siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych jest przeprowadzane szkolenie żołnierzy za pomocą wielokrotnie zintegrowanego układu laserowego wyzwalania (MILES). W układzie tym nadajnik laserowy broni małokalibrowej (SAT) jest przymocowany do łoża karabinu, np. typu M16. Każdy żołnierz nosi na hełmie i na oporządzeniu indywidualnym detektory wykrywające trafienie pocisku laserowego. Żołnierz pociąga za spust swojego karabinu wystrzeliwując ślepy nabój, symulujący wystrzelenie rzeczywistego pocisku, a czujnik dźwiękowy wyzwala nadajnik SAT.

176 657

Niezbędne jest naprowadzenie nadajnika SAT tak, aby żołnierz mógł precyzyjnie trafić do celu, gdy znajduje się on w standardowych przyrządach celowniczych karabinu. W jednej z wersji SAT nadajnik jest przykręcony śrubami do łożyska karabinu, a mechaniczne przyrządy celownicze są doregulowywane aż do ustawienia w linii wiązki laserowej. Niedogodnością takiego rozwiązania jest to, że celownik mechaniczny broni wymaga ciągłego naprowadzania, aby można było stosować karabin do ruchomych obiektów. Dla wyeliminowania tej niedogodności znane jest zastosowanie sprzężenia mechanicznego, zmieniającego orientację lasera.

Znane urządzenie naprowadzania broni małokalibrowej (SAAF), stosowane w armii Stanów Zjednoczonych i do naprowadzania konwencjonalnego układu laserowego wyzwalania MILES z nadajnikiem SAT składa się z zestawu stu czterdziestu czterech detektorów umieszczonych na trzydziestu pięciu płytkach z obwodami drukowanymi, określających gdzie nastąpiło trafienie lasera w odniesieniu do siatki celu. Trudność w używaniu znanego układu naprowadzania SAAF polega na tym, że żołnierz celuje z broni bez żadnej nieruchomej podpory w tarczę, która jest odległa o dwadzieścia pięć metrów. W wielu przypadkach żołnierz strzela ze swej broni w taki sposób, że w punkcie celowania nie ma wyników w pożądanym miejscu. Fakt umieszczenia tarczy w odległości dwudziestu pięciu metrów od żołnierza, powoduje ograniczenie widoczności z powodu śniegu, mgły, wiatru i słabych warunków oświetlenia podczas wschodu słońca lub o zmroku. Układ naprowadzania SAAF oblicza ilość błędów wychwyconych zarówno co do azymutu jak i kąta celowania. Następnie ilość wychwyconych błędów jest wyświetlana na czterosegmentowych wskaźnikach elektro-mechanicznego wyświetlacza układu naprowadzania SAAF. Wówczas żołnierz musi nastawić regulatory nadajnika SAT w poprawnym kierunku, odpowiednio do ilości wychwyceń. Następnie musi ponownie wycelować broń i oddać strzał oraz odpowiednio nastawić regulatory. Ten powtarzający się proces trwa aż do chwili, gdy żołnierz osiągnie zerowe wskazania na układzie naprowadzania SAAF. Proces ten jest bardzo czasochłonny i nudny ponieważ błędy poprawnego celowania powodują, że żołnierz musi za każdym razem ponownie ustawić siatkę celowniczą. Nie jest niczym szczególnym, gdyż żołnierz poświęca piętnaście minut na wycelowanie broni najlepiej jak tylko potrafi i ciągle nie jest ona dobrze wycelowana.

Proces celowania w znanym w układzie naprowadzania SAAF jest nie tylko czasochłonny ale także drogi, ponieważ zużywa się duże ilości ślepej amunicji. Laser konwencjonalnego nadajnika SAT nie zadziała bez wystrzelania ślepego naboju lub bez użycia specjalnej linki spustowej strzelania na sucho. Ponadto znanych układ naprowadzania SAAF nie jest wyposażony w optyczne przyrządy celownicze dla różnych rodzajów broni małokalibrowej, ani też w noktowizjery. Nie kontroluje również dokładnie energii wiązki laserowej, ani nie koduje odbieranej wiązki laserowej.

Pożądane byłoby więc zapewnienie takiego układu naprowadzania nadajnika SAT dla broni małokalibrowej, który wyeliminowałby potrzebę używania dużych tarcz celowniczych. Układ taki powinien automatycznie ustawiać nadajnik SAT, przy większej szybkości i dokładniejszym naprowadzaniu. Ponadto, w takim układzie jeden układ celowniczy powinien pasować do różnych rodzajów broni małokalibrowej, takich jak broń automatyczna, karabiny snajperskie itd. Mimo to, że różne rodzaje broni małokalibrowej mają różne łożyska i, że wyjścia laserowe ich nadajników SAT mają różne moce i różne kody, noszona przez człowieka część zintegrowanego układu laserowego wyzwalania MILES rozróżnia strzały oddane przez różne typy broni małokalibrowej.

Z opisu patentowego US 5 060 391 znany jest korelator celownika. Układ optyczny, półprzezroczyste zwierciadło i źródło oświetlenia są zamknięte w obudowie. Lufa broni palnej jest związana mechanicznie z tą obudową. Źródło oświetlenia dostarcza światło widzialne skierowane przez półprzezroczyste zwierciadło do otworu lufy. Prześwit lufy jest oświetlony od wylotu do komory. Jest on widoczny kiedy patrzy się przez optyczne przyrządy celownicze broni palnej. Azymut i kąt celowania ustawia się tak, by zobaczyć muszkę i komorę w jednej linii. Kiedy to zostanie osiągnięte skrzyżowanie nitek optycznych przyrzą6

176 657 dów celowniczych broni palnej naprowadza się na linię muszki, otworu i obrazu komory. Prześwit lufy i optyczne przyrządy celownicze zostają naprowadzone.

Układ automatycznego naprowadzania celownika nadajnika laserowego zamocowanego na broni małokalibrowej, który to nadajnik laserowy posiada wzbudnik laserowy emitujący wiązkę laserową z możliwością ustawiania jej kierunku według współrzędnych azymutu i kąta celowania, zawierający pierwszy zestaw optyczny układu wytwarzający obraz siatki celowniczej widzianej przez użytkownika zamocowany w podstawie, do której przytwierdzone są też elementy podpierające broń umożliwiające użytkownikowi nastawienie azymutu i kąta celowania broni do wycelowania jej w obraz siatki celowniczej i utrzymania broni w wycelowanej pozycji, oraz zawierający drugi zamontowany w podstawie zestaw optyczny odbierający wiązkę laserową i wytwarzający sygnał błędu odpowiadający przesunięciu między odebraną lokalizacją wiązki laserowej a obrazem siatki celowniczej według wynalazku, jest charakterystyczny tym, że zawiera ponadto głowicę naprowadzającą połączoną z nadajnikiem laserowym do sterowania wiązki laserowej według azymutu i kąta celownika oraz układ sterowania połączony z głowicą naprowadzającą i z drugim układem optycznym pobudzającym laser i nastawiającym nadajnik laserowy wykorzystując sygnał błędu do sterowania wiązki laserowej według azymutu i kąta celowania, dopóki wiązka laserowa nie pokryje się z celownikiem broni.

