PL171197B1

PL171197B1 - Zestaw betonowych kostek nawierzchniowych PL

Info

Publication number: PL171197B1
Application number: PL93301283A
Authority: PL
Inventors: Rene Scheiwiller
Original assignee: Rene Scheiwiller
Priority date: 1992-03-11
Filing date: 1993-03-05
Publication date: 1997-03-28
Also published as: US5533827A; ATE145952T1; HUT69082A; SK284309B6; NO933979D0; EP0584336A1; NO933979L; CZ285873B6; CA2102905A1; HU218243B; WO1993018232A1; DE59304656D1; SK124693A3; PL301283A1; CZ231593A3; DE4207735A1; HU9303133D0; EP0584336B1

Abstract

1. Zestaw betonowych kostek nawierz- chniowych do ukladania mozaik nawie- rzchniowych w ogrodach, na drogach i placach, zlozony z kostek o zarysie prosto- katnym i kostek o zarysie w postaci wycinka kola. o wypuklych sciankach bocznych za- opatrzonych w plaskie wystepy oraz o pla- skiej, górnej powierzchni uzytkowej, zna- mienny tym, ze jego kostki (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 , 8) sa zaopatrzone na wypuklych sciankach bocznych (9) w dodatkowe wystajace wypu- sty (17), utworzone z równoleglych do jednej z osi symetrii (14, 15), srodkowych powierz- chni stykowych (18, 18’) oraz z przyle- gajacych do nich obustronnie, klinowych powierzchni oporowych (19, 19’), przy czym te wystajace wypusty w widoku z góry maja postac wypuklych wieloscianów, zas powie- rzchnie (18, 18’, 19, 19’) tych wypustów (17) tworza na calej swej szerokosci (f, g) plaskie powierzchnie oporowe dla sasiaduja- cych kostek. F ig. 1a F ig. 1b F i g . 1 d Fig. 1c F ig. 1 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest zestaw betonowych kostek nawierzchniowych do układania mozaik nawierzchniowych w ogrodach, na drogach i placach, złożony z kostek o zarysie prostokątnym i kostek o zarysie w postaci wycinka koła, o wypukłych ściankach bocznych zaopatrzonych w płaskie występy oraz o płaskiej, górnej powierzchni użytkowej.

Z europejskiego opisu patentowego nr.EP 0185861 B1 oraz z niemieckiego wzoru użytkowego DGm 8418436 znane są zestawy kostek nawierzchniowych, składające się z kilku różnego rodzaju kostek o wzajemnie dopasowanych wymiarach - przeznaczone do układania określonych wzorów, przy czym szerokość wszystkich kostek odpowiada określonemu modułowi. Kostki te, dzięki swemu kwadratowemu lub prostokątnemu zarysowi, przeznaczone są do układania powierzchni o obrysie prostokątnym w tak zwanym wiązaniu wozówkowym, w którym kostki ułożone są przemiennie w przylegających do siebie rzędach. Tego rodzaju kostki nie nadają się jednak do układania mozaik kołowych, zwłaszcza w parkach, ogrodach i temu podobnych miejscach.

Znane są także zestawy kostek, które umożliwiają ułożenie z nich wzoru kołowego. Na przykład, w niemieckim wzorze użytkowym nr DGM 8617086 zaproponowano kostki wieloboczne i kostki łukowe, tzw. klińce, które umożliwiają ułożenie wzoru kołowego już z ośmiu kostek.

Również z niemieckiego opisu patentowego nr DE 3322090 znany jest zestaw kostek nawierzchniowych, złożony z kostek o zarysie trapezowym, przy czym odmiana kostek tego zestawu ma podstawę trapezu w kształcie huku koła co umożliwia zastosowanie zestawu do układania nawierzchni kołowych i pierścieniowych w ogrodach i parkach.

Wszystkie wymienione wyżej zestawy kostek nawierzchniowych składają się z kostek o płaskich ściankach bocznych. Zastosowanie takich kostek do układania w prostoliniowym wiązaniu wozówkowym ma liczne zalety, bowiem powierzchnie ścianek bocznych ściśle do siebie przylegają, gwarantując boczną stabilność położenia kostek. Ponadto kostki tego rodzaju są, ze względu na ścisłe przyleganie ścianek bocznych, łatwe w transporcie i przy sztaplowaniu. Jednakże ścisłe przyleganie ścianek bocznych sąsiadujących kostek jest przyczyną zachowania między kostkami bardzo niewielkich szczelin, często zbyt małych, aby można było wprowadzić między nie zaprawę. Ponadto, przy zastosowaniu kostek o płaskich ściankach bocznych, do układania wzorów kolistych powyżej określonego promienia mozaiki stosuje się obok klińców również kostkę prostokątną lub kwadratową. Jednakże po jej ułożeniu powstają między kostkami promieniście na zewnątrz rozwarte szczeliny, które mają wpływ nie tylko na pogorszenie walorów estetycznych mozaiki, ale również na zmniejszenie bocznej stabilności ułożonych kostek.

Zarówno w celu zachowania minimalnego odstępu między kostkami, niezbędnego dla wprowadzenia zaprawy, jak i dla polepszenia walorów estetycznych układanej mozaiki w europejskim opisie patentowym nr EP 0227144 zaproponowano kostki o wypukłych ściankach bocznych, zaopatrzonych w pobliżu górnej powierzchni w wycięcia na zaprawę, zaś na samej powierzchni bocznej w występy zapewniające określoną szerokość szczeliny między kostkami. Niedogodnością tego rozwiązania jest jednak znaczne utrudnienie sztaplowania i transportu kostek, których powierzchnie boczne nie przylegają dokładnie do siebie. Ponadto występy powodujące punktowe lub liniowe przyleganie sąsiednich kostek nie gwarantują ich stabilności bocznej po ułożeniu.

W europejskim opisie patentowym nr EP 0274344 zaproponowano kostkę przeznaczoną do układania nawierzchni w wiązaniu wozówkowym, której dwie powierzchnie boczne są płaskie, zaś dwie pozostałe wypukłe, przy czym wszystkie powierzchnie boczne są zaopatrzone w dwa płaskie czopy. Zadaniem tych czopów jest zapewnienie jednakowej szerokości szczelin między kostkami, zwłaszcza przy ich maszynowym układaniu oraz uzyskanie stabilności bocznej ułożonej kostki.

Tego rodzaju kostki nie są jednak przystosowane, z podanych wyżej względów, do układania mozaik kołowych, a ponadto występy w postaci czopów mają tę niedogodność, że w czasie transportu łatwo ulegają wykruszeniom na swych obrzeżach, powodując zmniejszenie i tak niewielkiej powierzchni oporowej, a tym samym nie spełniając warunków stabilności bocznej kostek w ułożonej nawierzchni.

Zadaniem wynalazku jest opracowanie takiego zestawu kostek nawierzchniowych, które byłyby pozbawione powyższych wad i niedogodności. Kostki opracowanego zestawu winny zapewniać wzajemne dobre oparcie powierzchni bocznych, a tym samym stabilność boczną ułożonych kostek, a ponadto optymalną wielkość mało widocznej szczeliny. Natomiast zestaw kostek winien umożliwiać ułożenie zarówno mozaik kołowych jak i też wzorów o obrysie prostokątnym w wiązaniu wozówkowym. Ponadto kostki według wynalazku winny zapewniać ich łatwy transport i sztaplowanie, a ułożone z nich mozaiki powinny mieć estetyczny wygląd i spełniać niezbędne wymogi techp.iczne.

Zadanie to rozwiązano przez opracowanie zestawu kostek nawierzchniowych według wynalazku, którego kostki są zaopatrzone na wypukłych ściankach bocznych w dodatkowe wystające wypusty, utworzone z równoległych do jednej z osi symetrii, środkowych powierzchni stykowych oraz z przylegających do nich obustronnie, klinowych powierzchni oporowych, przy czym te wystające wypusty w widoku z góry mają postać wypukłych wielościanów, a powierzchnie tych wypustów tworzą na całej swej szerokości płaskie powierzchnie oporowe dla sąsiadujących kostek.

Środkowe powierzchnie stykowe oraz przylegające do nich obustronnie klinowe powierzchnie oporowe wystają na przeważającej części szerokości ścianki bocznej kostki i są ukształtowane w postaci przechodzących w siebie wzajemnie płaskich powierzchni tworząc wypust w postaci części wypukłego wielościanu.

Szerokość tych środkowych powierzchni stykowych wystającego wypustu kostki jest większa od szerokości przylegających do nich klinowych powierzchni oporowych. Łączna grubość wystającego wielościennego wypustu, w obszarze środkowej powierzchni stykowej w pobliżu linii symetrii wynosi od 1 do 2 mm, zaś w pobliżu skrajnych krawędzi wypustu wynosi od 2 do 3 mm. Całkowita szerokość wystającego wielościennego wypustu na wypukłej ściance bocznej kostki zestawu wynosi 70-90% odpowiedniej szerokości ścianki bocznej. Korzystnie wystający wielościenny wypust wypukłej ścianki bocznej kostki znajduje się w odległości n od górnej, użytkowej powierzchni kostki tworząc w ułożonej mozaice tylko znikomo widoczny stopień, wystający z wypukłej części ścianki bocznej.