Układ ma osłonę zamykającą podstawę, pierwszy i drugi układ optyczny, elementy podpierające broń i układ sterowania. Osłona ma zamocowaną na zawiasach odchylaną do góry pokrywę, na której od wewnątrz jest zamocowany układ sterowania, widoczny dla użytkownika po jej otworzeniu do pozycji pionowej.

Korzystnie, w skład elementów podpierających broń wchodzą podstawka podtrzymując lufę broni oraz imadło z pokrętłami ustawiającymi azymut i kąt celowania, zamocowane do podstawy, a także półka zamocowana suwliwie w podstawie, zaś imadło z pokrętłami ustawiającymi azymut i kąt celowania jest zamocowane w półce.

Pierwszy układ optyczny zawiera siatkę celowniczą, układ podświetlający siatkę celowniczą światłem widzialnym oraz układ projekcji obrazu na siatce celowniczej naprzeciwko końca lufy, uprzednio naprowadzony przy pomocy drugiego układu optycznego.

Drugi układ optyczny stanowi czujnik położenia, generujący sygnał błędu, i soczewki skupiające wiązkę laserową w plamkę wzdłuż czujnika położenia.

Korzystnie, pierwszy układ optyczny zawiera siatkę celowniczą i układ podświetlający siatkę - celowniczą światłem widzialnym, a drugi układ optyczny zawiera czujnik położenia wytwarzający sygnał błędu, przy czym pierwszy i drugi układ optyczny wykorzystują te same soczewki oraz półprzezroczyste zwierciadło umieszczone pomiędzy zakończeniem lufy a czujnikiem położenia. Soczewki są ukształtowane i umieszczone tak, aby skupiać wiązkę laserową na plamce wzdłuż czujnika położenia, zaś półprzezroczyste zwierciadło odbijające światło widzialne a przepuszczające wiązkę laserową wytwarzając obraz podświetlanej siatki celowniczej naprzeciwko końca lufy w jednej linii z czujnikiem położenia jest umieszczone pod kątem w stosunku do osi wiązki laserowej.

Korzystnie, nadajnik laserowy ma uruchamiany czujnikiem spustowym wzbudnik laserowy emitujący wiązkę laserową z niezależnym sterowaniem azymutu i kąta celowania za pomocą oddzielnych regulatorów. Nadajnik ma podłużną horyzontalną podstawę, do której przedniej części jest zamocowany pierwszy zestaw optyczny wytwarzający obraz siatki celowniczej widocznej dla użytkownika. Do podstawy są zamocowane elementy podpierające horyzontalnie broń i umożliwiające użytkownikowi ręczne nastawienie azymutu i kąta celowania do wycelowania broni na obraz siatki celowniczej i utrzymania broni w wycelowanej pozycji. Do nadajnika laserowego jest przyłączona głowica naprowadzająca wyzwalająca czujnik spustowy nadajnika i oddzielnie wyzwalająca regulatory azymutu i kąta celownika nadajnika laserowego. W przedniej części podstawy jest zamontowany drugi zestaw optyczny odbierający wiązkę laserową i wytwarzający sygnał błędu odpowiadający przesunięciu między odebraną pozycją wiązki laserowej a siatką celowniczą. Układ sterowania jest połączony z głowicą naprowadzającą i z drugim układem optycznym pobudzającym repetycyjnie wyzwalanie czujnika spustowego i wyzwalanie regulatorów azymutu i kąta

176 657 celowania nadajnika laserowego wykorzystując sygnał błędu dopóki wiązka laserowa nie pokryje się z celownikiem broni.

W układzie według wynalazku zastosowano osłonę zamykającą podstawę, pierwszy układ optyczny, drugi układ optyczny, elementy podpierające broń i układ sterowania. Osłona ma zamocowaną na zawiasach odchylaną do góry pokrywę, na której od wewnątrz jest zamocowany układ sterowania, widoczny dla użytkownika po jej otworzeniu do pozycji pionowej.

Korzystnie, w skład elementów podpierających broń wchodzi zamocowana do podstawy i podtrzymująca lufę podstawka, zamocowana suwliwie w podstawie półka i imadło z pokrętłami ustawiającymi azymut i kąt celowania, zamocowane w półce.

Korzystnie, pierwszy układ optyczny zawiera siatkę celowniczą, układ podświetlający siatkę celowniczą światłem widzialnym oraz układ projekcji obrazu siatki celowniczej naprzeciwko końca lufy, uprzednio naprowadzony przy pomocy drugiego układu oplycznego.

Korzystnie, drugi układ optyczny stanowi czujnik położenia, generujący sygnał błędu oraz soczewki skupiające wiązkę laserową w plamkę wzdłuż czujnika położenia. Natomiast pierwszy układ optyczny zawiera siatkę celowniczą i układ podświetlający siatkę celowniczą światłem widzialnym. Pierwszy i drugi układ optyczny wykorzystują te same soczewki oraz półprzezroczyste zwierciadło umieszczone pomiędzy zakończeniem lufy a czujnikiem położenia. Soczewki są ukształtowane i umieszczone tak, aby skupiać wiązkę laserową na plamce wzdłuż czujnika położenia, zaś półprzezroczyste zwierciadło, odbijające światło widzialne a przepuszczające wiązkę laserową wytwarzając obraz podświetlanej siatki celowniczej naprzeciwko końca lufy w jednej linii z czujnikiem położenia, jest umieszczone pod kątem w stosunku do osi wiązki laserowej.

Korzystnie, głowica naprowadzająca ma dwa silniki napędowe uruchamiające i obracające parę pryzmatów optycznych w nadajniku laserowym.

Korzystnie, głowica naprowadzająca zawiera czujnik oddania strzału wykrywający zaświecenia się wskaźnika oddania strzału na nadajniku laserowym.

Układ sterowania zawiera wyświetlacz oraz wiele ręcznie wyzwalanych przełączników zapewniających dostęp użytkownikowi.