Leżąca powyżej powierzchni stykowej wypukła część ścianki korzystnie tworzy w swej części środkowej powierzchnię płaską.

Budowa kostki zestawu według wynalazku przewiduje, że na każdej wypukłej ściance bocznej, zarówno kostki o zarysie prostokątnym jak i kostki o zarysie w postaci wycinka koła, znajduje się przynajmniej jeden, symetrycznie usytuowany wystający wielościenny wypust.

Kostki zestawu według wynalazku mające zarys w postaci wycinka koła są dodatkowo zaopatrzone na swoich łukowych powierzchniach zewnętrznych oraz wewnętrznych przynajmniej w jedną wystającą promieniowo płaską powierzchnię stykową. Kostka centralna o zarysie w postaci wycinka koła i kącie środkowym 90° ma korzystnie na swojej górnej powierzchni wcięcie wzdłuż dwusiecznej kąta środkowego, tworzące szczelinę.

W stosunku do znanych zestawów kostek nawierzchniowych wynalazek ma tę zaletę, że umożliwia wykonanie kostek o wypukłych powierzchniach bocznych, które w transporcie i sztaplowaniu oraz układaniu mają właściwości kostek z płaskimi powierzchniami bocznymi, zachowując jednakże wszystkie zalety kostek z wypukłymi ściankami bocznymi, a w szczególności umożliwiając odchylenie względem siebie położenia poszczególnych kostek. Dzięki tym właściwościom zestaw, złożony z kilku rodzajów kostek według wynalazku, umożliwia układanie nawierzchni zarówno o kształcie kołowym jak i o obrysie prostokątnym, zapewniając dobre wzajemne zespolenie boczne kostek za pomocą płaskich powierzchni stykowych i oporowych. Ponadto kształt kostek umożliwia uzyskanie wyjątkowo korzystnego, estetycznego wyglądu ułożonej mozaiki.

Wynalazek jest przykładowo wyjaśniony na rysunku, na którym:

fig. 1a do 1e przedstawia zestaw kostek o zarysie prostokątnym, różnej wielkości, w rzucie aksonometrycznym;

fig. 2a do 2e - zestaw kostek przedstawionych na fig. 1a do 1e, w widoku z góry; fig. 3a do 3c - zestaw kostek o zarysie w postaci wycinka koła i różnych kątach środkywych, w rzucie aksonometryczn ym; fig. 4a do 4c - zestaw kostek przedstawionych na fig. 3a do 3c, w widoku z góry; fig. 5a do 5c - trzy przykłady odchylnego układania różnego typu kostek o prostokątnym;

fig. 6 - nawierzchnię w kształcie wycinka kołowego, ułożoną z zestawu kostek według wynalazku;

fig. 7 - nawierzchnię w kształcie pełnego koła, ułożoną z zestawu kostek według wynalazku;

fig. 8 - nawierzchnię w kształcie litery L, ułożoną z zestawu kostek według wynalazku;

fig. 9 - nawierzchnię w kształcie litery S, ułożoną z zestawu kostek według wynalazku, a fig. 10 - mozaikę złozoną z kilku wzorów kołowych, ułożoną z zestawu kostek według wynalazku.

Zestaw kostek nawierzchniowych według wynalazku składa się z przedstawionych na fig. la do łe oraz 2a do 2e, pięciu kostek 1, 2, 3, 4, 5 o zarysie prostokątnym oraz z przedstawionych na fig. 3a do 3c i 4a do 4c, trzech kostek 6, 7, 8 o zarysie w postaci wycinka koła.

Kostką podstawową zespołujest kostka przedstawiona na fig. 1 a i 2a o modułowej długości boku a ~ 12,5 cm i rzucie poziomym w postaci kwadratu. Wszystkie pozostałe kostki 2, 3,4, 5, 6, 7, 8 o zarysie prostokątnym przedstawione na fig. Ib do le oraz 2b do 2e, jak tówiiież kostki o zarysie w postaci wycinka koła, przedstawione nafig. 3 i 4, mają przynajmniej długość jednego boku równą modułowi a.