Korzystnie, nadajnik laserowy posiada uruchamiany czujnikiem spustowym wzbudnik laserowy emitujący wiązkę laserową z niezależnym sterowaniem azymutu i kąta celowania, przez oddzielne nastawianie odpowiednich regulatorów azymutu i kąta celowania w nadajniku. Ma on podłużną horyzontalną podstawę, do której przedniej części jest zamocowany pierwszy zestaw optyczny wytwarzający obraz siatki celowniczej widocznej dla użytkownika, siatkę celowniczą, układ podświetlania siatki celowniczej światłem widzialnym, zamocowane do podstawy elementy podpierające horyzontalnie broń i umożliwiające użytkownikowi ręczne nastawienie azymutu i kąta celowania do wycelowania broni na obraz siatki celowniczej i utrzymania broni w wycelowanej pozycji. Elementy podpierające zawierają zamocowaną do podstawy i podtrzymującą lufę podstawkę, zamocowaną suwliwie w podstawie półkę i imadło z pokrętłami ustawiającymi azymut i kąt celowania zamocowane w półce. Układ zawiera głowicę naprowadzającą przyłączaną do nadajnika laserowego, wyzwalającą czujnik spustowy nadajnika laserowego i oddzielnie wyzwalającą regulatory azymutu i kąta celowania nadajnika laserowego, mającą dwa silniki napędowe uruchamiające i obracające parę pryzmatów optycznych w nadajniku laserowym oraz czujnik oddania strzału wykrywający zaświecenia się wskaźnika oddania strzału na nadajniku laserowym. Układ ponadto ma zamontowany w przedniej części podstawy drugi zestaw optyczny z czujnikiem położenia odbierającym wiązkę laserową i wytwarzającym sygnał błędu odpowiadający przesunięciu między odebraną pozycją wiązki laserowej a siatką celowniczą. Pierwszy i drugi układ optyczny wykorzystują te same soczewki oraz półprzezroczyste zwierciadło umieszczone pomiędzy zakończeniem lufy, a czujnikiem położenia. Przy tym soczewki są ukształtowane i umieszczone tak, aby skupiać wiązkę laserową na plamce wzdłuż czujnika położenia, zaś półprzezroczyste zwierciadło odbijające światło widzialne a przepuszczające wiązkę laserową i wytwarzające obraz podświetlanej siatki celowniczej naprzeciwko końca lufy wjednej

176 657 linii z czujnikiem położenia jest umieszczone pod kątem w stosunku do osi wiązki laserowej. Układ sterowania jest połączony z głowicą naprowadzającą i z drugim układem optycznym pobudzającym repetycyjnie wyzwalanie czujnika spustowego i wyzwalanie regulatorów azymutu i kąta celowania nadajnika laserowego wykorzystując sygnał błędu, dopóki wiązka laserowa nie pokryje się z celownikiem broni. Układ sterowania zawiera wyświetlacz oraz wiele ręcznie wyzwalanych przełączników zapewniających dostęp użytkownikowi. Układ ma osłonę zamykającą podstawę, pierwszy układ optyczny, drugi układ optyczny, elementy podpierające broń i układ sterowania. Osłona ma zamocowaną na zawiasach odchylaną do góry pokrywę umożliwiając wysunięcie na zewnątrz półki i zamontowanie broni na elementach podpierających, a układ sterowania jest zamocowany na wewnętrznej stronie pokrywy i jest widoczny dla użytkownika po jej otworzeniu do pozycji pionowej.

Przedmiot wynalazku w przykładzie realizacji jest odtworzony na rysunku, na którym: fig. 1A przedstawia żołnierza celującego z karabinu z układem automatycznego naprowadzania laserowego dla broni małokalibrowej, w widoku perspektywicznym; fig. 1B - układ automatycznego naprowadzania z fig. 1A, w widoku bocznym, na którym niektóre części obudowy są odsłonięte w celu pokazania większej ilości szczegółów konstrukcyjnych; fig. 2 - panel wyświetlacza i przełączników układu sterowania, w widoku z przodu; fig. 3 - nadajnik laserowy SAT w stanie rozłożonym w widoku perspektywicznym; fig. 4 sterowanie wiązki laserowej przy użyciu pryzmatów optycznych; fig. 5A oraz 5B - głowicę naprowadzającą, w widoku z boku i w widoku z przodu; fig. 6 - układ optyczny złożony z soczewek, zwierciadła rozszczepiającego, siatki celowniczej i czujnika położenia; fig. 7 układ automatycznego naprowadzania celownika, w schemacie blokowym, zaś fig. 8 - obwód wyjściowej mocy optycznej i obwód weryfikacji dokładności kodu układu sterowania, w schemacie blokowym.

Na figurach 1A oraz 1B uwidoczniony jest korzystny przykład realizacji wynalazku jako elektro-mechaniczny układ, oznaczony 10, który automatycznie naprowadza nadajnik laserowy SAT 12, zamocowany na łożu broni małokalibrowej 14, takiej jak karabin M16, powszechnie używany przez żołnierzy na ćwiczeniach wojskowych. W skład układu 10 wchodzi prostokątna osłona przelotowa 16, która podczas użycia broni znajduje się w pozycji horyzontalnej. Zamykana pokrywa 18 połączona jest z osłoną 16 przy pomocy zawiasów i może zostać podniesiona do góry odsłaniając układ sterowania 20, zainstalowany wewnątrz niej. Żołnierz 21 celuje z broni 14, której część znajduje się wewnątrz osłony 16. Żołnierz 21 nosi hełm 21a oraz oporządzenie indywidualne 21b, które wyposażone jest w detektory laserowe, które wykrywają trafienia pocisku laserowego podczas ćwiczeń wojskowych. Układ sterowania ma obudowę w kształcie skrzynki 22, (fig. 2), wyposażoną w wyświetlacz ciekłokrystaliczny 24. Skrzynka 22 posiada również klawiaturę w postaci konsoli z przyciskami kontaktronowymi. Konsola ta umieszczona jest wokół wyświetlacza ciekłokrystalicznego 24 i zawiera przyciski 26, 28, 30, 32, 34, 36, 46 oraz 38, reagujące na siłę nacisku. Półkę 40 wysuwa się w płaszczyźnie poziomej z tyłu podstawy obudowy 42 (fig. 1B), zamocowanej do spodniej części ściany osłony 16. Lufa 44 karabinu 14 jest podpierana u wierzchołka przez trójkątną usztywnioną podpórkę 46, której podstawa jest mocno przytwierdzono śrubami do pośredniej części podstawy obudowy 42. Kabłąk spustowy (niewidoczny) karabinu 14 jest zamocowany w imadle 48 na półce 40. Uchwyt imadła 48 posiada pokrętła 50 oraz 52 przeznaczone do ręcznego nastawiania azymutu i kąta celowania, odpowiednio dla lufy 44 karabinu 14. Po zainstalowaniu karabinu 14 na podpórce 46 i w uchwycie imadła 48, żołnierz 21 (fig. 1A) celuje do obrazu siatki celowniczej 54 (fig. 6) wyświetlanej w linii celowania broni, co opisano poniżej.

Układ optyczny 56 w kształcie pudełka (fig. 1A oraz 1B) jest zamocowany na sztywno w przedniej części podstawy obudowy 42 (fig. 1B). Układ optyczny 56 zawiera soczewki wklęsłe 58 (fig. 6) oraz zwierciadło półprzezroczyste 60. Zwierciadło półprzezroczyste 60 jest przezroczyste dla podczerwieni pochodzącej od nadajnika laserowego 12 (fig. 1) ale odbija światło widzialne. Siatka celownicza 54 (fig. 6) jest zamocowana wewnątrz układu optycznego 56 poniżej osi promienia laserowego. Zwierciadło półprzezroczyste 60 umieszczone jest przed soczewkami 58 i zamocowane pod kątem czterdziestu pięciu stopni tak,

176 657 aby wytworzyć obraz V siatki celowniczej przez soczewki 58 w nieskończoności. Czujnik położenia 62 układu optycznego 56 odbiera promień laserowy L2 i generuje sygnał błędu, reprezentujący odległość pomiędzy odebraną pozycją promienia laserowego, a obrazem siatki celowniczej. Nadajnik 12 jest wówczas ustawiany, dopóki promień lasera L2 nie trafi w środek czujnika 62.

Obwód sterujący wewnątrz układu sterowania 20 (fig. 1) połączony jest z głowicą naprowadzającą 64, która jest sprzężona mechanicznie z tylną częścią nadajnika laserowego 12, przymocowanego śrubami do karabinu 14. Układ sterowania 20 powoduje, że głowica naprowadzająca 64 ciągle wyzwala laser w nadajniku laserowym 12. Wykorzystując sygnał błędu, układ sterowania 20 powoduje, że głowica naprowadzająca 64 stale obraca parą pryzmatów klinowych 66 oraz 68 (fig. 3) w nadajniku laserowym 12, w celu sterowania promieniem laserowym według współrzędnych azymutu i kąta celowania, dopóki promień lasera nie jest całkowicie naprowadzony na celownik lufy 44 broni.

Układ 10 może być używany do broni z automatycznym naprowadzaniem celownika we wszystkich rodzajach broni lekkiej i maszynowej używanych przez armię Stanów Zjednoczonych, z możliwością nieograniczonej adaptacji do nowych rodzajów broni. Automatyczne działanie układu zapewnia szybkie (poniżej jednej minuty), precyzyjne i konsekwentne naprowadzania nadajnika 12, po jednokrotnym, wstępnym ria celowaniu broni 14 przez żołnierza 21. Użycie imadła 48 przy celowaniu zapewnia, że celowniki optyczne i urządzenia noktowizyjne broni 14 nie będą zakłócały procesu kalibracji. Cały układ 10 jest umieszczony w prostokątnej sztywnej osłonie przelotowej 16, która spełnia rolę osłony przeciwsłonecznej i chroni przed wpływami złej pogody. Układ 10, nie korzysta ze ślepej amunicji podczas procesu naprowadzania i dlatego może być używany w każdym miejscu, np. wewnątrz budynku na blacie stołu.

Wstępne uruchomienie układu 10 polega na wykonaniu trzech kroków, które sprowadzają się do zainstalowania akumulatora w obudowie 22 (fig. 1), włączenia przycisku BIT 30 (fig. 2) i na wybraniu typu broni, którą się naprowadza na cel, przez' naciśnięcie przycisku 34. Wyświetlacz 24 wyświetli odpowiednie komunikaty i wskazówki dla operatora odnośnie dalszego postępowania i przejścia do następnego kroku. Kiedy układ 10 jest gotowy do naprowadzenia na cel, żołnierz 21 postępuje według wskazówek umieszczonych ' na wyświetlaczu 24, dotyczących naprowadzenia jego broni. Typowa sekwencja ' postępowania jest .opisana poniżej:

a) Żołnierz przyłącza głowicę naprowadzającą 64 do nadajnika laserowego 12;

b) Żołnierz umieszcza swoją broń w imadle celowniczym 48 i na podpórce 46;

c) Żołnierz celuje ze swojej broni do obrazu podświetlanej siatki celowniczej 54, widocznej w układzie optycznym, używając pokręteł 50 oraz 52 azymutu i kąta celowania imadła celowniczego 48;

d) Żołnierz naciska przycisk 28 (fig. 2) i postępuje według instrukcji wyświetlanych na wyświetlaczu 24. Wybór rodzaju broni dokonywany jest przez naciśnięcie przycisku 34 w stosownym czasie poprzez dokonanie selekcji wyświetlanych typów broni na ekranie wyświetlacza;

e) Żołnierz przyciska następnie przycisk naprowadzania 26 na obudowie układu sterowania 22; ,

f) Żołnierz czeka na informację NAPROWADZANIE ZAKOŃCZONE, która pojawia się na ekranie wyświetlacza 24, a która uaktywnia się po około jednej minucie; wreszcie

g) Żołnierz wyjmuje broń z układu i postępuje według instrukcji kończących naprowadzanie.

W przypadku napotkania .jakichkolwiek trudności podczas pracy z układem 10 w czasie procesu naprowadzania, takich j'ak wyczerpanie się akumulatora, niepoprawne kodowanie lasera czy kłopoty z wyzwalaniem, układ poinformuje żołnierza, że nadajnik ma defekt i że należy go wyeliminować.

Zasada działania układu 10 zilustrowana jest schematem blokowym, umieszczonym na fig. 7. Broń 14 zamocowana jest w imadle celowniczym 48 z głowicą naprowadzającą 64 przyłączaną do nadajnika 12. Układ optyczny 56 zawiera podświetlaną siatkę celowniczą 54, na którą wycelowane są celowniki broni. Kiedy naciśnięty zostaje przycisk naprowadzania 26 (fig. 2), układ sterowania 20 powoduje, że nadajnik 12 jest repetycyjnie wyzwalany podczas monitorowania wskaźnika diodowego LED 70 nadajnika (fig. 3) dla poprawnej operacji. Układ optyczny 56, wykrywa pozycję lasera i przesyła te dane do układu sterowania 20, który z kolei wyznacza wielkość potrzebnej korekty. Z kolei układ sterowania 20 powoduje, że głowica naprowadzająca 64 dokonuje niezbędnych regulacji nadajnika 12. Proces ten jest kontynuowany w czasie rzeczywistym, dopóki nadajnik 12 nie jest dokładnie naprowadzony. Układ sterowania 20, w powiązaniu z układem optycznym 56, sprawdza również poziomy zasilania lasera, kody laserowe i to, czy proces naprowadzania przebiega prawidłowo. Pięć głównych podzespołów układu 10 jest opisanych bardziej szczegółowo poniżej.