Kostki o zarysie prostokątnym, przedstawione na fig. 1 i 2, mają wymiary drugiego boku, stanowiące wielokrotność czwartej części modułu (1/4 a). Kostka 2 (fig. łb i 2b) ma długość boku b = 3/4 a, kostka 3, według fig. lc i 2c, ma długość boku c= 1/2 a, kostka 4, według fig. Id i 2d, ma długość boku d = 5/4 a, zaś kostka 5, według fig. 1 e i 2e, ma długość boku e = 3/2 a.

Kostki o zarysie w postaci wycinka koła, przedstawione na fig. 3 i 4, mają wymiary obydwu boków stanowiących ramiona kąta środkowego, równe modułowi a, zaś różnią się wartością kąta środkowego. Kostka 6, według fig. 3a i 4a, ma kąt środkowy a = 90°, kostka 7, według fig. 3b i 4b, ma kąt środkowy β = 30° i kostka 8, według fig. 3c i 4c, ma kąt środkowy γ= 15 °.

Zarówno kostki 1,2, 3, 4, 5 o zarysie prostokątnym, jak i kostki 6, 7, 8 o zarysie w postaci wycinka koła mają w rzucie poziomym ścianki boczne 9 wypukłe lub wyoblone.

Zestawienie dwóch wypukłych ścianek bocznych kostki według wynalazku w położeniu odchylonym jest przedstawione na fig. 5a i porównane z zarysem odchylonym znanych kostek z wypukłymi ściankami bocznymi (fig. 5b) oraz kostek z płaskimi powierzchniami bocznymi (fig. 5c).

Górna użytkowa powierzchnia 10 wszystkich kostek 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 zestawu według wynalazku jest płaska. Przejścia górnej powierzchni 10 w wypukłe ścianki boczne 9 tworzą zaokrągloną krawędź, zakreskowaną na rysunku. Również krawędzie pionowe 12 między wypukłymi ściankami bocznymi 9 są zaokrąglone.

W celu uzyskania płaskiej powierzchni styku sąsiadujących kostek 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 mających wypukłe ścianki boczne, wszystkie wypukłe ścianki 9 kostek zestawu według wynalazku są zaopatrzone w wielościenne, wystające wypusty 17. Wypusty 17 są utworzone z jednej środkowej, płaskiej powierzchni stykowej 18 o długości f oraz z przylegających do niej obustronnie płaskich powierzchni oporowych 19 o długości g, tworzących rozwarty klin. Całkowita długość wypustu wielościennego 17, złożonego z powierzchni 18 i 19 h = f + 2 g i wynosi w przybliżeniu 75% szerokości ścianki 9. Szerokość f środkowych powierzchni stykowych 18 kostki jest przy tym co najmniej równa szerokości g przylegających do niej klinowych powierzchni oporowych 19.

Z lewej i prawej strony powierzchni oporowych 19 znajdują się odcinki 20 o szerokości i (fig. la i lb), służące do lepszego drenażu kostek nawierzchniowych, ułożonych w zestyku ich powierzchni 18.

Środkowe powierzchnie stykowe 18 i przylegające do nich obustronnie powierzchnie oporowe 19 wystają na prawie całkowitej szerokości (a, b, c, d, e, f,g, h, i) ścianki bocznej 9 kostek 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i są ukształtowane w postaci wzajemnie w siebie przechodzących, płaskich powierzchni tworzących część wypukłego wielościanu o kątach rozwartych.

Środkowe powierzchnie stykowe 18 są równoległe do jednej z osi symetrii 14 lub 15 (fig. 5a). W przypadku kostek 1, 2, 3, 4, 5 o zarysie prostokątnym, ułożonych w wiązaniu wozówkowym, stykają się one powierzchniami styku 18 poszczególnych kostek. Szerokość powierzchni stykowej 18 wynosi około 1/3 całkowitej szerokości każdej ścianki bocznej, natomiast pozostałe 2/3 tej szerokości przypada na obydwie powierzchnie oporowe 19 i odcinek 20 ścianki 9 nie pokryty wypustem 17. Dzięki płaskim powierzchniom stykowym 18 i płaskim powierzchniom oporowym 19 uzyskuje się szczególnie szczelne i dobre przyleganie sąsiadujących kostek, zarówno w czasie ich układania jak i podczas transportu.

Płaska powierzchnia 18 wystaje poza wypukłą ściankę 9 w obszarze osi symetrii 14 lub 15 o około s = 1,5 mm, zaś w pobliżu krawędzi pionowych 12 kostki powierzchnie oporowe 19 wystają o S2 ~ 2,5 mm. Powierzchnie 19 tworzą powierzchnię klina o rozwartym kącie środkowym niewiele różniącym się od 180°, a więc o niewielkiej zbieżności.

Całkowita szerokość wypustu wielościennego 17 wynosi od 70-90% odpowiedniej długości (a, b, c, d, e) ścianki bocznej 9 kostki nawierzchniowej 1, 2, 3, 4, 5, 6,7, 8. Pozostała strefa w górnej części kostki o wysokości n, wraz z odcinkiem 9' - fig. 1a, pokrywająca stykające się z sobą wypusty 17 powoduje, że z góry widoczne są jedynie wypukłe powierzchnie ścianek bocznych 9 kostki. Górna część wypukłej ścianki bocznej, leżąca powyżej powierzchni stykowej 18 wypustu 17 tworzy korzystnie w swej części środkowej płaszczyznę 31.

Powierzchnia stykowa 18, wystających wypustów 17, ma ponadto zadanie utworzenia naturalnego odstępu między kostkami w celu uzyskania optymalnej spoiny.

Kostki 6,7, 8 o zarysie w postaci wycinka koła lub wycinka pierścienia, przedstawione na fig. 3a do 3c oraz 4a do 4c, nie różnią się w budowie swych ścianek bocznych 9 od opisanych kostek 12,3,4,5 o zarysie prostokątnym. Mają one również wypukłe ścianki boczne 9 i wypusty 17 złożone ze środkowej po w ierz.ch n i stykowej 18 i stykających się z nią obustronnie klinowych powierzchni oporowych 19. Ponadto kostki 6, 7, 8 są zaopatrzone również w płaską, górną powierzchnię użytkową 10 oraz w zaokrąglone krawędzie poziome 11 i krawędzie pionowe 12. Wypukłe ścianki boczne 9, o długości równej modułowi a, odpowiadają swym kształtem i kształtem znajdujących się na nich wypustów 17, odpowiednim ściankom bocznym kostek 1, 2, 3,4,5.

Istotą budowy kostek zestawu według wynalazku jest więc to, że na każdej wypukłej ściance bocznej 9, zarówno kostki 12, 3,4, 5 o zarysie prostokątnym jak i kostki 6,7,8 o zarysie w postaci wycinka koła, znajduje się przynajmniej jeden usytuowany symetrycznie, wystający, wielościenny wypust 17 złożony z powierzchni stykowej 18 i sąsiadujących z nią dwóch klinowych powierzchni oporowych 19.

Z rysunku (fig. 3a do 3c oraz 4a do 4c) widoczne jest, że kostki 6,7 i 8 o zarysie w postaci wycinka koła mają na swoich zewnętrzych, łukowych powierzchniach bocznych 32 (kostka 6) i 33 (kostka 7) oraa nn wewnętrzych ppwierzchniacli bocznych 30 (kostka 7) oraa 36 (kostka 8) - płaskie wypusty 25, 26 i 28 oraz 27 i 29, tworzące pow1eryznnie stykowe 18’.

W kostce 6 na leżącej symetrycznie naprzeciwko kąta prostego łukowej powirrzzhn1 32 znajdują się usytuowane symetrycznie trzy płaskie wypusty 25, tworzące powierzchnie stykowe 18’. Kąt środkowy między tymi powierzchniami 18’ wynosi 3 = 20°.

Kostka 7 ma na zewnętrznej, łukowej powierzchni 33 dwa płaskie wypusty 26, tworzące również powierzchnie stykowe 18’, przy czym kąt środkowy między tymi powierzchniami wynosi 32 = 10°. Ponadto kostka 7 jest zaopatrzona w dwa płaskie wypusty 27, znajdujące się na jej wewnętrznej, łukowej powierzchni 30 i tworzące ze sobą kąt środkowy 33 = 20°. I te płaskie wypusty 27 również odgrywają rolę powierzchni stykowych 18’.

Kostka 8 ma na swej zewnętrznej, bocznej powierzchni łukowej 35 płaski wypust 28, którego kształt jest taki sam jak opisanych powyżej wielościennych wypustów 17 na kostkach o zarysie prostokątnym. Wypust 28 składa się ze środkowej powierzchni stykowej 18’ oraz z dwóch przylegających do niego obustronnie klinowych powierzchni oporowych 19’, przy czym rozpościera się on prawie na całej szerokości powierzchni łukowej 35. Środkowa, płaska powierzchnia stykowa 18’ (fig. 4c) tworzy kąt środkowy równy 1/3 δ, czyli kąta środkowego kostki 8, zaś obydwie przylegające do niej powierzchnie oporowe 19’ są równe lub nieco krótsze od powierzchni 18’. Na wewnętrznej, łukowej powierzchni bocznej 36 kostki 8 znajduje się pojedynczy, płaski wypust 29, tworzący powierzchnię stykową 18’ i rozpościerająca się prawie na całej długości tej powierzchni 36.