Układ optyczny 56 (fig. 1B) jest strukturą, która dokonuje projekcji podświetlanej siatki celowniczej 54 dla żołnierza 21 podczas procesu celowania oraz lokalizuje pozycję promienia lasera broni w odniesieniu do siatki celowniczej. Podświetlana siatka 54, pomaga żołnierzowi 21 w celowaniu przy ograniczonej widoczności, takiej jak zapadający zmierzch lub świt. Fig. 6 ilustruje zasadę działania głównych składników układu optycznego 56. Duża soczewka 58 o jednej powierzchni wklęsłej spełnia rolę kolimatora i skupia promień lasera na plamce wzdłużnej pozycji czujnika 62, który jest usytuowany w ogniskowej soczewki 58. Kiedy kąt padania promienia laserowego na soczewkę 58 nie jest prostopadły (rozbieżny) pozycja plamki czujnika 62 ma rozrzut. Czujnik 62 pasywnie określa wielkość rozrzutu i przesyła sygnał błędu do układu sterowania 20. Wskazane jest aby czujnik był przyrządem, wykonanym z ciała stałego, np. w postaci poczwórnego detektora lub może to być detektor liniowy z wyjściem analogowym. Na drodze wiązki laserowej znajduje się zwierciadło półprzezroczyste 60, które odbija światło widzialne, a jednocześnie pozwala podczerwieni na przeniknięcie przez siebie. Zwierciadło półprzezroczyste 60 umieszczone jest pod kątem czterdziestu pięciu stopni tak, aby dokonać projekcji obrazu siatki celowniczej 54 przez te same soczewki przez które przychodziła wiązka laserowa. Siatka celownicza 54 jest podświetlana przez źródło światła widzialnego takiego jak np. dioda typu LED 72 oraz jest umiejscowiona w takiej pozycji, że wytworzony obraz leży na tej samej osi co punkt zerowy czujnika położenia 62. Nie są wymagane żadne regulatory pola układu optycznego 56, a układ 10 nie musi zawierać żadnej elektroniki oprócz czujnika 62 i diody świecącej typu LED 72 do podświetlenia siatki celowniczej 54.

Bariera zabezpieczająca w kształcie litery L, 74 (fig. 1) jest na sztywno zamocowana śrubami do podstawy obudowy 42 pomiędzy końcem lufy 44, a układem optycznym 56. Zabezpiecza ona żołnierza przed nieumyślnym potrąceniem soczewki 58 lufą 44 karabinu podczas mocowania karabinu 14 na podstawce 46 i w imadle 48. Bariera ta posiada otwór, pokryty metalową szybką 76 w celu umożliwienia wiązce laserowej, która może mieć osiem milimetrów szerokości, przenikanie do układu optycznego 56. Szkło lub inny trwały, przezroczysty materiał pokrywający ten otwór może być niepożądany, ponieważ może się zabrudzić, pochłaniając promień laserowy lub odbijając go i w ten sposób powodując niedogodności.

Głowica naprowadzająca 64 (fig. 5A i 5B) jest urządzeniem elektromechanicznym, a połączona jest z laserowym nadajnikiem 12 za pośrednictwem kabla 65 (fig. 1A) a pozycję laserowego nadajnika naprowadza automatycznie dzięki układowi sterowania 20. Głowica naprowadzająca 64 zawiera cewkę indukcyjną 78 (fig. 5A), która służy do uruchomienia nadajnika laserowego oraz, jeżeli jest taka potrzeba, poprzez naciśnięcie przycisku 30 (fig. 2) przesyła informację identyfikującą (PID) do nadajnika. Głowica naprowadzająca 64 posiada również czujnik 80, który monitoruje diodę świecącą 70 typu LED, wchodzącą w skład nadajnika, w celu określenia statusu pracy. Dwa miniaturowe silniczki 82 oraz 84, z przekładniami redukującymi prędkość (fig. 5B)-razem z przekładniami zębatymi 86 i 87, wchodzącymi w skład głowicy naprowadzającej 64 służą do obracania sprzęgieł ciernych (niewidoczne) znajdujących się na parze wałów 118 i 120 z przekładniami. Sprzęgła dopasowują końce wałków zębatych 118 i 120 nadajnika. Silniki 82 oraz 84 głowicy naprowadza176657 jącej 64 są napędzane i sterowane poprzez układ sterowania 20 w czasie trwania procesu celowania, podczas gdy układ optyczny 56 sonduje nadajnik laserowy i zapewnia realizację sprzężenia zwrotnego do układu sterowania 20, zachodzącego w czasie rzeczywistym.

Nadajnik laserowy 12 (fig. 3) ma obudowę montażową 88 z przykrywą montażową 90, która tworzy tylne zamknięcie nadajnika. Dioda laserowa 92 zamocowana jest w obudowie montażowej 88 i zasilana jest przez obwód zasilania, znajdujący się na płycie sterownika 94 również zamontowanego wewnątrz obudowy montażowej 88. Obwód zasilania pobudza diodę laserową 92 poprzez przekaźnik indukcyjny 96, znajdujący się wewnątrz tylnej pokrywy montażowej 90. Przekaźnik indukcyjny pobudzany jest przez cewkę indukcyjną 78 (fig. 5A), która zakryta jest górną częścią obudowy montażowej 88 (fig. 3) na równi z przekaźnikiem indukcyjnym 96.

W przedniej ścianie obudowy montażowej 88 (fig. 3) nadajnika SAT wykonane są dwa otwory 98 oraz 100. Czujnik dźwiękowy lub optyczny, wykrywający oddanie strzału ślepym nabojem, umieszczony jest w otworze 100 i jest połączony z obwodem na płytce sterownika 94. Przezroczysty otwór 102, przepuszczający promień laserowy emitowany z diody laserowej 92, jest usytuowany w innym okienku 98. Tuleja optyczna 104 jest umieszczona za otworem 102. Pryzmaty optyczne 66 oraz 68 są umocowane, z możliwością obrotu, za otworem 102, w celu umożliwienia niezależnej rotacji za pośrednictwem wałków napędowych, odpowiednio 106 oraz 108. Przednie końcówki tych wałków posiadają przekładnie zębate 106a oraz 108a w celu sprzęgnięcia zębatek klinów optycznych, odpowiednio 66 i 68. Wałki napędowe 106 i 108 są zaczopowane w łożyskach poprzecznych, takich jak 110 oraz 112. Tylne końcówki wałków 106 i 108 wnikają w otwory (niewidoczne) w tylnej pokrywie montażowej 90, oraz są uszczelnione pierścieniami 114 i 116. Te końcówki wałków są chronione usztywnionym kołnierzem 90a, który wystaje prostopadle z tylnej pokrywy montażowej 90. Gdy głowica naprowadzająca 64 (fig. 5A i 5B) jest sprzęgnięta z tylną pokrywą montażową 90 nadajnika laserowego 12, to sprzęgła cierne (niewidoczne) na wałkach 118 i 120 z przekładniami zębatymi (fig. 5B) głowicy naprowadzającej 64 dokonują połączenia z końcami wałków 106 i 108 i zapewniają napęd silników 82 i 84.