171 197

Płaskie wypusty 25, 26, 27, 28, 29 kostek 6, 7 i 8 tworzą powierzchnie stykowe, a przy układaniu kostek spełniają funkcje rozpór. Ponadto ułatwiają one transport i sztaplowanie kostek.

W kostkach 6, 7, 8 długość a ścianek bocznych oraz kąt środkowy mierzy się odległością między stycznymi do powierzchni 18’. Kostka 6 o zarysie w postaci wycinka kołowego o kącie środkowym 90° ma na swej górnej powierzchni 10 wcięcie 37 wzdłuż dwusiecznej kąta środkowego, tworzące szczelinę.

Wystające wypusty 17 wypukłych ścianek bocznych 9, złożone z powierzchni stykowych 18 i klinowych powierzchni oporowych 19 , nadają się szczególnie do układania kołowych lub łukowych mozaik nawierzchniowych, przedstawionych na fig. 6, 7 oraz 10. Do układania tych mozaik stosuje się również części kostki o przekroju prostokątnym lub kwadratowym.

Na fig. 5a pokazano sąsiadujące ze sobą kostki według wynalazku w położeniu odchylonym, w którym osie symetrii tworzą względem siebie niewielki kąt. Dzięki wypustom 17 przy układaniu kostek dochodzi do czołowego zetknięcia powierzchni oporowych 19 obydwu kostek 23 i 24, przy czym przerwa A+B+C górnej powierzchni użytkowej 10 ulega odpowiednio zmniejszeniu, co oznacza, że szczelina między kostkami jak również kąt rozwarcia 84 uzyskują bardzo małą wartość, natomiast z góry widoczne są estetyczne, wypukłe obrysy ścianek bocznych 9 obydwu kostek 23 i 24

Na fig. 6 i 7 pokazany jest zespół kostek według wynalazku ułożony w mozaikę kołową.

W celu uzyskania mozaiki w kształcie wycinka koła o kącie środkowym 90° (fig. 6), przy użyciu zestawu kostek według wynalazku, tworzy się kolejno osiem łukowych rzędów, oznaczonych na fig. 6 liczbami 1 do 8, przy czym oznaczenia te ujęte są w kółka. Zgodnie z wynalazkiem układa się najpierw w rzędzie 0 kostkę centralną 6 (fig. 3a i 4a) albo tez kostkę 1 o zarysie kwadratowym. Wszystkie następne rzędy 1 do 7 mozaiki kołowej, aż do osiągnięcia wymiaru średnicy około 2 m, składają się z nieparzystej liczby (N) pojedynczych kostek. W rzędzie 1, stanowiącym pierwszy segment koła, ułożone są trzy kostki 7 (fig 3b oraz 4b), tworzące łuk koła o kącie środkowym 90°.

W następnym rzędzie 2 ułożonych jest pięć kostek 8 (fig. 3c i 4c) o kącie środkowym 15°, choć optymalna wartość kąta środkowego kostki 8 wynosi 15,25°.

Od rzędu 2 kostki układane są naprzemianlegle dzięki czemu spoiny w kierunku promieniowym nie przebiegają w sposób ciągły.

Następny rząd 3 utworzony jest z siedmiu kostek 8, a kolejny rząd 4 - z pięciu kostek 8 orraz. ηιιρΓζεπΊΐηηυρΙε -i czterech kostek 2 (fig. Ib i 2b). Stąd wymka, żeiuz od rzędu 4 stosuje się przy układaniu łuku naprzemian kostki o zarysie prostokątnym 2 oraz kostki 8 o zarysie w postaci wycinka kola, przy czym dzięki wypustom 17 obydwa rodzaje kostek dobrze przylegają do siebie.

W rzędzie 5 ułożonych jest sześć kostek 8 oraz naprzemian pięć kostek 2, a w następnym rzędzie 6 - siedem kostek 8 oraz naprzemian sześć kostek 2.

Z kolei w następnym rzędzie 7 ułożonych jest wyłącznie piętnaście kostek 2. Az do rzędu 7 suma kostek w każdym rzędzie wyraża się liczbą nieparzystą: N = 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15 (patrz kolumna n na fig. 6). W kolejnym rzędzie 8 ułożonych jest trzynaście kostek 1 o zarysie kwadratowym (fig. 1a, 2a). Wszystkie dalsze rzędy mogą być wykonane przy zastosowaniu wyłącznie kostek 1 albo tez kombinacje kostki 1 z innymi kostkami zestawu.

Wszystkie kostki w rzędach od 1 do 8 mają długość przynajmniej dwóch boków równą a, czyli stanowiącą moduł podstawowy. Jak wynika z fig. 6 rzędy 2, 4 i 5 są tak ułożone, ze tworzą kąt środkowy większy niz 90°, jednakże różnice te zostają wyrównane po ułożeniu mozaiki kołowej według fig. 7 Układ mozaiki według fig. 6 daje wyjątkowo korzystny 1 esUtetccr^)^ j ej wygląd.

Zestawienie kostek stosowanych do ułożenia wycinka kołowego o kącie środkowym 90° według fig. 6

Koło 0: jedna kostka centralna 6

25 cm

Koło 1: trzy kostki 7

50 cm

Koło 2: pięć kostek 8 0 75 cm

Koło 3: siedem kostek 8 0 100 cm

Koło 4: naprzemian pięć kostek 8 i cztery kostki 2 0 125 cm

Koło 5: naprzemian sześć kostek 8 i pięć kostek 2

150 cm

Koło 6: naprzemian siedem kostek 8 i sześć kostek 2

175 cm

Koło 7: piętnaście kostek 2

200 cm

Koło 8: trzynaście kostek 1

225 cm

W oparciu o powyższe zestawienie stosuje się w mozaikach wycinków kołowych podane w prawej części tabeli zestawy kostek nawierzchniowych. W rzędach 4 do 6 mozaiki można stosować także kostki 8 o zarysie prostokątnym, co prowadzi do uzyskania jeszcze efektowniejszego wyglądu mozaiki.

Mozaika kołowa według fig. 7 składa się z czterech wycinków kołowych o kącie środkowym 90° przedstawionych na fig. 6.

Zestawienie kostek stosowanych do ułożenia mozaiki kołowej według fig. 6

Koło 0: cztery kostki centralne 6

25 cm

Koło 1: dwanaście kostek 7

50 cm

Koło 2: dwadzieścia kostek 8

75 cm

Koło 3: dwadzieścia osiem kostek 8

100 cm

Koło 4· naprzemian osiemnaście kostek 8, szesnaście kostek 2 oraz dwie kostki 1

125 cm

Koło 5: naprzemian dwadzieścia dwie kostki 8, dwadzies'cia dwie kostki 2 oraz dwie kostki 1

150 cm

Koło 6: naprzemian dwadzieścia sześć kostek 8, dwadzieścia dwie kostki 2 oraz cztery kostki 1

175 cm

Koło 7: sześćdziesiąt dwie kostki 2

200 cm

Koło 8: Pięćdziesiąt dwie kostki 1

225 cm

Jak wynika z powyższych zestawień do ułożenia mozaik kołowych, według wzorów przedstawionych na fig. 6 i 7, stosuje się kostkę centralną 6, 7 i 8 o zarysie w postaci wycinka koła i kątach środkowych 90°, 30° i 15° oraz kostki 2 i 1 o zarysie prostokątnym i wymiarach 1/1 i 3/4. Pozostałe kostki zestawu, a więc kostki 3, 4 i 5 o zarysie prostokątnym i wymiarach 1/2, 5/4 i 3/2 stosuje się przeważnie do układania powierzchni prostokątnej w wiązaniu wozówkowym.

Figury 8 i 9 przedstawiają kombinacje mozaikowe, a mianowicie fig 8 mozaikę w kształcie litery L, złożoną z wycinka kołowego o kącie środkowym 90°, ułożonego z kostek 6, 7, 8 oraz 2, 1 i z dwóch przylegających do niej mozaik prostokątnych, ułożonych w wiązaniu wozówkowym z kostek 5,3, 1, natomiast fig. 2 przedstawia mozaikę złożoną z dwóch wycinków kołowych o kącie środkowym 90° oraz z dwóch przylegających do niej mozaik prostokątnych, ułożonych w wiązaniu wozówkowym.

Figura 10 przedstawia mozaikę złożoną z kilku nałożonych na siebie kół.