Figura 4 ilustruje schematycznie sterowanie wiązką laserową B przez niezależne obracania pryzmatami klinowymi 66 i 68, za pośrednictwem silników 82 i 84 głowicy naprowadzającej 64. Pryzmaty Minowe mogą być używane jako elementy sterujące wiązką świetlną w układach optycznych. Minimalne odchylenie lub ugięcie promienia lub wiązki przy przechodzeniu przez cienki klin o kącie przy wierzchołku 0_W, dany jest zależnością θα = (n-1) 0w», gdzie n oznacza współczynnik odbicia. Moc (Δ) pryzmatu mierzona jest w dioptriach pryzmatycznych, a dioptria pryzmatyczna zdefiniowana jest jako odchylenie 1 cm na drodze jednego metra od pryzmatu. W ten sposób Δ = 100 tan(0d). Dzięki kombinacji dwóch klinów pryzmatycznych jednakowej mocy (równego ugięcia) umieszczonych w bliskiej odległości, i dzięki temu, że mogą obracać się niezależnie względem osi, w przybliżeniu równoległej do prostopadłej, stycznej do ich płaszczyzn, wiązka laserowa B, przechodząca przez taką strukturę może zostać wysterowana, w każdym kierunku w obrębie wąskiego stożka na drodze nieodchylonej wiązki. Promień kątowy tego stożka wynosi w przybliżeniu θα. Wierzchołek kąta wykonany jest z bardzo małą tolerancją błędu podczas procesu produkcyjnego klinów. W rezultacie tolerancji współczynnika topienia, kąty ugięcia (będące funkcjami długości fali) są unormowane.

Kąty ugięcia są wyszczególnione przy założeniu, że wiązka padająca jest normalna względem powierzchni prostopadłej. Dla innych kątów padania, ugięcie będzie oczywiście inne. Określenie kąta ugięcia dla tego samego kierunku, ale dla różnych długości fal, opisuje równanie:

θα = arcsin(n sin0_w) - ftw , gdzie θα jest kątem ugięcia, θd jest kątem klina a Θ-' jest współczynnikiem normalnym dla danej długości fali. Kliny optyczne zbudowane są z różnych materiałów, takich jak np. syntetycznie topiony dwutlenek krzemu, i dostępne są w różnych kształtach o wymiarach.

Układ sterowania 20 (fig. 1A) wyposażony jest w przyjazny dla użytkownika wyświetlacz ciekłokrystaliczny 24 (fig. 2) i układ sterowania, który na bieżąco informuje użytków12

676 657 nika broni o statusie broni oraz udziela instrukcji podczas procesu celowania. Układ sterowania 20 jest zamocowany wewnątrz zamykanej pokrywy 18. Wyświetlacz ciekłokrystaliczny 24 jest łatwo czytelny, gdy pokrywa 18 jest uniesiona do góry. Jak zostało to opisane powyżej, układ sterowania 20 zapewnia całą kontrolę i monitoruje wszystkie poczynania dokonywane przez układ optyczny 56 i głowicę naprowadzającą 64. Czołowa konsola z przyciskami kontaktronowymi razem z wbudowanym wyświetlaczem 24, typu 4X20 LCD stanowi układ komunikacji z użytkownikiem. Funkcje przycisków opisane są poniżej:

a) ALIGN 26 - żołnierz uaktywnia ten przycisk po tym, jak wymierzył z celownika broni do siatki celowniczej układu optycznego.

b) PROCEED 28 - żołnierz uaktywnia ten przycisk za każdym razem, gdy chce przejść do następnego kroku naprowadzania lub gdy potrzebuje potwierdzenia wyświetlanej informacji. c) BIT 30 - żołnierz uaktywnia ten przycisk, gdy inicjuje pracę układu i sprawdza status gotowości układu.

d) PID LEARN 32 - żołnierz uaktywnia ten przycisk podczas przesyłania testu PID do nadajnika SAT 12, w celu weryfikacji funkcji przesyłu. Użycie tego przyciski jest opcjonalne i zwykle używa się go w przypadku, gdy nadajnik jest zdolny do zaakceptowania innych typów PID.

e) WEAPON SELECT 34 - Użycie tego przycisku następuje w powiązaniu z dwoma kursorami 36 oraz 38 i służy do wyboru typu broni, która ma zostać skojarzona z układem (M16A2, M2, M240 etc.). Dokonanie wyboru determinuje poziomy zasilania i kody, które zostają poddane weryfikacji przez układ.

f) ARROWS 36 i 38 - Przyciski te służą do dokonania wyboru różnych typów broni.

Uchwyt imadła celowniczego 48 (fig. 1B) jest mechanizmem sztywnym używanym do zamocowania i wycelowania z broni 14 podczas procesu naprowadzania. Pozwala ono żołnierzowi na celowanie dowolną metodą, charakterystyczną dla niego, i eliminuje możliwość wystąpienia w każdej broni rozkalibrowania. Imadło 48 przymocowane jest do wyciąganej półki 40, którą chowa się w podstawie obudowy 42, i która służy do dopasowania różnych długości broni. Uchwyt imadła celowniczego 48 jest wyposażony w dwa pokrętła 50 i 52, służące do nastawiania azymutu i kąta celowania i umożliwiające żołnierzowi precyzyjne wymierzenie z celownika do obrazu siatki celowniczej 54. Przednia część lufy 44 spoczywa na podpórce 46, która umieszczona jest wewnątrz prostokątnej osłony przelotowej 16, i która opiera się na podstawie obudowy 42.

Główne podzespoły układu 10 są integralnie połączone z prostokątną osłoną przelotową 16, tworząc w ten sposób solidne zabezpieczenie w czasie transportu i zapewniając bezpieczeństwo w czasie obsługi. Osłona 16 zapewnia także ochronę przed promieniami słonecznymi i wpływem złej pogody, umożliwiając wykorzystanie procesu naprowadzania w każdych warunkach. Podstawa obudowy 42 zamocowana jest na ścianie dolnej obudowy. Układ optyczny 56, podpora lufy 46 i wyciągana półka 40 połączone są z akumulatorem (który nie jest widoczny), a cały układ zasilania schowany jest wewnątrz podstawy obudowy 42. Układ sterowania 20 przytwierdzony jest do wewnętrznej strony przedniej pokrywy 18.