171 197

W zestawie kostek nawierzchniowych według wynalazku rozwinięte zostały zalety znanych kostek nawierzchniowych o wypukłych ściankach bocznych oraz stworzona została możliwość takiego ułożenia kostek o różnych kształtach, które zapewnia powierzchniowy, a nie jak dotychczas krawędziowy, styk sąsiadujący' dto zacho ostała, korzystna pod względem estetycznym, wypukłość ścianek bocznych kostek, zaś zastosowanie wystających wypukłych, wielościennych wypustów na tych ścianach umożliwia z jednej strony prawidłowy styk kostek, z drugiej zaś zachowanie między kostkami optymalnych szczelin.

Wynalazek nie ogranicza się do podanych i opisanych przykładów wykonania, lecz stwarza możliwość jego dalszego rozwoju.

r

171 197

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 4,00 zł

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Zestaw betonowych kostek nawierzchniowych do układania mozaik nawierzchniowych w ogrodach, na drogach i placach, złożony z kostek o zarysie prostokątnym i kostek o zarysie w postaci wycinka koła, o wypukłych ściankach bocznych zaopatrzonych w płaskie występy oraz o płaskiej, górnej powierzchni użytkowej, znamienny tym, że jego kostki (1,2,3,4,5, 6,7, 8) są zaopatrzone na wypukłych ściankach bocznych (9) w dodatkowe wystające wypusty (17), utworzone z równoległych do jednej z osi symetrii (14,15), środkowych powierzchni stykowych (18,18’) oraz z przylegających do nich obustronnie, klinowych powierzchni oporowych (19,19’), przy czym te wystające wypusty w widoku z góry mają postać wypukłych wielościanów, zaś powierzchnie (18,18’, 19,19’) tych wypustów (17) tworzą na całej swej szerokości (f, g) płaskie powierzchnie oporowe dla sąsiadujących kostek.
2. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, że środkowe powierzchnie stykowe (18,18’) oraz przylegające do nich obustronnie klinowe powierzchnie oporowe (19, 19’) wystają na szerokości (a, b, c, d, e, f, g, h, i) ścianki bocznej (9) kostki (12,3,4,5,6,7,8) i są ukształtowane w postaci przechodzących w siebie wzajemnie płaskich powierzchni tworząc wypust (17) w postaci części wypukłego wielościanu.
3. Zestaw według zastrz. 2, znamienny tym, że szerokość (f) środkowych powierzchni stykowych (18, 18’) wystającego wypustu (17) kostki (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) jest co najmniej równa szerokości (g) przylegających do nich klinowych powierzchni oporowych (19,19’).
4. Zestaw według zastrz. 3, znamienny tym, że łączna grubość (f) wystającego wielościennego wypustu (17), w obszarze środkowej powierzchni stykowej w pobliżu linii symetrii (14,15) wynosi: st = 1 do 2 mm, zaś w pobliżu skrajnych krawędzi wypustu (17) wynosi S2 = 2 do 3 mm.
5. Zestaw według zastrz. 1 albo 2 albo 3 albo 4, znamienny tym, że całkowita szerokość (h) wystającego wielościennego wypustu (17) na wypukłej ściance bocznej (9) kostki (1, 2, 3, 4,5,6,7,8) zestawu wynosi 70-90% odpowiedniej szerokości (a, b, c, d, e) ścianki bocznej (9).
6. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, że wystający wielościenny wypust (17) wypukłej ścianki bocznej (9) kostki (1,2,3,4,5,6,7,8) znajduje się w odległości (n) od górnej, użytkowej powierzchni (10) kostki tworząc w mozaice tylko znikomo widoczny stopień, wystający z wypukłej części ścianki bocznej (9).
7. Zestaw według zastrz.4, znamienny tym, że leżąca powyżej powierzchni stykowej (18,18’) wypukła część ścianki (9) tworzy w swej środkowej części powierzchnię płaską (31).
8. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, ze każda wypukła ścianka boczna (9) kostki (1,2,3,4,5,6,7,8) jest zaopatrzona przynajmniej w jeden, symetrycznie usytuowany wystający wielościenny wypust (17).
9. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, że jego kostki o zarysie w postaci wycinka koła (6, 7, 8) mają dodatkowo na swoich łukowych powierzchniach bocznych (32, 33, 34, 35, 36) przynajmniej jeden wystający wypust z płaską powierzchnią stykową (25, 26, 27, 28, 29).
10. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, że centralna kostka (6) o zarysie w postaci wycinka koła i kącie środkowym 90° ma dodatkowo na swojej górnej powierzchni (10) wcięcie (37) wzdłuż dwusiecznej kąta środkowego, tworzące szczelinę.