Figura 8 jest schematem blokowym prezentującym wyjściową moc optyczną i obwód weryfikacji dokładności kodowania układu sterowania 20. Obwód kodera 122 połączony jest za pośrednictwem magistrali złącza szeregowego 124 z mikroprocesorem (nie zamieszczonym na ilustracji). Optyczny wzmacniacz cyfrowy 126, umieszczony na drodze wiązki laserowej przesyła sygnały do elektroniki kodera.

176 657

17(6657

120 118

FIG. 4

176 657

(Μ⁷²

56

FIG. 7

FIG. 8

176 657

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Ukł_ad automatycznego naprowadzania celownika, nadajnika lase_roweg_{o za}m_Oc_Owanego nk broni mało^yalibrgwej, który to nadajnik laskrowy poSiada wzbudnik laSrnwy eiaihujocy wiązkę laserową z możliwością ustawiania jej kiwrunku według w^ółreęditydi azymutu i kąta celowania, ząrwierająry pierwszy zestaw optyczny układu wyitwar^póją^zy obraz siatki cel owniczej wsianej przez użytkownika zamraowany w podstawie, do której pi'zy ^sminrdzonr ną taż podpierające broń umozliw^^m użytkorraikopO a^tί.Sąⁿwir^ąni_ri azymuta i kąta cel owama broni do wycelowania uam w otoaz siatki aelomniazrj i utrzym_ani_abroni w wycelowanej pozycji oraz zawierający drugi zamontowany w podstawie _zest_awoptyczny odbierający wiązkę laserową i wytwarzający sygnał błędu odpowiadają^ prre^ nięciu między odebraną lokalizacją wiązki laserowej, a obrazem siatki celowniczej, zamienny tym, że zawiena ponadto głowicę naprowadzającą (64) połączoną z nadajoikiem laserowym (12) do starowania wiązki laserowej według azymutu i kąta celowania oraz układ sterowania (20) połączony z głowicą naprowadzającą (64) i z drugim układem optycznym pobudzającym laser i nastawiającym nadajnik laserowy (12) wykorzystując sygnał błędu do sterowania wiązki laserowej według azymutu i kąta celowania, dopóki wiązka laserowa nie pokryje s^ia z aelowaikiem bąani.
2. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że ma osłonę (16) zamykającą podstawę (42), pierwszy układ optyczny (54, 58, 60, 72), drugi układ optyczny, elementy podpierające broń (46, 48) i układ sterowania (20).
3. Ukłed według zastrz. 2, znamienny tym, że osłona (16) ma zamocowaną na zawiasach odchylaną do góry pokrywę (18), na której od meo^Γnątąz jest zamocowany układ sterowania (20), widoczny dla użytkownika po jej otworzeniu do pozycji pioaowdj.
4. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że w skład elementów podpierających broń wchodzi podstawka (46) zamocowana do podstawy (42), a podtrzymująca lufę (44) broni.
5. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, żw w skład etamentów podpierających broń wchodzi imadło (4ίϊ) z pokrętłami (50,52) ustawi aj ącymi azymut i kąt celowania.
6. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że w skład elementów podpierających broń wchodzi półka (40) zamocowana suwlimie w podstawie (42).
7. Układ zastrz. 6, znamienny tym, że imadło (48) z pokrętłami (50, 52) ustawiającymi azymut i ką^s cel owania jest zamocowane w półce (40).
8. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że piermsny układ optyczny zawiera siatkę aelowaiazą (54), układ podświetlający (72) siatkę celowniczą (54) światłem minziαlaym oraz ukłα^o paotekcji obraz (58, 60) na siatce aelownicnar (54ą naprzec^łwka końca lufy oda!) ujkiiediiio nαpcowat^łzuay przy pomocy układu optyczpego.
9. Układ według nrstrz. 1, znamienny tym, że drugi układ optyczny stanomi czujnik położenia (62) generujący sygrnd błędu i socnemki (58) slkupiające miąnkę laserową w plamkę wzdłuż czujnika położenia.
10. Uldłud wedtag zastrz. 1, znamienny tym, że pierwszy układ optyczy zawiera siatkę celowniczą (54) i ukłud podświetlająm^y (72) siatkę celowmczą (54) śo^aarⁱ·ew widzietoym, że drugi układ optyczny namierα czujnik położenia (60) mytwaąnający sygnał błędu, oraz że pieIayłry i drugi ukłn^r optyczny wykorzystują te samta soczewto c58) oraz póⁱⁿrzezroaeytta aw^lerc^tαnło (60) umieszazone pOmiędzy zαlłończeniem lufy (44) a czujniktom pO^rożenia (62), przy czym soczewki (58) są ukształtowane i uwieszuzoae tak, aby skupieć wązkę lasesową na plamce mznⁱuż czujnika położenia (62^ zaś półprzezroczyste zoteąaⁱαnło (60) onbąaIące świado widzialne, a przopuseanająae oli,tzye laserową lzySwaą_Zrjąa obraz p6dświdtlonej siatki celowniczej nłłprząciwyo końca lufy (44) w jed^j linii r czj_nikiem położenia (62) jest uei^reszcnone pod kątem w stosunku do osi wi ąnyi laseaoweJ'.

176 657
11. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że nadajnik laserowy (12) posiada uruchamiany czujnikiem spustowym wzbudnik laserowy emitujący wiązkę laserową z niezależnym sterowaniem azymutu i kąta celowania, przez oddzielne nastawianie odpowiednich regulatorów azymutu i kąta celowania w nadajniku (12), że ma podłużną horyzontalną podstawę (42), do której przedniej części jest zamocowany pierwszy zestaw optyczny wytwarzający obraz siatki celowniczej (54) widocznej dla użytkownika, a także zamocowane do podstawy (42) elementy podpierające horyzontalnie broń i umożliwiające użytkownikowi ręczne nastawienie azymutu i kąta celowania do wycelowania broni na obraz siatki celowniczej (54) i utrzymania broni w wycelowanej pozycji, głowicę naprowadzającą (64) przyłączaną do nadajnika laserowego (12), wyzwalającą czujnik spustowy nadajnika laserowego (12) i oddzielnie wyzwalającą regulatory azymutu i kąta celowania nadajnika laserowego (12), drugi zamontowany w przedniej części podstawy (42) zestaw optyczny odbierający wiązkę laserową i wytwarzający sygnał błędu odpowiadający przesunięciu między odebraną lokalizacją wiązki laserowej a siatką celowniczą (54) oraz układ sterowania (20) połączony z głowicą naprowadzającą (64) i z drugim układem optycznym pobudzającym repetycyjnie wyzwalanie czujnika spustowego i wyzwalanie regulatorów azymutu i kąta celowania nadajnika laserowego (12) wykorzystując sygnał błędu dopóki wiązka laserowa nie pokryje się z celownikiem broni.
12. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że ma osłonę (16) zamykającą podstawę (42), pierwszy układ optyczny (54,58,60,72), drugi układ optyczny, elementy podpierające broń (46,48), układ sterowania (20), przy czym osłona (16) ma zamocowaną na zawiasach odchylaną do góry pokrywę (18), na której od wewnątrz jest zamocowany układ sterowania (20), widoczny dla użytkownika po jej otworzeniu do pozycji pionowej.
13. Układ według zastrz. 12, znamienny tym, że w skład elementów podpierających broń wchodzi zamocowana do podstawy (42) i podtrzymująca lufę (44) podstawka (46), zamocowana suwliwie w podstawie (42) półka (40) i imadło (48) z pokrętłami (50, 52) ustawiającymi azymut i kąt celowania zamocowane w półce (40).
14. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że pierwszy układ optyczny zawiera siatkę celowniczą (54), układ podświetlający (72) siatkę celowniczą (54) światłem widzialnym oraz układ projekcji obrazu (58,60) siatki celowniczej (54) naprzeciwko końca lufy (44) uprzednio naprowadzony przy pomocy drugiego układu optycznego.
15. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że drugi układ optyczny stanowi czujnik położenia (62) generujący sygnał błędu i soczewki (58) skupiające wiązkę laserową w plamkę wzdłuż czujnika położenia.
16. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że pierwszy układ optyczny zawiera siatkę celowniczą (54) i układ podświetlający (72) siatkę celowniczą (54) światłem widzialnym, że drugi układ optyczny zawiera czujnik położenia (62) wytwarzający sygnał błędu, oraz że pierwszy i drugi układ optyczny wykorzystują te same soczewki (58) oraz półprzezroczyste zwierciadło (60) umieszczone pomiędzy zakończeniem lufy (44), a czujnikiem położenia (62), przy czym soczewki (58) są ukształtowane i umieszczone tak, aby skupiać wiązkę laserową na plamce wzdłuż czujnika położenia (62), zaś półprzezroczyste zwierciadło (60) odbijające światło widzialne a przepuszczające wiązkę laserową wytwarzając obraz podświetlanej siatki celowniczej naprzeciwko końca lufy (44) w jednej linii z czujnikiem położenia (62) jest umieszczone pod kątem w stosunku do osi wiązki laserowej.
17. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że głowica naprowadzająca (64) ma pierwszy (82) i drugi (84) silniki napędowe uruchamiające i obracające parę pryzmatów optycznych (66, 68) w nadajniku laserowym (12).
18. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że głowica naprowadzająca (64) zawiera czujnik oddania strzału (80) wykrywający zaświecenia się wskaźnika oddania strzału na nadajniku laserowym (12).
19. Układ według zastrz. 11, znamienny tym, że układ sterowania zawiera wyświetlacz (20) oraz wiele ręcznie wyzwalanych przełączników zapewniających dostęp użytkownikowi.

176 657
20. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że nadajnik laserowy (12) posiada uruchamiany czujnikiem spustowym wzbudnik laserowy emitujący wiązkę laserową z niezależnym sterowaniem azymutu i kąta celowania, przez oddzielne nastawianie odpowiednich regulatorów azymutu i kąta celowania w nadajniku (12), że ma podłużną horyzontalną podstawę (42), do której przedniej części jest zamocowany pierwszy zestaw optyczny wytwarzający obraz siatki celowniczej (54) widocznej dla użytkownika, siatkę celowniczą (54), układ podświetlania siatki celowniczej światłem widzialnym, zamocowane do podstawy (42) elementy podpierające horyzontalnie broń i umożliwiające użytkownikowi ręczne nastawienie azymutu i kąta celowania do wycelowania broni na obraz siatki celowniczej (54) i utrzymania broni w wycelowanej pozycji, przy czym elementy podpierające zawierają zamocowaną do podstawy (42) i podtrzymującą lufę (44) podstawkę (46), zamocowaną suwliwie w podstawie (42) półkę (40) i imadło (48) z pokrętłami (50, 52) ustawiającymi azymut i kąt celowania zamocowane w półce (40), że zawiera głowicę naprowadzającą (64) przyłączaną do nadajnika laserowego (12), wyzwalającą czujnik spustowy nadajnika laserowego (12) i oddzielnie wyzwalającą regulatory azymutu i kąta celowania nadajnika laserowego (12), mającą pierwszy (82) i drugi (84) silniki napędowe uruchamiające i obracające parę pryzmatów optycznych (66, 68) w nadajniku laserowym (12) oraz czujnik oddania strzału (80) wykrywający zaświecenia się wskaźnika oddania strzału na nadajniku laserowym (12), że zawiera ponadto drugi zamontowany w przedniej części podstawy (42) zestaw optyczny z czujnikiem położenia (62) odbierającym wiązkę laserową i wytwarzającym sygnał błędu odpowiadający przesunięciu między odebraną lokalizacją wiązki laserowej a siatką celowniczą (54), oraz że pierwszy i drugi układ optyczny wykorzystują te same soczewki (58) oraz półprzezroczyste zwierciadło (60) umieszczone pomiędzy zakończeniem lufy (44), a czujnikiem położenia (62), przy czym soczewki (58) są ukształtowane i umieszczone tak, aby skupiać wiązkę laserową na plamce wzdłuż czujnika położenia (62), zaś półprzezroczyste zwierciadło (60) odbijające światło widzialne a przepuszczające wiązkę laserową wytwarzając obraz podświetlanej siatki celowniczej (54) naprzeciwko końca lufy (44) w jednej linii z czujnikiem położenia (62) jest umieszczone pod kątem w stosunku do osi wiązki laserowej, że zawiera układ sterowania (20) połączony z głowicą naprowadzającą (64) i z drugim układem optycznym (62) pobudzającym repetycyjnie wyzwalanie czujnika spustowego i wyzwalanie regulatorów azymutu i kąta celowania nadajnika laserowego (12) wykorzystując sygnał błędu dopóki wiązka laserowa nie pokryje się z celownikiem broni, a układ sterowania zawiera wyświetlacz (20) oraz wiele ręcznie wyzwalanych przełączników zapewniających dostęp użytkownikowi, że ma osłonę (16) zamykającą podstawę (42), pierwszy układ optyczny (54, 58, 60,72), drugi układ optyczny, elementy podpierające broń (46, 48) i układ sterowania (20), przy czym osłona (16) ma zamocowaną na zawiasach odchylaną do góry pokrywę (18) umożliwiając wysunięcie na zewnątrz półki i zamontowanie broni na elementach podpierających, a układ sterowania (20) jest zamocowany na wewnętrznej stronie pokrywy (18) i jest widoczny dla użytkownika po jej otworzeniu do pozycji pionowej.